24.4.2014   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

L 122/18

(1)

Θα πρέπει να εξασφαλισθεί υψηλό γενικό επίπεδο ασφαλείας της πολιτικής αεροπορίας στην Ένωση και θα πρέπει να καταβληθεί κάθε προσπάθεια για να μειωθεί ο αριθμός ατυχημάτων και συμβάντων, ώστε οι πολίτες να έχουν εμπιστοσύνη στις αεροπορικές μεταφορές.

(2)

Το ποσοστό θανατηφόρων ατυχημάτων στην πολιτική αεροπορία έμεινε σχετικά σταθερό κατά την τελευταία δεκαετία· ωστόσο, εκφράζονται φόβοι ότι η προβλεπόμενη αύξηση της κίνησης τις επόμενες δεκαετίες, καθώς και η αυξανόμενη τεχνική πολυπλοκότητα των αεροσκαφών, θα αυξήσουν τα ατυχήματα.

(3)

Ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 996/2010 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (3) αποβλέπει στην πρόληψη ατυχημάτων με τη διευκόλυνση της ταχείας διεξαγωγής αποτελεσματικών και υψηλού επιπέδου ερευνών ασφαλείας. Ο παρών κανονισμός δεν πρέπει να υπεισέρχεται στη διαδικασία διερευνήσεων ατυχημάτων και συμβάντων που διαχειρίζονται οι εθνικές αρχές διερεύνησης ασφαλείας, όπως ορίζει ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 996/2010. Σε περίπτωση ατυχήματος ή σοβαρού συμβάντος, η κοινοποίηση του περιστατικού υπόκειται επίσης στις διατάξεις του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 996/2010.

(4)

Η δημιουργία συστημάτων αναφοράς περιστατικών επιβάλλεται από τις υφισταμένες νομοθετικές πράξεις της Ένωσης, και συγκεκριμένα από τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 216/2008 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (4) και τους εκτελεστικούς κανονισμούς του, στο πλαίσιο του συστήματος διαχείρισης της ασφάλειας των οργανισμών. Η συμμόρφωση με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 216/2008 και τους εκτελεστικούς κανονισμούς του δεν θα πρέπει να απαλλάσσει τους οργανισμούς από τη συμμόρφωση με τον παρόντα κανονισμό. Ομοίως, η συμμόρφωση με τον παρόντα κανονισμό δεν θα πρέπει να απαλλάσσει τους οργανισμούς από τη συμμόρφωση με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 216/2008 και τους εκτελεστικούς κανονισμούς του. Ωστόσο, αυτό δεν θα πρέπει να οδηγήσει στη δημιουργία δύο παράλληλων συστημάτων αναφοράς και, κατά συνέπεια, ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 216/2008, οι εκτελεστικοί κανονισμοί του και ο παρών κανονισμός θα πρέπει να θεωρούνται συμπληρωματικοί.

(5)

Η πείρα έχει δείξει ότι, συχνά, πριν γίνει ατύχημα, ορισμένα συμβάντα και πολλές άλλες ελλείψεις συνιστούν ενδείξεις για την ύπαρξη κινδύνου ασφαλείας και ότι οι γνώσεις που βασίζονται στις πληροφορίες ασφάλειας αποτελούν σημαντική πηγή για τον εντοπισμό υφιστάμενων ή δυνητικών κινδύνων ασφαλείας. Επιπλέον, ενώ η δυνατότητα συναγωγής διδαγμάτων από ένα ατύχημα είναι ζωτικής σημασίας, τα απλά συστήματα αντίδρασης έχουν δείξει τα όριά τους όσον αφορά τη δυνατότητά τους να επιφέρουν βελτιώσεις και πρέπει να συμπληρωθούν με προδραστικά συστήματα, τα οποία θα χρησιμοποιούν άλλους τύπους πληροφοριών ασφαλείας, ώστε να γίνουν πραγματικές βελτιώσεις στην ασφάλεια των πτήσεων. Η Ένωση, τα κράτη μέλη της, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Ασφάλειας της Αεροπορίας («ο Οργανισμός») και οι οργανισμοί θα πρέπει να κινηθούν προς την κατεύθυνση περισσότερο προδραστικών και τεκμηριωμένων διαδικασιών ασφαλείας, οι οποίες να επικεντρώνονται στην πρόληψη ενός ατυχήματος με την ανάλυση όλων των σχετικών πληροφοριών ασφαλείας, συμπεριλαμβανομένων των πληροφοριών σχετικά με περιστατικά στην πολιτική αεροπορία, και με την αξιοποίηση της ανάλυσης αυτής, για να συμβάλουν στη βελτίωση της ασφάλειας της πολιτικής αεροπορίας.

(6)

Για τη βελτίωση της ασφάλειας της πολιτικής αεροπορίας, απαιτείται να αναφέρονται οι σχετικές πληροφορίες για την ασφάλεια της πολιτικής αεροπορίας, καθώς και να συλλέγονται, αποθηκεύονται, προστατεύονται, ανταλλάσσονται, διαδίδονται και αναλύονται, και να λαμβάνονται τα κατάλληλα μέτρα ασφαλείας με βάση τα συλλεγόμενα στοιχεία. Αυτή η προδραστική και τεκμηριωμένη προσέγγιση πρέπει να εφαρμοσθεί από τις αρμόδιες αρχές των κρατών μελών για την ασφάλεια της αεροπορίας, από οργανισμούς στο πλαίσιο των οικείων συστημάτων διαχείρισης της ασφάλειας και από τον Οργανισμό.

(7)

Οι απαιτήσεις που επιβάλλονται στους διαφόρους οργανισμούς όσον αφορά τις αναφορές περιστατικών θα πρέπει να είναι ανάλογες προς το μέγεθος του αντίστοιχου οργανισμού και το πεδίο των δραστηριοτήτων του. Θα ήταν συνεπώς δυνατόν, ειδικότερα για μικρότερους οργανισμούς, να αποφασίσουν συνένωση ή συγχώνευση της αναφοράς περιστατικών εντός του οργανισμού, μοιράζοντας έτσι τις αναφορές περιστατικών με παρόμοιους οργανισμούς, ή να αναθέσουν σε εξωτερικό ειδικευμένο φορέα, εγκεκριμένο από τις αρμόδιες αρχές των κρατών μελών, τη συλλογή, αξιολόγηση, επεξεργασία, ανάλυση και αποθήκευση των στοιχείων σχετικά με τα περιστατικά. Οι φορείς αυτοί θα πρέπει να τηρούν τις αρχές της προστασίας και εμπιστευτικότητας που προβλέπονται στον παρόντα κανονισμό. Ο οργανισμός που αναθέτει εργασίες υπεργολαβικώς θα πρέπει να εξακολουθεί να ελέγχει δεόντως τις εργασίες που γίνονται από τον τρίτο και να φέρει την τελική ευθύνη για την εφαρμογή των απαιτήσεων του παρόντος κανονισμού.

(8)

Πρέπει να διασφαλισθεί ότι τα περιστατικά που ενέχουν σημαντικό κίνδυνο για την ασφάλεια της αεροπορίας αναφέρονται συστηματικά από τους άμεσα αρμόδιους επαγγελματίες της αεροπορίας. Συστήματα εθελοντικής αναφοράς θα πρέπει να συμπληρώνουν τα συστήματα υποχρεωτικής αναφοράς, ώστε να μπορεί κανείς να αναφέρει στοιχεία σχετικά με περιστατικά αφορώντα την ασφάλεια της αεροπορίας είτε μέσω του ενός διαύλου είτε μέσω του άλλου. Θα πρέπει να δημιουργηθούν συστήματα υποχρεωτικής και εθελοντικής αναφοράς στο πλαίσιο των οργανισμών, του Οργανισμού και των αρμόδιων αρχών των κρατών μελών. Οι συλλεγόμενες πληροφορίες θα πρέπει να διαβιβάζονται στην αρμόδια αρχή ώστε να ενισχυθεί η ασφάλεια της αεροπορίας. Οι οργανισμοί αναλύουν τα περιστατικά που θα μπορούσαν να έχουν αντίκτυπο στην ασφάλεια, ώστε να διαπιστώσουν τους σχετικούς κινδύνους ασφαλείας και να αναλάβουν την κατάλληλη διορθωτική ή προληπτική δράση. Οι οργανισμοί θα πρέπει να αποστέλλουν αρχικά τα πρώτα αποτελέσματα των αναλύσεών τους στην αρμόδια αρχή των κρατών μελών ή στον Οργανισμό και, εν συνεχεία, να τους στέλνουν τα τελικά αποτελέσματα, εάν αυτά δείχνουν πραγματικό ή δυνητικό κίνδυνο για την ασφάλεια της αεροπορίας. Οι αρμόδιες αρχές των κρατών μελών και ο Οργανισμός θα πρέπει να συστήσουν μηχανισμό για τα περιστατικά που τους αναφέρονται απευθείας και να παρακολουθούν καταλλήλως την αξιολόγηση από τον οργανισμό και την ενδεχόμενη διορθωτική ή προληπτική δράση.

(9)

Το προσωπικό διαφόρων κατηγοριών που εργάζεται στην πολιτική αεροπορία ή άλλως χρησιμοποιείται από αυτήν παρατηρεί περιστατικά που ενδιαφέρουν την πρόληψη ατυχημάτων. Συνεπώς, θα πρέπει να διαθέτει τα κατάλληλα μέσα που θα του επιτρέπουν να τα αναφέρει, ενώ θα πρέπει να του εξασφαλίζεται προστασία. Για να ενθαρρυνθεί το προσωπικό να προβαίνει σε αναφορές και για να κατανοήσει καλύτερα τον θετικό αντίκτυπο της αναφοράς ενός περιστατικού στην ασφάλεια της αεροπορίας, πρέπει να ενημερώνεται τακτικά για τις δράσεις που αναλαμβάνονται στο πλαίσιο των συστημάτων αναφοράς περιστατικών.

(10)

Οι κάθε είδους κίνδυνοι που αφορούν περίπλοκα μηχανοκίνητα αεροσκάφη διαφέρουν πολύ από εκείνους που συνδέονται με άλλα αεροσκάφη. Ως εκ τούτου, ενώ το σύνολο της αεροπορίας πρέπει να καλύπτεται από τον παρόντα κανονισμό, οι υποχρεώσεις της οφείλουν να είναι ανάλογες με τον τομέα δραστηριότητας και την πολυπλοκότητα του κάθε αεροσκάφους. Έτσι, τα περιστατικά που αφορούν μη σύνθετα μηχανοκίνητα αεροσκάφη θα πρέπει να υπόκεινται σε απλουστευμένες υποχρεώσεις αναφοράς, προσαρμοσμένες στον εν λόγω κλάδο της αεροπορίας.

(11)

Θα πρέπει να ενθαρρυνθεί η ανάπτυξη άλλων μέσων συλλογής πληροφοριών για την ασφάλεια, πέραν των συστημάτων που απαιτούνται από τον παρόντα κανονισμό, για τη συλλογή συμπληρωματικών πληροφοριών που θα μπορούσαν να συμβάλουν στη βελτίωση της ασφάλειας της αεροπορίας. Τα επιτυχημένα συστήματα συλλογής πληροφοριών ασφαλείας που λειτουργούν ήδη στο πλαίσιο οργανισμών θα πρέπει να διατηρηθούν παράλληλα με τα συστήματα που δημιουργούνται για τους σκοπούς του παρόντος κανονισμού.

(12)

Οι αρχές διερεύνησης ασφαλείας και κάθε φορέας που έχει αναλάβει την ασφάλεια της πολιτικής αεροπορίας στην ΕΕ θα πρέπει να έχουν πλήρη πρόσβαση στα συλλεγόμενα στοιχεία σχετικά με τα περιστατικά ή στις αναφορές περιστατικών που αποθηκεύονται από τα κράτη μέλη τους, για να αποφασίζουν ποια συμβάντα ενδέχεται να απαιτούν διερεύνηση ασφαλείας, καθώς και για να συνάγουν διδάγματα ασφαλείας που εξυπηρετούν την ασφάλεια της αεροπορίας και να εκπληρώνουν τις εποπτικές τους υποχρεώσεις.

(13)

Είναι ουσιαστικής σημασίας να λαμβάνονται πλήρη δεδομένα υψηλής ποιότητας, δεδομένου ότι η ανάλυση και οι τάσεις που βασίζονται σε ανακριβή δεδομένα μπορεί να οδηγήσουν σε παραπλανητικά αποτελέσματα και να επικεντρώσουν τις προσπάθειες εκεί όπου δεν χρειάζεται ανάληψη δράσης. Επιπλέον, τέτοια ανακριβή δεδομένα ενδέχεται να οδηγήσουν σε απώλεια της εμπιστοσύνης στις πληροφορίες που παράγονται από τα συστήματα αναφοράς. Για να διασφαλισθεί η ποιότητα και να διευκολυνθεί η πληρότητα των αναφορών περιστατικών, οι αναφορές πρέπει να περιέχουν τουλάχιστον ορισμένες πληροφορίες, οι οποίες μπορεί να ποικίλλουν ανάλογα με την κατηγορία του περιστατικού. Επιπλέον, πρέπει να εφαρμοσθούν διαδικασίες ελέγχου της ποιότητας των πληροφοριών και να αποφεύγεται η ασυνέπεια μεταξύ της αναφοράς ενός περιστατικού και των αρχικών στοιχείων του συλλεγέντος περιστατικού. Επιπλέον, με τη στήριξη της Επιτροπής, πρέπει να αναπτυχθεί επαρκές υλικό καθοδήγησης, ιδίως για να διασφαλισθεί η ποιότητα και να διευκολυνθούν η πληρότητα των δεδομένων, καθώς και η συνεπής και ομοιόμορφη εισαγωγή των δεδομένων σε βάσεις δεδομένων. Πρέπει επίσης να οργανωθούν ημερίδες, για παράδειγμα από την Επιτροπή, για την παροχή της απαραίτητης στήριξης.

(14)

Είναι απαραίτητο να αναπτυχθεί από την Επιτροπή κοινό ευρωπαϊκό σύστημα ταξινόμησης κινδύνων, ώστε να υποστηριχθεί ο προσδιορισμός της έγκαιρης δράσης που απαιτείται όταν πρόκειται για μεμονωμένα περιστατικά ασφαλείας υψηλού κινδύνου. Το σύστημα πρέπει επίσης να επιτρέπει τον εντοπισμό των κύριων πεδίων κινδύνου, όταν πρόκειται για συγκεντρωτικές πληροφορίες. Ένα τέτοιο σύστημα πρέπει να στηρίζει τις αρμόδιες οντότητες στην αξιολόγηση των περιστατικών τους και στην καλύτερη εστίαση των προσπαθειών τους. Ένα κοινό ευρωπαϊκό σύστημα ταξινόμησης κινδύνων θα πρέπει να διευκολύνει την ολοκληρωμένη και εναρμονισμένη προσέγγιση της διαχείρισης των κινδύνων σε ολόκληρο το ευρωπαϊκό σύστημα αεροπορίας, επιτρέποντας κατά τον τρόπο αυτόν στους οργανισμούς, τα κράτη μέλη, την Επιτροπή και τον Οργανισμό να επικεντρώνονται σε εναρμονισμένες προσπάθειες για τη βελτίωση της ασφάλειας.

(15)

Το κοινό σύστημα ταξινόμησης κινδύνων θα πρέπει επίσης, κατά την εξέταση των συγκεντρωτικών πληροφοριών σε ευρωπαϊκό επίπεδο, τόσο να επιτρέπει τον προσδιορισμό των κύριων πεδίων κινδύνου εντός της Ένωσης όσο και να στηρίζει το έργο που επιτελείται στον τομέα του Ευρωπαϊκού Προγράμματος Ασφάλειας της Αεροπορίας και του Ευρωπαϊκού Σχεδίου Ασφάλειας της Αεροπορίας. Πρέπει να δοθεί η κατάλληλη στήριξη από την Επιτροπή για να εξασφαλισθεί η συνεπής και ομοιόμορφη ταξινόμηση των κινδύνων σε όλα τα κράτη μέλη.

(16)

Οι αναφορές περιστατικών θα πρέπει να αποθηκεύονται σε βάσεις δεδομένων οι οποίες θα πρέπει να αποτελούν ένα σύστημα συμβατό με το Ευρωπαϊκό Συντονιστικό Κέντρο των Συστημάτων Αναφοράς Περιστατικών σε Αεροσκάφη (ECCAIRS) (το λογισμικό που χρησιμοποιείται από όλα τα κράτη μέλη και από το Ευρωπαϊκό Κεντρικό Αποθετήριο για να αποθηκεύονται οι αναφορές για διάφορα περιστατικά) και με την ταξινόμηση ADREP (την ταξινόμηση της Διεθνούς Οργάνωσης Πολιτικής Αεροπορίας (ICAO), η οποία χρησιμοποιείται επίσης στο λογισμικό ECCAIRS). Ο Οργανισμός και η Επιτροπή παρέχουν τεχνική υποστήριξη για τη διαλειτουργικότητα των συστημάτων.

(17)

Οι οργανισμοί θα πρέπει να αποθηκεύουν σε βάση δεδομένων αναφορές περιστατικών που ανακύπτουν από στοιχεία σχετικά με τα περιστατικά που συλλέγονται στο πλαίσιο του συστήματος υποχρεωτικής αναφοράς και, κατά περίπτωση, του συστήματος εθελοντικής αναφοράς. Η πολυπλοκότητα της βάσης δεδομένων μπορεί να είναι ανάλογη του μεγέθους του αντίστοιχου οργανισμού και/ή της σημασίας του για την επίτευξη των στόχων του παρόντος κανονισμού και θα πρέπει, τουλάχιστον, να αποτελείται από ένα αρχείο δεδομένων που να περιλαμβάνει όλα τα κοινά υποχρεωτικά πεδία δεδομένων και, κατά περίπτωση, ειδικά υποχρεωτικά πεδία δεδομένων.

(18)

Όταν στα περιστατικά ενέχονται αεροσκάφη νηολογημένα σε κράτος μέλος ή αεροσκάφη τα οποία εκμεταλλεύεται οργανισμός εγκατεστημένος σε κράτος μέλος, τα περιστατικά αυτά πρέπει να αναφέρονται ακόμη και εάν έχουν σημειωθεί εκτός της επικράτειας του εν λόγω κράτους μέλους.

(19)

Οι πληροφορίες σχετικά με περιστατικά πρέπει να ανταλλάσσονται εντός της Ένωσης για να ενισχυθεί ο προσδιορισμός πραγματικών ή δυνητικών κινδύνων. Επιπλέον, η ανταλλαγή πληροφοριών αναμένεται ότι θα επιτρέψει στα κράτη μέλη να έχουν πρόσβαση σε όλες τις χρήσιμες πληροφορίες σχετικά με περιστατικά που σημειώνονται στην επικράτειά τους ή στον εναέριο χώρο τους, τα οποία ωστόσο αναφέρονται σε άλλο κράτος μέλος. Αναμένεται επίσης να επιτρέψει στον Οργανισμό να έχει ακριβείς πληροφορίες σχετικά με τα περιστατικά και πρόσβαση σε όλες τις αναφορές περιστατικών που συλλέγονται στην Ένωση, προκειμένου, εφόσον απαιτείται, να λαμβάνονται διορθωτικά μέτρα έναντι κινδύνων που εντοπίζονται στην Ένωση. Η εν λόγω ανταλλαγή πληροφοριών αναμένεται να επιτρέψει στις αρμόδιες αρχές των κρατών μελών να έχουν ακριβείς πληροφορίες σχετικά με περιστατικά που σημειώνονται στον εναέριο χώρο τους, και, εφόσον απαιτείται, να λαμβάνουν διορθωτικά μέτρα έναντι κινδύνων που εντοπίζονται στην επικράτειά τους.

(20)

Κατά την ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με περιστατικά, θα πρέπει να τηρείται ο βασικός στόχος της πρόληψης αεροπορικών ατυχημάτων και συμβάντων. Δεν θα πρέπει να χρησιμοποιείται προς απόδοση υπαιτιότητας ή ευθύνης ή προς αξιολόγηση των επιδόσεων ασφαλείας.

(21)

Ο αποτελεσματικότερος τρόπος για τη διασφάλιση της ανταλλαγής μεγάλου όγκου πληροφοριών ασφαλείας μεταξύ όλων των κρατών μελών, της Επιτροπής και του Οργανισμού είναι το Ευρωπαϊκό Κεντρικό Αποθετήριο, με την προϋπόθεση ότι τα κράτη μέλη, η Επιτροπή και ο Οργανισμός θα έχουν πλήρη πρόσβαση σε αυτό.

(22)

Όλες οι σχετικές με την ασφάλεια πληροφορίες οι οποίες προκύπτουν από τις αναφορές περιστατικών που συλλέγονται στην Ένωση πρέπει να διαβιβάζονται εγκαίρως στο Ευρωπαϊκό Κεντρικό Αποθετήριο. Στις πληροφορίες αυτές θα πρέπει να περιλαμβάνονται, εκτός από τη συλλογή συμβάντων, και πληροφορίες από ατυχήματα και σοβαρά συμβάντα που διερευνώνται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 996/2010.

(23)

Οι πληροφορίες οι οποίες αφορούν περιστατικά και έχουν αποθηκευθεί στις βάσεις δεδομένων οργανισμών, κρατών μελών ή του Οργανισμού θα πρέπει να υπόκεινται στον παρόντα κανονισμό.

(24)

Όλες οι σχετικές με την ασφάλεια πληροφορίες που περιέχονται στο Ευρωπαϊκό Κεντρικό Αποθετήριο πρέπει να είναι πλήρως διαθέσιμες σε φορείς επιφορτισμένους με τη ρύθμιση της ασφάλειας της πολιτικής αεροπορίας εντός της Ένωσης, συμπεριλαμβανομένου του Οργανισμού, καθώς και στις αρχές που είναι επιφορτισμένες με τη διερεύνηση ατυχημάτων και συμβάντων εντός της Ένωσης.

(25)

Οι ενδιαφερόμενοι θα μπορούν να ζητούν πρόσβαση σε ορισμένες πληροφορίες που περιέχει το Ευρωπαϊκό Κεντρικό Αποθετήριο, με την επιφύλαξη των κανόνων εμπιστευτικότητας των πληροφοριών αυτών και διατήρησης της ανωνυμίας των εμπλεκομένων.

(26)

Δεδομένου ότι τα εθνικά κέντρα επαφής έχουν πλήρη γνώση των ενδιαφερόμενων μερών που είναι εγκατεστημένα σε ένα δεδομένο κράτος μέλος, τις αιτήσεις των ενδιαφερόμενων μερών που είναι εγκατεστημένα στο έδαφος αυτού του κράτους μέλους διεκπεραιώνει το αντίστοιχο εθνικό κέντρο επαφής, ενώ τις αιτήσεις των ενδιαφερόμενων μερών από τρίτες χώρες ή από διεθνείς οργανισμούς διεκπεραιώνει η Επιτροπή.

(27)

Οι πληροφορίες που περιέχονται στις εκθέσεις περιστατικών αναλύονται για να εντοπισθούν οι κίνδυνοι ασφαλείας. Ως εκ τούτου, ενδεχόμενα μέτρα για τη βελτίωση της ασφάλειας της αεροπορίας θα πρέπει να καθορίζονται και να εφαρμόζονται εγκαίρως. Οι πληροφορίες σχετικά με την ανάλυση και την παρακολούθηση των περιστατικών πρέπει να διαδίδονται εντός των οργανισμών, των αρμόδιων αρχών των κρατών μελών και του Οργανισμού, καθώς η ανταλλαγή εμπειριών σχετικά με τα αναφερόμενα περιστατικά αποτελεί καλό κίνητρο ώστε να αναφέρονται περιστατικά. Αν πρέπει και είναι δυνατόν, οι πληροφορίες σχετικά με την ανάλυση και την παρακολούθηση των περιστατικών θα πρέπει επίσης να διαδίδονται προς τα άτομα που ανέφεραν απευθείας περιστατικά στις αρμόδιες αρχές των κρατών μελών και στον Οργανισμό. Η ενημέρωση αυτή πρέπει να συνάδει με τους κανόνες εμπιστευτικότητας και προστασίας του αναφέροντος και των προσώπων που μνημονεύονται στην αναφορά δυνάμει του παρόντος κανονισμού.

(28)

Με τον παρόντα κανονισμό επιδιώκεται να επικουρούνται τα κράτη μέλη, ο Οργανισμός και οι οργανισμοί κατά τη διαχείριση των κινδύνων ασφαλείας της αεροπορίας. Τα συστήματα των οργανισμών για τη διαχείριση της ασφάλειας συμπληρώνονται από τα ανάλογα συστήματα των κρατών μελών και του Οργανισμού για τη διαχείριση της ασφάλειας. Οι οργανισμοί διαχειρίζονται τους κινδύνους ασφαλείας που συνδέονται με τη συγκεκριμένη δραστηριότητά τους, ενώ οι αρμόδιες αρχές των κρατών μελών και ο Οργανισμός διαχειρίζονται τους κινδύνους ασφαλείας της αεροπορίας για ολόκληρα κράτη μέλη και την Ένωση και ασχολούνται με τους κοινούς κινδύνους ασφαλείας για την αεροπορία στο αντίστοιχο κράτος μέλος ή σε επίπεδο Ένωσης. Οι ευθύνες των αρμόδιων αρχών των κρατών μελών και του Οργανισμού δεν πρέπει να απαλλάσσουν τους οργανισμούς από τις άμεσες ευθύνες τους όσον αφορά τη διαχείριση της ασφάλειας των προϊόντων και υπηρεσιών που παρέχουν. Για τον σκοπό αυτό, οι οργανισμοί θα πρέπει να συλλέγουν και να αναλύουν τα γνωστοποιούμενα περιστατικά, ώστε να εντοπίζουν και να μετριάζουν τους κινδύνους που συνδέονται με τη δραστηριότητά τους· θα πρέπει επίσης να εκτιμούν τους σχετικούς κινδύνους ασφαλείας και να διαθέτουν πόρους για τη λήψη άμεσων και κατάλληλων μέτρων με στόχο τον μετριασμό των κινδύνων ασφαλείας. Η συνολική διαδικασία θα πρέπει να παρακολουθείται από την εκάστοτε αρμόδια αρχή, η οποία, εφόσον απαιτείται, θα πρέπει να ζητεί να αναληφθούν πρόσθετες δράσεις, ώστε να εξασφαλισθεί η κατάλληλη αντιμετώπιση των ελλείψεων στον τομέα της ασφάλειας. Από την άλλη πλευρά, οι αρμόδιες αρχές των κρατών μελών και ο Οργανισμός θα πρέπει να συμπληρώνουν τα συστήματα διαχείρισης της ασφάλειας των οργανισμών σε επίπεδο κρατών μελών και ευρωπαϊκό επίπεδο αντίστοιχα.

(29)

Κατά τον καθορισμό των μέτρων που πρέπει να περιλάβουν στο οικείο πρόγραμμα ασφαλείας και σχέδιο ασφαλείας, και για να διασφαλισθεί ότι τα μέτρα αυτά είναι τεκμηριωμένα, τα κράτη μέλη πρέπει να αξιοποιούν τις πληροφορίες που προέρχονται από τις συλλεγόμενες αναφορές περιστατικών και από την ανάλυσή τους. Τα κρατικά προγράμματα ασφαλείας και τα κρατικά σχέδια ασφαλείας συμπληρώνονται σε ευρωπαϊκό επίπεδο από το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Ασφαλείας της Αεροπορίας και το Ευρωπαϊκό Σχέδιο Ασφαλείας της Αεροπορίας.

(30)

Δεδομένου ότι η επιδιωκόμενη βελτίωση της ασφάλειας των πτήσεων δεν μπορεί να επιτευχθεί επαρκώς από τα κράτη μέλη, διότι τα συστήματα αναφοράς που εφαρμόζουν τα κράτη μέλη μεμονωμένα είναι λιγότερο αποτελεσματικά σε σύγκριση με ένα συντονισμένο δίκτυο ανταλλαγής πληροφοριών που επιτρέπει τον εντοπισμό πιθανών προβλημάτων ασφαλείας και κύριων πεδίων κινδύνου σε ενωσιακό επίπεδο, η ανάλυση σε εθνικό επίπεδο πρέπει να συμπληρώνεται από ανάλυση και παρακολούθηση σε ενωσιακό επίπεδο, για να διασφαλισθεί καλύτερα η πρόληψη των αεροπορικών ατυχημάτων και συμβάντων. Το καθήκον αυτό θα πρέπει να εκτελείται σε ενωσιακό επίπεδο από δίκτυο αναλυτών ασφάλειας της αεροπορίας σε συντονισμό με τον Οργανισμό και την Επιτροπή. Το εν λόγω δίκτυο θα πρέπει να μπορεί να καλέσει ομοφώνως άλλους παρατηρητές στις συνεδριάσεις του, συμπεριλαμβανομένων εργαζομένων ή εκπροσώπων της βιομηχανίας.

(31)

Το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Ασφάλειας της Αεροπορίας και το Ευρωπαϊκό Σχέδιο Ασφάλειας της Αεροπορίας πρέπει να ωφεληθούν ιδίως από το έργο του δικτύου αναλυτών ασφάλειας της αεροπορίας για τον προσδιορισμό των δράσεων που πρέπει να αναλαμβάνονται σε ενωσιακό επίπεδο, με τεκμηριωμένο τρόπο.

(32)

Πρέπει να παρέχονται στο ευρύ κοινό γενικές συγκεντρωτικές πληροφορίες σχετικά με το επίπεδο ασφάλειας της αεροπορίας στα κράτη μέλη και στην Ένωση. Οι εν λόγω πληροφορίες θα πρέπει ιδίως να καλύπτουν τάσεις και αναλύσεις που προκύπτουν από την εφαρμογή του παρόντος κανονισμού από τα κράτη μέλη, καθώς και πληροφορίες σε συγκεντρωτική μορφή σχετικά με το περιεχόμενο του Ευρωπαϊκού Κεντρικού Αποθετηρίου και μπορούν να παρέχονται με τη δημοσίευση των τάσεων των δεικτών επιδόσεων ασφαλείας (SPI).

(33)

Το σύστημα ασφαλείας της πολιτικής αεροπορίας βασίζεται στις εμπειρίες και τα διδάγματα που συνάγονται από ατυχήματα και συμβάντα. Η αναφορά περιστατικών και η αξιοποίηση των περιστατικών προς όφελος της ασφάλειας βασίζονται σε μια σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ του ατόμου που αναφέρει το περιστατικό και του φορέα που αναλαμβάνει τη συλλογή και την αξιολόγησή του. Αυτό απαιτεί αυστηρή εφαρμογή των κανόνων εμπιστευτικότητας. Σκοπός της προστασίας των πληροφοριών ασφαλείας από ακατάλληλη χρήση και του περιορισμού της πρόσβασης στο Ευρωπαϊκό Κεντρικό Αποθετήριο μόνο στα ενδιαφερόμενα μέρη που συμμετέχουν στη βελτίωση της ασφάλειας της πολιτικής αεροπορίας είναι να διασφαλισθεί συνεχής διαθεσιμότητα των πληροφοριών ασφαλείας, ώστε να είναι δυνατόν να λαμβάνονται προληπτικά μέτρα ορθά και έγκαιρα και να βελτιωθεί η ασφάλεια της αεροπορίας. Σε αυτό το πλαίσιο, οι ευαίσθητες πληροφορίες ασφαλείας θα πρέπει να προστατεύονται κατάλληλα και θα πρέπει να διασφαλίζεται η συλλογή τους με την εγγύηση του εμπιστευτικού χαρακτήρα τους, της προστασίας της πηγής από την οποία προέρχονται και της εξασφάλισης της εμπιστοσύνης των εργαζομένων στην πολιτική αεροπορία στα συστήματα αναφοράς. Θα πρέπει να ληφθούν κατάλληλα μέτρα τα οποία θα διασφαλίζουν την εμπιστευτικότητα των πληροφοριών που συλλέγονται μέσω συστημάτων αναφοράς περιστατικών, ενώ η πρόσβαση στο Ευρωπαϊκό Κεντρικό Αποθετήριο θα πρέπει να είναι περιορισμένη. Οι εθνικοί νόμοι περί ελευθερίας της πληροφορίας πρέπει να λαμβάνουν υπόψη την αναγκαία εμπιστευτικότητα των εν λόγω πληροφοριών. Οι πληροφορίες αυτές πρέπει να προστατεύονται επαρκώς, ώστε να μη χρησιμοποιούνται ούτε να δημοσιοποιούνται χωρίς σχετική έγκριση. Θα πρέπει να χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για τη διατήρηση ή τη βελτίωση της ασφάλειας της αεροπορίας και να μη χρησιμοποιούνται για την απόδοση υπαιτιότητας ή ευθύνης.

(34)

Για να εξασφαλισθεί η εμπιστοσύνη των εργαζομένων ή του συμβασιούχου προσωπικού στο σύστημα αναφοράς περιστατικών του οργανισμού, οι πληροφορίες που συλλέγονται από αναφορές περιστατικών δέον να προστατεύονται καταλλήλως και να μη χρησιμοποιούνται για σκοπούς άλλους από τη διατήρηση ή τη βελτίωση της ασφάλειας της αεροπορίας. Οι εσωτερικοί κανόνες «σωστής νοοτροπίας» που θεσπίζονται από τους οργανισμούς κατ' εφαρμογήν του παρόντος κανονισμού πρέπει να συμβάλλουν κυρίως στην επίτευξη αυτού του στόχου. Επιπλέον, ο περιορισμός της μετάδοσης προσωπικών στοιχείων ή πληροφοριών που επιτρέπουν τον εντοπισμό του αναφέροντος ή άλλων προσώπων μνημονευομένων στην αναφορά, μέσω σαφούς διαχωρισμού μεταξύ των υπηρεσιών που χειρίζονται τις αναφορές περιστατικών και του υπόλοιπου οργανισμού, ίσως αποτελεί αποτελεσματικό τρόπο για την επίτευξη αυτού του στόχου.

(35)

Άτομα τα οποία αναφέρουν περιστατικό δυνάμει του παρόντος κανονισμού ή μνημονεύονται σε αναφορά περιστατικού πρέπει να προστατεύονται επαρκώς. Σε αυτό το πλαίσιο, οι αναφορές περιστατικών δεν πρέπει να περιλαμβάνουν αναγνωριστικά στοιχεία και δεν πρέπει να καταχωρίζονται σε βάσεις δεδομένων στοιχεία που σχετίζονται με την ταυτότητα του αναφέροντος και των μνημονευομένων στην αναφορά.

(36)

Επιπλέον, το σύστημα της πολιτικής αεροπορίας πρέπει να προωθεί ένα περιβάλλον «νοοτροπίας ασφαλείας», που θα διευκολύνει την αυθόρμητη αναφορά περιστατικών και θα συμβάλει έτσι στην προαγωγή της αρχής της «σωστής νοοτροπίας». Η «σωστή νοοτροπία» είναι ουσιώδες στοιχείο της ευρύτερης «νοοτροπίας ασφαλείας», η οποία αποτελεί τη βάση ενός σθεναρού συστήματος διαχείρισης της ασφάλειας. Ένα τέτοιο περιβάλλον δεν πρέπει να εμποδίζει τη λήψη των απαραίτητων μέτρων για τη διατήρηση ή τη βελτίωση του επιπέδου ασφάλειας της αεροπορίας.

(37)

Το περιβάλλον «σωστής νοοτροπίας» πρέπει να ενθαρρύνει τους ενδιαφερομένους να αναφέρουν πληροφορίες σχετικές με την ασφάλεια. Δεν πρέπει ωστόσο να απαλλάσσει τα άτομα από τις συνήθεις ευθύνες τους. Στο πλαίσιο αυτό, οι εργαζόμενοι και το συμβασιούχο προσωπικό δεν πρέπει να υφίστανται ζημία με βάση τις πληροφορίες που έχουν παράσχει κατ' εφαρμογήν του παρόντος κανονισμού, εκτός των περιπτώσεων δόλου ή των περιστάσεων όπου έχει εκδηλωθεί πρόδηλη, σοβαρή και σημαντική αδιαφορία έναντι προφανούς κινδύνου και σοβαρή έλλειψη επαγγελματικής ευθύνης όταν απαιτείται να ληφθούν προφανώς απαιτούμενα μέτρα λόγω των περιστάσεων, οι οποίες μπορούν να προκαλέσουν προβλέψιμη βλάβη σε πρόσωπα ή περιουσία, ή οι οποίες υπονομεύουν σημαντικά το επίπεδο ασφάλειας της αεροπορίας.

(38)

Για να ενθαρρυνθεί η αναφορά περιστατικών σχετικών με την ασφάλεια, είναι σκόπιμο να προστατεύονται όχι μόνον οι αναφέροντες περιστατικά, αλλά και οι μνημονευόμενοι στην έκθεση. Ωστόσο, η προστασία αυτή δεν πρέπει να απαλλάσσει τα εν λόγω πρόσωπα από την υποχρέωση αναφοράς δυνάμει του παρόντος κανονισμού. Ειδικότερα, όταν κάποιος μνημονεύεται σε αναφορά περιστατικού και έχει ο ίδιος την υποχρέωση να αναφέρει το συγκεκριμένο περιστατικό, αλλά εκ προθέσεως δεν το αναφέρει, τότε χάνει την προστασία και θα πρέπει να αντιμετωπίσει κυρώσεις κατ' εφαρμογήν του παρόντος κανονισμού.

(39)

Με την επιφύλαξη του εθνικού ποινικού δικαίου και της ανάγκης για ορθή απονομή της δικαιοσύνης, είναι σημαντικό να οριοθετηθεί με σαφήνεια η έκταση της προστασίας του αναφέροντος και άλλων προσώπων που μνημονεύονται στην αναφορά περιστατικού από ζημίες και διώξεις.

(40)

Για να ενισχυθεί η εμπιστοσύνη των ατόμων στο σύστημα, ο χειρισμός των αναφορών περιστατικών πρέπει να οργανώνεται κατά τρόπον ώστε να διασφαλίζεται καταλλήλως η εμπιστευτικότητα της ταυτότητας του αναφέροντος και άλλων προσώπων που μνημονεύονται στην αναφορά, ώστε να προαχθεί η «σωστή νοοτροπία». Ο στόχος είναι να δημιουργηθεί, εφόσον είναι δυνατόν, ένα ανεξάρτητο σύστημα χειρισμού των περιστατικών.

(41)

Το προσωπικό των οργανισμών, των αρμόδιων αρχών των κρατών μελών και του Οργανισμού που συμμετέχει στην αξιολόγηση, επεξεργασία ή ανάλυση των περιστατικών διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στον εντοπισμό των κινδύνων ασφαλείας και των ελλείψεων ασφαλείας. Είναι γνωστό ότι, όταν αναλύονται περιστατικά βάσει της κτηθείσας πείρας έπειτα από ατύχημα, η ανάλυση οδηγεί στον εντοπισμό κινδύνων και ελλείψεων που διαφορετικά δεν θα είχαν ίσως εντοπισθεί. Τα εν λόγω πρόσωπα μπορεί συνεπώς να φοβούνται τις πιθανές συνέπειες σε επίπεδο ποινικής δίωξης ενώπιον δικαστικών αρχών. Με την επιφύλαξη των εφαρμοστέων εθνικών κανόνων ποινικού δικαίου και της ανάγκης για ορθή απονομή της δικαιοσύνης, τα κράτη μέλη δεν θα πρέπει να κινούν διαδικασίες κατά προσώπων που εργάζονται στους μηχανισμούς αξιολόγησης, επεξεργασίας ή ανάλυσης περιστατικών των αρμόδιων αρχών των κρατών μελών όσον αφορά αποφάσεις που έχουν λάβει στο πλαίσιο των καθηκόντων τους οι οποίες, εκ των υστέρων και βάσει της κτηθείσας πείρας, αποδεικνύονται εσφαλμένες ή μη αποτελεσματικές αλλά οι οποίες, όταν ελήφθησαν, και με βάση τις διαθέσιμες την εποχή εκείνη πληροφορίες, ήταν αναλογικές και ενδεδειγμένες.

(42)

Οι εργαζόμενοι και το συμβασιούχο προσωπικό πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να καταγγέλλουν παραβιάσεις των αρχών που καθορίζουν την προστασία τους, όπως προβλέπεται στον παρόντα κανονισμό, και δεν θα πρέπει να τιμωρούνται για την αναφορά αυτή. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να καθορίσουν τις συνέπειες για όσους παραβιάζουν τις αρχές προστασίας των αναφερόντων και άλλων προσώπων που μνημονεύονται στην αναφορά και να επιβάλλουν τα δέοντα μέτρα θεραπείας ή κυρώσεις.

(43)

Τα άτομα ενδέχεται να αποθαρρύνονται από την αναφορά περιστατικών φοβούμενα την αυτοενοχοποίησή τους και τις πιθανές συνέπειες σε επίπεδο ποινικής δίωξης ενώπιον δικαστικών αρχών. Οι στόχοι του παρόντος κανονισμού μπορούν να επιτευχθούν χωρίς παρεμβάσεις άνευ λόγου στα δικαστικά συστήματα των κρατών μελών. Κατά συνέπεια, είναι σκόπιμο να προβλεφθεί ότι, κατά των παραβάσεων του νόμου οι οποίες τελέσθηκαν άνευ προθέσεως ή εξ αμελείας και περιέρχονται σε γνώση των αρχών των κρατών μελών απλώς και μόνον διότι αποτέλεσαν αντικείμενο αναφοράς σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό, δεν θα πρέπει να κινούνται πειθαρχικές, διοικητικές και νομικές διαδικασίες, εκτός εάν προβλέπουν άλλως οι εφαρμοστέοι εθνικοί κανόνες ποινικού δικαίου. Ωστόσο, το δικαίωμα κίνησης αστικών διαδικασιών από τρίτους δεν θα πρέπει να καλύπτεται από την παρούσα απαγόρευση, αλλά να υπάγεται αποκλειστικά στο εθνικό δίκαιο.

(44)

Στο πλαίσιο της ανάπτυξης περιβάλλοντος «σωστής νοοτροπίας», τα κράτη μέλη θα πρέπει να διατηρούν τη δυνατότητα να επεκτείνουν, στις αστικές ή ποινικές διαδικασίες, την απαγόρευση της χρήσης αναφορών περιστατικών ως αποδεικτικών στοιχείων κατά των αναφερόντων, το οποίο ισχύει στις διοικητικές και πειθαρχικές διαδικασίες.

(45)

Επιπλέον, η συνεργασία μεταξύ των αρχών ασφαλείας και των δικαστικών αρχών πρέπει να ενισχυθεί και να επισημοποιηθεί με εκ των προτέρων ρυθμίσεις, οι οποίες θα πρέπει να διατηρούν την ισορροπία μεταξύ των διαφόρων διακυβευόμενων δημόσιων συμφερόντων και θα πρέπει ιδίως να καλύπτουν, για παράδειγμα, την πρόσβαση και τη χρήση των αναφορών περιστατικών που περιέχονται στις εθνικές βάσεις δεδομένων.

(46)

Προς στήριξη των αυξημένων αρμοδιοτήτων που εκχωρούνται στον Οργανισμό από τον παρόντα κανονισμό, πρέπει να του παρασχεθούν επαρκείς πόροι για την εκτέλεση των πρόσθετων καθηκόντων που του έχουν ανατεθεί.

(47)

Για να συμπληρωθεί ή να τροποποιηθεί ο παρών κανονισμός, θα πρέπει να ανατεθεί στην Επιτροπή η εξουσία για την έκδοση πράξεων σύμφωνα με το άρθρο 290 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Έχει ιδιαίτερη σημασία να διεξάγει η Επιτροπή τις απαραίτητες διαβουλεύσεις κατά τη διάρκεια του προπαρασκευαστικού έργου της, μεταξύ άλλων και σε επίπεδο εμπειρογνωμόνων. Η Επιτροπή, κατά την προετοιμασία και τη σύνταξη κατ' εξουσιοδότηση πράξεων, πρέπει να εξασφαλίσει ταυτόχρονη, έγκαιρη και κατάλληλη διαβίβαση των σχετικών εγγράφων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο.

(48)

Κατά την εφαρμογή του παρόντος κανονισμού, η Επιτροπή πρέπει να συμβουλεύεται τον Οργανισμό και το δίκτυο αναλυτών ασφάλειας της αεροπορίας που αναφέρεται στον παρόντα κανονισμό.

(49)

Για να εξασφαλισθούν ενιαίοι όροι εφαρμογής του παρόντος κανονισμού, ενδείκνυται να ανατεθούν εκτελεστικές αρμοδιότητες στην Επιτροπή. Οι εν λόγω αρμοδιότητες θα πρέπει να ασκούνται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 182/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (5).

(50)

Οι κανόνες σχετικά με την επεξεργασία δεδομένων και την προστασία φυσικών προσώπων που καθορίζονται στην οδηγία 95/46/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (6) και στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 45/2001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (7) θα πρέπει να τηρούνται πλήρως, δυνάμει του παρόντος κανονισμού. Οι κανόνες σχετικά με την πρόσβαση στα δεδομένα που καθορίζονται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1049/2001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (8) θα πρέπει να τηρούνται πλήρως δυνάμει του παρόντος κανονισμού, εκτός από τις περιπτώσεις που αφορούν τη διάδοση δεδομένων και πληροφοριών που περιέχονται στο Ευρωπαϊκό Κεντρικό Αποθετήριο, τα οποία προστατεύονται σύμφωνα με αυστηρότερους κανόνες πρόσβασης που καθορίζονται στον παρόντα κανονισμό.

(51)

Οι κυρώσεις θα πρέπει να μπορούν, ιδίως, να επιβάλλονται σε οποιοδήποτε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που, κατά παράβαση του παρόντος κανονισμού, κάνει κατάχρηση των πληροφοριών που προστατεύονται από τον παρόντα κανονισμό· προβαίνει σε ενέργειες που ζημιώνουν τον αναφέροντα ή άλλα πρόσωπα μνημονευόμενα στην έκθεση, εκτός αν πρόκειται για περιπτώσεις όπου εφαρμόζονται οι εξαιρέσεις που προβλέπονται στον παρόντα κανονισμό· δεν δημιουργεί περιβάλλον ευνοϊκό για τη συλλογή στοιχείων σχετικά με περιστατικά· δεν αναλύει τις συλλεγόμενες πληροφορίες· δεν συμβάλλει στην αντιμετώπιση των ενδεχόμενων ή πραγματικών ελλείψεων ασφαλείας που εντοπίζονται· ή δεν κοινοποιεί τις πληροφορίες που συλλέγονται κατ' εφαρμογήν του παρόντος κανονισμού.

(52)

Δεδομένου ότι ο στόχος του παρόντος κανονισμού, ήτοι η θέσπιση κοινών κανόνων στον τομέα της αναφοράς περιστατικών στην πολιτική αεροπορία, δεν μπορεί να επιτευχθεί επαρκώς από τα κράτη μέλη, μπορεί όμως, λόγω της πανευρωπαϊκής του κλίμακας και των αποτελεσμάτων του, να επιτευχθεί καλύτερα σε ενωσιακό επίπεδο, η Ένωση μπορεί να λάβει μέτρα σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας του άρθρου 5 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας, όπως διατυπώνεται στο εν λόγω άρθρο, η παρούσα οδηγία δεν υπερβαίνει τα αναγκαία για την επίτευξη του στόχου αυτού.

(53)

Ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 996/2010 πρέπει συνεπώς να τροποποιηθεί αντίστοιχα.

(54)

Η οδηγία 2003/42/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (9), ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1321/2007 της Επιτροπής (10), ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1330/2007 της Επιτροπής (11) θα πρέπει συνεπώς να καταργηθούν.

(55)

Ο Ευρωπαίος Επόπτης Προστασίας Δεδομένων, του οποίου η γνώμη ζητήθηκε σύμφωνα με το άρθρο 28 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 45/2001, γνωμοδότησε στις 10 Απριλίου 2013 (12),

α)

να διασφαλισθεί ότι αναλαμβάνονται δράσεις για την ασφάλεια εγκαίρως και μετά από ανάλυση των συλλεγόμενων πληροφοριών·

β)

η διασφάλιση της διαρκούς διαθεσιμότητας των πληροφοριών που σχετίζονται με την ασφάλεια, στο πλαίσιο της τήρησης των κανόνων περί εμπιστευτικότητας και κατάλληλης χρήσης των πληροφοριών καθώς και της εναρμονισμένης και αυξημένης προστασίας του αναφέροντος και των προσώπων που μνημονεύονται σε αναφορά περιστατικού· και

γ)

οι κίνδυνοι ασφαλείας της αεροπορίας να εξετάζονται και να αντιμετωπίζονται τόσο σε ενωσιακό όσο και σε εθνικό επίπεδο.

1)

ως «αναφέρων» νοείται το φυσικό πρόσωπο που αναφέρει ένα περιστατικό ή δίνει άλλη πληροφορία σχετική με την ασφάλεια κατά τον παρόντα κανονισμό·

2)

ως «αεροσκάφος» νοείται κάθε ιπτάμενο όχημα που εξασφαλίζει τη στήριξή του στην ατμόσφαιρα χάρη στην αντίσταση του αέρα, πλην της αντιστάσεώς του επί της επιφάνειας της γης·

3)

ως «συμβάν» νοείται το «συμβάν» κατά την έννοια του κανονισμού (ΕΕ) 996/2010,

4)

ως «σοβαρό συμβάν» νοείται το «σοβαρό συμβάν» κατά την έννοια του κανονισμού (ΕΕ) 996/2010·

5)

ως «ατύχημα» νοείται το ατύχημα κατά την έννοια του κανονισμού (ΕΕ) 996/2010·

6)

ως «πληροφορίες άνευ στοιχείων ταυτοποίησης» νοούνται οι πληροφορίες που προκύπτουν από αναφορές περιστατικών από τις οποίες έχουν αφαιρεθεί όλα τα προσωπικά στοιχεία, όπως ονόματα ή διευθύνσεις των φυσικών προσώπων·

7)

ως «περιστατικό» νοείται κάθε σχετικό με την ασφάλεια γεγονός το οποίο θέτει σε κίνδυνο ή, αν δεν διορθωθεί ή αντιμετωπισθεί, ενδέχεται να θέσει σε κίνδυνο ένα αεροσκάφος, τους επιβαίνοντες σε αυτό ή κάθε άλλο πρόσωπο και καλύπτει ειδικότερα το ατύχημα ή το σοβαρό συμβάν·

8)

ως «οργανισμός» νοείται κάθε οργανισμός που παρέχει προϊόντα στον τομέα της αεροπορίας και/ή μισθώνει, αναθέτει ή χρησιμοποιεί τις υπηρεσίες προσώπων τα οποία οφείλουν να αναφέρουν περιστατικά σύμφωνα με το άρθρο 4 παράγραφος 6·

9)

ως «ανωνυμοποίηση» νοείται η αφαίρεση από τις υποβληθείσες αναφορές όλων των προσωπικών στοιχείων που αφορούν τον αναφέροντα και τους μνημονευομένους στο περιστατικό, καθώς και κάθε στοιχείου που θα μπορούσε να οδηγήσει στην αποκάλυψη της ταυτότητας του αναφέροντος ή τρίτων ή στη συναγωγή της από τις πληροφορίες, συμπεριλαμβανομένης της ονομασίας του οργανισμού ή των οργανισμών που εμπλέκονται στο περιστατικό·

10)

ως «κίνδυνος» νοείται κατάσταση ή αντικείμενο που μπορεί να προκαλέσει θάνατο ή σωματική βλάβη του προσωπικού, βλάβη του εξοπλισμού ή των δομών, απώλεια υλικού ή μείωση της ικανότητας εκτέλεσης προδιαγεγραμμένης λειτουργίας·

11)

ως «αρχή διερεύνησης ασφαλείας» νοείται η μόνιμη εθνική αρχή διερεύνησης ασφαλείας της πολιτικής αεροπορίας η οποία διεξάγει ή επιβλέπει έρευνες ασφαλείας, σύμφωνα με το άρθρο 4 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 996/2010·

12)

ως «σωστή νοοτροπία» νοείται η νοοτροπία με βάση την οποία δεν επιβάλλονται στους άμεσα αρμόδιους φορείς εκμετάλλευσης, ή άλλα πρόσωπα, κυρώσεις για ενέργειες, παραλείψεις ή αποφάσεις που λαμβάνουν με βάση την πείρα και την εκπαίδευσή τους, χωρίς ωστόσο να γίνονται ανεκτές η βαρεία αμέλεια, οι εκ προθέσεως παραβιάσεις και οι καταστροφικές πράξεις·

13)

ως «κέντρο επαφής» νοείται:

14)

ως «ενδιαφερόμενο μέρος» νοείται κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή κάθε επίσημος φορέας, με ή χωρίς νομική προσωπικότητα, που μπορεί να συνεισφέρει στη βελτίωση της ασφάλειας της πολιτικής αεροπορίας έχοντας πρόσβαση σε σχετικές με περιστατικά πληροφορίες που ανταλλάσσουν τα κράτη μέλη και ανήκει σε μία από τις κατηγορίες των ενδιαφερόμενων μερών που καθορίζονται στο παράρτημα ΙΙ·

15)

ως «Κρατικό Πρόγραμμα Ασφάλειας (ΚΠΑ)» νοείται ολοκληρωμένη δέσμη νομοθετικών πράξεων και δραστηριοτήτων που αποσκοπούν στη διαχείριση της ασφάλειας της πολιτικής αεροπορίας σε ένα κράτος μέλος·

16)

ως «Ευρωπαϊκό Σχέδιο Ασφάλειας της Αεροπορίας» νοούνται η αξιολόγηση προβλημάτων ασφαλείας και το σχετικό σχέδιο δράσης σε ευρωπαϊκό επίπεδο·

17)

ως «Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Ασφάλειας της Αεροπορίας» νοείται η ολοκληρωμένη δέσμη κανονισμών σε ενωσιακό επίπεδο, σε συνδυασμό με τις δραστηριότητες και τις διαδικασίες που χρησιμοποιούνται για την από κοινού διαχείριση της ασφάλειας της πολιτικής αεροπορίας σε ευρωπαϊκό επίπεδο·

18)

ως «σύστημα διαχείρισης της ασφάλειας (SMS)» νοείται μια συστηματική προσέγγιση της διαχείρισης της ασφάλειας της αεροπορίας, συμπεριλαμβανομένων των απαραίτητων οργανωτικών δομών, λογοδοσίας, πολιτικών και διαδικασιών, και περιλαμβάνει οποιοδήποτε σύστημα διαχείρισης το οποίο, ανεξάρτητα ή ενσωματωμένο σε άλλα συστήματα διαχείρισης του οργανισμού, προορίζεται για τη διαχείριση της ασφάλειας.

α)

περί αναφοράς περιστατικών ή άλλων σχετικών με την ασφάλεια πληροφοριών που θέτουν σε κίνδυνο ή, εάν δεν διορθωθούν ή αντιμετωπισθούν, ενδέχεται να θέσουν σε κίνδυνο αεροσκάφος, τους επιβαίνοντες, και κάθε άλλο πρόσωπο, εξοπλισμό ή εγκαταστάσεις που επηρεάζουν τις λειτουργίες του αεροσκάφους, καθώς και περί αναφοράς λοιπών σχετικών με την ασφάλεια πληροφοριών·

β)

ανάλυση και δράση παρακολούθησης όσον αφορά τις αναφορές περιστατικών και λοιπών σχετικών με την ασφάλεια πληροφοριών·

γ)

την προστασία των εργαζομένων στην πολιτική αεροπορία·

δ)

κατάλληλη αξιοποίηση των περιστατικών που αναφέρθηκαν·

ε)

συγκέντρωση των συλλεγόμενων πληροφοριών στο Ευρωπαϊκό Κεντρικό Αποθετήριο· και

στ)

τη διάδοση των πληροφοριών για τα περιστατικά που αναφέρθηκαν, μετά την ανωνυμοποίησή τους, στους ενδιαφερομένους, ώστε να έχουν αυτοί στη διάθεσή τους τα στοιχεία που χρειάζονται για τη βελτίωση της ασφάλειας της αεροπορίας.

α)

περιστατικά σχετικά με τη λειτουργία του αεροσκάφους, όπως σχετικά με:

β)

περιστατικά σχετικά με τεχνικές συνθήκες, συντήρηση και επισκευή αεροσκάφους, όπως:

γ)

περιστατικά σχετικά με υπηρεσίες και εγκαταστάσεις αεροναυτιλίας, όπως:

δ)

περιστατικά σχετικά με αεροδρόμια και υπηρεσίες εδάφους, όπως:

α)

ο κυβερνήτης αεροσκάφους, ή, όταν αυτός αδυνατεί να αναφέρει το περιστατικό, το ιεραρχικώς επόμενο μέλος του πληρώματος αεροσκάφους νηολογημένου στην Ένωση ή αεροσκάφους νηολογημένου εκτός της Ένωσης το οποίο όμως χρησιμοποιείται από φορέα εκμετάλλευσης του οποίου την εποπτεία έχει κράτος μέλος, ή φορέα εκμετάλλευσης εγκατεστημένο στην Ένωση·

β)

πρόσωπο που συμμετέχει στο σχεδιασμό, κατασκευή, συνεχή αξιοπλοΐα, παρακολούθηση, συντήρηση ή τροποποίηση αεροσκάφους, εξαρτήματος ή τμήματός του, υπό την εποπτεία κράτους μέλους ή του Οργανισμού·

γ)

πρόσωπο που υπογράφει πιστοποιητικό επιθεώρησης αξιοπλοΐας ή διάθεσης σε λειτουργία αεροσκάφους, εξαρτήματος ή τμήματος αυτού, υπό την εποπτεία κράτους μέλους ή του Οργανισμού·

δ)

πρόσωπο που εκτελεί καθήκον για το οποίο απαιτείται να είναι εξουσιοδοτημένο από κράτος μέλος ως μέλος του προσωπικού παρόχου υπηρεσιών στον τομέα της αεροπλοΐας, επιφορτισμένο με ευθύνες περί αεροναυτιλιακών υπηρεσιών ή ως αξιωματικός πληροφόρησης πτήσης·

ε)

πρόσωπο που εκτελεί καθήκον σχετικό με τη διαχείριση της ασφάλειας αεροδρομίου για το οποίο εφαρμόζεται ο κανονισμός (EΚ) αριθ. 1008/2008 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (13)·

στ)

πρόσωπο που εκτελεί καθήκον συνδεόμενο με την εγκατάσταση, τροποποίηση, συντήρηση, επισκευή, γενική επισκευή, τον έλεγχο της πτήσης ή την επιθεώρηση των εγκαταστάσεων αεροναυτιλίας υπό την εποπτεία κράτους μέλους·

ζ)

πρόσωπο που εκτελεί καθήκον συνδεόμενο με την επίγεια εξυπηρέτηση αεροσκάφους, στην οποία περιλαμβάνονται η τροφοδοσία με καύσιμα, η συντήρηση, η σύνταξη φορτωτικής, η φόρτωση, η αποπάγωση και η ρυμούλκηση σε αεροδρόμιο που καλύπτεται από τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1008/2008.

α)

που δεν μπορούν να εντοπισθούν από το σύστημα υποχρεωτικής αναφοράς·

β)

άλλων σχετικών με την ασφάλεια πληροφοριών που ο αναφέρων αντιλαμβάνεται ως πραγματικό ή δυνητικό κίνδυνο για την ασφάλεια των πτήσεων.

α)

περιστατικών που δεν μπορούν να εντοπισθούν από το σύστημα υποχρεωτικής αναφοράς·

β)

άλλων σχετικών με την ασφάλεια πληροφοριών που ο αναφέρων αντιλαμβάνεται ως πραγματικό ή δυνητικό κίνδυνο για την ασφάλεια των πτήσεων.

α)

για περιστατικά που δεν μπορούν να εντοπισθούν από το σύστημα υποχρεωτικής αναφοράς·

β)

άλλα περιστατικά σχετικά με την ασφάλεια που γίνονται αντιληπτά από το πρόσωπο που τα αναφέρει ως πραγματικός ή δυνητικός κίνδυνος για την ασφάλεια των πτήσεων.

α)

που δεν αναφέρονται υποχρεωτικά κατ' άρθρο 4 παράγραφος 1·

β)

αναφέρονται από πρόσωπα μη περιλαμβανόμενα στο άρθρο 4 παράγραφος 6.

α)

του κλάδου των αερομεταφορών·

β)

των επαγγελματικών οργανώσεων των εργαζομένων στον τομέα των αερομεταφορών.

α)

εθνική υπηρεσία πολιτικής αεροπορίας· και/ή

β)

αρχή διερεύνησης ασφαλείας· και/ή

γ)

κάθε άλλο ανεξάρτητο όργανο ή φορέας με έδρα στην Ένωση που έχει αναλάβει την αποστολή αυτή.

α)

τυποποιημένοι για τη διευκόλυνση της ανταλλαγής πληροφοριών· και

β)

συμβατοί με το λογισμικό ECCAIRS και την ταξινόμηση ADREP.

α)

το έργο της ενσωμάτωσης των ελάχιστων κατά την παράγραφο 1 πληροφοριών·

β)

την κατά την παράγραφο 2 ταξινόμηση κινδύνων περιστατικών· και

γ)

την καθιέρωση διαδικασιών ελέγχου της ποιότητας των δεδομένων κατά την παράγραφο 3.

α)

υλικό οδηγιών·

β)

εργαστήρια· και

γ)

κατάλληλη εκπαίδευση.

α)

κατά τη διάρκεια της έρευνας: τα αρχικά πραγματολογικά στοιχεία σχετικά με ατυχήματα και σοβαρά συμβάντα διαβιβάζονται ενόσω η έρευνα είναι σε εξέλιξη·

β)

όταν η έρευνα ολοκληρωθεί:

α)

ότι μπορεί να αφορούν άλλα κράτη μέλη ή τον Οργανισμό· ή

β)

ενδεχομένως απαιτούν τη λήψη μέτρων ασφαλείας από άλλα κράτη μέλη ή από τον Οργανισμό.

α)

η αίτηση υποβλήθηκε από ενδιαφερόμενο μέρος·

β)

είναι αρμόδιο να διεκπεραιώσει την αίτηση.

α)

οι ζητούμενες πληροφορίες πρέπει να αφορούν τον εξοπλισμό, τις λειτουργίες ή τον τομέα δραστηριότητας των ενδιαφερομένων·

β)

η απόφαση γενικής φύσεως δεν επιτρέπει την πρόσβαση στο σύνολο του περιεχομένου της βάσης δεδομένων·

γ)

η απόφαση γενικής φύσεως καλύπτει μόνο την πρόσβαση σε πληροφορίες υπό ανωνυμία.

α)

δίνει τις πληροφορίες μόνο για τον σκοπό που ορίζεται στο έντυπο της αίτησης, η οποία πρέπει να είναι σύμφωνη με τον στόχο που ορίζεται στο άρθρο 1 του παρόντος κανονισμού· και

β)

δεν δημοσιοποιεί τις πληροφορίες που έλαβε χωρίς τη γραπτή συγκατάθεση του πληροφοριοδότη και λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα για να κατοχυρώσει την πρέπουσα εμπιστευτικότητα των πληροφοριών που έλαβε.

α)

εφαρμόζει τις εν λόγω δράσεις σε εύθετο χρόνο· και

β)

καθιερώνει διαδικασία παρακολούθησης της εφαρμογής και της αποτελεσματικότητας των δράσεων.

α)

τα τυχόν πρώτα αποτελέσματα της ανάλυσης κατά την παράγραφο 1· και

β)

την τυχόν δράση που ανελήφθη κατά την παράγραφο 2.

α)

τα τυχόν πρώτα αποτελέσματα της ανάλυσης που διενεργήθηκε κατ' εφαρμογή της παραγράφου 1· και

β)

τις τυχόν δράσεις που απαιτούνται κατ' εφαρμογή της παραγράφου 2.

α)

εφαρμόζει τις δέουσες δράσεις σε εύθετο χρόνο· και

β)

καθιερώνει διαδικασία παρακολούθησης της εφαρμογής και της αποτελεσματικότητας των δράσεων.

α)

δίνει συγκεντρωτικές και ανώνυμες πληροφορίες για τα είδη των περιστατικών και άλλα στοιχεία σχετικά με την ασφάλεια, που συνελέγησαν από τα εθνικά τους συστήματα υποχρεωτικής και εθελοντικής αναφοράς περιστατικών·

β)

προσδιορίζει τις τάσεις·

γ)

αναφέρει τα ληφθέντα μέτρα.

α)

για απόδοση υπαιτιότητας ή ευθυνών· ή

β)

για άλλο σκοπό εκτός από τη διατήρηση ή τη βελτίωση της ασφάλειας των αεροπορικών μεταφορών.

α)

διασφαλίζουν την εμπιστευτικότητα των πληροφοριών· και

β)

περιορίζουν τη χρήση τους στο απολύτως αναγκαίο για να φέρουν σε πέρας τις σχετικές με την ασφάλεια υποχρεώσεις τους, χωρίς να καταλογίζουν υπαιτιότητα ή ευθύνες. Στο πλαίσιο αυτό, οι πληροφορίες αυτές χρησιμοποιούνται ιδίως για τη διαχείριση κινδύνου και για την ανάλυση των τάσεων στον τομέα της ασφάλειας που δύνανται να οδηγήσουν σε συστάσεις ή δράσεις ασφάλειας, αντιμετωπίζοντας πραγματικές ή δυνητικές ελλείψεις ασφάλειας.

α)

των αναφερόντων το περιστατικό· ή

β)

των εμφαινομένων στις αναφορές περιστατικών.

α)

στις περιπτώσεις δόλου·

β)

σε περιστάσεις όπου έχει εκδηλωθεί πρόδηλη, σοβαρή και σημαντική αδιαφορία έναντι προφανούς κινδύνου και σοβαρή έλλειψη επαγγελματικής ευθύνης όταν απαιτείται να ληφθούν προφανώς απαιτούμενα μέτρα λόγω των περιστάσεων, οι οποίες μπορούν να προκαλέσουν προβλέψιμη βλάβη σε πρόσωπα ή περιουσία, ή οι οποίες υπονομεύουν σημαντικά το επίπεδο ασφαλείας των αεροπορικών μεταφορών.

α)

ενημέρωση του καταλόγου των υποχρεωτικών πεδίων δεδομένων στις αναφορές περιστατικών που καθορίζονται στο παράρτημα I, εφόσον, βάσει της πείρας που αποκτάται από την εφαρμογή του παρόντος κανονισμού, αποδειχθεί απαραίτητη η διενέργεια αλλαγών για να βελτιωθεί η ασφάλεια των πτήσεων·

β)

ενημέρωση της αίτησης παροχής πληροφοριών από το Ευρωπαϊκό Κεντρικό Αποθετήριο που προβλέπεται στο παράρτημα ΙΙΙ για να λαμβάνεται υπόψη η αποκτώμενη πείρα και οι νέες εξελίξεις·

γ)

ευθυγράμμιση παραρτημάτων με το λογισμικό ECCAIRS και την ταξινόμηση ADREP, καθώς και με νομικές πράξεις που εξέδωσε η Ένωση και με διεθνείς συμφωνίες.