(1)

Le Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2018/2019 ón gCoimisiún (2), bunaítear, ar bhonn réamh-mheasúnú, liosta plandaí, táirgí plandaí agus réada eile a mbaineann ardriosca leo.

(2)

Leagtar síos le Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2018/2018 ón gCoimisiún (3) rialacha sonracha maidir leis an nós imeachta atá le leanúint chun an measúnú riosca dá dtagraítear in Airteagal 42(4) de Rialachán (AE) 2016/2031 a dhéanamh ar na plandaí, táirgí plandaí agus réada eile a mbaineann ardriosca leo.

(3)

Tar éis réamh-mheasúnú a dhéanamh, áiríodh 35 phlanda atá le cur, de thionscnamh na dtríú tíortha uile, san Iarscríbhinn a ghabhann le Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2018/2019 mar phlandaí a mbaineann ardriosca leo, agus tá an speiceas Ficus carica L. agus an géineas Persea Mill ar chuid acu.

(4)

I gcomhréir le Rialachán (AE) 2016/2031, má fhaightear ina leith, bunaithe ar mheasúnú riosca, go mbaineann riosca lotnaidí do-ghlactha le planda, táirge planda nó réad eile de thionscnamh tríú tír, grúpa de thríú tíortha nó limistéar sonrach den tríú tír lena mbaineann, ach go bhféadfaí an riosca sin a laghdú go leibhéal inghlactha trí bhearta áirithe a chur i bhfeidhm, ní mór don Choimisiún an planda, an táirge planda nó an réad eile sin a bhaint den liosta a bunaíodh leis an Iarscríbhinn a ghabhann le Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2018/2019 agus é a chur leis an liosta dá dtagraítear in Airteagal 41(2) de Rialachán (AE) 2016/2031.

(5)

Leagtar amach le Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2020/1213 ón gCoimisiún (4) na bearta fíteashláintíochta maidir le plandaí, táirgí plandaí agus réada eile áirithe a thabhairt isteach i gcríoch an Aontais, ar ábhair iad a baineadh den liosta a bunaíodh leis an Iarscríbhinn a ghabhann le Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2018/2019.

(6)

An 18 Meán Fómhair 2019, chuir Iosrael iarratas faoi bhráid an Choimisiúin chun plandaí fréamhloma suanacha gan duilleoga orthu atá aon bhliain d’aois agus atá le cur, le trastomhas uasta 2 cm ag bonn an ghais agus gearrthóga fhréamhaithe gan duilleoga orthu atá aon bhliain d’aois agus atá le cur, le damhna fáis agus le trastomhas uasta 1 cm ag bonn an ghais de Ficus carica L. a onnmhairiú chuig an Aontas. Cuireadh an sainchomhad teicniúil lena mbaineann isteach leis an iarratas sin.

(7)

An 26 Samhain 2020, ghlac an tÚdarás Eorpach um Shábháilteacht Bia (“an tÚdarás”) tuairim eolaíoch maidir leis an measúnú riosca tráchtearraí ar phlandaí Ficus carica L. atá le cur de thionscnamh Iosrael (5). Shainaithin an tÚdarás Aonidiella orientalis, Colletotrichum siamense, Euwallacea fornicatus sensu lato, Hypothenemus leprieuri, Icerya aegyptiaca, Neocosmospora euwallaceae, Neoscytalidium dimidiatum, Nipaecoccus viridis, Oligonychus mangiferus, Phenacoccus solenopsis, Plicosepalus acaciae, Retithrips syriacus, Russellaspis pustulans, Scirtothrips dorsalis agus Spodoptera frugiperda mar lotnaidí atá ábhartha maidir leis na plandaí sin atá le cur, rinne sé meastóireacht ar na bearta maolaithe riosca faoina ndéantar tuairisc sa sainchomhad i dtaca leis na lotnaidí sin agus rinne sé meastachán ar an dóchúlacht atá ann go mbeadh siad saor ó lotnaidí.

(8)

An 1 Meán Fómhair 2019, chuir Iosrael iarratas faoi bhráid an Choimisiúin chun onnmhairiú a dhéanamh chuig an Aontas de phlandaí beangaithe fréamhaithe a bhfuil duilleoga orthu agus atá le cur, le damhna fáis agus le trastomhas uasta 1 cm ag bonn an ghais agus gearrthóga neamhfhréamhaithe de phlandaí atá le cur de Persea americana Mill. Cuireadh an sainchomhad teicniúil lena mbaineann isteach leis an iarratas sin.

(9)

An 26 Samhain 2020, ghlac an tÚdarás tuairim eolaíoch maidir leis an measúnú riosca tráchtearraí ar phlandaí Persea americana Mill. atá le cur de thionscnamh Iosrael (6). Shainaithin an tÚdarás Aonidiella orientalis, Aulacaspis tubercularis, Avocado sunblotch viroid, Bemisia tabaci, Colletotrichum aenigma, Colletotrichum alienum, Colletotrichum fructicola, Colletotrichum perseae, Colletotrichum siamense, Colletotrichum theobromicola, Euwallacea fornicatus, Icerya aegyptiaca, Lasiodiplodia pseudotheobromae, Maconellicoccus hirsutus, Milviscutulus mangiferae, Neocosmospora euwallaceae, Neoscytalidium dimidiatum, Nipaecoccus viridis, Oligonychus perseae, Paracoccus marginatus, Penthimiola bella, Pseudococcus cryptus, Pulvinaria psidii, Retithrips syriacus, Scirtothrips dorsalis agus Tetraleurodes perseae mar lotnaidí atá ábhartha maidir leis na plandaí sin atá le cur, rinne sé meastóireacht ar na bearta maolaithe riosca faoina ndéantar tuairisc sa sainchomhad i dtaca leis na lotnaidí sin agus rinne sé meastachán ar an dóchúlacht atá ann go mbeadh siad saor ó lotnaidí.

(10)

Ar bhonn na dtuairimí sin, ba cheart na bearta riachtanacha chun aghaidh a thabhairt ar an riosca a bhaineann leis na lotnaidí sonraithe a ghlacadh mar cheanglais allmhairiúcháin fíteashláintíochta, chun a áirithiú go ndéanfar an riosca fíteashláintíochta a eascraíonn as na plandaí sonraithe a thabhairt isteach san Aontas a laghdú go leibhéal inghlactha. Dá bhrí sin, maidir le plandaí fréamhloma suanacha gan duilleoga orthu atá aon bhliain d’aois agus atá le cur, le trastomhas uasta 2 cm ag bonn an ghais de Ficus carica L. agus gearrthóga fréamhaithe, gan duilleoga orthu, de phlandaí atá aon bhliain d’aois atá le cur, le damhna fáis agus le trastomhas uasta 1 cm ag bonn an ghais de Ficus carica L., de thionscnamh Iosrael, agus plandaí fréamhaithe beangaithe, a bhfuil duilleoga orthu atá le cur, le damhna fáis agus le trastomhas uasta 1 cm ag bonn an ghais de Persea americana Mill. agus gearrthóga gan fréamhacha de phlandaí atá le cur de Persea americana Mill., de thionscnamh Iosrael, ba cheart na plandaí sin a bhaint den Iarscríbhinn a ghabhann le Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2018/2019 agus ba cheart na bearta iomchuí fíteashláintíochta maidir le hallmhairiú a chur leis an Iarscríbhinn a ghabhann le Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2020/1213.

(11)

I bhfianaise an lín mhóir lotnaidí a shainaithnítear maidir le gach ceann de na plandaí sonraithe agus na héiginnteachtaí a shainaithin an tÚdarás, meastar mura ndéantar ach na bearta atá molta ag Iosrael sna sainchomhaid a chur i bhfeidhm, nach leor sin chun an riosca a bhaineann leis na plandaí sonraithe a thabhairt isteach san Aontas a laghdú go leibhéal inghlactha. Chun an riosca fíteashláintíochta a laghdú go leibhéal inghlactha, agus gan dochar do na ceanglais allmhairiúcháin a leagtar amach in Iarscríbhinn VII a ghabhann le Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2019/2072 ón gCoimisiún (7), ba cheart a cheangal go bhfásfaí na plandaí sin i suíomhanna táirgthe atá saor ó lotnaidí a bhfuil cosaint fhisiceach acu i gcoinne thabhairt isteach na lotnaidí feithidí sonraithe agus go ndéanfaí cigireacht oifigiúil orthu chun na lotnaidí sin a bhrath. Ina theannta sin, maidir le gearrthóga neamhfhréamhaithe de phlandaí atá le cur de Persea americana Mill. de thionscnamh Iosrael, nach sonraítear an trastomhas uasta ag bonn an ghais ina leith sa sainchomhad, ba chóir glacadh le trastomhas uasta 2 cm ag bonn an ghais i gcás na bplandaí sin a thíolactar lena n-allmhairiú isteach san Aontas. Ba cheart an chigireacht a dhéantar ar choinsíneachtaí na bplandaí sonraithe díreach roimh onnmhairiú a neartú freisin i gcomparáid leis an iniúchadh a léiríonn na sainchomhaid arna gcur isteach ag Iosrael.

(12)

Liostaítear Bemisia tabaci, Euwallacea fornicatus sensu lato (a bhaineann le fine Scolytidae (neamh-Eorpach)), Hypothenemus leprieuri (a bhaineann le fine Scolytidae (neamh-Eorpach)), Scirtothrips dorsalis agus Spodoptera frugiperda mar lotnaidí coraintín an Aontais in Iarscríbhinn II a ghabhann le Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2019/2072. Ní áirítear fós Aonidiella orientalis, Aulacaspis tubercularis, Avocado sunblotch viroid, Colletotrichum aenigma, Colletotrichum alienum, Colletotrichum fructicola, Colletotrichum perseae, Colletotrichum siamense, Colletotrichum theobromicola, Icerya aegyptiaca, Lasiodiplodia pseudotheobromae, Maconellicoccus hirsutus, Milviscutulus mangiferae, Neocosmospora euwallaceae, Neoscytalidium dimidiatum, Nipaecoccus viridis, Oligonychus mangiferus, Oligonychus perseae, Paracoccus marginatus, Penthimiola bella, Phenacoccus solenopsis, Plicosepalus acaciae, Pseudococcus cryptus, Pulvinaria psidii, Retithrips syriacus, Russellaspis pustulans agus Tetraleurodes perseae i liosta lotnaidí coraintín an Aontais in Iarscríbhinn II a ghabhann le Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2019/2072, ach d’fhéadfaidís na coinníollacha a bhaineann le bheith san áireamh a chomhlíonadh nuair a bheidh measúnú riosca iomlán déanta. Ar an gcúis sin, tá gá leis na bearta fíteashláintíochta thuasluaite freisin i dtaca leis na lotnaidí sin, go dtí go ndéanfar measúnú iomlán.

(13)

Dá bhrí sin, ba cheart Rialacháin Cur Chun Feidhme (AE) 2018/2019 agus (AE) 2020/1213 a leasú dá réir.

(14)

San Iarscríbhinn a ghabhann le Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2020/1213 tá roinnt earráidí ann agus tagairt á déanamh do reachtaíocht eile de chuid an Aontais maidir le sláinte plandaí.

(15)

Dá bhrí sin, ba cheart Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2020/1213 a leasú dá réir.

(16)

Chun oibleagáidí an Aontais a chomhlíonadh, ar oibleagáidí iad a eascraíonn as Comhaontú na hEagraíochta Trádála Domhanda maidir le bearta sláintíochta agus fíteashláintíochta, ba cheart tús a chur le hallmhairiú na dtráchtearraí sin arís a luaithe is féidir. Tiocfaidh an Rialachán seo i bhfeidhm an tríú lá tar éis lá a fhoilsithe in Iris Oifigiúil an Aontais Eorpaigh.

(17)

Na bearta dá bhforáiltear sa Rialachán seo, is bearta iad atá i gcomhréir leis an tuairim ón mBuanchoiste um Plandaí, Ainmhithe, Bia agus Beatha,