5.6.2014   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 170/55

1.1

Il-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew (KESE) jilqa’ l-Komunikazzjoni bħala kontribut koerenti għar-riforma tas-servizzi finanzjarji bil-għan li jerġa’ jkun hemm armonija u stabbiltà f’dan is-settur ewlieni u sabiex jiġu limitati r-riskji sistemiċi.

1.2

Il-KESE jemmen li r-regolamenti l-ġodda tas-suq finanzjarju ser jikkontribwixxu b’mod pożittiv għal ekonomija soda u jinsab konvint li settur finanzjarju stabbli u s-suċċess tar-riformi huma prekundizzjonijiet għal żvilupp ekonomiku sostenibbli, l-impjiegi u t-twettiq tas-suq intern tal-UE.

1.3

Il-KESE jqis li l-pjan direzzjonali li jistabbilixxi l-miżuri li diġà ttieħdu u dawk għall-ġejjieni huwa pass fid-direzzjoni t-tajba. Jirrikonoxxi l-progress li diġà sar iżda madankollu jinnota l-ħtieġa urġenti biex titħaffef il-ħidma f’għadd ta’ oqsma u li jiġu implimentati dawk l-inizjattivi leġislattivi li għadhom pendenti. Fir-rigward tal-ħames oqsma ta’ prijorità (1) għal azzjoni, il-KESE għandu dawn il-kummenti x’jagħmel:

1.4

Il-Kumitat iqis li huwa importanti ferm li jiġi indirizzat l-arbitraġġ (2) fir-rigward tar-riformi tas-servizzi finanzjarji, u għaldaqstant jilqa’ l-pakkett dettaljat ta’ miżuri li ġie propost (3) u, b’mod aktar speċifiku, it-tisħiħ tal-qafas bankarju prudenzjali bil-għan li jiġu limitati r-riskji ta’ kontaġju u ta’ arbitraġġ.

1.5

Il-Kumitat jilqa’ l-isforzi biex tissaħħaħ it-trasparenza u b’mod partikolari l-miżuri speċifiċi bil-għan li jipprovdu qafas ta’ monitoraġġ tas-sistemi bankarji paralleli fl-UE, l-iżvilupp ta’ repożitorji ċentrali għad-derivattivi fi ħdan ir-Regolament dwar l-Infrastruttura tas-Suq Ewropew (EMIR) (4), ir-reviżjoni tad-Direttiva dwar is-Swieq fl-Istrumenti Finanzjarji (MiFID) (5), l-implimentazzjoni tal-Identifikatur ta’ Entità Ġuridika (LEI) u ż-żieda fit-trasparenza tat-tranżazzjonijiet ta’ finanzjament tat-titoli.

1.6

Il-Kumitat jirrikonoxxi li sar progress biex jiġi stabbilit qafas regolatorju aktar b’saħħtu għall-fondi ta’ investiment li jiffokaw fuq it-titjib tal-likwidità u l-istabbiltà b’mod partikolari għall-fondi tas-suq monetarju (MMFs) li huma bbażati jew mibjugħa fl-Ewropa.

1.7

Il-Kumitat jikkunsidra li, fir-rigward tal-qasam ta’ prijorità intitolat “Jitnaqqsu r-riskji assoċjati ma’ tranżazzjonijiet ta’ finanzjament tat-titoli”, il-Komunikazzjoni hija limitata għal osservazzjonijiet ġenerali li għalkemm jirriflettu r-realtà jinjoraw għadd ta’ ċirkostanzi ewlenin. Il-KESE jirrakkomanda li jitħaffef il-pass u li l-ħidma tiffoka fuq il-leġislazzjoni dwar it-titoli trasferibbli peress li t-tranżazzjonijiet ta’ finanzjament tat-titoli – speċjalment il-ftehimiet ta’ riakkwist u t-tranżazzjonijiet ta’ self tat-titoli – qdew rwol ċentrali fir-rigward tad-dejn eċċessiv fis-settur finanzjarju.

1.8

Bl-istess mod, jinnota d-dewmien u jirrakkomanda li tiġi intensifikata u aċċellerata l-azzjoni biex tiġi ċċarata l-kwistjoni kruċjali tat-tisħiħ tas-superviżjoni tas-settur tas-sistema bankarja parallela. F’dan ir-rigward fil-Komunikazzjoni ssir referenza biss għal għadd ta’ problemi u tissemma miżura futura waħda biss, li hija r-reviżjoni tas-Sistema Ewropea tas-Superviżuri Finanzjarji (SESF) li għandha titwettaq mill-Kummissjoni fl-2013.

1.9

Peress li l-vittmi involontarji ewlenin tal-kriżi finanzjarja u ekonomika huma ċ-ċittadini bħala kontribwenti, ħaddiema, depożitaturi u konsumaturi, il-KESE jirrakkomanda li l-inizjattivi regolatorji jissaħħu b’dispożizzjonijiet relatati mal-protezzjoni taċ-ċittadini permezz tat-trasparenza, l-informazzjoni korretta, ir-responsabbiltà soċjali tas-settur finanzjarju u l-protezzjoni tal-konsumaturi u l-investituri żgħar. Ifakkar ukoll fil-kummenti rilevanti tiegħu dwar l-involviment tas-soċjetà ċivili fir-regolamentazzjoni tas-swieq finanzjarji (6).

1.10

Fil-fehma tal-Kumitat, hija importanti l-osservazzjoni li tagħmel il-Kummissjoni fil-Komunikazzjoni dwar il-fatt li s-settur bankarju parallel ma għandux jitqies biss mil-lat tar-riskji li jġib miegħu. Huwa wkoll mezz alternattiv ta’ finanzjament addizzjonali li jista’ jkun utli għall-ekonomija reali.

2.1

Is-sistema bankarja parallela hija definita bħala sistema ta’ “intermedjazzjoni tal-kreditu li tinvolvi l-entitajiet u l-attivitajiet barra mis-sistema bankarja regolari” (7) magħmula minn żewġ gruppi interrelatati. L-ewwel grupp jinkludi entitajiet li huma prinċipalment involuti f’attivitajiet bħal ġbir ta’ fondi b’karatteristiċi simili għal depożitu, it-trasformazzjoni tal-maturità u likwidità, it-trasferiment tar-riskju ta’ kreditu u l-użu ta’ ingranaġġ finanzjarju dirett jew indirett. It-tieni grupp jinkludi attivitajiet li jistgħu jkunu sors importanti ta’ finanzjament għall-entitajiet finanzjarji nonbankarji, bħat-titolizzazzjoni, is-self ta’ titoli u t-tranżazzjonijiet ta’ riakkwist (repo) .

2.2

L-entitajiet ad hoc huma vetturi ta’ titolizzazzjoni bħall-pereżempju l-vejikoli ta’ karti kummerċjali garantiti b’assi (ABCP), Strumenti Speċjali ta’ Investiment (Special Investment Vehicles – SIV) u Strumenti bi Skop Speċjali (Special Purpose Vehicles -SPV) oħrajn, il-fondi tas-suq monetarju (MFF) u tipi oħra ta’ fondi jew prodotti ta’ investiment b’karatteristiċi simili għal depożitu li huma suxxettibbli għal tifdija massiva (“assalti bankarji”), fondi ta’ investiment, inklużi l-fondi negozjati fil-Borża, li jipprovdu l-kreditu jew għandhom ingranaġġ, kumpaniji ta’ finanzjament u entitajiet speċjalizzati tat-titoli li jipprovdu kreditu jew garanziji ta’ kreditu mhux regolati, jew li jwettqu t-trasformazzjoni tal-likwidità jew il-maturità bħall-banek, kif ukoll l-intrapriżi tal-assigurazzjoni u tar-riassigurazzjoni li joħorġu jew jiggarantixxu prodotti ta’ kreditu.

2.3

L-oriġini tal-attivitajiet bankarji paralleli jinsabu fid-deregolazzjoni tas-sistema finanzjarja matul it-tmeninijiet fir-Renju Unit, li ssoktat fl-Istati Uniti u bnadi oħra fid-disgħinijiet (8). Ir-rwol tal-Ftehimiet ta’ Basel tal-bidu kien importanti f’dan il-proċess peress li l-attivitajiet spekulattivi kienu kkunsidrati bħala entrati li ma jidhrux fil-karta bilanċjali filwaqt li l-karti tal-bilanċ kienu soġġetti għal regolamenti stretti (9).

2.4

It-tħassir jew il-laxkar tar-regoli u d-dispożizzjonijiet (10) ppermettew li l-korpi finanzjarji jestendu l-attivitajiet tagħhom f’oqsma ġodda u f’mudelli kumplessi filwaqt li l-wiegħda ta’ ritorn għoli kellha riperkussjonijiet għal miljuni ta’ persuni madwar id-dinja li ftit li xejn kellhom għarfien dwar il-prodotti u dwar is-sistema bankarja parallela u kif taħdem.

2.5

Fl-2007, il-G20 iddeċieda jadotta pakkett ta’ miżuri regolatorji biex jippromovi s-sigurtà u l-vijabbiltà tas-sistema finanzjarja, filwaqt li l-impatt ekonomiku u soċjali serju tal-kriżi tal-2008 żvela r-riskji assoċjati mal-attivitajiet bankarji paralleli kif ukoll nuqqasijiet fil-qasam, li huma lakuni regolatorji, superviżjoni inadegwata, nuqqas ta’ trasparenza fis-swieq u prodotti eċċessivament kumplessi, u dan kollu enfasizza r-rwol tal-Bord għall-Istabilità Finanzjarja (FSB).

2.6

L-Unjoni Ewropea qed taqdi rwol ewlieni fl-isforz internazzjonali fi ħdan il-G20 u l-FSB, u l-Kumitat jenfasizza l-progress kbir li wettqet fl-implimentazzjoni tal-impenji stabbiliti fil-pjan direzzjonali għar-riforma tas-settur finanzjarju u fl-istabbiliment ta’ strutturi ġodda ta’ superviżjoni. Għadd ta’ riformi diġà ġew tradotti f’leġislazzjonijiet, pereżempju fir-rigward tad-derivattivi OCT, fost l-oħrajn.

2.7

Ir-rapport tal-FSB ta’ Ottubru 2011, li jirrappreżenta l-ewwel inizjattiva internazzjonali biex tinkiseb is-sistema bankarja parallela fuq pjan globali, jiffoka fuq: i) id-definizzjoni tal-prinċipji għall-monitoraġġ u r-regolamentazzjoni ta’ din is-sistema; ii) it-tnedija ta’ proċess ta’ qari u ta’ valutazzjoni tar-riskji sistemiċi; iii) l-identifikazzjoni tal-kamp ta’ applikazzjoni tal-miżuri regolatorji fi ħdan 5 direzzjonijiet ta’ ħidma (11). Sadattant il-Kummissjoni Ewropea ħarġet il-Green Paper tagħha dwar il-perikli potenzjali tas-sistema bankarja parallela fl-UE u modi kif dawn jistgħu jiġu indirizzati permezz ta’ dispożizzjonijiet regolatorji.

3.1

Il-Komunikazzjoni tibda billi teżamina l-miżuri li diġà ttieħdu f’żewġ oqsma: minn naħa dawk il-miżuri li jikkonċernaw l-entitajiet finanzjarji jiffokaw fuq it-tisħiħ tar-rekwiżiti imposti fuq il-banek u fuq il-kumpaniji tal-assigurazzjoni fin-negozjati tagħhom mas-sistema bankarja parallela u fuq it-tħejjija ta’ qafas armonizzat għall-ġestjonarji ta’ fondi ta’ investiment alternattivi; min-naħa l-oħra, dawk il-miżuri relatati mal-integrità tas-swieq jiffokaw fuq l-istrumenti għat-trasferiment tar-riskju, it-tisħiħ tal-qafas fil-qasam tat-titolizzazzjoni, u qafas aktar b’saħħtu għall-aġenziji ta’ klassifikazzjoni.

3.2

Barra minn hekk, il-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni tistabbilixxi ħames oqsma ta’ prijorità fejn il-Kummissjoni beħsiebha tieħu miżuri addizzjonali:

3.2.1

Fir-rigward tat-trasparenza tas-sistema bankarja parallela, l-isforzi għall-ġbir u l-qsim ta’ data affidabbli u kompluta ser jiġu kkomplementati minn inizjattivi biex jiġi żviluppat qafas ta’ monitoraġġ tar-riskji tas-sistema bankarja parallela fl-UE, u r-repożitorji ċentrali għad-derivattivi fi ħdan ir-Regolament dwar l-Infrastruttura tas-Suq Ewropew (EMIR) (12), biex tiġi riveduta d-Direttiva dwar is-Swieq fl-Istrumenti Finanzjarji (MiFID) (13), biex jiġi implimentat l-Identifikatur ta’ Entità Ġuridika (LEI) u biex tittejjeb it-trasparenza tat-tranżazzjonijiet ta’ finanzjament tat-titoli.

3.2.2

Għal ċerti fondi ta’ investiment u prinċipalment għall-fondi tas-suq monetarju (MMF) li huma bbażati jew mibjugħa fl-Ewropa ġew proposti regoli ġodda biex jittejbu l-likwidità u l-istabbiltà filwaqt li jiġu riformati r-regoli għall-impriżi ta’ investiment kollettiv f’titoli trasferibbli (UCITS).

3.2.3

Fir-rigward tat-tnaqqis tar-riskji assoċjati mat-tranżazzjonijiet ta’ finanzjament tat-titoli fil-Komunikazzjoni ssir referenza għall-ħidma ddettaljata li saret sabiex jittejjeb il-fehim tal-problemi u jinsiltu tagħlimiet minnhom u għall-fatt li l-Kummissjoni qed tikkunsidra proposta leġislattiva dwar il-liġi tat-titoli trasferibbli bil-għan li jiġu riżolti dawn il-kwistjonijiet.

3.2.4

Is-superviżjoni prudenzjali fis-settur bankarju ser tissaħħaħ bil-għan li jitnaqqsu r-riskji ta’ kontaġju u ta’ arbitraġġ billi jiġu stabbiliti regoli aktar stretti li jimponu fuq il-banek rekwiżiti kapitali addizzjonali huma u jinnegozjaw ma’ entitajiet finanzjarji mhux regolati, u jiġu introdotti dispożizzjonijiet aktar stretti dwar is-solvenza u regoli ġodda dwar il-likwidità prinċipalment permezz tad-dħul fis-seħħ tar-Regolament dwar ir-Rekwiżiti ta’ Kapital (CRR) (14) u d-Direttiva dwar ir-Rekwiżiti ta’ Kapital (DRK) (15) fl-1 ta’ Jannar 2014. Huwa previst ukoll li tiġi kkunsidrata l-possibbiltà li jiġi estiż il-kamp ta’ applikazzjoni tar-regoli prudenzjali rigward it-tnaqqis tar-riskji ta’ arbitraġġ.

3.2.5

Fir-rigward tal-ħtieġa għal aktar superviżjoni, qed issir enfasi fuq in-natura diffuża, multidimensjonali u dinamika tas-settur bankarju parallel u l-isfidi inerenti fis-superviżjoni prudenzjali (pereżempju l-evitar transkonfinali tar-regolamenti). Fil-livell Ewropew, qed issir ħidma preliminari b’rabta mal-Bord Ewropew dwar ir-Riskju Sistemiku (BERS) u l-awtoritajiet Ewropej ta’ superviżjoni. Dawn l-aspetti, il-ħtieġa li jiġi indirizzat l-arbitraġġ u l-possibbiltà li jkun hemm bżonn li jiġi ċċarat ir-rwol istituzzjonali ta’ kull awtorità ser jiġu indirizzati fir-reviżjoni tas-Sistema Ewropea tas-Superviżuri Finanzjarji (SESF) li l-Kummissjoni ser twettaw fl-2013.

4.1

Sa mill-bidu tal-kriżi finanzjarja, il-KESE, f’sensiela ta’ opinjonijiet (16), esprima l-fehmiet tas-soċjetà ċivili dwar firxa wiesgħa ta’ suġġetti relatati mal-funzjonament tas-sistema finanzjarja u għamel kummenti u rakkomandazzjonijiet importanti, kemm ta’ natura ġenerali kif ukoll b’mod aktar speċifiku, dwar l-irkupru u r-riforma tal-istituzzjonijiet ta’ kreditu (17).

4.1.1

Il-KESE huwa tal-fehma li l-Green Paper (18) dwar is-sistema bankarja parallela hija pass importanti fid-direzzjoni t-tajba fl-indirizzar tal-problemi eżistenti u tenfasizza, fost affarijiet oħra, li l-attivitajiet “paralleli” għandhom jiġu eliminati u li dawn għandhom ikunu soġġetti għall-istess rekwiżiti regolatorji u prudenzjali bħas-sistema finanzjarja kollha.

4.2

Il-KESE japprova li s-sorveljanza prudenzjali titqiegħed f’qafas dinji bil-għan li r-regolamentazzjoni u s-sorveljanza jiġu estiżi għall-istituzzjonijiet, l-istrumenti u s-swieq finanzjarji sistematikament importanti kollha (19). Jilqa’ l-adozzjoni tar-rakkomandazzjonijiet li saru mill-FSB fil-laqgħa reċenti tal-G20 (20) li huma kompletament konformi ma’ din il-Komunikazzjoni.

4.3

Jitlob lill-Kummissjoni biex tispeċifika u tistabbilixxi limitu ta’ żmien għal sorveljanza msaħħa tas-sistema bankarja parallela billi jiġi implimentat mekkaniżmu koerenti ta’ superviżjoni, jiġi ċċarat mill-aktar fis ir-rwol istituzzjonali tal-awtoritajiet superviżorji bħala parti mir-reviżjoni tas-Sistema Ewropea tas-Superviżuri Finanzjarji (SESF).

4.4

Fid-dawl tal-fatt li, skont il-pajjiż, ċertu attivitajiet u entitajiet paralleli jistgħu jkunu soġġetti għal reġim regolatorju jew le, huwa partikolarment importanti li jkun hemm l-istess kundizzjonijiet għall-kompetizzjoni bejn il-pajjiżi u bejn is-settur bankarju u l-entitajiet tas-sistema bankarja parallela sabiex, permezz ta’ mekkaniżmi xierqa, jiġi evitat l-arbitraġġ regolatorju li jista’ jwassal għal distorsjoni fl-inċentivi regolatorji.

4.5

Il-KESE jinnota b’mod partikolari li hemm bżonn li l-awtoritajiet regolatorji janalizzaw id-data biex jadottaw approċċ globali komuni f’oqfsa ta’ referenza komuni u standards industrijali miftuħa sabiex ikunu jistgħu jippermettu skambju rapidu tad-data u azzjoni effettiva fil-ħin sabiex jiġu evitati riskji sistemiċi u tiġi preservata l-istabbiltà finanzjarja.

4.6

Il-KESE jemmen li l-iskala u r-rata tat-tkabbir tas-sistema bankarja parallela huma fatturi sinifikanti ieħor għar-riskju sistemiku u jfakkar li skont dokument tal-FSB tal-2012 (21), fl-2011 dan kien jammonta għal USD 67 triljun (żieda minn USD 26 triljun fl-2002) u li huwa ekwivalenti għal 111 % tal-PDG kumulattiv għall-pajjiżi studjati mill-FSB.

4.7

Barra minn hekk, il-KESE jqis li jkun utli li l-kwistjoni tiġi indirizzata mill-perspettiva tal-attivitajiet tas-settur parallel pjuttost milli minn dik tal-entitajiet tiegħu peress li s-superviżjoni u l-kontroll ta’ dawn l-attivitajiet jirrappreżentaw sfida essenzjali għas-suċċess tal-miżuri adottati.

4.8

Il-KESE jqis li l-kwistjoni tal-iskala u tal-prattiki ta’ distorsjoni ma tikkonċernaw biss is-sistema bankarja parallela. Il-mudell bankarju kbir wisq, flimkien man-nuqqas ta’ trasparenza b’mod ċar joħolqu riskju ta’ instabbiltà ekonomika, u b’riżultat ta’ dan l-ispejjeż tas-salvataġġ ta’ istituzzjonijiet li huma interkonnessi jew kbar wisq biex ifallu jingħaddu lis-soċjetà.

4.9

Il-KESE jqis li sabiex tissaħħaħ il-kompetittività u l-istabbiltà tas-settur finanzjarju Ewropew filwaqt li tiġi riformata s-sistema finanzjarja Ewropea jeħtieġ li tiġi indirizzata b’mod ġenwin il-kwistjoni tal-banek li ma jistgħux ifallu minħabba d-daqs tagħhom, billi tiżdied it-trasparenza, tiġi razzjonalizzata l-iskala tal-attività tal-gruppi kbar ħafna u titnaqqas l-interdipendenza fi ħdan il-gruppi.

4.10

Għaldaqstant, il-KESE jqis li l-miżuri ta’ superviżjoni għandhom imorru id f’id mal-ġlieda effikaċi kontra kull distorsjoni tas-settur finanzjarju kif ukoll mar-riformi strutturali u jħeġġeġ lill-Kummissjoni tħaffef il-proċeduri biex jiġi introdott mekkaniżmu uniku ta’ riforma fid-dawl tar-rakkomandazzjonijiet li saru fir-rapport Liikanen u r-rapport reċenti tal-Kumitat tal-Parlament Ewropew għall-Affarijiet Ekonomiċi u Monetarji dwar ir-riforma tas-settur bankarju tal-UE (22).

4.11

Peress li n-natura diffuża, multidimesjonali u adattabbli tas-sistema bankarja parallela tagħmel is-superviżjoni effettiva kumplessa u diffiċli, il-KESE jħeġġeġ lill-Kummissjoni biex taġixxi malajr biex tikkjarifika l-mistoqsijiet dwar jekk l-awtoritajiet kompetenti ta’ superviżjoni nazzjonali u Ewropej, inkluż il-mekkaniżmu superviżorju uniku (MSU), humiex mgħammra b’biżżejjed riżorsi, għodda ta’ superviżjoni u setgħat.

4.12

Il-KESE jemmen li superviżjoni ta’ suċċess għandha tkun akkumpanjata minn dispożizzjonijiet ta’ infurzar tas-sanzjonijiet li jkunu effettivi, disważivi u proporzjonali u l-promozzjoni tal-livell ta’ sanzjonijiet u l-informazzjoni dwar dawk kollha li jiksru r-regoli u jiġbed l-attenzjoni għall-kwistjoni tan-nuqqas ta’ konformità mar-regoli Ewropej min-naħa tal-persuni legali u fiżiċi ta’ pajjiżi terzi.

4.13

Il-KESE jenfasizza l-bżonn li jiġu protetti l-konsumaturi ta’ prodotti finanzjarji minn prattiki mhux ġusti, prodotti jew servizzi li jqarqu u ma jagħtux garanziji ta’ solvenza jew saħansitra kontra kwalunkwe klawżola abbużiva li tista’ tidher fil-kuntratti. Barra minn hekk, itenni t-talba tiegħu għall-istabbiliment ta’ aġenzija Ewropea għall-protezzjoni tal-konsumaturi tas-servizzi finanzjarji sabiex tissaħħaħ il-protezzjoni tagħhom u jiġu garantiti t-trasparenza u r-riżoluzzjoni aktar effettiv tat-tilwim.

4.14

Is-siti elettroniċi li jkunu faċli biex jintużaw u għodda oħra ta’ informazzjoni aġġornata jistgħu jippermettu lill-konsumaturi biex jikkumparaw u jagħżlu prodotti u servizzi filwaqt li jsaħħu l-kompetizzjoni u l-awtoregolamentazzjoni fis-suq finanzjarju.

4.15

Il-KESE jħeġġeġ bis-sħiħ lill-Kummissjoni biex tħaffef it-tlestija tal-istudji tal-impatt sabiex ir-regoli l-ġodda dwar il-likwidità jkunu jistgħu jiġu finalizzati u titwettaq analiżi tal-kostijiet-benefiċċji fir-rigward tal-effikaċja u l-proporzjonalità tad-diversi prattiki leġislattivi adottati mill-bidu tal-kriżi finanzjarja, bil-għan li ssir valutazzjoni kumulattiva tal-impatt tal-leġislazzjoni fuq is-suq finanzjarju tal-UE.

4.16

Il-KESE jinnota wkoll li hemm bżonn li dan l-isforz regolatorju jiġi appoġġjat minn aktar għarfien espert u riċerka xjentifika avvanzati li jqisu l-kwistjonijiet tal-ġbir u l-iskambju tad-data, u, b’mod aktar ġenerali, li dawn ikunu impenjati jsegwu b’mod aktar komprensiv l-iżvilupp kontinwu tal-entitajiet paralleli u jidentifikaw dawk l-aspetti ta’ benefiċċju għall-ekonomija reali kif ukoll dawk li jistgħu jiġġeneraw sorsi ġodda ta’ vulnerabbiltà u riskju sistemiku.