28.1.2012   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 24/119

1.1

Η ΕΟΚΕ συγχαίρει την Επιτροπή για την ολοκληρωμένη επισκόπηση της υφιστάμενης νομοθεσίας τροφίμων και αναγνωρίζει τη δυσκολία της αποσαφήνισης της διάκρισης μεταξύ των τροφίμων που απευθύνονται στο ευρύ κοινό και αυτών που απευθύνονται σε συγκεκριμένες ομάδες. Αυτή η έλλειψη σαφήνειας δυσχεραίνει την ερμηνεία, την εφαρμογή και την επιβολή της ισχύουσας νομοθεσίας, ιδίως για τα κράτη μέλη και την κοινωνία των πολιτών.

1.2

Η Επιτροπή προέβη σε διεξοδική ανάλυση αντικτύπου και σε συναφείς διαβουλεύσεις με γνώμονα τους στόχους τη συνοχής, της απλοποίησης και της εναρμόνισης της εσωτερικής αγοράς. Η ανάλυση αντικτύπου εξέτασε ζητήματα όπως ο διοικητικός φόρτος, η αναδιατύπωση και η επισήμανση, η καινοτομία, η ανταγωνιστικότητα, οι τιμές, η προστασία και ενημέρωση του καταναλωτή, οι δυνητικές συνέπειες στην απασχόληση και στις μικρές επιχειρήσεις, καθώς και η κοινωνική ευημερία.

1.3

Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να διατηρηθεί ο ισχύων ορισμός για τα «τρόφιμα για ειδικούς ιατρικούς σκοπούς» προκειμένου να είναι δυνατή η διάκριση έναντι των τροφίμων γενικής κατανάλωσης και η συμπερίληψη στη σύνθεσή τους στοιχείων όπως τα αμινοξέα και τα ολιγοπεπτίδια.

1.4

Επιπλέον, η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι πρέπει να συμπεριληφθούν στην κατηγορία «τρόφιμα πλήρη από θρεπτικής απόψεως με κανονική ως προς τα θρεπτικά στοιχεία σύνθεση» οι τροφές που προορίζονται για πρόωρα νεογνά, μια ιδιαίτερα ευάλωτη ομάδα με συχνά επιβαρυμένη υγεία.

1.5

Η σημερινή εφαρμογή της νομοθεσίας-πλαισίου, όπως αναγνωρίζει η Επιτροπή, οδηγεί στη στρέβλωση του εμπορίου στην εσωτερική αγορά λόγω των διαφορών ερμηνείας και εφαρμογής μεταξύ των κρατών μελών. Αναμένεται ότι ο προτεινόμενος νέος Κανονισμός θα διορθώσει αυτή τη στρέβλωση, προάγοντας τη συνεχή καινοτομία και χωρίς αρνητικές συνέπειες για την απασχόληση ή τις ΜΜΕ του τομέα.

1.6

Η παραγωγή και η διάθεση όλων των προϊόντων που προορίζονται για κατανάλωση από τον άνθρωπο ρυθμίζεται επί του παρόντος από την ενωσιακή νομοθεσία για την ασφάλεια των τροφίμων, την επισήμανση και τις σχετικές απαιτήσεις, με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Αρχής για την Ασφάλεια των Τροφίμων. Με τη νέα πρόταση της Επιτροπής ενισχύεται η εναρμόνιση των κανόνων της ΕΕ στους τομείς της ασφάλειας των τροφίμων και της προστασίας των καταναλωτών και αίρονται τυχόν επικαλύψεις ή αμφισημίες. Γίνεται δε σεβαστή η αρχή της επικουρικότητας, καθότι επιτρέπεται στα κράτη μέλη να εφαρμόζουν κατά προτεραιότητα το εθνικό νομικό πλαίσιο, εφόσον συντρέχουν λόγοι προστασίας της δημόσιας υγείας.

1.7

Η ΕΟΚΕ καλεί την Επιτροπή να επανεξετάσει, μετά από σχολαστική επιστημονική αξιολόγηση, τα προϊόντα που προορίζονται για βρέφη 12 έως 32 μηνών. Τα επιστημονικά συμπεράσματα διίστανται και το κοινό απαιτεί σαφή καθοδήγηση και πληροφόρηση.

1.8

Η ΕΟΚΕ ζητά τη διατήρηση στη νέα νομοθεσία της υφιστάμενης νομικής διάταξης (άρθρο 8 παρ. 2 της οδηγίας 2009/39/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 6ης Μαΐου 2009, για τα τρόφιμα που προορίζονται για ειδική διατροφή) η οποία επιτρέπει την κοινοποίηση των δεδομένων σχετικά με τα προϊόντα ειδικής διατροφής και την ορθή χρήση τους στους επαγγελματίες της υγείας, προκειμένου αυτοί να είναι σε θέση να παράσχουν κατάλληλες πληροφορίες και ορθές συστάσεις στους καταναλωτές και τους ασθενείς.

1.9

Ομοίως, η ΕΟΚΕ καλεί την Επιτροπή να μεριμνήσει για τη διόρθωση των στρεβλώσεων στον τομέα των ειδών διατροφής για αθλητές, ο κύκλος εργασιών του οποίου ανέρχεται περίπου σε 2,357 δισ. ευρώ στη λιανική αγορά της ΕΕ και αναπτύσσεται με ετήσιο ρυθμό 7 %. Μέσα στο ευρύτερο περίγραμμα της ασφάλειας και της επισήμανσης των τροφίμων, η ΕΟΚΕ προτρέπει την Επιτροπή να εξετάσει το ενδεχόμενο προσθήκης στη μελλοντική νομοθεσία προειδοποιήσεων για τρόφιμα, των οποίων τα θρεπτικά συστατικά (κυρίως τα είδη διατροφής για αθλητές και τα διαιτητικά είδη διατροφής ή προϊόντα αδυνατίσματος) θα μπορούσαν να έχουν βλαβερές επιδράσεις, εάν καταναλώνονται επί μακρόν ή σε ποσότητες που αντενδείκνυνται.

1.10

Η ΕΟΚΕ αναγνωρίζει ότι, λόγω της σημερινής οικονομικής, κοινωνικής και πολιτιστικής πολυμορφίας στην Ευρώπη, ενδέχεται να μην είναι δυνατή για όλες τις ομάδες πληθυσμού η λήψη όλων των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών για υγιεινή ζωή, πράγμα που οδήγησε στην ανάπτυξη εμπλουτισμένων τροφίμων, για τα οποία η Επιτροπή θέσπισε κανόνες διαφήμισης και επισήμανσης. Επ’ αυτού, η ΕΟΚΕ υποστηρίζει ανεπιφύλακτα τα τρέχοντα νομοθετικά και εκτελεστικά μέτρα της ΕΕ που θα διασφαλίζουν ότι κάθε εθελοντικός ισχυρισμός για τρόφιμα να είναι σαφής, ακριβής και εμπεριστατωμένος. Αυτοί οι ισχυρισμοί δεν πρέπει να παραπλανούν, έτσι ώστε οι τελικοί καταναλωτές να μπορούν να ενημερώνονται και να επιλέγουν και, στην περίπτωση των τροφίμων για ειδικούς ιατρικούς σκοπούς, το ειδικευμένο προσωπικό στους κλάδους της ιατρικής, της διατροφολογίας και της φαρμακευτικής να διαθέτει επαρκείς πληροφορίες για το διατροφικό περιεχόμενο και την ορθή τους χρήση.

1.11

Τέλος, η ΕΟΚΕ τάσσεται υπέρ της πρόθεσης της Επιτροπής, όπως αυτή εκφράζεται στο αιτιολογικό της πρότασης, να συνεχίσει να εφαρμόζεται το Σύστημα ταχείας ενημέρωσης για τα τρόφιμα και τις ζωοτροφές (RASFF) σε περιπτώσεις επισιτιστικών κρίσεων που θα μπορούσαν να επηρεάσουν τους καταναλωτές οπουδήποτε στην Ευρώπη.

2.1

Η ελεύθερη κυκλοφορία ασφαλών και υγιεινών τροφίμων αποτελεί θεμελιώδη πτυχή της εσωτερικής αγοράς και συμβάλλει σημαντικά στην υγεία και την ευημερία των πολιτών. Σε αυτό το πλαίσιο αναπτύχθηκε η νομοθεσία τροφίμων της ΕΕ προκειμένου να διασφαλιστεί ότι «τρόφιμα μη ασφαλή δεν διατίθενται στην αγορά». Η απαίτηση αυτή αφορά τόσο στο περιεχόμενο όσο και στην επισήμανσή τους.

2.2

Η οδηγία-πλαίσιο για τα διαιτητικά τρόφιμα (Οδηγία 2009/39/ΕΚ) υιοθετήθηκε το 1977 για να αντιμετωπίσει το γεγονός ότι «οι διαφορές μεταξύ των εθνικών δικαίων σχετικά με τα τρόφιμα που προορίζονται για ειδική διατροφή εμποδίζουν την ελεύθερη κυκλοφορία τους, μπορούν να δημιουργήσουν άνισους όρους ανταγωνισμού». Οι έννοιες του ορισμού των «τροφίμων που προορίζονται για ειδικούς ιατρικούς σκοπούς» έχουν διατηρηθεί στην πρόταση, πράγμα που εξασφαλίζει τη διάκρισή τους από τα κοινά τρόφιμα και τη συμπερίληψη βασικών συστατικών στη σύνθεσή τους. Ο «κοινός ορισμός των διαιτητικών τροφίμων» που περιλαμβάνεται στις «γενικές διατάξεις και κοινούς κανόνες επισήμανσης» αναφέρει πως τα διαιτητικές τρόφιμα έχουν τρία κύρια χαρακτηριστικά:

2.3

Παραδείγματα διαιτητικών τροφίμων –όπως αυτά ορίζονται στην οδηγία-πλαίσιο για τα διαιτητικά τρόφιμα– αποτελούν οι τροφές που απευθύνονται στα βρέφη ή τα μικρά παιδιά, σε άτομα με δυσανεξία στη γλουτένη ή αφορούν ειδικούς ιατρικούς σκοπούς, στην οποία περίπτωση η συσκευασία πρέπει να περιλαμβάνει «δήλωση καταλληλότητας για την ειδική διατροφή». Για ορισμένες από αυτές τις ομάδες (παρασκευάσματα για βρέφη, μεταποιημένες τροφές με βάση τα δημητριακά και παιδικές τροφές, τρόφιμα που προορίζονται για χρήση σε δίαιτες μειωμένων θερμίδων, τροφές για ιατρικούς σκοπούς και τρόφιμα για άτομα με δυσανεξία στη γλουτένη) έχει ήδη θεσπιστεί ειδική νομοθεσία σχετικά με τους κανόνες σύνθεσης και επισήμανσης. Ωστόσο, όσον αφορά τις τροφές για αθλητές, τις τροφές για διαβητικούς και τις τροφές για άτομα με δυσανεξία στη λακτόζη, δεν υφίστανται ειδικοί κανόνες.

2.4

Το 2007, η Επιτροπή δρομολόγησε διαδικασία διαβούλευσης με τα κράτη μέλη για την Οδηγία-πλαίσιο σχετικά με τα διαιτητικά τρόφιμα. Έκτοτε, έχουν λάβει χώρα επιπλέον διαβουλεύσεις με τα κράτη μέλη, με διυπηρεσιακές συντονιστικές επιτροπές (SANCO, AGRI, ENTR, RTD, TRADE και Γενικός Γραμματέας) και με οργανώσεις της βιομηχανίας και των καταναλωτών, και έχει καταρτιστεί εξωτερική έκθεση συμβούλων.

2.5

Σε συνέχεια αυτών των διαβουλεύσεων, η Επιτροπή κατέθεσε την Πρόταση κανονισμού για τα τρόφιμα, τα οποία προορίζονται για βρέφη και μικρά παιδιά και για τα τρόφιμα που προορίζονται για ειδικούς ιατρικούς σκοπούς. Ο προτεινόμενος κανονισμός καταργήσει τις ακόλουθες οδηγίες:

2.6

Η πρόταση της Επιτροπής αφορά την απλούστευση και αποσαφήνιση των νομικών απαιτήσεων που ισχύουν για περιορισμένο αριθμό κατηγοριών τροφίμων και τη θέσπιση ενιαίου καταλόγου με τις ουσίες που δύναται να προστίθενται στα τρόφιμα («κατάλογος της Ευρωπαϊκής Ένωσης») τα οποία καλύπτονται από την εν λόγω πρόταση. Ειδικότερα:

2.7

Προβλέπονται διαδικασίες έκτακτης ανάγκης, όπως αυτές αναφέρονται στο άρθρο 6 της πρότασης κανονισμού της Επιτροπής, σε περιπτώσεις όπου τα τρόφιμα που καλύπτονται από την παρούσα πρόταση συνιστούν σοβαρό κίνδυνο για την ανθρώπινη υγεία.