1.   Ο παρών κανονισμός καθορίζει κατευθυντήριες γραμμές για την έγκαιρη ανάπτυξη και διαλειτουργικότητα των διαδρόμων και των πεδίων προτεραιότητας διευρωπαϊκών ενεργειακών υποδομών («διάδρομοι και πεδία προτεραιότητας ενεργειακών υποδομών») που καθορίζονται στο παράρτημα I, οι οποίες συμβάλλουν στη διασφάλιση του μετριασμού της κλιματικής αλλαγής, ιδίως στην επίτευξη των ενεργειακών και κλιματικών επιδιώξεων της Ένωσης για το 2030 και στον στόχο της της κλιματικής ουδετερότητας ως το 2050 το αργότερο, και στη διασφάλιση των διασυνδέσεων, της ενεργειακής ασφάλειας, της ενοποίησης της αγοράς και του συστήματος και του ανταγωνισμού προς όφελος όλων των κρατών μελών, καθώς και των προσιτών τιμών ενέργειας.

2.   Ειδικότερα, ο παρών κανονισμός:

1.   Συστήνονται περιφερειακές ομάδες (ομάδες) σύμφωνα με τη διαδικασία που ορίζεται στο παράρτημα III τμήμα 1. Η συμμετοχή στην κάθε ομάδα βασίζεται σε κάθε διάδρομο και πεδίο προτεραιότητας και την αντίστοιχη γεωγραφική κάλυψή τους κατά τα οριζόμενα στο παράρτημα I. Οι εξουσίες λήψης αποφάσεων στις ομάδες περιορίζονται στα κράτη μέλη και στην Επιτροπή (όργανο λήψης αποφάσεων) και βασίζονται στη συναίνεση.

2.   Κάθε ομάδα εγκρίνει τον κανονισμό της, τηρουμένων των διατάξεων του παραρτήματος III.

3.   Το όργανο λήψης αποφάσεων κάθε ομάδας εγκρίνει περιφερειακό κατάλογο έργων ο οποίος καταρτίζεται σύμφωνα με τη διαδικασία που ορίζεται στο παράρτημα III τμήμα 2, τη συμβολή του κάθε έργου στην υλοποίηση των διαδρόμων και πεδίων προτεραιότητας ενεργειακών υποδομών που καθορίζονται στο παράρτημα I και το κατά πόσον πληρούν τα κριτήρια που ορίζονται στο άρθρο 4.

Όταν μια ομάδα καταρτίζει τον περιφερειακό της κατάλογο:

4.   Ανατίθεται στην Επιτροπή η εξουσία να εκδίδει κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις σύμφωνα με το άρθρο 20 του παρόντος κανονισμού, με σκοπό την κατάρτιση του ενωσιακού καταλόγου, με την επιφύλαξη του άρθρου 172 δεύτερο εδάφιο ΣΛΕΕ.

Κατά την άσκηση της εξουσίας της η Επιτροπή διασφαλίζει ότι ο ενωσιακός κατάλογος καταρτίζεται ανά διετία, με βάση τους περιφερειακούς καταλόγους που εγκρίνουν τα όργανα λήψης αποφάσεων των ομάδων, όπως ορίζονται στο παράρτημα III τμήμα 1 σημείο 1), σύμφωνα με τη διαδικασία που ορίζεται στην παράγραφο 3 του παρόντος άρθρου.

Η Επιτροπή εκδίδει την κατ’ εξουσιοδότηση πράξη για την κατάρτιση του πρώτου ενωσιακού καταλόγου σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό έως τις 30 Νοεμβρίου 2023.

Εάν μια κατ’ εξουσιοδότηση πράξη που εκδίδεται από την Επιτροπή δυνάμει της παρούσας παραγράφου δεν μπορεί να τεθεί σε ισχύ λόγω αντίρρησης που διατυπώνει είτε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είτε το Συμβούλιο δυνάμει του άρθρου 20 παράγραφος 6, η Επιτροπή συγκαλεί αμέσως τις ομάδες προκειμένου να καταρτιστούν νέοι περιφερειακοί κατάλογοι, αφού συνυπολογιστεί η αιτιολόγηση της αντίρρησης. Η Επιτροπή εκδίδει, το συντομότερο δυνατόν, νέα κατ’ εξουσιοδότηση πράξη για την κατάρτιση του ενωσιακού καταλόγου.

5.   Κατά την κατάρτιση του ενωσιακού καταλόγου με συνδυασμό των περιφερειακών καταλόγων που αναφέρονται στην παράγραφο 3, η Επιτροπή, λαμβάνοντας δεόντως υπόψη τις εργασίες των ομάδων:

6.   Τα έργα κοινού ενδιαφέροντος που εμπίπτουν στις κατηγορίες ενεργειακών υποδομών που καθορίζονται στο παράρτημα II σημείο 1) στοιχεία α), β), γ), δ) και στ) του παρόντος κανονισμού καθίστανται αναπόσπαστο τμήμα των σχετικών σχεδίων περιφερειακών επενδυτικών σχεδίων δυνάμει του άρθρου 34 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943 και των σχετικών εθνικών δεκαετών προγραμμάτων ανάπτυξης δικτύων δυνάμει του άρθρου 51 της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944, καθώς και άλλων εθνικών σχεδίων υποδομών, κατά περίπτωση. Σε καθένα από τα εν λόγω σχέδια δίνεται η μεγαλύτερη δυνατή προτεραιότητα στα εν λόγω έργα κοινού ενδιαφέροντος. Η παρούσα παράγραφος δεν εφαρμόζεται σε ανταγωνιστικά έργα, σε έργα που δεν έχουν φθάσει σε επαρκή βαθμό ωριμότητας ώστε να παρέχουν ειδική ανάλυση κόστους-οφέλους του έργου όπως αναφέρεται στο παράρτημα III τμήμα 2 σημείο 1) στοιχείο δ) ή σε έργα αμοιβαίου ενδιαφέροντος.

7.   Τα έργα κοινού ενδιαφέροντος που εμπίπτουν στις κατηγορίες ενεργειακών υποδομών που αναφέρονται στο παράρτημα II σημείο 1) στοιχεία α), β), γ), δ) και στ) και τα οποία είναι ανταγωνιστικά έργα ή έργα που δεν έχουν φθάσει σε επαρκή βαθμό ωριμότητας ώστε να παρέχουν ειδική ανάλυση κόστους-οφέλους του έργου, όπως αναφέρεται στο παράρτημα III τμήμα 2 σημείο 1) στοιχείο δ), μπορούν να περιλαμβάνονται στα σχετικά περιφερειακά επενδυτικά σχέδια, στα εθνικά δεκαετή σχέδια ανάπτυξης δικτύων και σε άλλα εθνικά σχέδια υποδομής, κατά περίπτωση, ως υπό εξέταση έργα.

1.   Ένα έργο κοινού ενδιαφέροντος πληροί τα ακόλουθα γενικά κριτήρια:

2.   Το έργο αμοιβαίου ενδιαφέροντος πληροί τα ακόλουθα γενικά κριτήρια:

Όσον αφορά τα έργα αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα που εμπίπτουν στην κατηγορία ενεργειακών υποδομών του παραρτήματος II σημείο 5) στοιχείο γ), το έργο είναι αναγκαίο για να καταστεί δυνατή η διασυνοριακή μεταφορά και αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα και η τρίτη χώρα στην οποία βρίσκεται το έργο διαθέτει κατάλληλο νομικό πλαίσιο βασισμένο σε αποδεδειγμένα αποτελεσματικούς μηχανισμούς επιβολής, ώστε να διασφαλίζεται ότι στο έργο εφαρμόζονται πρότυπα και διασφαλίσεις τα οποία αποτρέπουν τυχόν διαρροές διοξειδίου του άνθρακα και αφορούν το κλίμα, την ανθρώπινη υγεία και τα οικοσυστήματα όσον αφορά την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα της μόνιμης αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα και τα οποία είναι τουλάχιστον στο ίδιο επίπεδο με εκείνα που προβλέπονται από το δίκαιο της Ένωσης.

3.   Για τα έργα κοινού ενδιαφέροντος που εμπίπτουν σε συγκεκριμένες κατηγορίες ενεργειακών υποδομών ισχύουν τα ακόλουθα ειδικά κριτήρια:

4.   Για τα έργα που εμπίπτουν στις κατηγορίες ενεργειακών υποδομών που ορίζονται στο παράρτημα II, τα κριτήρια της παραγράφου 3 του παρόντος άρθρου αξιολογούνται σύμφωνα με τους δείκτες που ορίζονται στο παράρτημα IV σημεία 3) έως 8).

5.   Για να διευκολυνθεί η αξιολόγηση όλων των έργων που θα μπορούσαν να επιλεγούν ως έργα κοινού ενδιαφέροντος και να συμπεριληφθούν σε περιφερειακό κατάλογο, κάθε ομάδα αξιολογεί τη συμβολή του έργου στην υλοποίηση του ίδιου διαδρόμου ή πεδίου προτεραιότητας ενεργειακών υποδομών με διαφανή και αντικειμενικό τρόπο. Κάθε ομάδα καθορίζει τη μέθοδο αξιολόγησης που θα χρησιμοποιήσει με βάση τη σωρευτική συμβολή στην εκπλήρωση των κριτηρίων που αναφέρονται στην παράγραφο 3. Η εν λόγω αξιολόγηση έχει ως αποτέλεσμα μια ιεράρχηση των έργων για εσωτερική χρήση από την ομάδα. Ούτε ο περιφερειακός κατάλογος ούτε ο ενωσιακός κατάλογος περιλαμβάνουν οποιαδήποτε ιεράρχηση και η ιεράρχηση δεν χρησιμοποιείται για σκοπό άλλον από αυτούς του παραρτήματος III τμήμα 2 σημείο 16).

Κατά την αξιολόγηση των έργων, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι ομάδες τηρούν μια συνεπή προσέγγιση ως προς την αξιολόγηση, λαμβάνονται δεόντως υπόψη από κάθε ομάδα:

Όσον αφορά τα έργα ευφυών δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας και ευφυών δικτύων αερίου που εμπίπτουν στις κατηγορίες ενεργειακών υποδομών του παραρτήματος II σημείο 1) στοιχείο ε) και του παραρτήματος II σημείο 2), πραγματοποιείται ιεράρχηση για εκείνα τα έργα που επηρεάζουν τα δύο ίδια κράτη μέλη και λαμβάνονται δεόντως υπόψη και ο αριθμός των χρηστών που αφορά το έργο, η ετήσια κατανάλωση ενέργειας και το ποσοστό παραγωγής από πόρους χωρίς δυνατότητα μεταφοράς στην περιοχή που καλύπτουν οι εν λόγω χρήστες.

1.   Οι φορείς υλοποίησης έργων εκπονούν πρόγραμμα υλοποίησης των έργων στον ενωσιακό κατάλογο, συμπεριλαμβανομένου ενός χρονοδιαγράμματος για καθένα από τα ακόλουθα:

2.   Οι ΔΣΜ, ΔΣΔ και άλλοι φορείς εκμετάλλευσης συνεργάζονται μεταξύ τους για να διευκολύνουν την ανάπτυξη έργων στον ενωσιακό κατάλογο στην περιοχή τους.

3.   Ο Οργανισμός και οι εμπλεκόμενες ομάδες παρακολουθούν τη σημειωθείσα πρόοδο σχετικά με την υλοποίηση των έργων στον ενωσιακό κατάλογο και, εάν είναι απαραίτητο, διατυπώνουν συστάσεις για να διευκολύνουν την υλοποίησή τους. Οι ομάδες δύνανται να ζητούν περαιτέρω πληροφορίες σύμφωνα με τις παραγράφους 4, 5 και 6, να συγκαλούν συνεδριάσεις με τα εμπλεκόμενα μέρη και να καλούν την Επιτροπή να επαληθεύει τις επιτόπου παρεχόμενες πληροφορίες.

4.   Έως τις 31 Δεκεμβρίου κάθε έτους μετά το έτος ένταξης ενός έργου στον ενωσιακό κατάλογο, οι φορείς υλοποίησης έργων υποβάλλουν ετήσια έκθεση για κάθε έργο που εμπίπτει στις κατηγορίες ενεργειακών υποδομών που καθορίζονται στο παράρτημα II προς την εθνική αρμόδια αρχή που αναφέρεται στο άρθρο 8 παράγραφος 1.

Στην εν λόγω έκθεση περιλαμβάνονται λεπτομέρειες σχετικά με:

5.   Έως τις 28 Φεβρουαρίου κάθε έτους μετά το έτος κατά το οποίο ο φορέας υλοποίησης οφείλει να υποβάλει την έκθεση που αναφέρεται στην παράγραφο 4 του παρόντος άρθρου, οι αρμόδιες αρχές που αναφέρονται στο άρθρο 8 παράγραφος 1 υποβάλλουν στον Οργανισμό και στην αντίστοιχη ομάδα την έκθεση που αναφέρεται στην παράγραφο 4 του παρόντος άρθρου, συνοδευόμενη από πληροφορίες σχετικά με την πρόοδο και, κατά περίπτωση, τις καθυστερήσεις στην υλοποίηση έργων στον ενωσιακό κατάλογο που αφορούν την αντίστοιχη επικράτειά τους, σε σχέση με τις διαδικασίες αδειοδότησης, καθώς και τους λόγους των εν λόγω καθυστερήσεων. Η συνεισφορά των αρμόδιων αρχών στην έκθεση επισημαίνεται σαφώς και η έκθεση καταρτίζεται χωρίς να τροποποιηθεί το κείμενο που συνέταξαν οι φορείς υλοποίησης των έργων.

6.   Έως τις 30 Απριλίου κάθε έτους κατά το οποίο θα πρέπει να εγκριθεί νέος ενωσιακός κατάλογος, ο Οργανισμός υποβάλλει στις ομάδες συγκεντρωτική έκθεση σχετικά με τα έργα στον ενωσιακό κατάλογο που υπόκεινται στην αρμοδιότητα των εθνικών ρυθμιστικών αρχών, στην οποία αξιολογείται η πρόοδος που έχει σημειωθεί, καθώς και η εξέλιξη του αναμενόμενου κόστους τους έργου, και διατυπώνει, κατά περίπτωση, συστάσεις σχετικά με το πώς μπορούν να ξεπεραστούν οι καθυστερήσεις και οι δυσκολίες που έχουν προκύψει. Η εν λόγω συγκεντρωτική έκθεση αξιολογεί επίσης, σύμφωνα με το άρθρο 11 στοιχείο β) του κανονισμού (ΕΕ) 2019/942, τη συνεπή εφαρμογή των ενωσιακών σχεδίων ανάπτυξης δικτύων όσον αφορά τους διαδρόμους και τα πεδία προτεραιότητας ενεργειακών υποδομών που καθορίζονται στο παράρτημα I.

Σε δεόντως αιτιολογημένες περιπτώσεις, ο Οργανισμός μπορεί να ζητήσει πρόσθετες πληροφορίες αναγκαίες για την εκτέλεση των καθηκόντων του που ορίζονται στην παρούσα παράγραφο.

7.   Εάν η θέση σε λειτουργία ενός έργου στον ενωσιακό κατάλογο παρουσιάζει καθυστέρηση σε σχέση με το πρόγραμμα υλοποίησης για λόγους άλλους εκτός από ανωτέρα βία για την οποία δεν μπορεί να θεωρηθεί υπεύθυνος ο φορέας υλοποίησης έργου, εφαρμόζονται τα ακόλουθα μέτρα:

8.   Έργο στον ενωσιακό κατάλογο δύναται να διαγραφεί από τον ενωσιακό κατάλογο σύμφωνα με τη διαδικασία του άρθρου 3 παράγραφος 4, εάν η συμπερίληψη του στον κατάλογο αυτόν είχε βασιστεί σε εσφαλμένες πληροφορίες που ήταν καθοριστικός παράγοντας για τη συμπερίληψη του έργου ή εάν το έργο αντιβαίνει στο δίκαιο της Ένωσης.

9.   Τα έργα που δεν περιλαμβάνονται πλέον στον ενωσιακό κατάλογο χάνουν κάθε δικαίωμα και απαλλάσσονται από κάθε υποχρέωση που σχετίζεται με το καθεστώς του έργου κοινού ενδιαφέροντος ή του έργου αμοιβαίου ενδιαφέροντος που απορρέουν από τον παρόντα κανονισμό.

Ωστόσο, ένα έργο που δεν περιλαμβάνεται πλέον στον ενωσιακό κατάλογο αλλά ο φάκελος της αίτησης του οποίου έχει γίνει δεκτός προς εξέταση από την αρμόδια αρχή διατηρεί τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις που απορρέουν από το κεφάλαιο III, πλην των περιπτώσεων κατά τις οποίες το έργο έχει διαγραφεί από τον ενωσιακό κατάλογο για τους λόγους που ορίζονται στην παράγραφο 8 του παρόντος άρθρου.

10.   Το παρόν άρθρο εφαρμόζεται με την επιφύλαξη της παροχής τυχόν χρηματοδοτικής συνδρομής από την Ένωση για οποιοδήποτε έργο κοινού ενδιαφέροντος πριν από τη διαγραφή του από τον ενωσιακό κατάλογο.

1.   Όταν έργο κοινού ενδιαφέροντος αντιμετωπίζει σοβαρές δυσκολίες όσον αφορά την υλοποίησή του, η Επιτροπή, με τη σύμφωνη γνώμη των ενδιαφερόμενων κρατών μελών, δύναται να διορίζει Ευρωπαίο συντονιστή για διάστημα έως ενός έτους με δυνατότητα ανανέωσης δύο φορές.

2.   Ο Ευρωπαίος συντονιστής:

Η Επιτροπή διαβιβάζει την έκθεση του Ευρωπαίου συντονιστή που αναφέρεται στο στοιχείο ε) στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στις ενδιαφερόμενες ομάδες.

3.   Η επιλογή του Ευρωπαίου συντονιστή γίνεται κατόπιν ανοικτής, αμερόληπτης και διαφανούς διαδικασίας και με βάση την πείρα του υποψηφίου όσον αφορά τα ειδικά καθήκοντα που του ανατίθενται για τα συγκεκριμένα έργα.

4.   Η απόφαση διορισμού του Ευρωπαίου συντονιστή καθορίζει τους όρους αναφοράς, που προσδιορίζουν αναλυτικά τη διάρκεια της εντολής, τα ειδικά καθήκοντα, τις αντίστοιχες προθεσμίες και τη μεθοδολογία που θα χρησιμοποιηθεί. Η προσπάθεια συντονισμού είναι ανάλογη προς την πολυπλοκότητα και τις εκτιμώμενες δαπάνες των έργων.

5.   Τα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη συνεργάζονται πλήρως με τον Ευρωπαίο συντονιστή κατά την εκτέλεση των αναφερόμενων στις παραγράφους 2 και 4 καθηκόντων του.

1.   Η έγκριση του ενωσιακού καταλόγου κατοχυρώνει, για τους σκοπούς ενδεχόμενων αποφάσεων στο πλαίσιο της διαδικασίας αδειοδότησης, την αναγκαιότητα που χαρακτηρίζει τα έργα στον ενωσιακό κατάλογο από την άποψη της ενεργειακής πολιτικής και κλιματικής προοπτικής, με την επιφύλαξη της ακριβούς θέσης, της χάραξης ή της τεχνολογίας του έργου.

Η παρούσα παράγραφος δεν εφαρμόζεται σε ανταγωνιστικά έργα ή σε έργα που δεν έχουν φθάσει σε επαρκή βαθμό ωριμότητας ώστε να παρέχουν ειδική ανάλυση κόστους-οφέλους του έργου όπως αναφέρεται στο παράρτημα III τμήμα 2 σημείο 1) στοιχείο δ).

2.   Για τη διασφάλιση της αποδοτικής διοικητικής επεξεργασίας των φακέλων αιτήσεων που αφορούν έργα στον ενωσιακό κατάλογο, οι φορείς υλοποίησης έργων και όλες οι ενδιαφερόμενες αρχές διασφαλίζουν ότι οι εν λόγω φάκελοι διεκπεραιώνονται όσον το δυνατόν ταχύτερα σύμφωνα με το ενωσιακό και εθνικό δίκαιο.

3.   Με την επιφύλαξη των υποχρεώσεων που προβλέπονται στο ενωσιακό δίκαιο, αποδίδεται στα έργα στον ενωσιακό κατάλογο το καθεστώς της μεγαλύτερης δυνατής εθνικής προτεραιότητας, όταν υφίσταται τέτοιο καθεστώς στο εθνικό δίκαιο, και αυτά τυγχάνουν κατάλληλης μεταχείρισης στο πλαίσιο των διαδικασιών αδειοδότησης και, εάν προβλέπεται στο εθνικό δίκαιο, στο πλαίσιο του χωροταξικού σχεδιασμού, περιλαμβανομένων των διαδικασιών που αφορούν τις εκτιμήσεις περιβαλλοντικών επιπτώσεων, όπου και όπως προβλέπεται τέτοιου είδους μεταχείριση στο εθνικό δίκαιο που ισχύει για το αντίστοιχο είδος ενεργειακών υποδομών.

4.   Όλες οι διαδικασίες επίλυσης διαφορών, οι ένδικες διαφορές, οι προσφυγές και τα ένδικα μέσα σχετικά με έργα στον ενωσιακό κατάλογο ενώπιον οποιωνδήποτε εθνικών δικαστηρίων ή τμημάτων, συμπεριλαμβανομένης της διαμεσολάβησης ή της διαιτησίας, όταν υφίστανται στο πλαίσιο του εθνικού δικαίου, αντιμετωπίζονται ως επείγουσες, στην περίπτωση και στον βαθμό που το εθνικό δίκαιο προβλέπει τέτοιες επείγουσες διαδικασίες.

5.   Τα κράτη μέλη αξιολογούν, λαμβάνοντας δεόντως υπόψη την υπάρχουσα καθοδήγηση που έχει εκδώσει η Επιτροπή σχετικά με τον εξορθολογισμό των διαδικασιών εκτίμησης περιβαλλοντικών επιπτώσεων για τα έργα στον ενωσιακό κατάλογο, ποια μέτρα νομοθετικού και μη νομοθετικού χαρακτήρα είναι απαραίτητα για τον εξορθολογισμό των διαδικασιών εκτίμησης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων και για τη διασφάλιση της συνεπούς εφαρμογής τους και ενημερώνουν την Επιτροπή σχετικά με το αποτέλεσμα της εν λόγω αξιολόγησης.

6.   Έως την 24η Μαρτίου 2023, τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα μέτρα μη νομοθετικού χαρακτήρα που προσδιόρισαν σύμφωνα με την παράγραφο 5.

7.   Έως την 24η Ιουνίου 2023, τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα μέτρα νομοθετικού χαρακτήρα που προσδιόρισαν σύμφωνα με την παράγραφο 5. Τα εν λόγω μέτρα νομοθετικού χαρακτήρα τελούν υπό την επιφύλαξη των υποχρεώσεων που προβλέπονται στο δίκαιο της Ένωσης.

8.   Όσον αφορά τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις που αντιμετωπίζονται στο άρθρο 6 παράγραφος 4 της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ και στο άρθρο 4 παράγραφος 7 της οδηγίας 2000/60/ΕΚ, εφόσον πληρούνται όλες οι προϋποθέσεις που καθορίζονται στις εν λόγω οδηγίες, τα έργα στον ενωσιακό κατάλογο θεωρείται ότι συμβάλλουν στο δημόσιο συμφέρον από την άποψη της ενεργειακής πολιτικής και μπορεί να θεωρηθεί ότι υπαγορεύονται από λόγους επιτακτικού δημοσίου συμφέροντος.

Όταν απαιτείται γνωμοδότηση της Επιτροπής σύμφωνα με την οδηγία 92/43/ΕΟΚ, η Επιτροπή και η εθνική αρμόδια αρχή που αναφέρεται στο 9 του παρόντος κανονισμού διασφαλίζουν ότι η απόφαση σχετικά με τους λόγους επιτακτικού δημοσίου συμφέροντος ενός έργου λαμβάνεται εντός των προθεσμιών που ορίζονται στο άρθρο 10 παράγραφοι 1 και 2 του παρόντος κανονισμού.

Η παρούσα παράγραφος δεν εφαρμόζεται σε ανταγωνιστικά έργα ή σε έργα που δεν έχουν φθάσει σε επαρκή βαθμό ωριμότητας ώστε να παρέχουν ειδική ανάλυση κόστους-οφέλους του έργου όπως αναφέρεται στο παράρτημα III τμήμα 2 σημείο 1) στοιχείο δ).

1.   Έως την 23η Ιουνίου 2022, κάθε κράτος μέλος επικαιροποιεί, όταν είναι απαραίτητο, τον διορισμό μίας εθνικής αρμόδιας αρχής η οποία φέρει την ευθύνη της διευκόλυνσης και του συντονισμού της διαδικασίας αδειοδότησης έργων στον ενωσιακό κατάλογο.

2.   Οι ευθύνες της εθνικής αρμόδιας αρχής που αναφέρεται στην παράγραφο 1 ή τα συναφή με αυτήν καθήκοντα μπορούν να εκχωρηθούν σε άλλη αρχή ή να εκτελούνται από άλλη αρχή, ανά έργο στον ενωσιακό κατάλογο ή ανά συγκεκριμένη κατηγορία έργων στον ενωσιακό κατάλογο, υπό τον όρο ότι:

Η εθνική αρμόδια αρχή μπορεί να διατηρήσει την ευθύνη του καθορισμού των προθεσμιών, με την επιφύλαξη των προθεσμιών που ορίζονται στο άρθρο 10 παράγραφοι 1 και 2.

3.   Με την επιφύλαξη των σχετικών απαιτήσεων του ενωσιακού και του διεθνούς δικαίου και, στον βαθμό που δεν αντιβαίνει σε αυτές, του εθνικού δικαίου, η εθνική αρμόδια αρχή διευκολύνει την έκδοση της εμπεριστατωμένης απόφασης. Η εμπεριστατωμένη απόφαση εκδίδεται εντός των προθεσμιών που ορίζονται στο άρθρο 10 παράγραφοι 1 και 2 και σύμφωνα με ένα από τα ακόλουθα συστήματα:

Τα κράτη μέλη εφαρμόζουν τα συστήματα κατά τρόπο που, σύμφωνα με το εθνικό δίκαιο, συμβάλλει στην πλέον αποτελεσματική και έγκαιρη έκδοση της εμπεριστατωμένης απόφασης.

Η αρμοδιότητα των ενδιαφερόμενων αρχών μπορεί είτε να ενσωματώνεται στην αρμοδιότητα της εθνικής αρμόδιας αρχής που διορίζεται σύμφωνα με την παράγραφο 1 ή οι ενδιαφερόμενες αρχές μπορούν να διατηρούν, σε έναν ορισμένο βαθμό, την ανεξάρτητη αρμοδιότητά τους σύμφωνα με το αντίστοιχο σύστημα αδειοδότησης που έχει επιλεγεί από το κράτος μέλος σύμφωνα με την παρούσα παράγραφο για τη διευκόλυνση της έκδοσης της εμπεριστατωμένης απόφασης και να συνεργάζονται, αντίστοιχα, με την εθνική αρμόδια αρχή.

Όταν μια ενδιαφερόμενη αρχή δεν αναμένει ότι θα εκδώσει επιμέρους απόφαση εντός της καθορισμένης προθεσμίας, η εν λόγω αρχή ενημερώνει την εθνική αρμόδια αρχή αμελλητί, αιτιολογώντας την καθυστέρηση. Εν συνεχεία, η εθνική αρμόδια αρχή καθορίζει νέα προθεσμία εντός της οποίας εκδίδεται η εν λόγω επιμέρους απόφαση, τηρώντας τις συνολικές προθεσμίες που ορίζονται στο άρθρο 10 παράγραφοι 1 και 2.

Τα κράτη μέλη επιλέγουν μεταξύ των τριών συστημάτων που αναφέρονται στα στοιχεία α), β) και γ) του πρώτου εδαφίου με στόχο τη διευκόλυνση και τον συντονισμό των διαδικασιών τους και εφαρμόζουν το σύστημα που είναι το πλέον αποτελεσματικό γι’ αυτά σύμφωνα με τις ιδιαιτερότητές τους σε εθνικό επίπεδο όσον αφορά τον σχεδιασμό και τις διαδικασίες αδειοδότησης. Εάν ένα κράτος μέλος επιλέξει το συνεργατικό σύστημα, ενημερώνει την Επιτροπή για τους λόγους που το οδήγησαν στην επιλογή.

4.   Τα κράτη μέλη μπορούν να εφαρμόσουν τα συστήματα που ορίζονται στην παράγραφο 3 σε χερσαία και υπεράκτια έργα στον ενωσιακό κατάλογο.

5.   Όταν για ένα έργο στον ενωσιακό κατάλογο απαιτούνται αποφάσεις από δύο ή περισσότερα κράτη μέλη, οι σχετικές εθνικές αρμόδιες αρχές λαμβάνουν όλα τα απαραίτητα μέτρα για την αποδοτική και αποτελεσματική συνεργασία και τη μεταξύ τους επικοινωνία, συμπεριλαμβανομένων των μέτρων που αναφέρονται στο άρθρο 10 παράγραφος 6. Τα κράτη μέλη μεριμνούν για την πρόβλεψη κοινών διαδικασιών, ιδιαίτερα για την εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων.

6.   Οι σχετικές εθνικές αρμόδιες αρχές των κρατών μελών που συμμετέχουν σε έργο στον ενωσιακό κατάλογο το οποίο ανήκει σε έναν από τους διαδρόμους προτεραιότητας υπεράκτιων δικτύων που καθορίζονται στο παράρτημα I τμήμα 2 ορίζουν μεταξύ τους από κοινού ένα μοναδικό σημείο επαφής για τους φορείς υλοποίησης έργων ανά έργο, το οποίο είναι υπεύθυνο για τη διευκόλυνση της ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ των εθνικών αρμόδιων αρχών σχετικά με τη διαδικασία αδειοδότησης του έργου, με σκοπό τη διευκόλυνση της εν λόγω διαδικασίας, καθώς και την έκδοση αποφάσεων από τις σχετικές εθνικές αρμόδιες αρχές. Τα μοναδικά σημεία επαφής μπορούν να λειτουργούν ως αποθετήριο που συγκεντρώνει τα υφιστάμενα έγγραφα που αφορούν τα έργα.

1.   Έως την 24η Οκτωβρίου 2023, το κράτος μέλος ή η εθνική αρμόδια αρχή, κατά περίπτωση, σε συνεργασία με άλλες ενδιαφερόμενες αρχές, εκδίδει επικαιροποιημένο εγχειρίδιο διαδικασιών αδειοδότησης για έργα στον ενωσιακό κατάλογο, το οποίο περιλαμβάνει τουλάχιστον τις πληροφορίες που προσδιορίζονται στο παράρτημα VI σημείο 1). Το εγχειρίδιο δεν αποτελεί νομικώς δεσμευτικό έγγραφο, αλλά παραπέμπει ή αναφέρεται σε συναφείς νομικές διατάξεις. Οι εθνικές αρμόδιες αρχές, κατά περίπτωση, συνεργάζονται και εντοπίζουν συνέργειες με τις αρχές γειτονικών χωρών, με σκοπό την ανταλλαγή ορθών πρακτικών και τη διευκόλυνση της διαδικασίας αδειοδότησης, ιδίως για την ανάπτυξη του εγχειριδίου διαδικασιών.

2.   Με την επιφύλαξη του περιβαλλοντικού δικαίου και τυχόν απαιτήσεων που ισχύουν βάσει της σύμβασης του Aarhus, της σύμβασης του Espoo και του σχετικού δικαίου της Ένωσης, όλοι οι συμμετέχοντες στη διαδικασία αδειοδότησης τηρούν τις αρχές περί δημόσιας συμμετοχής που καθορίζονται στο παράρτημα VI σημείο 3).

3.   Ο φορέας υλοποίησης του έργου, εντός ενδεικτικής περιόδου τριών μηνών από την έναρξη της διαδικασίας αδειοδότησης κατά το άρθρο 10 παράγραφος 3, καταρτίζει και υποβάλλει στην εθνική αρμόδια αρχή, ακολουθώντας τη διαδικασία που περιγράφεται στο εγχειρίδιο που αναφέρεται στην παράγραφο 1 του παρόντος άρθρου και σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές που καθορίζονται στο παράρτημα VI, ένα σχέδιο σχετικά με τη δημόσια συμμετοχή. Εντός τριών μηνών από τη λήψη του σχεδίου, η εθνική αρμόδια αρχή ζητεί τροποποιήσεις ή εγκρίνει το σχέδιο σχετικά με τη δημόσια συμμετοχή, λαμβάνοντας υπόψη οποιαδήποτε μορφή δημόσιας συμμετοχής και διαβούλευσης έλαβε χώρα πριν από την έναρξη της διαδικασίας αδειοδότησης, στον βαθμό που η εν λόγω συμμετοχή και διαβούλευση πληρούσαν τις απαιτήσεις του παρόντος άρθρου.

Εφόσον ο φορέας υλοποίησης του έργου σκοπεύει να επιφέρει σημαντικές αλλαγές σε εγκεκριμένο σχέδιο σχετικά με τη δημόσια συμμετοχή, ενημερώνει σχετικά την εθνική αρμόδια αρχή. Στην περίπτωση αυτή, η εθνική αρμόδια αρχή μπορεί να ζητήσει τροποποιήσεις.

4.   Σε περίπτωση στην οποία δεν απαιτείται ήδη σύμφωνα με το εθνικό δίκαιο με βάση ίδια ή αυστηρότερα πρότυπα, ο φορέας υλοποίησης του έργου ή, όπου το επιτάσσει το εθνικό δίκαιο, η εθνική αρμόδια αρχή πραγματοποιεί τουλάχιστον μία δημόσια διαβούλευση, προτού ο φορέας υλοποίησης του έργου υποβάλει τον τελικό και πλήρη φάκελο της αίτησης στην εθνική αρμόδια αρχή δυνάμει του άρθρου 10 παράγραφος 7. Η εν λόγω δημόσια διαβούλευση πραγματοποιείται με την επιφύλαξη οποιασδήποτε δημόσιας διαβούλευσης διενεργείται μετά την υποβολή της αίτησης για τη συναίνεση ανάπτυξης κατά το άρθρο 6 παράγραφος 2 της οδηγίας 2011/92/ΕΕ. Με τη δημόσια διαβούλευση ενημερώνονται οι συμφεροντούχοι που αναφέρονται στο παράρτημα VI σημείο 3) στοιχείο α) σχετικά με το έργο σε πρώιμο στάδιο και διευκολύνονται ο προσδιορισμός της καταλληλότερης τοποθεσίας, διαδρομής ή τεχνολογίας, μεταξύ άλλων, κατά περίπτωση, ενόψει των συλλογισμών για την κατάλληλη προσαρμογή του έργου στην κλιματική αλλαγή, ο προσδιορισμός κάθε σχετικού αντικτύπου σύμφωνα με το ενωσιακό και εθνικό δίκαιο και ο προσδιορισμός των σχετικών ζητημάτων που θα αντιμετωπιστούν στον φάκελο της αίτησης. Η δημόσια διαβούλευση πληροί τις ελάχιστες απαιτήσεις που ορίζονται στο παράρτημα VI σημείο 5). Με την επιφύλαξη των διαδικαστικών κανόνων και των κανόνων διαφάνειας στα κράτη μέλη, ο φορέας υλοποίησης του έργου δημοσιεύει στον ιστότοπο που αναφέρεται στην παράγραφο 7 του παρόντος άρθρου έκθεση στην οποία επεξηγείται το πώς ελήφθησαν υπόψη οι γνώμες που εκφράστηκαν στις δημόσιες διαβουλεύσεις μέσω παρουσίασης των τροποποιήσεων που έγιναν στην τοποθεσία, τη διαδρομή και τον σχεδιασμό του έργου ή μέσω παρουσίασης των λόγων για τους οποίους δεν ελήφθησαν υπόψη οι εν λόγω γνώμες.

Ο φορέας υλοποίησης του έργου συντάσσει έκθεση που περιλαμβάνει συνοπτικά τα αποτελέσματα των σχετικών με τη δημόσια συμμετοχή δραστηριοτήτων πριν από την υποβολή του φακέλου της αίτησης, συμπεριλαμβανομένων των δραστηριοτήτων που έλαβαν χώρα πριν αρχίσει η διαδικασία αδειοδότησης.

Οι εκθέσεις που αναφέρονται στο πρώτο και στο δεύτερο εδάφιο υποβάλλονται στην εθνική αρμόδια αρχή από τον φορέα υλοποίησης του έργου μαζί με τον φάκελο της αίτησης. Η εμπεριστατωμένη απόφαση λαμβάνει δεόντως υπόψη τα αποτελέσματα αυτών των εκθέσεων.

5.   Για διασυνοριακά έργα στα οποία εμπλέκονται δύο ή περισσότερα κράτη μέλη, οι δημόσιες διαβουλεύσεις που πραγματοποιούνται δυνάμει τις παραγράφου 4 σε καθένα από τα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη λαμβάνουν χώρα έως δύο μήνες μετά την έναρξη της πρώτης δημόσιας διαβούλευσης.

6.   Για τα έργα που ενδέχεται να έχουν σημαντική διασυνοριακή επίπτωση σε ένα ή περισσότερα γειτονικά κράτη μέλη, στα οποία ισχύουν το άρθρο 7 της οδηγίας 2011/92/ΕΕ και η σύμβαση Espoo, οι σχετικές πληροφορίες διατίθενται στις εθνικές αρμόδιες αρχές των ενδιαφερόμενων γειτονικών κρατών μελών. Οι εθνικές αρμόδιες αρχές των ενδιαφερόμενων γειτονικών κρατών μελών γνωστοποιούν, στο πλαίσιο της διαδικασίας κοινοποίησης κατά περίπτωση, εάν αυτές ή οποιαδήποτε άλλη ενδιαφερόμενη αρχή επιθυμεί να συμμετάσχει στις εν λόγω διαδικασίες δημόσιας διαβούλευσης.

7.   Ο φορέας υλοποίησης του έργου δημιουργεί και επικαιροποιεί τακτικά έναν ειδικό ιστότοπο για το έργο με σχετικές πληροφορίες για το έργο κοινού ενδιαφέροντος, ο οποίος συνδέεται με τον ιστότοπο της Επιτροπής και την πλατφόρμα διαφάνειας που αναφέρεται στο άρθρο 23 και ο οποίος πληροί τις απαιτήσεις που προσδιορίζονται στο παράρτημα VI σημείο 6). Επιπλέον, διαφυλάσσεται ο εμπιστευτικός χαρακτήρας των εμπορικώς ευαίσθητων πληροφοριών.

Επίσης, οι φορείς υλοποίησης έργων δημοσιεύουν τις σχετικές πληροφορίες με άλλα κατάλληλα μέσα ενημέρωσης, στα οποία έχει ευρεία πρόσβαση το κοινό.

1.   Η διαδικασία αδειοδότησης αποτελείται από δύο διαδικασίες:

Όσον αφορά το στοιχείο β) του πρώτου εδαφίου, κατά περίπτωση, τα κράτη μέλη μπορούν να προβλέπουν εκ του νόμου προβλεπόμενη διαδικασία αδειοδότησης που είναι βραχύτερη των 18 μηνών.

2.   Η εθνική αρμόδια αρχή διασφαλίζει ότι η συνολική διάρκεια των δύο διαδικασιών που αναφέρονται στην παράγραφο 1 δεν υπερβαίνει περίοδο 42 μηνών.

Ωστόσο, εάν η εθνική αρμόδια αρχή εκτιμά ότι δεν είναι δυνατή η ολοκλήρωση της μίας ή και των δύο διαδικασιών εντός των προθεσμιών που ορίζονται στην παράγραφο 1, μπορεί να παρατείνει τη μία ή και τις δύο προθεσμίες πριν από τη λήξη τους και κατά περίπτωση. Η εθνική αρμόδια αρχή δεν παρατείνει τη συνολική διάρκεια για τις δύο διαδικασίες για περισσότερο από εννέα μήνες εκτός εάν συντρέχουν εξαιρετικές περιστάσεις.

Στην περίπτωση που η εθνική αρμόδια αρχή παρατείνει τις προθεσμίες, ενημερώνει την ενδιαφερόμενη ομάδα και της παρουσιάζει τα μέτρα που έχει λάβει ή πρόκειται να λάβει για την ολοκλήρωση της διαδικασίας αδειοδότησης, όσο το δυνατόν συντομότερα. Η ομάδα δύναται να ζητήσει η εθνική αρμόδια αρχή να πραγματοποιεί τακτικές ενημερώσεις για την πρόοδο στο εν λόγω θέμα και να αιτιολογεί τυχόν καθυστερήσεις.

3.   Για την κατοχύρωση της έναρξης της διαδικασίας αδειοδότησης, οι φορείς υλοποίησης έργων κοινοποιούν εγγράφως το έργο στην εθνική αρμόδια αρχή του ενδιαφερόμενου κράτους μέλους και περιλαμβάνουν μια σύντομη παρουσίαση του έργου με εύλογο βαθμό ανάλυσης.

Εντός τριών μηνών από την παραλαβή της κοινοποίησης, η εθνική αρμόδια αρχή την κάνει δεκτή ή, εάν θεωρεί ότι το έργο δεν έχει επαρκή βαθμό ωριμότητας για να περάσει στη διαδικασία αδειοδότησης, την απορρίπτει εγγράφως, μεταξύ άλλων εξ ονόματος άλλων ενδιαφερόμενων αρχών. Σε περίπτωση απόρριψης, η εθνική αρμόδια αρχή αιτιολογεί την απόφασή της, μεταξύ άλλων εξ ονόματος άλλων ενδιαφερόμενων αρχών. Η ημερομηνία υπογραφής της αποδοχής της κοινοποίησης από την εθνική αρμόδια αρχή σηματοδοτεί την έναρξη της διαδικασίας αδειοδότησης. Όταν εμπλέκονται δύο ή περισσότερα κράτη μέλη, η ημερομηνία αποδοχής της τελευταίας κοινοποίησης από την ενδιαφερόμενη εθνική αρμόδια αρχή σηματοδοτεί την έναρξη της διαδικασίας αδειοδότησης.

Οι εθνικές αρμόδιες αρχές διασφαλίζουν ότι η διαδικασία αδειοδότησης επισπεύδεται σύμφωνα με το παρόν κεφάλαιο για κάθε κατηγορία έργων κοινού ενδιαφέροντος. Προς τον σκοπό αυτόν, οι εθνικές αρμόδιες αρχές προσαρμόζουν τις απαιτήσεις τους όσον αφορά την έναρξη της διαδικασίας αδειοδότησης και την αποδοχή του υποβληθέντος φακέλου της αίτησης, ώστε αυτές να είναι κατάλληλες για έργα τα οποία, λόγω της φύσης τους, των διαστάσεων ή της έλλειψης απαίτησης περιβαλλοντικής εκτίμησης βάσει του εθνικού δικαίου, μπορεί να χρειάζονται λιγότερες εγκρίσεις και άδειες για να φτάσουν στο στάδιο ετοιμότητας προς κατασκευή. Τα κράτη μέλη μπορούν να αποφασίσουν ότι η διαδικασία που προηγείται της αίτησης και που αναφέρεται στις παραγράφους 1 και 6 του παρόντος άρθρου δεν απαιτείται για τα έργα που αναφέρονται στο παρόν εδάφιο.

4.   Οι εθνικές αρμόδιες αρχές λαμβάνουν υπόψη κατά τη διαδικασία αδειοδότησης όλες τις έγκυρες μελέτες που έχουν διεξαχθεί και τις άδειες ή εγκρίσεις που έχουν εκδοθεί για συγκεκριμένο έργο στον ενωσιακό κατάλογο πριν από την ένταξη του έργου στη διαδικασία αδειοδότησης σύμφωνα με το παρόν άρθρο και δεν απαιτούν διπλές μελέτες και άδειες ή εγκρίσεις.

5.   Στα κράτη μέλη στα οποία ο καθορισμός της χάραξης ή της τοποθεσίας που διεξάγεται αποκλειστικά και μόνο για τον συγκεκριμένο σκοπό του σχεδιαζόμενου έργου, περιλαμβανομένου του σχεδιασμού των ειδικών διαδρόμων της υποδομής του συγκεκριμένου δικτύου, δεν μπορεί να περιληφθεί στη διαδικασία που οδηγεί στην εμπεριστατωμένη απόφαση, η αντίστοιχη απόφαση λαμβάνεται εντός χωριστής περιόδου έξι μηνών, με αφετηρία την ημερομηνία υποβολής των τελικών και πλήρων εγγράφων της αίτησης από τον φορέα υλοποίησης του έργου.

Στις περιστάσεις που περιγράφονται στο πρώτο εδάφιο της παρούσας παραγράφου, η παράταση που αναφέρεται στην παράγραφο 2 δεύτερο εδάφιο μειώνεται σε έξι μήνες, εκτός εάν συντρέχουν εξαιρετικές περιστάσεις, μεταξύ άλλων για τη διαδικασία που αναφέρεται στην παρούσα παράγραφο.

6.   Η διαδικασία που προηγείται της αίτησης περιλαμβάνει τα ακόλουθα στάδια:

Η διαδικασία που προηγείται της αίτησης περιλαμβάνει την εκπόνηση τυχόν περιβαλλοντικών εκθέσεων από τους φορείς υλοποίησης του έργου, όπως είναι απαραίτητο, συμπεριλαμβανομένων των εγγράφων τεκμηρίωσης της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή.

Εντός τριών μηνών από την υποβολή των πληροφοριών που έλειπαν και αναφέρονται στο πρώτο εδάφιο στοιχείο γ), η αρμόδια αρχή αποδέχεται προς εξέταση την αίτηση σε γραπτή μορφή ή σε ψηφιακές πλατφόρμες, ξεκινώντας την εκ του νόμου προβλεπόμενη διαδικασία αδειοδότησης που αναφέρεται στην παράγραφο 1 στοιχείο β). Αιτήσεις για συμπληρωματικές πληροφορίες μπορούν να πραγματοποιηθούν, μόνο όμως σε περίπτωση που η υποβολή τους δικαιολογείται λόγω νέων συνθηκών.

7.   Ο φορέας υλοποίησης του έργου διασφαλίζει την πληρότητα και την καταλληλότητα του φακέλου της αίτησης και ζητά τη γνώμη της εθνικής αρμόδιας αρχής σχετικά με το ζήτημα αυτό όσο το δυνατόν πιο νωρίς κατά τη διαδικασία αδειοδότησης. Ο φορέας υλοποίησης του έργου συνεργάζεται πλήρως με την εθνική αρμόδια αρχή για την τήρηση των προθεσμιών που ορίζονται στον παρόντα κανονισμό.

8.   Τα κράτη μέλη προσπαθούν να διασφαλίσουν ότι οποιεσδήποτε τροποποιήσεις της εθνικής νομοθεσίας δεν οδηγούν σε παράταση οποιασδήποτε διαδικασίας αδειοδότησης που ξεκίνησε πριν αρχίσουν να ισχύουν οι εν λόγω τροποποιήσεις. Προκειμένου να διατηρηθεί η ταχεία διαδικασία αδειοδότησης για έργα στον ενωσιακό κατάλογο, οι εθνικές αρμόδιες αρχές προσαρμόζουν επαρκώς το χρονοδιάγραμμα που καθορίζεται σύμφωνα με το στοιχείο β) της παραγράφου 6 του παρόντος άρθρου, ώστε να διασφαλίζεται, στο μέτρο του δυνατού, ότι δεν σημειώνεται υπέρβαση των προθεσμιών για τη διαδικασία αδειοδότησης που ορίζονται στο παρόν άρθρο.

9.   Οι προθεσμίες που ορίζονται στο παρόν άρθρο τελούν υπό την επιφύλαξη των υποχρεώσεων που απορρέουν από το ενωσιακό και το διεθνές δίκαιο και των διαδικασιών προσφυγής ενώπιον των διοικητικών και δικαστικών αρχών.

Οι προθεσμίες που ορίζονται στο παρόν άρθρο για οποιαδήποτε από τις διαδικασίες αδειοδότησης δεν θίγουν τυχόν συντομότερες προθεσμίες που καθορίζονται από τα κράτη μέλη.

1.   Το ΕΔΔΣΜ-ηλ και το ΕΔΔΣΜ-αερίου καταρτίζουν συνεκτικά σχέδια μεθοδολογιών ενιαίου τομέα, συμπεριλαμβανομένου του μοντέλου ενεργειακού δικτύου και αγοράς που αναφέρεται στην παράγραφο 10 του παρόντος άρθρου, για εναρμονισμένη ανάλυση κόστους-οφέλους για ολόκληρο το ενεργειακό σύστημα σε επίπεδο Ένωσης για έργα στον ενωσιακό κατάλογο που εμπίπτουν στις κατηγορίες ενεργειακών υποδομών που καθορίζονται στο παράρτημα II σημείο 1) στοιχεία α), β), δ) και στ) και στο παράρτημα II σημείο 3).

Οι μεθοδολογίες που αναφέρονται στο πρώτο εδάφιο της παρούσας παραγράφου καταρτίζονται με βάση τις οριζόμενες στο παράρτημα V αρχές, βασίζονται σε κοινές παραδοχές οι οποίες καθιστούν δυνατή τη σύγκριση των έργων και συνάδουν με τις ενεργειακές και κλιματικές επιδιώξεις της Ένωσης για το 2030 και τον στόχο της της κλιματικής ουδετερότητας ως το 2050, καθώς και με τους κανόνες και τους δείκτες που ορίζονται στο παράρτημα IV.

Οι μεθοδολογίες που αναφέρονται στο πρώτο εδάφιο της παρούσας παραγράφου εφαρμόζονται στην προετοιμασία κάθε επακόλουθου διενωσιακού δεκαετούς προγράμματος ανάπτυξης δικτύων που εκπονούν το ΕΔΔΣΜ-ηλ δυνάμει του άρθρου 30 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943 και το ΕΔΔΣΜ-αερίου δυνάμει του άρθρου 8 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 715/2009.

Έως την 24η Απριλίου 2023, η ΕΔΔΣΜ-ηλ και η ΕΔΔΣΜ-αερίου δημοσιεύουν και υποβάλλουν στα κράτη μέλη, στην Επιτροπή και στον Οργανισμό τα αντίστοιχα συνεκτικά ενιαίου τομέα σχέδια μεθοδολογιών τους, αφού συγκεντρώσουν στοιχεία από τους σχετικούς συμφεροντούχους κατά τη διάρκεια της διαδικασίας διαβούλευσης που αναφέρεται στην παράγραφο 2.

2.   Προτού υποβάλουν τα αντίστοιχα σχέδια εκθέσεών τους στα κράτη μέλη, την Επιτροπή και τον Οργανισμό σύμφωνα με την παράγραφο 1, το ΕΔΔΣΜ-ηλ και το ΕΔΔΣΜ-αερίου δημοσιεύουν προκαταρκτικά σχέδια μεθοδολογιών και διεξάγουν εκτενή διαδικασία διαβούλευσης και ζητούν συστάσεις από τα κράτη μέλη και, τουλάχιστον, από τους οργανισμούς που εκπροσωπούν όλους τους σχετικούς συμφεροντούχους, συμπεριλαμβανομένου του φορέα διαχειριστών συστημάτων διανομής στην Ένωση που συστάθηκε δυνάμει του άρθρου 52 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943 (φορέας ΔΣΔ της ΕΕ), τις ενώσεις που δραστηριοποιούνται στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας, τις αγορές φυσικού αερίου και υδρογόνου, τη θέρμανση και ψύξη, τη δέσμευση και αποθήκευση άνθρακα και τους συμφεροντούχους για τη δέσμευση και χρήση άνθρακα, τους ανεξάρτητους φορείς συγκέντρωσης, τους φορείς απόκρισης στη ζήτηση, τις οργανώσεις που συμμετέχουν σε λύσεις ενεργειακής απόδοσης, τις ενώσεις καταναλωτών ενέργειας, τους εκπροσώπους της κοινωνίας των πολιτών και, εφόσον κρίνεται σκόπιμο, τις εθνικές ρυθμιστικές αρχές και άλλες εθνικές αρχές.

Εντός τριών μηνών από τη δημοσίευση των προκαταρκτικών σχεδίων μεθοδολογιών κατά το πρώτο εδάφιο, κάθε συμφεροντούχος που αναφέρεται στο εν λόγω εδάφιο μπορεί να υποβάλει σύσταση.

Η Ευρωπαϊκή Επιστημονική Συμβουλευτική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή, η οποία συγκροτήθηκε δυνάμει του άρθρου 10α του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 401/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (31), μπορεί, με δική της πρωτοβουλία, να υποβάλει γνώμη για τα σχέδια μεθοδολογιών.

Κατά περίπτωση, τα κράτη μέλη και οι συμφεροντούχοι που αναφέρονται στο πρώτο εδάφιο υποβάλλουν και δημοσιοποιούν τις συστάσεις τους και η Ευρωπαϊκή Επιστημονική Συμβουλευτική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή υποβάλλει και δημοσιοποιεί τη γνωμοδότησή της στον Οργανισμό και, κατά περίπτωση, στο ΕΔΔΣΜ-ηλ ή στο ΕΔΔΣΜ-αερίου.

Η διαδικασία διαβούλευσης είναι ανοικτή και γίνεται έγκαιρα και με διαφανή τρόπο. Το ΕΔΔΣΜ-ηλ και το ΕΔΔΣΜ-αερίου προετοιμάζουν και δημοσιοποιούν έκθεση για τη διαδικασία διαβούλευσης.

Το ΕΔΔΣΜ-ηλ και το ΕΔΔΣΜ-αερίου παρέχουν αιτιολόγηση, όταν δεν έχουν λάβει ή έχουν λάβει μόνο εν μέρει υπόψη τις συστάσεις των κρατών μελών ή των συμφεροντούχων, καθώς και των εθνικών αρχών, ή τη γνώμη της Ευρωπαϊκής Επιστημονικής Συμβουλευτικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή.

3.   Εντός τριών μηνών μετά την παραλαβή των σχεδίων μεθοδολογιών μαζί με τα στοιχεία που λαμβάνονται κατά τη διαδικασία διαβούλευσης και της έκθεσης για τη διαβούλευση, ο Οργανισμός γνωμοδοτεί προς το ΕΔΔΣΜ-ηλ και το ΕΔΔΣΜ-αερίου. Ο Οργανισμός κοινοποιεί τη γνωμοδότησή του προς το ΕΔΔΣΜ-ηλ, το ΕΔΔΣΜ-αερίου, τα κράτη μέλη και την Επιτροπή και δημοσιεύει τη γνωμοδότησή του στον ιστότοπό του.

4.   Εντός τριών μηνών από την παραλαβή των σχεδίων μεθοδολογιών, τα κράτη μέλη μπορούν να γνωμοδοτήσουν προς το ΕΔΔΣΜ-ηλ και το ΕΔΔΣΜ-αερίου και την Επιτροπή. Προκειμένου να διευκολυνθεί η διαβούλευση, η Επιτροπή μπορεί να διοργανώνει ειδικές συνεδριάσεις των ομάδων για να συζητηθούν τα σχέδια μεθοδολογιών.

5.   Εντός τριών μηνών από την παραλαβή των γνωμοδοτήσεων του Οργανισμού και των κρατών μελών, όπως αναφέρεται στις παραγράφους 3 και 4, το ΕΔΔΣΜ-ηλ και το ΕΔΔΣΜ-αερίου τροποποιούν τις αντίστοιχες μεθοδολογίες τους λαμβάνοντας πλήρως υπόψη τις γνωμοδοτήσεις του Οργανισμού και των κρατών μελών και τις υποβάλλουν, μαζί με τη γνωμοδότηση του Οργανισμού, στην Επιτροπή για την έγκρισή της. Η Επιτροπή εκδίδει την απόφασή της εντός τριών μηνών από την υποβολή των μεθοδολογιών από το ΕΔΔΣΜ-ηλ και το ΕΔΔΣΜ-αερίου, αντίστοιχα.

6.   Εντός δύο εβδομάδων από την έγκριση της Επιτροπής σύμφωνα με την παράγραφο 5, το ΕΔΔΣΜ-ηλ και το ΕΔΔΣΜ-αερίου δημοσιεύουν τις αντίστοιχες μεθοδολογίες τους στους ιστοτόπους τους. Δημοσιεύουν τα αντίστοιχα σύνολα εισερχόμενων δεδομένων, καθώς και άλλα συναφή δεδομένα που αφορούν τα δίκτυα, τη ροή του φορτίου και την αγορά σε επαρκώς ακριβή μορφή με την επιφύλαξη των περιορισμών βάσει του εθνικού δικαίου και των σχετικών συμφωνιών εμπιστευτικότητας. Η Επιτροπή και ο Οργανισμός διασφαλίζουν την εμπιστευτική μεταχείριση των δεδομένων που λαμβάνουν, τόσο από την πλευρά τους όσο και από την πλευρά οποιουδήποτε φορέα εκπονεί αναλύσεις για λογαριασμό τους με βάση τα εν λόγω δεδομένα.

7.   Οι μεθοδολογίες επικαιροποιούνται και βελτιώνονται τακτικά σύμφωνα με τη διαδικασία που περιγράφεται στις παραγράφους 1 έως 6. Ιδίως, τροποποιούνται μετά την υποβολή του μοντέλου δικτύου και αγοράς ενέργειας που αναφέρεται στην παράγραφο 10. Με δική του πρωτοβουλία ή μετά από δεόντως τεκμηριωμένο αίτημα εθνικών ρυθμιστικών αρχών ή συμφεροντούχων και μετά την επίσημη διαβούλευση με τις οργανώσεις που εκπροσωπούν όλους τους σχετικούς συμφεροντούχους που αναφέρονται στην παράγραφο 2 πρώτο εδάφιο και την Επιτροπή, ο Οργανισμός δύναται να ζητήσει τέτοιες επικαιροποιήσεις και βελτιώσεις, αφότου παράσχει αιτιολόγηση και χρονοδιάγραμμα. Ο Οργανισμός δημοσιοποιεί τα αιτήματα των εθνικών ρυθμιστικών αρχών ή των συμφεροντούχων και όλα τα συναφή έγγραφα που δεν είναι εμπορικώς ευαίσθητα και βάσει των οποίων προκύπτει το αίτημα του Οργανισμού για επικαιροποίηση ή βελτίωση.

8.   Για τα έργα που εμπίπτουν στις κατηγορίες ενεργειακών υποδομών που ορίζονται στο παράρτημα II σημείο 1) στοιχεία γ) και ε) και στο παράρτημα II σημεία 2), 4) και 5), η Επιτροπή διασφαλίζει την ανάπτυξη μεθοδολογιών για εναρμονισμένη ανάλυση κόστους-οφέλους για ολόκληρο το ενεργειακό σύστημα σε επίπεδο Ένωσης. Οι εν λόγω μεθοδολογίες είναι συμβατές ως προς τα οφέλη και το κόστος με τις μεθοδολογίες που αναπτύσσονται από το ΕΔΔΣΜ-ηλ και το ΕΔΔΣΜ-αερίου. Ο Οργανισμός, με τη στήριξη των εθνικών ρυθμιστικών αρχών, προάγει τη συνέπεια των εν λόγω μεθοδολογιών με τις μεθοδολογίες που έχουν αναπτυχθεί από το ΕΔΔΣΜ-ηλ και το ΕΔΔΣΜ-αερίου. Οι μεθοδολογίες αναπτύσσονται με διαφανή τρόπο, συμπεριλαμβανομένης της εκτεταμένης διαβούλευσης με τα κράτη μέλη και όλους τους σχετικούς συμφεροντούχους.

9.   Ανά τριετία, ο Οργανισμός καταρτίζει και δημοσιεύει δείκτες και αντίστοιχες τιμές αναφοράς για τη σύγκριση των επενδυτικών δαπανών ανά μονάδα όσον αφορά συγκρίσιμα έργα των κατηγοριών ενεργειακών υποδομών που περιλαμβάνονται στο παράρτημα II. Οι φορείς υλοποίησης του έργου παρέχουν τα στοιχεία που ζητούνται στις εθνικές ρυθμιστικές αρχές και στον Οργανισμό.

Ο Οργανισμός δημοσιεύει τους πρώτους δείκτες για τις κατηγορίες υποδομών που ορίζονται στο παράρτημα II σημεία 1), 2) και 3) έως την 24η Απριλίου 2023, στον βαθμό που υπάρχουν διαθέσιμα δεδομένα για τον υπολογισμό αξιόπιστων δεικτών και τιμών αναφοράς. Οι εν λόγω τιμές αναφοράς μπορούν να χρησιμοποιηθούν από το ΕΔΔΣΜ-ηλ και το ΕΔΔΣΜ-αερίου για τις αναλύσεις κόστους-οφέλους που διεξάγονται για τα επακόλουθα διενωσιακά δεκαετή προγράμματα ανάπτυξης δικτύων.

Ο Οργανισμός δημοσιεύει τους πρώτους δείκτες για τις κατηγορίες ενεργειακών υποδομών που ορίζονται στο παράρτημα II σημεία 4) και 5), έως την 24η Απριλίου 2025.

10.   Έως την 24η Ιουνίου 2025, μετά από εκτενή διαδικασία διαβούλευσης με το σύνολο των συμφεροντούχων που αναφέρονται στην παράγραφο 2 πρώτο εδάφιο, το ΕΔΔΣΜ-ηλ και το ΕΔΔΣΜ-αερίου υποβάλλουν από κοινού στην Επιτροπή και τον Οργανισμό ένα συνεκτικό και σταδιακά ενσωματωμένο μοντέλο που θα επιτρέπει συνοχή μεταξύ των μεθοδολογιών ενιαίου τομέα, βάσει κοινών παραδοχών, συμπεριλαμβανομένων των υποδομών μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, αερίου και υδρογόνου, καθώς και των εγκαταστάσεων αποθήκευσης, του υγροποιημένου φυσικού αερίου και των ηλεκτρολυτικών κυψελών, και καλύπτει τους διαδρόμους και τα πεδία προτεραιότητας ενεργειακών υποδομών που ορίζονται στο παράρτημα I και καταρτίζονται σύμφωνα με τις αρχές που καθορίζονται στο παράρτημα V.

11.   Το μοντέλο που αναφέρεται στην παράγραφο 10 καλύπτει τουλάχιστον τις διασυνδέσεις των σχετικών τομέων σε όλα τα στάδια του σχεδιασμού υποδομών, ειδικότερα τα σενάρια, τις τεχνολογίες και τη χωρική ανάλυση, τον προσδιορισμό των ελλείψεων στις υποδομές, ιδίως όσον αφορά τη διασυνοριακή δυναμικότητα, και την αξιολόγηση των έργων.

12.   Αφού η Επιτροπή εγκρίνει το μοντέλο που αναφέρεται στην παράγραφο 10, σύμφωνα με τη διαδικασία που ορίζεται στις παραγράφους 1 έως 5, το μοντέλο αυτό συμπεριλαμβάνεται στις μεθοδολογίες που αναφέρονται στην παράγραφο 1, οι οποίες τροποποιούνται αναλόγως.

13.   Τουλάχιστον ανά πενταετία, αρχής γενομένης από την έγκρισή του σύμφωνα με την παράγραφο 10, και συχνότερα όταν κρίνεται αναγκαίο, το μοντέλο και οι συνεπείς μεθοδολογίες κόστους-οφέλους ανά τομέα επικαιροποιούνται σύμφωνα με τη διαδικασία που αναφέρεται στην παράγραφο 7.

1.   Έως την 24η Ιανουαρίου 2023, ο Οργανισμός, κατόπιν διεξαγωγής εκτενούς διαδικασίας διαβούλευσης με τη συμμετοχή της Επιτροπής, των κρατών μελών, του ΕΔΔΣΜ-ηλ, του ΕΔΔΣΜ-αερίου, του φορέα ΔΣΔ της ΕΕ και τουλάχιστον των οργανισμών που εκπροσωπούν ενώσεις που δραστηριοποιούνται στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας, τις αγορές φυσικού αερίου και υδρογόνου, τη θέρμανση και την ψύξη, τη δέσμευση και αποθήκευση άνθρακα και συμφεροντούχους για τη δέσμευση και χρήση άνθρακα, ανεξάρτητους φορείς συγκέντρωσης, φορείς απόρισης στη ζήτηση, οργανώσεις που συμμετέχουν σε λύσεις ενεργειακής απόδοσης, τις ενώσεις καταναλωτών ενέργειας και εκπροσώπους της κοινωνίας των πολιτών, δημοσιεύει τις κατευθυντήριες γραμμές-πλαίσιο για την κατάρτιση των κοινών σεναρίων από το ΕΔΔΣΜ-ηλ και το ΕΔΔΣΜ-αερίου. Οι εν λόγω κατευθυντήριες γραμμές επικαιροποιούνται τακτικά, εφόσον κρίνεται αναγκαίο.

Οι κατευθυντήριες γραμμές καθορίζουν κριτήρια για τη διαφανή και αξιόπιστη κατάρτιση σεναρίων που δεν εισάγει διακρίσεις, λαμβανομένων υπόψη των βέλτιστων πρακτικών στον τομέα της αξιολόγησης υποδομών και του προγραμματισμού της ανάπτυξης δικτύων. Οι κατευθυντήριες γραμμές αποσκοπούν επίσης να διασφαλίσουν ότι τα σενάρια του ΕΔΔΣΜ-ηλ και του ΕΔΔΣΜ-αερίου συνάδουν πλήρως με την αρχή της προτεραιότητας στην ενεργειακή απόδοση και με τις ενεργειακές και κλιματικές επιδιώξεις της Ένωσης για το 2030 και τον στόχο της της κλιματικής ουδετερότητας ως το 2050 και λαμβάνουν υπόψη τα πλέον πρόσφατα διαθέσιμα σενάρια της Επιτροπής, καθώς και, κατά περίπτωση, τα εθνικά σχέδια για την ενέργεια και το κλίμα.

Η Ευρωπαϊκή Επιστημονική Συμβουλευτική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή μπορεί, με δική της πρωτοβουλία, να παρέχει στοιχεία σχετικά με τον τρόπο διασφάλισης της συμμόρφωσης των σεναρίων με τις ενεργειακές και κλιματικές επιδιώξεις της Ένωσης για το 2030 και τον στόχο της της κλιματικής ουδετερότητας ως το 2050. Ο Οργανισμός λαμβάνει δεόντως υπόψη τα εν λόγω στοιχεία στις κατευθυντήριες γραμμές-πλαίσιο που αναφέρονται στο πρώτο εδάφιο.

Ο Οργανισμός παρέχει αιτιολόγηση, όταν δεν έχει λάβει ή έχει λάβει μόνο εν μέρει υπόψη τις συστάσεις των κρατών μελών, των συμφεροντούχων και της Ευρωπαϊκής Επιστημονικής Συμβουλευτικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή.

2.   Το ΕΔΔΣΜ-ηλ και το ΕΔΔΣΜ-αερίου ακολουθούν τις κατευθυντήριες γραμμές-πλαίσιο του Οργανισμού κατά την κατάρτιση των κοινών σεναρίων που θα χρησιμοποιηθούν για τα διενωσιακά δεκαετή προγράμματα ανάπτυξης δικτύων.

Τα κοινά σενάρια περιλαμβάνουν επίσης μακροπρόθεσμη προοπτική με ορίζοντα το 2050, καθώς και ενδιάμεσα βήματα, κατά περίπτωση.

3.   Το ΕΔΔΣΜ-ηλ και το ΕΔΔΣΜ-αερίου καλούν τους οργανισμούς που εκπροσωπούν όλους τους σχετικούς συμφεροντούχους, συμπεριλαμβανομένου του φορέα ΔΣΔ της ΕΕ, τις ενώσεις που δραστηριοποιούνται στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας, τις αγορές φυσικού αερίου και υδρογόνου, τη θέρμανση και την ψύξη, τη δέσμευση και αποθήκευση άνθρακα και τους συμφεροντούχους για τη δέσμευση και χρήση άνθρακα, τους ανεξάρτητους φορείς συγκέντρωσης, τους φορείς απόκρισης στη ζήτηση, τις οργανώσεις που συμμετέχουν σε λύσεις ενεργειακής απόδοσης, τις ενώσεις καταναλωτών ενέργειας και τους εκπροσώπους της κοινωνίας των πολιτών να συμμετάσχουν στη διαδικασία κατάρτισης σεναρίων, ιδίως όσον αφορά βασικά στοιχεία όπως παραδοχές και τον τρόπο με τον οποίο αποτυπώνονται στα δεδομένα σεναρίων.

4.   Το ΕΔΔΣΜ-ηλ και το ΕΔΔΣΜ-αερίου δημοσιεύουν και υποβάλλουν την έκθεση για τα σχέδια κοινών σεναρίων στον Οργανισμό, στα κράτη μέλη και στην Επιτροπή προς γνωμοδότηση.

Η Ευρωπαϊκή Επιστημονική Συμβουλευτική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή μπορεί, με δική της πρωτοβουλία, να γνωμοδοτεί σχετικά με την έκθεση κοινών σεναρίων.

5.   Εντός τριών μηνών από την παραλαβή της έκθεσης για τα σχέδια κοινών σεναρίων μαζί με τις πληροφορίες που λαμβάνονται κατά τη διαδικασία διαβούλευσης και μια έκθεση για τον τρόπο με τον οποίο η εν λόγω διαβούλευση ελήφθη υπόψη, ο Οργανισμός υποβάλλει γνωμοδότηση όσον αφορά τη συμμόρφωση των σεναρίων με τις κατευθυντήριες γραμμές-πλαίσιο που αναφέρονται στην παράγραφο 1 πρώτο εδάφιο, συμπεριλαμβανομένων πιθανών συστάσεων για τροποποιήσεις, προς το ΕΔΔΣΜ-ηλ, το ΕΔΔΣΜ-αερίου, τα κράτη μέλη και την Επιτροπή.

Εντός της ίδιας προθεσμίας, η Ευρωπαϊκή Επιστημονική Συμβουλευτική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή μπορεί, με δική της πρωτοβουλία, να παρέχει γνωμοδότηση για τη συμμόρφωση των σεναρίων με τις ενεργειακές και κλιματικές επιδιώξεις της Ένωσης για το 2030 και τον στόχο της της κλιματικής ουδετερότητας ως το 2050.

6.   Εντός τριών μηνών από την παραλαβή της γνωμοδότησης που αναφέρεται στην παράγραφο 5, η Επιτροπή, λαμβάνοντας υπόψη τις γνωμοδοτήσεις του Οργανισμού και των κρατών μελών, εγκρίνει το σχέδιο έκθεσης κοινών σεναρίων ή ζητά από το ΕΔΔΣΜ-ηλ και το ΕΔΔΣΜ-αερίου να το τροποποιήσει.

Το ΕΔΔΣΜ-ηλ και το ΕΔΔΣΜ-αερίου παρέχουν αιτιολόγηση για τον τρόπο με τον οποίον αντιμετωπίστηκε οποιοδήποτε αίτημα για τροποποιήσεις από την Επιτροπή.

Σε περίπτωση που η Επιτροπή δεν εγκρίνει την έκθεση κοινών σεναρίων, παρέχει αιτιολογημένη γνώμη στο ΕΔΔΣΜ-ηλ και στο ΕΔΔΣΜ-αερίου.

7.   Εντός δύο εβδομάδων από την έγκριση της έκθεσης κοινών σεναρίων σύμφωνα με την παράγραφο 6, το ΕΔΔΣΜ-ηλ και το ΕΔΔΣΜ-αερίου τη δημοσιεύουν στους ιστοτόπους τους. Δημοσιεύουν επίσης τα αντίστοιχα δεδομένα εισροών και εκροών σε επαρκώς σαφή και ακριβή μορφή ώστε τυχόν τρίτο μέρος να είναι σε θέση να αναπαραγάγει τα αποτελέσματα, λαμβάνοντας δεόντως υπόψη το εθνικό δίκαιο και τις σχετικές συμφωνίες εμπιστευτικότητας και τις ευαίσθητες πληροφορίες.

1.   Εντός έξι μηνών από την έγκριση της έκθεσης των κοινών σεναρίων δυνάμει του άρθρου 12 παράγραφος 6 και στη συνέχεια ανά διετία, το ΕΔΔΣΜ-ηλ και το ΕΔΔΣΜ-αερίου δημοσιεύουν τις εκθέσεις σχετικά με τις ελλείψεις στις υποδομές, τις οποίες καταρτίζουν στο πλαίσιο των δεκαετών προγραμμάτων ανάπτυξης δικτύων για όλη την Ένωση.

Κατά την αξιολόγηση των ελλείψεων στις υποδομές, το ΕΔΔΣΜ-ηλ και το ΕΔΔΣΜ-αερίου βασίζουν την ανάλυσή τους στα σενάρια που καταρτίζονται δυνάμει του άρθρου 12, τηρούν την αρχή της προτεραιότητας στην ενεργειακή απόδοση και εξετάζουν κατά προτεραιότητα όλες τις σχετικές εναλλακτικές λύσεις που δεν απαιτούν νέες υποδομές. Κατά την εξέταση νέων λύσεων υποδομών, η αξιολόγηση των ελλείψεων στις υποδομές λαμβάνει υπόψη όλες τις σχετικές δαπάνες, συμπεριλαμβανομένων των ενισχύσεων δικτύου.

Η αξιολόγηση των ελλείψεων στις υποδομές εστιάζεται ιδιαίτερα στις ελλείψεις οι οποίες ενδέχεται να επηρεάσουν την επίτευξη των κλιματικών και ενεργειακών επιδιώξεων της Ένωσης για το 2030 και τον στόχο της της κλιματικής ουδετερότητας ως το 2050.

Προτού υποβάλουν τις αντίστοιχες εκθέσεις τους προς δημοσίευση, το ΕΔΔΣΜ-ηλ και το ΕΔΔΣΜ-αερίου διεξάγουν εκτενή διαδικασία διαβούλευσης στην οποία συμμετέχουν όλοι οι σχετικοί ενδιαφερόμενοι φορείς, συμπεριλαμβανομένου του φορέα ΔΣΔ της ΕΕ, οι ενώσεις που δραστηριοποιούνται στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας, τις αγορές φυσικού αερίου και υδρογόνου, τη θέρμανση και την ψύξη, τη δέσμευση και αποθήκευση άνθρακα και οι συμφεροντούχοι για τη δέσμευση και χρήση άνθρακα, οι ανεξάρτητοι φορείς συγκέντρωσης, οι φορείς απόκρισης στη ζήτηση, οι οργανώσεις που συμμετέχουν σε λύσεις ενεργειακής απόδοσης, οι ενώσεις καταναλωτών ενέργειας, οι εκπρόσωποι της κοινωνίας των πολιτών, ο Οργανισμός και όλοι οι εκπρόσωποι των κρατών μελών που αποτελούν μέρος των σχετικών διαδρόμων προτεραιότητας ενεργειακών υποδομών που ορίζονται στο παράρτημα I.

2.   Το ΕΔΔΣΜ-ηλ και το ΕΔΔΣΜ-αερίου υποβάλλουν σχέδιο της αντίστοιχης έκθεσής τους για τις ελλείψεις στις υποδομές στον Οργανισμό, στην Επιτροπή και στα κράτη μέλη, προς γνωμοδότηση.

3.   Εντός τριών μηνών από την παραλαβή της έκθεσης για τις ελλείψεις στις υποδομές μαζί με τις πληροφορίες που λαμβάνονται κατά τη διαδικασία διαβούλευσης και μια έκθεση σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο η εν λόγω διαβούλευση ελήφθη υπόψη, ο Οργανισμός γνωμοδοτεί προς το ΕΔΔΣΜ-ηλ ή το ΕΔΔΣΜ-αερίου, την Επιτροπή και τα κράτη μέλη και δημοσιοποιεί τη γνωμοδότησή του.

4.   Εντός τριών μηνών από την παραλαβή της γνωμοδότησης του Οργανισμού που αναφέρεται στην παράγραφο 3, η Επιτροπή, λαμβάνοντας υπόψη την εν λόγω γνωμοδότηση και με συγκέντρωση στοιχείων από τα κράτη μέλη, καταρτίζει και υποβάλλει τη γνώμη της στο ΕΔΔΣΜ-ηλ και το ΕΔΔΣΜ-αερίου.

5.   Το ΕΔΔΣΜ-ηλ και το ΕΔΔΣΜ-αερίου προσαρμόζουν τις εκθέσεις τους για τις ελλείψεις στις υποδομές, λαμβάνοντας δεόντως υπόψη τη γνωμοδότηση του Οργανισμού και σύμφωνα με τις γνωμοδοτήσεις της Επιτροπής και των κρατών μελών και τις δημοσιοποιούν.

1.   Έως την 24η Ιανουαρίου 2023, τα κράτη μέλη, με τη στήριξη της Επιτροπής, εντός των ειδικών τους διαδρόμων προτεραιότητας υπεράκτιων δικτύων, όπως ορίζονται στο παράρτημα I τμήμα 2, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες και την ανάπτυξη κάθε περιοχής, συνάπτουν μη δεσμευτική συμφωνία να συνεργαστούν όσον αφορά τους στόχους για την υπεράκτια παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, η οποία θα πραγματοποιείται σε κάθε θαλάσσια λεκάνη έως το 2050, με ενδιάμεσα στάδια το 2030 και το 2040, σύμφωνα με τα εθνικά τους σχέδια για την ενέργεια και το κλίμα και τη δυναμικότητα κάθε θαλάσσιας λεκάνης για την παραγωγή ενέργειας από υπεράκτιες ανανεώσιμες πηγές.

Η εν λόγω μη δεσμευτική συμφωνία είναι γραπτή όσον αφορά την κάθε θαλάσσια λεκάνη που συνδέεται με την επικράτεια των κρατών μελών και δεν θίγει το δικαίωμα των κρατών μελών να αναπτύσσουν έργα στα χωρικά τους ύδατα και στην αποκλειστική οικονομική ζώνη τους. Η Επιτροπή παρέχει καθοδήγηση για την εργασία στο πλαίσιο των ομάδων.

2.   Έως την 24η Ιανουαρίου 2024 και στη συνέχεια ως μέρος κάθε δεκαετούς σχεδίου ανάπτυξης δικτύων, το ΕΔΔΣΜ-ηλ, με τη συμμετοχή των σχετικών ΔΣΜ, των εθνικών ρυθμιστικών αρχών, των κρατών μελών και της Επιτροπής και σύμφωνα με τη μη δεσμευτική συμφωνία που αναφέρεται στην παράγραφο 1 του παρόντος άρθρου, καταρτίζει και δημοσιεύει, με τη μορφή ξεχωριστής έκθεσης η οποία αποτελεί μέρος του διενωσιακού δεκαετούς προγράμματος ανάπτυξης δικτύων, υψηλού επιπέδου στρατηγικά ενοποιημένα σχέδια ανάπτυξης υπεράκτιων δικτύων, για κάθε θαλάσσια λεκάνη, σύμφωνα με τους διαδρόμους προτεραιότητας υπεράκτιων δικτύων που αναφέρονται στο παράρτημα I, λαμβάνοντας υπόψη την προστασία του περιβάλλοντος και άλλες χρήσεις της θάλασσας.

Κατά την εκπόνηση των υψηλού επιπέδου στρατηγικών ενοποιημένων σχεδίων ανάπτυξης υπεράκτιων δικτύων εντός του χρονοδιαγράμματος που προβλέπεται στην παράγραφο 1, το ΕΔΔΣΜ-ηλ λαμβάνει υπόψη τις μη δεσμευτικές συμφωνίες που αναφέρονται στην παράγραφο 1 για την ανάπτυξη σεναρίων του διενωσιακού δεκαετούς προγράμματος ανάπτυξης δικτύων.

Τα υψηλού επιπέδου στρατηγικά ενοποιημένα σχέδια ανάπτυξης υπεράκτιων δικτύων παρέχουν υψηλού επιπέδου προοπτική όσον αφορά τη δυναμικότητα υπεράκτιας παραγωγής ενέργειας και τις προκύπτουσες ανάγκες ενός υπεράκτιου δικτύου, συμπεριλαμβανομένων των δυνητικών αναγκών για αγωγούς διασύνδεσης, υβριδικά έργα, ακτινωτές συνδέσεις, ενισχύσεις και υποδομές υδρογόνου.

3.   Τα υψηλού επιπέδου στρατηγικά ενοποιημένα σχέδια ανάπτυξης υπεράκτιων δικτύων είναι συνεπή ως προς τα περιφερειακά επενδυτικά σχέδια που δημοσιεύονται σύμφωνα με το άρθρο 34 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943 και ενσωματώνονται στα διενωσιακά δεκαετή προγράμματα ανάπτυξης δικτύων, προκειμένου να διασφαλίζονται ο συνεκτικός σχεδιασμός χερσαίων και υπεράκτιων δικτύων και οι αναγκαίες ενισχύσεις.

4.   Έως την 24η Δεκεμβρίου 2024 και στη συνέχεια ανά διετία, τα κράτη μέλη επικαιροποιούν τις μη δεσμευτικές συμφωνίες τους που αναφέρονται στην παράγραφο 1 του παρόντος άρθρου, μεταξύ άλλων λαμβάνοντας υπόψη τα αποτελέσματα της εφαρμογής της σχέσης κόστους-οφέλους και επιμερισμού του κόστους στους διαδρόμους προτεραιότητας υπεράκτιου δικτύου, όταν καθίστανται διαθέσιμα τα εν λόγω αποτελέσματα.

5.   Μετά από κάθε επικαιροποίηση των μη δεσμευτικών συμφωνιών σύμφωνα με την παράγραφο 4, για κάθε θαλάσσια λεκάνη, το ΕΔΔΣΜ-ηλ επικαιροποιεί το υψηλού επιπέδου στρατηγικό ενοποιημένο σχέδιο ανάπτυξης υπεράκτιων δικτύων στο πλαίσιο του επόμενου διενωσιακού δεκαετούς προγράμματος ανάπτυξης δικτύων, όπως αναφέρεται στην παράγραφο 2.

1.   Έως την 24η Ιουνίου 2024, η Επιτροπή, με τη συμμετοχή των κρατών μελών, των σχετικών ΔΣΜ, του Οργανισμού και των εθνικών ρυθμιστικών αρχών, καταρτίζει καθοδήγηση για ειδική σχέση κόστους-οφέλους και επιμερισμού κόστους για την εφαρμογή των ενοποιημένων σχεδίων ανάπτυξης υπεράκτιων δικτύων θαλάσσιων λεκανών που αναφέρονται στο άρθρο 14 παράγραφος 2, σύμφωνα με τις μη δεσμευτικές συμφωνίες που αναφέρονται στο άρθρο 14 παράγραφος 1. Η εν λόγω καθοδήγηση είναι συμβατή με το άρθρο 16 παράγραφος 1. Η Επιτροπή επικαιροποιεί την καθοδήγησή της κατά περίπτωση, λαμβάνοντας υπόψη τα αποτελέσματα της εφαρμογής της.

2.   Έως την 24η Ιουνίου 2025, το ΕΔΔΣΜ-ηλ, με τη συμμετοχή των σχετικών ΔΣΜ, του Οργανισμού, των εθνικών ρυθμιστικών αρχών και της Επιτροπής, παρουσιάζει τα αποτελέσματα της εφαρμογής της μεθοδολογίας κόστους-οφέλους και επιμερισμού κόστους στους διαδρόμους προτεραιότητας υπεράκτιων δικτύων.

1.   Οι πράγματι προκύψασες επενδυτικές δαπάνες, από τις οποίες εξαιρούνται οι δαπάνες συντήρησης, που σχετίζονται με έργο κοινού ενδιαφέροντος που εμπίπτει στις κατηγορίες ενεργειακών υποδομών που ορίζονται στο παράρτημα II σημείο 1) στοιχεία α), β), γ) δ) και στ) και με έργα κοινού ενδιαφέροντος που εμπίπτουν στην κατηγορία ενεργειακών υποδομών που ορίζεται στο παράρτημα II σημείο 3), εφόσον εμπίπτουν στην αρμοδιότητα των εθνικών ρυθμιστικών αρχών σε κάθε ενδιαφερόμενο κράτος μέλος, βαρύνουν τους αντίστοιχους ΔΣΜ ή τους φορείς υλοποίησης των υποδομών μεταφοράς των κρατών μελών όπου εντοπίζονται τα καθαρά θετικά αποτελέσματα του έργου και, στον βαθμό που δεν καλύπτονται από μισθώματα συμφόρησης ή άλλα τέλη, καταβάλλονται από τους χρήστες του δικτύου μέσω των τιμολογίων πρόσβασης στα δίκτυα στα εν λόγω κράτη μέλη.

2.   Οι διατάξεις του παρόντος άρθρου εφαρμόζονται σε έργο κοινού ενδιαφέροντος που εμπίπτει στις κατηγορίες ενεργειακών υποδομών που ορίζονται στο παράρτημα II σημείο 1) στοιχεία α), β), γ) δ) και στ) και στο παράρτημα II σημείο 3), όταν τουλάχιστον ένας από τους φορείς υλοποίησης του έργου ζητά από τις σχετικές εθνικές αρχές την εφαρμογή τους για τις δαπάνες του έργου.

Τα έργα που εμπίπτουν στην κατηγορία ενεργειακών υποδομών που αναφέρεται στο παράρτημα II σημείο 1) στοιχείο ε) και στο παράρτημα II σημείο 2) μπορούν να επωφεληθούν από τις διατάξεις του παρόντος άρθρου, εφόσον τουλάχιστον ένας φορέας υλοποίησης του έργου ζητήσει την εφαρμογή του από τις σχετικές εθνικές αρχές.

Όταν υπάρχουν περισσότεροι του ενός φορείς υλοποίησης για ένα έργο, οι σχετικές εθνικές ρυθμιστικές αρχές ζητούν αμελλητί από όλους τους φορείς υλοποίησης να υποβάλουν από κοινού το αίτημα επένδυσης σύμφωνα με την παράγραφο 4.

3.   Για έργο κοινού ενδιαφέροντος στο οποίο εφαρμόζεται η παράγραφος 1, οι φορείς υλοποίησης του έργου ενημερώνουν τακτικά, τουλάχιστον μία φορά ανά έτος και έως ότου το έργο τεθεί σε λειτουργία, όλες τις σχετικές εθνικές ρυθμιστικές αρχές σχετικά με την πρόοδο του έργου και τον προσδιορισμό του κόστους και των συνεπειών που επιφέρει.

4.   Αμέσως μόλις ένα σχετικό έργο κοινού ενδιαφέροντος φτάσει σε επαρκή βαθμό ωριμότητας και εκτιμάται ότι η φάση κατασκευής είναι έτοιμη να ξεκινήσει εντός των επόμενων 36 μηνών, οι φορείς υλοποίησης του έργου, μετά από διαβούλευση με τους ΔΣΜ των κρατών μελών τα οποία λαμβάνουν σημαντικά καθαρά θετικά αποτελέσματα από το έργο, υποβάλλουν αίτημα επένδυσης. Το εν λόγω αίτημα επένδυσης περιλαμβάνει αίτημα για διασυνοριακό επιμερισμό κόστους και υποβάλλεται σε όλες τις σχετικές εθνικές ρυθμιστικές αρχές μαζί με όλα τα ακόλουθα:

Εάν ένα έργο υλοποιείται από διάφορους φορείς υλοποίησης, υποβάλλουν από κοινού το αίτημά τους επένδυσης.

Οι σχετικές εθνικές ρυθμιστικές αρχές, μετά την παραλαβή του αιτήματος, διαβιβάζουν αμελλητί στον Οργανισμό αντίγραφο κάθε αιτήματος επένδυσης, προς ενημέρωση.

Οι σχετικές εθνικές ρυθμιστικές αρχές και ο Οργανισμός διαφυλάσσουν τον εμπιστευτικό χαρακτήρα των εμπορικώς ευαίσθητων πληροφοριών.

5.   Εντός έξι μηνών από την ημερομηνία παραλαβής του αιτήματος επένδυσης από τη σχετική εθνική ρυθμιστική αρχή που το παρέλαβε τελευταία, οι εν λόγω αρχές, κατόπιν διαβούλευσης με τους εμπλεκόμενους φορείς υλοποίησης του έργου, λαμβάνουν από κοινού συντονισμένες αποφάσεις σχετικά με τον επιμερισμό του πράγματι προκύψαντος επενδυτικού κόστους που θα βαρύνει κάθε διαχειριστή συστήματος για το έργο, καθώς και σχετικά με τη συμπερίληψή του στα τιμολόγια, ή σχετικά με την απόρριψη του αιτήματος επένδυσης εξολοκλήρου ή εν μέρει, εάν η κοινή ανάλυση των σχετικών εθνικών ρυθμιστικών αρχών συμπεράνει ότι το έργο ή τμήμα αυτού δεν παρέχει σημαντικό καθαρό όφελος σε κάποιο από τα κράτη μέλη των σχετικών εθνικών ρυθμιστικών αρχών. Οι σχετικές εθνικές ρυθμιστικές αρχές περιλαμβάνουν τις σχετικές πράγματι προκύψασες επενδυτικές δαπάνες στα τιμολόγια, όπως ορίζεται από τη σύσταση που αναφέρεται στην παράγραφο 11, σύμφωνα με τον επιμερισμό των επενδυτικών δαπανών που βαρύνουν κάθε διαχειριστή συστήματος για το έργο. Για έργα που αφορούν την επικράτεια των αντίστοιχων κρατών μελών τους, οι σχετικές εθνικές ρυθμιστικές αρχές εκτιμούν, εφόσον είναι σκόπιμο, κατά πόσο μπορεί να προκύψουν ζητήματα οικονομικής προσιτότητας λόγω της συμπερίληψης των επενδυτικών δαπανών στα τιμολόγια.

Κατά τον επιμερισμό του κόστους, οι σχετικές εθνικές ρυθμιστικές αρχές λαμβάνουν υπόψη τα τρέχοντα ή εκτιμώμενα:

Ο διασυνοριακός επιμερισμός του κόστους λαμβάνει υπόψη το οικονομικό, κοινωνικό και περιβαλλοντικό κόστος και τα αντίστοιχα οφέλη των έργων στα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη, καθώς και την ανάγκη να διασφαλιστεί ένα σταθερό χρηματοδοτικό πλαίσιο για την ανάπτυξη έργων κοινού ενδιαφέροντος, παράλληλα με την ελαχιστοποίηση της ανάγκης χρηματοδοτικής στήριξης.

Κατά τον διασυνοριακό επιμερισμό του κόστους, οι σχετικές εθνικές ρυθμιστικές αρχές, μετά από διαβούλευση με τους ενδιαφερόμενους ΔΣΜ, επιδιώκουν την επίτευξη αμοιβαίας συμφωνίας που βασίζεται μεταξύ άλλων και στις πληροφορίες που προσδιορίζονται στα στοιχεία α) και β) του πρώτου εδαφίου της παραγράφου 4 του παρόντος άρθρου. Η εκτίμησή τους λαμβάνει υπόψη όλα τα σχετικά σενάρια που αναφέρονται στο άρθρο 12 και άλλα σενάρια για τον προγραμματισμό της ανάπτυξης δικτύων, ώστε να καθίσταται δυνατή η αξιόπιστη ανάλυση της συμβολής του έργου κοινού ενδιαφέροντος στην ενεργειακή πολιτική της Ένωσης όσον αφορά την απανθρακοποίηση, την ενοποίηση της αγοράς, τον ανταγωνισμό, τη βιωσιμότητα, και την ασφάλεια του εφοδιασμού. Όταν χρησιμοποιούνται πρόσθετα σενάρια, αυτά συνάδουν με τις ενεργειακές και κλιματικές επιδιώξεις της Ένωσης για το 2030 και τον στόχο της της κλιματικής ουδετερότητας ως το 2050 και υπόκεινται στο ίδιο επίπεδο διαβούλευσης και ελέγχου με τη διαδικασία που προβλέπεται στο άρθρο 12.

Όταν ένα έργο κοινού ενδιαφέροντος μετριάζει αρνητικές εξωτερικές επιδράσεις, όπως ροές κλειστού βρόγχου, και το έργο αυτό εκτελείται στο κράτος μέλος στο οποίο δημιουργείται η αρνητική εξωτερική επίδραση, τέτοιος μετριασμός δεν θεωρείται διασυνοριακό όφελος και δεν συνιστά, ως εκ τούτου, βάση για τον επιμερισμό του κόστους στον ΔΣΜ των κρατών μελών που πλήττονται από αυτές τις αρνητικές εξωτερικές επιδράσεις.

6.   Οι σχετικές εθνικές ρυθμιστικές αρχές, με βάση τον διασυνοριακό επιμερισμό του κόστους που αναφέρεται στην παράγραφο 5 του παρόντος άρθρου, λαμβάνουν υπόψη τις πραγματικές δαπάνες που προκύπτουν για ένα ΔΣΜ ή άλλο φορέα υλοποίησης έργου ως αποτέλεσμα των επενδύσεων κατά τον καθορισμό ή την έγκριση των τιμολογίων σύμφωνα με το άρθρο 41 παράγραφος 1 στοιχείο α) της οδηγίας 2009/73/ΕΚ και το άρθρο 59 παράγραφος 1 στοιχείο α) της οδηγίας (EE) 2019/944, στο μέτρο που οι εν λόγω δαπάνες αντιστοιχούν στις δαπάνες ενός αποτελεσματικού και διαρθρωτικά συγκρίσιμου φορέα εκμετάλλευσης.

Η σχετική εθνική ρυθμιστική αρχή κοινοποιεί αμελλητί την απόφαση για τον επιμερισμό του κόστους στον Οργανισμό μαζί με όλες τις σχετικές πληροφορίες που αφορούν την εν λόγω απόφαση. Συγκεκριμένα, στην απόφαση για τον επιμερισμό του κόστους αναφέρονται αναλυτικά οι λόγοι για τον επιμερισμό του κόστους μεταξύ των κρατών μελών, συμπεριλαμβανομένων των εξής:

Η απόφαση επιμερισμού του κόστους δημοσιεύεται.

7.   Εάν οι σχετικές εθνικές ρυθμιστικές αρχές δεν καταλήξουν σε συμφωνία σχετικά με το αίτημα επένδυσης εντός έξι μηνών από την ημερομηνία παραλαβής του αιτήματος από την τελευταία σχετική εθνική ρυθμιστική αρχή, ενημερώνουν αμελλητί τον Οργανισμό.

Στην περίπτωση αυτή ή κατόπιν κοινού αιτήματος των σχετικών εθνικών ρυθμιστικών αρχών, η απόφαση σχετικά με το επενδυτικό αίτημα, συμπεριλαμβανομένου του διασυνοριακού επιμερισμού του κόστους που αναφέρεται στην παράγραφο 5, λαμβάνεται από τον Οργανισμό εντός τριών μηνών από την ημερομηνία της προσφυγής στον Οργανισμό.

Προτού λάβει σχετική απόφαση, ο Οργανισμός διαβουλεύεται με τις σχετικές εθνικές ρυθμιστικές αρχές και τους φορείς υλοποίησης του έργου. Η περίοδος τριών μηνών που αναφέρεται στο δεύτερο εδάφιο μπορεί να επεκταθεί κατά δύο μήνες σε περίπτωση που ο Οργανισμός χρειάζεται επιπλέον πληροφορίες. Η εν λόγω επιπλέον προθεσμία αρχίζει την επομένη της ημέρας παραλαβής όλων των πληροφοριών.

Η εκτίμηση του Οργανισμού λαμβάνει υπόψη όλα τα σχετικά σενάρια που καταρτίζονται δυνάμει του άρθρου 12 και άλλα σενάρια για τον προγραμματισμό της ανάπτυξης δικτύων, ώστε να καθίσταται δυνατή η αξιόπιστη ανάλυση της συμβολής του έργου κοινού ενδιαφέροντος στους στόχους ενεργειακής πολιτικής της Ένωσης όσον αφορά την απανθρακοποίηση, την ενοποίηση της αγοράς, τον ανταγωνισμό, τη βιωσιμότητα και την ασφάλεια του εφοδιασμού. Όταν χρησιμοποιούνται πρόσθετα σενάρια, αυτά συνάδουν με τις ενεργειακές και κλιματικές επιδιώξεις της Ένωσης για το 2030 και τον στόχο της της κλιματικής ουδετερότητας ως το 2050 και υπόκεινται στο ίδιο επίπεδο διαβούλευσης και ελέγχου με τη διαδικασία που προβλέπεται στο άρθρο 12.

Ο Οργανισμός, κατά την απόφασή του σχετικά με το επενδυτικό αίτημα, συμπεριλαμβανομένου του διασυνοριακού επιμερισμού του κόστους, αφήνει τον τρόπο με τον οποίο συμπεριλαμβάνονται οι επενδυτικές δαπάνες στα τιμολόγια σύμφωνα με τον διασυνοριακό επιμερισμό του κόστους που ορίζεται για τον καθορισμό των σχετικών εθνικών αρχών κατά τη στιγμή εφαρμογής της εν λόγω απόφασης σύμφωνα με το εθνικό δίκαιο.

Η απόφαση επί του επενδυτικού αιτήματος, συμπεριλαμβανομένου του διασυνοριακού επιμερισμού κόστους, δημοσιεύεται. Εφαρμόζονται το άρθρο 25 παράγραφος 3 και τα άρθρα 28 και 29 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/942.

8.   Ο Οργανισμός κοινοποιεί αμελλητί αντίγραφο όλων των αποφάσεων επιμερισμού του κόστους, καθώς και όλων των σχετικών πληροφοριών, στην Επιτροπή. Τα εν λόγω στοιχεία είναι δυνατόν να παρέχονται σε συγκεντρωτική μορφή. Η Επιτροπή διαφυλάσσει τον εμπιστευτικό χαρακτήρα των εμπορικώς ευαίσθητων πληροφοριών.

9.   Οι αποφάσεις επιμερισμού του κόστους δεν επηρεάζουν το δικαίωμα των ΔΣΜ να επιβάλουν επιβαρύνσεις για την πρόσβαση στο δίκτυο ούτε το δικαίωμα των εθνικών ρυθμιστικών αρχών να τις εγκρίνουν σύμφωνα με το άρθρο 13 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 715/2009, το άρθρο 18 παράγραφος 1 και το άρθρο 18 παράγραφοι 3 έως 6 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943, το άρθρο 32 της οδηγίας 2009/3/ΕΚ και το άρθρο 6 της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944.

10.   Το παρόν άρθρο δεν ισχύει για τα έργα κοινού ενδιαφέροντος που έχουν λάβει απαλλαγή από:

11.   Έως την 24η Ιουνίου 2023, ο Οργανισμός εκδίδει σύσταση για τον εντοπισμό ορθών πρακτικών που αφορούν τη διεκπεραίωση των επενδυτικών αιτημάτων για έργα κοινού ενδιαφέροντος. Η εν λόγω σύσταση επικαιροποιείται τακτικά, εφόσον κρίνεται αναγκαίο και, ιδίως, προκειμένου να διασφαλίζεται η συνέπεια με τις αρχές που αφορούν τα υπεράκτια δίκτυα ανανεώσιμης ενέργειας, όπως αναφέρεται στο άρθρο 15 παράγραφος 1. Κατά την έκδοση ή την τροποποίηση της σύστασης, ο Οργανισμός διεξάγει εκτενή διαδικασία διαβούλευσης στην οποία συμμετέχουν όλοι οι σχετικοί συμφεροντούχοι.

12.   Το παρόν άρθρο εφαρμόζεται τηρουμένων των αναλογιών σε έργα αμοιβαίου ενδιαφέροντος.

1.   Σε περίπτωση που ένας φορέας υλοποίησης έργου επωμίζεται υψηλότερους κινδύνους όσον αφορά την ανάπτυξη, την κατασκευή, τη λειτουργία ή τη συντήρηση ενός έργου κοινού ενδιαφέροντος που εμπίπτει στην αρμοδιότητα των εθνικών ρυθμιστικών αρχών, σε σχέση με τους κινδύνους που προκύπτουν συνήθως σε παρεμφερές έργο υποδομής, τα κράτη μέλη και οι εθνικές ρυθμιστικές αρχές δύνανται να παρέχουν κατάλληλα κίνητρα στο εν λόγω έργο σύμφωνα με το άρθρο 13 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 715/2009, το άρθρο 18 παράγραφος 1 και το άρθρο 18 παράγραφοι 3 έως 6 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943, το άρθρο 41 παράγραφος 8 της οδηγίας 2009/73/ΕΚ και το άρθρο 58 στοιχείο στ) της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944.

Το πρώτο εδάφιο δεν ισχύει, εάν στο έργο κοινού ενδιαφέροντος έχει δοθεί απαλλαγή:

2.   Σε περίπτωση απόφασης χορήγησης των κινήτρων που αναφέρονται στην παράγραφο 1 του παρόντος άρθρου, οι εθνικές ρυθμιστικές αρχές λαμβάνουν υπόψη τα πορίσματα της ανάλυσης κόστους-οφέλους που συνάδουν με τη μεθοδολογία που καταρτίζεται δυνάμει του άρθρου 11 και ιδιαίτερα τις θετικές εξωτερικές επιδράσεις του έργου σε περιφερειακό ή ενωσιακό επίπεδο. Οι εθνικές ρυθμιστικές αρχές αναλύουν περαιτέρω τους ειδικούς κινδύνους που οφείλονται στους φορείς υλοποίησης του έργου, τα μέτρα μετριασμού κινδύνου που έχουν ληφθεί και την αιτιολόγηση του κινδύνου με στόχο την επίτευξη του καθαρού θετικού αντικτύπου του έργου σε σύγκριση με μια λιγότερο επισφαλή εναλλακτική. Οι επιλέξιμοι κίνδυνοι αφορούν ιδιαίτερα τις νέες τεχνολογίες μεταφοράς, τόσο χερσαίες όσο και υπεράκτιες, το έλλειμμα είσπραξης των δαπανών και την ανάπτυξη.

3.   Η απόφαση για τη χορήγηση κινήτρων λαμβάνει υπόψη τον ειδικό χαρακτήρα του κινδύνου που ενέχεται και μπορεί να χορηγεί κίνητρα που καλύπτουν, μεταξύ άλλων, ένα ή περισσότερα από τα ακόλουθα μέτρα:

4.   Έως την 24η Ιανουαρίου 2023, κάθε εθνική ρυθμιστική αρχή υποβάλλει στον Οργανισμό τη μεθοδολογία της και τα κριτήρια στα οποία βασίζεται για την αξιολόγηση των επενδύσεων σε έργα υποδομών ενέργειας και των υψηλότερων κινδύνων που ενέχουν τα εν λόγω έργα, σύμφωνα με τις πλέον πρόσφατες νομοθετικές και τεχνολογικές εξελίξεις, καθώς και τις σχετικές εξελίξεις στον τομέα της πολιτικής και της αγοράς. Στην εν λόγω μεθοδολογία και τα σχετικά κριτήρια αναφέρονται επίσης ρητά οι ειδικοί κίνδυνοι που ενέχουν τα υπεράκτια δίκτυα ανανεώσιμης ενέργειας, όπως αναφέρονται στο παράρτημα II σημείο 1) στοιχείο στ), καθώς και τα έργα τα οποία, ενώ έχουν χαμηλές κεφαλαιουχικές δαπάνες, συνεπάγονται σημαντικές λειτουργικές δαπάνες.

5.   Έως την 24η Ιουνίου 2023, λαμβανομένων δεόντως υπόψη των πληροφοριών που λαμβάνονται δυνάμει της παραγράφου 4 του παρόντος άρθρου, ο Οργανισμός διευκολύνει την ανταλλαγή ορθών πρακτικών και διατυπώνει συστάσεις σύμφωνα με το άρθρο 6 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/942 όσον αφορά όλα τα ακόλουθα:

6.   Έως την 24η Σεπτεμβρίου 2023, κάθε εθνική ρυθμιστική αρχή δημοσιεύει τη μεθοδολογία της, καθώς και τα κριτήρια στα οποία βασίζεται για την αξιολόγηση των επενδύσεων σε έργα υποδομών ενέργειας και των υψηλότερων κινδύνων που ενέχουν.

7.   Σε περίπτωση που τα μέτρα που αναφέρονται στις παραγράφους 5 και 6 δεν είναι επαρκή για τη διασφάλιση της έγκαιρης υλοποίησης των έργων κοινού ενδιαφέροντος, η Επιτροπή μπορεί να εκδώσει κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τα κίνητρα που καθορίζονται στο παρόν άρθρο.

1.   Τα έργα κοινού ενδιαφέροντος που εμπίπτουν στις κατηγορίες ενεργειακών υποδομών που καθορίζονται στο άρθρο 24 και στο παράρτημα II είναι επιλέξιμα για χρηματοδοτική συνδρομή από την Ένωση υπό τη μορφή επιχορηγήσεων για μελέτες και χρηματοοικονομικών μέσων.

2.   Τα έργα κοινού ενδιαφέροντος που εμπίπτουν στις κατηγορίες ενεργειακών υποδομών που καθορίζονται στο άρθρο 24 και στο παράρτημα II σημείο 1) στοιχεία α), β), γ), δ) και στ) και στο παράρτημα II σημείο 3) είναι επίσης επιλέξιμα για χρηματοδοτική συνδρομή από την Ένωση υπό τη μορφή επιχορηγήσεων για εργασίες, εφόσον πληρούν όλα τα ακόλουθα κριτήρια:

3.   Τα έργα κοινού ενδιαφέροντος που υλοποιούνται σύμφωνα με τη διαδικασία που αναφέρεται στο άρθρο 5 παράγραφος 7 στοιχείο δ) είναι επίσης επιλέξιμα για χρηματοδοτική συνδρομή από την Ένωση υπό τη μορφή επιχορηγήσεων για εργασίες, εφόσον πληρούν τα κριτήρια που ορίζονται στην παράγραφο 2 του παρόντος άρθρου.

4.   Τα έργα κοινού ενδιαφέροντος που εμπίπτουν στις κατηγορίες ενεργειακών υποδομών που καθορίζονται στο παράρτημα II σημείο 1) στοιχείο ε) και στο παράρτημα II σημεία 2) και 5) είναι επίσης επιλέξιμα για χρηματοδοτική συνδρομή από την Ένωση υπό τη μορφή επιχορηγήσεων για εργασίες, εάν οι εμπλεκόμενοι φορείς υλοποίησης των έργων, στο πλαίσιο αξιολόγησης που διενεργείται από τη σχετική εθνική αρχή ή, κατά περίπτωση, την εθνική ρυθμιστική αρχή, μπορούν να αποδείξουν σαφώς σημαντικές θετικές εξωτερικές επιδράσεις των έργων, όπως ασφάλεια εφοδιασμού, ευελιξία συστήματος, αλληλεγγύη ή καινοτομία, και παρέχουν σαφείς αποδείξεις σχετικά με την έλλειψη εμπορικής βιωσιμότητάς τους, σύμφωνα με την ανάλυση κόστους-οφέλους, το επιχειρηματικό σχέδιο και τις εκτιμήσεις που έχουν διενεργηθεί, ιδίως από δυνητικούς επενδυτές ή πιστωτές ή, κατά περίπτωση, από εθνική ρυθμιστική αρχή.

5.   Το παρόν άρθρο εφαρμόζεται τηρουμένων των αναλογιών σε έργα αμοιβαίου ενδιαφέροντος.

Τα έργα αμοιβαίου ενδιαφέροντος είναι επιλέξιμα για χρηματοδοτική συνδρομή από την Ένωση υπό τους όρους που καθορίζονται στο άρθρο 5 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1153. Όσον αφορά τις επιχορηγήσεις για εργασίες, τα έργα αμοιβαίου ενδιαφέροντος είναι επιλέξιμα για χρηματοδοτική συνδρομή από την Ένωση υπό την προϋπόθεση ότι πληρούν τα κριτήρια που ορίζονται στην παράγραφο 2 του παρόντος άρθρου και εφόσον το έργο συμβάλλει στους συνολικούς στόχους ενεργειακής και κλιματικής πολιτικής της Ένωσης.

1.   Ανατίθεται στην Επιτροπή η εξουσία να εκδίδει κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις υπό τους όρους του παρόντος άρθρου.

2.   Η εξουσία έκδοσης κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων που αναφέρεται στο άρθρο 3 παράγραφος 4 ανατίθεται στην Επιτροπή για περίοδο επτά ετών από την 23η Ιουνίου 2022. Η Επιτροπή υποβάλλει έκθεση σχετικά με τις εξουσίες που της έχουν ανατεθεί το αργότερο εννέα μήνες πριν από τη λήξη της περιόδου των επτά ετών. Η εξουσιοδότηση ανανεώνεται σιωπηρά για περιόδους ίδιας διάρκειας, εκτός αν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ή το Συμβούλιο προβάλουν αντιρρήσεις το αργότερο τρεις μήνες πριν από τη λήξη της κάθε περιόδου.

3.   Η εξουσία που ανατίθεται σύμφωνα με το άρθρο 3 παράγραφος 4 μπορεί να ανακληθεί ανά πάσα στιγμή από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ή το Συμβούλιο. Η απόφαση ανάκλησης περατώνει την εξουσιοδότηση που προσδιορίζεται στην εν λόγω απόφαση. Αρχίζει να ισχύει την επομένη της δημοσίευσης της απόφασης στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή σε μεταγενέστερη ημερομηνία που ορίζεται σε αυτή. Δεν θίγει το κύρος των κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων που ισχύουν ήδη.

4.   Πριν από την έκδοση μιας κατ’ εξουσιοδότηση πράξης, η Επιτροπή διεξάγει διαβουλεύσεις με εμπειρογνώμονες που ορίζουν τα κράτη μέλη σύμφωνα με τις αρχές της διοργανικής συμφωνίας της 13ης Απριλίου 2016 για τη βελτίωση του νομοθετικού έργου.

5.   Μόλις εκδώσει μια κατ’ εξουσιοδότηση πράξη, η Επιτροπή την κοινοποιεί ταυτόχρονα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο.

6.   Κατ’ εξουσιοδότηση πράξη που εκδίδεται δυνάμει του άρθρου 3 παράγραφος 4 αρχίζει να ισχύει μόνο εάν δεν διατυπωθεί αντίρρηση από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ή το Συμβούλιο εντός περιόδου δύο μηνών από την κοινοποίησή της στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο ή εάν, πριν από τη λήξη της προθεσμίας αυτής, τόσο το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο όσο και το Συμβούλιο ενημερώσουν την Επιτροπή ότι δεν θα διατυπώσουν αντίρρηση. Η προθεσμία αυτή παρατείνεται κατά δύο μήνες κατόπιν πρωτοβουλίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ή του Συμβουλίου.

1.   Στην περίπτωση της Κύπρου και της Μάλτας, οι οποίες δεν είναι διασυνδεδεμένες με το διευρωπαϊκό δίκτυο αερίου, εφαρμόζεται παρέκκλιση από το άρθρο 3, το άρθρο 4 παράγραφος 1 στοιχεία α) και β), το άρθρο 4 παράγραφος 5, το άρθρο 16 παράγραφος 4 στοιχείο α) και τα παραρτήματα I, II και III, με την επιφύλαξη του άρθρου 32 παράγραφος 2. Μία διασύνδεση για καθένα από τα εν λόγω κράτη μέλη διατηρεί το καθεστώς έργου κοινού ενδιαφέροντος δυνάμει του παρόντος κανονισμού με όλα τα σχετικά δικαιώματα και υποχρεώσεις, όταν η εν λόγω διασύνδεση:

Τα εν λόγω έργα αυτά διασφαλίζουν τη μελλοντική ικανότητα πρόσβασης σε νέες αγορές ενέργειας, συμπεριλαμβανομένου του υδρογόνου.

2.   Οι φορείς υλοποίησης έργων τεκμηριώνουν με επαρκείς αποδείξεις τον τρόπο με τον οποίο οι διασυνδέσεις που αναφέρονται στην παράγραφο 1 θα επιτρέψουν την πρόσβαση σε νέες αγορές ενέργειας, συμπεριλαμβανομένου του υδρογόνου, σύμφωνα με τους συνολικούς στόχους ενεργειακής και κλιματικής πολιτικής της Ένωσης. Στις αποδείξεις αυτές περιλαμβάνονται αξιολόγηση του εφοδιασμού με και της ζήτησης για ανανεώσιμο υδρογόνο ή υδρογόνο χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών, καθώς και υπολογισμός της μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου που καθιστά δυνατή το έργο.

Η Επιτροπή επαληθεύει τακτικά την εν λόγω αξιολόγηση και τον εν λόγω υπολογισμό, καθώς και την έγκαιρη υλοποίηση του έργου.

3.   Επιπλέον των ειδικών κριτηρίων που ορίζονται στο άρθρο 19 για τη χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης, οι διασυνδέσεις που αναφέρονται στην παράγραφο 1 του παρόντος άρθρου σχεδιάζονται με σκοπό τη διασφάλιση της πρόσβασης σε μελλοντικές αγορές ενέργειας, συμπεριλαμβανομένου του υδρογόνου, δεν οδηγούν σε παράταση της διάρκειας ζωής των στοιχείων ενεργητικού που αφορούν αέριο και διασφαλίζουν τη διαλειτουργικότητα των γειτονικών δικτύων σε διασυνοριακό επίπεδο. Τυχόν επιλεξιμότητα για χρηματοδοτική συνδρομή από την Ένωση δυνάμει του άρθρου 18 λήγει την 31η Δεκεμβρίου 2027.

4.   Κάθε αίτημα για χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης για εργασίες καταδεικνύει σαφώς τον στόχο της μετατροπής του στοιχείου ενεργητικού σε ειδικό στοιχείο ενεργητικού που αφορά το υδρογόνο έως το 2036, εφόσον το επιτρέπουν οι συνθήκες της αγοράς, μέσω χάρτη πορείας με ακριβές χρονοδιάγραμμα.

5.   Η παρέκκλιση που προβλέπεται στην παράγραφο 1 ισχύει έως ότου η Κύπρος ή η Μάλτα, αντίστοιχα, διασυνδεθούν απευθείας με το διευρωπαϊκό δίκτυο αερίου ή έως τις 31 Δεκεμβρίου 2029, ανάλογα με το ποια ημερομηνία είναι προγενέστερη.

1.   Κατά τη διάρκεια μεταβατικής περιόδου η οποία λήγει την 31η Δεκεμβρίου 2029, τα ειδικά στοιχεία του ενεργητικού που αφορούν το υδρογόνο και τα οποία έχουν μετατραπεί από στοιχεία ενεργητικού που αφορούν το φυσικό αέριο και εμπίπτουν στην κατηγορία ενεργειακών υποδομών που ορίζεται στο παράρτημα II σημείο 3) μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη μεταφορά ή την αποθήκευση προκαθορισμένου μείγματος υδρογόνου με φυσικό αέριο ή βιομεθάνιο.

2.   Κατά τη διάρκεια της μεταβατικής περιόδου που αναφέρεται στην παράγραφο 1, οι φορείς υλοποίησης των έργων συνεργάζονται στενά για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση των έργων, προκειμένου να διασφαλιστεί η διαλειτουργικότητα των γειτονικών δικτύων.

3.   Ο φορέας υλοποίησης έργου αποδεικνύει, μεταξύ άλλων μέσω εμπορικών συμβάσεων, τον τρόπο με τον οποίο, έως το τέλος της μεταβατικής περιόδου, τα στοιχεία ενεργητικού που αναφέρονται στην παράγραφο 1 του παρόντος άρθρου θα πάψουν να αποτελούν στοιχεία ενεργητικού που αφορούν το φυσικό αέριο και θα καταστούν ειδικά στοιχεία του ενεργητικού που αφορά το υδρογόνο, όπως ορίζεται στο παράρτημα II σημείο 3, καθώς και τον τρόπο με τον οποίο θα καταστεί δυνατή η αυξημένη χρήση υδρογόνου κατά τη διάρκεια της μεταβατικής περιόδου. Στις αποδείξεις αυτές περιλαμβάνονται αξιολόγηση του εφοδιασμού με και της ζήτησης για ανανεώσιμο υδρογόνο ή υδρογόνο χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών, καθώς και υπολογισμός της μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου που καθιστά δυνατή το έργο. Στο πλαίσιο της παρακολούθησης της προόδου που επιτυγχάνεται στην υλοποίηση των έργων κοινού ενδιαφέροντος, ο Οργανισμός επαληθεύει την έγκαιρη μετάβαση του έργου σε ειδικό στοιχείο ενεργητικού που αφορά το υδρογόνο, όπως ορίζεται στο παράρτημα II σημείο 3).

4.   Η επιλεξιμότητα έργων που αναφέρονται στην παράγραφο 1 του παρόντος άρθρου για χρηματοδοτική συνδρομή από την Ένωση δυνάμει του άρθρου 18 λήγει την 31η Δεκεμβρίου 2027.

1.   Ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 347/2013 καταργείται από την 23η Ιουνίου 2022. Βάσει του παρόντος κανονισμού δεν προκύπτουν δικαιώματα για τα έργα που παρατίθενται στα παραρτήματα του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 347/2013.

2.   Κατά παρέκκλιση από την παράγραφο 1 του παρόντος άρθρου, το παράρτημα VII του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 347/2013, όπως τροποποιήθηκε με τον κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμό (ΕΕ) 2022/564 της Επιτροπής (34), το οποίο περιέχει τον πέμπτο ενωσιακό κατάλογο έργων κοινού ενδιαφέροντος, καθώς και τα άρθρα 2 έως 10, τα άρθρα 12, 13 και 14, τα παραρτήματα I έως IV και το παράρτημα VI του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 347/2013 παραμένουν σε ισχύ και παράγουν αποτελέσματα όσον αφορά τα έργα κοινού ενδιαφέροντος που περιλαμβάνονται στον πέμπτο ενωσιακό κατάλογο έως την έναρξη ισχύος του πρώτου ενωσιακού καταλόγου έργων κοινού ενδιαφέροντος και έργων αμοιβαίου ενδιαφέροντος που καταρτίζεται δυνάμει του παρόντος κανονισμού.

3.   Κατά παρέκκλιση από την παράγραφο 2 του παρόντος άρθρου, τα έργα που περιλαμβάνονται στον πέμπτο ενωσιακό κατάλογο έργων κοινού ενδιαφέροντος που καταρτίστηκε δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 347/2013, των οποίων οι φάκελοι αίτησης έχουν γίνει δεκτοί προς εξέταση από την αρμόδια αρχή, διατηρούν τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις που προκύπτουν από το κεφάλαιο III του παρόντος κανονισμού για περίοδο τεσσάρων ετών μετά την ημερομηνία έναρξης ισχύος του παρόντος κανονισμού.