15.3.2005   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

L 68/49

(1)

Główny bodziec dla transgranicznej przestępczości zorganizowanej stanowi korzyść finansowa. Aby działać skutecznie, każda próba zapobieżenia takiej przestępczości i jej zwalczania musi koncentrować się na wykryciu, zamrożeniu, zajęciu i konfiskacie korzyści pochodzących z przestępstwa. Jest to jednak utrudnione, między innymi, na skutek różnic między ustawodawstwami Państw Członkowskich w tej dziedzinie.

(2)

W konkluzjach Rady Europejskiej, która zebrała się w Wiedniu w grudniu 1998 r., Rada Europejska wezwała do wzmożenia przez UE wysiłków mających na celu zwalczanie międzynarodowej przestępczości zorganizowanej zgodnie z planem działań w sprawie najlepszego wprowadzenia w życie postanowień Traktatu z Amsterdamu dotyczących przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości (2).

(3)

Zgodnie z ust. 50 lit. b) wiedeńskiego planu działań w okresie pięciu lat od wejścia w życie Traktatu z Amsterdamu przepisy krajowe regulujące zajęcie i konfiskatę korzyści pochodzących z przestępstwa muszą zostać udoskonalone i zbliżone, tam gdzie to konieczne, biorąc pod uwagę prawa osób trzecich będących w dobrej wierze.

(4)

W ust. 51 konkluzji Rady Europejskiej obradującej w Tampere w dniach 15–16 października 1999 r. podkreśla się, że pranie pieniędzy stanowi trzon przestępczości zorganizowanej i powinno zostać wykorzenione, gdziekolwiek się pojawi, oraz że Rada Europejska jest zdecydowana zapewnić podjęcie konkretnych kroków w celu wykrycia, zamrożenia, zajęcia i konfiskaty korzyści pochodzących z przestępstwa. Rada Europejska wzywa również w ust. 55 do zbliżenia przepisów prawa karnego i procedur dotyczących prania pieniędzy (np. wykrywania, zamrażania i konfiskaty środków finansowych).

(5)

Zgodnie z zaleceniem 19 zawartym w planie działań z 2000 r. zatytułowanym „Zapobieganie i kontrolowanie przestępczości zorganizowanej: strategia Unii Europejskiej na początek nowego milenium”, który został zatwierdzony przez Radę dnia 27 marca 2000 r. (3), należy zbadać potrzebę wprowadzenia nowego instrumentu, który uwzględniając najlepsze praktyki w Państwach Członkowskich oraz przy należytym poszanowaniu podstawowych zasad prawnych, wprowadzi możliwość złagodzenia, odpowiednio w ramach prawa karnego, cywilnego lub prawa podatkowego, ciężaru dowodu dotyczącego pochodzenia majątku posiadanego przez osobę uznaną za winną popełnienia przestępstwa związanego z przestępczością zorganizowaną.

(6)

Zgodnie z art. 12 dotyczącym konfiskaty i zajęcia Konwencji NZ z dnia 12 grudnia 2000 r. przeciwko międzynarodowej przestępczości zorganizowanej Państwa Strony mogą rozważyć możliwość stosowania wymogu polegającego na wykazaniu przez sprawcę legalnego pochodzenia domniemanych korzyści z przestępstwa lub innego mienia podlegającego konfiskacie, w zakresie, w jakim taki wymóg jest zgodny z zasadami ich prawa krajowego oraz z charakterem postępowań sądowych.

(7)

Wszystkie Państwa Członkowskie ratyfikowały Konwencję Rady Europy o praniu, ujawnianiu, zajmowaniu i konfiskacie korzyści pochodzących z przestępstwa, sporządzoną w Strasburgu dnia 8 listopada 1990 r. Niektóre Państwa Członkowskie przedłożyły oświadczenia w związku z art. 2 Konwencji dotyczące konfiskaty, zobowiązując się tym samym do dokonywania konfiskaty majątku pochodzącego wyłącznie z określonych przestępstw.

(8)

Decyzja ramowa Rady 2001/500/WSiSW z dnia 26 czerwca 2001 r. (4) ustanawia przepisy w sprawie prania brudnych pieniędzy oraz identyfikacji, wykrywania, zamrożenia, zajęcia i konfiskaty narzędzi oraz korzyści pochodzących z przestępstwa. Na mocy tej decyzji ramowej Państwa Członkowskie są również zobowiązane do niedokonywania lub niepodtrzymywania zastrzeżeń w odniesieniu do postanowień Konwencji Rady Europy dotyczących konfiskaty, w zakresie, w jakim przestępstwo zagrożone jest karą pozbawienia wolności lub środkiem polegającym na pozbawieniu wolności, których górna granica przekracza jeden rok.

(9)

Istniejące instrumenty w tym obszarze nie doprowadziły w wystarczającym zakresie do powstania skutecznej współpracy transgranicznej dotyczącej konfiskaty, ponieważ kilka Państw Członkowskich nadal nie jest w stanie dokonać konfiskaty korzyści pochodzących ze wszystkich przestępstw zagrożonych karą pozbawienia wolności w wymiarze wyższym niż jeden rok.

(10)

Celem niniejszej decyzji ramowej jest zapewnienie, że wszystkie Państwa Członkowskie posiadają skuteczne przepisy regulujące konfiskatę korzyści pochodzących z przestępstwa, między innymi w odniesieniu do ciężaru dowodu dotyczącego źródła pochodzenia majątku posiadanego przez osobę uznaną za winną popełnienia przestępstwa związanego z przestępczością zorganizowaną. Niniejsza decyzja ramowa związana jest z duńskim projektem decyzji ramowej w sprawie wzajemnego uznawania w obrębie Unii Europejskiej orzeczeń dotyczących konfiskaty korzyści pochodzących z przestępstwa oraz podziału skonfiskowanego mienia, który został przedłożony w tym samym czasie.

(11)

Niniejsza decyzja ramowa nie stanowi przeszkody w stosowaniu przez Państwa Członkowskie ich podstawowych zasad dotyczących sprawiedliwego procesu sądowego, w szczególności domniemania niewinności, praw własności, wolności zrzeszania się, wolności prasy i wolności wypowiedzi w innych mediach,

—

„korzyści” oznaczają każdą korzyść ekonomiczną pochodzącą z przestępstwa. Może ona stanowić każdą formę mienia określoną w następnym tiret,

—

„mienie” obejmuje mienie każdego rodzaju, zarówno materialne, jak i niematerialne, ruchome lub nieruchome, oraz dokumenty lub instrumenty prawne dowodzące tytułu do takiego mienia lub udziału w tym mieniu,

—

„narzędzia” oznaczają każde mienie (rzecz) użyte lub którego zamierza się użyć w jakikolwiek sposób, w całości lub w części, do popełnienia przestępstwa lub przestępstw,

—

„konfiskata” oznacza karę lub środek orzeczony przez sąd, powodujący ostateczne pozbawienie mienia w wyniku postępowania dotyczącego przestępstwa lub przestępstw,

—

„osoba prawna” oznacza każdą osobę posiadającą taki status na podstawie właściwego prawa krajowego, z wyjątkiem państw lub innych podmiotów publicznych wykonujących uprawnienia władzy państwowej oraz publicznych organizacji międzynarodowych.

a)

popełnione w ramach organizacji przestępczej określonej we wspólnym działaniu 98/733/WSiSW z dnia 21 grudnia 1998 r. o spenalizowaniu udziału w organizacji przestępczej w Państwach Członkowskich Unii Europejskiej (5), gdy przestępstwo objęte jest:

b)

objętego decyzją ramową Rady 2002/475/WSiSW z dnia 13 czerwca 2002 r. w sprawie zwalczania terroryzmu (11),

z zastrzeżeniem, że przestępstwo, zgodnie z decyzjami ramowymi określonymi powyżej,

oraz że przestępstwo ma taki charakter, że może przysporzyć korzyści majątkowej.

a)

gdzie sąd krajowy na podstawie określonych faktów jest w pełni przekonany, że dane mienie pochodzi z działalności przestępczej osoby skazanej w okresie poprzedzającym skazanie za przestępstwo określone w ust. 1, co sąd uznał za uzasadnione na podstawie okoliczności danej sprawy; lub

b)

gdzie sąd krajowy na podstawie określonych faktów jest w pełni przekonany, że dane mienie pochodzi z podobnej działalności przestępczej osoby skazanej w okresie poprzedzającym skazanie za przestępstwo określone w ust. 1 niniejszego artykułu, co sąd uznał za uzasadnione na podstawie okoliczności danej sprawy; lub

c)

gdzie ustalono, że wartość mienia jest nieproporcjonalna w stosunku do legalnych dochodów osoby skazanej, a sąd krajowy na podstawie określonych faktów jest w pełni przekonany, że dane mienie pochodzi z działalności przestępczej tej osoby.