Eisitheoirí urrús — faisnéis níos trédhearcaí

 

ACHOIMRE AR:

Treoir 2004/109/CE maidir le ceanglais trédhearcachta a chomhchuibhiú i ndáil le faisnéis faoi eisitheoirí a ligtear isteach a n-urrús chun a dtrádála ar mhargadh rialáilte

CAD IS AIDHM LEIS AN TREOIR?

• Ar a dtugtar an treoir trédhearcachta, tá sé mar aidhm aici feabhas a chur ar an bhfaisnéis a chuirtear ar fáil d’infheisteoirí faoi eisitheoirí urrús a ligtear isteach chun a dtrádála ar mhargadh rialáilte, atá lonnaithe nó atá ag oibriú i mBallstáit an Aontais Eorpaigh (AE).
• Ceanglaítear leis ar na Ballstáit faisnéis airgeadais thréimhsiúil a fhoilsiú ar ghníomhaíochtaí na n-eisitheoirí ar feadh na bliana airgeadais, mar aon le faisnéis leanúnach a bhaineann le céatadáin shuntasacha de chearta vótála a shealbhú.
• Leasaíodh arís agus arís eile é, le déanaí le Treoir (AE) 2022/2464 maidir le rialacha maidir le tuairisciú inbhuanaitheachta corparáideach.

PRÍOMHPHOINTÍ

Faisnéis thréimhsiúil airgeadais agus inbhuanaitheachta

• Baineann an fhaisnéis thréimhsiúil le staid airgeadais eisitheora urrús agus staid airgeadais na bhfiontar a rialaíonn sé, mar aon le tionchar na cuideachta ar chúrsaí inbhuanaitheachta agus an fhaisnéis is gá chun a thuiscint conas a théann gnéithe inbhuanaitheachta i bhfeidhm ar fhorbairt, ar fheidhmíocht agus ar sheasamh na cuideachta.
• Ní mór d’eisitheoirí urrús tuarascálacha bliantúla airgeadais (comhdhéanta de na ráitis airgeadais, den tuarascáil bhainistíochta agus de na ráitis freagrachta) agus tuarascálacha airgeadais eatramhacha (ráitis bhainistíochta eatramhacha) a nochtadh. De bharr nach dtacaíonn an treoir le tuairisciú tréimhsiúil níos minice (e.g. tuarascálacha ráithiúla airgeadais), ceadaítear iad sin mar sin féin má tá an tuairisciú breise comhréireach.
• Caithfidh an tuarascáil airgeadais a bheith ar fáil don phobal ar feadh 10 mbliana ar a laghad.
• I gcás na mblianta airgeadais dar tosach an 1 Eanáir 2020, nó ina dhiaidh sin, ní mór gach tuarascáil airgeadais bhliantúil a ullmhú i bhformáid aonair tuairiscithe leictreonaigh bunaithe ar shonraíochtaí teicniúla arna dtarraingt suas ag an Údarás Eorpach um Urrúis agus Margaí (ÚEUM) agus arna nglacadh le Rialachán Tarmligthe (AE) 2019/815.
• Le rialacha a tugadh isteach le leasú ar Threoir (AE) 2022/2464 maidir le tuairisciú ar inbhuanaitheacht chorparáideach ceanglaítear ar gach cuideachta atá liostaithe ar na margaí arna rialáil ag an AE faisnéis a bhaineann le tionchar na cuideachta ar chúrsaí inbhuanaitheachta a áireamh ina dtuarascáil bhainistíochta (amhail cearta comhshaoil, cearta sóisialta, agus daoine). cearta agus fachtóirí rialachais) agus an fhaisnéis atá riachtanach chun tuiscint a fháil ar an gcaoi a mbíonn tionchar ag gnéithe inbhuanaitheachta ar a fhorbairt, a fheidhmíocht agus a seasamh. Déanfar cur i bhfeidhm na rialacha sin a chéimniú amach de réir a chéile (féach thíos).

Fógra i dtaobh sealúchais de chearta vótála suntasacha

• I gcás ina bhfaighidh scairshealbhóirí scaireanna eisitheora a ligtear isteach lena scaireanna chun a dtrádála ar mhargadh rialáilte agus a bhfuil cearta vótála ag na scairshealbhóirí nó ina ndiúscraíonn siad iad, ní mór dóibh an céatadán de chearta vótála atá ina sheilbh acu mar thoradh ar an oibríocht a chur in iúl don eisitheoir. Tá feidhm ag an riail seo má shroicheann an céatadán faoi úinéireacht tairseacha áirithe (5%, 10%, 15%, 20%, 25%, 30%, 50% agus 75%) nó má théann sé os cionn nó faoi bhun na dtairseach sin. Is fíor é seo chomh maith i gcásanna eile ina bhfuil ceart ag duine nádúrtha nó ag duine dlítheanach cearta vótála a fháil, a thabhairt suas nó a fheidhmiú.
• Ní mór fógra a thabhairt don eisitheoir, a chaithfidh an scairshealbhóir a thabhairt laistigh de 4 lá trádála, faisnéis a sholáthar maidir le dáileadh nua na gceart vótála, céannacht an scairshealbhóra, dáta an athraithe agus tairseach na vótaí a baineadh amach.
• Ní mór d’eisitheoirí an fhaisnéis atá sna fógraí faoi mhórshealúchais a fhaigheann siad a phoibliú tráth nach déanaí ná 3 lá trádála ina dhiaidh sin.
• An “Treoir Phraiticiúil — D’eisigh ÚEUM na rialacha náisiúnta maidir le fógraí faoi mhórshealúchais” faoin treoir trédhearcachta.

Tuarascáil ar íocaíochtaí a rinneadh le rialtais

Ceanglaítear leis an treoir ar chuideachtaí liostaithe atá gníomhach i dtionscail eastóscacha (ola, gás agus mianraí) agus i dtionscail phríomha foraoise íocaíochtaí arna ndéanamh le rialtais sna Ballstáit ina ndéanann siad a ngníomhaíochtaí a dhearbhú, i dtuarascáil ar leith a thiomsaítear gach bliain.

Faisnéis bhreise a nochtadh

• A luaithe is féidir, agus tráth nach déanaí ná 4 lá trádála tar éis éadáil nó diúscairt a scaireanna dílse i gcás ina sroicheann, sáraíonn nó má thiteann an chomhréir faoi 5% nó 10% de na cearta vótála, ní mór don eisitheoir cion na scaireanna dílse a phoibliú.
• Ag deireadh gach míosa féilire, ní mór d’eisitheoirí líon iomlán na gceart vótála agus an chaipitil a phoibliú.
• Gan aon mhoill, ní mór d’eisitheoir aon athrú ar na cearta a ghabhann leis na haicmí éagsúla scaireanna a phoibliú.

Scaipeadh, stóráil agus rochtain ar fhaisnéis rialáilte

• Ní mór do na Ballstáit a áirithiú go nochtfaidh an t-eisitheoir, nó an duine a rinne iarratas ar chead isteach chun trádála ar mhargadh rialáilte gan toiliú an eisitheora, faisnéis rialáilte ar bhealach a áirithíonn rochtain thapa ar fhaisnéis den sórt sin ar bhonn neamh-idirdhealaitheach agus go gcuireann sé ar fáil í don mheicníocht arna cheapadh go hoifigiúil.
• Ina theannta sin, ní mór do gach Ballstát a áirithiú go bhfuil ar a laghad sásra amháin arna cheapadh go hoifigiúil chun an fhaisnéis arna nochtadh ag cuideachtaí a stóráil agus go mbeidh rochtain ag an bpobal uirthi ar feadh 10 mbliana.
• Ar deireadh, cuireadh de chúram ar an ESMA pointe rochtana aonair Eorpach a thógáil a chuimseoidh an fhaisnéis thuas agus a bheidh inrochtana faoi lár na bliana 2027.

Tíortha nach tíortha den Aontas Eorpach iad

I gcás ina bhfuil oifig chláraithe eisitheora suite i dtír neamh-AE, féadfaidh sé rogha a dhéanamh as measc na mBallstát ina gceadaítear a urrúis chun a dtrádála ar mhargadh rialáilte. Féadfaidh údarás inniúil an Bhallstáit a roghnaíonn sé a cheadú don eisitheoir sin a rialacha náisiúnta a leanúint (amhail rialacha maidir le faisnéis thréimhsiúil agus faisnéis eile atá le nochtadh) ar choinníoll go leagtar síos le dlí na tíre neamh-AE i dtrácht ceanglais atá coibhéiseach leo sin san AE. Ní mór don údarás inniúil ansin ÚEUM a chur ar an eolas faoi aon díolúintí a deonaíodh.

Maoirseacht ar thuairisciú inbhuanaitheachta

Ní mór don ESMA treoirlínte a eisiúint maidir le maoirseacht a dhéanamh ar thuairisciú inbhuanaitheachta ag údaráis inniúla náisiúnta, tar éis dul i gcomhairle leis an nGníomhaireacht Eorpach Chomhshaoil agus le Gníomhaireacht an Aontais Eorpaigh um Chearta Bunúsacha.

Gníomhartha cur chun feidhme agus tarmligthe

Tá roinnt gníomhartha cur chun feidhme agus gníomhartha tarmligthe glactha ag an gCoimisiún Eorpach i ndáil le Treoir 2004/109/CE.

• Leagtar amach i dTreoir 2007/14/CE agus ina treoracha leasaitheach rialacha mionsonraithe maidir le hábhair amhail:
  • socruithe nós imeachta chun an Ballstát baile a roghnú;
  • íosmhéid na ráiteas airgeadais neamh-chomhdhlúite leathbhliantúil;
  • meicníochtaí rialaithe ag údaráis inniúla maidir le déantóirí margaidh.
• Rialachán (CE) 1569/2007 agus leis na leasuithe a rinne sé, bunaítear sásra chun coibhéis na gcaighdeán cuntasaíochta a chuireann eisitheoirí urrús i dtíortha nach de chuid an AE iad i bhfeidhm a chinneadh.
• Baineann Rialachán Tarmligthe (AE) 2015/761 le caighdeáin theicniúla rialála áirithe ar ghabháltais mhóra.
• Baineann Rialachán Tarmligthe (AE) 2016/1437 le caighdeáin theicniúla rialála maidir le rochtain ar fhaisnéis rialáilte ar leibhéal an AE.
• Baineann Rialachán Tarmligthe (AE) 2019/815 le caighdeáin theicniúla rialála lena sonraítear formáid aonair tuairiscithe leictreonaigh, lena n-áirítear nuashonruithe nó leasuithe ina dhiaidh sin.

CÉN UAIR ATÁ TOSACH FEIDHME NA RIALACHA?

B’éigean an treoir seo a thrasuí sa dlí náisiúnta faoin 20 Eanáir 2007.

Leasaíodh Treoir 2004/109/CE go deireanach le Treoir (AE) 2022/2464, nach mór a thrasuí faoin 6 Iúil 2024.

Cuirfear an treoir sin i bhfeidhm i dtrí chéim:

• Bliain airgeadais 2024 do chuideachtaí móra le níos mó ná 500 fostaí agus máthairchuideachtaí de ghrúpaí móra le níos mó ná 500 fostaí ar leibhéal comhdhlúite;
• Bliain airgeadais 2025 do gach cuideachta mhór eile;
• Bliain airgeadais 2026 d’fhiontair bheaga agus mheánmhéide, d’institiúidí creidmheasa beaga agus neamhchasta agus do ghnóthais árachais faoi chuing.

CÚLRA

Le haghaidh tuilleadh faisnéise, féach:

• Ceanglais trédhearcachta do chuideachtaí liostaithe (an Coimisiún Eorpach)
• Ceisteanna agus freagraí — An Treoir Trédhearcachta (2004/109/CE) (An tÚdarás Eorpach um Urrúis agus Margaí).

PRÍOMHDHOICIMÉAD

Treoir 2004/109/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 15 Nollaig 2004 maidir le comhchuibhiú na gceanglas trédhearcachta i ndáil le faisnéis faoi eisitheoirí a nglacfar lena n–urrúis chun a dtrádála ar mhargadh rialáilte agus lena leasaítear Treoir 2001/34/CE (IO L 390, 31.12.2004, lgh. 38–57).

Tá leasuithe comhleanúnacha a rinneadh ar Threoir 2004/109/CE mar chuid den bhuntéacs. Níl de luach ar an leagan comhdhlúite seo ach luach doiciméadach amháin.

DOICIMÉID GHAOLMHARA

Rialachán Tarmligthe (AE) 2019/815 ón gCoimisiún an 17 Nollaig 2018 lena bhforlíontar Treoir 2004/109/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle maidir le caighdeáin theicniúla rialála maidir le formáid tuairiscithe leictreonaigh aonair a shonrú (IO L 143, 29.5.2019, lgh. 1–792).

Féach an leagan comhdhlúite.

Rialachán Tarmligthe (AE) 2016/1437 ón gCoimisiún an 19 Bealtaine 2016 lena bhforlíontar Treoir 2004/109/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle maidir le caighdeáin theicniúla rialála maidir le rochtain ar fhaisnéis rialáilte ar leibhéal an Aontais (IO L 234, 31.8.2016 , lgh. 1–7).

Rialachán Tarmligthe (AE) 2015/761 ón gCoimisiún an 17 Nollaig 2014 lena bhforlíontar Treoir 2004/109/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle a mhéid a bhaineann le caighdeáin theicniúla rialála áirithe maidir le mórshealúchais (IO L 120, 13.5.2015, lch. 2–5).

Rialachán (AE) Uimh. 1095/2010 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 24 Iúil 2010 lena mbunaítear Údarás Maoirseachta Eorpach (Údarás Eorpach um Urrúis agus Margaí) agus lena leasaítear Cinneadh Uimh. 716/2009/CE agus lena n–aisghairtear Cinneadh 2009/77/CE ón gCoimisiún (IO L 331, 15.12.2010, lgh. 84–119).

Féach an leagan comhdhlúite.

Rialachán (CE) Uimh. 1569/2007 ón gCoimisiún an 21 Nollaig 2007 lena mbunaítear sásra chun coibhéis na gcaighdeán cuntasaíochta arna gcur i bhfeidhm ag eisitheoirí urrús tríú tíortha a chinneadh de bhun Threoir 2003/71/CE agus Threoir 2004/109/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus den Chomhairle (IO L 340, 22.12.2007, lgh. 66–68).

Féach an leagan comhdhlúite.

Moladh 2007/657/CE ón gCoimisiún an 11 Deireadh Fómhair 2007 maidir le líonra leictreonach meicníochtaí arna gceapadh go hoifigiúil le haghaidh stóráil lárnach faisnéise rialáilte dá dtagraítear i dTreoir 2004/109/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (IO L 267, 12.10.2007, lgh. 16–22).

Treoir 2007/14/CE ón gCoimisiún an 8 Márta 2007 lena leagtar síos rialacha mionsonraithe maidir le cur chun feidhme forálacha áirithe de Threoir 2004/109/CE maidir le ceanglais trédhearcachta a chomhchuibhiú i ndáil le faisnéis faoi eisitheoirí a ligtear isteach a n-urrús chun a dtrádála ar mhargadh rialáilte (IO L 69, 9.3.2007, lgh. 27–36).

Féach an leagan comhdhlúite.

Nuashonraithe 20.11.2023