ZAŁĄCZNIK

Wkład Unii Europejskiej w projekt SEESAC dotyczący zmniejszania rozprzestrzeniania nielegalnego gromadzenia broni strzeleckiej i lekkiej (BSiL) oraz amunicji do tych rodzajów broni oraz handlu nią w Europie Południowo-Wschodniej

1.   Wprowadzenie i cele

Przypadki gromadzenia na dużą skalę w Europie Południowo-Wschodniej zapasów broni strzeleckiej i lekkiej i amunicji do tych rodzajów broni, niewystarczająca liczba bezpiecznych składów i ciągły brak wystarczających zdolności w zakresie ich pełnego zabezpieczania uczyniły z państw tego regionu przedmiot szczególnych obaw oraz ważne wyzwanie w ramach strategii Unii Europejskiej w zakresie zwalczania nielegalnego gromadzenia broni strzeleckiej i lekkiej (BSiL) i amunicji do tych rodzajów broni oraz handlu nimi. Z tego względu dalsze udzielanie zapewnianego wcześniej unijnego wsparcia na rzecz zwalczania zagrożeń związanych z rozprzestrzenianiem i nielegalnym handlem BSiL w Europie Południowo-Wschodniej i z jej obszaru stanowi istotną część działań zmierzających do wypełniania celów strategii UE dotyczącej BSiL.

Ogólnym celem projektu jest propagowanie międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa dzięki stałemu wspieraniu działań zmierzających do zmniejszenia zagrożeń, jakie niesie ze sobą gromadzenie na szeroką skalę BSiL oraz amunicji do tych rodzajów broni i nielegalny handel nimi w Europie Południowo-Wschodniej. Projekt zmniejszy przed wszystkim dostępność nadwyżki BSiL i amunicji do tych rodzajów broni, zwiększy bezpieczeństwo jej składowania, ulepszy śledzenie broni dzięki lepszej rejestracji i znakowaniu, a także zwiększy przekazywanie informacji i wiedzy oraz świadomość zagrożeń związanych z BSiL. Ponadto program przyczyni się do stabilności w Europie Południowo-Wschodniej, dzięki pracom w ramach Rady Współpracy Regionalnej.

Wykorzystując w szczególności skuteczną realizację decyzji Rady 2010/179/WPZiB i zgodnie ze strategią UE dotyczącą BSiL, ten projekt zakładający kontynuację działań zmierza do dalszego wzmocnienia krajowych systemów kontroli i dalszego wspierania wielostronności, przy opracowaniu regionalnych mechanizmów zwalczania dostaw i destabilizującego rozprzestrzeniania BSiL i amunicji do tych rodzajów broni. Ponadto w celu zapewnienia bardziej kompleksowego wymiaru regionalnego ten projekt zakładający kontynuację działań obejmie również regionalne procesy w Republice Mołdawii i w Kosowie (1) dotyczące kontroli BSiL, tak aby zapewnić absolutnie całościowe, regionalne podejście oraz długoterminowe i zrównoważone skutki.

2.   Wybór agencji wykonawczej i koordynacja działań z innymi właściwymi inicjatywami dotyczącymi finansowania

SEESAC jest wspólną inicjatywą Programu Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju i Rady Współpracy Regionalnej (następcy paktu stabilizacji dla Europy Południowo-Wschodniej) i jako taka jest centralnym punktem w zakresie działań związanych z BSiL w Europie Południowo-Wschodniej. Jako agencja wykonawcza regionalnego planu wdrożeniowego w Europie Południowo-Wschodniej dotyczącego zwalczania rozprzestrzeniania broni strzeleckiej i lekkiej (BSiL), SEESAC ponad jedenaście lat współpracował z podmiotami krajowymi w Europie Południowo-Wschodniej nad wdrożeniem całościowego podejścia do kontroli BSiL dzięki prowadzeniu szerokiego zakresu działań obejmujących: kampanie informacyjne i kampanie zbierania BSiL, zarządzanie zapasami, zmniejszanie nadwyżek, zwiększanie zdolności w zakresie znakowania i śledzenia oraz zwiększanie kontroli eksportu broni. W ten sposób SEESAC zdobył wyjątkowe zdolności i doświadczenie w prowadzeniu na poziomie regionalnym działań obejmujących wiele podmiotów, z wykorzystaniem wspólnego zaplecza politycznego i gospodarczego państw regionu, zapewniając odpowiedzialność podmiotów na poziomie krajowym i regionalnym oraz długoterminową stabilność działań oraz kreując się na podstawowy organ w regionie w zakresie kontroli BSiL.

SEESAC stworzył dwustronne i wielostronne kanały komunikacji ze wszystkimi właściwymi podmiotami i organizacjami. Prowadzi również Sekretariat Regionalnej Grupy Sterującej Europy Południowo-Wschodniej ds. Broni Strzeleckiej i Lekkiej (RSG). Ponadto SEESAC jest członkiem i byłym przewodniczącym Komitetu Sterującego Inicjatywy Regionalnego Podejścia do Zmniejszania Zapasów (RASR). Jest regularnie zapraszany do udziału we wszystkich właściwych forach regionalnych, takich jak coroczne spotkania ministrów sprawiedliwości i spraw wewnętrznych UE–Bałkany Zachodnie, organizowany przez NATO proces wymiany informacji strukturalnych na temat BSiL, proces współpracy ministrów obrony Europy Południowo-Wschodniej (SEDM). SEESAC ma szeroką sieć formalnych i nieformalnych partnerstw z organizacjami takimi jak RACVIAC (Regionalne Centrum Wspierania Weryfikacji i Wdrażania Kontroli Zbrojeń) – Centrum Współpracy w zakresie Bezpieczeństwa, Forum OBWE ds. Współpracy w zakresie Bezpieczeństwa (FSC). Dzięki działaniom koordynacyjnym ONZ w zakresie broni strzeleckiej (CASA) i innym mechanizmom odbywają się regularne spotkania koordynacyjne z innymi agendami ONZ, takimi jak UNODC i UNODA. SEESAC rozwinął się i stał się regionalnym punktem koordynującym szerokie spektrum działań związanych z reformą sektora bezpieczeństwa, koncentrującym się szczególnie na kontroli BSiL oraz zarządzaniu zapasami broni. SEESAC z siedzibą w Belgradzie działa obecnie w całej Europie Południowo-Wschodniej: Albanii, Bośni i Hercegowinie, Chorwacji, Czarnogórze, Republice Mołdawii, Serbii i byłej jugosłowiańskiej republice Macedonii (FYROM). Odpowiedzialność regionu za działania zapewnia Rada Współpracy Regionalnej oraz Regionalna Grupa Sterująca ds. BSiL, na forach których wszystkie państwa Europy Południowo-Wschodniej przedstawiają wytyczne strategiczne, inicjatywy i wnioski o działania SEESAC.

Radzenie sobie ze wspólnymi problemami dzięki inicjatywom regionalnym okazało się korzystne dla Europy Południowo-Wschodniej nie tylko z powodu wynikłego z tego dzielenia się kluczowymi informacjami i propagowania zdrowego współzawodnictwa regionalnego, ale także z uwagi na fakt, że pomaga osiągać stałe i dające się łatwo zmierzyć rezultaty dzięki całościowemu wdrożeniu. Udział SEESAC we wszystkich właściwych procesach i inicjatywach regionalnych (takich jak SEDM, RASR i RACVIAC) zapewnia terminową i uczciwą wymianę informacji, dobrą znajomość sytuacji i perspektywę konieczne, by umożliwić wdrożenie działań bez ich powielania, zgodnie z obecnymi potrzebami rządów i regionów oraz z rozwijającymi się tendencjami.

SEESAC opiera wszystkie swoje działania na zebranych danych podstawowych, zapewnia zatwierdzanie działań i polityczne poparcie przez podmioty krajowe jako warunek wstępny działań. Wdrażał on bardzo skutecznie poprzednie projekty finansowane przez UE, zapewniając zrównoważone wyniki dzięki rozwijaniu krajowej odpowiedzialności za projekty i działania oraz zachęcaniu do niej, dzięki propagowaniu koordynacji regionalnej, wymiany doświadczeń i najlepszych praktyk oraz badań regionalnych. Jego wiedza na temat BSiL oraz pogłębiona znajomość kwestii regionalnych i właściwych podmiotów czyni z SEESAC najlepszego partnera w realizacji tego konkretnego działania.

Projekt uzupełnia również równoległą inicjatywę SEESAC dotyczącą kontroli transferu broni, której celem jest zwiększenie zdolności w zakresie kontroli handlu bronią dzięki zwiększonej przejrzystości i współpracy regionalnej (2). Ponadto, jeżeli chodzi o Bośnię i Hercegowinę, projekt uzupełnia dwa inne projekty:

—

projekt EXPLODE – finansowany z krótkoterminowego komponentu unijnego Instrumentu na rzecz Stabilności i realizowany przez biuro UNDP w Sarajewie we współpracy z misją OBWE w Bośni i Hercegowinie – na rzecz zwiększenia bezpieczeństwa ludności Bośni i Hercegowiny poprzez zmniejszenie zagrażających stabilności zapasów amunicji i zwiększenie bezpieczeństwa składowania;

—

projekt SECUP w Bośni i Hercegowinie, którego celem są usprawnienia w składach amunicji i broni, realizowany wspólnie przez misję OBWE w Bośni i Hercegowinie oraz Ministerstwo Obrony Bośni i Hercegowiny, i w przypadku którego EUFOR zapewnia doradztwo techniczne i monitoruje aspekty realizacji projektu związane z bezpieczeństwem i ochroną, SEESAC będzie regularnie współpracował z EUFOR Althea, misją OBWE w Bośni i Hercegowinie oraz biurem UNDP w Sarajewie, aby zapewnić stałą koordynację i komplementarność z tymi projektami oraz z prowadzonymi obecnie przez społeczność międzynarodową działaniami dotyczącymi kwestii nadwyżek zapasów amunicji do broni konwencjonalnej przetrzymywanymi przez Ministerstwo Obrony Bośni i Hercegowiny oraz z uwagi na ewentualne przyszłe plany kampanii na rzecz zbierania nielegalnej broni konwencjonalnej w Bośni i Hercegowinie.

Jeżeli chodzi o inne państwa objęte projektem, SEESAC będzie koordynował prace z następującymi międzynarodowymi działaniami pomocowymi:

—

projekt MONDEM w Czarnogórze, zarządzany przez Program Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju we współpracy z OBWE, zmierzający do zmniejszania ryzyka proliferacji dzięki rozwijaniu bezpiecznej i zapewniającej ochronę infrastruktury związanej ze składowaniem amunicji do broni konwencjonalnej i systemami zarządzania, zmniejszaniu ryzyka wybuchów, jakie zagraża ludności, poprzez demilitaryzację mało szkodliwą dla środowiska, zniszczenie toksycznych odpadów niebezpiecznych (ciekłe paliwo rakietowe) oraz wsparcie reformy sektora bezpieczeństwa dzięki zniszczeniu ograniczonej liczby systemów broni ciężkiej wskazanych przez Ministerstwo Obrony Czarnogóry;

—

projekt KOSSAC w Kosowie (1), zaplanowany początkowo w celu zmniejszenia w Kosowie (1) skali przemocy z użyciem broni i zwiększenia bezpieczeństwa ludności, z czasem stał się jednak kompleksowym projektem zapobiegania przemocy z użyciem broni, skoncentrowanym na reformie sektora bezpieczeństwa i rozwijaniu zdolności;

—

projekt CASM w Serbii, finansowany przez Program Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju i Organizację Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie, ma na celu zwiększenie bezpieczeństwa i ochrony w uprzednio wskazanych składach amunicji do broni konwencjonalnej oraz unieszkodliwienie określonych nadwyżek amunicji.

SEESAC współpracuje również regularnie z OBWE, NATO i norweską organizacją Norwegian People's Aid oraz innymi właściwymi podmiotami, by zapewnić komplementarność działań, terminowość prac i oszczędne wykorzystanie zasobów.

3.   Opis projektu

Realizacja projektu będzie skutkować zwiększeniem bezpieczeństwa i stabilności w Europie Południowo-Wschodniej i poza tym obszarem, poprzez zwalczanie rozprzestrzeniania BSiL i amunicji do tych rodzajów broni oraz nielegalnego handlu nimi. Projekt bezpośrednio przyczyni się do realizacji strategii bezpieczeństwa UE, strategii UE dotyczącej BSiL, planu działania ONZ, międzynarodowego instrumentu umożliwiającego śledzenie, protokołu ONZ dotyczącego broni palnej oraz w szczególności nasili regionalną współpracę na rzecz zwalczania zagrożeń związanych z rozprzestrzenianiem BSiL i amunicji do tych rodzajów broni. Szczegółowe cele projektu to:

—	zwiększone bezpieczeństwo i lepsze zarządzanie zapasami BSiL dzięki ulepszeniu składów;

—	zmniejszenie nadwyżki i skonfiskowanych zapasów BSiL oraz amunicji do tych rodzajów broni dzięki niszczeniu zasobów;

—	większe zdolności w zakresie znakowania, śledzenia i rejestrowania BSiL;

—	zwiększenie współpracy regionalnej i wymiany informacji;

—	zmniejszenie – dzięki realizacji kampanii informacyjnych i kampanii zbierania broni – liczby nielegalnych sztuk broni przetrzymywanej przez ludność.

Zakres geograficzny projektu obejmuje Europę Południowo-Wschodnią, a jego bezpośredni beneficjenci to Albania, Bośnia i Hercegowina, Czarnogóra, Kosowo (1), Republika Mołdawii, Serbia i FYROM.

3.1.   Zwiększenie bezpieczeństwa zapasów dzięki ulepszeniu infrastruktury i rozwojowi zdolności

Cel

Działania te zmniejszą zagrożenie, jakie stanowi rozprzestrzenianie BSiL i amunicji do tych rodzajów broni oraz handel nimi, dzięki zwiększeniu bezpieczeństwa zarządzania dostawami i zapasami w przypadku składowania broni konwencjonalnej i amunicji w Bośni i Hercegowinie, Kosowie (1), Republice Mołdawii, Czarnogórze, Serbii i FYROM.

Opis

Skuteczna realizacja decyzji Rady 2010/179/WPZiB przy zastosowaniu podejścia dwutorowego: (1) zwiększeniu bezpieczeństwa składów w trzech państwach (3) oraz (2) zbudowaniu zdolności personelu, któremu zlecono zarządzanie zapasami (4), znacząco poprawiła przepisy dotyczące bezpieczeństwa i zmniejszyła ryzyko niepożądanego rozprzestrzeniania zapasów BSiL i amunicji do tych rodzajów broni. Wychodząc od tych osiągnięć, podczas drugiej fazy projektu będzie się nadal poprawiać bezpieczeństwo składów broni i amunicji w Europie Południowo-Wschodniej, dzięki dalszemu zapewnianiu konkretnej pomocy technicznej i w zakresie infrastruktury zgodnie z najlepszymi międzynarodowymi praktykami i standardami. Działania w ramach projektu zapewnią wsparcie ministerstwom obrony Bośni i Hercegowiny, Czarnogóry, Republiki Mołdawii i FYROM oraz ministerstwom spraw wewnętrznych Republiki Serbii, FYROM i Kosowa (1), poprzez pozyskanie i instalowanie sprzętu koniecznego do zabezpieczania zapasów broni i amunicji. Ponadto w stosownych przypadkach wyszkolony zostanie personel zarządzający zapasami. Składy, których bezpieczeństwo ma zostać zwiększone, będą wybierane na podstawie oceny priorytetów i ryzyka, jakie stanowią.

W projekcie przewidziano następujące działania:

—

Bośnia i Hercegowina: zwiększenie bezpieczeństwa w składach amunicji i broni konwencjonalnej podległych Ministerstwu Obrony, w tym dzięki instalowaniu lub odnowieniu ogrodzeń i oświetlenia, systemów alarmowych, telewizji przemysłowej i urządzeń telekomunikacyjnych, jako uzupełnienie dokonywanych przez UNDP i OBWE prac związanych z bezpieczeństwem zapasów;

—	Kosowo (1): zwiększenie zdolności policji w zakresie zarządzania zapasami poprzez szkolenia i ocenę stanu obecnego. Odnowienie jednego niewielkiego lokalnego składu BSiL i amunicji do tych rodzajów broni;

—

FYROM: zwiększenie bezpieczeństwa centralnego składu podlegającego Ministerstwu Spraw Wewnętrznych (Orman) dzięki pozyskiwaniu wyposażenia związanego z bezpieczeństwem oraz ulepszaniu infrastruktury, w tym odnowieniu ogrodzenia; telewizji przemysłowej i oświetlenia oraz nowym drzwiom ochronnym w budynkach składu. Zwiększenie bezpieczeństwa centralnego składu sił zbrojnych FYROM dzięki pozyskaniu i zainstalowaniu nadzoru wideo i ulepszeniu bezpieczeństwa terenu i budynku poprzez odnowienie ogrodzenia, zainstalowanie nowych bram oraz remont ochronnych drzwi do magazynu;

—	Republika Mołdawii: zwiększenie bezpieczeństwa centralnego składu broni i amunicji (CAMD) podległego Ministerstwo Spraw Wewnętrznych, w tym zainstalowanie bezpiecznych ogrodzeń, systemów kontroli osób wchodzących i pozyskanie elektronicznego rejestru broni;

—	Czarnogóra: konkretne usprawnienia w składzie amunicji w Brezoviku, w tym ogólne usprawnienia infrastruktury składu związanej z bezpieczeństwem. Przygotowanie centralnego rejestru składowanej broni i amunicji;

—	Serbia: zwiększenie bezpieczeństwa głównego składu BSiL podległego Ministerstwu Spraw Wewnętrznych, w tym nadzór wideo i kontrola dostępu;

—	regionalne szkolenia na temat zarządzania zapasami: będą przeprowadzane zarówno na szczeblu regionalnym (corocznie), jak i krajowym (w razie potrzeby).

Wyniki i wskaźniki realizacji projektu:

Celem projektu jest poprawa bezpieczeństwa w Europie Południowo-Wschodniej dzięki zmniejszeniu ryzyka nielegalnego handlu poprzez:

—	zwiększenie bezpieczeństwa składów BSiL w Bośni i Hercegowinie (4), Czarnogórze (1), Kosowie (1) (1), Republice Mołdawii (2), Serbii (1) i FYROM (2) dzięki wymiernym ulepszeniom infrastruktury dotyczącym bezpieczeństwa;

—	zwiększenie zdolności personelu w zakresie zabezpieczania zapasów dzięki wyszkoleniu przynajmniej 60 osób z państw beneficjentów podczas trzech warsztatów i dzięki zapewnieniu ukierunkowanych szkoleń na szczeblu krajowym.

3.2.   Zmniejszanie zapasów poprzez niszczenie BSiL i amunicji do tych rodzajów broni

Cel

Zwiększenie bezpieczeństwa i zmniejszenie ryzyka proliferacji poprzez znaczne zmniejszenie w składach nadwyżki broni konwencjonalnej i amunicji do niej.

Opis

Wykorzystując powodzenie poprzedniej fazy, podczas której zniszczono łącznie 78 366 sztuk broni (45 275 w Serbii i 33 091 w Chorwacji), a także aby dalej zmniejszać nadwyżkę BSiL przetrzymywanej przez instytucje państwowe i cywilów, co ma zmniejszać ryzyko przekierowania tej broni na drogę nielegalnego handlu i ryzyko takiego handlu, w ramach projektu zniszczone zostanie do 165 000 sztuk BSiL w ciągu kilku działań obejmujących niszczenie broni w:

—	Albanii (do 120 000 sztuk);

—	Bośnia i Hercegowina (do 4 500 sztuk);

—	Kosowie (1) (do 2 500 sztuk);

—	FYROM (do 1 500 sztuk);

—	Republice Mołdawii (do 2 500 sztuk);

—	Czarnogórze (do 4 000 sztuk);

—	Serbii (do 30 000 sztuk).

W przypadku Albanii korzyści ze zniszczenia nadwyżki amunicji przetrzymywanej przez Ministerstwo Obrony powinny zostać uzupełnione o zniszczenie BSiL, w szczególności z uwagi na rozmiar nadwyżki zapasów i wyzwanie, jakie stanowi ich zabezpieczenie. Jeżeli chodzi o Serbię, korzyści na mocy decyzji Rady 2010/179/WPZiB powinny zostać uzupełnione o dalsze niszczenie nadwyżki i skonfiskowanej broni, z uwzględnieniem faktu, że kluczowe jest zapoczątkowanie takich działań w innych państwach, tak aby znacznie zmniejszyć ryzyko rozprzestrzeniania nadwyżek broni i nielegalnego handlu nimi. Ponadto projekt przewiduje zniszczenie nadwyżek broni oraz skonfiskowanych materiałów wybuchowych i amunicji do BSiL przetrzymywanych przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Ministerstwo Obrony.

Wyniki/wskaźniki realizacji projektu:

Celem projektu jest znaczne zmniejszenie podatności na rozprzestrzenianie BSiL dzięki zmniejszeniu nadwyżek broni i liczby skonfiskowanej broni strzeleckiej i lekkiej, materiałów wybuchowych i amunicji przechowywanych w składach w Albanii, Bośni i Hercegowinie, Czarnogórze, Kosowie (1), Republice Mołdawii, Serbii i FYROM:

—	zniszczenie łącznie do 165 000 sztuk broni konwencjonalnej;

—	zdemilitaryzowanie i zniszczenie łącznie do 12 442 sztuk amunicji i materiałów wybuchowych, które inaczej mogłyby zostać wykorzystane.

3.3.   Lepsze znakowanie, śledzenie i rejestracja BSiL

Cel

Zwiększenie zdolności w zakresie znakowania i śledzenia dzięki świadczeniu w Europie Południowo-Wschodniej pomocy na rzecz ustanowienia elektronicznych systemów rejestracji i ewidencji broni lub usprawnienia systemów już istniejących.

Opis

Ta część projektu to wsparcie dla wzmocnienia skutecznej praworządności, jak również dla ograniczenia, rejestrowania i mierzenia liczby BSiL i zapotrzebowania na te rodzaje broni. Projekt został przygotowany zgodnie z programem działania ONZ, międzynarodowym instrumentem umożliwiającym śledzenie, protokołem ONZ dotyczącym broni palnej i dyrektywą Rady 91/477/EWG oraz wspólnym stanowiskiem 2008/944/WPZiB, ułatwi w związku z tym realizację tych instrumentów dzięki zwiększeniu zdolności państw Europy Południowo-Wschodniej w zakresie znakowania, śledzenia i rejestrowania broni, koncentrując się w szczególności na zdolnościach organów krajowych w zakresie rejestrów broni legalnie posiadanej przez cywilów poprzez wsparcie ulepszenia i digitalizacji takich systemów. Jednocześnie zwiększone zostaną zdolności znakowania, śledzenia i analizy balistycznej broni.

Podczas realizacji projektu uwzględnione zostanie zapewnianie spójności i komplementarności z działaniami ONZ i UE w ramach programów krajowych, regionalnych i tematycznych, a wszystkie działania w ramach tego celu zapewnią wysoki poziom synergii i komplementarności z inicjatywami Interpolu (iARMS) i Europolu w tym obszarze.

Projekt ułatwi zwiększanie zdolności w zakresie znakowania, śledzenia i rejestrowania BSiL w Europie Południowo-Wschodniej dzięki połączeniu szkoleń i pomocy technicznej, uzupełnionej analizą normatywną i instytucjonalną:

—	Albania: wsparcie dla albańskiej policji państwowej w przygotowywaniu i wdrażaniu centralnego, elektronicznego rejestru poprzez projektowanie systemu, nabywanie i instalowanie koniecznego sprzętu komputerowego oraz zapewnianie szkolenia personelu;

—	Bośnia i Hercegowina: wsparcie krajowej agencji dochodzeniowej i ochrony w jej dalszych działaniach i wynikach w zakresie wysiłków na rzecz nierozprzestrzeniania BSiL poprzez zwiększenie technicznych zdolności dochodzeniowych i w dziedzinie realizacji kontroli BSiL;

—	FYROM: współpraca z organami krajowymi w celu dalszego usprawniania istniejącego systemu rejestracji broni dzięki unowocześnianiu oprogramowania, tak aby objąć broń będącą w posiadaniu sił zbrojnych, i dzięki dalszemu szkoleniu personelu, by prowadził rejestry broni w sposób zgodny z przepisami;

—

Kosowo (1): współpraca z kosowską (1) policją nad przygotowywaniem standardowych procedur operacyjnych i zapewnianiem szkoleń z ich realizacji. Jednocześnie w ramach projektu prowadzone będą prace nad określeniem struktury nielegalnego handlu BSiL we współpracy z odpowiednimi organami i w celu wskazania kluczowych obszarów ryzyka;

—	Serbia: wsparcie zwiększenia zdolności technicznych, usprawnień w laboratorium balistycznym Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, ulepszenia znakowania i śledzenia broni i amunicji poprzez pozyskiwanie specjalistycznego sprzętu i zapewnianie szkoleń.

Na szczeblu regionalnym:

—	projekt wesprze ustanowienie w Europie Południowo-Wschodniej sieci regionalnych ekspertów ds. broni i zorganizowanie sześciu regionalnych warsztatów mających nasilić wymianę wiedzy;

—	sieć będzie wspierana przez platformę on-line, która ma ułatwiać wymianę wiedzy i informacji;

—	SEESAC będzie ściśle współpracować z firmą Conflict Armament Research (CAR), by ułatwiać wymianę informacji na temat nielegalnej broni dokonywaną między SEESAC, regionalną siecią ekspertów ds. broni palnej i prowadzonym przez CAR projektem iTrace;

—	przygotowane zostanie studium wykonalności określające prawne i techniczne możliwości ściślejszego i bardziej zinstytucjonalizowanego śledzenia oraz wymiany danych balistycznych.

Wyniki/wskaźniki realizacji projektu:

—	w Albanii wprowadzono scentralizowany elektroniczny rejestr broni;

—	w Bośni i Hercegowinie zwiększono zdolności techniczne krajowej agencji dochodzeniowej i ochrony w zakresie śledzenia i dochodzeń w przypadku BSiL i amunicji do tych rodzajów broni;

—	w FYROM udoskonalono elektroniczny rejestr broni, by objąć nim broń będącą w posiadaniu sił bezpieczeństwa; przynajmniej 25 osób przeszkolono w zakresie nowych przepisów;

—	przygotowano standardowe procedury operacyjne w zakresie znakowania, śledzenia i rejestrowania BSiL dla kosowskiej (1) policji; zakończono analizę struktury nielegalnego handlu;

—	zwiększono zdolności techniczne laboratorium balistycznego serbskiego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych w zakresie śledzenia broni i amunicji;

—	ustanowiono regionalną sieć ekspertów w zakresie broni palnej, sieć rozpoczęła funkcjonowanie; przeprowadzono sześć warsztatów;

—	ustanowiono platformę on-line ułatwiającą wymianę wiedzy i informacji w ramach utworzonej regionalnej sieci ekspertów ds. broni palnej;

—	zintensyfikowano wymianę informacji między SEESAC, regionalną siecią ekspertów ds. broni palnej i prowadzonym przez CAR projektem iTrace;

—	zakończono studium wykonalności dotyczące połączenia systemów rejestracji.

3.4.   Współpraca regionalna na rzecz informowania, dzielenia się informacjami i transferu wiedzy

Cel

Aby nadal zwiększać zdolności w zakresie zwalczania zagrożenia, jakie stanowi dla Europy Południowo-Wschodniej BSiL i amunicja do tych rodzajów broni, poprzez propagowanie i ułatwianie rozprzestrzeniania wiedzy, wymiany informacji i poprzez działania informacyjne dzięki bliższej współpracy regionalnej.

Opis

Projekt zwiększy zdolności krajowej komisji ds. BSiL i właściwych instytucji zaangażowanych w kontrolę broni dzięki zapewnieniu im pomocy technicznej i rozwijaniu ich zdolności, ułatwiając jednocześnie wymianę informacji. Działania w ramach projektu będą prowadzone w ścisłej współpracy z instytucjami w celu określenia ich potrzeb i przygotowania koniecznych narzędzi wsparcia, tak aby umożliwić instytucjom dalsze zwiększanie ich zdolności w zakresie kontroli broni konwencjonalnej i amunicji do tego rodzaju broni. Jednocześnie w ramach projektu ustanowiony zostanie – i będzie ułatwiany – proces regionalnej wymiany informacji, który ma łączyć przedstawicieli krajowej komisji ds. BSiL oraz instytucji zaangażowanych w kontrolę broni, tak aby nasilać współpracę regionalną i wymianę wiedzy. Proces regionalnej wymiany informacji będzie obejmował:

—	formalne regionalne spotkania krajowej komisji ds. BSiL dwa razy do roku;

—	sformalizowane zbieranie doświadczeń na temat kontroli BSiL w Europie Południowo-Wschodniej;

—	przygotowywanie kompendium na temat obowiązujących w Europie Południowo-Wschodniej przepisów dotyczących BSiL; noty i inne nośniki wiedzy konieczne do skutecznego wdrażania kontroli BSiL;

—	przygotowanie regionalnego studium na temat wpływu BSiL na przemoc domową i na przemoc uwarunkowaną płcią;

—	przygotowanie platformy on-line do wymiany informacji i portalu internetowego, które umożliwią regularną wymianę wiedzy i doświadczeń w zakresie projektów, działań i prac związanych z kontrolą BSiL;

—	ułatwianie dwustronnej wymiany informacji dzięki organizowaniu wizyt studyjnych i wymian ekspertów.

Sformalizowane zbieranie doświadczeń i utworzenie bazy wiedzy jeszcze bardziej zwiększy zdolności państw Europy Południowo-Wschodniej w zakresie projektowania, konceptualizacji i realizacji działań dotyczących kontroli BSiL, umożliwiając tym państwom jednocześnie eksportowanie wiedzy do innych regionów. Znaczne doświadczenia zebrane w ten sposób w Europie Południowo-Wschodniej będą w ten sposób wykorzystywane także w innych częściach świata.

Wyniki/wskaźniki realizacji projektu:

zwiększona współpraca regionalna w zakresie zwalczania zagrożenia, jakie stanowi rozpowszechnione gromadzenie BSiL i amunicji do tych rodzajów broni oraz nielegalny handel takimi zasobami poprzez:

—	zorganizowanie maksymalnie sześciu formalnych spotkań komisji ds. BSiL;

—	ułatwianie dwustronnej wymiany wiedzy i informacji;

—	przygotowanie, w stosownych przypadkach, krajowych strategii dotyczących BSiL;

—	zapewnianie na szczeblu krajowym szkoleń i budowanie zdolności w oparciu o ocenę potrzeb;

—	zwiększanie wiedzy na temat wpływu BSiL na przemoc domową i na przemoc uwarunkowaną płcią dzięki przygotowywaniu i propagowaniu analizy regionalnej.

Zwiększenie zdolności komisji ds. BSiL i innych instytucji zaangażowanych w kontrolę broni poprzez:

—	ustanowienie platformy wymiany wiedzy;

—	opublikowanie kompendium dotyczącego przepisów w zakresie kontroli broni i sformalizowane zebranie doświadczeń w sprawie kontroli BSiL w Europie Południowo-Wschodniej;

—	zapewnienie doradztwa technicznego.

3.5.   Kampanie zbierania broni i kampanie informacyjne

Cel

Zwiększenie bezpieczeństwa i zmniejszenie zagrożenia nielegalnym handlem BSiL i amunicją do tych rodzajów broni poprzez:

—	wspieranie zbierania nielegalnej i niechcianej broni, urządzeń wybuchowych, wyposażenia i amunicji prowadzone przez ludność państw Europy Południowo-Wschodniej;

—	wspieranie legalizacji broni posiadanej przez cywilów poprzez jej rejestrację;

—	informowanie o niebezpieczeństwach, jakie niesie ze sobą posiadanie nielegalnej broni.

Opis

Podczas pierwszej fazy projektu (decyzja Rady 2010/179/WPZiB) przeprowadzono w Chorwacji półtoraroczną kampanię zbierania broni i kampanię informacyjną, zakończone zgromadzeniem 1 753 sztuk broni, 16 368 sztuk nielegalnej niekompletnej broni, 818 153 sztuk amunicji i 620 kg materiałów wybuchowych, a także znacznym uwrażliwieniem ludności na problemy związane z nielegalną bronią. W Serbii nowoczesna kampania informacyjna z wykorzystaniem platformy on-line pomogła SEESAC zebrać bezcenne informacje dotyczące typowego podejścia ludności do problemu i dotyczące obecności BSiL. Dzięki doświadczeniom zebranym podczas tych kampanii drugą fazę projektu będzie można skoncentrować na trzech wzajemnie się wzmacniających działaniach:

—	planowaniu i realizowaniu kampanii zbierania broni, które będą oparte na ukierunkowanych działaniach informacyjnych, aby właściwie rozpropagować wiedzę o szczegółach dotyczących przepisów oraz dobrowolnego zdawania nielegalnej broni palnej;

—	przygotowywaniu i realizowaniu działań informacyjnych dotyczących niebezpieczeństw, jakie niesie ze sobą posiadanie nielegalnej broni palnej, amunicji i materiałów wybuchowych;

—	wykorzystywaniu innowacyjnych narzędzi, takich jak wiedza społecznościowa, do określania rozkładu nielegalnego posiadania broni palnej oraz do informowania ludności o zagrożeniu, jakie stanowi nielegalna broń.

Wyniki/wskaźniki realizacji projektu:

Projekt zwiększy bezpieczeństwo w Europie Południowo-Wschodniej, zmniejszając liczbę broni nielegalnie posiadanej przez ludność:

—	zmniejszając liczbę sztuk broni, wyposażenia, amunicji i urządzeń wybuchowych będących w posiadaniu cywilów;

—	zwiększając wiedzę dzięki planowaniu i realizowaniu kampanii w przynajmniej sześciu państwach.

4.   Beneficjenci

Bezpośrednimi beneficjentami projektu będą instytucje krajowe odpowiedzialne za kontrolę BSiL w Europie Południowo-Wschodniej. Jeżeli chodzi o zarządzanie zapasami, ministerstwa obrony Bośni i Hercegowiny, Czarnogóry, Republiki Mołdawii, FYROM oraz ministerstwa spraw wewnętrznych Kosowa (1), Republiki Mołdawii, Serbii i FYROM zwiększą swoje zdolności i ulepszą infrastrukturę składów. Bezpośrednimi beneficjentami zmniejszenia zapasów będą ministerstwa spraw wewnętrznych Bośni i Hercegowiny, Czarnogóry, Kosowa (1), Republiki Mołdawii, Serbii i FYROM oraz ministerstwa obrony Albanii, Bośni i Hercegowiny, FYROM i Republiki Mołdawii. Bezpośrednimi beneficjantami zwiększenia zdolności w zakresie znakowania, śledzenia i rejestrowania BSiL będą ministerstwa spraw wewnętrznych Albanii, FYROM, Kosowa (1) i Serbii oraz krajowa agencja dochodzeniowa i ochrony w Bośni i Hercegowiny, podczas gdy pozostałe ministerstwa spraw wewnętrznych odniosą korzyści ze współpracy w ramach regionalnej sieci ekspertów ds. broni palnej. Ponadto krajowe komisje ds. BSiL i inne instytucje odpowiedzialne za kontrolę broni strzeleckiej i lekkiej w Europie Południowo-Wschodniej odniosą korzyści ze szkoleń i wymiany informacji oraz ze współpracy regionalnej.

Proponowane działania są w pełni zgodne z krajowymi priorytetami w zakresie kontroli BSiL i zostały wsparte przez właściwe krajowe organy kontroli BSiL, które wykazały swoje poparcie i zaangażowanie w osiąganie celów projektu.

Ludność państw Europy Południowo-Wschodniej, zagrożona rozprzestrzenianiem BSiL na szeroką skalę, odniesie pośrednie korzyści z projektu wraz ze zmniejszaniem się ryzyka.

5.   Wyeksponowanie działań UE

SEESAC podejmuje wszystkie działania konieczne do upublicznienia faktu, że program został sfinansowany przez Unię Europejską. Takie działania będą prowadzone zgodnie z komunikatem Komisji oraz Podręcznikiem dotyczącym komunikacji i widoczności w ramach działań zewnętrznych Unii Europejskiej przygotowanym i opublikowanym przez Komisję Europejską. SEESAC zapewni zatem wyeksponowanie wkładu UE przez stosowne logo i działania promocyjne, podkreślanie roli odgrywanej przez Unię, zapewnianie przejrzystości swoich działań i podnoszenie świadomości co do przyczyn przyjęcia niniejszej decyzji oraz powodów wspierania tej decyzji przez UE, a także rezultatów tego wsparcia. Na materiałach wyprodukowanych w wyniku tego projektu w widocznym miejscu zostanie umieszczona flaga UE zgodnie z unijnymi wytycznymi dotyczącymi prawidłowego wykorzystywania i reprodukcji flagi.

Z uwagi na fakt, że planowane działania znacznie różnią się zakresem i charakterem, zastosowany zostanie zestaw narzędzi promocyjnych, obejmujących: tradycyjne media, stronę internetową, media społecznościowe, materiały informacyjne i promocyjne, w tym infografiki, ulotki, biuletyny, komunikaty prasowe i – w stosowych przypadkach – inne materiały. Odpowiednio oznaczone zostaną publikacje, wydarzenia w przestrzeni publicznej, kampanie, wyposażenie i obiekty budowlane nabywane w ramach projektu. Aby jeszcze bardziej zwiększyć wpływ projektu poprzez lepsze informowanie różnych rządów krajowych i społeczeństwa, społeczności międzynarodowej, mediów lokalnych i międzynarodowych, każda z grup, do której projekt ma dotrzeć, będzie informowana we właściwym języku.

6.   Czas trwania

W oparciu o doświadczenia z realizacji decyzji Rady 2010/179/WPZiB oraz z uwzględnieniem regionalnego zakresu projektu, liczby beneficjentów, a także liczby i stopnia skomplikowania planowanych działań, czas realizacji projektu wyznaczono na 36 miesięcy.

7.   Warunki ogólne

Techniczna realizacja niniejszego działania została powierzona SEESAC, regionalnej inicjatywie działającej na mocy mandatu Programu Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju i Rady Współpracy Regionalnej, następcy paktu stabilizacji dla Europy Południowo-Wschodniej. SEESAC jest agencją wykonawczą regionalnego planu wdrożeniowego w Europie Południowo-Wschodniej dotyczącego zwalczania rozprzestrzeniania broni strzeleckiej i broni lekkiej (BSiL) i jako taka jest centralnym punktem w zakresie kwestii związanych z BSiL w Europie Południowo-Wschodniej.

SEESAC będzie ogólnie odpowiedzialny za realizowanie działań projektu i za jego wdrożenie. Czas trwania projektu przewidziano na trzy lata (36 miesięcy), a ogólny szacunkowy budżet projektu to 14 335 403 EUR, wraz z zabezpieczonym współfinansowaniem zapewnionym przez Norwegię.

8.   Partnerzy

SEESAC będzie bezpośrednio prowadził działania w ścisłej współpracy z ministerstwami obrony Albanii, Bośni i Hercegowiny, Czarnogóry, Republiki Mołdawii, FYROM, z ministerstwami spraw wewnętrznych Albanii, Bośni i Hercegowiny, Czarnogóry, Kosowa (1), Republiki Mołdawii, Serbii, FYROM i z krajową agencją dochodzeniową i ochrony w Bośni i Hercegowiny, a także z krajowymi komisjami ds. BSiL w Albanii, Bośni i Hercegowinie, Czarnogórze, Kosowie (1), Republice Mołdawii, Serbii i FYROM.

Działanie to jest częścią szerszego programu kontroli broni na Bałkanach Zachodnich i jest uzupełniane projektem dotyczącym kontroli eksportu broni, finansowanym przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych Królestwa Norwegii i z programu rozwijania zdolności w zakresie zarządzania zapasami amunicji prowadzonego w Republice Serbii (CASM). Ogólny szacunkowy budżet projektu to 14 335 403 EUR, a wkład Unii wynosi maksymalnie 5 127 650 EUR, czyli maksymalnie 35,77 % szacunkowego budżetu ogólnego. Wkład Norwegii wynosi 411 689 EUR (3 140 000,00 NOK – według operacyjnego kursu wymiany ONZ za czerwiec 2013 r.), czyli 2,87 % całkowitego budżetu programu. Wkłady beneficjentów stanowią 61,36 % całkowitego budżetu programu.

9.   Sprawozdawczość

Sprawozdania, opisowe i finansowe, powinny obejmować całość działania opisanego w odpowiedniej umowie dotyczącej konkretnego wkładu oraz w załączonym do niej budżecie, niezależnie do tego, czy to działanie jest w całości finansowane przez Komisję, czy też jest przez nią współfinansowane.

Co kwartał należy przedstawiać opisowe sprawozdanie z postępów prac, by rejestrować i monitorować postępy w osiąganiu kluczowych wyników.

10.   Szacunkowy budżet

Całkowity szacunkowy koszt projektu finansowanego przez UE to 5 127 650 EUR.

---

(1)  Użycie tej nazwy nie wpływa na stanowiska w sprawie statusu Kosowa i jest zgodne z rezolucją RB ONZ nr 1244 (1999) oraz z opinią Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości na temat ogłoszenia przez Kosowo niepodległości.

(2)  Część dotycząca kontroli transferu broni jest finansowa przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych Królestwa Norwegii i realizowana przez SEESAC.

(3)  W Chorwacji zwiększono bezpieczeństwo centralnego składu broni podległego Ministerstwu Spraw Wewnętrznych „MURAT” dzięki zainstalowaniu nadzoru wideo, w Bośni i Hercegowinie zainstalowano 41 par drzwi ochronnych i poprawiono bezpieczeństwo czterech podległych Ministerstwu Obrony składów BSiL i amunicji do tych rodzajów broni; poziom bezpieczeństwa w podległym Ministerstwu Obrony składzie amunicji „TARAS” w Czarnogórze został dostosowany do międzynarodowych standardów bezpieczeństwa.

(4)  Przygotowano kurs na temat zarządzania zapasami, w zakresie zarządzania zapasami przeszkolono 58 funkcjonariuszy poziomu operacyjnego z ministerstw obrony, sił zbrojnych i ministerstw spraw wewnętrznych Bośni i Hercegowiny, Chorwacji, Czarnogóry, FYROM oraz Serbii.