This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Document 52011IP0466
Agenda for new skills and jobs European Parliament resolution of 26 October 2011 on the Agenda for New Skills and Jobs (2011/2067(INI))
Program na rzecz nowych umiejętności i zatrudnienia Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 26 października 2011 r. w sprawie Programu na rzecz nowych umiejętności i zatrudnienia (2011/2067(INI))
Program na rzecz nowych umiejętności i zatrudnienia Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 26 października 2011 r. w sprawie Programu na rzecz nowych umiejętności i zatrudnienia (2011/2067(INI))
Dz.U. C 131E z 8.5.2013, p. 87–102
(BG, ES, CS, DA, DE, ET, EL, EN, FR, IT, LV, LT, HU, MT, NL, PL, PT, RO, SK, SL, FI, SV)
8.5.2013 |
PL |
Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej |
CE 131/87 |
Środa, 26 października 2011 r.
Program na rzecz nowych umiejętności i zatrudnienia
P7_TA(2011)0466
Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 26 października 2011 r. w sprawie Programu na rzecz nowych umiejętności i zatrudnienia (2011/2067(INI))
2013/C 131 E/10
Parlament Europejski,
— |
uwzględniając komunikat Komisji z dnia 23 listopada 2010 r. pt. „Program na rzecz nowych umiejętności i zatrudnienia: europejski wkład w pełne zatrudnienie” (COM(2010)0682), |
— |
uwzględniając swoje stanowisko legislacyjną z dnia 8 września 2010 r. w sprawie wniosku dotyczącego decyzji Rady w sprawie wytycznych na rzecz polityk zatrudnienia w państwach członkowskich: zintegrowane wytyczne dotyczące strategii Europa 2020 – część druga (1), |
— |
uwzględniając decyzję Rady 2010/707/UE z dnia 21 października 2010 r. w sprawie wytycznych dotyczących polityki zatrudnienia państw członkowskich (2), |
— |
uwzględniając swoją rezolucję z dnia 6 lipca 2010 r. w sprawie wspierania dostępu młodzieży do rynków pracy, poprawy statusu osób odbywających staże i praktyki zawodowe (3), |
— |
uwzględniając swoją rezolucję z dnia 6 lipca 2010 r. w sprawie nietypowych umów o pracę, pewnej ścieżki kariery, flexicurity oraz nowych form dialogu socjalnego (4), |
— |
uwzględniając swoją rezolucję z dnia 7 września 2010 r. w sprawie rozwoju potencjału nowej zrównoważonej gospodarki w zakresie miejsc pracy (5), |
— |
uwzględniając konkluzje Rady z dnia 6 grudnia 2010 r. w sprawie polityki zatrudnienia na rzecz konkurencyjnej, niskoemisyjnej, efektywnie korzystającej z zasobów i ekologicznej gospodarki, |
— |
uwzględniając badanie Europejskiego Centrum Rozwoju Kształcenia Zawodowego (CEDEFOP) pt. „Umiejętności potrzebne w ekologicznych miejscach pracy” z 2010 r., |
— |
uwzględniając swoją rezolucję z dnia 25 października 2011 r. w sprawie promowania mobilności pracowników w Unii Europejskiej (6), |
— |
uwzględniając Komunikat brugijski o ściślejszej europejskiej współpracy w dziedzinie kształcenia i szkolenia zawodowego w latach 2011–2020, który został wydany w dniu 7 grudnia 2010 r. (7), |
— |
uwzględniając prognozę średnioterminową do 2020 r.: „Podaż i popyt w zakresie umiejętności w Europie”, Europejskie Centrum Rozwoju Kształcenia Zawodowego, 2010 (8), |
— |
uwzględniając badanie CEDEFOP z maja 2009 r. pt. „Umiejętności dla przyszłości Europy: przewidywanie potrzeb w zakresie umiejętności zawodowych”, |
— |
uwzględniając umowę ramową z dnia 25 marca 2010 r. w sprawie rynków pracy sprzyjających integracji społecznej podpisaną przez ETUC, BusinessEurope, UEAPME oraz CEEP, |
— |
uwzględniając komunikat Komisji z dnia 3 marca 2010 r. pt. „Europa 2020 – strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu” (COM(2010)2020), |
— |
uwzględniając komunikat Komisji z dnia 12 stycznia 2011 r. w sprawie rocznego sprawozdania gospodarczego: wsparcia całościowej odpowiedzi UE na kryzys (COM(2011)0011) oraz załączony do niego projekt wspólnego sprawozdania o zatrudnieniu, |
— |
uwzględniając komunikat Komisji z dnia 23 lutego 2011 r. pt. „Przegląd programu Small Business Act dla Europy” (COM(2011)0078), |
— |
uwzględniając komunikat Komisji z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie wniosków z piątego sprawozdania w sprawie spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej: przyszłość polityki spójności (COM(2010)0642), |
— |
uwzględniając dokument roboczy służb Komisji w sprawie postępów w zakresie realizacji wspólnych europejskich celów dotyczących kształcenia i szkolenia (SEC(2011)0526), |
— |
uwzględniając Konwencję ONZ o prawach osób niepełnosprawnych oraz jej wejście w życie w Unii w dniu 21 stycznia 2011 r. na mocy decyzji Rady 2010/48/WE z dnia 26 listopada 2009 r. w sprawie zawarcia przez Wspólnotę Europejską Konwencji Narodów Zjednoczonych o prawach osób niepełnosprawnych (9), |
— |
uwzględniając raport Europejskiego Stowarzyszenia Świadczeniodawców Usług dla Osób Niepełnosprawnych (EASPD), w którym wskazuje się, że wraz ze wzrostem stopy bezrobocia w Europie osobom niepełnosprawnym coraz trudniej znaleźć pracę i ją zachować, a także uwzględniając to, że wielu państwach stopa bezrobocia wśród osób niepełnosprawnych jest wyższa niż wśród osób pełnosprawnych, |
— |
uwzględniając komunikat Komisji z dnia 21 września 2010 r. pt. „Strategia na rzecz równości kobiet i mężczyzn 2010–2015” (COM(2010)0491), |
— |
uwzględniając konkluzje Rady z dnia 7 marca 2011 r. – Europejski pakt na rzecz równości płci (2011–2020), |
— |
uwzględniając komunikat Komisji z dnia 3 października 2008 r. w sprawie zalecenia Komisji dotyczącego aktywnej integracji osób wykluczonych z rynku pracy (COM(2008)0639) i swoją rezolucję w tej sprawie z dnia 6 maja 2009 r. (10), |
— |
uwzględniając art. 48 Regulaminu, |
— |
uwzględniając sprawozdanie Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych oraz opinie Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii, Komisji Rozwoju Regionalnego, Komisji Kultury i Edukacji oraz Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia (A7-0320/2011), |
A. |
mając na uwadze, że światowy kryzys gospodarczy przyczynił się do wzrostu stopy bezrobocia w Unii Europejskiej, która wynosi obecnie 9,5 %, co daje łączną liczbę 22,828 mln osób, z czego 19,4 % to długotrwale bezrobotni, zgodnie z ostatnimi danymi zebranymi przez Eurostat; mając na uwadze, że bezrobocie wśród ludzi młodych wynosi 20,4 %, a w niektórych państwach członkowskich sięga nawet 40 %, |
B. |
mając na uwadze, że małe i średnie przedsiębiorstwa, które są siłą napędową wzrostu gospodarczego, powstawania miejsc pracy i realizacji celów strategii 2020, w wyniku kryzysu gospodarczego zlikwidowały ponad 3,5 mln miejsc pracy; |
C. |
mając na uwadze, że w następstwie kryzysu gospodarczego z 2008 r. w sektorach podstawowych i wytwórczych zredukowano więcej miejsc pracy niż oczekiwano i że spodziewana jest utrata jeszcze ok. 2,5 mln miejsc pracy do 2020 r., |
D. |
mając na uwadze, że recesja gospodarcza z 2008 r. negatywnie wpłynęła zarówno na popyt, jak i podaż w zakresie umiejętności w sektorze zatrudnienia, a tym samym radykalnie zwiększyła niepewność w zakresie szans na zatrudnienie i zwiększyła potrzebę lepszego informowania obywateli o perspektywach zatrudnienia istniejących na rynku pracy, |
E. |
mając na uwadze, że środki oszczędnościowe wdrażane w kilku państwach członkowskich zbiegły się w czasie ze znacznym wzrostem stopy bezrobocia i że częściowo spowodowały ten wzrost, |
F. |
mając na uwadze, że decydenci muszą chronić obywateli przed ryzykiem bezrobocia poprzez dopilnowanie, aby siła robocza dysponowała umiejętnościami gwarantującymi maksymalne zwiększenie jej zdolności do zatrudnienia, |
G. |
mając na uwadze, że rozwój nowych technologii i zmiany w strukturze europejskich gospodarek sprawiły, że pracownicy muszą doskonalić i rozszerzać swoje umiejętności przez całe życie zawodowe, |
H. |
mając na uwadze, że wspieranie gospodarki społecznej, efektywnie korzystającej z zasobów, ekologicznej i konkurencyjnej jest jednym z założeń strategii „Europa 2020”, |
I. |
mając na uwadze, że w sektorze usług, takich jak sprzedaż, ochrona, sprzątanie, gastronomia, opieka i usługi osobiste, spodziewany jest wysoki wzrost liczby miejsc pracy do 2020 r. i że może on być najszybciej rozwijającą się branżą, |
J. |
mając na uwadze, że sektor rolno-spożywczy ponownie nabiera światowego znaczenia i wymaga innych i wyższych kwalifikacji, przy czym jednocześnie w jego ramach znacząco ogranicza się liczbę miejsc pracy wymagających niskich kwalifikacji, |
K. |
mając na uwadze, że osiągnięcie zrównoważonego wzrostu, przejście na gospodarkę opartą na technologiach niskoemisyjnych, ochrona środowiska naturalnego i rozwój nowych ekologicznych technologii będą wymagały dostępności odpowiednich umiejętności, |
L. |
mając na uwadze, że rozwój technologiczny i nowe wzorce organizacji pracy w sektorach wywierają oczywisty wpływ na wzorce zatrudnienia pod względem niezbędnych umiejętności dla zawodów i poziomów kwalifikacji, |
M. |
mając na uwadze, że gospodarki w coraz większym stopniu wymagają w miejscu pracy kreatywnych i interaktywnych umiejętności komunikacyjnych oraz umiejętności rozwiązywania problemów, a pracownicy o niskich kwalifikacjach lub wykonujący rutynowe zadania są w pierwszej kolejności zagrożeni utratą zatrudnienia, |
N. |
mając na uwadze, że pracownicy o niskim poziomie wykształcenia i umiejętności oraz pracownicy należący do innych grup mniej uprzywilejowanych są bardziej narażeni na utratę pracy, gorsze warunki i ubóstwo, jeżeli nie mają dostępu do odpowiednich szkoleń i możliwości przekwalifikowania zawodowego, które umożliwiają im dalsze spełnianie wymogów rynku pracy, |
O. |
mając na uwadze, że długoterminowa skuteczność szkolenia zawodowego i szkolnictwa wyższego zależy od różnych czynników, takich jak zagwarantowanie wysokiej jakości edukacji i szkoleń, równe szanse i dostęp bez barier dla wszystkich, dostępność usług opiekuńczych, publiczne i skuteczne zarządzanie finansami publicznymi oraz konkretniejsze określanie potrzeb osobistych i potrzeb rynku pracy, |
P. |
mając na uwadze, że UE podjęła się podniesienia poziomu wykształcenia, ograniczenia odsetka osób przedwcześnie kończących naukę do poziomu poniżej 10 % do roku 2020 oraz podwyższenia odsetka osób kończących studia wyższe lub ich odpowiedniki do poziomu co najmniej 40 %, |
Q. |
mając na uwadze, że zgodnie z oczekiwaniami wzrośnie liczba miejsc pracy wymagających wyższych kwalifikacji w dziedzinie techniki i nauki, a około połowa wszystkich miejsc pracy w 2020 r. będzie przeznaczona dla pracowników o kwalifikacjach średniego szczebla, podczas gdy 35 % miejsc pracy wymagało będzie wysokich kwalifikacji, w porównaniu do 29 % obecnie, a także mając na uwadze, że we wszystkich segmentach zatrudnienia i umiejętności wymagane będą dodatkowe kwalifikacje z myślą o zrównoważonej gospodarce, |
R. |
mając na uwadze, że migracja w obrębie UE oraz do i z UE, a także zmiany demograficzne będą w coraz większym stopniu wpływać na przyszłą wielkość i skład czynnej zawodowo ludności w państwach członkowskich i że pociąga to za sobą istotne skutki dla popytu i podaży w zakresie umiejętności, zwłaszcza w tych państwach członkowskich, w których liczba ludności gwałtownie się zmniejsza, lub które narażone są na „drenaż mózgów” na dużą skalę, |
S. |
mając na uwadze, że kompetencje i umiejętności pracowników migrujących są często niedostatecznie uznawane lub nie wykorzystuje się ich w najwłaściwszy sposób oraz mając na uwadze fakt, że pracownicy migrujący często napotykają trudności w dostępie do rynku pracy, edukacji i szkoleń, również ze względu na nieznajomość przysługujących im praw pracy i praw socjalnych oraz brak przynależności do związków zawodowych; mając na uwadze, że polityka integracyjna sprzyjająca dostępowi do edukacji, szkoleń i zatrudnienia dla migrantów może znacząco przyczynić się do sprostania wymogom rynku pracy w przyszłości, |
T. |
mając na uwadze, że pomimo tego, iż mikrokredyty stanowią niezbędne narzędzie zwiększania przedsiębiorczości kobiet i tworzenia przedsiębiorstw rodzinnych, kobiety wciąż nie są należycie reprezentowane w sektorze działalności gospodarczej w Unii Europejskiej i stanowią średnio 30 % wszystkich przedsiębiorców, |
U. |
mając na uwadze, że ponad 60 % osób kończących uniwersytety to kobiety, a także mając na uwadze, że zbyt mała liczba kobiet i dziewcząt wybiera zawody naukowe, co prowadzi do nasilonej segregacji ze względu na płeć w poszczególnych sektorach, a także mając na uwadze, że różnice w traktowaniu kobiet i mężczyzn pod względem zatrudnienia w sektorze informatycznym raczej nie maleją, a z upływem czasu się zwiększają, |
V. |
mając na uwadze, że kobiety znajdują się na rynku pracy w niekorzystnej sytuacji i że są nieproporcjonalnie reprezentowane w sektorze pracy w niepełnym wymiarze czasu pracy oraz w nowych, często niepewnych, formach rozwiązań w zakresie pracy, a także borykają się z trudnościami w dostępie do wszystkich praw socjalnych, ochrony socjalnej i świadczeń socjalnych, |
W. |
mając na uwadze, że zrównoważony wzrost gospodarczy może przyczynić się do wzrostu liczby godnych miejsc pracy oraz do ożywienia gospodarek w całej UE, |
X. |
mając na uwadze, że UE nadal inwestuje mniej niż jej światowi partnerzy i konkurenci gospodarczy w badania, innowacje i edukację, które stanowią podstawę dla wzrostu i poprawy standardów życia; mając na uwadze, że konieczne są poważne inwestycje w gospodarkę opartą na wiedzy specjalistycznej, szkolenie techniczne oraz szkolenie zawodowe, |
Y. |
mając na uwadze, że ukierunkowane i odpowiednio dostosowane podwyższanie umiejętności ma podstawowe znaczenie pod względem zdobywania przez pracowników nowych kwalifikacji, aby mogli oni czerpać korzyści z przejścia na bardziej zrównoważoną gospodarkę; mając na uwadze, że istnieją przekonujące argumenty ekonomiczne przemawiające za podwyższaniem umiejętności, integracją rynku pracy i włączeniem społecznym; mając na uwadze, że ograniczanie inwestycji w zakresie podwyższania umiejętności będzie miało długoterminowe negatywne skutki, |
Wyzwania dla polityki zatrudnienia
1. |
przypomina, że w ramach strategii „Europa 2020” państwa członkowskie uzgodniły cel, zgodnie z którym do roku 2020 należy osiągnąć 75 % poziom zatrudnienia wśród osób w wieku 20-64 lata i który jest nierozerwalnie związany ze wzrostem gospodarczym i rentownością systemów zabezpieczenia społecznego i finansów publicznych w Europie; przypomina, że poziom zatrudnienia kobiet wynosi w chwili obecnej 58,2 %; podkreśla, że radykalne ograniczenie bezrobocia wśród młodzieży, zwiększony udział kobiet w rynku pracy oraz skuteczne wdrażanie zapisanego w strategii priorytetu związanego z włączeniem są podstawowymi warunkami wstępnymi dla osiągnięcia celu w zakresie zatrudnienia; podkreśla, że większość krajowych programów reform nie spełnia celu w zakresie zatrudnienia ani w zakresie ograniczania ubóstwa oraz wzywa wszystkie zainteresowane strony do zwiększenia wysiłków, by zapewnić powodzenie strategii „Europa 2020”; |
2. |
przypomina, że pięcioma głównymi celami Unii są: wspieranie zatrudnienia, poprawa warunków dla innowacji, badań i rozwoju, osiągnięcie celów związanych ze zmianą klimatu i energetyką, poprawa poziomu edukacji i promowanie włączenia społecznego; |
3. |
przypomina o istnieniu poważnych przeszkód na drodze ku zdecydowanemu zwiększeniu poziomu zatrudnienia w UE, przy jednoczesnym zwalczaniu bezrobocia strukturalnego i tworzeniu nowych miejsc pracy, a przez to przy wspieraniu produktywności i zwiększaniu konkurencyjności; uważa, że priorytetowe wyzwania, które należy podjąć – obok zapewnienia sprawniej funkcjonujących rynków pracy – obejmują rozdźwięk i niewystarczający poziom kwalifikacji wielu obecnych pracowników, niskie oceny poziomów edukacji w niektórych europejskich państwach w porównaniu z ocenami międzynarodowymi; uważa, że zintegrowane podejście do rozwijania bazy niezbędnych umiejętności będzie kluczowe dla jak najlepszego wykorzystania potencjału nowej zrównoważonej gospodarki oraz wzywa Komisję do pójścia za wnioskami Parlamentu w tym zakresie przy opracowywaniu komunikatu na temat miejsc pracy w nowej zrównoważonej gospodarce; |
4. |
zauważa, że stopa zatrudnienia i wyniki gospodarcze wzajemnie się umacniają, generując szczególnie wysokie wskaźniki wzrostu gospodarczego i jakości zatrudnienia; zdecydowanie zaleca jednak, aby państwa członkowskie postępowały zgodnie z zapisaną w strategii „Europa 2020” zintegrowaną serią wytycznych dla strategii politycznych w zakresie zatrudnienia i zgodnie z ogólnymi wytycznymi polityki gospodarczej, upewniając się, że wdrażane strategie polityczne odpowiadają krajowym, regionalnym i lokalnym okolicznościom i specyficznym warunkom w poszczególnych państwach członkowskich; |
5. |
podkreśla, że państwa członkowskie wciąż są odpowiedzialne za najważniejsze elementy polityki społecznej, takie jak podatki, programy opieki społecznej, niektóre regulacje dotyczące pracy, opieka zdrowotna i edukacja; jest zdania, że podstawowe znaczenie ma to, aby polityka społeczna była zgodna z krajowymi, regionalnymi i lokalnymi uwarunkowaniami, a w szczególności z uwarunkowaniami panującymi w poszczególnych państwach członkowskich; |
6. |
domaga się lepszej koordynacji gospodarczych strategii politycznych państw członkowskich, aby wspierać trwały rozwój i tworzenie miejsc pracy oraz ułatwiać skuteczną konkurencję, z uwzględnieniem nierówności między regionami w całej Europie pod względem stóp zatrudnienia i bezrobocia; domaga się, by państwa członkowskie przestrzegały zasad dyscypliny budżetowej w celu zmniejszenia ryzyka wystąpienia nadmiernego deficytu i wzywa do prowadzenia skutecznego nadzoru budżetowego, przy jednoczesnym umożliwianiu inwestycji publicznych zgodnych z unijnymi celami wzrostu i zatrudnienia; podkreśla jednak znaczenie oceny wpływu na społeczeństwo, zgodnie z wymogami traktatu, oraz wzywa Komisję i państwa członkowskie do oszacowania społecznych kosztów cięć wydatków, szczególnie wydatków na edukację i aktywna politykę w zakresie rynku pracy, które mogłyby zagrozić postępom w zwalczaniu problemu braku wykwalifikowanej siły roboczej w Europie i w utrzymywaniu konkurencyjności gospodarki; |
7. |
wyraża wsparcie dla przedstawionej w ramach strategii „Europa 2020” inicjatywy przewodniej Komisji, która mogłaby stanowić ramy dla sprzyjania konkurencyjności i zatrudnieniu, dotyczącej przejścia ku zrównoważonej, inteligentniejszej i bardziej ekologicznej gospodarce sprzyjającej włączeniu społecznemu; podkreśla znaczenie regionalnego wymiaru wdrażania programu; wzywa Komisję do prowadzenia działań priorytetowych mających na celu wspieranie zatrudnienia i umiejętności w ramach inicjatywy przewodniej, nadając odpowiednie znaczenie promowaniu podaży i popytu na zatrudnienie w kontekście zrównoważonej gospodarki opartej na wiedzy i sprzyjającej włączeniu społecznemu, |
8. |
uważa, ze Program na rzecz nowych umiejętności i zatrudnienia powinien być postrzegany w połączeniu z programem ramowym UE w zakresie badań oraz że osiągnięcie synergii tych dwóch elementów mogłoby przyczynić się do wzrostu gospodarczego i zatrudnienia; |
9. |
podkreśla fakt, że niedawne zmiany gospodarcze i na rynku pracy w połączeniu z przyszłymi wyzwaniami, takimi jak zmiany demograficzne i przejście do zrównoważonej gospodarki, wymagają miejsc pracy lepszej jakości, edukacji i strategii w dziedzinie organizacji pracy, aby zwiększyć konkurencyjność UE i poprawić warunki pracy i życia oraz by tworzyć nowe miejsca pracy, a przez to sprzyjać „inteligentnemu wzrostowi” łączącemu pełne zatrudnienie z zabezpieczeniem społecznym oraz ze zrównoważoną produkcją i stylami życia; podkreśla w związku z tym znaczenie powszechnego dostępu do uczenia się przez całe życie, kwalifikacji i umiejętności dla wszystkich grup wiekowych; podkreśla gospodarcze argumenty przemawiające za podwyższaniem umiejętności, integracją rynku pracy, włączeniem społecznym, skutecznym zwalczaniem dyskryminacji i lepszym wykorzystywaniem atutów wszystkich pracowników; przypomina, że godzenie życia zawodowego z życiem prywatnym, edukacja i poprawa kapitału ludzkiego niosą także niegospodarcze korzyści dla jednostki; |
10. |
podkreśla, że należy usprawnić krajowe rozwiązania dotyczące flexicurity w świetle nowych kontekstów społeczno-gospodarczych, utrzymać je, jeżeli zachodzi taka konieczność, umocnić i dostosować do specyficznych potrzeb poszczególnych państw członkowskich w celu zapewnienia elastycznego i aktywnego rynku pracy sprzyjającego włączeniu społecznemu, efektywnych systemów szkoleń zawodowych dla wszystkich oraz odpowiednich systemów zabezpieczenia społecznego; wzywa państwa członkowskie do dopilnowania, aby przeprowadzanym przez nie reformom rynku pracy towarzyszyło zwiększanie zapobiegającej ubóstwu ochrony socjalnej i ochrony osób bezrobotnych oraz podnoszenie jakości publicznych służb zatrudnienia; podkreśla, że model flexicurity nie powinien być postrzegany jako rozwiązanie uniwersalne; |
11. |
podkreśla znaczenie nieformalnego uczenia się i zdobywania umiejętności poprzez zacieśnianie współpracy międzypokoleniowej, w ramach której młode osoby mogą zdobywać nowe umiejętności, ucząc się od starszych pracowników; |
12. |
ubolewa, że dla wielu pracowników pogodzenie życia zawodowego z rodzinnym nadal pozostaje bardzo trudnym zadaniem; wzywa państwa członkowskie, by stwarzały wszystkim rodzicom, a zwłaszcza kobietom, rodzinom niepełnym, osobom w trudnym położeniu lub niepełnosprawnym, możliwości integracji nie tylko w zakresie działalności zawodowej, lecz również korzystanie z potencjału uczenia się przez całe życie; podkreśla, że podstawowe znaczenie ma fakt, iż organizacja pracy i możliwości szkolenia powinny być spójne z obowiązkami rodzicielskimi, a systemy opieki nad dziećmi wydajniejsze i dostępne, oraz że należy dostarczać odpowiedniego wsparcia rodzicom; ponadto wzywa państwa członkowskie do wprowadzenia strategii politycznych i programów mających na celu wspieranie opiekunów rodzinnych; |
13. |
uważa, że użytecznym działaniem jest propagowanie środowiska zawodowego umożliwiającego telepracę w przypadkach, w których pozwala ona pogodzić obowiązki rodzinne i zawodowe; |
Reakcje
Zapewnienie dostępności wykwalifikowanej siły roboczej
14. |
z zadowoleniem przyjmuje powołanie Europejskiego systemu monitorowania wolnych miejsc pracy i inicjatywę Komisji dotyczącą ustanowienia unijnej panoramy umiejętności oraz zreformowania sieci Europejskich Służb Zatrudnienia EURES w celu poprawy przejrzystości i dostępu dla osób poszukujących pracy i wspierania mobilności zawodowej w UE; podkreśla kluczową rolę EURES w udzielaniu porad pracownikom mobilnym i osobom poszukującym pracy w odniesieniu do przysługujących im praw, a przez to w ułatwianiu urzeczywistniania prawdziwego rynku wewnętrznego, i z zadowoleniem przyjmuje uruchomienie projektu pilotażowego „Twoja pierwsza praca z EURES-em”, skierowanego do młodych osób poszukujących pracy w 27 państwach członkowskich; podkreśla ponadto rolę EURES w regionach transgranicznych i uważa, że partnerstwo transgraniczne wymaga zapewnienia niezbędnych zasobów, aby mogło stawiać czoła wyzwaniom europejskiego rynku pracy; |
15. |
podkreśla znaczenie zwiększania udziału w procesie uczenia się przez całe życie, a zwłaszcza w kształceniu i szkoleniu zawodowym z myślą o zapewnieniu szans na zatrudnienie, oraz podwyższania umiejętności siły roboczej i zwiększania konkurencyjności; wskazuje na to, że należy także zwiększyć liczbę osób doszkalających się zawodowo, tak aby pracownicy o wysokich kwalifikacjach mogli znaleźć i wykonywać odpowiedni dla siebie zawód aż do wieku podeszłego; w tym kontekście uważa, że należy zapewniać bodźce zarówno pracodawcom, jak i pracownikom, ze szczególnym uwzględnieniem MŚP; uważa również, że należy wdrożyć bardziej kompleksowe strategie z zakresu uczenia się przez całe życie, a systemy kształcenia i szkolenia zawodowego muszą być dostosowywane do szybko zmieniających się potrzeb rynku pracy, postępu technologicznego i nowych podejść do organizacji pracy; |
16. |
wyraża ubolewanie, że w trakcie kryzysu państwa członkowskie zmniejszyły swoje budżety na kształcenie i szkolenie, a ponadto apeluje do Komisji i państw członkowskich o dokonywanie większych inwestycji w systemy kształcenia i szkolenia; |
17. |
domaga się lepszego monitorowania przyszłego zapotrzebowania na umiejętności w Europie z podziałem na sektory zawodowe i poziomy uzyskanych kwalifikacji oraz natychmiastowego włączenia wyników tej kontroli do strategii politycznych państw członkowskich w zakresie edukacji, uczenia się przez całe życie i w innych dziedzinach; podkreśla znaczenie zwiększania atrakcyjności miejsc pracy i karier zawodowych wśród młodych pracowników oraz zaznacza, że o sytuacji na rynku pracy należy na bieżąco informować przede wszystkim ludzi młodych, aby mogli się skupić na rozwoju umiejętności, na które rzeczywiście istnieje zapotrzebowanie; uważa, że „sojusz na rzecz wiedzy” łączący przedsiębiorstwa, partnerów społecznych i placówki edukacyjne byłby użytecznym narzędziem umożliwiającym uzupełnienie braków w dziedzinie innowacji i umiejętności oraz przyczyniającym się w znacznym stopniu do wspierania interesów gospodarczych i ogólnych interesów społecznych, zwłaszcza biorąc pod uwagę najważniejsze wyzwanie, jakim jest osiągnięcie pełnego zatrudnienia, eliminacja ubóstwa, włączenie społeczne i trwały wzrost gospodarczy w ramach gospodarki światowej; |
18. |
podkreśla znaczenie wczesnej identyfikacji potrzeb w zakresie umiejętności i proponuje perspektywę co najmniej dziesięciu lat oraz wzywa państwa członkowskie i – w stosownych przypadkach – regiony do stworzenia centrów monitorowania zatrudnienia, koncentrujących się na przewidywaniu przyszłych potrzeb; podkreśla ponadto znaczenie tworzenia bardziej niezawodnych systemów określania zapotrzebowania na przyszłe umiejętności i przewidywania niedoborów w UE i w państwach członkowskich, a także znaczenie stałego inwestowania w umiejętności przez podwyższanie i lepsze łączenie kwalifikacji z miejscami pracy; przypomina o konieczności zapewnienia obywatelom dostępu do jakościowych informacji i wzywa do wymiany doświadczeń i najlepszych praktyk w tym zakresie; aby tak się stało, podkreśla potrzebę prowadzenia ściślejszej i skuteczniejszej współpracy pomiędzy podmiotami świadczącymi usługi z zakresu kształcenia i szkolenia, w tym uniwersytetami i centrami badawczymi z jednej strony oraz publicznymi służbami zatrudnienia, przedsiębiorstwami i pracodawcami z drugiej; |
19. |
podkreśla konieczność poprawy wizerunku i atrakcyjności zawodów i stanowisk pracy, które charakteryzuje niedobór siły roboczej na rynku pracy; |
20. |
wzywa Komisję do zwiększenia rozpoznawalności i finansowego wsparcia programu Leonardo da Vinci, który umożliwia zdobywanie nowych umiejętności, wiedzy i kwalifikacji oraz sprawia, że kształcenie zawodowe staje się bardziej atrakcyjne dla wszystkich; zwraca również uwagę na szczególne znaczenie kształcenia w poprzek zawodu i wzywa do wspierania inicjatyw narodowych popularyzujących tę formę rozwoju zawodowego; |
21. |
zauważa, że wskaźnik realizacji programu szczegółowego Erasmus wynosi niemal 100 %; powołuje się na dobrze udokumentowane dowody potwierdzające, że Erasmus ułatwia w istotnym stopniu naukę zagranicą i zapewnia studentom większy wachlarz umiejętności, co z kolei znacznie poprawia późniejsze perspektywy zawodowe studentów uczestniczących w programie Erasmus i tym samym przyczynia się zdecydowanie do konkurencyjności Europy; |
22. |
podkreśla znaczenie wysokiej jakości państwowego systemu edukacji, który gwarantuje wolny i równy dostęp dla wszystkich; |
23. |
jest przekonany, że podstawowe znaczenie ma stworzenie warunków sprzyjających ścisłej współpracy instytutów badawczych i sektora przemysłu, a także zachęcanie spółek przemysłowych do inwestowania w badania i rozwój oraz wspieranie ich w tych działaniach; przypomina, że instytucje szkolnictwa wyższego i jednostki szkoleniowe odgrywają kluczową rolę w gospodarkach regionalnych państw członkowskich oraz że są one jedynym w swoim rodzaju miejscem, gdzie innowacje, edukacja i badania zbiegają się i mogą prowadzić do tworzenia miejsc pracy, rozwijania przedsiębiorczości i innych umiejętności oraz do stwarzania większych szans na zatrudnienie; w tym kontekście dostrzega znaczenie inicjatywy dialogu między uniwersytetami a przedsiębiorstwami; wzywa władze lokalne i regionalne, by propagowały wspólnotowy system ekozarządzania i audytu (EMAS) oraz by zachęcały wszystkie sektory gospodarki do starań o rejestrację w systemie EMAS; |
24. |
wzywa Komisję do dalszego promowania tworzenia europejskich sektorowych rad ds. zatrudnienia i umiejętności w kontekście „Programu na rzecz nowych umiejętności i zatrudnienia”, które powinny być traktowane jako platforma służąca zbieraniu i wymianie informacji z państw członkowskich i regionów, co ułatwi koordynację wysiłków podejmowanych przez wszystkie odnośne strony, a także posłuży jako narzędzie wspierające dialog społeczny; |
25. |
uznaje podniesienie w znaczącym stopniu poziomu inwestycji w dziedzinie edukacji, badań i innowacji za zasadniczą kwestię, dlatego też, aby zachęcić państwa członkowskie do działań w tym zakresie, wyraża opinię, że konieczne jest szczególne uwzględnienie wydatków publicznych na edukację, badania i szkolenie zawodowe w trakcie ustalania średniookresowych celów budżetowych państw członkowskich; |
26. |
w tym celu należy odpowiednio wspierać takie instrumenty jak analizy sektorowe potrzeb w zakresie profili i zawodów; |
27. |
wzywa europejskie komitety dialogu społecznego do wspierania lepszego dostosowywania istniejących systemów szkolenia do obecnego i przyszłego zapotrzebowania za pomocą planu działań zawierającego jasne cele i wskaźniki umożliwiające monitorowanie postępów; |
28. |
podkreśla potrzebę angażowania pracodawców w zarządzanie instytucjami edukacyjnymi oraz opracowywanie kursów, metod nauczania, praktyk, ocen i kwalifikacji; podkreśla znaczenie zapewniania bodźców pracodawcom, którzy oferują szkolenia dla pracowników o niskich kwalifikacjach lub pracowników niewykwalifikowanych, a w rezultacie zapewniają możliwość zdobycia doświadczenia bezpośrednio w miejscu pracy; |
29. |
wyraża ubolewanie z powodu wciąż zbyt wysokiej liczby osób przedwcześnie kończących naukę w UE; wskazuje na to, że zmniejszenie ilości uczniów przedwcześnie kończących naukę jedynie o 1 punkt procentowy mogłoby doprowadzić do wejścia na rynek pracy 500 000 nowych pracowników; wzywa zatem państwa członkowskie do wdrożenia skuteczniejszych strategii politycznych, opartych na wysokiej jakości, nowoczesnej edukacji i szkoleniach zawodowych, zapobiegających przedwczesnemu kończeniu nauki i usuwających bariery uniemożliwiające pozostanie w systemie szkolnym, oferujących alternatywy edukacyjne, szkoleniowe i w zakresie przekwalifikowania uczniom mającym trudności z nauką lub niepełnosprawnym oraz służących opracowaniu skutecznego sposobu przełożenia kształcenia początkowego na życie zawodowe; podkreśla znaczenie wczesnej edukacji dla rozwijania nie tylko przyszłych umiejętności funkcjonalnych osób, lecz także ich zdolności uczenia się, specjalizowania się i dalszego rozwijania się oraz wzywa do rozwijania spójnego, całościowego i długoterminowego podejścia do wczesnej edukacji i opieki nad dzieckiem, co zaproponowano w odnośnym komunikacji Komisji; |
30. |
wyraża ubolewanie w związku z tym, że wiele niepełnosprawnych osób, które są w stanie wykonywać pracę, pozostaje poza rynkiem pracy; wzywa państwa członkowskie do wdrożenia strategii politycznych oferujących osobom niepełnosprawnym alternatywne rozwiązania w zakresie kształcenia, szkolenia i zatrudnienia; |
31. |
wzywa państwa członkowskie do wspierania instytucji kształcenia początkowego podlegających odpowiednim przepisom i finansowanych ze środków publicznych, w tym przedszkoli, szkół podstawowych i średnich, ośrodków kształcenia zawodowego i instytucji szkolnictwa wyższego z wysoko wykwalifikowaną i dobrze wyszkoloną kadrą nauczycielską i personelem pomocniczym, pracującymi za korzystną pensję i w dobrych warunkach; |
32. |
podkreśla znaczenie publicznych systemów edukacji dostępnych dla wszystkich i realizujących zasadę wspierania równych szans dla wszystkich; |
33. |
z zadowoleniem przyjmuje propozycję Komisji dotyczącą wspierania europejskich centrów doskonałości w ramach nowych akademickich specjalizacji dostosowanych do przyszłych miejsc pracy oraz ułatwienia mobilności młodych ludzi w tym kontekście; podkreśla znaczenie stwarzania warunków niezbędnych dla tworzenia klastrów innowacyjnych przedsiębiorstw, które mogą zdecydowanie przyspieszyć lokalny rozwój gospodarczy i spowodować tworzenie w regionach nowych miejsc pracy; uważa, że w kontekście rosnącego tempa restrukturyzacji gospodarczej warunkiem wstępnym dla zrównoważonego rozwoju są: wykwalifikowana siła robocza, specjalistyczna wiedza w zakresie zarządzania, innowacyjność, nauka, technologia i ekologiczne miejsca pracy; |
34. |
zachęca państwa członkowskie do włączania do wszystkich poziomów systemów kształcenia umiejętności w zakresie TIK, znajomość technologii cyfrowych, przedsiębiorczości i kluczowych kompetencji przekrojowych, takich jak komunikowanie się w językach obcych i zdolności spełnienia osobistego i rozwoju osobistego, aktywne obywatelstwo, kreatywność, świadomość kulturowa i rozumienie różnych kultur, a także kluczowych kompetencji związanych z ochroną środowiska, zmianami klimatu i zrównoważonym rozwojem; podkreśla w tym względzie znaczenie wspierania uznawania zarówno „twardych”, jak i „miękkich” umiejętności w celu zwiększania możliwości zatrudnienia poszczególnych osób; wskazuje na użyteczność zdolności komunikowania się w językach obcych oraz popiera naukę języków i rozwój nauczania języków; |
35. |
podkreśla potrzebę prowadzenia kształcenia ukierunkowanego na innowacje; podkreśla, że należy wspierać zarówno myślenie nieschematyczne, jak i myślenie abstrakcyjne, a także zdobywanie wykształcenia technicznego, aby móc zaspokajać potrzeby pojawiające się w przyszłości; |
36. |
podkreśla to, że należy podjąć wysiłki mające na celu dopilnowanie, by wszystkie dzieci nabywały podstawowe umiejętności informatyczne we wczesnym wieku, aby informatyka była w związku z tym włączana w programy nauczania szkół podstawowych oraz by wszyscy Europejczycy mieli tani i łatwy dostęp do internetu; |
37. |
biorąc pod uwagę fakt, że szacuje się, iż w 2015 r. nastąpi niedobór informatyków wynoszący od 384 000 do 700 000, szacowany deficyt pracowników służby zdrowia wyniesie około jednego miliona, a deficyt naukowców – kolejny milion, wzywa Komisję i państwa członkowskie do przedsięwzięcia środków mających na celu zapewnienie niezbędnego poziomu wykwalifikowanych zasobów ludzkich w tych obszarach; |
38. |
zauważa, że internalizacja edukacji ma znaczenie społeczne, kulturalne i gospodarcze, w związku z czym apeluje do Komisji, aby ułatwiła międzynarodową mobilność badaczy, studentów, naukowców i wykładowców zarówno w UE, jak i poza jej terytorium; |
39. |
jest zaniepokojony faktem, że wysoko wykwalifikowane osoby podejmują zatrudnienie poniżej swoich umiejętności lub przyjmują stanowiska niewymagające kwalifikacji, co prowadzi do marnowania potencjału w UE; |
40. |
apeluje do państw członkowskich o opracowanie programów szkoleniowych dla nauczycieli, które zapewnią im podstawę, dzięki której będą mogli oni lepiej dostosowywać się do zmian na rynku pracy i rozwijać odpowiednie umiejętności na wszystkich szczeblach edukacji; |
41. |
zachęca państwa członkowskie do promowania systemu szkoleń odbywającego się w miejscu pracy, w tym dualnego systemu kształcenia/szkolenia zawodowego w celu przygotowania młodych ludzi do wejścia na rynek pracy na jak najwcześniejszym etapie oraz do wspierania jakościowych ram w zakresie staży i przyuczania się do zawodu, w jak największym stopniu prowadzących do stabilnego zatrudnienia; ponadto wzywa odnośne zainteresowane strony do zagwarantowania, że staże i przyuczanie się do zawodu będą prowadzone pod opieką zawodowych opiekunów, będą prowadziły do rzeczywistego nabycia umiejętności i doświadczenia odpowiadających potrzebom rynku pracy oraz do znalezienia nowych miejsc pracy; zwraca się do państw członkowskich o ustalenie podstawowych standardów praktyk zawodowych w odniesieniu do płac i praw socjalnych oraz wzywa do wprowadzenia europejskich ram jakości odnoszących się do praktyk, określających godne warunki pracy i zasady zapobiegające zatrudnianiu praktykantów do zastępowania stałego stosunku pracy; |
42. |
wzywa Komisję i państwa członkowskie do zwiększenia opartej na dowodach współpracy w zakresie polityki dotyczącej przejścia od edukacji i szkolenia do zatrudnienia oraz mobilności edukacyjnej, która przyczynia się do rozwijania umiejętności i zwiększania zdolności do zatrudnienia wśród młodzieży; |
43. |
apeluje do Komisji o wzmocnienie – w ramach najbliższej inicjatywy ustawodawczej dotyczącej kwalifikacji zawodowych – wzajemnego uznawania dyplomów i kwalifikacji zawodowych oraz o stworzenie mechanizmu zapewniającego większy poziom wzajemnego uznawania kompetencji i umiejętności, w tym umiejętności nabytych w ramach szkolenia nieformalnego i pozaformalnego, oraz włączenia do tego mechanizmu pracowników z krajów trzecich; uważa, że mechanizm ten powinien opierać się na odpowiednich ramach europejskich, takich jak europejskie ramy kwalifikacji (EQF) i europejski system transferu osiągnięć w kształceniu i szkoleniu zawodowym (ECVET); |
44. |
wzywa krajowe urzędy statystyczne do opracowania odpowiednich wskaźników służących określaniu stopnia nabycia umiejętności i jakości różnych poziomów systemów edukacyjnych funkcjonujących w poszczególnych państwach; |
45. |
jest zdania, że Europejska Służba Działań Zewnętrznych (ESDZ), a w szczególności delegacje UE do państw trzecich, mogłaby odegrać ważną rolę poprzez udzielanie informacji dotyczących umiejętności wymaganych w Europie i dostępnych miejsc pracy, a także poprzez wspieranie realizacji procedur niezbędnych do przyjazdu do Europy; |
46. |
zauważa, że w wyniku zmian demograficznych istnieje wielu starszych potencjalnych wolontariuszy, którzy stanowią ogromny niewykorzystany zasób w ramach naszych społeczności; wzywa Komisję do wspierania możliwości dla starszych wolontariuszy oraz do rozwijania programu „Seniorzy w działaniu” na rzecz zwiększenia liczby bardzo doświadczonych seniorów pragnących stać się wolontariuszami, który byłby prowadzony równolegle do programu „Młodzież w działaniu”, który uzupełnia program dla seniorów, a ponadto do wspierania szczególnych programów mających na celu promowanie międzypokoleniowej działalności wolontariackiej i mentorstwa; |
47. |
jest przekonany, że w kontekście strategii na rzecz wydłużania życia zawodowego nie podejmuje się wystarczających działań w celu wspierania osób starszych w nabywaniu umiejętności informatycznych; apeluje ponadto do Komisji i państw członkowskich o tworzenie szeroko zakrojonych programów edukacyjnych dla tej grupy społeczeństwa; |
48. |
podkreśla konieczność zachowania tradycji rzemieślniczych i związanych z nimi umiejętności oraz konieczność ustanowienia strategii na rzecz przedsiębiorców prowadzących sprzedaż detaliczną wyrobów rzemieślniczych, aby zachować tożsamość kulturową rzemiosła; przypomina w związku z tym znaczenie wspierania szkolenia zawodowego połączonego z pracą oraz mobilności młodych rzemieślników; zauważa, że propagowanie praktyk zawodowych służących włączeniu osób młodych do tego sektora może być godnym polecenia środkiem aktywnej polityki i wzywa państwa członkowskie do podjęcia odpowiednich kroków w tym zakresie; podkreśla znaczenie nauk humanistycznych jako dziedziny zajmującej się badaniem przeszłości i lepszym zachowaniem tożsamości kulturowej; |
Wspieranie popytu na pracę i tworzenia miejsc pracy
49. |
mając na uwadze rolę małych i średnich przedsiębiorstw w strukturze gospodarki europejskiej, zarówno ze względu na ich liczbę, jak i znaczenie strategiczne w walce z bezrobociem, przypomina, że MŚP zapewniają 85 % miejsc pracy w UE; przypomina, że MŚP zapewniają 85 % miejsc pracy w UE i odpowiadają za 58 % łącznej wartości dodanej wytwarzanej w Unii; wzywa wszystkie odnośne zainteresowane strony do usuwania wszystkich środków mogących utrudniać zakładanie firm i ich swobodne przemieszczanie się; wzywa państwa członkowskie i Komisję, by ułatwiały tworzenie i zachęcały do zakładania małych i średnich przedsiębiorstw, przy zwróceniu szczególnej uwagi na przedsiębiorczość kobiet, by tworzyły dla nich przyjazne otoczenie regulacyjne i fiskalne, ułatwiały dostęp do rynku, opracowały wykaz przeszkód w zatrudnianiu pracowników, ograniczały poziom biurokracji do minimum oraz poprawiły ich dostęp do środków finansowych; |
50. |
uważa, że w celu zwiększania zatrudnienia konieczne jest bardziej ukierunkowane wykorzystanie innowacji i bardziej konkurencyjna baza przemysłowa; uważa, że konieczne jest wspieranie zatrudnienia młodzieży, modeli biznesowych opierających się na badaniach i rozwoju oraz konkretnych bodźców na rzecz zatrudniania większej liczby osób szukających pracy; |
51. |
z zadowoleniem przyjmuje starania Komisji o wprowadzenie w przyszłości uproszczonego systemu wydawania zezwolenia na ograniczony czasowo pobyt w całej UE pracowników danego koncernu pochodzących z państw trzecich; |
52. |
wzywa Komisję i państwa członkowskie do większego inwestowania w tworzenie miejsc pracy i promowanie przedsiębiorczości, tworzenie instrumentów dla przedsiębiorstw rozpoczynających działalność i osób samozatrudnionych, aby stwarzać szanse na zatrudnienie i ograniczać wykluczenie społeczne; jest zdania, że odpowiednie otoczenie i bodźce dla rozwoju przedsiębiorstw, a także wsparcie dla wprowadzania nowych technologii są ważne, lecz nie są wystarczające dla rozwoju europejskich gospodarek; podkreśla zatem, że należy bardziej koncentrować się na wspieraniu ducha przedsiębiorczości i umiejętności na różnych szczeblach edukacji, zapewniając szkolenia dla nowych przedsiębiorców i skuteczne rozwijanie umiejętności przez pracowników MŚP; podkreśla rolę Europejskiego Instytutu Innowacji i Technologii oraz EBI, a w szczególności programów takich jak JASMINE i JEREMIE, we wspieraniu tworzenia i rozwoju przedsiębiorstw oraz w dostarczaniu wsparcia dla potrzeb MŚP; |
53. |
wzywa Komisję do przestrzegania zasady „najpierw myśl na małą skalę” oraz do uwzględniania potrzeb MŚP w trakcie opracowywania prawodawstwa w zakresie zatrudnienia; |
54. |
podkreśla znaczenie darmowego i rozsądnie regulowanego internetu dla nowych przedsiębiorców i podmiotów tworzących miejsca pracy; uważa, że zaufanie użytkowników internetu do systemu oraz przekonanie o nienaruszalności jego integralności ma podstawowe znaczenie dla nowych internetowych modeli biznesowych; |
55. |
wskazuje, że w Unii Europejskiej jest za mało innowacyjnych firm w sektorze badań i rozwoju oraz że poważny niedobór umiejętności w zakresie innowacji i znajomości technologii cyfrowych oznacza, iż MŚP nie mogą wdrażać nowych innowacyjnych modeli biznesowych ani nowych technologii; |
56. |
apeluje do Komisji i państw członkowskich o kontynuowanie współpracy mającej na celu utworzenie zintegrowanego i konkurencyjnego rynku kapitału podwyższonego ryzyka, który ma podstawowe znaczenie dla tworzenia i rozwoju innowacyjnych MŚP; |
57. |
uważa, że należy zakończyć tworzenie konkurencyjnego jednolitego rynku bez barier w celu ułatwienia swobodnego przemieszczania się pracowników; uważa ponadto, że utworzenie jednolitego rynku powinno iść w parze z prawodawstwem dotyczącym pracy, które będzie zapewniało równe szanse, zdecydowana koordynację systemów zabezpieczenia społecznego oraz możliwość zachowania, utrzymania bądź przenoszenia przez pracowników nabytych praw, szczególnie w przypadku transgranicznego przenoszenia praw emerytalnych; w związku z tym wzywa Komisję i państwa członkowskie do ścisłej współpracy z partnerami społecznymi na rzecz usuwania przeszkód utrudniających mobilność studentów i pracowników oraz do wspierania dzielenia się najlepszymi praktykami i doświadczeniami w tej dziedzinie, aby móc ocenić, w jaki sposób rynek wewnętrzny rozwija się pod względem zabezpieczenia społecznego pracowników i w świetle warunków wynagradzania i pracy w kraju przyjmującym; podkreśla w związku z tym, że należy zapobiegać dumpingowi płacowemu; |
58. |
stanowczo potępia pracę nierejestrowaną, która stanowi zagrożenie zarówno dla społeczeństwa, jak i dla pracowników; wzywa państwa członkowskie do prowadzenia regularnych i częstszych kontroli, do nakładania odpowiednich kar oraz do organizowania kampanii informacyjnych w celu zwiększenia wiedzy na temat praw przysługujących pracownikom i długofalowych strat dla pracowników zatrudnionych w szarej strefie; zachęca ponadto państwa członkowskie do łączenia działań zapobiegawczych i kar z zachętami zorientowanymi na zapobieganie stosowaniu pracy nierejestrowanej oraz na przekształcanie pracy nierejestrowanej w stały stosunek pracy; |
59. |
uważa, że sektor opieki zdrowotnej ma do odegrania kluczową rolę w realizacji celów strategii „Europa 2020”; uważa ponadto, że w związku ze zmianami demograficznymi sektor opieki zdrowotnej i społecznej jest ważnym źródłem zatrudnienia, którego znaczenie jeszcze wzrośnie, oraz że w największym stopniu przyczynia się on do włączenia społecznego; wzywa do stworzenia gospodarki opiekuńczej w celu zaspokajania rzeczywistych potrzeb i zapewniania wysokiej jakości usług opieki dostępnych dla wszystkich oraz dobrych warunków pracy i płacy, aby zapobiegać stosowaniu pracy nierejestrowanej; wzywa Komisję do wsparcia konwencji MOP uzupełnionej zaleceniem dotyczącym pracowników domowych w celu polepszenia warunków pracy pracowników w tym sektorze; wzywa Komisję do przeprowadzenia badania dotyczącego opiekunów pracujących w domach klientów – oprócz innych odpowiednich i zrównoważonych rozwiązań wspierających niezależne życie – w celu ustalenia, czy przepisy UE zapewniają dostateczną ochronę socjalną tej kategorii pracowników, którymi często są kobiety; |
60. |
podkreśla potencjał usług socjalnych, zdrowotnych, opiekuńczych i edukacyjnych w zakresie tworzenia miejsc pracy i domaga się zdecydowanych i trwałych inwestycji w te kluczowe usługi i infrastruktury, a także domaga się godnych warunków pracy w celu wsparcia świadczenia usług o wysokiej jakości; oczekuje planu działania Komisji mającego rozwiązać problem niedoboru pracowników sektora zdrowia; |
61. |
wzywa Komisję, państwa członkowskie, partnerów społecznych oraz inne zainteresowane strony do zapewnienia efektywnego, uproszczonego i synergicznego wykorzystywania funduszy UE, takich jak EFS, EFRR i Fundusz Spójności, oraz instrumentów, takich jak instrument mikrofinansowy, do tworzenia miejsc pracy i wspierania gospodarki społecznej; podkreśla korzyści wynikające z ukierunkowania inwestycji w ramach funduszy strukturalnych na kształcenie i szkolenie w sektorach oferujących dużą wartość dodaną pod względem technologicznym oraz w sektorach, które są szczególnie ważne pod względem zachęcania do przechodzenia na bardziej zrównoważone modele rozwoju; wzywa do zwrócenia szczególnej uwagi na te państwa członkowskie, w których występuje wysoka stopa bezrobocia, a średni miesięczny dochód nie przekracza poziomu stanowiącego granicę ubóstwa; |
62. |
podkreśla znaczenie synergii między poszczególnymi funduszami europejskimi, a także zdecentralizowanego podejścia przy wykorzystywaniu tych funduszy tak, by zaspokoić wymogi rynku pracy; uważa, że należy również dać pojedynczym osobom i przedsiębiorstwom odpowiednie zachęty do inwestowania w szkolenie; w związku z tym podkreśla wkład polityki spójności w inicjatywę przewodnią „Europa efektywnie korzystająca z zasobów” oraz wzywa do uwzględnienia jej potencjału w zakresie zrównoważonego wzrostu; |
63. |
zgadza się z potrzebą zwiększenia wpływu instrumentów polityki spójności, w tym EFS, przez skoncentrowanie środków finansowych na mniejszej liczbie priorytetów, poprawę warunków niezbędnych do przeprowadzenia reform instytucjonalnych, bardziej zdecydowane stosowanie zasady partnerstwa, podkreślanie jasnych i mierzalnych celów oraz wprowadzenie umów inwestycyjnych na rzecz rozwoju i partnerstwa między Komisją a państwami członkowskimi; |
64. |
wzywa Komisję do przeglądu istniejących unijnych ram bezpośredniego wsparcia przedsiębiorczości oraz do zbadania możliwości przyznania znakomitej części tego wsparcia na tworzenie miejsc pracy w przedsiębiorstwach, rozwijanie umiejętności pracowników i wdrażanie kolejnych programów szkoleniowych; |
Poprawa funkcjonowania rynku pracy
65. |
odnotowuje, że polityka w zakresie flexicurity jest centralnym elementem Programu na rzecz nowych umiejętności i zatrudnienia i podziela opinię Komisji, że kryzys wystawił krajowe rozwiązania dotyczące flexicurity na poważną próbę, w szczególności w przypadkach, w których zostały wprowadzone środki mające na celu zapewnienie elastyczności zewnętrznej rynku pracy bez odpowiedniego wzmocnienia systemów zabezpieczenia społecznego; podkreśla jednak potrzebę przeprowadzenia reform na rynku pracy bez osłabiania skutecznych strategii politycznych, porozumienia i wzajemnego zaufania między rządami krajowymi i partnerami społecznymi; podkreśla, że środki dotyczące flexicurity powinny być dostosowane do warunków społecznych i specyficznej struktury krajowego rynku pracy oraz interesów pracodawców i pracowników; |
66. |
podkreśla jednak, że sam model flexicurity nie może zaradzić kryzysowi, i wzywa Komisję, państwa członkowskie oraz partnerów społecznych do kontynuowania koniecznych reform rynku pracy, przy zwróceniu szczególnej uwagi na integrację na rynku pracy pracowników z grup najsłabszych i najmniej uprzywilejowanych; zaleca w tym kontekście przyjęcie podejścia oddolnego, ułatwiającego dialog i zaangażowanie przedstawicieli środowiska politycznego i społecznego wszystkich szczebli; |
67. |
uważa, że w kontekście nowego impetu zmian społeczno-gospodarczych należy dokonać przeglądu i wzmocnienia czterech filarów modelu flexicurity (którymi są: elastyczne i wiarygodne warunki umowne, aktywna polityka dotycząca rynku pracy, uczenie się przez całe życie oraz nowoczesne systemy zabezpieczeń społecznych) oraz równowagi między nimi, aby odpowiedzieć na potrzeby pracowników i przedsiębiorstw na nowoczesnym rynku pracy, tworzyć godne miejsca pracy i zapewnić pracownikom szanse na zatrudnienie, odpowiednią ochronę socjalną oraz poszanowanie zasady „taka sama płaca za taką samą pracę” w połączeniu z równouprawnieniem płci; uważa, że podstawowe znaczenie w ramach tego procesu ma wzmacnianie instytucji rynku pracy, co ma na celu dopilnowanie, aby pracownicy czerpali korzyści ze zmiany pracy, zawodu, sektora i statusu zatrudnienia; uważa ponadto, że partnerzy społeczni powinni aktywnie uczestniczyć w tym przeglądzie w ramach dialogu społecznego; |
68. |
wzywa Komisję – zgodnie z art. 152 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej – do większego wspierania roli partnerów społecznych w poszczególnych sektorach przemysłu w całej Europie przy jednoczesnym poszanowaniu ich autonomii; |
69. |
popiera – zgodnie z art. 155 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej – prowadzenie dialogu między partnerami społecznymi i zachęca ich do nawiązywania stosunków umownych, w tym umów zbiorowych; zaleca, aby wykonywanie umów zawartych na szczeblu unijnym przez partnerów społecznych w poszczególnych sektorach przemysłu odbywało się zgodnie z procedurą określoną w art. 155 ust. 2 TFUE w dziedzinach podlegających art. 153 TFUE; |
70. |
zachęca państwa członkowskie do opracowania systemu telepracy, tzn. wszelkich form pracy zdalnej, wszelkich form organizacji lub wykonywania pracy poza klasycznie rozumianymi czasem pracy i lokalizacją, możliwych dzięki środkom telekomunikacyjnym i Internetowi w ramach świadczenia usługi lub pozostawania w stosunku pracy; |
Wspieranie rynków pracy sprzyjających integracji społecznej
71. |
podkreśla, że jeżeli Europa chce wyjść silniejsza z kryzysu gospodarczego, stać się bardziej konkurencyjna i spójna, mieć wyższy poziom wzrostu i zatrudnienia oraz zabezpieczyć systemy bezpieczeństwa socjalnego w perspektywie długoterminowej, musi lepiej wykorzystywać potencjał swojej siły roboczej we wszystkich grupach wiekowych, poprawić funkcjonowanie swojego rynku pracy i poziom włączenia społecznego i ochrony socjalnej, a także rozszerzyć zakres kwalifikacje i umiejętności siły roboczej; |
72. |
w tym kontekście podkreśla, że zmniejszenie segmentacji rynku pracy należy osiągnąć poprzez zapewnienie odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa pracownikom i zwiększenie włączenia do rynku pracy, aby poprawić szanse wszystkich pracowników zatrudnionych na podstawie różnych form zatrudnienia, a zwłaszcza grup w najtrudniejszej sytuacji i najsłabszych, na wejście na rynek pracy i na rozwój kariery zawodowej; |
73. |
podkreśla znaczenie poszanowania praw osób niepełnosprawnych podczas realizacji Programu, a także ich uwzględnienia we wszystkich aspektach strategii „Europa 2020”; wzywa Komisję do podjęcia odpowiednich działań w celu wspierania rozwoju uniwersalnie zaprojektowanych towarów i usług oraz dostępu do nich, jak określono w art. 29 Konwencji Narodów Zjednoczonych o prawach osób niepełnosprawnych, w tym do wymiany najlepszych praktyk; |
74. |
podkreśla, że w wielu państwach członkowskich wzrost płac był niższy od wzrostu produktywności oraz odnotowuje z dużym niepokojem rosnącą liczbę „ubogich pracowników”, którzy mimo pobierania wynagrodzenia nie są wstanie przekroczyć progu ubóstwa, i uznaje przy tym podjęcie konkretnych działań w celu zmiany powyższej sytuacji za kwestię priorytetową; |
75. |
podkreśla priorytetowe znaczenie zajęcia się problemem bezrobocia wśród młodzieży; wzywa Komisję i państwa członkowskie do kontynuacji wysiłków na rzecz wspierania integracji młodzieży na rynku pracy, w tym do tworzenia zachęt dla młodych ludzi i pracodawców oraz do rozwijania koncepcji staży i przyuczania do zawodu; w tym kontekście podkreśla kluczowe znaczenie ułatwiania przejścia ze szkoły na rynek pracy, doradztwa i monitorowania dostosowanego do potrzeb, a także określenia możliwości zdobycia konkretnych umiejętności i podnoszenia ich zgodnie z wymogami rynku pracy; podkreśla, że ten projekt przewodni powinien być ściśle powiązany z projektem przewodnim „Mobilna młodzież”; |
76. |
podkreśla znaczenie stwarzania odpowiednich warunków dla zagwarantowania, że starsi pracownicy mogą dłużej pozostać na rynku pracy oraz dla zapewnienia włączania solidarności i współpracy międzypokoleniowej w główny nurt polityki zatrudnienia, a także wdrażania inicjatyw na rzecz wspierania dłuższej aktywności zawodowej, takich jak dzielenie pracy, ponowne ocenianie umiejętności i doświadczenia, wolontariat pracowniczy i stopniowe przechodzenie na emeryturę, również wśród pracowników niezależnych; |
77. |
ze względu na starzenie się społeczeństwa w Europie wzywa państwa członkowskie do utworzenia zestawu instrumentów ułatwiających osobom starszym dostęp do rynku pracy, a także apeluje o propagowanie i szeroko zakrojone wsparcie w dziedzinie orientacji zawodowej i aktywowania osób starszych w kontekście innowacyjnego partnerstwa na rzecz aktywnego starzenia się w dobrym zdrowiu, a także o zachęty dla pracodawców, gdyż przedsiębiorcy są mniej zainteresowani osobami starszymi; podkreśla, jak ważne jest dalsze kształcenie tych osób oraz zdobywanie przez nie nowych kwalifikacji, które umożliwią im powrót na rynek pracy; podkreśla w tym kontekście znaczenie korzystania z wiedzy i doświadczenia osób starszych, np. w projektach szkoleniowych; |
78. |
w świetle rosnącej stopy bezrobocia wzywa państwa członkowskie do zmodernizowania i umocnienia publicznych służb zatrudnienia, aby odgrywały większą rolę jako świadczący usługi w dziedzinie uczenia się przez całe życie na rzecz pracowników i pracodawców; jest przekonany, że publiczne służby zatrudnienia mogą oferować instrumenty oceny umiejętności, tworzenia profili i zapewniania indywidualnych porad zawodowych i usług konsultacyjnych w ścisłej współpracy z lokalnymi pracodawcami, a także dostarczać informacji na temat możliwości w dziedzinie przedsiębiorczości oraz szeregu szkoleń i programów przekwalifikowania zawodowego; |
79. |
apeluje do Komisji i państw członkowskich o oficjalne uznanie wkładu gospodarki społecznej, która odpowiada za 10 % miejsc pracy w UE i odgrywa kluczową rolę w zapewnianiu spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej UE; uważa, że konieczne jest wspieranie jej rozwoju, aby przyczyniać się do tworzenia dobrobytu sprzyjającego włączeniu społecznemu oraz pomagać w tworzeniu rynków sprzyjających włączeniu społecznemu, aby utrzymywać miejsca pracy w sektorach i przedsiębiorstwach znajdujących się w kryzysie lub zagrożonych likwidacją, aby zwiększać poziomy stabilności miejsc pracy, by ciągle wykorzystywać umiejętności oraz odkrywać nowe zawody i opracowywać nowe drogi do zatrudnienia dla grup w szczególnie trudnej sytuacji; |
80. |
podkreśla, że lepsze i solidniejsze strategie polityczne propagujące równość płci oraz godzenie życia zawodowego, rodzinnego i prywatnego powinny przyczynić się do zwiększenia na rynku pracy liczby kobiet i mężczyzn należących do grupy czynnej zawodowo; podkreśla znaczenie wspierania kobiet przy wchodzeniu, powrocie i rozwoju na rynku pracy, szczególnie w przypadku kobiet, które napotykają trudności przy powrocie do pracy po okresie urlopu macierzyńskiego bądź wychowawczego; |
81. |
jest zdania, że należy dołożyć starań, aby promować wśród dziewcząt techniczne i inżynieryjne kierunki studiów (takie jak matematyka, informatyka, nauki przyrodnicze i technologia) oraz by zwalczać stereotypy związane z płcią i segregację zawodową kobiet w zakresie kształcenia i na rynku pracy; wzywa państwa członkowskie do przedsięwzięcia środków ukierunkowanych na wspieranie obecności kobiet na stanowiskach kierowniczych i innych wysokich stanowiskach; |
82. |
uważa, że unijne prawodawstwo antydyskryminacyjne znacząco zwiększyło poziom ochrony w całej UE; sądzi jednak, że należy uczynić więcej, aby przeciwdziałać dyskryminacji (w tym dyskryminacji z wielu przyczyn jednocześnie) różnych grup osób w zakresie zatrudnienia, szkoleń i zawodu z myślą o wprowadzeniu w życie zasady równego traktowania; sądzi, że większe zaangażowanie kobiet na rynku pracy należy wspierać również poprzez ukierunkowane strategie polityczne w zakresie zabezpieczenia społecznego, mające na celu zapewnienie opieki dzieciom i rodzinie, poprzez wprowadzanie programów dotyczących uwzględniania aspektu płci oraz poprzez środki wspierające dobrowolne zatrudnienie kobiet i mężczyzn w nietradycyjnych zawodach, ze szczególnym uwzględnieniem sektorów tradycyjne zdominowanych przez mężczyzn; |
83. |
podkreśla – oprócz wymiaru praw człowieka – gospodarcze argumenty przemawiające za środkami antydyskryminacyjnymi; wzywa państwa członkowskie do poczynienia kroków niezbędnych do szybkiego osiągnięcia porozumienia i przyjęcia wniosku dotyczącego dyrektywy Rady w sprawie wprowadzenia w życie zasady równego traktowania osób bez względu na religię lub światopogląd, niepełnosprawność, wiek lub orientację seksualną; wzywa Komisję do dalszego wspierania przezwyciężania technicznych trudności istniejących w Radzie w celu osiągnięcia takiego porozumienia, ponieważ solidna polityka antydyskryminacyjna UE wzmocni strategię „Europa 2020”; |
84. |
utrzymuje, że jeśli kwalifikacje i umiejętności pracujących kobiet mają zostać zachowane w zmieniającym się otoczeniu gospodarczym i jeśli te z nich, które pragną powrócić do pracy, mają uzyskać wsparcie, podstawowe znaczenie ma to, aby pracownicy przebywający na urlopie wychowawczym również byli uwzględniani w działaniach z zakresu szkolenia, podejmowanych przez ich pracodawców; |
85. |
wzywa Komisję i państwa członkowskie, aby wspierały środki mające na celu godzenie życia zawodowego z rodzinnym oraz aby inwestowały w udział kobiet w rynku pracy poprzez propagowanie zarządzania różnorodnością, zachęcanie kobiet do podejmowania pracy zawodowej, a także wspieranie tworzenia nowych stanowisk oferujących bardziej elastyczne warunki pracy; |
86. |
podkreśla, że tworzeniu miejsc pracy powinny towarzyszyć nowe formy rozwiązań w zakresie pracy, które będą umożliwiać pracownikom z dziećmi pozostającymi na ich utrzymaniu pracę w innych godzinach, ograniczanie czasu pracy takich pracowników lub podejmowanie przez nich telepracy; |
87. |
zwraca uwagę, że możliwości podniesienia poziomu zatrudnienia kobiet powstają nie tylko w sektorze opieki zdrowotnej i sektorze społecznym, ale także w sektorze obrony narodowej, sektorze logistyki (w tym transportu), sektorze usług dla przedsiębiorstw, przykładowo w sektorze ubezpieczeń i konsultingu, a ponadto w sektorze ekologii i trwałych miejsc pracy; |
88. |
apeluje do Komisji i państw członkowskich o wspieranie i rozwijanie konkretnych programów ukierunkowanych na zatrudnianie kobiet w zawodach technicznych poprzez udzielanie dotacji dla młodych kobiet ze środowisk akademickich, zgodnie z najlepszymi praktykami stosowanymi w niektórych państwach członkowskich, takimi jak program „Excellentia” w Austrii, który pozwolił na podwojenie liczby kobiet uzyskujących tytuł profesora na politechnikach i przyczynił się do stworzenia centrów badawczych o wysokiej jakości, którymi kierują kobiety; |
89. |
wzywa Komisję i państwa członkowskie, by zachęcały sektor prywatny i publiczny do podejmowania wszelkich możliwych i koniecznych działań zmierzających do zniesienia różnic płacowych uwarunkowanych płcią pracownika oraz największych różnić pod względem dostępu, wynagrodzenia, rozwoju kariery, udziału i zarządzania w celu zwiększenia udziału kobiet w rynku pracy; podkreśla w związku z tym znaczenie przejrzystości mającej formę precyzyjniejszych danych statystycznych, a także znaczenie użytecznej definicji „pracy o równej wartości”; z zadowoleniem przyjmuje zapowiedź Komisji dotyczącą dokonania przeglądu systemu emerytalnego w odniesieniu do tych osób – a dotyczy to przede wszystkim kobiet – które w związku z bezrobociem, chorobą lub obowiązkami opiekuńczymi nieregularnie opłacały składki emerytalne. |
Poprawa jakości miejsc pracy i warunków pracy
90. |
uważa, że dążeniu do realizacji celu pełnego zatrudnienia muszą towarzyszyć intensywniejsze działania na rzecz poprawy jakości miejsc pracy oraz warunków pracy i życia wszystkich pracowników, w tym w zakresie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa w miejscu pracy oraz równouprawnienia płci; |
91. |
uważa, że należy propagować jakość miejsc pracy jako wielowymiarową koncepcję obejmującą zarówno stosunki pracy, jak i samą pracę; wzywa Komisję do intensyfikacji działań na rzecz przeglądu definicji UE i wspólnych wskaźników dotyczących jakości miejsc pracy, aby poprawić ich przydatność dla oceny i porównywania strategii politycznych państw członkowskich; uważa, że dialog społeczny odgrywa ważną rolę we wspieraniu godnej pracy, zatrudnienia o wysokiej jakości i odpowiedniej ochrony socjalnej, i w związku z tym wzywa najważniejsze zainteresowane strony w obszarze stosunków pracy na szczeblu UE do działania na rzecz opracowania wspólnego podejścia europejskiego w tym zakresie oraz do wzięcia aktywnego udziału w przeglądzie definicji i wskaźników jakości miejsc pracy; |
92. |
uważa, że dostępność miejsca pracy, zwłaszcza w kontekście budynków i technologii informatycznych, jest podstawowym warunkiem pracy i jednym z najważniejszych warunków w odniesieniu do zawodowej integracji osób niepełnosprawnych; |
93. |
z zadowoleniem przyjmuje zaproponowane przez Komisję dokonanie przeglądu prawodawstwa z zakresu zdrowia i bezpieczeństwa oraz ostrzega, że niebezpieczne warunki pracy, ciągłe zmiany stanowisk pracy oraz zwiększający się poziom stresu negatywnie wpływają na zdrowie fizyczne i psychiczne pracowników; zwraca się do Komisji o rozwiązanie problemu związanego z nieuznawaniem zagrożeń związanych z pracą i chorób zawodowych; |
94. |
podkreśla znaczenie uwzględnienia działań zainteresowanych podmiotów na rzecz poprawy jakości miejsc pracy oraz wykorzystywania odpowiednich instrumentów politycznych, w tym przepisów, koordynacji polityki, wymiany najlepszych praktyk oraz niezależnych umów partnerów społecznych; |
95. |
jest zdania, że rosnąca liczba i zwiększający się odsetek chorób zawodowych, a zwłaszcza rozpowszechnianie się zaburzeń mięśniowo-szkieletowych, mają znaczny wpływ na jakość miejsc pracy, w związku z czym należy podjąć dodatkowe wysiłki w celu ich ograniczenia, jeśli starzejące się społeczeństwo ma mieć charakter zrównoważony; |
96. |
uważa, że prawa pracowników, dialog między partnerami społecznymi, tj. pracownikami i pracodawcami, oraz odpowiednia ochrona socjalna mająca na celu zapobieganie ubóstwu osób pracujących powinny stanowić podstawę jakości zatrudnienia, a zatem również koncepcji jakości pracy; |
97. |
zachęca Komisję do zakończenia wstępnych działań legislacyjnych i do przedłożenia wniosków ustawodawczych zapowiadanych w Programie przy pełnym uwzględnieniu wyników przeprowadzonej przez nią oceny skutków gospodarczo-społecznych oraz poszanowaniu niezależności partnerów społecznych; z zadowoleniem przyjmuje plany Komisji dotyczące przeglądu skuteczności przepisów w zakresie jakości miejsc pracy oraz warunków pracy przy należytym uwzględnieniu aktualnych wydarzeń; |
98. |
podkreśla, że cele określone w obszarze zatrudnienia oraz strategie mające na celu ich osiągnięcie powinny być monitorowane i skoordynowane z celami istniejącymi w innych ważnych obszarach, takich jak sektor finansów publicznych, i odnośnymi strategiami politycznymi w zakresie innowacji; |
*
* *
99. |
zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji oraz rządom i parlamentom państw członkowskich. |
(1) Dz.U. C 308 E z 20.10.2011, s. 116.
(2) Dz.U. L 308 z 24.11.2010, s. 46.
(3) Teksty przyjęte, P7_TA(2010)0262.
(4) Teksty przyjęte, P7_TA(2010)0263.
(5) Dz.U. C 308 E z 20.10.2011, s. 6.
(6) Teksty przyjęte, P7_TA(2011)0455.
(7) Komunikat prasowy Komisji IP/10/1673.
(8) Publikacje Cedefop, ISBN 978-92-896-0536-6.
(9) Dz.U. L 23 z 27.1.2010, s. 35.
(10) Dz.U. C 212E, z 5.8.2010, s. 23.