Rialachán ginearálta maidir le sábháilteacht táirgí (2023)

 

ACHOIMRE AR:

Rialachán (AE) 2023/988 maidir le sábháilteacht ghinearálta táirgí, lena leasaítear Rialachán (AE) Uimh. 1025/2012 agus Treoir (AE) 2020/1828, agus lena n-aisghairtear Treoir 2001/95/CE agus Treoir 87/357/CEE

CAD IS AIDHM LEIS AN RIALACHÁN?

• Soláthraíonn sé ardleibhéal cosanta do thomhaltóirí agus páirc imeartha chothrom do ghnólachtaí, rud a chuireann feabhas ar an mbealach a oibríonn margadh inmheánach an Aontais Eorpaigh (AE).
• Déanann sé amhlaidh trí chur in ionad na treorach ginearálta reathaum shábháilteacht agus na treorach um tháirgí aithrise bia, a ráthaíonn sábháilteacht earraí tomhaltóra a dhíoltar as líne agus as líne araon.

PRÍOMHPHOINTÍ

Maidir leis an rialachán:

• a bhaineann le táirgí nua, úsáidte, deisithe nó athchóirithe:
  • ar fáil lena dháileadh, lena thomhailt nó lena úsáid san AE (“arna chur ar an margadh nó arna cur ar fáil ar an margadh”), cibé acu saor in aisce nó in aghaidh íocaíochta, nach bhfuil clúdaithe ag reachtaíocht shonrach eile de chuid an AE maidir le sábháilteacht táirgí,
  • faoi réir cheanglais shonracha sábháilteachta AE atá ann cheana maidir leis na rioscaí agus na gnéithe nach bhfuil clúdaithe ann cheana;
• baineann sé le táirgí a thairgtear do thomhaltóirí san AE trí gach bealach díolacháin;
• ní bhaineann leis na nithe seo a leanas:
  • táirgí íocshláinte lena n-úsáid ag an duine nó le haghaidh úsáid tréidliachta,
  • bia agus beatha,
  • plandaí agus ainmhithe beo, orgánaigh ghéinmhodhnaithe agus miocrorgánaigh in úsáid shrianta,
  • díorthaithe ó ainmhithe agus seachtháirgí,
  • táirgí cosanta plandaí,
  • trealamh iompair arna oibriú ag soláthraí seirbhíse,
  • aerárthaí ar baol íseal sábháilteachta iad a dhearadh, a tháirgeadh, a chothabháil agus a oibriú,
  • seandachtaí,
  • táirgí atá marcáilte go soiléir le deisiú nó le hathchóiriú roimh úsáid.

Soláthraíonn an rialachán seo oibleagáidí do na hoibreoirí eacnamaíocha* ábhartha agus soláthraithe margaí ar líne agus soiléirítear freisin rialacha faireachais margaidh agus cumhachtaí na n-údarás náisiúnta. Tá sé nasctha go dlúth le reachtaíocht ábhartha eile de chuid an AE, amhail an rialachán um fhaireachas margaidh agus an tAcht um Sheirbhísí Digiteacha.

Is iad na gníomhaithe ábhartha uile a chuirfidh an rialachán seo chun feidhme, agus aird chuí á tabhairt ar phrionsabal an réamhchúraim.

Ceanglais sábháilteachta

Ní dhéanfaidh oibreoirí eacnamaíocha ach táirgí sábháilte a chur ar an margadh nó a chur ar fáil ar an margadh (riachtanas sábháilteachta ginearálta).

• Ní mór sábháilteacht táirgí a mheasúnú, agus na critéir seo a leanas go háirithe á gcur san áireamh:
  • saintréithe an táirge, amhail dearadh, gnéithe teicniúla, comhdhéanamh, pacáistiú agus treoracha;
  • an éifeacht ar tháirgí eile;
  • cur i láthair an táirge, an lipéadú, aon rabhaidh agus treoracha sábháilteachta agus faisnéis;.
  • na catagóirí tomhaltóirí a úsáideann an táirge;
  • cuma an táirge, go háirithe gnéithe a dhéanann aithris ar bhia nó gnéithe a tharraingíonn leanaí;
  • na gnéithe cibearshlándála agus aon fheidhmiúlacht éabhlóideach, foghlama agus thuarthach den táirge.
• Foráiltear leis an Rialachán seo freisin do chásanna ina dtoimhdítear go bhfuil táirge sábháilte. Áirítear i gcásanna den sórt sin táirgí atá i gcomhréir leis na caighdeáin Eorpacha ábhartha dá dtagraítear in Iris Oifigiúil an Aontais Eorpaigh.
• Is iad na gnéithe eile is féidir a chur san áireamh chun sábháilteacht táirge a mheasúnú ná caighdeáin náisiúnta agus idirnáisiúnta, scéimeanna deimhniúcháin deonacha, cóid dea-chleachtais agus ionchais réasúnta tomhaltóirí.

Eolas ar tháirgí neamhshábháilte

• Meastar go bhfuil táirge a mheastar a bheith contúirteach i mBallstát amháin den AE a bheith contúirteach i ngach Ballstát eile.
• Nuair a dhéantar táirge a athghairm, ní mór an fhaisnéis a bheith ar fáil don phobal i dteanga shoiléir mhionsonraithe, agus ní mór leigheas éifeachtach, saor ó chostas agus tráthúil a thairiscint do thomhaltóirí.
• Ba cheart, go ginearálta, faisnéis faoi tháirgí contúirteacha a chur ar fáil don phobal trí thairseach an Gheata Sábháilteachta.

Ceanglas oibreoir eacnamaíoch freagrach a bheith san AE

I gcás gach táirge a chumhdaítear leis an rialachán, ní mór go mbeadh cúraimí a bhaineann le sábháilteacht an táirge ar iontaoibh oibreoir eacnamaíoch freagrach san AE (monaróir AE, allmhaireoir, ionadaí údaraithe nó soláthraí seirbhíse um chomhlíonadh).

Príomhoibleagáidí na monaróirí:

• a chinntiú go bhfuil táirgí sábháilte ó thaobh dearaidh;
• anailísí riosca inmheánacha a dhéanamh agus doiciméadacht theicniúil ábhartha a tharraingt suas;
• gníomhú láithreach agus tomhaltóirí agus údaráis náisiúnta a chur ar an eolas, tríd an Tairseach Gnó Sábháilteachta, má chreideann siad go bhfuil táirge ar an margadh contúirteach;
• faisnéis a roinnt ar thimpistí;
• faisnéis bhunriachtanach maidir le sábháilteacht agus inrianaitheacht táirgí a sholáthar ar tháirgí nó ar a bpacáistiú;
• sonraí teagmhála a sholáthar chun gearáin a fháil, iad a imscrúdú agus clár inmheánach a choinneáil de na gearáin a fhaightear.

Féadfaidh monaróirí ionadaí údaraithe a cheapadh chun a n-oibleagáidí a chomhlíonadh.

Príomhoibleagáidí allmhaireoirí:

• a áirithiú go gcomhlíonann táirgí ceanglas ginearálta sábháilteachta an rialacháin, go ndiúltaíonn siad aon cheann a mheasann siad nach gcomhlíonann an ceanglas seo a chur ar an margadh;
• a gcuid sonraí teagmhála a sholáthar ar na táirgí agus seiceáil go bhfuil treoracha soiléire agus faisnéis sábháilteachta ag gabháil leo;
• freagracht a ghlacadh as na nithe atá faoina gcúram le linn iompair agus stórála;
• cuir na monaróirí agus na húdaráis náisiúnta um fhaireachas margaidh ar an eolas, tríd an Tairseach Gnó Sábháilteachta, má chreideann siad go bhfuil táirge contúirteach ar an margadh agus a chinntiú go gcuirfear an pobal ar an eolas.

Príomhoibleagáidí na dáileoirí:

• a áirithiú go gcomhlíonann monaróirí agus, i gcás inarb infheidhme, allmhaireoirí ceanglais an rialacháin, go ndiúltaíonn siad aon cheann a mheasann siad nach gcomhlíonann na ceanglais sin a chur ar an margadh;
• monaróirí, allmhaireoirí agus údaráis faireachais náisiúnta a chur ar an eolas, tríd an nGeata um Ghnóthaí Sábháilteachta, má chreideann siad go bhfuil táirge contúirteach ar an margadh agus a áirithiú go ndéanfar beart oiriúnach.

Oibleagáidí cothrománacha oibreoirí eacnamaíocha:

• próisis inmheánacha um shábháilteacht táirgí a bhunú chun an rialachán a chomhlíonadh;
• comhoibriú le húdaráis um fhaireachas margaidh chun rioscaí ó aon táirgí a chuireann siad ar an margadh a dhíchur nó a mhaolú;
• arna iarraidh sin ag údaráis, faisnéis shonrach faoi tháirgí (rioscaí, gearáin, bearta ceartaitheacha) ar feadh 10 mbliana agus faisnéis inrianaitheachta an tslabhra soláthair a sholáthar ar feadh 6 bliana;
• údaráis a chur ar an eolas faoi thimpistí de bharr táirge;
• sonraí a sholáthar do chóras inrianaitheachta a fhéadfaidh an Coimisiún Eorpach a bhunú chun sonraí táirgí ar dóigh dóibh a bheith ina mbaol tromchúiseach do shláinte agus sábháilteacht an phobail a stóráil;
• na tomhaltóirí go léir lena mbaineann a chur ar an eolas go díreach maidir le hathghairmeacha sábháilteachta táirgí agus rabhaidh sábháilteachta, agus úsáid á baint as teimpléad fógra um aisghlaoch éigeantach i gcás táirgí a aisghairm;
• rogha ar dhá cheann ar a laghad de na leigheasanna seo a leanas a thairiscint do thomhaltóirí nuair a dhéantar táirge a aisghairm: an táirge a dheisiú nó a athsholáthar nó aisíoc leordhóthanach;
• rialacha sonracha maidir le ciandíol a leanúint trí mhionsonraí a thabhairt, mar chuid den tairiscint táirge réamhchonarthach, an mhonaróra nó a n-ionadaí, tuairisc shoiléir ar an táirge agus aon rabhadh nó faisnéis sábháilteachta, mar atá i siopa brící agus moirtéal.

Oibleagáidí sonracha maidir le sábháilteacht táirgí atá ar sholáthraithe margaí ar líne

Cuireann na hoibleagáidí táirge-shonracha seo a leanas le ceanglais chothrománacha an Achta um Sheirbhísí Digiteacha:

• dhá phointe aonair teagmhála a chur chun feidhme le haghaidh cumarsáid dhíreach ar shaincheisteanna sábháilteachta: ceann amháin le haghaidh údaráis um fhaireachas margaidh, an ceann eile don phobal;
• clárú leis an tairseach Geata Sábháilteachta;
• próisis inmheánacha um shábháilteacht táirgí a bheith i bhfeidhm;
• áiritheoidh sé nach bhféadfar liostú a fhoilsiú gan an fhaisnéis íosta maidir le sábháilteacht agus inrianaitheacht táirgí a bheidh le soláthar ag an trádálaí ábhartha (comhlíonadh na hoibleagáide dearaidh);
• seiceáil go randamach an bhfuil na táirgí a thairgtear sábháilte trí bhunachair shonraí phoiblí a úsáid, lena n-áirítear tairseach an Gheata Sábháilteachta;
• freagairt laistigh de spriocdháta gearr d’orduithe rialtais agus d’fhógraí tríú páirtí agus an listi sin a áirithiú
• faisnéis iomchuí agus thráthúil a sholáthar do thomhaltóirí nuair a aisghairtear táirge trí theagmháil dhíreach a dhéanamh le gach duine a cheannaigh an mhír ar a láithreán agus sonraí a fhoilsiú ar a leathanach gréasáin;
• an t-oibreoir eacnamaíoch ábhartha a chur ar an eolas, i gcás aisghlaoigh nó tionóisce, agus cuirfidh sé na húdaráis um fhaireachas margaidh ar an eolas agus i gcomhar leo.

Faireachas margaidh agus cur i bhfeidhm

• Tagann forfheidhmiú rialacha sábháilteachta táirgí an AE faoi inniúlacht na n-údarás náisiúnta um fhaireachas margaidh.
• Déantar faireachas margaidh faoin Rialachán seo agus faoi Rialachán (AE) 2019/1020 (an rialachán um fhaireachas margaidh) a ailíniú a mhéid is féidir.
• Féadfaidh údaráis, nuair a shainaithnítear táirge contúirteach, sonraí a iarraidh ar mhonaróir maidir le hítimí eile a úsáideann an nós imeachta céanna nó na comhpháirteanna céanna nó atá sa bhaisc chéanna.
• Cinnfidh na Ballstáit pionóis éifeachtacha, chomhréireacha agus athchomhairleacha i leith sáruithe ar an rialachán.

Líonra Sábháilteachta Tomhaltóirí na n-údarás náisiúnta, arna chomhordú ag an gCoimisiún:

• éascaíonn sé malartú rialta faisnéise, saineolais, dea-chleachtais agus forghníomhú sábháilteachta táirgí;
• eagraíonn sé comhthionscadail faireachais agus tástála;
• feabhsaíonn sé comhar AE maidir le táirgí contúirteacha a rianú, a aistharraingt agus a aisghairm.

Údaráis um fhaireachas margaidh:

• féadfaidh sé comhoibriú le comhghleacaithe eile agus le hoibreoirí eacnamaíocha nó le heagraíochtaí tomhaltóirí chun sláinte agus sábháilteacht an phobail a áirithiú i gcás ina mbaineann catagóirí sonracha táirgí;
• seolfaidh sé gníomhaíochtaí rialaithe (“scuabtha”) comhuaineach a bhaineann le táirgí chun a áirithiú go gcomhlíonfar an rialachán.

Maidir leis an gCoimisiún:

• forbraíonn, nuachóiriú agus cothabháil ar chóras mear-rabhaidh an AE a úsáidtear chun faisnéis a mhalartú ar na bearta náisiúnta a dhéantar i gcoinne táirgí contúirteacha neamhbhia (Geata Sábháilteachta);
• coinníonn sí tairseach gréasáin (an Tairseach Gnó Sábháilteachta) le haghaidh oibreoirí eacnamaíocha agus díoltóirí sa mhargadh ar líne chun faisnéis a sholáthar d’údaráis um fhaireachas margaidh agus don phobal maidir le táirgí a d’fhéadfadh a bheith contúirteach;
• oibríonn sé tairseach an Gheata Sábháilteachta, a chuireann faisnéis saor in aisce ar fáil don phobal ar rioscaí aitheanta;
• féadfaidh sé comhoibriú le tíortha neamh-AE agus le heagraíochtaí idirnáisiúnta chun sábháilteacht fhoriomlán táirgí a fheabhsú, lena n-áirítear trí mhalartú faisnéise ar tháirgí contúirteacha;
• líon tuarascálacha meastóireachta a tharraingt suas ar chur chun feidhme an rialacháin;
• tá an chumhacht agus an oibleagáid aige gníomhartha cur chun feidhme agus tarmligthe áirithe a ghlacadh.

Leasaíonn an rialachán Rialachán (AE) Uimhir 1025/2012 (féach achoimre) agus Treoir (AE) 2020/1828 (féach achoimre) agus aisghairtear Treoir 87/357/CEE (féach achoimre) agus 2001/95/CE (féach achoimre).

CÉN UAIR ATÁ TOSACH FEIDHME AN RIALACHÁIN?

Tá sé i bhfeidhm ón 13 Nollaig 2024.

CÚLRA

Aisghairtear leis an rialachán an treoir ghinearálta um shábháilteacht táirgí ó 2001 agus soláthraítear creat nua sábháilteachta táirgí ginearálta an AE chun dul i ngleic le dúshláin an digitithe agus leis an méid méadaitheach earraí agus táirgí a dhíoltar ar líne.

PRÍOMHTHÉARMAÍ

PRÍOMHDHOICIMÉAD

Rialachán (AE) 2023/988 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 10 Bealtaine 2023 maidir le sábháilteacht ghinearálta táirgí, lena leasaítear Rialachán (AE) Uimh. 1025/2012 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle agus Treoir (AE) 2020/1828 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle agus lena n–aisghairtear Treoir 2001/95/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle agus Treoir 87/357/CEE ón gComhairle (IO L 135, 23.5.2023, lgh. 1–51).

DOICIMÉID GHAOLMHARA

Treoir (AE) 2020/1828 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 25 Samhain 2020 maidir le caingne ionadaíocha chun comhleasanna tomhaltóirí a chosaint agus lena n–aisghairtear Treoir 2009/22/CE (IO L 409, 4.12.2020, lgh. 1–27).

Corpraíodh leasuithe comhleanúnacha ar Threoir (AE) 2020/1828 sa bhuntéacs. Níl de luach ar an leagan comhdhlúite seo ach luach doiciméadach amháin.

Rialachán (AE) 2019/1020 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 20 Meitheamh 2019 maidir le faireachas margaidh ar tháirgí agus comhlíonadh táirgí agus lena leasaítear Treoir 2004/42/CE agus Rialachán (CE) Uimh. 765/2008 agus Rialachán (AE) Uimh. 305/2011 (IO L 169, 25.6.2019, lgh. 1–44).

Treoir (AE) 2019/770 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 20 Bealtaine 2019 maidir le gnéithe áirithe a bhaineann le conarthaí chun ábhar digiteach agus seirbhísí digiteacha a sholáthar (IO L 136, 22.5.2019, lgh. 1–27).

Treoir (AE) 2019/771 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 20 Bealtaine 2019 maidir le gnéithe áirithe a bhaineann le conarthaí i ndáil le díolacháin earraí, lena leasaítear Rialachán (AE) 2017/2394 agus Treoir 2009/22/CE, agus lena n–aisghairtear Treoir 1999/44/CE (IO L 136, 22.5.2019, lgh. 28–50).

Leagan comhdhlúite den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh — Cuid a Trí — Beartais an Aontais agus gníomhaíochtaí inmheánacha — Teideal XV — Cosaint an tomhaltóra — Airteagal 169 (sean-Airteagal 153 CCE) (IO C 202, 7.6.2016, lgh. 124).

Rialachán (AE) Uimh. 1025/2012 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 25 Deireadh Fómhair 2012 maidir le caighdeánú Eorpach, lena leasaítear Treoir 89/686/CEE agus Treoir 93/15/CEE ón gComhairle agus Treoir 94/9/CE, Treoir 94/25/CE, Treoir 95/16/CE, Treoir 97/23/CE, Treoir 98/34/CE, Treoir 2004/22/CE, Treoir 2007/23/CE, Treoir 2009/23/CE agus Treoir 2009/105/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle agus lena n-aisghairtear Cinneadh 87/95/CEE ón gComhairle agus Cinneadh Uimh. 1673/2006/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (IO L 316, 14.11.2012, lgh. 12–33).

Féach an leagan comhdhlúite.

Treoir 2011/83/AE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 25 Deireadh Fómhair 2011 maidir le cearta tomhaltóirí, lena leasaítear Treoir 93/13/CEE agus Treoir 1999/44/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle agus lena n-aisghairtear Treoir 85 ón gComhairle /577/CEE agus Treoir 97/7/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (IO L 304, 22.11.2011, lgh. 64–88).

Treoir 2001/95/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 3 Nollaig 2001 maidir le sábháilteacht ghinearálta táirgí (IO L 11, 15.1.2002, lgh. 4–17).

Féach an leagan comhdhlúite.

Treoir 87/357/CEE ón gComhairle an 25 Meitheamh 1987 maidir le comhfhogasú dhlíthe na mBallstát maidir le táirgí a ndealraíonn sé nach bhfuil siad, a chuireann sláinte nó sábháilteacht tomhaltóirí i mbaol (IO L 192, 11.7.1987 lgh. 49–50).

Nuashonraithe 08.12.2023