EUR-Lex Access to European Union law

Back to EUR-Lex homepage

This document is an excerpt from the EUR-Lex website

Document E2021C0293

Απόφαση της Εποπτεύουσας Αρχής της ΕΖΕΣ αριθ. 293/21/COL της 16ης Δεκεμβρίου 2021 για την τροποποίηση των διαδικαστικών και ουσιαστικών κανόνων στον τομέα των κρατικών ενισχύσεων με τη θέσπιση αναθεωρημένων κατευθυντήριων γραμμών σχετικά με τη βραχυπρόθεσμη ασφάλιση εξαγωγικών πιστώσεων [2022/1048]

PUB/2022/113

OJ L 173, 30.6.2022, p. 121–132 (BG, ES, CS, DA, DE, ET, EL, EN, FR, GA, HR, IT, LV, LT, HU, MT, NL, PL, PT, RO, SK, SL, FI, SV)

Legal status of the document In force

ELI: http://data.europa.eu/eli/dec/2022/1048/oj

30.6.2022   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

L 173/121


ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΗΣ ΕΠΟΠΤΕΥΟΥΣΑΣ ΑΡΧΗΣ ΤΗΣ ΕΖΕΣ αριθ. 293/21/COL

της 16ης Δεκεμβρίου 2021

για την τροποποίηση των διαδικαστικών και ουσιαστικών κανόνων στον τομέα των κρατικών ενισχύσεων με τη θέσπιση αναθεωρημένων κατευθυντήριων γραμμών σχετικά με τη βραχυπρόθεσμη ασφάλιση εξαγωγικών πιστώσεων [2022/1048]

Η ΕΠΟΠΤΕΥΟΥΣΑ ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΕΖΕΣ (ΕΑΕ),

Έχοντας υπόψη τη συμφωνία για τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο (στο εξής: συμφωνία για τον ΕΟΧ), και ιδίως τα άρθρα 61 έως 63 και το πρωτόκολλο 26,

Έχοντας υπόψη τη συμφωνία μεταξύ των κρατών της ΕΖΕΣ για τη σύσταση Εποπτεύουσας Αρχής και Δικαστηρίου (στο εξής: συμφωνία περί Εποπτείας και Δικαστηρίου), και ιδίως το άρθρο 24 και το άρθρο 5 παράγραφος 2 στοιχείο β),

Εκτιμώντας τα ακόλουθα:

Βάσει του άρθρου 24 της συμφωνίας περί Εποπτείας και Δικαστηρίου, η ΕΑΕ εφαρμόζει τις διατάξεις της συμφωνίας για τον ΕΟΧ σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις.

Βάσει του άρθρου 5 παράγραφος 2 στοιχείο β) της συμφωνίας περί Εποπτείας και Δικαστηρίου, η ΕΑΕ εκδίδει ανακοινώσεις και κατευθυντήριες γραμμές σε θέματα σχετικά με τη συμφωνία για τον ΕΟΧ, εφόσον τούτο προβλέπεται ρητά από την εν λόγω συμφωνία ή από τη συμφωνία περί Εποπτείας και Δικαστηρίου ή κρίνεται αναγκαίο από την ΕΑΕ.

Στις 6 Δεκεμβρίου 2021, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε ανακοίνωση για την εφαρμογή των άρθρων 107 και 108 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη βραχυπρόθεσμη ασφάλιση εξαγωγικών πιστώσεων (στο εξής: κατευθυντήριες γραμμές) (1).

Οι κατευθυντήριες γραμμές παρουσιάζουν επίσης ενδιαφέρον για τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο (στο εξής: ΕΟΧ).

Σύμφωνα με τον στόχο της ομοιογένειας που καθορίζεται στο άρθρο 1 της συμφωνίας για τον ΕΟΧ, πρέπει να εξασφαλίζεται η ενιαία εφαρμογή των κανόνων του ΕΟΧ περί κρατικών ενισχύσεων σε ολόκληρο τον ΕΟΧ.

Σύμφωνα με το σημείο II του τμήματος «ΓΕΝΙΚΑ» του παραρτήματος XV της συμφωνίας για τον ΕΟΧ, η ΕΑΕ εκδίδει, κατόπιν διαβουλεύσεων με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, πράξεις αντίστοιχες με αυτές που εκδίδει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Οι κατευθυντήριες γραμμές μπορεί να αναφέρονται σε ορισμένα μέσα πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης και σε ορισμένες νομικές πράξεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης που δεν έχουν ενσωματωθεί στη συμφωνία για τον ΕΟΧ. Προκειμένου να διασφαλιστούν η ομοιόμορφη εφαρμογή των διατάξεων περί κρατικών ενισχύσεων και ισότιμοι όροι ανταγωνισμού σε ολόκληρο τον ΕΟΧ, η ΕΑΕ θα εφαρμόζει γενικά τα ίδια σημεία αναφοράς με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατά την αξιολόγηση της συμβατότητας των ενισχύσεων με τη λειτουργία της συμφωνίας για τον ΕΟΧ.

Έπειτα από διαβούλευση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή,

Έπειτα από διαβούλευση με τα κράτη της ΕΖΕΣ,

ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΑΠΟΦΑΣΗ:

Άρθρο 1

1.   Οι ουσιαστικοί κανόνες στον τομέα των κρατικών ενισχύσεων τροποποιούνται με τη θέσπιση αναθεωρημένων κατευθυντήριων γραμμών σχετικά με τη βραχυπρόθεσμη ασφάλιση εξαγωγικών πιστώσεων. Οι κατευθυντήριες γραμμές επισυνάπτονται ως παράρτημα της παρούσας απόφασης και αποτελούν αναπόσπαστο μέρος αυτής.

2.   Οι κατευθυντήριες γραμμές αντικαθιστούν τις υφιστάμενες κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τη βραχυπρόθεσμη ασφάλιση εξαγωγικών πιστώσεων (2) με ισχύ από την 1η Ιανουαρίου 2022.

Άρθρο 2

Η ΕΑΕ εφαρμόζει τις κατευθυντήριες γραμμές με τις ακόλουθες προσαρμογές, κατά περίπτωση, συμπεριλαμβανομένων, μεταξύ άλλων, των εξής:

α)

εάν γίνεται αναφορά σε «κράτος-/η μέλος-η», η ΕΑΕ την ερμηνεύει ως αναφορά σε «κράτος-/η της ΕΖΕΣ» (3) ή, κατά περίπτωση, «κράτος/-η του ΕΟΧ»·

β)

εάν γίνεται αναφορά στην «Ευρωπαϊκή Επιτροπή», η ΕΑΕ την ερμηνεύει ως αναφορά στην «Εποπτεύουσα Αρχή της ΕΖΕΣ»·

γ)

εάν γίνεται αναφορά στη «Συνθήκη» ή «ΣΛΕΕ», η ΕΑΕ την ερμηνεύει ως αναφορά στη «συμφωνία ΕΟΧ»·

δ)

εάν γίνεται αναφορά στο άρθρο 49 της ΣΛΕΕ ή σε τμήματα του εν λόγω άρθρου, η ΕΑΕ την ερμηνεύει ως αναφορά στο άρθρο 31 της συμφωνίας ΕΟΧ και στα αντίστοιχα τμήματα του εν λόγω άρθρου·

ε)

εάν γίνεται αναφορά στο άρθρο 63 της ΣΛΕΕ ή σε τμήματα του εν λόγω άρθρου, η ΕΑΕ την ερμηνεύει ως αναφορά στο άρθρο 40 της συμφωνίας ΕΟΧ και στα αντίστοιχα τμήματα του εν λόγω άρθρου·

στ)

εάν γίνεται αναφορά στο άρθρο 107 της ΣΛΕΕ ή σε τμήματα του εν λόγω άρθρου, η ΕΑΕ την ερμηνεύει ως αναφορά στο άρθρο 61 της συμφωνίας ΕΟΧ και στα αντίστοιχα τμήματα του εν λόγω άρθρου·

ζ)

εάν γίνεται αναφορά στο άρθρο 108 της ΣΛΕΕ ή σε τμήματα του εν λόγω άρθρου, η ΕΑΕ την ερμηνεύει ως αναφορά στο άρθρο 1 του μέρους I του πρωτοκόλλου 3 της συμφωνίας περί Εποπτείας και Δικαστηρίου και στα αντίστοιχα τμήματα του εν λόγω άρθρου·

η)

εάν γίνεται αναφορά στον κανονισμό (ΕΕ) 2015/1589 του Συμβουλίου (4), η ΕΑΕ την ερμηνεύει ως αναφορά στο μέρος II του πρωτοκόλλου 3 της συμφωνίας περί Εποπτείας και Δικαστηρίου·

θ)

εάν γίνεται αναφορά στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 794/2004 της Επιτροπής (5), η ΕΑΕ την ερμηνεύει ως αναφορά στην απόφαση 195/04/COL της Εποπτεύουσας Αρχής της ΕΖΕΣ·

ι)

εάν γίνεται αναφορά στη διατύπωση «συμβατός/-ή/-ό με την εσωτερική αγορά» ή «ασυμβίβαστος/-η/-ο με την εσωτερική αγορά», η ΕΑΕ την ερμηνεύει ως «(μη) συμβατός/-ή/-ό με τη λειτουργία της συμφωνίας για τον ΕΟΧ»·

ια)

εάν γίνεται αναφορά στη διατύπωση «εντός (ή εκτός) της Ένωσης», η ΕΑΕ την ερμηνεύει ως «εντός (ή εκτός) του ΕΟΧ»·

ιβ)

εάν γίνεται αναφορά στο «εμπόριο εντός της Ένωσης» ή στις «εντός της Ένωσης συναλλαγές», η ΕΑΕ την ερμηνεύει ως αναφορά στο «εμπόριο εντός του ΕΟΧ»·

ιγ)

εάν στις κατευθυντήριες γραμμές ορίζεται ότι θα εφαρμόζονται σε «όλους τους τομείς οικονομικής δραστηριότητας», η ΕΑΕ τις εφαρμόζει «σε όλους τους τομείς οικονομικής δραστηριότητας ή σε μέρη τομέων οικονομικής δραστηριότητας που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της συμφωνίας για τον ΕΟΧ»·

ιδ)

εάν γίνεται αναφορά σε ανακοινώσεις ή κατευθυντήριες γραμμές της Επιτροπής, η ΕΑΕ την ερμηνεύει ως αναφορά στις αντίστοιχες κατευθυντήριες γραμμές της ΕΑΕ.

Άρθρο 3

Η ΕΑΕ εφαρμόζει τον κατάλογο χωρών με εμπορεύσιμους κινδύνους στο παράρτημα των κατευθυντήριων γραμμών με την προσθήκη του Λιχτενστάιν.

Βρυξέλλες, 16 Δεκεμβρίου 2021.

Για την Εποπτεύουσα Αρχή της ΕΖΕΣ

Bente ANGELL-HANSEN

Πρόεδρος

Αρμόδιο μέλος του Σώματος

Högni KRISTJANSSON

Μέλος του Σώματος

Stefan BARRIGA

Μέλος του Σώματος

Μελπομένη ΙΩΣΗΦΙΔΟΥ

Προσυπογράφουσα ως

Διευθύντρια Νομικών και Εκτελεστικών Υποθέσεων


(1)  C(2021) 8705 final (EE C 497 της 10.12.2021, σ. 5).

(2)  ΕΕ L 343 της 19.12.2013, σ. 54, και συμπλήρωμα για τον ΕΟΧ αριθ. 71 της 19.12.2013, σ. 1, το οποίο επανεγκρίθηκε με την απόφαση της Εποπτεύουσας Αρχής της ΕΖΕΣ αριθ. 4/19/COL, της 6ης Φεβρουαρίου 2019, για την εκατοστή τέταρτη τροποποίηση των διαδικαστικών και ουσιαστικών κανόνων στον τομέα των κρατικών ενισχύσεων [2019/1008] (ΕΕ L 163 της 20.6.2019, σ. 110) και συμπλήρωμα για τον ΕΟΧ αριθ. 48 της 20.6.2019, σ. 1, το οποίο τροποποιήθηκε με την απόφαση αριθ. 30/20/COL, της 1ης Απριλίου 2020, για την τροποποίηση, για εκατοστή έκτη φορά, των διαδικαστικών και ουσιαστικών κανόνων στον τομέα των κρατικών ενισχύσεων, με την αντικατάσταση του παραρτήματος των κατευθυντήριων γραμμών σχετικά με τη βραχυπρόθεσμη ασφάλιση εξαγωγικών πιστώσεων [2020/982] (ΕΕ L 220 της 9.7.2020, σ. 8), και συμπλήρωμα για τον ΕΟΧ αριθ. 46 της 9.7.2020, σ. 1, απόφαση αριθ. 90/20/COL της 15ης Ιουλίου 2020 για την τροποποίηση, για εκατοστή έβδομη φορά, των διαδικαστικών και ουσιαστικών κανόνων στον τομέα των κρατικών ενισχύσεων, με την τροποποίηση και την παράταση ορισμένων κατευθυντήριων γραμμών για τις κρατικές ενισχύσεις [2020/1576] (ΕΕ L 359 της 29.10.2020, σ. 16) και συμπλήρωμα για τον ΕΟΧ αριθ. 68 της 29.10.2020, σ. 4, και απόφαση αριθ. 12/21/COL της 24ης Φεβρουαρίου 2021 για την αντικατάσταση του παραρτήματος των κατευθυντήριων γραμμών σχετικά με τη βραχυπρόθεσμη ασφάλιση εξαγωγικών πιστώσεων [2021/1238] (ΕΕ L 271 της 29.7.2021, σ. 1), και συμπλήρωμα για τον ΕΟΧ αριθ. 50 της 29.7.2021, σ. 1.

(3)  Ως «κράτη ΕΖΕΣ» νοούνται η Ισλανδία, το Λιχτενστάιν και η Νορβηγία.

(4)  Κανονισμός (ΕΕ) 2015/1589 του Συμβουλίου, της 13ης Ιουλίου 2015, περί λεπτομερών κανόνων για την εφαρμογή του άρθρου 108 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ L 248 της 24.9.2015, σ. 9).

(5)  Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 794/2004 της Επιτροπής, της 21ης Απριλίου 2004, σχετικά με την εφαρμογή του κανονισμού (ΕΕ) 2015/1589 του Συμβουλίου περί λεπτομερών κανόνων για την εφαρμογή του άρθρου 108 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ L 140 της 30.4.2004, σ. 1).


Ανακοίνωση της Επιτροπής για την εφαρμογή των άρθρων 107 και 108 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη βραχυπρόθεσμη ασφάλιση εξαγωγικών πιστώσεων

1.   Εισαγωγή

1.

Οι εξαγωγικές επιδοτήσεις μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά τον ανταγωνισμό στην αγορά μεταξύ δυνητικών ανταγωνιστικών προμηθευτών αγαθών και υπηρεσιών. Για τον λόγο αυτό η Επιτροπή, ως θεματοφύλακας του ανταγωνισμού δυνάμει της Συνθήκης, ανέκαθεν καταδίκαζε δριμύτατα τις εξαγωγικές ενισχύσεις στο εμπόριο εντός της Ένωσης και στις εξαγωγές εκτός της Ένωσης. Στόχος της παρούσας ανακοίνωσης είναι να αποσαφηνίσει πώς αξιολογεί η Επιτροπή τη στήριξη της ασφάλισης εξαγωγικών πιστώσεων εκ μέρους των κρατών μελών, βάσει των κανόνων της Ένωσης για τις κρατικές ενισχύσεις.

2.

Η Επιτροπή έχει ασκήσει τις εξουσίες της για να εκδώσει οδηγίες σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις στον τομέα της βραχυπρόθεσμης ασφάλισης εξαγωγικών πιστώσεων. Στόχος ήταν να αντιμετωπιστούν πραγματικές ή δυνητικές στρεβλώσεις του ανταγωνισμού στην εσωτερική αγορά, όχι μόνο μεταξύ εξαγωγέων σε διάφορα κράτη μέλη (στις εμπορικές συναλλαγές εντός και εκτός της Ένωσης), αλλά και μεταξύ επιχειρήσεων ασφάλισης εξαγωγικών πιστώσεων που δραστηριοποιούνται εντός της Ένωσης. Το 1997, η Επιτροπή προσδιόρισε τις αρχές που διέπουν την κρατική παρέμβαση στην ανακοίνωσή της προς τα κράτη μέλη, δυνάμει του άρθρου 93 παράγραφος 1 της Συνθήκης ΕΚ για την εφαρμογή των άρθρων 92 και 93 της Συνθήκης στη βραχυπρόθεσμη ασφάλιση εξαγωγικών πιστώσεων (1) (στο εξής: ανακοίνωση του 1997). Οι αρχές της ανακοίνωσης του 1997 προβλέπονταν να εφαρμοστούν για πέντε έτη από την 1η Ιανουαρίου 1998. Στη συνέχεια η ανακοίνωση του 1997 προσαρμόστηκε και η περίοδος εφαρμογής της παρατάθηκε κατά τα έτη 2001 (2), 2004 (3), 2005 (4) και 2010 (5). Οι αρχές της ίσχυαν μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2012.

3.

Από την εμπειρία που αποκτήθηκε κατά την εφαρμογή των αρχών της ανακοίνωσης του 1997, ιδίως κατά τη χρηματοπιστωτική κρίση της περιόδου 2009-2011, προέκυψε ότι η πολιτική της Επιτροπής στον εν λόγω τομέα θα πρέπει να αναθεωρηθεί. Κατά συνέπεια, η Επιτροπή ενέκρινε νέα ανακοίνωση προς τα κράτη μέλη για την εφαρμογή των άρθρων 107 και 108 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη βραχυπρόθεσμη ασφάλιση εξαγωγικών πιστώσεων (6) (στο εξής: ανακοίνωση του 2012). Οι αρχές της ανακοίνωσης του 2012 προβλέπονταν, καταρχήν, να εφαρμοστούν από την 1η Ιανουαρίου 2013 έως την 31η Δεκεμβρίου 2018 (7). Το παράρτημα της ανακοίνωσης του 2012 προσαρμόστηκε στη συνέχεια αρκετές φορές (8) και η περίοδος εφαρμογής της ανακοίνωσης του 2012 παρατάθηκε το 2018 (9) και το 2020 (10). Επί του παρόντος ισχύει μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2021.

4.

Το 2019, η Επιτροπή δρομολόγησε αξιολόγηση της ανακοίνωσης του 2012 στο πλαίσιο του ελέγχου καταλληλότητας της δέσμης μέτρων για τον εκσυγχρονισμό των κρατικών ενισχύσεων, των κατευθυντήριων γραμμών για τους σιδηροδρόμους και της βραχυπρόθεσμης ασφάλισης εξαγωγικών πιστώσεων (11). Τα αποτελέσματα της αξιολόγησης έδειξαν ότι, καταρχήν, οι κανόνες είναι αποτελεσματικοί, αλλά ότι απαιτούνται ορισμένες μικρές βελτιώσεις ώστε να αποτυπωθούν οι εξελίξεις στην αγορά. Ως εκ τούτου, η παρούσα ανακοίνωση περιέχει λίγες μόνο τεχνικές προσαρμογές, διατηρώντας παράλληλα τις αρχές που περιέχονται στην ανακοίνωση του 2012.

5.

Οι κανόνες που προσδιορίζονται στην παρούσα ανακοίνωση θα συμβάλουν στο να διασφαλιστεί ότι οι κρατικές ενισχύσεις δεν στρεβλώνουν τον ανταγωνισμό μεταξύ ιδιωτικών και κρατικών ή υποστηριζόμενων από το κράτος επιχειρήσεων ασφάλισης εξαγωγικών πιστώσεων. Οι κανόνες αυτοί θα συμβάλουν επίσης στη δημιουργία ισότιμων όρων ανταγωνισμού μεταξύ των εξαγωγέων.

6.

Η ανακοίνωση παρέχει στα κράτη μέλη λεπτομερέστερες κατευθύνσεις σχετικά με τις αρχές στις οποίες η Επιτροπή σκοπεύει να βασίσει την ερμηνεία των άρθρων 107 και 108 της Συνθήκης, καθώς και την εφαρμογή τους στη βραχυπρόθεσμη ασφάλιση εξαγωγικών πιστώσεων. Θα καταστήσει την πολιτική της Επιτροπής στον εν λόγω τομέα όσο το δυνατόν πιο διαφανή και θα διασφαλίσει την προβλεψιμότητα και την ίση μεταχείριση. Για τον σκοπό αυτό, καθορίζει τους όρους που πρέπει να πληρούνται όταν κρατικοί ασφαλιστές επιθυμούν να εισέλθουν στην αγορά της βραχυπρόθεσμης ασφάλισης εξαγωγικών πιστώσεων για εμπορεύσιμους κινδύνους.

7.

Οι κίνδυνοι οι οποίοι κατά κανόνα δεν είναι εμπορεύσιμοι, δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της παρούσας ανακοίνωσης.

8.

Η ενότητα 2 παρουσιάζει το πεδίο εφαρμογής της παρούσας ανακοίνωσης και τους χρησιμοποιούμενους σε αυτήν ορισμούς. Η ενότητα 3 εξετάζει την εφαρμογή του άρθρου 107 παράγραφος 1 της Συνθήκης και τη γενική απαγόρευση κρατικών ενισχύσεων για την ασφάλιση εξαγωγικών πιστώσεων για εμπορεύσιμους κινδύνους. Τέλος, η ενότητα 4 προβλέπει ορισμένες εξαιρέσεις από το πεδίο εφαρμογής των εμπορεύσιμων κινδύνων και προσδιορίζει τους όρους υπό τους οποίους η κρατική στήριξη για την ασφάλιση προσωρινά μη εμπορεύσιμων κινδύνων μπορεί να είναι συμβατή με την εσωτερική αγορά.

2.   Πεδίο εφαρμογής της ανακοίνωσης και ορισμοί

2.1.   Πεδίο εφαρμογής

9.

Η Επιτροπή θα εφαρμόσει τις αρχές που ορίζονται στην παρούσα ανακοίνωση μόνο στην ασφάλιση εξαγωγικών πιστώσεων με περίοδο κινδύνου μικρότερη των δύο ετών. Όλα τα άλλα μέσα χρηματοδότησης εξαγωγών εξαιρούνται από το πεδίο εφαρμογής της παρούσας ανακοίνωσης.

2.2.   Ορισμοί

10.

Για τους σκοπούς της παρούσας ανακοίνωσης, ισχύουν οι ακόλουθοι ορισμοί:

1)

ως «ασφάλιση εξαγωγικών πιστώσεων» νοείται το ασφαλιστικό προϊόν με το οποίο ο ασφαλιστής παρέχει ασφάλιση έναντι των εμπορικών ή πολιτικών κινδύνων ή και των δύο, που συνδέονται με τις υποχρεώσεις πληρωμής σε μια εξαγωγική συναλλαγή·

2)

ως «ιδιωτικός ασφαλιστής πιστώσεων» νοείται εταιρεία ή οργανισμός, πλην κρατικών ασφαλιστών, που παρέχει ασφάλιση εξαγωγικών πιστώσεων·

3)

ως «κρατικός ασφαλιστής» νοείται η εταιρεία ή άλλος οργανισμός που παρέχει ασφάλιση εξαγωγικών πιστώσεων με τη στήριξη ή για λογαριασμό κράτους μέλους, ή κράτος μέλος που παρέχει ασφάλιση εξαγωγικών πιστώσεων·

4)

ως «εμπορεύσιμοι κίνδυνοι» νοούνται οι εμπορικοί ή πολιτικοί κίνδυνοι ή και οι δύο με μέγιστη περίοδο κινδύνου μικρότερη των δύο ετών, για κρατικούς και μη κρατικούς αγοραστές σε χώρες που παρατίθενται στο παράρτημα· όλοι οι άλλοι κίνδυνοι θεωρούνται μη εμπορεύσιμοι για τους σκοπούς της παρούσας ανακοίνωσης·

5)

οι «εμπορικοί κίνδυνοι» περιλαμβάνουν ιδίως τους ακόλουθους κινδύνους:

α)

αυθαίρετη άρνηση αναγνώρισης μίας σύμβασης από έναν αγοραστή, δηλαδή οποιαδήποτε αυθαίρετη απόφαση ενός μη κρατικού αγοραστή να διακόψει ή να λύσει τη σύμβαση χωρίς νόμιμο λόγο·

β)

αυθαίρετη άρνηση ενός μη κρατικού αγοραστή να αποδεχθεί τα οφέλη που καλύπτονται από τη σύμβαση χωρίς νόμιμο λόγο·

γ)

αφερεγγυότητα ενός μη κρατικού αγοραστή και του εγγυητή του·

δ)

παρατεταμένη αθέτηση υποχρέωσης, δηλαδή μη πληρωμή από έναν μη κρατικό αγοραστή και τον εγγυητή του οφειλής που προκύπτει από τη σύμβαση·

6)

οι «πολιτικοί κίνδυνοι» περιλαμβάνουν ιδίως τους ακόλουθους κινδύνους:

α)

τον κίνδυνο ένας δημόσιος αγοραστής ή μια χώρα να εμποδίζει την ολοκλήρωση συναλλαγής ή να μην πληρώνει εγκαίρως·

β)

τον κίνδυνο που υπερβαίνει το πεδίο του ιδιώτη αγοραστή ή που δεν εμπίπτει στην ευθύνη του ιδιώτη αγοραστή·

γ)

τον κίνδυνο να αθετήσει μια χώρα τις υποχρεώσεις της όσον αφορά τη μεταφορά στη χώρα του ασφαλισμένου των ποσών που καταβλήθηκαν από αγοραστές που κατοικούν στη χώρα αυτή·

δ)

τον κίνδυνο να προκύψει περίπτωση ανωτέρας βίας εκτός της χώρας του ασφαλιστή, που θα μπορούσε να συμπεριλαμβάνει εμπόλεμες καταστάσεις, στον βαθμό που οι σχετικές επιπτώσεις δεν έχουν ασφαλιστεί με άλλο τρόπο·

7)

ως «περίοδος κινδύνου» νοείται η περίοδος κατασκευής συν την περίοδο πίστωσης·

8)

ως «περίοδος κατασκευής» νοείται η περίοδος από την ημερομηνία της παραγγελίας μέχρι την παράδοση των αγαθών ή των υπηρεσιών·

9)

ως «περίοδος πίστωσης» νοείται η χρονική περίοδος που παρέχεται στον αγοραστή για να πληρώσει για τα αγαθά και τις υπηρεσίες που έχουν παρασχεθεί στο πλαίσιο συναλλαγής εξαγωγικών πιστώσεων·

10)

ως «κάλυψη ενός μόνο κινδύνου» νοείται η κάλυψη για όλες τις πωλήσεις σε έναν αγοραστή ή για μία μόνο σύμβαση με έναν αγοραστή·

11)

ως «αντασφάλιση» νοείται η ασφάλιση που αγοράζει ένας ασφαλιστής από άλλον ασφαλιστή με σκοπό τη διαχείριση του κινδύνου μέσω της μείωσης του δικού της κίνδυνου·

12)

ως «συνασφάλιση» νοείται το ποσοστό των ασφαλισμένων απωλειών που δεν αποζημιώνεται από τον ασφαλιστή, αλλά αναλαμβάνεται από άλλον ασφαλιστή·

13)

ως «ποσοστιαία εκχώρηση — quota - share» νοείται η αντασφάλιση που απαιτεί ο ασφαλιστής να μεταβιβάσει και ο αντασφαλιστής να αποδεχθεί ένα δεδομένο ποσοστό κάθε κινδύνου εντός καθορισμένης κατηγορίας εγγεγραμμένων ασφαλίστρων από τον ασφαλιστή·

14)

ως «συμπληρωματική κάλυψη» νοείται η πρόσθετη κάλυψη άνω του πιστωτικού ορίου που έχει προσδιοριστεί από άλλον ασφαλιστή·

15)

ως «ασφαλιστήριο συμβόλαιο για το σύνολο του κύκλου εργασιών» νοείται το ασφαλιστήριο συμβόλαιο πιστώσεων εκτός των συμβολαίων που καλύπτουν έναν μόνο κίνδυνο· δηλαδή ένα συμβόλαιο ασφάλισης πιστώσεων, το οποίο καλύπτει το σύνολο ή το μεγαλύτερο μέρος των επί πιστώσει πωλήσεων των ασφαλισμένων, καθώς και απαιτήσεις πληρωμών από τις πωλήσεις σε πολλούς αγοραστές.

3.   Εφαρμογή του άρθρου 107 παράγραφος 1 της Συνθήκης

3.1.   Γενικές αρχές

11.

Σύμφωνα με το άρθρο 107 παράγραφος 1 της Συνθήκης «ενισχύσεις που χορηγούνται υπό οποιαδήποτε μορφή από τα κράτη μέλη ή με κρατικούς πόρους και που νοθεύουν ή απειλούν να νοθεύσουν τον ανταγωνισμό διά της ευνοϊκής μεταχειρίσεως ορισμένων επιχειρήσεων ή ορισμένων κλάδων παραγωγής είναι ασυμβίβαστες με την εσωτερική αγορά, κατά το μέτρο που επηρεάζουν τις μεταξύ κρατών μελών συναλλαγές».

12.

Αν η ασφάλιση εξαγωγικών πιστώσεων παρέχεται από κρατικούς ασφαλιστές, η ασφάλιση αυτή εμπεριέχει κρατικούς πόρους. Η ανάμειξη του κράτους ενδέχεται να παρέχει στους ασφαλιστές ή τους εξαγωγείς επιλεκτικό πλεονέκτημα και θα μπορούσε συνεπώς να νοθεύσει ή θα απειλούσε να νοθεύσει τον ανταγωνισμό και να επηρεάσει τις μεταξύ των κρατών μελών συναλλαγές. Στόχος των αρχών που τίθενται στις ενότητες 3.2, 3.3 και 4 είναι να παρέχουν κατευθύνσεις σχετικά με το πώς θα αξιολογούνται τέτοια μέτρα δυνάμει των κανόνων για τις κρατικές ενισχύσεις.

3.2.   Ενίσχυση προς ασφαλιστικές επιχειρήσεις

13.

Εάν κρατικοί ασφαλιστές διαθέτουν ορισμένα πλεονεκτήματα σε σύγκριση με ιδιωτικές επιχειρήσεις ασφάλισης πιστώσεων, ενδέχεται να υπεισέρχεται κρατική ενίσχυση. Τα πλεονεκτήματα ενδέχεται να λαμβάνουν διαφορετικές μορφές και να περιλαμβάνουν, για παράδειγμα:

α)

κρατικές εγγυήσεις δανεισμού και ζημιών·

β)

απαλλαγή από την απαίτηση σύστασης επαρκών αποθεματικών και από τις λοιπές απαιτήσεις που απορρέουν από τον αποκλεισμό των εργασιών ασφάλισης εξαγωγικών πιστώσεων για λογαριασμό ή με την εγγύηση του κράτους δυνάμει της οδηγίας 2009/138/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (12)·

γ)

απαλλαγή ή εξαίρεση από τους συνήθως καταβαλλόμενους φόρους (π.χ. τους φόρους επί των εταιρειών και τους φόρους που επιβάλλονται στα ασφαλιστικά συμβόλαια)·

δ)

χορήγηση ενισχύσεων ή εισφορά κεφαλαίου από το κράτος ή άλλες μορφές χρηματοδότησης που δεν συνάδουν με την αρχή του επενδυτή σε οικονομία αγοράς.

ε)

παροχή από το κράτος υπηρεσιών σε είδος, όπως πρόσβαση και χρήση κρατικών υποδομών, διευκολύνσεις ή προνομιακές πληροφορίες, υπό όρους που δεν αντανακλούν την αγοραία τους αξία·

στ)

άμεση αντασφάλιση από το κράτος ή την άμεση κρατική εγγύηση αντασφάλισης υπό όρους ευνοϊκότερους από τους διαθέσιμους στην ιδιωτική αγορά αντασφαλίσεων, με αποτέλεσμα την υποτιμολόγηση της αντασφαλιστικής κάλυψης ή την τεχνητή δημιουργία ικανότητας η οποία δεν θα είχε παρασχεθεί από την ιδιωτική αγορά.

3.3.   Απαγόρευση κρατικών ενισχύσεων για εξαγωγικές πιστώσεις

14.

Τα πλεονεκτήματα των κρατικών ασφαλιστών που απαριθμούνται ανωτέρω στο σημείο 13 όσον αφορά τους εμπορεύσιμους κινδύνους, επηρεάζουν το εμπόριο υπηρεσιών ασφάλισης πιστώσεων εντός της Ένωσης. Οδηγούν σε διακυμάνσεις στην ασφαλιστική κάλυψη που είναι διαθέσιμη για εμπορεύσιμους κινδύνους στα διάφορα κράτη μέλη. Τούτο νοθεύει τον ανταγωνισμό μεταξύ ασφαλιστών σε διάφορα κράτη μέλη και έχει δευτερογενείς επιπτώσεις στις εντός της Ένωσης συναλλαγές ανεξάρτητα από το εάν επηρεάζονται οι εξαγωγές εντός της Ένωσης ή οι εξαγωγές εκτός της Ένωσης (13). Για τους λόγους αυτούς, εάν οι κρατικοί ασφαλιστές έχουν τέτοια πλεονεκτήματα σε σύγκριση με ιδιωτικές επιχειρήσεις ασφάλισης πιστώσεων, δεν θα πρέπει να μπορούν να ασφαλίζουν εμπορεύσιμους κινδύνους. Είναι συνεπώς απαραίτητο να προσδιορισθούν οι προϋποθέσεις υπό τις οποίες μπορούν να λειτουργούν κρατικοί ασφαλιστές, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι δεν επωφελούνται κρατικής ενίσχυσης.

15.

Τα πλεονεκτήματα για τους κρατικούς ασφαλιστές ορισμένες φορές μετακυλίονται επίσης σε εξαγωγείς, τουλάχιστον εν μέρει. Τα πλεονεκτήματα του είδους αυτού ενδέχεται να νοθεύουν τον ανταγωνισμό και τις συναλλαγές και να συνιστούν κρατική ενίσχυση κατά την έννοια του άρθρου 107 παράγραφος 1 της Συνθήκης. Ωστόσο, εφόσον πληρούνται οι όροι για την παροχή ασφάλισης εξαγωγικών πιστώσεων για εμπορεύσιμους κινδύνους, οι οποίοι προσδιορίζονται στην ενότητα 4.3 της παρούσας ανακοίνωσης, η Επιτροπή θα θεωρήσει ότι δεν μετακυλίεται στους εξαγωγείς αθέμιτο πλεονέκτημα.

4.   Όροι ασφάλισης εξαγωγικών πιστώσεων για προσωρινά μη εμπορεύσιμους κινδύνους

4.1.   Γενικές αρχές

16.

Όπως προαναφέρθηκε στο σημείο 14, εάν κρατικοί ασφαλιστές έχουν πλεονεκτήματα σε σύγκριση με ιδιωτικές επιχειρήσεις ασφάλισης πιστώσεων, όπως περιγράφεται στο σημείο 13, οι κρατικοί αυτοί ασφαλιστές δεν πρέπει να ασφαλίζουν εμπορεύσιμους κινδύνους. Εφόσον κρατικοί ασφαλιστές ή θυγατρικές τους επιθυμούν να ασφαλίσουν εμπορεύσιμους κινδύνους, πρέπει να διασφαλίζεται ότι στην περίπτωση αυτή δεν λαμβάνουν άμεσα ή έμμεσα κρατική ενίσχυση. Για τον σκοπό αυτό, πρέπει κατά πρώτο λόγο να διαθέτουν συγκεκριμένο ποσό ιδίων κεφαλαίων (περιθώριο φερεγγυότητας, συμπεριλαμβανομένου του κεφαλαίου εγγυήσεως) και τεχνικά αποθεματικά (αποθεματικό εξισορρόπησης), και να έχουν λάβει την απαιτούμενη έγκριση σύμφωνα με την οδηγία 2009/138/ΕΚ. Πρέπει επίσης να τηρούν τουλάχιστον χωριστό λογαριασμό διοίκησης και χωριστούς λογαριασμούς για την ασφάλεια εμπορεύσιμων και μη εμπορεύσιμων κινδύνων με την υποστήριξη ή για λογαριασμό του κράτους, ώστε να αποδεικνύουν ότι δεν λαμβάνουν κρατική ενίσχυση για την ασφάλιση εμπορεύσιμων κινδύνων. Οι λογαριασμοί για επιχειρηματικές δραστηριότητες που ασφαλίζονται για ίδιο λογαριασμό της ασφαλιστικής εταιρείας, πρέπει να συμμορφώνονται με την οδηγία 91/674/ΕΟΚ (14).

17.

Κάθε κράτος μέλος που παρέχει αντασφαλιστική κάλυψη σε μία επιχείρηση ασφάλισης εξαγωγικών πιστώσεων υπό τη μορφή της συμμετοχής ή της εμπλοκής σε αντασφαλιστικές συμβάσεις του ιδιωτικού τομέα που καλύπτουν τόσο εμπορεύσιμους όσο και μη εμπορεύσιμους κινδύνους, θα πρέπει να αποδεικνύει ότι οι ρυθμίσεις του δεν συνεπάγονται χορήγηση κρατικής ενίσχυσης όπως αναφέρεται στο σημείο 13 στοιχείο στ).

18.

Κρατικοί ασφαλιστές μπορούν να παρέχουν ασφάλιση εξαγωγικών πιστώσεων για προσωρινά μη εμπορεύσιμους κινδύνους, εφόσον υπόκεινται στους όρους που αναφέρονται στην ενότητα 4 της παρούσας ανακοίνωσης.

4.2.   Εξαιρέσεις από το πεδίο εφαρμογής των εμπορεύσιμων κινδύνων: προσωρινά μη εμπορεύσιμοι κίνδυνοι

19.

Κατά παρέκκλιση του ορισμού των εμπορεύσιμων κινδύνων, ορισμένοι εμπορικοί ή πολιτικοί κίνδυνοι, ή και οι δύο, τους οποίους διατρέχουν αγοραστές που είναι εγκατεστημένοι στις χώρες που αναφέρονται στο παράρτημα θεωρούνται προσωρινά μη εμπορεύσιμοι στις ακόλουθες περιπτώσεις:

α)

εάν η Επιτροπή αποφασίσει να διαγράψει προσωρινά μία ή περισσότερες χώρες από τον κατάλογο χωρών με εμπορεύσιμους κινδύνους που προσδιορίζεται στο παράρτημα, όπως περιγράφεται στην ενότητα 5.2, εξαιτίας του γεγονότος ότι η ικανότητα της ιδιωτικής αγοράς ασφάλισης σε οιαδήποτε από τις χώρες αυτές δεν επαρκεί για να καλύψει όλους τους οικονομικά δικαιολογημένους κινδύνους στην οικεία χώρα ή χώρες·

β)

εάν η Επιτροπή, αφού λάβει γνωστοποίηση από κράτος μέλος κατά τα οριζόμενα στην ενότητα 5.3 της παρούσας ανακοίνωσης, αποφασίσει ότι οι κίνδυνοι που διατρέχουν οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις όπως ορίζονται στη σύσταση 2003/361/ΕΚ της Επιτροπής (15), οι οποίες έχουν συνολικό ετήσιο εξαγωγικό κύκλο εργασιών που δεν υπερβαίνει τα 2,5 εκατ. EUR, είναι προσωρινά μη εμπορεύσιμοι για εξαγωγείς στο κοινοποιούν κράτος μέλος·

γ)

εάν η Επιτροπή, αφού λάβει γνωστοποίηση από κράτος μέλος κατά τα οριζόμενα στην ενότητα 5.3 της παρούσας ανακοίνωσης, αποφασίσει ότι η κάλυψη ενός μόνο κινδύνου με περίοδο κινδύνου από τουλάχιστον 181 ημέρες έως λιγότερο από δύο έτη είναι προσωρινά μη εμπορεύσιμη για εξαγωγείς στο κοινοποιούν κράτος μέλος·

δ)

εάν η Επιτροπή, αφού λάβει γνωστοποίηση από κράτος μέλος κατά τα οριζόμενα στην ενότητα 5.4 της παρούσας ανακοίνωσης, αποφασίσει ότι, λόγω έλλειψης ασφάλισης εξαγωγικών πιστώσεων, ορισμένοι κίνδυνοι είναι προσωρινά μη εμπορεύσιμοι για εξαγωγείς στο κοινοποιούν κράτος μέλος.

20.

Για να ελαχιστοποιηθούν οι στρεβλώσεις του ανταγωνισμού στην εσωτερική αγορά, κίνδυνοι που θεωρούνται προσωρινά μη εμπορεύσιμοι σύμφωνα με το σημείο 19 μπορούν να καλυφθούν από κρατικούς ασφαλιστές, υπό την προϋπόθεση ότι πληρούν τους όρους που αναφέρονται στην ενότητα 4.3.

4.3.   Όροι παροχής κάλυψης για προσωρινά μη εμπορεύσιμους κινδύνους

4.3.1.   Ποιότητα κάλυψης

21.

Η ποιότητα κάλυψης που προσφέρουν κρατικοί ασφαλιστές πρέπει να είναι συνεπής με τα πρότυπα της αγοράς. Ειδικότερα, μόνον οι οικονομικά αιτιολογημένοι κίνδυνοι, δηλαδή κίνδυνοι αποδεκτοί βάσει χρηστών αρχών ασφάλισης, μπορούν να καλυφθούν. Το μέγιστο ποσοστό κάλυψης πρέπει να ανέρχεται σε 95 % για τους εμπορικούς και τους πολιτικούς κινδύνους, ενώ η περίοδος αναμονής των αξιώσεων πρέπει να διαρκεί τουλάχιστον 90 ημέρες.

4.3.2.   Αρχές ασφάλισης

22.

Στην αξιολόγηση των κινδύνων πρέπει πάντα να εφαρμόζονται χρηστές αρχές ασφάλισης. Στο πλαίσιο αυτό, ο κίνδυνος μη χρηστών οικονομικά πράξεων δεν θα πρέπει να είναι επιλέξιμος για κάλυψη στο πλαίσιο καθεστώτων που τυγχάνουν κρατικής χρηματοδότησης. Όσον αφορά αυτές τις αρχές, τα κριτήρια αποδοχής κινδύνων πρέπει να είναι σαφή. Εάν υφίσταται ήδη επιχειρηματική σχέση, οι εξαγωγείς πρέπει να έχουν μια θετική εμπορική εμπειρία ή εμπειρία πληρωμών ή και τα δύο. Οι αγοραστές πρέπει να διαθέτουν καθαρό ιστορικό απαιτήσεων, να είναι αποδεκτό το ενδεχόμενο μη πληρωμής από τον αγοραστή και οι εσωτερικές ή εξωτερικές βαθμολογικές κατατάξεις τους να είναι επίσης αποδεκτές.

4.3.3.   Κατάλληλη τιμολόγηση

23.

Η ανάληψη του κινδύνου στη σύμβαση ασφάλισης εξαγωγικών πιστώσεων πρέπει να καλύπτεται με κατάλληλο ασφάλιστρο. Για να ελαχιστοποιείται ο παραγκωνισμός των ιδιωτικών επιχειρήσεων ασφάλισης πιστώσεων, τα μέσα ασφάλιστρα στο πλαίσιο μέτρων που τυγχάνουν κρατικής χρηματοδότησης πρέπει να είναι υψηλότερα από τον μέσο όρο ασφαλίστρων που χρεώνονται από ιδιωτικές επιχειρήσεις ασφάλισης πιστώσεων για παρόμοιους κινδύνους. Η απαίτηση αυτή διασφαλίζει τη σταδιακή μείωση της κρατικής παρέμβασης, δεδομένου ότι με τη χρέωση υψηλότερου ασφαλίστρου διασφαλίζεται ότι οι εξαγωγείς στρέφονται σε ιδιωτικές επιχειρήσεις ασφάλισης πιστώσεων μόλις τους το επιτρέψουν οι συνθήκες της αγοράς και ο κίνδυνος καταστεί εκ νέου εμπορεύσιμος.

24.

Η τιμολόγηση θεωρείται κατάλληλη εφόσον χρεώνεται το ελάχιστο ετήσιο ασφάλιστρο κινδύνου (16) («προμήθεια ασφάλειας-safe-harbour») για την αντίστοιχη κατηγορία κινδύνου (17), όπως ορίζεται στον κατωτέρω πίνακα. Η προμήθεια ασφάλειας (safe-harbour) εφαρμόζεται, εκτός εάν προσκομιστούν από τα κράτη μέλη στοιχεία που αποδεικνύουν ότι τα εν λόγω ποσοστά δεν είναι κατάλληλα για τον εξεταζόμενο κίνδυνο. Για ασφαλιστήριο που συνδέεται με το συνολικό όγκο του κύκλου εργασιών, η κατηγορία κινδύνου πρέπει να αντιστοιχεί στον μέσο κίνδυνο των αγοραστών που καλύπτεται από το ασφαλιστήριο.

Κατηγορία κινδύνου

Ελάχιστα ετήσια ασφάλιστρα  (18) (% του ασφαλισμένου όγκου)

Εξαιρετική (19)

0,2 – 0,4

Καλή (20)

0,41 – 0,9

Ικανοποιητική (21)

0,91 – 2,3

Ασθενής (22)

2,31 – 4,5

25.

Για συνασφάλιση, ποσοστιαία εκχώρηση και συμπληρωματική ασφάλιση, η τιμολόγηση θεωρείται κατάλληλη εφόσον το ασφάλιστρο που χρεώνεται είναι τουλάχιστον 30 % υψηλότερο από το ασφάλιστρο για την (αρχική) κάλυψη που παρέχεται από έναν ιδιώτη ασφαλιστή πιστώσεων.

26.

Στο ασφάλιστρο κινδύνου πρέπει να προστεθεί διοικητικό τέλος ανεξάρτητα από τη διάρκεια της σύμβασης προκειμένου η τιμολόγηση να θεωρείται κατάλληλη.

4.3.4.   Διαφάνεια και υποβολή εκθέσεων

27.

Τα κράτη μέλη πρέπει να δημοσιεύουν τα καθεστώτα που τέθηκαν σε εφαρμογή για τους κινδύνους που θεωρούνται προσωρινά μη εμπορεύσιμοι σύμφωνα με το σημείο 19 στους δικτυακούς τόπους των κρατικών ασφαλιστών, με προσδιορισμό όλων των ισχυόντων όρων.

28.

Τα κράτη μέλη πρέπει να υποβάλλουν ετήσιες εκθέσεις στην Επιτροπή σχετικά με τους κινδύνους που θεωρούνται προσωρινά μη εμπορεύσιμοι σύμφωνα με το σημείο 19 και καλύπτονται από κρατικούς ασφαλιστές. Τούτο οφείλουν να το πράττουν το αργότερο μέχρι την 31η Ιουλίου του έτους που ακολουθεί την παρέμβαση.

29.

Η έκθεση πρέπει να περιλαμβάνει τις ακόλουθες πληροφορίες για κάθε καθεστώς:

α)

τον συνολικό όγκο των χορηγούμενων πιστωτικών ορίων·

β)

τον ασφαλισμένο κύκλο εργασιών·

γ)

τα ασφάλιστρα που χρεώνονται·

δ)

τις απαιτήσεις που καταχωρίστηκαν και πληρώθηκαν·

ε)

τα ανακτηθέντα ποσά·

στ)

τις διοικητικές δαπάνες του καθεστώτος.

30.

Οι πληροφορίες παρέχονται σε μορφότυπο δεδομένων λογιστικού φύλλου που επιτρέπει την αναζήτηση, την εξαγωγή, την τηλεφόρτωση και την εύκολη δημοσίευση των πληροφοριών στο διαδίκτυο, για παράδειγμα σε μορφότυπο CSV ή XML. Τα κράτη μέλη πρέπει να δημοσιεύουν τις εκθέσεις στους δικτυακούς τόπους των κρατικών ασφαλιστών.

5.   Διαδικαστικοί κανόνες

5.1.   Γενικές αρχές

31.

Οι κίνδυνοι που προσδιορίζονται στο σημείο 19 στοιχείο α) μπορούν να καλυφθούν από κρατικούς ασφαλιστές, υπό τους όρους που ορίζονται στην ενότητα 4.3. Σε τέτοιες περιπτώσεις, δεν απαιτείται γνωστοποίηση στην Επιτροπή.

32.

Οι κίνδυνοι που προσδιορίζονται στο σημείο 19 στοιχεία β), γ) και δ) μπορούν να καλυφθούν από κρατικούς ασφαλιστές, υπό τους όρους που ορίζονται στην ενότητα 4.3 και αφού κοινοποιηθούν στην Επιτροπή και εγκριθούν από αυτήν.

33.

Η μη εκπλήρωση οιουδήποτε εκ των όρων που προβλέπονται στην ενότητα 4.3, δεν σημαίνει ότι η ασφάλιση εξαγωγικών πιστώσεων ή το καθεστώς ασφάλισης απαγορεύεται αυτομάτως. Εάν κράτος μέλος επιθυμεί να παρεκκλίνει από κάποιον από τους όρους που προβλέπονται στην ενότητα 4.3 ή εφόσον υπάρχει αμφιβολία σχετικά με το εάν σχεδιασθέν καθεστώς ασφάλισης εξαγωγικών πιστώσεων πληροί τους όρους που προβλέπονται στην παρούσα ανακοίνωση, και ιδίως στην ενότητα 4, το κράτος μέλος πρέπει να γνωστοποιήσει το καθεστώς στην Επιτροπή.

34.

Η ανάλυση δυνάμει των κανόνων περί κρατικών ενισχύσεων δεν προδικάζει ότι ένα συγκεκριμένο μέτρο είναι συμβατό με άλλες διατάξεις της Συνθήκης.

5.2.   Τροποποίηση του καταλόγου χωρών με εμπορεύσιμους κινδύνους

35.

Η Επιτροπή, για να προσδιορίσει εάν η έλλειψη επαρκούς ικανότητας στον ιδιωτικό τομέα αιτιολογεί την προσωρινή αφαίρεση χώρας από τον κατάλογο χωρών με εμπορεύσιμους κινδύνους, όπως ορίζεται στο σημείο 19 στοιχείο α), θα λαμβάνει υπόψη τους ακόλουθους παράγοντες κατά σειρά προτεραιότητας:

α)

συρρίκνωση της ιδιωτικής ικανότητας ασφάλισης πιστώσεων: συγκεκριμένα, η απόφαση ενός μεγάλου ιδιώτη ασφαλιστή να μην καλύψει κινδύνους για αγοραστές στην οικεία χώρα, σημαντική μείωση στο σύνολο των ασφαλισμένων ποσών ή σημαντική μείωση όσον αφορά τα ποσοστά αποδοχής για την οικεία χώρα εντός περιόδου έξι μηνών·

β)

επιδείνωση των αξιολογήσεων δημοσίου χρέους: ειδικότερα, αιφνίδιες αλλαγές της πιστοληπτικής ικανότητας εντός εξάμηνης περιόδου, π.χ. πολλαπλές υποβαθμίσεις από ανεξάρτητους οργανισμούς αξιολόγησης της πιστοληπτικής ικανότητας, ή σαφής αύξηση των περιθωρίων της συμφωνίας ανταλλαγής κινδύνου αθέτησης (CDS)·

γ)

επιδείνωση των επιδόσεων του τομέα των επιχειρήσεων: ιδίως, απότομη αύξηση των χρεοκοπιών στην οικεία χώρα εντός εξάμηνης περιόδου.

36.

Η Επιτροπή μπορεί να αναθεωρήσει τον κατάλογο των χωρών με εμπορεύσιμους κινδύνους ο οποίος περιλαμβάνεται στο παράρτημα μετά από γραπτό αίτημα τουλάχιστον τριών κρατών μελών ή με δική της πρωτοβουλία όταν η ικανότητα της αγοράς καθίσταται ανεπαρκής για να καλύψει όλους τους δικαιολογημένους οικονομικά κινδύνους.

37.

Εάν η Επιτροπή προτίθεται να τροποποιήσει τον κατάλογο των χωρών με εμπορεύσιμους κινδύνους, θα διαβουλεύεται και θα ζητά πληροφορίες από κράτη μέλη, ιδιωτικές εταιρείες ασφάλισης πιστώσεων και ενδιαφερόμενα μέρη. Η διαβούλευση και το είδος των πληροφοριών που ζητούνται θα ανακοινώνονται στο δικτυακό τόπο της Επιτροπής. Η περίοδος διαβούλευσης δεν θα υπερβαίνει συνήθως τις 20 εργάσιμες ημέρες. Εάν, βάσει των πληροφοριών που συγκεντρώθηκαν, η Επιτροπή αποφασίσει να τροποποιήσει τον κατάλογο των χωρών με εμπορεύσιμους κινδύνους, θα ανακοινώνει την απόφαση στον δικτυακό της τόπο.

38.

Η προσωρινή αφαίρεση μιας χώρας από τον κατάλογο χωρών με εμπορεύσιμους κινδύνους θα ισχύει, καταρχήν, για τουλάχιστον 12 μήνες. Τα ασφαλιστήρια συμβόλαια που αφορούν την προσωρινά αφαιρεθείσα από τον κατάλογο χώρα και τα οποία υπογράφονται κατά τη διάρκεια της περιόδου αυτής μπορούν να είναι έγκυρα για μέγιστη περίοδο 180 ημερών μετά την ημερομηνία λήξης της προσωρινής αφαίρεσης. Μετά την εν λόγω ημερομηνία δεν μπορούν να υπογραφούν νέα ασφαλιστήρια συμβόλαια. Τρεις μήνες πριν από τη λήξη της προσωρινής αφαίρεσης, η Επιτροπή θα εξετάσει εάν πρέπει να παρατείνει την αφαίρεση της οικείας χώρας από τον κατάλογο. Εάν η Επιτροπή θεωρήσει ότι η ικανότητα της αγοράς εξακολουθεί να είναι ανεπαρκής για την κάλυψη όλων των οικονομικά δικαιολογημένων κινδύνων, λαμβάνοντας υπόψη τους παράγοντες που ορίζονται στο σημείο 35, δύναται να παρατείνει την προσωρινή αφαίρεση της οικείας χώρας από τον κατάλογο, σύμφωνα με το σημείο 37.

5.3.   Υποχρέωση κοινοποίησης για προσωρινά μη εμπορεύσιμους κινδύνους σύμφωνα με το σημείο 19 στοιχεία β) και γ)

39.

Από τα διαθέσιμα επί του παρόντος στοιχεία της Επιτροπής προκύπτει η ύπαρξη κενού της αγοράς όσον αφορά τους κινδύνους που προσδιορίζονται στο σημείο 19 στοιχεία β) και γ) και ότι οι εν λόγω κίνδυνοι είναι συνεπώς μη εμπορεύσιμοι. Πρέπει ωστόσο να ληφθεί υπόψη ότι η έλλειψη κάλυψης δεν παρουσιάζεται σε κάθε κράτος μέλος και ότι η κατάσταση θα μπορούσε να μεταβληθεί με την πάροδο του χρόνου, καθώς ο ιδιωτικός τομέας ενδέχεται να εκδηλώσει ενδιαφέρον για το κομμάτι αυτό της αγοράς. Η κρατική παρέμβαση θα πρέπει να επιτρέπεται μόνο για κινδύνους που διαφορετικά δεν θα καλύπτονταν από την αγορά.

40.

Για τους λόγους αυτούς, όταν ένα κράτος μέλος επιθυμεί να καλύψει τους κινδύνους που προσδιορίζονται στο σημείο 19 στοιχείο β) ή γ) της παρούσας ανακοίνωσης, πρέπει να το γνωστοποιεί στην Επιτροπή δυνάμει του άρθρου 108 παράγραφος 3 της Συνθήκης και να αποδεικνύει στη γνωστοποίησή του ότι έχει έρθει σε επαφή με τους κύριους ασφαλιστές πιστώσεων και μεσίτες στο οικείο κράτος μέλος (23) και τους έχει παράσχει τη δυνατότητα να προσκομίσουν στοιχεία που αποδεικνύουν ότι στο κράτος αυτό είναι διαθέσιμη η κάλυψη των εν λόγω κινδύνων. Εάν οι εν λόγω ασφαλιστές πιστώσεων και μεσίτες δεν παράσχουν στο κράτος μέλος ή στην Επιτροπή πληροφορίες σχετικά με τους όρους κάλυψης και τους ασφαλιζόμενους όγκους για το είδος κινδύνων που επιθυμεί να καλύψει το κράτος μέλος εντός 30 ημερών από την παραλαβή της σχετικής αίτησης από το κράτος μέλος, ή εάν οι παρασχεθείσες πληροφορίες δεν αποδεικνύουν ότι είναι διαθέσιμη σ’ αυτό το κράτος μέλος η κάλυψη των εν λόγω κινδύνων, η Επιτροπή θα θεωρήσει τους κινδύνους προσωρινά μη εμπορεύσιμους.

5.4.   Υποχρέωση κοινοποίησης σε άλλες περιπτώσεις

41.

Όσον αφορά τους κινδύνους που προσδιορίζονται στο σημείο 19 στοιχείο δ), το κράτος μέλος, στη γνωστοποίησή του στην Επιτροπή δυνάμει του άρθρου 108 παράγραφος 3 της Συνθήκης, οφείλει να αποδείξει ότι δεν υπάρχει διαθέσιμη κάλυψη για εξαγωγείς στο συγκεκριμένο κράτος μέλος λόγω κλυδωνισμού της προσφοράς στην ιδιωτική αγορά ασφαλίσεων, ιδίως λόγω απόσυρσης μεγάλης ασφαλιστικής επιχείρησης από εν λόγω κράτος μέλος, μειωμένης ικανότητας ή περιορισμένου φάσματος προϊόντων σε σύγκριση με άλλα κράτη μέλη.

6.   Έναρξη ισχύος και διάρκεια

42.

Η Επιτροπή θα εφαρμόσει τις αρχές που ορίζονται στην παρούσα ανακοίνωση από την 1η Ιανουαρίου 2022, εκτός από τον κατάλογο των χωρών του παραρτήματος που θα εφαρμοστεί από την 1η Απριλίου 2022. Έως τις 31 Μαρτίου 2022, η Επιτροπή θα θεωρήσει όλους τους εμπορικούς και πολιτικούς κινδύνους που συνδέονται με τις εξαγωγές προς όλες τις χώρες προσωρινά μη εμπορεύσιμους σύμφωνα με την προσωρινή εξαίρεση που ορίζεται στο σημείο 33 του προσωρινού πλαισίου για τη λήψη μέτρων κρατικής ενίσχυσης με σκοπό να στηριχθεί η οικονομία κατά τη διάρκεια της τρέχουσας έξαρσης της νόσου COVID-19 (24) και στο σημείο 62 της ανακοίνωσης C(2021) 8442 της Επιτροπής σχετικά με την 6η τροποποίηση του προσωρινού πλαισίου. Η Επιτροπή μπορεί να αποφασίσει να προσαρμόσει την παρούσα ανακοίνωση ανά πάσα στιγμή, εάν αυτό είναι αναγκαίο για λόγους που συνδέονται με την πολιτική ανταγωνισμού ή προκειμένου να λάβει υπόψη άλλες πολιτικές της Ένωσης και διεθνείς δεσμεύσεις.

(1)  ΕΕ C 281 της 17.9.1997, σ. 4.

(2)  ΕΕ C 217 της 2.8.2001, σ. 2.

(3)  ΕΕ C 307 της 11.12.2004, σ. 12.

(4)  ΕΕ C 325 της 22.12.2005, σ. 22.

(5)  ΕΕ C 329 της 7.12.2010, σ. 6.

(6)  ΕΕ C 392 της 19.12.2012, σ. 1.

(7)  Το σημείο 18 στοιχείο α) και η ενότητα 5.2 της ανακοίνωσης του 2012 επρόκειτο να εφαρμοστούν από την ημερομηνία έκδοσης της ανακοίνωσης του 2012.

(8)  ΕΕ C 398 της 22.12.2012, σ. 6· ΕΕ C 372 της 19.12.2013, σ. 1· ΕΕ C 28 της 28.1.2015, σ. 1· ΕΕ C 215 της 1.7.2015, σ. 1· ΕΕ C 244 της 5.7.2016, σ. 1· ΕΕ C 206 της 30.6.2017, σ. 1· ΕΕ C 225 της 28.6.2018, σ. 1· ΕΕ C 457 της 19.12.2018, σ. 9· ΕΕ C 401 της 27.11.2019, σ. 3· ΕΕ C 101I της 28.3.2020, σ. 1· ΕΕ C 340I της 13.10.2020, σ. 1· ΕΕ C 34 της 1.2.2021, σ. 6.

(9)  ΕΕ C 457 της 19.12.2018, σ. 9.

(10)  ΕΕ C 224 της 8.7.2020, σ. 2.

(11)  Έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής με τίτλο: Έλεγχος καταλληλότητας της δέσμης μέτρων του 2012 για τον εκσυγχρονισμό των κρατικών ενισχύσεων, των κατευθυντήριων γραμμών για τους σιδηροδρόμους και της βραχυπρόθεσμης ασφάλισης εξαγωγικών πιστώσεων, 30.10.2020, SWD(2020) 257 final.

(12)  Οδηγία 2009/138/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Νοεμβρίου 2009, σχετικά με την ανάληψη και την άσκηση δραστηριοτήτων ασφάλισης και αντασφάλισης (Φερεγγυότητα ΙΙ) (ΕΕ L 335 της 17.12.2009, σ. 1).

(13)  Στην απόφασή του στην υπόθεση C-142/87 Βασίλειο του Βελγίου κατά Επιτροπής των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων το Δικαστήριο απεφάνθη ότι όχι μόνο οι ενισχύσεις για εξαγωγές εντός της Ένωσης, αλλά και οι ενισχύσεις για εξαγωγές εκτός της Ένωσης ενδέχεται να επηρεάσουν τον ανταγωνισμό και τις συναλλαγές εντός της Ένωσης. Και οι δύο τύποι πράξεων καλύπτονται από επιχειρήσεις ασφάλισης εξαγωγικών πιστώσεων και οι ενισχύσεις για αμφότερες μπορούν συνεπώς να επηρεάσουν τον ανταγωνισμό και το εμπόριο εντός της Ένωσης.

(14)  Οδηγία 91/674/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 19ης Δεκεμβρίου 1991, για τους ετήσιους και τους ενοποιημένους λογαριασμούς των ασφαλιστικών επιχειρήσεων (ΕΕ L 374 της 31.12.1991, σ. 7).

(15)  Σύσταση 2003/361/ΕΚ της Επιτροπής, της 6ης Μαΐου 2003, σχετικά με τον ορισμό των πολύ μικρών, των μικρών και των μεσαίων επιχειρήσεων (ΕΕ L 124 της 20.5.2003, σ. 36).

(16)  Για κάθε σχετική κατηγορία κινδύνου, το φάσμα ασφαλίστρων κινδύνου safe-harbour προσδιορίστηκε με βάση τις αποκλίσεις των συμβάσεων αντιστάθμισης πιστωτικού κινδύνου (CDS) ενός έτους, λαμβανομένης ως βάση σύνθετης βαθμολόγησης που περιλαμβάνει και τους τρεις μεγαλύτερους οργανισμούς αξιολόγησης της πιστοληπτικής ικανότητας (Standard & Poor’s, Moody’s και Fitch) κατά τα έτη 2007-2011, υπό την προϋπόθεση ότι ο μέσος όρος των ποσοστών ανάκτησης για βραχυπρόθεσμη ασφάλιση εξαγωγικών πιστώσεων είναι 40 %. Στη συνέχεια τα φάσματα προσδιορίστηκαν σε συνεχή βάση για να ανταποκρίνονται καλύτερα στο γεγονός ότι τα ασφάλιστρα κινδύνου δεν παραμένουν σταθερά με την πάροδο του χρόνου.

(17)  Οι κατηγορίες κινδύνου των αγοραστών βασίζονται στις διαβαθμίσεις της πιστοληπτικής ικανότητας. Οι διαβαθμίσεις δεν απαιτείται να προέρχονται από ειδικούς οργανισμούς πιστοληπτικής διαβάθμισης. Είναι επίσης αποδεκτά τα εθνικά συστήματα διαβάθμισης ή τα συστήματα διαβάθμισης που χρησιμοποιούνται από τράπεζες. Για τις επιχειρήσεις που δεν διαθέτουν δημόσια διαβάθμιση, θα μπορούσε να εφαρμοστεί διαβάθμιση βασιζόμενη σε επαληθεύσιμες πληροφορίες.

(18)  Προμήθεια ασφαλείας (Safe harbour) για ασφαλιστική σύμβαση 30 ημερών υπολογίζεται διαιρώντας το ετήσιο ασφάλιστρο κινδύνου διά 12.

(19)  Η εξαιρετική κατηγορία κινδύνου περιλαμβάνει κινδύνους που ισοδυναμούν με διαβάθμιση πιστοληπτικής ικανότητας AAA, AA+, AA, AA–, A+, A, A– από την Standard & Poor’s.

(20)  Η καλή κατηγορία κινδύνου περιλαμβάνει κινδύνους που ισοδυναμούν με διαβάθμιση πιστοληπτικής ικανότητας BBB+, BBB ή BBB– από την Standard & Poor’s.

(21)  Η ικανοποιητική κατηγορία κινδύνου περιλαμβάνει κινδύνους που ισοδυναμούν με διαβάθμιση πιστοληπτικής ικανότητας BB+, BB ή BB– από την Standard & Poor’s.

(22)  Η ασθενής κατηγορία κινδύνου περιλαμβάνει κινδύνους που ισοδυναμούν με διαβάθμιση πιστοληπτικής ικανότητας B+, B ή B– από την Standard & Poor’s.

(23)  Οι ασφαλιστές πιστώσεων και οι μεσίτες με τους οποίους πραγματοποιήθηκε η επαφή θα πρέπει να είναι αντιπροσωπευτικοί όσον αφορά τα προσφερόμενα προϊόντα (π.χ. ειδικευμένοι πάροχοι ασφάλισης έναντι ενός μόνο κινδύνου) και το μέγεθος της αγοράς που καλύπτουν (π.χ. να αντιπροσωπεύουν από κοινού ένα ελάχιστο μερίδιο 50 % της αγοράς).

(24)  Ανακοίνωση της Επιτροπής – «Προσωρινό πλαίσιο για τη λήψη μέτρων κρατικής ενίσχυσης με σκοπό να στηριχθεί η οικονομία κατά τη διάρκεια της τρέχουσας έξαρσης της νόσου COVID-19» C(2020)1863 της 19.3.2020 (ΕΕ C 91Ι της 20.3.2020, σ. 1), όπως τροποποιήθηκε με τις ανακοινώσεις της Επιτροπής C(2020) 2215 (ΕΕ C 112Ι της 4.4.2020, σ. 1), C(2020) 3156 (ΕΕ C 164 της 13.5.2020, σ. 3), C(2020) 4509 (ΕΕ C 218 της 2.7.2020, σ. 3), C(2020) 7127 (ΕΕ C 340Ι της 13.10.2020, σ. 1) C(2021) 564 (EE C 34 της 1.2.2021, σ. 6)και C(2021) 8442 (ΕΕ C 473 της 24.11.2021, σ. 1). Τα σημεία 24 έως 27 και 62 της ανακοίνωσης C(2021) 8442 της Επιτροπής σχετικά με την 6η τροποποίηση του προσωρινού πλαισίου παρέχουν περαιτέρω πληροφορίες σχετικά με την προσωρινή εξαίρεση.


ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

Κατάλογος χωρών με εμπορεύσιμους κινδύνους

Βέλγιο

Κύπρος

Σλοβακία

Βουλγαρία

Λετονία

Φινλανδία

Τσεχία

Λιθουανία

Σουηδία

Δανία

Λουξεμβούργο

Αυστραλία

Γερμανία

Ουγγαρία

Καναδάς

Εσθονία

Μάλτα

Ισλανδία

Ιρλανδία

Κάτω Χώρες

Ιαπωνία

Ελλάδα

Αυστρία

Νέα Ζηλανδία

Ισπανία

Πολωνία

Νορβηγία

Γαλλία

Πορτογαλία

Ελβετία

Κροατία

Ρουμανία

Ηνωμένο Βασίλειο

Ιταλία

Σλοβενία

Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής


Top