4.5.2013   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

L 123/1

(1)

Ramy prawne jednolitej europejskiej przestrzeni powietrznej obejmują środki określone w art. 3 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 549/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady (2).

(2)

Stosowanie ram prawnych jednolitej europejskiej przestrzeni powietrznej nie narusza obowiązków państw członkowskich zgodnie z art. 1 ust. 2 rozporządzenia nr 549/2004.

(3)

W komunikacie z dnia 22 grudnia 2011 r. (3) Komisja ogłosiła zamiar ustanowienia systemu zarządzania i mechanizmów zachęt w procesie realizacji europejskiego systemu zarządzania ruchem lotniczym nowej generacji (SESAR) w oparciu o art. 15a rozporządzenia (WE) nr 550/2004. Mechanizmy te obejmują wspólne projekty, które powinny przyczynić się do pomyślnego wdrożenia europejskiego centralnego planu zarządzania ruchem lotniczym; wytyczne dotyczące wspólnych projektów, które powinny ustanowić wiążące ramy dla wspierania procesu wdrażania planu przez te projekty; oraz mechanizmy zarządzania, które powinny zapewnić terminową, skoordynowaną i zsynchronizowaną realizację w drodze określenia jednoznacznego podziału obowiązków między zainteresowane strony.

(4)

Rozporządzenie (WE) nr 550/2004 ma na celu wspieranie użytkowników przestrzeni powietrznej i instytucji zapewniających służby żeglugi powietrznej w usprawnianiu infrastruktury wspólnej dla żeglugi powietrznej, zapewnianiu służb żeglugi powietrznej oraz wykorzystaniu przestrzeni powietrznej w drodze współpracy w ramach wspólnych projektów. Ma także na celu przyspieszenie realizacji projektu europejskiego systemu zarządzania ruchem lotniczym nowej generacji (SESAR).

(5)

Projekt SESAR ma na celu unowocześnienie europejskiego systemu zarządzania ruchem lotniczym. Jest filarem technologicznym inicjatywy jednolitej europejskiej przestrzeni powietrznej.

(6)

Projekt SESAR obejmuje trzy fazy: fazę planowania obejmującą zdefiniowanie podstaw systemów zarządzania ruchem lotniczym (ATM) nowej generacji; fazę opracowywania obejmującą opracowanie i zatwierdzenie systemów technologicznych, części składowych i procedur operacyjnych nowej generacji; oraz fazę realizacji obejmującą industrializację i wdrażanie nowych systemów zarządzania ruchem lotniczym.

(7)

Centralny plan zarządzania ruchem lotniczym w Europie (zwany dalej centralnym planem ATM), opracowany podczas fazy planowania systemu SESAR, jest uzgodnionym planem działania, który ma na celu wprowadzenie badań naukowych i rozwoju w zakresie ATM w fazę realizacji.

(8)

Centralny plan ATM przedstawia zasadnicze zmiany operacyjne konieczne dla osiągnięcia celów jednolitej europejskiej przestrzeni powietrznej (SES) w zakresie skuteczności działania. Jest kluczowym narzędziem realizacji systemu SESAR i stanowi podstawę terminowej, skoordynowanej i zsynchronizowanej realizacji nowych funkcji ATM.

(9)

Cele i priorytety procesu realizacji powinny także uwzględniać aspekty operacji sieciowych określonych w planie strategicznym sieci, który zawiera docelowe parametry skuteczności działania zgodne z europejskimi ogólnounijnymi docelowymi parametrami w tym zakresie i działania planowane dla osiągnięcia tych parametrów, oraz w planie operacyjnym sieci określonym w rozporządzeniu Komisji (WE) nr 677/2011 (4).

(10)

Terminowa, skoordynowana i zsynchronizowana realizacja systemu SESAR ma zasadnicze znaczenie dla osiągnięcia celów SES w zakresie skuteczności działania i ogólnych korzyści ekonomicznych oczekiwanych w wyniku unowocześnienia systemu ATM.

(11)

Wspólne projekty przewidziane w art. 15a rozporządzenia (WE) nr 550/2004 powinny przyczynić się do pobudzenia działania europejskiej sieci ATM (EATMN) i wykazać ogólnie pozytywne wyniki analizy kosztów i korzyści, z uwzględnieniem wszelkich negatywnych skutków dotyczących określonych regionów lub zainteresowanych stron.

(12)

W celu zapewnienia terminowego, skoordynowanego i zsynchronizowanego wdrażania i monitorowania wspólnych projektów, optymalnego wykorzystania instrumentów i organów określonych w ramach prawnych jednolitej europejskiej przestrzeni powietrznej w procesie realizacji systemu SESAR konieczne jest ustanowienie systemu zarządzania.

(13)

Efektywne zarządzanie procesem realizacji systemu SESAR i zapewnienie jego wiarygodności wymaga zaangażowania zainteresowanych stron uczestniczących w działalności operacyjnej, które są odpowiedzialne za działanie systemu ATM, w zarządzanie tym procesem.

(14)

Zainteresowane strony uczestniczące w działalności operacyjnej, które inwestują w proces realizacji systemu SESAR, powinny odgrywać wiodącą rolę w zarządzaniu działaniami realizacyjnymi i w ich wdrażaniu, najlepiej za pośrednictwem jednego podmiotu, unikając przy tym konfliktu interesów.

(15)

W procesie realizacji systemu SESAR przemysł wytwórczy powinien pełnić rolę doradczą, aby zapewnić zgodność z industrializacją i terminową dostępność urządzeń.

(16)

Komisja powinna nadzorować działania realizacyjne, aby upewnić się, że są one zgodne z celami SES i chronią interes publiczny, poprzez ustanowienie odpowiednich mechanizmów sprawozdawczości i monitorowania, które w najlepszy możliwy sposób wykorzystują istniejące instrumenty, takie jak europejski i lokalny plan wdrożeniowy dla jednolitej przestrzeni powietrznej (plan i sprawozdanie ESSIP i dokumenty LSSIP).

(17)

Komisja powinna przekazywać Komitetowi ds. Jednolitej Przestrzeni Powietrznej pełne informacje na temat procesu wyboru komórki kierownika procesu realizacji w celu zatwierdzenia programu realizacji i dokonania wyboru projektów wdrożeniowych. Kwestie te powinny być konsultowane z Komitetem ds. Jednolitej Przestrzeni Powietrznej, bez uszczerbku dla zasad i procedur ustanowionych w odpowiednich unijnych programach finansowania.

(18)

Europejska Organizacja Wyposażenia Lotnictwa Cywilnego (Eurocae), która opracowuje materiały techniczne i prowadzi prace przygotowawcze i pomocnicze związane z normalizacją na szczeblu europejskim, powinna służyć Komisji pomocą w zakresie monitorowania i wspierania procesów normalizacyjnych oraz w promowaniu stosowania norm europejskich.

(19)

Wprawdzie za realizację projektów SESAR dotyczących sił zbrojnych odpowiadają zainteresowane państwa członkowskie, jednak konieczna jest koordynacja działań z siłami zbrojnymi dla uniknięcia niekorzystnych skutków dla zdolności obronnych.

(20)

Aby zachęcić zainteresowane strony do wczesnych inwestycji i osłabić znaczenie tych aspektów realizacji, w przypadku których analiza kosztów i korzyści daje mniej pozytywne wyniki, projekty wdrożeniowe mające na celu realizację wspólnych projektów powinny kwalifikować się do finansowania unijnego i innych zachęt, zgodnie z zasadami i procedurami unijnych programów finansowania i systemów zachęt.

(21)

W miarę możliwości należy dążyć do uzyskania synergii między realizacją systemu SESAR i funkcjonalnych bloków przestrzeni powietrznej (FAB).

(22)

Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu są zgodne z opinią Komitetu ds. Jednolitej Przestrzeni Powietrznej,

1)

„wspólne przedsięwzięcie SESAR” oznacza organ ustanowiony na mocy rozporządzenia Rady (WE) nr 219/2007 (5), któremu powierzono zadanie zarządzania fazą opracowywania projektu SESAR i jej koordynowania;

2)

„system opłat” oznacza system ustanowiony rozporządzeniem Komisji (WE) nr 1794/2006 (6);

3)

„funkcja ATM” oznacza zestaw funkcji operacyjnych lub usług w zakresie zarządzania ruchem lotniczym (ATM) odnoszących się do zarządzania trajektorią, przestrzenią powietrzną i lotniskiem lub do wymiany informacji w środowiskach roboczych na trasie, w terminalu, na lotnisku lub w sieci;

4)

„realizacja systemu SESAR” oznacza działania i procesy odnoszące się do industrializacji i wdrażania funkcji ATM określonych w centralnym planie ATM;

5)

„industrializacja” funkcji ATM oznacza działania i procesy następujące po ich zatwierdzeniu, które obejmują normalizację, certyfikację i produkcję prowadzoną przez przemysł wytwórczy (producenci wyposażenia naziemnego i pokładowego);

6)

„wdrażanie” funkcji ATM oznacza zakup, instalację i wprowadzenie do użytku urządzeń i systemów, w tym powiązane procedury operacyjne wykonywane przez zainteresowane strony zaangażowane w działalność operacyjną;

7)

„zasadnicza zmiana operacyjna” oznacza zmianę operacyjną w zakresie zarządzania ruchem lotniczym (ATM), która zapewnia zainteresowanym stronom zaangażowanym w działalność operacyjną znaczącą poprawę skuteczności działania sieci, o której mowa w centralnym planie ATM;

8)

„system skuteczności działania” oznacza system ustanowiony rozporządzeniem Komisji (UE) nr 691/2010 (7);

9)

„ogólnounijne docelowe parametry skuteczności działania” oznaczają docelowe parametry, o których mowa w art. 9 rozporządzenia (UE) nr 691/2010;

10)

„zainteresowane strony zaangażowane w działalność operacyjną” oznaczają podmioty cywilne i wojskowe: użytkowników przestrzeni powietrznej, instytucje zapewniające służby żeglugi powietrznej i operatorów portów lotniczych.

a)

osiągnęły odpowiedni poziom industrializacji i stopień zaawansowania umożliwiający ich wdrożenie;

b)

wymagają zsynchronizowanej realizacji.

a)

definicję ich zakresu i planowania geograficznego, w tym docelowe daty realizacji;

b)

określenie zainteresowanych stron zaangażowanych w działalność operacyjną, od których wymaga się ich realizacji;

c)

przejściowe środki ich stopniowej realizacji.

a)

wskazują na opłacalność modelu funkcjonowania sieci EATMN w oparciu o niezależną analizę kosztów i korzyści oraz określają wszelkie potencjalnie negatywne skutki na poziomie lokalnym lub regionalnym dla każdej kategorii zainteresowanych stron zaangażowanych w działalność operacyjną;

b)

określają zachęty do realizacji, o których mowa w sekcji 3 rozdz. III, w szczególności w celu ograniczenia negatywnych skutków dla konkretnego obszaru geograficznego lub kategorii zainteresowanych stron zaangażowanych w działalność operacyjną;

c)

odnoszą się do przepisów wykonawczych dotyczących interoperacyjności i bezpieczeństwa zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 552/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady (8) i rozporządzeniem (WE) nr 216/2008 Parlamentu Europejskiego i Rady (9). W szczególności odnoszą się do specyfikacji wspólnotowych zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 552/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady oraz do dopuszczalnych sposobów potwierdzania zgodności i specyfikacji certyfikacyjnych zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 216/2008 Parlamentu Europejskiego i Rady;

d)

wskazują na potrzebę przygotowania nowych przepisów wykonawczych dotyczących interoperacyjności i bezpieczeństwa, specyfikacji wspólnotowych i norm cywilnych wspierających ich realizację i ich stosowanie przez siły zbrojne, z uwzględnieniem równoważności systemów cywilnych i wojskowych; oraz

e)

uwzględniają odpowiednie elementy realizacji określone w planie strategicznym sieci i w planie operacyjnym sieci menedżera sieci.

a)

ustanawianie i przyjmowanie wspólnych projektów zgodnie z art. 5;

b)

wybór komórki kierownika procesu realizacji, zatwierdzanie programu realizacji i wybór projektów wdrożeniowych;

c)

zarządzanie funduszami unijnymi, które wspierają komórkę kierownika procesu realizacji i projekty wdrożeniowe;

d)

określenie zachęt do realizacji systemu SESAR i wprowadzenie w życie ramowej umowy o partnerstwie zawartej z komórką kierownika procesu realizacji zgodnie z art. 9 ust. 5 oraz odpowiednich porozumień dotyczących projektów wdrożeniowych;

e)

promowanie udziału zainteresowanych stron, zarówno cywilnych, jak i wojskowych;

f)

rozwijanie współpracy i koordynację działań z krajami trzecimi;

g)

ustanowienie zasad koordynacji z organizacjami normalizacyjnymi, certyfikującymi i organami w celu ułatwienia industrializacji i promowania interoperacyjności funkcji ATM;

h)

monitorowanie procesu realizacji wspólnych projektów i ich wkładu w osiągnięcie ogólnounijnych docelowych parametrów skuteczności działania;

i)

wydawanie zaleceń zainteresowanym stronom zaangażowanym w działalność operacyjną i państwom członkowskim.

a)

Eurocontrol, w ramach porozumień o współpracy między Eurocontrol i Unią, aby w pełni wykorzystać jego wiedzę fachową, kompetencje cywilne i wojskowe oraz ogólnoeuropejskie;

b)

Europejską Agencję Obrony w celu ułatwienia koordynacji opinii sił zbrojnych przekazywanych przez państwa członkowskie oraz wspierania państw członkowskich i odpowiednich międzynarodowych organizacji wojskowych w zakresie realizacji systemu SESAR, a także informowania wojskowych organów planowania o wymogach wynikających z realizacji systemu SESAR;

c)

Europejską Agencję Bezpieczeństwa Lotniczego w celu zapewnienia włączenia kwestii bezpieczeństwa w proces wdrażania wspólnych projektów, w szczególności przy opracowywaniu wymaganych regulacji technicznych odnoszących się np. do projektowania, wytwarzania i utrzymania systemów i ich części składowych przeznaczonych do celów zarządzania ruchem lotniczym i służb żeglugi powietrznej, a także ze względu na personel i organizacje zaangażowane w jej działalność;

d)

wspólne przedsięwzięcie SESAR w celu zapewnienia stałego powiązania realizowanych w ramach programu SESAR działań w zakresie badań naukowych, rozwoju, innowacji i weryfikacji z realizacją systemu SESAR oraz zapewnienia zgodności wspólnych projektów i programu realizacji z centralnym planem ATM;

e)

europejskie organizacje normalizacyjne i Eurocae, przy czym Eurocae w szczególności w celu ułatwienia i monitorowania procesów normalizacyjnych w przemyśle i stosowania wynikających z nich norm.

a)

opracowanie, proponowanie, utrzymanie i wdrażanie programu realizacji zgodnie z sekcją 2;

b)

kojarzenie zainteresowanych stron zaangażowanych w działalność operacyjną, od których wymaga się wdrażania wspólnych projektów;

c)

ustanowienie mechanizmów i procesów podejmowania decyzji zapewniających skuteczną synchronizację i ogólną koordynację projektów wdrożeniowych i powiązanych inwestycji zgodnie z programem realizacji;

d)

zapewnienie efektywnego zarządzania ryzykiem i konfliktem interesów;

e)

doradzanie Komisji w kwestiach dotyczących wdrażania wspólnych projektów i ustanawiania nowych;

f)

wdrażanie decyzji Komisji oraz zapewnienie i monitorowanie ich wykonania na szczeblu wdrożenia;

g)

określenie najbardziej odpowiednich mechanizmów finansowania łączących publiczne i prywatne źródła finansowania;

h)

monitorowanie wdrażania programu realizacji;

i)

składanie sprawozdań Komisji;

j)

zapewnienie właściwej koordynacji działań z krajowymi organami nadzoru.

a)

reprezentowania zainteresowanych stron zaangażowanych w działalność operacyjną, od których wymaga się wdrażania wspólnych projektów;

b)

zarządzania wielonarodowymi programami wdrożeniowymi;

c)

rozumienia mechanizmów finansowania i zarządzania programami finansowania; oraz

d)

wykorzystywania istniejących struktur w celu zapewnienia udziału wszystkich zainteresowanych stron zaangażowanych w działalność operacyjną.

a)

komórka kierownika procesu realizacji i menedżer sieci współpracują ze sobą, aby uniknąć powielania lub konkurencji podczas wykonywania swoich zadań, w szczególności w odniesieniu do aspektów realizacji mających wpływ na infrastrukturę sieci, organizację przestrzeni powietrznej i skuteczność działania, a także zgodność z planem strategicznym sieci i planem operacyjnym sieci; ponadto menedżer sieci w ramach swojego mandatu wspiera członków komórki kierownika procesu realizacji zgodnie z art. 4 ust. 1 lit. i) i art. 4 ust. 3 lit. b) rozporządzenia (UE) nr 677/2011;

b)

komórka kierownika procesu realizacji współpracuje ze wspólnym przedsięwzięciem SESAR w celu zapewnienia niezbędnych powiązań między działalnością badawczą, rozwojową, innowacyjną i weryfikacyjną w ramach SESAR i realizacją systemu SESAR oraz konsultuje się ze wspólnym przedsięwzięciem SESAR w sprawie priorytetów i postępu dokonanego w trakcie fazy opracowywania na temat kwestii dotyczących industrializacji i w celu zapewnienia zgodności z centralnym planem ATM;

c)

komórka kierownika procesu realizacji koordynuje działalność z siłami zbrojnymi, aby uniknąć niekorzystnych skutków dla krajowych i wspólnych zdolności obronnych.