Bagairtí tromchúiseacha trasteorann don tsláinte

 

ACHOIMRE AR:

Rialachán (CE) 2022/2371 maidir le bagairtí tromchúiseacha trasteorann don tsláinte

CAD IS AIDHM LEIS AN RIALACHÁN?

Ceapadh an rialachán chun sainordú níos láidre a chruthú le haghaidh comhordú agus comhar chun freagairt níos éifeachtaí a thabhairt ar bhagairtí tromchúiseacha trasteorann ar an tsláinte, amhail paindéim COVID-19, ar leibhéal an Aontais Eorpaigh (AE) agus ar leibhéal na mBallstát araon. Tá sé mar aidhm léi:

• cosc, ullmhacht agus pleanáil freagartha a neartú;
• faireachas agus faireachán eipidéimeolaíoch a threisiú;
• feabhas a chur ar thuairisciú sonraí; agus
• idirghabháil AE a neartú.

PRÍOMHPHOINTÍ

Raon feidhme

Tá feidhm ag an rialachán maidir le bearta sláinte poiblí i ndáil leis na catagóirí seo a leanas de bhagairtí tromchúiseacha trasteorann ar an tsláinte:

• bagairtí de bhunús bitheolaíoch, lena n-áirítear galair theagmhálacha, ionfhabhtuithe gaolmhara, frithsheasmhacht fhrithmhiocróbach agus biththocsainí nó oibreáin dhíobhálacha bhitheolaíocha eile;
• bagairtí de bhunús ceimiceach;
• bagairtí de bhunús comhshaoil, lena n-áirítear na cinn atá mar thoradh ar an aeráid;
• bagairtí de bhunús anaithnid;
• imeachtaí a d’fhéadfadh a bheith ina n-éigeandálaí sláinte poiblí arb ábhar imní idirnáisiúnta iad faoi rialacháin idirnáisiúnta sláinte na hEagraíochta Domhanda Sláinte.

Tá feidhm aige chomh maith maidir le faireachas eipidéimeolaíoch ar ghalair theagmhálacha.

An Coiste Slándála Sláinte

Bunaítear leis an rialachán Coiste Slándála Sláinte neartaithe chun aghaidh a thabhairt ar bhagairtí tromchúiseacha trasteorann ar an tsláinte, ina bhfuil ionadaithe ó na Ballstáit ar dhá leibhéal oibre:

• grúpa oibre ardleibhéil sinsearach chun bagairtí sláinte trasteorann a phlé; agus
• grúpaí oibre teicniúla chun ceisteanna sonracha a phlé de réir mar is gá.

Féadfaidh ionadaithe gníomhaireachtaí AE agus comhlachtaí ábhartha páirt a ghlacadh mar bhreathnóirí.

Oibríonn an Coiste Slándála Sláinte ar na nithe seo a leanas:

• comhordú agus idirchaidreamh a dhéanamh leis an gCoimisiún Eorpach maidir lena phleanáil coisc, ullmhachta agus freagartha;
• cumarsáid agus freagairtí riosca agus géarchéime na mBallstát a chomhordú;
• tuairimí agus treoir a ghlacadh, lena n-áirítear maidir le bearta freagartha sonracha bunaithe ar thuairimí saineolaithe ó ghníomhaireachtaí teicniúla AE; agus
• tosaíochtaí agus cuspóirí bliantúla a shocrú i gclár oibre.

Pleanáil coisc, ullmhachta agus freagartha

Tá plean agus moltaí coisctheacha, ullmhachta agus freagartha de chuid an Aontais le forbairt, lena n-áirítear forálacha mionsonraithe maidir le faisnéis a chomhroinnt idir an tAontas agus na Ballstáit. Comhlánóidh plean an Aontais na pleananna náisiúnta coisctheacha, ullmhachta agus freagartha.

Déanfar tástálacha struis, cleachtaí agus athbhreithnithe ar phlean an Aontais ina dhiaidh sin, agus déanfaidh an Lárionad Eorpach um Ghalair a Chosc agus a Rialú (ECDC) measúnú rialta ar na pleananna náisiúnta. Tuairiscíonn an Coimisiún torthaí na measúnuithe sin do Pharlaimint na hEorpa agus do Chomhairle an Aontais Eorpaigh.

Soláthar comhpháirteach frithbheart leighis

Is féidir le hAndóra, Monacó, San Mairíne, Stát Chathair na Vatacáine agus tíortha is iarrthóirí ar bhallraíocht san Aontas Eorpach córas treisithe maidir le soláthar comhpháirteach frithbheart leighis a chur ar fáil freisin do thíortha comhpháirtíochta amhail comhaltaí de Chomhlachas Saorthrádála na hEorpa.

Líonraí AE

Le córas faireachais neartaithe comhtháite ar leibhéal an Aontais, cuirfear feabhas ar chomhroinnt sonraí. Déantar foráil sa rialachán maidir leis an méid seo a leanas:

• rochtain níos láidre ag ECDC ar shonraí sláinte le haghaidh gnéithe taighde agus eipidéimeolaíochta;
• tuairisciú ar shonraí ábhartha na gcóras sláinte;
• faireachas atá nasctha le foinsí faisnéise agus sonraí eile atá ar fáil.

Cruthaítear dhá líonra nua: líonra saotharlann tagartha AE agus líonra AE maidir le húsáid substaintí de bhunús daonna.

Luathrabhadh agus measúnú riosca don tsláinte phoiblí

Ciallaíonn an córas luathrabhaidh agus freagartha go bhfuil an Coimisiún, ECDC agus na húdaráis inniúla atá freagrach ar an leibhéal náisiúnta i mbuanchumarsáid chun críocha ullmhachta, luathrabhaidh agus freagartha, fógraí foláirimh, measúnú rioscaí don tsláinte phoiblí agus cinneadh na mbeart a d’fhéadfadh a bheith ag teastáil chun an tsláinte phoiblí a chosaint.

Cuirtear creat nua measúnaithe riosca i bhfeidhm do gach guais a bhaineann ní hamháin le ECDC ach leis an nGníomhaireacht Eorpach Ceimiceán, an Ghníomhaireacht Eorpach Chomhshaoil, an tÚdarás Eorpach um Shábháilteacht Bia, an Ghníomhaireacht Leigheasra Eorpach, an Lárionad Faireacháin Eorpach um Dhrugaí agus Andúil i nDrugaí agus Gníomhaireacht an Aontais Eorpaigh um Chomhar i bhForfheidhmiú an Dlí.

Éigeandáil sláinte poiblí a aithint ar leibhéal an Aontais

Is féidir leis an gCoimisiún éigeandáil sláinte poiblí a fhógairt ar leibhéal an Aontais bunaithe ar thuairimí saineolaithe amhail na tuairimí sin arna n-eisiúint ag coiste comhairleach speisialta. Nuair a fhógrófar cás éigeandála de chuid an Aontais, cuirfear tús leis an méid seo a leanas:

• stoc-charnadh comhpháirteach agus soláthar táirgí nó feistí leighis atá ábhartha i gcás géarchéime; agus
• foirne cúnaimh ráige a ghníomhachtú, lena n-áirítear Tascfhórsa Sláinte na hEorpa.

Maoiniú

I gcomhréir le cur chuige na hEagraíochta Domhanda Sláinte agus “Aon Sláinte Amháin” agus “Cúrsaí sláinte a chuimsiú i ngach réimse beartais”, tacaítear leis an gcur chun feidhme trí chistiú ó chláir agus ionstraimí ábhartha de chuid an Aontais.

CÉN UAIR ATÁ TOSACH FEIDHME AN RIALACHÁIN?

Tá sé i bhfeidhm ón 27 Nollaig 2022.

CÚLRA

Le haghaidh tuilleadh faisnéise, féach:

• Cúram sláinte trasteorann (An Coimisiún Eorpach)
• Aontas sláinte Eorpach (An Coimisiún Eorpach)
• Aontas sláinte na hEorpa: Muintir na hEorpa a chosaint ar bhagairtí sláinte trasteorann (an Chomhairle Eorpach — Comhairle an Aontais Eorpaigh).

PRÍOMHDHOICIMÉAD

Rialachán (AE) 2022/2371 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 23 Samhain 2022 maidir le bagairtí tromchúiseacha trasteorann ar an tsláinte agus lena n-aisghairtear Cinneadh Uimh. 1082/2013/AE (IO L 314, 6.12.2022, lgh. 26–63).

DOICIMÉID GHAOLMHARA

Rialachán (CE) Uimh. 851/2004 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 21 Aibreán 2004 lena mbunaítear Lárionad Eorpach um Ghalair a Chosc agus a Rialú (IO L 142, 30.4.2004, lgh. 1–11).

Rinneadh leasuithe comhleanúnacha ar Rialachán (CE) Uimh. 851/2004 a chorprú sa bhuntéacs. Níl de luach ar an leagan comhdhlúite seo ach luach doiciméadach amháin.

Rialachán (AE) 2022/2372 ón gComhairle an 24 Deireadh Fómhair 2022 maidir le creat beart chun soláthar frithbheart leighis atá ábhartha i gcás géarchéime a áirithiú i gcás éigeandáil sláinte poiblí ar leibhéal an Aontais (IO L 314, 6.12.2022, lgh. 64–78).

Rialachán (AE) 2022/123 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 25 Eanáir 2022 maidir le ról atreisithe don Ghníomhaireacht Leigheasra Eorpach in ullmhacht agus bainistiú géarchéimeanna do tháirgí íocshláinte agus d’fheistí leighis (IO L 20, 31.1.2022, lgh. 1–37).

Cinneadh ón gCoimisiún an 16 Meán Fómhair 2021 lena mbunaítear an tÚdarás um Ullmhacht agus Freagairt d’Éigeandáil Sláinte (IO C 393 I, 29.9.2021, lgh. 3–8).

Teachtaireacht ón gCoimisiún chuig Parlaimint na hEorpa, chuig an gComhairle Eorpach, chuig an gComhairle, chuig Coiste Eacnamaíoch agus Sóisialta na hEorpa agus chuig Coiste na Réigiún: HERA a thabhairt isteach, an tÚdarás um Ullmhacht agus Freagairt i dtaca le hÉigeandáil Sláinte, an chéad chéim eile chun an t-aontas sláinte Eorpach a thabhairt chun críche (COM(2021) 576 final, 16.9.2021).

Rialachán (AE) Uimh. 2021/522 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 24 Márta 2021 lena mbunaítear Clár gníomhaíochta an Aontais i réimse na sláinte (“Clár EU4Health”) don tréimhse 2021-2027, agus lena n–aisghairtear Rialachán (AE) 282/2014 (IO L 107, 26.3.2021, lgh. 1–29).

Leagan comhdhlúite den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh — Cuid a Trí — Beartais AE agus gníomhaíochtaí inmheánacha — Teideal XIV — Sláinte phoiblí — Airteagal 168 (sean-Airteagal 152 CCE) (IO C 202, 7.6.2016, lgh. 122–124).

Rialachán (CE) Uimh. 1920/2006 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 12 Nollaig 2006 maidir leis an Lárionad Faireacháin Eorpach um Dhrugaí agus um Andúil i nDrugaí (athmhúnlú) (IO L 376, 27.12.2006, lgh. 1–13).

Féach an leagan comhdhlúite.

Rialachán (CE) Uimh. 726/2004 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 31 Márta 2004 lena leagtar síos nósanna imeachta Comhphobail maidir le húdarú agus maoirseacht táirgí íocshláinte lena n–úsáid ag an duine agus le haghaidh úsáid tréidliachta agus lena mbunaítear Gníomhaireacht Leigheasra Eorpach (IO L 136, 30.4.2004, lgh. 1–33).

Féach an leagan comhdhlúite.

Nuashonraithe 15.12.2022