29.12.2009   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

L 348/16

(1)

W dniu 26 czerwca 1997 r. Rada przyjęła program UE na rzecz zapobiegania nielegalnemu handlowi bronią konwencjonalną i zwalczania go, zobowiązujący UE i jej państwa członkowskie do podejmowania uzgodnionych działań, aby pomóc innym państwom w zapobieganiu nielegalnemu handlowi bronią i jego zwalczaniu.

(2)

W dniu 8 grudnia 2008 r. Rada przyjęła wspólne stanowisko 2008/944/WPZiB określające wspólne zasady kontroli wywozu technologii wojskowych i sprzętu wojskowego (1), które określa osiem kryteriów wywozu broni konwencjonalnej, ustanawia mechanizmy powiadamiania i konsultacji w związku z odmowami i obejmuje procedurę przejrzystości przewidującą publikację rocznych sprawozdań UE dotyczących wywozu uzbrojenia. Wspólne stanowisko przyczynia się istotnie do harmonizacji krajowych polityk kontroli wywozu uzbrojenia, a sformułowane w nim zasady i kryteria zostały oficjalnie uznane przez kilka państw trzecich.

(3)

Artykuł 11 wspólnego stanowiska 2008/944/WPZiB głosi, że państwa członkowskie dokładają wszelkich starań, aby zachęcić inne państwa wywożące broń do stosowania kryteriów sformułowanych w tym wspólnym stanowisku.

(4)

Europejska strategia bezpieczeństwa przyjęta przez szefów państw i rządów w dniu 12 grudnia 2003 r. przedstawia pięć kluczowych wyzwań, które stoją przed UE w sytuacji panującej po zakończeniu zimnej wojny: terroryzm, rozprzestrzenianie broni masowego rażenia, konflikty regionalne, załamanie państwa i przestępczość zorganizowana. Skutki niekontrolowanego przepływu broni konwencjonalnej mają zasadnicze znaczenie w przypadku czterech z tych pięciu wyzwań. Otóż niekontrolowany transfer uzbrojenia przyczynia się do nasilenia terroryzmu i przestępczości zorganizowanej oraz jest głównym czynnikiem wyzwalającym konflikty i powodującym ich rozprzestrzenianie się oraz upadek struktur państwowych. Ponadto strategia podkreśla, jak ważna jest kontrola wywozu w ograniczaniu proliferacji.

(5)

Międzynarodowy instrument pozwalający państwom identyfikować i śledzić szybko i niezawodnie nielegalną broń strzelecką i lekką, który został przyjęty przez Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych w dniu 8 grudnia 2005 r., ma zracjonalizować i uzupełnić obecne dwustronne, regionalne i wielostronne umowy mające na celu zapobieganie nielegalnemu handlowi bronią strzelecką i lekką we wszystkich jego aspektach oraz jego zwalczanie i eliminowanie.

(6)

Zgodnie ze strategią UE w zakresie zwalczania nielegalnego gromadzenia broni strzeleckiej i lekkiej (BSiL) i amunicji do tych rodzajów broni oraz handlu nimi, przyjętą przez Radę Europejską w dniach 15–16 grudnia 2005 r., UE powinna wspierać na szczeblu regionalnym i międzynarodowym wzmocnienie kontroli wywozu oraz propagowanie kryteriów kodeksu postępowania w sprawie wywozu uzbrojenia – zastąpionego później wspólnym stanowiskiem 2008/944/WPZiB – m.in. pomagając państwom trzecim w przygotowywaniu odnośnych projektów ustawodawstwa krajowego oraz propagując środki służące zwiększeniu przejrzystości.

(7)

W dniu 6 grudnia 2006 r. Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych, wspierane przez wszystkie państwa członkowskie Unii Europejskiej, przyjęło rezolucję nr 61/89 zatytułowaną „Ku traktatowi o handlu bronią: ustanowienie wspólnych międzynarodowych standardów przywozu, wywozu i transferu broni konwencjonalnej”. W grudniu 2006 roku oraz w czerwcu i grudniu 2007 roku Rada przyjęła konkluzje uwypuklające, jak ważne dla UE i państw członkowskich jest odgrywanie aktywnej roli i współdziałanie z innymi państwami i organizacjami regionalnymi w procesie toczącym się w ramach Organizacji Narodów Zjednoczonych, służącym określeniu wspólnych międzynarodowych standardów przywozu, wywozu i transferu broni konwencjonalnej, które stanowiłyby ogromny wkład w zwalczanie niepożądanego i nieodpowiedzialnego rozprzestrzeniania broni konwencjonalnej, zakłócającego pokój, bezpieczeństwo, rozwój i pełne poszanowanie praw człowieka.

(8)

W dniu 17 marca 2008 r. Rada przyjęła wspólne działanie 2008/230/WPZiB w sprawie wspierania działań UE mających na celu propagowanie wśród państw trzecich kontroli wywozu uzbrojenia oraz zasad i kryteriów kodeksu postępowania UE w sprawie wywozu uzbrojenia (2), a ostatnie działania na mocy tego wspólnego działania przeprowadzono w dniach 27–28 października 2009 r.,

—

europejskiej strategii bezpieczeństwa,

—

strategii UE w zakresie zwalczania nielegalnego gromadzenia BSiL i amunicji do tych rodzajów broni oraz handlu nimi,

—

art. 11 wspólnego stanowiska 2008/944/WPZiB,

—

programu UE na rzecz zapobiegania nielegalnemu handlowi bronią konwencjonalną i jego zwalczania,

—

międzynarodowego instrumentu pozwalającego państwom identyfikować i śledzić szybko i niezawodnie nielegalną broń strzelecką i lekką, oraz

—

konkluzji Rady w sprawie traktatu o międzynarodowym handlu bronią,

a)

propagowaniu wśród państw trzecich kryteriów i zasad wspólnego stanowiska 2008/944/WPZiB;

b)

pomocy państwom trzecim w przygotowywaniu i wprowadzaniu w życie ustawodawstwa, tak, aby wywóz uzbrojenia podlegał skutecznej kontroli;

c)

pomocy państwom trzecim w szkoleniu urzędników udzielających zezwoleń, tak, aby kontrola wywozu uzbrojenia była odpowiednio prowadzona i egzekwowana;

d)

pomocy państwom i regionom trzecim w opracowywaniu sprawozdań krajowych i regionalnych na temat wywozu uzbrojenia oraz w propagowaniu innych form kontroli, tak, aby promować przejrzystość i możliwość rozliczenia wywozu uzbrojenia;

e)

zachęcaniu państw trzecich do wspierania Organizacji Narodów Zjednoczonych w procesie, który zmierza do przyjęcia prawnie wiążącego traktatu międzynarodowego ustanawiającego wspólne standardy światowego handlu bronią konwencjonalną, oraz pomocy w tym, by państwa te mogły sprostać takim ewentualnym wspólnym standardom.