Wymagania w zakresie homologacji typu i nadzór rynku motocykli/motorowerów i czterokołowców w Unii

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Homologacja i organy nadzoru rynku

Państwa członkowskie UE muszą wyznaczyć:

• organy udzielające homologacji, które zaświadczają, że dany typ pojazdu spełnia różnego rodzaju wymogi administracyjne i techniczne określone niniejszymi przepisami,
• organy nadzoru rynku, które zapewniają, że pojazdy, układy, części lub oddzielne zespoły techniczne, które są dostępne na rynku, są zgodne z przepisami i nie stanowią zagrożenia dla zdrowia, bezpieczeństwa lub innych aspektów ochrony interesów publicznych.

Homologacja typu

• Wymogi dotyczące homologacji typu opracowano dla producentów (pojazdów), organów udzielających homologacji i służb technicznych (np. organów kontroli). Dany typ pojazdu dopuszczany jest do sprzedaży na unijnym rynku w momencie, gdy spełnia kompleksowy zestaw wymagań.
• Producent ma obowiązek wydać świadectwo zgodności dla każdego pojazdu, co umożliwia właścicielowi jego rejestrację.

Wymogi w zakresie bezpieczeństwa funkcjonalnego

Rozporządzenie ustanawia następujące wymogi bezpieczeństwa:

• nowe motocykle o pojemności silnika większej niż 125 cm³ muszą być wyposażone w przeciwblokujący układ hamulcowy,
• w przypadku motocykli dwukołowych o pojemności silnika poniżej 125 cm³ o zamontowaniu przeciwblokującego układu hamulcowego, kombinowanego układu hamulcowego lub obu tych układów decyduje producent,
• dla lepszej widoczności:
  • od lipca 2014 r. wszystkie nowe typy pojazdów kategorii L muszą być wyposażone w mechanizm, który automatycznie włącza światła,
  • od 1 stycznia 2016 r. wszystkie istniejące typy takich pojazdów muszą również być zgodne z wymogami;
• obowiązek montowania mechanizmów różnicowych (pozwalających kołom na tej samej osi obracać się z różną prędkością) w czterokołowcach i innych typach trzy- i czterokołowych pojazdów kategorii L, co ma na celu zwiększenie bezpieczeństwa pokonywania zakrętów.

Wymogi dotyczące efektywności środowiskowej

• Otrzymanie homologacji typu przez pojazd kategorii L wymaga spełnienia wymogów ośmiu różnych typów badań, takich jak badania emisji oparów (opary paliw), urządzeń kontrolujących emisję zanieczyszczeń, efektywności energetycznej i hałasu.
• Niniejsze rozporządzenie określa wymogi środowiskowe dotyczące dwóch etapów redukcji emisji. Pierwszy etap (Euro 4) jest obowiązkowy dla nowych typów pojazdów od dnia 1 stycznia 2016 r. Drugi etap (Euro 5) obowiązuje od 2020 r., co pozwala producentom i dostawcom stworzyć plany w perspektywie średniookresowej.

Obowiązki producentów, ich przedstawicieli, importerów i dystrybutorów

Rozporządzenie to określa obowiązki wszystkich uczestników łańcucha dostaw:

• w przypadku gdy pojazd stwarza poważne zagrożenie dla użytkowników lub środowiska, producenci lub inni uczestnicy łańcucha dostaw mają obowiązek wprowadzenia skutecznych środków ochronnych, łącznie z wycofaniem pojazdu w razie konieczności;
• producenci muszą zapewnić autoryzowanym punktom sprzedaży i stacjom obsługi oraz niezależnym podmiotom nieograniczony dostęp do systemu diagnostyki pokładowej za pośrednictwem znormalizowanych złączy oraz do informacji dotyczących naprawy i konserwacji pojazdów, umieszczając je na stronach internetowych. Powyższe postanowienia nie dotyczą pojazdów produkowanych w „małych seriach”.

Akty delegowane i wykonawcze

Komisja Europejska przyjęła akty delegowane uzupełniające rozporządzenie (UE) nr 168/2013:

• Rozporządzenie delegowane (UE) nr 3/2014 określa szczegółowe wymogi techniczne i procedury badań dotyczące bezpieczeństwa funkcjonalnego na potrzeby homologacji i nadzoru rynkowego nad pojazdami kategorii L oraz układami, częściami i oddzielnymi zespołami technicznymi przeznaczonymi dla takich pojazdów. Rozporządzenie to zostało zmienione rozporządzeniem delegowanym (UE) 2016/1824, uwzględniającym zaistniałe postępy techniczne.
• Rozporządzenie delegowane (UE) nr 134/2014 w odniesieniu do wymogów w zakresie efektywności środowiskowej i osiągów jednostki napędowej oraz zmieniające załącznik V rozporządzenia (UE) nr 168/2013. Rozporządzenie to zostało zmienione rozporządzeniem delegowanym (UE) 2016/1824 oraz rozporządzeniem delegowanym (UE) 2018/295 w celu poprawienia wymogów technicznych i procedur badań oraz uwzględnienia w nich zaistniałych postępów technicznych.

Komisja przyjęła rozporządzenie wykonawcze (UE) nr 901/2014 w odniesieniu do wymogów administracyjnych dotyczących homologacji i nadzoru rynku pojazdów dwu- lub trójkołowych oraz czterokołowców. Ten akt wykonawczy został następnie zmieniony rozporządzeniem wykonawczym (UE) 2016/1825 oraz rozporządzeniem wykonawczym (UE) 2020/239.

Uchylenie wcześniejszego ustawodawstwa

Dyrektywa 2002/24/WE została uchylona i zastąpiona rozporządzeniem (UE) nr 168/2013 od dnia 1 stycznia 2016 r.