29.3.2007   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

L 88/44

(1)

Deze zaak heeft betrekking op een voorgenomen transactie overeenkomstig artikel 4 van Verordening (EG) nr. 139/2004 (hierna „de concentratieverordening” genoemd), waarbij de onderneming T-Mobile Austria GmbH (hierna „T-Mobile” genoemd), Oostenrijk, onderdeel van het Duitse concern Deutsche Telekom AG (hierna „Deutsche Telekom” genoemd) in de zin van artikel 3, lid 1, onder b), van de concentratieverordening controle verwerft over de volledige onderneming tele.ring Unternehmensgruppe (hierna „tele.ring” genoemd), Oostenrijk.

(2)

T-Mobile en tele.ring exploiteren mobiele netwerken in Oostenrijk en zijn ook actief op gerelateerde eindafnemers- en groothandelsmarkten.

(3)

Door de voorgenomen transactie zou T-Mobile alle aandelen in tele.ring verwerven.

(4)

Uit het marktonderzoek is gebleken dat de daadwerkelijke mededinging op de Oostenrijkse markt voor mobiele telecommunicatiediensten aan eindafnemers door de concentratie ernstig zou worden belemmerd, voornamelijk door unilaterale effecten. De door de partijen voorgestelde toezeggingen zijn evenwel geschikt om de mededingingsbezwaren weg te nemen.

(5)

Uit het marktonderzoek voor de afbakening van de relevante productmarkten is gebleken dat er één enkele markt is voor de verstrekking van mobiele telecommunicatiediensten aan eindafnemers en dat geen verder onderscheid — bijvoorbeeld op basis van afnemersprofiel, spraaktelefonie en datadiensten, 2G- en 3G-netwerken — dient te worden gemaakt.

(6)

Wat de groothandelsmarkt voor gespreksafgifte betreft, is het netwerk van elke exploitant één enkele markt. De Commissie heeft deze benadering ook in vorige beschikkingen ingenomen. En voorts komt dit standpunt tot uiting in Aanbeveling 2003/311/EG van de Commissie (2) betreffende relevante producten- en dienstenmarkten in de elektronischecommunicatiesector.

(7)

Wat de groothandelsmarkt voor internationale roaming betreft, bieden beide ondernemingen aan hun klanten internationale roamingdiensten aan en bijgevolg hebben zij internationale roamingovereenkomsten met buitenlandse exploitanten van mobiele netwerken afgesloten. De verschillende Oostenrijkse netwerken voor mobiele telefonie beconcurreren elkaar voor zowel het inkomende als het uitgaande verkeer.

(8)

Uit het marktonderzoek voor de afbakening van de relevante geografische markten is gebleken dat de geografische reikwijdte met betrekking tot de verstrekking van mobiele telecommunicatiediensten aan eindafnemers, net zoals de groothandelsmarkt voor gespreksafgifte en de groothandelsmarkt voor internationale roaming, nationaal is, dus beperkt tot Oostenrijk.

(9)

De aangemelde concentratie beïnvloedt de markt voor de verstrekking van mobiele telecommunicatiediensten aan eindafnemers, waarop momenteel vier telecombedrijven mobiele 2G/GSM- en 3G/UMTS-netwerken exploiteren en één bedrijf, Hutchison (hierna „H3G” genoemd), uitsluitend een 3G/UMTS-netwerk exploiteert. De vijf netwerkexploitanten bieden hun klanten een brede waaier van diensten aan. Na de transactie zou het marktaandeel van de nieuwe entiteit T-Mobile/tele.ring stijgen tot een niveau (van ongeveer [30-40 %] (3) afhankelijk van de omzet of het aantal klanten), hetgeen overeenstemt met het marktaandeel van het gevestigde telecombedrijf Mobilkom (4). De twee andere telecombedrijven, de nummers drie en vier op de markt, hebben een marktaandeel van ongeveer [10-20 %] * voor ONE en [0-10 %] * voor H3G. De rol van onafhankelijke serviceproviders op de Oostenrijkse markt is verwaarloosbaar klein. Tevens heeft YESSS!, het discountmerk van ONE, slechts een zeer bescheiden marktaandeel. Gezien het beperkte dienstenaanbod van YESSS!, kan deze onderneming niet beschouwd worden als een telecombedrijf dat op hetzelfde niveau met de andere exploitanten concurreert.

(10)

De voorgenomen transactie zou aanleiding geven tot niet-gecoördineerde effecten, hoewel de fusie er niet toe zou leiden dat T-Mobile het belangrijkste telecombedrijf wordt. Uit het onderzoek van de marktaandelen vloeit voort dat tele.ring tijdens de laatste drie jaren door het voeren van een succesvolle agressieve prijsstrategie veruit de meest actieve rol op de markt heeft gespeeld. Hierbij is het telecombedrijf erin geslaagd zijn marktaandeel aanzienlijk te verhogen, terwijl de marktaandelen van de andere exploitanten grotendeels constant zijn gebleven of zelfs enigszins zijn afgenomen. Uit de berekening van de Herfindahl-Hirschman Index bleek dat er reeds sprake is van een hoge concentratie die als gevolg van de transactie nog aanzienlijk zou toenemen. T-Mobile wijst weliswaar op kostenverbeteringen, maar de partijen konden niet aantonen dat deze in het belang van de gebruikers zouden zijn.

(11)

Uit het onderzoek van de overschakelingspercentages bleek dat de helft van alle klanten die overschakelden, klant werden bij tele.ring. Voorts zouden meer dan de helft van de klanten die T-Mobile en Mobilkom verlieten, klant bij tele.ring zijn geworden. Uit dit onderzoek wordt bevestigd dat tele.ring aanzienlijke concurrentiedruk op beide grote exploitanten heeft uitgeoefend.

(12)

Uit een onderzoek van de gemiddelde prijs per minuut op basis van alle door de verschillende netwerkexploitanten toegepaste tarieven waarbij gebruik werd gemaakt van de gegevens van de Oostenrijkse toezichthouder en de consumentenorganisatie AK Wien, bleek dat tele.ring de meest actieve onderneming op de markt is geweest. De prijzen van tele.ring behoorden tot de laagste tarieven, waardoor in het bijzonder op T-Mobile en Mobilkom […] * concurrentiedruk werd uitgeoefend. H3G volgde het prijsbeleid van tele.ring op de voet. De tarieven van ONE, de derde speler op de markt, stemden eerder overeen met die van de grote telecombedrijven T-Mobile en Mobilkom.

(13)

In het algemeen wordt de prikkel die een exploitant ertoe aanzet nieuwe klanten met agressieve prijsoffertes naar een bestaand netwerk aan te trekken, bepaald door de omvang van diens klantenbestand. Bij zijn besluit om wel of niet een agressieve prijsstelling te hanteren, moet elke exploitant de verwachte winsten als gevolg van de toegenomen inkomsten van de door lagere tarieven aangetrokken nieuwe klanten afwegen tegen het risico van een afnemende winstgevendheid van zijn bestaande klanten waaraan — ten minste op middellange en lange termijn — de prijsvermindering niet kan worden geweigerd. Doorgaans neemt dit risico op een verlies van winstgevendheid toe naarmate de omvang van het klantenbestand van een exploitant groter is. Bijgevolg is tele.ring begonnen met een bescheiden klantenbestand dat met een agressief prijsbeleid werd uitgebreid om de noodzakelijke grootte te bereiken. Daarentegen heeft zowel Mobilkom als T-Mobile in het verleden geen dergelijk beleid gevoerd waarbij bijzonder agressieve prijsoffertes werden gemaakt.

(14)

Voorts worden de prijzen ook beïnvloed door de structuur en de capaciteit van het netwerk. Wat de nationale netwerkdekking betreft, zijn er geen belangrijke verschillen tussen Mobilkom, T-Mobile, ONE en tele.ring. Met betrekking tot H3G is er wel een verschil, aangezien het netwerk van H3G momenteel slechts ongeveer 50 % van de Oostenrijkse bevolking dekt. Voor de dekking van het resterende gebied is H3G afhankelijk van een nationale roamingovereenkomst met Mobilkom. Bijgevolg kan H3G buiten zijn eigen netwerk geen schaalvoordelen tot stand brengen, hetgeen dus gevolgen heeft voor zijn huidige prijsbeleid.

(15)

Na de transactie is T-Mobile voornemens van de locaties van tele.ring […] * en […] *. Derhalve zou de transactie niet alleen […] *, maar uit de benchmarkanalyse is gebleken dat […] *. […] * in beschikbare capaciteit zou evenwel een negatief effect op de mededinging kunnen hebben.

(16)

Geen van de resterende concurrenten bleek na de fusie evenwel in staat te zullen zijn om de rol van tele.ring over te nemen. Tot nu toe kon H3G niet worden beschouwd als een volwaardige netwerkexploitant, aangezien de onderneming slechts een beperkte netwerkdekking heeft en afhankelijk is van de nationale roamingovereenkomst met Mobilkom. Voorts zijn de mogelijkheden van H3G begrensd, omdat de onderneming momenteel slechts over beperkte 3G/UMTS-zendfrequenties beschikt. Tot nu toe heeft ONE met zijn standaardmerk geen agressief prijsbeleid gevoerd. Onlangs heeft ONE zijn discountmerk YESSS! geïntroduceerd, dat lagere tarieven aanbiedt maar slechts beschikt over een beperkt aantal mobiele telefoniediensten. Derhalve kan er niet van worden uitgegaan dat YESSS! op hetzelfde niveau als de andere operatoren concurreert.

(17)

De partijen voeren aan dat de agressieve prijsstrategie van tele.ring binnenkort zou worden beëindigd. Uit relevante interne documenten van tele.ring blijkt evenwel dat […] *. In hun antwoorden op de mededeling van punten van bezwaar voeren de partijen verder aan dat […] *. […] * hebben evenwel de agressieve prijsoffertes van tele.ring niet beïnvloed.

(18)

Op de groothandelsmarkt voor gespreksafgifte zou de voorgenomen transactie noch op horizontaal noch op verticaal niveau aanleiding geven tot mededingingsbezwaren. Er is geen overlapping, aangezien elk netwerk een afzonderlijke markt vormt, en er is geen risico voor afscherming van de invoer, aangezien de prijsstelling voor deze diensten door de Oostenrijkse toezichthouder wordt gereguleerd en de prijzen een neerwaarts verloop kennen, waarbij in 2009 een drempelwaarde zal worden bereikt die voor alle exploitanten zal gelden.

(19)

Wat de groothandelsmarkt voor internationale roaming betreft, zal de voorgenomen transactie geen aanleiding geven tot mededingingsbezwaren, aangezien zowel de partijen als hun concurrenten talrijke internationale roamingovereenkomsten hebben afgesloten om aan hun klanten inkomend zowel als uitgaand verkeer te kunnen aanbieden. Hoewel een voorselectie van roamingpartners lijkt plaats te vinden, heeft geen enkele Oostenrijkse netwerkexploitant een aanzienlijke plaats op de internationale roamingmarkt in Oostenrijk veroverd.

(20)

Derhalve kan worden geconcludeerd dat de voorgenomen concentratie in haar aangemelde vorm wellicht tot gevolg zal hebben dat de daadwerkelijke mededinging op significante wijze zal worden belemmerd op de Oostenrijkse markt voor de verstrekking van mobiele telecommunicatiediensten aan eindafnemers.

(21)

Om de bovenvermelde mededingingsbezwaren weg te nemen op de markt voor de verstrekking van mobiele telecommunicatiediensten aan eindafnemers, hebben de partijen de volgende toezeggingen gedaan.

(22)

Samengevat komen de toezeggingen erop neer dat T-Mobile twee 5 MHz 3G/UMTS-frequentieblokken, waarvoor momenteel aan tele.ring een vergunning is gegeven, verkoopt aan concurrenten met kleinere marktaandelen, op voorwaarde dat de Oostenrijkse toezichthouder en de Commissie hiermee instemmen. Ten minste één frequentiepakket zal aan H3G (5) worden toegewezen. Voorts zal T-Mobile een aanzienlijk aantal van de locaties voor mobiele telecommunicatie van tele.ring afstoten. Slechts ongeveer [10-20 %] * van de locaties van tele.ring zal in handen van T-Mobile blijven voor de integratie van de klanten van tele.ring. Ongeveer […] * van de sites van tele.ring komt in handen van H3G en […] * van de locaties zal naar ONE gaan, indien ONE hiervoor interesse heeft. Voorts zal H3G van T-Mobile […] * ontvangen.

(23)

Op 28 februari 2006 hebben T-Mobile en H3G een juridisch bindend „term sheet” (beginselakkoord) gesloten en hebben zij een overeenkomst bereikt over de essentiële voorwaarden met betrekking tot de overdracht van het frequentiepakket en de locaties voor mobiele telecommunicatie […] *.

(24)

Zoals bleek uit de resultaten van de door de Commissie verrichte markttoets, kunnen deze toezeggingen als voldoende worden beschouwd om de mededingingsbezwaren weg te nemen op de markt voor de verstrekking van mobiele telecommunicatiediensten aan eindafnemers.

(25)

Derhalve kan worden geconcludeerd dat dankzij de door de partijen gedane toezeggingen de aangemelde concentratie niet tot gevolg zal hebben dat de daadwerkelijke mededinging op significante wijze wordt belemmerd op de gemeenschappelijke markt of een wezenlijk deel daarvan voor de markt voor de verstrekking van mobiele telecommunicatiediensten aan eindafnemers. De voorgenomen concentratie dient dus verenigbaar te worden verklaard met de gemeenschappelijke markt overeenkomstig artikel 8, lid 2, van de concentratieverordening en artikel 57 van de EER-overeenkomst.