Δικονομικές εγγυήσεις για ευάλωτα πρόσωπα στο πλαίσιο ποινικών διαδικασιών

H παρούσα σύσταση καλεί τα κράτη μέλη να ενισχύσουν ορισμένα δικονομικά δικαιώματα των ευάλωτων υπόπτων ή κατηγορουμένων στο πλαίσιο ποινικών διαδικασιών.

ΠΡΆΞΗ

Σύσταση της Επιτροπής, της 27ης Νοεμβρίου 2013, σχετικά με τις δικονομικές εγγυήσεις για ευάλωτα πρόσωπα που είναι ύποπτοι ή κατηγορούμενοι στο πλαίσιο ποινικών διαδικασιών

ΣΎΝΟΨΗ

Η σύσταση αποσκοπεί στην ενίσχυση των δικονομικών δικαιωμάτων υπόπτων ή κατηγορουμένων που δεν είναι σε θέση να κατανοούν και να συμμετέχουν ουσιαστικά σε ποινικές διαδικασίες λόγω ηλικίας, διανοητικής ή σωματικής κατάστασης ή αναπηρίας (ευάλωτα πρόσωπα). Εφαρμόζεται επίσης σε ευάλωτα πρόσωπα που υπόκεινται σε διαδικασίες εκτέλεσης του ευρωπαϊκού εντάλματος σύλληψης.

Προσδιορισμός των ευάλωτων προσώπων

Τα ευάλωτα πρόσωπα θα πρέπει να μπορούν να προσδιορίζονται ταχέως ως τέτοια. Μετά την αρχική εκτίμηση που πραγματοποιείται από τις αρχές επιβολής του νόμου ή τις δικαστικές αρχές, ένας ανεξάρτητος ιατρός πραγματογνώμονας προσδιορίζει τον βαθμό της ευάλωτης κατάστασής τους και τις ειδικές τους ανάγκες, καθώς και την καταλληλότητα των μέτρων που έχουν ληφθεί ή πρόκειται να ληφθούν κατά του ευάλωτου προσώπου.

Δικαιώματα των ευάλωτων προσώπων

• Τα ευάλωτα πρόσωπα δεν θα πρέπει να υπόκεινται σε διακρίσεις κατά την άσκηση των δικονομικών τους δικαιωμάτων.
• Άτομα με σοβαρές ψυχικές διαταραχές, ή σωματικές ή αισθητήριες αδυναμίες θα πρέπει να θεωρηθούν κατά τεκμήριο ευάλωτα.
• Τα ευάλωτα πρόσωπα και ο νόμιμος αντιπρόσωπός τους (π.χ. ένας διορισμένος από δικαστήριο κηδεμόνας) ή ένας ενδεδειγμένος ενήλικας (π.χ. ένας συγγενής) θα πρέπει να ενημερώνονται για τα ειδικά δικονομικά τους δικαιώματα. Ο τελευταίος θα πρέπει να παρίσταται στο αστυνομικό τμήμα και κατά την ακροαματική διαδικασία ενώπιον του δικαστηρίου.
• Δεν θα πρέπει να είναι δυνατή η παραίτηση από το δικαίωμα πρόσβασης σε δικηγόρο εάν ένα ευάλωτο πρόσωπο δεν είναι ικανό να κατανοεί τη διαδικασία.
• Τα ευάλωτα πρόσωπα θα πρέπει να έχουν πρόσβαση σε ιατρική περίθαλψη καθ’ όλη τη διάρκεια της ποινικής διαδικασίας, εφόσον έχουν στερηθεί της ελευθερίας τους.
• Οι αστυνομικές ανακρίσεις θα πρέπει να καταγράφονται με οπτικοακουστικά μέσα.
• Η στέρηση της ελευθερίας των ευάλωτων προσώπων πριν από την καταδίκη τους θα πρέπει να αποτελεί μέτρο έσχατης ανάγκης, αναλογικό, και να εκτελείται υπό συνθήκες προσαρμοσμένες στις ανάγκες του ευάλωτου προσώπου.
• Η ιδιωτική ζωή, η προσωπική ακεραιότητα και τα προσωπικά δεδομένα θα πρέπει να προστατεύονται καθ’ όλη τη διάρκεια της ποινικής διαδικασίας.

Οι αρχές επιβολής του νόμου και οι δικαστικές αρχές που είναι αρμόδιες για ποινικές διαδικασίες που διεξάγονται κατά ευάλωτων προσώπων θα πρέπει να λαμβάνουν κατάλληλη κατάρτιση.

ΣΥΝΑΦΕΊΣ ΠΡΆΞΕΙΣ

Οδηγία 2013/48/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 22ας Οκτωβρίου 2013, σχετικά με το δικαίωμα πρόσβασης σε δικηγόρο στο πλαίσιο ποινικής διαδικασίας και διαδικασίας εκτέλεσης του ευρωπαϊκού εντάλματος σύλληψης, καθώς και σχετικά με το δικαίωμα ενημέρωσης τρίτου προσώπου σε περίπτωση στέρησης της ελευθερίας του και με το δικαίωμα επικοινωνίας με τρίτα πρόσωπα και με προξενικές αρχές κατά τη διάρκεια της στέρησης της ελευθερίας [ΕΕ L 294 της 6.11.2013]

Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 17.06.2014