(1)

Umowa między Unią Europejską a Republiką Białorusi o ułatwieniach w wydawaniu wiz (zwana dalej „umową o ułatwieniach”) weszła w życie w dniu 1 lipca 2020 r. równolegle do Umowy między Unią Europejską a Republiką Białorusi o readmisji osób przebywających nielegalnie (2) (zwanej dalej „umową o readmisji”).

(2)

Celem umowy o ułatwieniach jest wprowadzenie, na zasadzie wzajemności, ułatwień w wydawaniu wiz obywatelom Unii i Białorusi planującym pobyt nie dłuższy niż 90 dni w ciągu każdego 180-dniowego okresu. Umowa o ułatwieniach przyczynia się do zacieśnienia kontaktów międzyludzkich oraz propagowania wartości, w tym poszanowania praw człowieka i zasad demokratycznych.

(3)

Zgodnie z art. 14 ust. 5 umowy o ułatwieniach każda ze Stron może zawiesić wykonywanie niektórych lub wszystkich postanowień tej umowy. O decyzji w sprawie zawieszenia należy powiadomić drugą Stronę nie później niż 48 godzin przed jej wejściem w życie. Z chwilą ustania powodów zawieszenia Strona, która zawiesiła stosowanie umowy o ułatwieniach, bezzwłocznie powiadamia o tym drugą Stronę.

(4)

W odpowiedzi na utrzymujące się brutalne represje wobec wszystkich grup społeczeństwa na Białorusi, a w szczególności w odpowiedzi na porwanie samolotu pasażerskiego w dniu 23 maja 2021 r., rozporządzeniem Rady (WE) nr 765/2006 (3) i decyzją Rady 2012/642/WPZiB (4) Unia wprowadziła wobec przewoźników białoruskich zakaz lotów nad terytorium Unii i zakaz dostępu do lotnisk w Unii oraz wprowadziła czwarty pakiet sankcji wobec osób fizycznych i prawnych, podmiotów i organów, a także ukierunkowane sankcje gospodarcze.

(5)

W odpowiedzi na te środki ograniczające w dniu 28 czerwca 2021 r. Białoruś, w ramach działań odwetowych, ogłosiła zawieszenie uczestnictwa w Partnerstwie Wschodnim oraz zawieszenie stosowania umowy o readmisji. W dniu 8 września 2021 r. w parlamencie białoruskim przedłożono projekt ustawy w sprawie zawieszenia stosowania umowy o readmisji.

(6)

Jednocześnie Litwa, a ostatnio również Polska i Łotwa odnotowują niespotykany wzrost nieuregulowanych przepływów migracyjnych z Białorusi. Ten nagły wzrost sugeruje, że z pobudek politycznych reżim białoruski zachęca do nieuregulowanej migracji, w szczególności w ramach działań odwetowych wobec Litwy, Polski i Łotwy za ich stanowisko w sprawie Białorusi.

(7)

Działania podjęte przez Białoruś stanowią naruszenie podstawowych zasad na jakich oparte było zawarcie umowy o ułatwieniach i są sprzeczne z interesem Unii i jej państw członkowskich. W szczególności działania te nie wykazują poszanowania praw człowieka ani zasad demokratycznych oraz sprzyjają nieuregulowanej migracji z terytorium Białorusi na terytorium Unii.

(8)

W związku z tym należy zawiesić stosowanie niektórych postanowień umowy o ułatwieniach dotyczących wydawania wiz krótkoterminowych dla niektórych kategorii osób, a mianowicie członków oficjalnych delegacji Białorusi, członków rządów i parlamentów krajowych i regionalnych Białorusi, trybunału konstytucyjnego Białorusi i sądu najwyższego Białorusi w zakresie pełnionych przez nich obowiązków służbowych.

(9)

Niniejsza decyzja stanowi rozwinięcie przepisów dorobku Schengen, które nie mają zastosowania do Irlandii zgodnie z decyzją Rady 2002/192/WE (5); Irlandia nie uczestniczy w związku z tym w jej przyjęciu i nie jest nią związana ani jej nie stosuje.

(10)

Zgodnie z art. 1 i 2 Protokołu nr 22 w sprawie stanowiska Danii, załączonego do Traktatu o Unii Europejskiej i do Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, Dania nie uczestniczy w przyjęciu niniejszej decyzji i nie jest nią związana ani jej nie stosuje,