This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Document 32001L0020
Directive 2001/20/EC of the European Parliament and of the Council of 4 April 2001 on the approximation of the laws, regulations and administrative provisions of the Member States relating to the implementation of good clinical practice in the conduct of clinical trials on medicinal products for human use
Id-Direttiva 2001/20/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill ta' l-4 ta' April 2001 dwar l-approssimazzjoni tal-liġijiet, regolamenti u disposizzjonijiet amministrattivi ta' l-Istati Membri li jirrelataw għall-implimentazzjoni ta' prattika korretta ta' klinika fit-twettiq ta' provi kliniċi fuq prodotti mediċinali għall-użu mill-bniedem
Id-Direttiva 2001/20/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill ta' l-4 ta' April 2001 dwar l-approssimazzjoni tal-liġijiet, regolamenti u disposizzjonijiet amministrattivi ta' l-Istati Membri li jirrelataw għall-implimentazzjoni ta' prattika korretta ta' klinika fit-twettiq ta' provi kliniċi fuq prodotti mediċinali għall-użu mill-bniedem
ĠU L 121, 1.5.2001, p. 34–44
(ES, DA, DE, EL, EN, FR, IT, NL, PT, FI, SV) Dan id-dokument ġie ppubblikat f’edizzjoni(jiet) speċjali
(CS, ET, LV, LT, HU, MT, PL, SK, SL, BG, RO, HR)
In force: This act has been changed. Current consolidated version: 01/01/2022
Official Journal L 121 , 01/05/2001 P. 0034 - 0044
Id-Direttiva 2001/20/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill ta' l-4 ta' April 2001 dwar l-approssimazzjoni tal-liġijiet, regolamenti u disposizzjonijiet amministrattivi ta' l-Istati Membri li jirrelataw għall-implimentazzjoni ta' prattika korretta ta' klinika fit-twettiq ta' provi kliniċi fuq prodotti mediċinali għall-użu mill-bniedem Il-PARLAMENT EWROPEW U L-KUNSILL TA' L-UNJONI EWROPEA, Wara li kkunsidraw it-Trattat li jistabbilixxi l-Komunità Ewropea, u partikolarment l-Artikolu 95 tiegħu, Wara li kkunsidraw il-proposta mill-Kummissjoni [1], Wara li kkunsidraw l-opinjoni tal-Kunsill Ekonomiku u Soċjali [2], Waqt li jaġixxu skond il-proċedura stabbilita fl-Artikolu 251 tat-Trattat [3], Billi: (1) Id-Direttiva tal-Kunsill 65/65/KEE tas-26 ta' Jannar 1965 dwar l-approssimazzjoni tad-disposizzjonijiet stipulati bil-liġi, regolament jew azzjoni amministrattiva dwar prodotti mediċinali [4] teħtieġ li applikazzjonijiet għall-awtorizzazzjoni biex jitqiegħed fis-suq prodott mediċinali għandu jkun hemm magħhom inkartament li jkun fih id-dettalji u d-dokumenti li jirrelataw għar-riżultati tat-testijiet u l-provi kliniċi mwettqa fuq il-prodott. Id-Direttiva tal-Kunsill 75/318/KEE ta' l-20 ta' Mejju 1975 dwar l-approssimazzjoni tal-liġijiet ta' l-Istati Membri dwar l-istandards u protokolli analitiċi, farmako-tossikoloġiċi u kliniċi fir-rigward ta' l-ittestjar ta' prodotti mediċinali [5] tistipula regoli uniformi dwar il-kumpilazzjoni ta' inkartamenti, inkluża l-presentazzjoni tagħhom. (2) Il-bażi aċċettata għat-twettiq ta' testijiet kliniċi fuq il-bnedmin hija msejsa fuq il-protezzjoni tad-drittijiet umani u d-dinjità tal-bniedem fir-rigward ta' l-applikazzjoni tal-bijoloġija u l-mediċina, kif per eżempju rifless fil-verżjoni tal-1996 tad-Dikjarazzjoni ta' Helsinki. Il-protezzjoni tas-suġġett tal-provi kliniċi hija mħarsa permezz ta' stima tar-riskju bbażata fuq ir-riżultati ta' esperimenti tossikoloġiċi qabel xi prova klinika, kontroll minn kumitati ta' l-etika u mill-awtoritajiet kompetenti ta' l-Istati Membri, u regoli dwar il-protezzjoni ta' tagħrif personali. (3) Persuni li m'humiex kapaċi li jagħtu l-kunsens legali għal provi kliniċi għandhom jingħataw protezzjoni speċjali. Hija r-responsabbiltà ta' l-Istati Membri li jistabbilixxu regoli dwar dan. Persuni bħal dawn ma jistgħux jiġu inklużi fi provi kliniċi jekk l-istess riżultati jkunu jistgħu jinkisbu bl-użu ta' persuni li jkunu kapaċi jagħtu l-kunsens tagħhom. Normalment dawn il-persuni għandhom jiġu inklużi fi provi kliniċi biss meta jkun hemm raġunijiet biex wieħed jistenna li l-amministrazzjoni tal-prodott mediċinali jkun ta' benefiċċju dirett għall-pazjent, u b'hekk ikun ta' importanza akbar mir-riskji. Madankollu, hemm il-ħtieġa ta' provi kliniċi li jinvolvu t-tfal biex tittejjeb il-kura disponibbli għalihom. It-tfal jirrappreżentaw popolazzjoni vulnerabbli b'differenzi ta' żvilupp, fiżjoloġiċi u psikoloġiċi minn dawk ta' l-adulti, li jagħmlu r-riċerka relatata ma' l-età u l-iżvilupp importanti għall-benefiċċju tagħhom. Prodotti mediċinali, inklużi vaċċini, għat-tfal jinħtieġ li jiġu ttestjati b'mod xjentifiku qabel ma l-użu tagħhom jinfirex. Dan jista' jinkiseb biss billi jiġi żgurat li prodotti mediċinali li x'aktarx jistgħu ikunu ta' valur kliniku sinifikanti għat-tfal jiġu studjati sew. Il-provi kliniċi meħtieġa għal dan il-għan għandhom jitwettqu taħt kondizzjonijiet li joffru l-aqwa protezzjoni possibbli għas-suġġetti. Huwa għalhekk meħtieġ li l-kriterji għall-protezzjoni tat-tfal fi provi kliniċi jiġu stabbiliti. (4) Fil-każ ta' persuni oħra li m'humiex kapaċi li jagħtu l-kunsens tagħhom, bħal persuni b'dimenzja, pazjenti psikjatriċi, eċċ., l-inklużjoni tagħhom fi provi kliniċi f'każi bħal dawn għandha tkun fuq bażi wisq aktar ristretta. Prodotti mediċinali bi prova jistgħu jiġu amministrati lill-individwi kollha bħal dawn biss meta ikun hemm raġunijiet biex wieħed jassumi li l-benefiċċju dirett lill-pazjent ikun akbar mir-riskji. Barra minn hekk, f'dawn il-każi, il-kunsens bil-miktub tar-rappreżentant legali tal-pazjent, mogħti b'kooperazzjoni mat-tabib kuranti, huwa meħtieġ qabel il-parteċipazzjoni f'xi prova klinika bħal dik. (5) L-idea tar-rappresentant legali tirreferi għall-liġi nazzjonali eżistenti u b'konsegwenza tista' tinkludi persuni naturali jew legali, awtorità u/jew korp previst fil-liġi nazzjonali. (6) Biex tintlaħaq l-aqwa protezzjoni tas-saħħa, testijiet skaduti jew ripettittivi m'għandhomx jitwettqu, sew fil-Komunità jew f'pajjiżi terzi. L-armonizzazzjoni tal-ħtiġiet tekniċi għall-iżvilupp ta' prodotti mediċinali għandha għalhekk tinkiseb permezz ta' fora addatti, b'mod partikolari l-Konferenza Internazzjonali dwar l-Armonizzazzjoni. (7) Għal prodotti mediċinali li jaqgħu fl-ambitu tal-Parti A ta' l-Anness mar-Regolament tal-Kunsill (KEE) Nru 2309/93 tat-22 ta' Lulju 1993 li jistabbilixxi l-proċeduri Komunitarji għall-awtorizzazzjoni u s-sorveljanza ta' prodotti mediċinali għall-użu mill-bniedem u dak veterinarju u li jistabbilixxi Aġenzija Ewropea għall-Valutazzjoni tal-Prodotti Mediċinali [6], li jinkludu prodotti maħsuba għal terapija ta' ġene jew terapija ċellulari, valutazzjoni xjentifika minn qabel mill-Aġenzija Ewropea għall-Valutazzjoni ta' Prodotti Mediċinali (minn hawn 'l hinn imsejħa "l-Aġenzija"), megħjuna mill-Kumitat għal Prodotti ta' Proprjetà Mediċinali, hija mandatarja qabel ma' l-Kummissjoni tagħti l-awtorizzazzjoni għat-tqegħid fis-suq. Matul din il-valutazzjoni, l-imsemmi Kumitat jista' jitlob dettalji sħaħ tar-riżultati tal-provi kliniċi li fuqhom tkun ibbażata l-applikazzjoni għall-awtorizzazzjoni għat-tqegħid fis-suq u, b'konsegwenza, dwar il-mod li bih kienu tmexxew dawn il-provi u l-istess Kumitat jista' jasal sal-punt li jeħtieġ li l-applikant għal dik l-awtorizzazzjoni iwettaq aktar provi kliniċi. Għalhekk għandha issir disposizzjoni li tkun tippermetti li l-Aġenzija jkollha t-tagħrif sħiħ dwar it-twettiq ta' xi prova klinika għal prodotti mediċinali bħal dawn. (8) Opinjoni waħdanija għal kull Stat membru kkonċernat tnaqqas id-dewmien għall-bidu tal-prova mingħajr ma tipperikola l-benesseri tal-persuni li jieħdu sehem fil-prova jew teskludi l-possibiltà li tkun rifjutata f'siti speċifiċi. (9) It-tagħrif dwar il-kontenut, bidu u tmiem ta' prova klinika għandu jkun disponibbli għall-Istati Membri fejn isseħħ il-prova u l-Istati Membri l-oħra kollha għandu jkollhom aċċess għall-istess tagħrif. Database Ewropea li tiġbor flimkien dan it-tagħrif għandha għalhekk tiġi stabbilita, b'kunsiderazzjoni għar-regoli ta' kunfidenzjalità. (10) Il-provi kliniċi huma operazzjoni kumplessa, li ġeneralment iddum sena waħda jew aktar, li normalment tinvolvi parteċipanti numerużi u diversi siti ta' prova, ta' spiss fi Stati Membri differenti. Il-prattiċi preżenti ta' l-Istati Membri ivarjaw b'mod konsiderevoli fir-regoli dwar il-bidu u t-twettiq tal-provi kliniċi u l-ħtiġiet għat-twettiq tagħhom ivarjaw ħafna. Dan għalhekk jirriżulta f'dewmien u komplikazzjonijiet li huma ta' ħsara għat-twettiq effettiv ta' dawn il-provi fil-Komunità. Huwa għalhekk meħtieġ li jiġu simplifikati u armonizzati d-disposizzjonijiet amministrattivi li jirregolaw dawn il-provi billi tiġi stabbilita proċedura ċara u trasparenti u jinħolqu kondizzjonijiet li jwasslu għal kordinazzjoni effettiva ta' dawn il-provi kliniċi fil-Komunità mill-awtoritajiet konċernati. (11) Bħala regola, l-awtorizzazzjoni għandha tkun impliċita, i.e jekk kien hemm vot favur mill-Kumitat ta' l-Etika u l-awtorità kompetenti ma tkunx oġġezzjonat f'perjodu speċifiku, għandu jkun possibbli li jinbdew il-provi kliniċi. F'każijiet eċċezzjonali li joħolqu problemi partikolarment komplessi, l-awtorità espliċita bil-miktub għandha, madankollu, tkun meħtieġa. (12) Il-prinċipji ta' prattika tajba ta' manifattura għandhom jiġu applikati għal prodotti mediċinali ta' investigazzjoni. (13) Disposizzjonijiet speċjali għandhom jiġu stabbiliti għall-ittikkettjar ta' dawn il-prodotti. (14) Provi kliniċi mhux kummerċjali li tmexxew minn riċerkaturi mingħajr il-parteċipazzjoni ta' l-industrija farmaċewtika jistgħu jkunu ta' benefiċċju kbir għall-pazjenti konċernati. Id-Direttiva għandha għalhekk tikkunsidra l-pożizzjoni speċjali ta' provi li l-ippjanar tagħhom ma jkunx jeħtieġ proċessi partikolari ta' manifattura jew ta' imballaġġ, jekk dawn il-provi jitwettqu bi prodotti mediċinali b'awtorizzazzjoni ta' tqegħid fis-suq fis-sens tad-Direttiva 65/65/KEE, manifatturati jew importati skond id-disposizzjonijiet tad-Direttivi 75/319/KEE u 91/356/KEE, u fuq pazjenti bl-istess karatteristiċi bħal dawk koperti bl-indikazzjoni speċifikata f'din l-awtorizzazzjoni ta' tqegħid fis-suq. L-ittikkettjar tal-prodotti mediċinali investigattivi maħsuba għall-provi ta' din ix-xorta għandu jkun suġġett għad-disposizzjonijiet simplifikati stabbiliti fil-linji ta' gwida tal-prattika tajba ta' manifattura dwar prodotti investigattivi u fid-Direttiva 91/356/KEE. (15) Il-verifika tal-konformità ma' l-istandards ta' prattika tajba ta' klinika u l-ħtieġa li data, tagħrif u dokumenti jiġu suġġetti għal spezzjoni biex jiġi konfermat li jkunu ġew iġġenerati, reġistrati u rapportati kif imiss hija essenzjali sabiex tiġġustifika l-involviment ta' suġġetti umani fil-provi kliniċi. (16) Il-persuna li tieħu sehem fi prova għandha tagħti l-kunsens tagħha għall-iskrutinju tat-tagħrif personali matul l-ispezzjoni minn awtoritajiet kompetenti u persuni debitament awtorizzati, basta dak it-tagħrif personali jitqies bħala strettament kunfidenzjali u ma jkunx disponibbli b'mod pubbliku. (17) Din id-Direttiva għandha tapplika bla preġudizzju għad-Direttiva 95/46/KEE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill ta' l-24 ta' Ottubru 1995 dwar il-ħarsien ta' individwi fir-rigward ta' l-ipproċessar ta' tagħrif personali u l-moviment liberu ta' dak it-tagħrif [7]. (18) Huwa wkoll meħtieġ li ssir disposizzjoni għall-monitoraġġ ta' reazzjonijiet kuntrarji li jseħħu fi provi kliniċi bl-użu ta' proċeduri ta' sorveljanza tal-Komunità (farmakoviġilanza) biex jiġi żgurat il-waqfien immedjat ta' xi prova klinika li fiha jkun hemm livell mhux aċċettabbli ta' riskju. (19) Il-miżuri meħtieġa għall-implimentazzjoni ta' din id-Direttiva għandhom jiġu adottati skond id-Deċiżjoni tal-Kunsill 1999/468/KE tat-28 ta' Ġunju 1999 li tistabbilixxi l-proċeduri għall-eżerċizzju tas-setgħat ta' implimentazzjoni mogħtija lill-Kummissjoni [8], ADOTTAW DIN ID-DIRETTIVA: Artikolu 1 Qasam ta' Applikazzjoni 1. Din id-Direttiva tistabbilixxi disposizzjonijiet speċifiċi dwar it-tmexxija ta' provi kliniċi, inklużi provi f'ħafna ċentri, fuq suġġetti umani li jinvolvu prodotti mediċinali kif imfissra fl-Artikolu 1 tad-Direttiva 65/65/KEE, b'mod partikolari dwar l-implimentazzjoni ta' prattika tajba ta' klinika. Din id-Direttiva ma tapplikax għal provi mhux ta' intervent. 2. Prattika tajba ta' klinika hija sett ta' ħtiġiet ta' kwalità etika u xjentifika b' għarfien internazzjonali li għandhom jiġu osservati għad-disinjar, twettiq, reġistrar u rappurtaġġ ta' provi kliniċi li jinvolvu l-parteċipazzjoni ta' suġġetti umani. Konformità ma' din il-prattika tajba tagħti assigurazzjoni li d-drittijiet, is-sigurtà u l-benesseri tas-suġġetti taħt prova huma mħarsa, u li r-riżultati tal-provi kliniċi huma kredibbli. 3. Il-prinċipji ta' prattika tajba ta' klinika u linji ta' gwida dettaljati konformi ma' dawk il-prinċipji għandhom jiġu adottati u, fejn meħtieġ, riveduti, biex iqisu l-progress xjentifiku u tekniku skond il-proċedura msemmija fl-Artikolu 21(2). Dawn il-linji ta' gwida dettaljati għandhom jiġu ppubblikati mill-Kummissjoni. 4. Il-provi kliniċi kollha, inklużi l-istudji ta' biodisponibilità u bioekwivalenza, għandhom jiġu ddisinjati, mwettqa u rrapportati skond il-prinċipji ta' prattika klinika tajba. Artikolu 2 Definizzjonijiet Għall-għanijiet ta' din id-Direttiva, it-tifsiriet li ġejjin għandhom japplikaw: (a) "prova klinika": kull investigazzjoni f'suġġetti umani maħsuba biex tiskopri jew tivverifika l-effetti kliniċi, farmakoloġiċi u/jew farmakodinamiċi oħra ta' prodott(i) mediċinali wieħed jew aktar ta' investigazzjoni u/jew tidentifika kull reazzjoni kuntrarja għal xi prodott(i) mediċinali wieħed jew aktar ta' investigazzjoni u/jew tistudja l-assorbiment, tqassim, metaboliżmu u eliminazzjoni ta' prodott(i) mediċinali wieħed jew aktar ta' investigazzjoni bil-għan li tiġi żgurata s-sigurtà u/jew l-effikaċja tiegħu(tagħhom); Dan jinkludi provi kliniċi mwettqa jew f'sit wieħed jew f'diversi siti, sew fi Stat Membru wieħed jew f'aktar; (b) "prova klinika f'ħafna ċentri": prova klinika li tmexxiet skond protokoll wieħed iżda f'aktar minn sit wieħed, u għalhekk minn aktar minn investigatur wieħed, li fih is-siti ta' prova jistgħu jinsabu fi Stat membru wieħed, f'numru ta' Stati Membri u/jew fi Stati Membri u pajjiżi terzi; (ċ) "prova mhux ta' intervent": studju fejn il-prodott/i mediċinali huwa/huma preskritti bil-mod normali skond it-termini ta' l-awtorizzazzjoni tat-tqegħid fis-suq. In-nomina ta' pazjent għal strateġija partikolari ta' terapija ma tiġix deċiża bil-quddiem minn protokoll ta' prova iżda taqa' fi ħdan il-prattika kurrenti u l-preskrizzjoni tal-mediċina hija separata b'mod ċar mid-deċiżjoni biex il-pazjent jiġi nkluż fl-istudju. Ebda dijanjosi addizzjonali jew proċeduri ta' monitoraġġ m'għandhom jiġu applikati lill-pazjenti u metodi epidemjoloġiċi għandhom jintużaw għall-analiżi tat-tagħrif miġbur; (d) "prodott mediċinali ta' investigazzjoni": forma farmaċewtika ta' sustanza attiva jew placebo li jkun qed jiġi ttestjat jew użat bħala referenza fil-prova klinika, inklużi prodotti li ġa jkollhom l-awtorizzazzjoni tat-tqegħid fis-suq iżda wżati jew miġbura (formulati jew imballati) b'mod differenti mill-forma awtorizzata, jew meta wżati għal indikazzjoni mhux awtorizzata, jew meta wżati biex jinkiseb aktar tagħrif dwar il-forma awtorizzata; (e) "sponsor": individwu, kumpannija, istituzzjoni jew organizzazzjoni li tieħu responsabbiltà għal bidu, l-immaniġġjar u/jew l-iffinanzjar ta' prova klinika; (f) "investigatur": tabib jew persuna li tħaddem professjoni approvata fl-Istat Membru għal investigazzjonijiet minħabba l-isfond xjentifiku u l-esperjenza fil-kura ta' pazjenti li teħtieġ. L-investigatur huwa responsabbli għat-tmexxija tal-prova klinika f'sit ta' prova. Jekk prova titmexxa minn team ta' individwi f'sit ta' prova, l-investigatur huwa l-mexxej responsabbli għat-tim u jista' jissejjaħ l-investigatur prinċipali; (g) "brochure ta' l-investigatur": kumpilazzjoni tat-tagħrif kliniku u non-kliniku dwar prodott jew prodotti mediċinali ta' investigazzjoni li huma relevanti għall-istudju tal-prodott jew prodotti f'suġġetti umani; (h) "protokoll": dokument li jfisser l-għan/ijiet, disinn, metodoloġija, konsiderazzjonijiet statistiċi u organizzazzjoni ta' prova. L-espressjoni protokoll tirreferi għall-protokoll, verżjonijiet suċċessivi tal-protokoll u emendi protokollari; (i) "suġġett": individwu li jieħu sehem fi prova klinika jew bħala dak li jirċievi l-prodott mediċinali ta' investigazzjoni jew ta' xi kontroll; (j) "kunsens infurmat": deċiżjoni, li għandha tkun bil-miktub, datata u iffirmata, biex jittieħed sehem fi prova klinika, meħuda liberament wara li jingħata debitament it-tagħrif dwar in-natura, sinifikat, implikazzjonijiet u riskji tagħha, u dokumentata kif imiss, minn kull persuna li kapaċi tagħti l-kunsens jew, fejn il-persuna ma tkunx kapaċi li tagħti l-kunsens, mir-rappreżentant legali tiegħu jew tagħha; jekk il-persuna konċernata ma tkunx taf tikteb, kunsens bil-fomm fil-presenza ta' għallinqas xhud wieħed jista' jingħata f'każijiet eċċezzjonali, kif previst fil-leġislazzjoni nazzjonali. (k) "kumitat ta' l-etika": korp indipendenti fi Stat Membru, magħmul minn professjonisti fil-kura tas-saħħa u membri mhux mediċi, li r-responsabbiltà tagħhom hija li jħarsu d-drittijiet, is-sigurtà u l-benesseri ta' suġġetti umani involuti fi prova u li jipprovdu assigurazzjoni pubblika għal dak il-ħarsien, billi, fost ħwejjeġ oħra, jesprimu opinjoni dwar il-protokoll ta' prova, l-idoneità ta' l-investigaturi u l-adegwatezza tal-faċilitajiet, u dwar il-metodi u dokumenti li għandhom jintużaw biex suġġetti taħt prova ikunu informati u biex jinkiseb il-kunsens informat tagħhom; (l) "spezzjoni": l-att minn awtorità kompetenti tat-tmexxija ta' reviżjoni uffiċjali tad-dokumenti, faċilitajiet, reġistrazjonijiet, arranġamenti dwar assigurazzjoni ta' kwalità, u kull riżors ieħor meqjus mill-awtorità kompetenti li jkun relatat mal-prova klinika u li jista' jiġi lokat fis-sit tal-prova, fil-faċilitajiet ta' l-isponsor u/jew ta' l-organizzazzjoni ta' riċerka b'kuntratt, jew fi stabbilimenti oħra li l-awtorità kompetenti tqis xieraq li tispezzjona; (m) "grajja kuntrarja": kull ġrajja medika mhux mistennija f'pazjent jew suġġett ta' prova klinika li jiġi amministrat lilu prodott mediċinali u li mhux neċessarjament ikollha relazzjoni kawżali ma' din il-kura; (n) "reazzjoni kuntrarja": kull reazzjoni mhux mistennija jew mhux intenzjonata għall-prodott mediċinali ta' investigazzjoni relatat ma' xi doża amministrata; (o) "ġrajja kuntrarja serja jew reazzjoni kuntrarja serja": kull ġrajja medika jew effett mhux mistenni li fi kwalunkwe doża twassal għall-mewt, tkun ta' theddida għall-ħajja, teħtieġ dħul fi sptar jew ittawwal iż-żmien ta' dewmien fi sptar, tirriżulta f'diżabilità jew inkapaċità persistenti jew sinifikanti, jew tkun anomalija konġenitali jew difett mit-twelid; (p) "reazzjoni kuntrarja mhux mistennija": reazzjoni kuntrarja, li n-natura jew severità tagħha ma tkunx konsistenti mat-tagħrif applikabbli għall-prodott (p.e. il-brochure ta' investigatur għal prodott ta' investigazzjoni mhux awtorizzat jew sommarju ta' karatteristiċi ta' prodott għal prodott awtorizzat). Artikolu 3 Protezzjoni ta' suġġetti ta' prova klinika 1. Din id-Direttiva għandha tapplika mingħajr preġudizzju għad-disposizzjonijiet nazzjonali dwar il-protezzjoni ta' suġġetti ta' prova klinika jekk ikunu aktar komprensivi mid-disposizzjonijiet ta' din id-Direttiva u konsistenti mal-proċeduri u limiti ta' żmien speċifikati fiha. L-Istati Membri għandhom, sakemm ma jkunux ġa għamlu dan, jadottaw regoli dettaljati biex jipproteġu mill-abbuż individwi li m'humiex kapaċi jagħtu l-kunsens infurmat tagħhom. 2. Prova klinika tista' titwettaq biss jekk, b'mod partikolari: (a) ir-riskji prevedibbli jew inkonvenjenti jkunu twieżnu kontra l-benefiċċju mistenni għas-suġġett individwali ta' prova u pazjenti oħra attwali u futuri. Prova klinika tista' tinbeda biss jekk il-Kumitat ta' l-Etika u/jew l-awtorità kompetenti jaslu għall-konklużjoni li l-benefiċċji terapewtiċi u tas-saħħa pubblika mistennija jiġġustifikaw ir-riskji u jistgħu jitkomplew biss jekk il-konformità ma' din il-ħtieġa tkun monitorjata permanentement; (b) is-suġġett ta' prova jew, fejn il-persuna ma tkunx tista' tagħti l-kunsens infurmat, ir-rappreżentant legali tagħha kellu l-opportunità f'intervista minn qabel ma' l-investigatur jew membru tat-team ta' investigazzjoni, li jifhem l-għanijiet, ir-riskji u l-inkonvenjenti tal-prova, u l-kondizzjonijiet li taħthom għandha titmexxa u jkun ġie avżat ukoll bid-dritt tiegħu li jirtira mill-prova f'kull żmien; (ċ) id-drittijiet tas-suġġett għall-integrità fiżika u mentali, għall-privatezza u għall-protezzjoni tat-tagħrif dwaru skond id-Direttiva 95/46/KE huma mħarsa; (d) is-suġġett taħt prova jew, fejn il-persuna ma tkunx tista' tagħti l-kunsens infurmat, ir-rappreżentant legali tagħha ikun ta l-kunsens tiegħu bil-miktub wara li jkun ġie infurmat bin-natura, sinifikat, implikazzjonijiet u riskji tal-prova klinika; jekk l-individwu ma jkunx jaf jikteb, il-kunsens bil-fomm fil-presenza għallinqas ta' xhud wieħed jista' jingħata f'każijiet eċċezzjonali, kif previst fil-leġislazzjoni nazzjonali; (e) is-suġġett jista' mingħajr ma jiġrilu ebda dannu jirtira mill-prova klinika f'kull żmien billi jirrevoka l-kunsens infurmat tiegħu; (f) ikun sar provvediment għal assigurazzjoni u indemnità biex tkopri r-responsabbiltà ta' l-investigatur u l-isponsor. 3. Il-kura medika mogħtija lil, u d-deċiżjonijiet mediċi magħmula għan-nom ta', suġġetti għandha tkun ir-reponsabbiltà ta' tabib kwalifikat kif imiss jew, fejn xieraq, ta' dentist kwalifikat. 4. Is-suġġett għandu jingħata punt ta' kuntatt minn fejn ikun jista' jikseb aktar tagħrif. Artikolu 4 Provi kliniċi fuq minuri B'żieda ma' kull restrizzjoni oħra relevanti, prova klinika fuq minuri għandha titwettaq biss jekk: (a) il-kunsens infurmat tal-ġenituri jew rappreżentant legali jkun ġie miksub; il-kunsens għandu jkun jirrappreżenta x-xewqa preżunta tal-minuri u jista' jkun revokat f'kull żmien mingħajr detriment għall-minuri; (b) il-minuri jkun irċieva tagħrif skond il-kapaċità tiegħu li jifhem, minn persunal b'esperjenza ta' minuri, dwar il-prova, ir-riskji u l-benefiċċji; (ċ) ix-xewqa espliċita ta' minuri li jkun kapaċi jifforma opinjoni u jistma dan it-tagħrif li jirrifjuta li jieħu sehem jew li jiġi rtirat mill-prova klinika f'kull żmien tkun ikkunsidrata mill-investigatur jew fejn japplika mill-investigatur prinċipali; (d) ebda inċentiv jew motiv finanzjarju ma jingħata ħlief kumpens; (e) xi benefiċċju dirett għall-grupp ta' pazjenti huwa miksub minn prova klinika u biss fejn dik ir-riċerka tkun essenzjali biex tivvalida tagħrif miksub minn provi kliniċi fuq persuni li għandhom il-kapaċità li jagħtu l-kunsens infurmat jew minn metodi oħra ta' riċerka; barra minn hekk, dik ir-riċerka għandha jew tkun tirrelata direttament ma' kondizzjoni klinika li minnha jkun isofri l-minuri konċernat jew tkun ta' dik in-natura li tkun tista' titwettaq biss fuq minuri; (f) il-linji ta' gwida xjentifiċi korrispondenti ta' l-Aġenzija jkunu tħarsu; (g) provi kliniċi jkunu ġew disinjati biex jitnaqqas l-uġigħ, l-iskumdità, il-biża' jew kull riskju ieħor prevedibbli li għandu x'jaqsam mal-marda u l-istadju ta' żvilupp; kemm l-għatba tar-riskju u l-grad ta' tbatija għandhom jiġu speċjalment definiti u monitorjati kontinwament; (h) il-Kumitat ta' l-Etika, b'kompetenza fil-pedjatrija jew wara li jkun ħa l-parir dwar problemi kliniċi, etiċi u psikosoċjali fil-qasam tal-pedjatrija, ikun ikkonferma l-protokoll; u (i) l-interessi tal-pazjenti dejjem jirbħu fuq dawk tax-xjenza u tas-soċjetà. Artikolu 5 Provi kliniċi fuq adulti inkapaċitati li mhumiex kapaċi jagħtu kunsens legali infurmat Fil-każ ta' persuni oħra li mhumiex kapaċi jagħtu kunsens legali infurmat, il-ħtiġiet kollha relevanti elenkati għall-persuni kapaċi li jagħtu dak il-kunsens għandhom japplikaw. B'żieda ma' dawn il-ħtiġijiet, il-parteċipazzjoni fi provi kliniċi ta' adulti nkapaċitati li ma jkunux taw jew ma jkunux irrifjutaw kunsens infurmat qabel ma ġiet fuqhom l-inkapaċità tagħhom, għandha tkun permessa biss jekk: (a) il-kunsens infurmat tar-rappreżentant legali jkun inkiseb; il-kunsens għandu jkun jirrifletti r-rieda preżunta tas-suġġett u jista' jiġi revokat f'kull żmien mingħajr dannu għas-suġġett; (b) il-persuna li ma tkunx kapaċi li tagħti kunsens legali nfurmat tkun irċeviet tagħrif skond il-kapaċità tagħha li tifhem fir-rigward tal-prova, ir-riskji u l-benefiċċji; (ċ) ix-xewqa espliċita tas-suġġett li jkun kapaċi li jifforma opinjoni u jistma dan it-tagħrif li jirrifjuta li jieħu sehem fi jew li jiġi rtirat mill-prova klinika f'kull waqt jitqies mill-investigatur jew fejn japplika mill-investigatur prinċipali; (d) ebda inċentiv jew motiv finanzjarju m'għandu jingħata ħlief kumpens; (e) riċerka bħal din hija essenzjali biex jiġi konvalidat it-tagħrif miksub fi provi kliniċi fuq persuni li kapaċi jagħtu kunsens infurmat jew b'metodi oħra ta' riċerka u tirrelata direttament ma' kondizzjoni klinika li thedded il-ħajja jew li tindebbolixxi u li minnha l-pazjent inkapaċitat konċernat ikun isofri; (f) provi kliniċi jkunu ġew disinjati biex ikun minimizzat l-uġigħ, l-iskumdità, il-biża' u kull riskju ieħor prevedibbli b'relazzjoni mal-marda u l-istadju ta' żvilupp; kemm l-għatba tar-riskju u kemm il-grad ta' tbatija għandhom ikunu speċjalment definiti u mmonitorjati kontinwament; (g) il-Kumitat ta' l-Etika, b'kompetenza fil-marda relevanti u l-popolazzjoni ta' pazjenti kkonċernati jew wara li jieħu parir fi kwistjonijiet kliniċi, etiċi u psikosoċjali fil-qasam tal-marda relevanti u l-popolazzjoni ta' pazjenti kkonċernati, ikun ikkonferma l-protokoll; (h) l-interessi tal-pazjent dejjem jirbħu fuq dawk tax-xjenza u tas-soċjetà; u (i) ikun hemm raġunijiet biex wieħed jistenna li l-amministrazzjoni tal-prodott mediċinali li għandu jiġi ttestjat joħloq benefiċċju għall-pazjent li jkun jeċċedi r-riskji jew li ma joħloq assolutament ebda riskji. Artikolu 6 Kumitat ta' l-Etika 1. Għall-għanijiet ta' l-implimentazzjoni tal-provi kliniċi, l-Istati Membri għandhom jieħdu l-miżuri kollha meħtieġa għall-istabbiliment u l-funzjonament tal-Kumitati ta' l-Etika. 2. Il-Kumitat ta' l-Etika għandu jagħti l-opinjoni tiegħu, qabel ma tinbeda prova klinika, fuq kull kwistjoni mitluba lilu. 3. Fit-tħejjija ta' l-opinjoni tiegħu, il-Kumitat ta' l-Etika għandu jikkunsidra, b'mod partikolari: (a) ir-relevanza tal-prova klinika u l-pjan tal-prova; (b) jekk il-valutazzjoni tal-benefiċċji mistennija u r-riskji kif meħtieġa skond l-Artikolu 3(2)(a) tkunx sodisfaċenti u jekk il-konklużjonijiet ikunux ġustifikati; (ċ) il-Protokoll; (d) l-idoneità ta' l-investigatur u tal-persunal li jgħinuh; (e) il-brochure ta' l-investigatur; (f) il-kwalità tal-faċilitajiet; (g) l-adegwatezza u l-kompletezza tat-tagħrif bil-miktub li għandu jingħata u l-proċedura li għandha tiġi segwita għall-għan tal-kisba ta' kunsens infurmat u l-ġustifikazzjoni għal riċerka fuq persuni li mhux kapaċi jagħtu kunsens infurmat fir-rigward tar-restrizzjonijiet speċifiċi stipulati fl-Artikolu 3; (h) disposizzjoni għall-indemnità jew kumpens fil-każ ta' korriment jew mewt attribwibbli għall-prova klinika; (i) kull assigurazzjoni jew indemnità biex tkopri r-responsabbiltà ta' l-investigatur u l-isponsor. (j) l-ammonti u, fejn approprjat, l-arranġamenti dwar il-premjazzjoni jew kumpens lill-investigaturi u s-suġġetti ta' prova u l-aspetti relevanti ta' kull ftehim bejn l-isponsor u s-sit; (k) l-arranġamenti għar-reklutaġġ tas-suġġetti. 4. Minkejja d-disposizzjonijiet ta' dan l-Artikolu, Stat Membru jista' jiddeċiedi li l-awtorità kompetenti li jkun innomina għall-għan ta' l-Artikolu 9 għandha tkun responsabbli għall-konsiderazzjoni ta', u l-għoti ta' opinjoni dwar, il-kwistjonijiet imsemmijin fil-paragrafu 3(h), (i) u (j) ta' dan l-Artikolu. Meta Stat Membru jagħmel użu minn din id-disposizzjoni, għandu jinnotifika lill-Kummissjoni, lill-Istati Membri l-oħra u lill-Aġenzija. 5. Il-Kumitat ta' l-Etika għandu jkollu massimu ta' 60 jum mid-data li fiha jirċievi applikazzjoni valida biex jagħti l-opinjoni raġunata tiegħu lill-applikant u lill-awtorità kompetenti fl-Istat Membru konċernat. 6. Fil-perjodu ta' l-eżami ta' l-applikazzjoni għal xi opinjoni, il-Kumitat ta' l-Etika jista' jibgħat talba waħda għal tagħrif supplimentari għal dak ġa provdut mill-applikant. Il-perjodu stabbilit fil-paragrafu 5 għandu jiġi sospiż sakemm jiġi riċevut it-tagħrif supplimentari. 7. Ebda estensjoni tal-perjodu ta' 60 jum imsemmi fil-paragrafu 5 m'għandha tkun permessa ħlief fil-każ ta' provi li jinvolvu prodotti mediċinali għat-terapija tal-ġene jew terapija ta' ċelluli somatiċi jew prodotti mediċinali li jkun fihom organiżmi ġenetikament modifikati. F'dan il-każ, estensjoni sa massimu ta' tletin jum għandha tkun permessa. Għal dawn il-prodotti, dan il-perjodu ta' 90 jum jista' jittawwal b'90 jum ieħor fil-każ ta' konsultazzjoni ta' xi grupp jew kumitat skond ir-regolamenti u l-proċeduri ta' l-Istati Membri kkonċernati. Fil-każ ta' terapija ta' ċelluli xenoġeniċi, m'għandu jkun hemm ebda limitu ta' żmien għall-perjodu ta' awtorizzazzjoni. Artikolu 7 Opinjoni waħdanija Għall-provi kliniċi f'ħafna ċentri limitati għat-territorju ta' Stat Membru wieħed, l-Istati Membri għandhom jistabbilixxu proċedura li tipprovdi, minkejja n-numru ta' Kumitati ta' Etika, għall-addozzjoni ta' opinjoni waħdanija għal dak l-Istat Membru. Fil-każ ta' provi kliniċi f'ħafna ċentri mwettqa f'daqqa f'aktar minn Stat Membru wieħed, opinjoni waħdanija għandha tingħata għal kull Stat Membru kkonċernat mill-prova klinika. Artikolu 8 Gwida dettaljata Il-Kummissjoni, b'konsultazzjoni ma' l-Istati Membri u partijiet interessati, għandha tħejji u tippublika gwida dettaljata dwar il-format ta' l-applikazzjoni u d-dokumentazzjoni li għandha tintbagħat ma' l-applikazzjoni għall-opinjoni ta' kumitat ta' etika, b'mod partikolari fir-rigward tat-tagħrif li għandu jingħata lis-suġġetti, u dwar protezzjoni xierqa għall-ħarsien ta' tagħrif personali. Artikolu 9 Bidu ta' prova klinika 1. L-Istati Membri għandhom jieħdu l-miżuri kollha meħtieġa biex jiżguraw li l-proċedura deskritta f'dan l-Artikolu tiġi mħarsa meta tinbeda prova klinika. L-isponsor ma jistax jibda prova klinika qabel ma l-Kumitat ta' l-Etika jkun ħareġ opinjoni favorevoli u basta li l-awtorità kompetenti ta' l-Istat Membru konċernat ma tkunx avżat lil-isponsor b'xi raġunijiet dwar in-nuqqas ta' aċċettazzjoni. Il-proċeduri biex jintlaħqu dawn id-deċiżjonijiet jistgħu jitmexxew flimkien jew le, skond l-isponsor. 2. Qabel ma tinbeda xi prova klinika, l-isponsor għandu jkun meħtieġ li jibgħat talba valida għall-awtorizzazzjoni lill-awtorità kompetenti ta' l-Istat Membru li fih l-isponsor jippjana li jmexxi l-prova klinika. 3. Jekk l-awtorità kompetenti ta' l-Istat Membru tinnotifika lill-isponsor b'xi raġunijiet għan-nuqqas ta' aċċettazzjoni, l-isponsor jista', għal darba waħda biss, jemenda l-kontenut tat-talba msemmija fil-paragrafu 2 biex tingħata l-konsiderazzjoni dovuta lir-raġunijiet mogħtija. Jekk l-isponsor jonqos milli hekk jemenda t-talba, it-talba għandha titqies bħala rifjutata u l-prova klinika m'għandhiex tinbeda. 4. Konsiderazzjoni ta' talba valida għall-awtorizzazzjoni mill-awtorità kompetenti kif preskritt fil-paragrafu 2 għandha ssir kemm jista' jkun malajr u m'għandhiex teċċedi s-60 jum. l-Istati Membri jistgħu jippreskrivu perjodu iqsar minn 60 jum fil-qasam tagħhom ta' responsabbiltà jekk dan ikun skond il-prattika kurrenti. L-awtorità kompetenti tista' madankollu tinnotifika lill-isponsor qabel it-tmiem ta' dan il-perjodu li m'għandha ebda raġuni għan-nuqqas ta' aċċettazzjoni. Ebda estensjoni oħra għall-perjodu msemmi fl-ewwel subparagrafu m'għandha tkun permessa ħlief fil-każ ta' provi li jinvolvu l-prodotti mediċinali elenkati fil-paragrafu 6, li għalihom estensjoni b'massimu ta' 30 jum għandha tkun permessa. Għal dawn il-prodotti, dan il-perjodu ta' 90 jum jista' jittawwal b'90 jum ieħor fil-każ ta' konsultazzjoni ta' xi grupp jew kumitat skond ir-regolamenti u l-proċeduri ta' l-Istati Membri kkonċernati. Fil-każ ta' terapija ta' ċelluli xenoġeniċi, m'għandu jkun hemm ebda limitu ta' żmien għall-perjodu ta' awtorizzazzjoni. 5. Mingħajr preġudizzju għall-paragrafu 6, tista' tintalab awtorizzazzjoni bil-miktub qabel ma jinbdew provi kliniċi għal dawk il-provi fuq prodotti mediċinali li ma jkollhomx awtorizzazzjoni għat-tqegħid fis-suq skond it-tifsira tad-Direttiva 65/65/KEE u li huma msemmijin fil-Parti A ta' l-Anness mar-Regolamenti (KEE) Nru 2309/93, u prodotti oħra mediċinali b'karatteristiċi speċjali, bħal prodotti mediċinali li l-ingredjent attiv jew l-ingredjenti attivi tagħhom hu jew huma prodott bijoloġiku jew prodotti bijoloġiċi ta' oriġini umana jew mill-bhejjem, jew li jkun fihom komponenti bijoloġiċi ta' oriġini umana jew mill-bhejjem, jew li l-manifattura tagħhom tinħtieġ dawk il-komponenti. 6. Għandha tinħtieġ awtorizzazzjoni bil-miktub qabel ma jinbdew provi kliniċi li jinvolvu prodotti mediċinali għat-terapija tal-ġene, terapija ta' ċelluli somatiċi inkluża terapija ta' ċelluli xenoġeniċi u l-prodotti mediċinali kollha li jkun fihom organiżmi ġenetikament modifikati. Ebda provi ta' terapija tal-ġene m'għandhom jitwettqu li jirriżultaw f'tibdil ta' l-identità ġenetika tas-suġġett. 7. Din l-awtorizzazzjoni għandha tinħareġ mingħajr preġudizzju għall-applikazzjoni tad-Direttivi tal-Kunsill 90/219/KEE tat-23 ta' April 1990 dwar l-użu kkontenut ta' mikro-organiżmi ġenetikament modifikati [9] u 90/220/KEE tat-23 ta' April 1990 dwar tluq deliberat fl-ambjent ta' organiżmi ġenetikament modifikati [10]. 8. B'konsultazzjoni ma' l-Istati Membri, il-Kummissjoni għandha tħejji u tippubblika gwida dettaljata dwar: (a) il-format u l-kontenut tat-talba msemmija fil-paragrafu 2 kif ukoll id-dokumentazzjoni li għandha tinbagħat biex issostni dik it-talba, dwar il-kwalità u manifattura tal-prodott mediċinali investigattiv, kull testijiet tossikoloġiċi u farmakoloġiċi, il-protokoll u t-tagħrif kliniku dwar il-prodott mediċinali investigattiv inkluż il-brochure ta' l-investigatur; (b) il-presentazzjoni u l-kontenut ta' l-emenda proposta msemmija fil-punt (a) ta' l-Artikolu 10 dwar emendi sostanzjali magħmula fil-protokoll; (ċ) id-dikjarazzjoni fit-tmiem tal-prova klinika. Artikolu 10 Tmexxija ta' prova klinika Emendi jistgħu jsiru għat-tmexxija ta' prova klinika skond il-proċeduri deskritti iżjed 'il quddiem: (a) wara li tinbeda l-prova klinika, l-isponsor jista' jagħmel emendi fil-protokoll. Jekk dawn l-emendi jkunu sostanzjali u x'aktarx li jista' jkollhom impatt fuq is-sigurtà tas-suġġetti taħt prova jew li jbiddlu l-interpretazzjoni tad-dokumenti xjentifiċi li jsostnu t-tmexxija tal-prova, jew jekk ikunu sinifikanti b'xi mod ieħor, l-isponsor għandu jinnotifika lill-awtoritajiet kompetenti ta' l-Istat Membru jew Stati Membri kkonċernati bir-raġunijiet ta', u l-kontenut ta', dawn l-emendi u għandu jinforma lill-kumitat jew kumitati ta' l-etika kkonċernati skond l-Artikoli 6 u 9. Fuq il-bażi tad-dettalji msemmijin fl-Artikolu 6(3) u skond l-Artikolu 7, il-Kumitat ta' l-Etika għandu jagħti opinjoni fi żmien massimu ta' 35 jum mid-data li fiha jirċievi l-emenda proposta fil-forma tajba u debita. Jekk din l-opinjoni ma tkunx favorevoli, l-isponsor m'għandux jimplimenta l-emenda għall-protokoll. Jekk l-opinjoni tal-Kumitat ta' l-Etika tkun favorevoli u l-awtoritajiet kompetenti ta' l-Istati Membri ma jkunu qajmu ebda raġuni għan-nuqqas ta' aċċettazzjoni ta' l-emendi sostanzjali msemmija hawn fuq, l-isponsor għandu jipproċedi biex imexxi l-prova klinika li ssegwi l-protokoll kif emendat. Jekk dan ma jkunx il-każ, l-isponsor għandu jew jagħti konsiderazzjoni għar-raġunijiet għan-nuqqas ta' aċċettazzjoni u hekk jadatta l-emenda proposta għall-protokoll jew jirtira l-emenda proposta; (b) bla ħsara għall-punt (a), fid-dawl taċ-ċirkostanzi, partikolarment l-okkorrenza ta' xi ġrajja ġdida li għandha x'taqsam mat-tmexxija tal-prova jew ma' l-iżvilupp tal-prodott mediċinali investigattiv meta dik is-sitwazzjoni l-ġdida x'aktarx li jkollha effett fuq is-sigurtà tas-suġġetti, l-isponsor u l-investigatur għandhom jieħdu l-miżuri urġenti xierqa ta' sigurtà biex iħarsu lis-suġġetti minn xi perikolu immedjat. L-isponsor għandu minnufih jinforma lill-awtoritajiet kompetenti b'dawk il-ġrajjiet ġodda u l-miżuri meħuda u għandu jiżgura li l-Kumitat ta' l-Etika jiġi notifikat fl-istess waqt; (ċ) fi żmien 90 jum mit-tmiem ta' prova klinika l-isponsor għandu jinnotifika lill-awtoritajiet kompetenti ta' l-Istat Membru jew lill-Istati Membri kkonċernati u lill-Kumitat ta' l-Etika li l-prova klinika tkun intemmet. Jekk il-prova jkollha tiġi mitmuma kmieni, dan il-perjodu għandu jitnaqqas għal 15-il jum u r-raġunijiet imfissra b'mod ċar. Artikolu 11 Bdil ta' tagħrif 1. L-Istati Membri li fit-territorju tagħhom isseħħ il-prova klinika għandhom idaħħlu f'database Ewropea, aċċessibbli biss għall-awtoritajiet kompetenti ta' l-Istati Membri, l-Aġenzija u l-Kummissjoni: (a) siltiet mit-talba għall-awtorizzazzjoni msemmija fl-Artikolu 9(2); (b) kull emenda magħmula għat-talba, kif previst fl-Artikolu 9(3); (ċ) kull emenda magħmula għall-protokoll, kif previst fil-punt (a) ta' l-Artikolu 10; (d) l-opinjoni favorevoli tal-Kumitat ta' l-Etika; (e) id-dikjarazzjoni tat-tmiem tal-prova klinika; u (f) referenza għall-ispezzjonijiet imwettqa dwar konformità ma' prattika tajba ta' klinika. 2. Fuq talba sostanzjata ta' xi Stat Membru, l-Aġenzija jew il-Kummissjoni, l-awtorità kompetenti li lilha tkun intbagħtet it-talba għall-awtorizzazzjoni għandha tipprovdi dak it-tagħrif addizzjonali kollu li jikkonċerna l-prova klinika in kwistjoni barra mit-tagħrif ġa mdaħħal fid-database Ewropea. 3. B'konsultazzjoni ma' l-Istati Membri, il-Kummissjoni għandha tħejji u tippubblika gwida dettaljata dwar it-tagħrif relevanti li għandu jiddaħħal f'din id-database Ewropea, li hi tħaddem bl-għajnuna ta' l-Aġenzija, kif ukoll il-metodi għall-komunikazzjoni elettronika tat-tagħrif. Il-gwida dettaljata hekk imħejjija għandha tiżgura li l-konfidenzjalità tat-tagħrif titħares b'mod strett. Artikolu 12 Sospensjoni tal-prova jew ksur 1. Meta Stat Membru jkollu raġunijiet oġġettivi biex jikkonsidra li l-kondizzjonijiet fit-talba għall-awtorizzazzjoni msemmija fl-Artikolu 9(2) m'għadhomx aktar soddisfatti jew ikollu xi tagħrif li jqajjem dubji dwar is-sigurtà jew validità xjentifika tal-prova klinika, jista' jissospendi jew jipprojbixxi l-prova klinika u għandu jinnotifika b'dan lill-isponsor. Qabel ma Stat Membru jasal għad-deċiżjoni tiegħu għandu, ħlief meta jkun hemm riskju imminenti, jitlob lill-isponsor u/jew lill-investigatur għall-opinjoni tagħhom, li għandha tingħata fi żmien ġimgħa. F'dan il-każ, l-awtorità kompetenti kkonċernata għandha minnufih tinforma lill-awtoritajiet kompetenti l-oħra, lill-Kumitat ta' l-Etika kkonċernat, lill-Aġenzija u lill-Kummissjoni bid-deċiżjoni tagħha li tissospendi jew li tipprojbixxi l-prova u bir-raġunijiet għal din id-deċiżjoni. 2. Meta awtorità kompetenti jkollha raġunijiet oġġettivi biex tikkonsidra li l-isponsor jew l-investigatur jew xi persuna oħra involuta fit-tmexxija tal-prova ma tkunx aktar tissodisfa l-obbligi stipulati, hija għandha tinfurmah minnufih b'dan, u tindika l-kors ta' azzjoni li għandu jieħu biex jirrimedja din is-sitwazzjoni. L-awtorità kompetenti kkonċernata għandha minnufih tinforma lill-Kumitat ta' l-Etika, lill-awtoritajiet kompetenti l-oħra u lill-Kummissjoni b'din l-azzjoni. Artikolu 13 Manifattura u importazzjoni ta' prodotti mediċinali investigattivi 1. L-Istati Membri għandhom jieħdu l-miżuri kollha xierqa biex jiżguraw li l-manifattura jew l-importazzjoni ta' prodotti mediċinali investigattivi tkun suġġetta għall-pussess ta' awtorizzazzjoni. Biex tinkiseb l-awtorizzazzjoni, l-applikant u, sussegwentement, id-detentur ta' l-awtorizzazzjoni, għandu ta' l-anqas jissodisfa l-ħtiġiet definiti bi qbil mal-proċedura msemmija fl-Artikolu 21(2). 2. L-Istati Membri għandhom jieħdu l-miżuri kollha xierqa biex jiżguraw li d-detentur ta' l-awtorizzazzjoni msemmija fil-paragrafu 1 ikollu b'mod permanenti u kontinwu għad-disposizzjoni tiegħu is-servizzi ta' mill-inqas persuna waħda kkwalifikata li, skond il-kondizzjonijiet stabbiliti fl-Artikolu 23 tat-Tieni Direttiva tal-Kunsill 75/319/KEE tal-20 ta' Mejju 1975 dwar l-approssimazzjoni tad-disposizzjonijiet stipulati bil-liġi, regolament jew azzjoni amministrattiva dwar prodotti ta' proprjetà mediċinali [11], huma responsabbli b'mod partikolari għat-twettiq tad-dmirijiet speċifikati fil-paragrafu 3 ta' dan l-Artikolu. 3. L-Istati Membri għandhom jieħdu l-miżuri kollha xierqa biex jiżguraw li l-persuna kkwalifikata msemmija fl-Artikolu 21 tad-Direttiva 75/319/KEE, mingħajr preġudizzju għar-relazzjoni tagħha mal-manifattur jew l-importatur, tkun responsabbli, fil-kuntest tal-proċeduri msemmijin fl-Artikolu 25 ta' l-imsemmija Direttiva, biex jiġi żgurat: (a) fil-każ ta' prodotti mediċinali investigattivi manifatturati fl-Istat Membru kkonċernat, li kull lott ta' prodotti mediċinali ikun ġie manifatturat u verifikat skond id-Direttiva tal-Kummissjoni 91/356/KEE tat-13 ta' Ġunju 1991 li tistabbilixxi l-prinċipji u l-linji ta' gwida għall-prattika tajba ta' manifattura ta' prodotti mediċinali għall-użu tal-bniedem [12], l-inkartament dwar l-ispeċifikazzjoni tal-prodott u t-tagħrif notifikat skond l-Artikolu 9(2) ta' din id-Direttiva; (b) fil-każ ta' prodotti mediċinali investigattivi manifatturati f'pajjiż terz, li kull lott ta' produzzjoni jkun ġie manifatturat u verifikat skond l-istandards ta' prattika tajba ta' manifattura ta' l-anqas ekwivalenti għal dawk stipulati fid-Direttiva tal-Kummissjoni 91/356/KEE, skond l-inkartament ta' l-ispeċifikazzjoni tal-prodott, u li kull grupp ta' produzzjoni jkun ġie iċċekkjat skond it-tagħrif notifikat skond l-Artikolu 9(2) ta' din id-Direttiva; (ċ) fil-każ ta' prodott mediċinali investigattiv li huwa prodott li jista' jintuża biex jitqabbel ma' prodott ieħor minn pajjiż terz, u li għandu awtorizzazzjoni ta' tqegħid fis-suq, fejn id-dokumentazzjoni li tiċċertifika li kull lott ta' produzzjoni ikun ġie manifatturat ta' l-anqas f'kondizzjonijiet ekwivalenti għall-istandards ta' prattika tajba ta' manifattura msemmija hawn fuq ma tkunx tista' tinkiseb, li kull lott ta' produzzjoni jkun għadda mill-analiżi, testijiet u verifiki relevanti kollha meħtieġa biex jikkonfermaw il-kwalità tiegħu skond it-tagħrif notifikat skond l-Artikolu 9(2) ta' din id-Direttiva. Gwida dettaljata dwar l-elementi li għandhom jiġu kkunsidrati meta jiġu valutati prodotti bil-għan li jiġu rilaxxati lottijiet fil-Komunità għandha titħejja skond il-linji ta' gwida ta' prattika tajba ta' manifattura, u b'mod partikolari l-Anness 13 ta' l-imsemmija linji ta' gwida. Linji ta' gwida bħal dawn għandhom jiġu adottati skond il-proċedura msemmija fl-Artikolu 21(2) ta' din id-Direttiva u ppubblikati skond l-Artikolu 19a tad-Direttiva 75/319/KEE. Sa fejn id-disposizzjonijiet stipulati fl-(a), (b) jew (ċ) ikunu mħarsa, prodotti mediċinali investigattivi m'għandux ikollhom jgħaddu minn aktar verifiki jekk jiġu importati fi Stat Membru ieħor flimkien ma' ċertifikazzjoni tar-rilaxx tal-lott iffirmat minn persuna kkwalifikata. 4. Fil-każi kollha, il-persuna kkwalifikata għandha tiċċertifika f'reġistru jew f'dokument ekwivalenti li kull lott ta' produzzjoni jissodisfa d-disposizzjonijiet ta' dan l-Artikolu. L-imsemmi reġistru jew dokument ekwivalenti għandu jinżamm aġġornat hekk kif jitwettqu l-operazzjonijiet u għandu jibqa għad-disposizzjoni ta' l-aġenti ta' l-awtorità kompetenti għall-perjodu speċifikat fid-disposizzjonijiet ta' l-Istati Membri ikkonċernati. Dan il-perjodu m'għandu jkun fl-ebda każ anqas minn ħames snin. 5. Kull persuna li tieħu sehem f'attivitajiet bħal dawk tal-persuna kkwalifikata msemmija fl-Artikolu 21 tad-Direttiva 75/319/KEE fir-rigward ta' prodotti mediċinali investigattivi fiż-żmien meta din id-Direttiva tiġi applikata fl-Istat Membru fejn tkun dik il-persuna, iżda bla ma tkun tikkonforma mal-kondizzjonijiet stipulati fl-Artikoli 23 u 24 ta' dik id-Direttiva, għandha tkun awtorizzata li tkompli dawk l-attivitajiet fl-Istat Membru kkonċernat. Artikolu 14 Tikkettjar Id-dettalji li għandhom jidhru ta' l-anqas fil-lingwa (lingwi) uffiċjali ta' l-Istat Membru fuq l-imballaġġ ta' barra ta' prodotti mediċinali investigattivi jew, meta ma jkun hemm ebda imballaġġ ta' barra, fuq l-imballaġġ immedjat, għandhom ikunu ippubblikati mill-Kummissjoni fil-linji ta' gwida ta' prattika tajba ta' manifattura dwar prodotti mediċinali investigattivi adottati skond l-Artikolu 19a tad-Direttiva 75/319/KEE. Barra dan, dawn il-linji ta' gwida għandhom jipprovdu disposizzjonijiet addattati li jirrelataw ma' l-ittikkettjar ta' prodotti mediċinali investigattivi maħsuba għal provi kliniċi bil-karatteristiċi li ġejjin: - l-ippjanar tal-prova ma jkunx jeħtieġ manifattura jew proċessi partikolari ta' imballaġġ; - il-prova titwettaq bi prodotti mediċinali bi, fl-Istati Membri kkonċernati mill-istudju, awtorizzazzjoni tat-tqegħid fis-suq skond it-tifsira tad-Direttiva 65/65/KEE, manifatturati jew importati skond id-disposizzjonijiet tad-Direttiva 75/319/KEE; - il-pazjenti li jieħdu sehem fil-prova jkollhom l-istess karatteristiċi bħal dawk koperti bl-indikazzjoni speċifikata fl-awtorizzazzjoni msemmija hawn fuq. Artikolu 15 Il-verifika ta' konformità ta' prodotti mediċinali investigattivi bi prattika tajba ta' klinika u ta' manifattura 1. Biex tiġi verifikata l-konformità mad-disposizzjonijiet dwar prattika tajba ta' klinika u ta' manifattura, l-Istati Membri għandhom jaħtru spetturi biex jispezzjonaw is-siti kkonċernati b' kull prova klinika mwettqa, b'mod partikolari s-sit jew siti ta' prova, is-sit tal-manifattura tal-prodott mediċinali investigattiv, kull laboratorju wżat għall-analiżi fil-prova klinika u/jew fil-post ta' l-isponsor. L-ispezzjonijiet għandhom jitmexxew mill-awtorità kompetenti ta' l-Istat Membru kkonċernat, li għandha tinforma lill-Aġenzija; għandhom jitmexxew għan-nom tal-Komunità u r-riżultati għandhom jingħataw għarfien mill-Istati Membri l-oħra kollha. Dawn l-ispezzjonijiet għandhom ikunu koordinati mill-Aġenzija, fi ħdan il-qafas tas-setgħat tagħha kif previst fir-Regolament (KEE) Nru 2309/93. Stat Membru jista' jitlob għajnuna minn Stat Membru ieħor f'din il-materja. 2. Wara l-ispezzjoni, għandu jitħejja rapport dwar l-ispezzjoni. Għandu jkun disponibbli għall-isponsor waqt li jkunu salvagwardati l-aspetti ta' konfidenzjalità. Jista' jintgħamel disponibbli fl-Istati Membri l-oħra, lill-Kumitat ta' l-Etika u lill-Aġenzija, fuq talba raġunata tagħhom. 3. Fuq talba ta' l-Aġenzija, fi ħdan il-qafas tas-setgħat tagħha kif previst fir-Regolament (KEE) Nru 2309/93, jew ta' xi wieħed mill-Istati Membri kkonċernati, u wara konsultazzjoni ma' l-Istati Membri kkonċernati, il-Kummissjoni tista' titlob spezzjoni mill-ġdid jekk il-verifika dwar il-konformità ma' din id-Direttiva turi differenzi bejn l-Istati Membri. 4. Bla ħsara għal kull arranġament li seta' kien ġie konkluż bejn il-Komunità u pajjiżi terzi, il-Kummissjoni, kif tirċievi talba raġunata minn Stat Membru jew fuq inizjattiva tagħha stess, jew Stat Membru jistgħu jipproponu li s-sit tal-prova u/jew il-post ta' l-isponsor u/jew tal-manifattur stabbilit f'pajjiż terz jiġi spezzjonat. L-ispezzjoni għandha titwettaq minn spetturi debitament kwalifikati tal-Komunità. 5. Il-linji ta' gwida dettaljati dwar id-dokumentazzjoni li għandha x'taqsam ma' prova klinika, li għandhom jikkostitwixxu l-inkartament prinċipali dwar il-prova, arkivjar, kwalifiki ta' l-ispetturi u l-proċeduri ta' l-ispezzjoni biex jivverifikaw il-konformità tal-prova klinika in kwistjoni ma' din id-Direttiva għandhom jiġu adottati u riveduti skond il-proċedura msemmija fl-Artikolu 21(2). Artikolu 16 Notifikazzjoni ta' ġrajjiet kuntrarji 1. L-investigatur għandu jirrapporta kull ġrajja serja kuntrarja minnufih lill-isponsor ħlief dawk fejn il-protokoll jew il-brochure ta' l-investigatur jidentifikahom bħala li ma jeħtiġux rapportar immedjat. Ir-rapport immedjat għandu jiġi segwit b'rapporti dettaljati, bil-miktub. Ir-rapporti immedjati u dawk li jiġu wara għandhom jidentifikaw is-suġġetti b'numri uniċi ta' kodiċi mogħtija lil dawn ta' l-aħħar. 2. Ġrajjiet kuntrarji u/jew anormalitajiet tal-laboratorju identifikati fil-protokoll bħala kritiċi għall-valutazzjoni ta' sigurtà għandhom jiġu irrapportati lill-isponsor skond il-ħtiġiet ta' rapportaġġ u fil-limiti ta' żmien speċifikati fil-protokoll. 3. Dwar rapporti dettaljati ta' mewt ta' xi suġġett, l-investigatur għandu jagħti lill-isponsor u lill-Kumitat ta' l-Etika kull tagħrif addizzjonali mitlub. 4. L-isponsor għandu jżomm records dettaljati tal-ġrajjiet kuntrarji kollha li jiġu rapportati lilu mill-investigatur jew investigaturi. Dawn ir-records għandhom jintbagħtu lill-Istati Membri li fit-territorju tagħhom tkun qed titmexxa l-prova klinika, jekk hekk jitolbu. Artikolu 17 Notifikazzjoni ta' reazzjonijiet serji kuntrarji 1. (a) L-isponsor għandu jiżgura li t-tagħrif kollu relevanti dwar reazzjonijiet suspettati serji kuntrarji mhux mistennija li jkunu fatali jew ta' theddida għall-ħajja jiġi rreġistrat u rrapportat kemm jista' jkun malajr lill-awtoritajiet kompetenti fl-Istati Membri kollha kkonċernati, u lill-Kumitat ta' l-Etika, u f'kull każ mhux aktar tard minn sebat ijiem wara li l-isponsor isir jaf b'dak il-każ, u li t-tagħrif relevanti li jiġi wara jiġi sussegwentement komunikat fi żmien tmint ijiem oħra. (b) Kull reazzjoni suspettata kuntraja serja u mhux mistennija oħra għandha tiġi rrapportata lill-awtoritajiet kompetenti kkonċernati u lill-Kumitat ta' l-Etika kkonċernat kemm jista' jkun malajr, iżda fi żmien massimu ta' ħmistax-il jum minn mindu l-isponsor ikun sir jaf bih l-ewwel. (ċ) Kull Stat Membru għandu jiżgura li reazzjonijiet suspettati serji kuntrarji mhux mistennija kollha għal prodott mediċinali investigattiv li jinġiebu għall-attenzjoni tiegħu għandhom jiġu irreġistrati. (d) L-isponsor għandu jinforma wkoll lill-investigaturi kollha. 2. Darba fis-sena matul il-prova klinika, l-isponsor għandu jagħti lill-Istati Membri li fit-territorju tagħhom tkun qed titmexxa l-prova klinika u lill-Kumitat ta' l-Etika elenku ta' reazzjonijiet suspettati serji kuntrarji kollha li jkunu seħħew matul dan il-perjodu u rapport dwar is-sigurtà tas-suġġetti. 3. (a) Kull Stat Membru għandu jara li kull reazzjonjiet suspettati serji mhux mistennija għal prodott mediċinali investigattiv li jinġiebu għall-attenzjoni tiegħu jiġu minnufih imdaħħla f'database Ewropea li għaliha, skond l-Artikolu 11(1), l-awtoritajiet kompetenti ta' l-Istati Membri, ta' l-Aġenzija u tal-Kummissjoni biss għandu jkollhom aċċess. (b) L-Aġenzija għandha tagħmel disponibbli t-tagħrif notifikat mill-isponsor lill-awtoritajiet kompetenti ta' l-Istati Membri. Artikolu 18 Gwida dwar ir-rapporti Il-Kummissjoni, b'konsultazzjoni ma' l-Aġenzija, l-Istati Membri u partijiet interessati, għandha tħejji u tippubblika gwida dettaljata dwar il-ġbir, verifika u presentazzjoni tar-rapporti tal-ġrajja/reazzjoni kuntrarja, flimkien mal-proċeduri ta' dekodifikazzjoni għal reazzjonijiet serji kuntrarji mhux mistennija. Artikolu 19 Disposizzjonijiet ġenerali Din id-Direttiva hija mingħajr preġudizzju għal kull responsabbiltà ċivili u kriminali ta' l-isponsor jew l-investigatur. Għal dan il-għan l-isponsor jew ir-rappreżentant legali tiegħu għandhom ikunu stabbiliti fil-Komunità. Kemm-il darba l-Istati Membri ma jkunux stabbilew kondizzjonijiet preċiżi għal ċirkostanzi eċċezzjonali, prodotti mediċinali investigattivi u, skond il-każ, il-mekkaniżmi wżati għall-amministrazzjoni tagħhom għandhom ikunu magħmula disponibbli bla ħlas mill-isponsor. L-Istati Membri għandhom jinfurmaw lill-Kummissjoni b'dawk il-kondizzjonijiet. Artikolu 20 Addattament għal progress xjentifiku u tekniku Din id-Direttiva għandha tkun addattata biex tieħu f'kunsiderazzjoni l-progress xjentifiku u tekniku skond il-proċedura msemmija fl-Artikolu 21(2). Artikolu 21 Il-proċedura tal-Kumitat 1. Il-Kummissjoni għandha tkun megħjuna mill-Kumitat Permanenti dwar Prodotti Mediċinali għall-Użu tal-Bniedem, stabbilit bl-Artikolu 2(b) tad-Direttiva 75/318/KEE, (minn hawn 'il quddiem imsejjaħ il-Kumitat). 2. Meta ssir referenza għal dan il-paragrafu, l-Artikoli 5 u 7 tad-Deċiżjoni 1999/468/KE għandhom ikun applikabbli, wara li tingħata kunsiderazzjoni għad-disposizzjonijiet ta' l-Artikolu 8 tagħha. Il-perjodu msemmi fl-Artikolu 5(6) tad-Deċiżjoni 1999/468/KE għandu jkun iffissat għal tliet xhur. 3. Il-Kumitat għandu jadotta r-regoli ta' proċedura tiegħu. Artikolu 22 Applikazzjoni 1. L-Istati Membri għandhom jadottaw u jippublikaw qabel l-1 ta' Mejju 2003 il-liġijiet, regolamenti u disposizzjonijiet amministrattivi meħtieġa għall-konformità ma' din id-Direttiva. Għandhom jinformaw minnufih lill-Kummissjoni dwar dan. Għandhom japplikaw dawk id-disposizzjonijiet b'effett mhux aktar tard mill-1 ta' Mejju 2004. Meta l-Istati Membri jadottaw dawn id-disposizzjonijiet, dawn għandu jkun fihom referenza għal din id-Direttiva jew għandhom ikunu akkumpanjati minn referenza bħal din fl-okkażjoni tal-pubblikazzjoni uffiċjali tagħhom. Il-metodi ta' kif għandha ssir referenza bħal din għandhom ikunu stabbiliti mill-Istati Membri. 2. L-Istati Membri għandhom jikkomunikaw mal-Kummissjoni it-testi tad-disposizzjonijiet tal-liġi nazzjonali li jadottaw fil-qasam regolat minn din id-Direttiva. Artikolu 23 Dħul fis-seħħ Din id-Direttiva għandha tidħol fis-seħħ fil-jum tal-publikazzjoni tagħha fil-Ġurnal Uffiċjali tal-Komunitajiet Ewropej. Artikolu 24 L-indirizzati Din id-Direttiva hija indirizzata lill-Istati Membri. Magħmula fil-Lussemburgu, fl-4 ta' April 2001. Għall-Parlament Ewropew Il-President N. Fontaine Għall-Kunsill Il-President B. Rosengren [1] ĠU C 306, tat-8.10.1997, p. 9 uĠU C 161, tat-8.6.1999, p. 5. [2] ĠU C 95, tat-30.3.1998, p. 1. [3] Opinjoni tal-Parlament Ewropew tas-17 ta' Novembru 1998 (ĠU C 379, tas-7.12.1998, p. 27). Pożizzjoni Komuni tal-Kunsill ta' l-20 ta' Lulju 2000 (ĠU C 300, 20.10.2000, p. 32) u Deċiżjoni tal-Parlament Ewropew tat-12 ta' Diċembru 2000. Deċiżjoni tal-Kunsill tas-26 ta' Frar 2001. [4] ĠU C 22, tad-9.2.1965, p. 1/65. Direttiva kif l-aħħar emendata bid-Direttiva tal-Kunsill 93/39/KEE (ĠU L 214, ta' l-24.8.1993, p. 22). [5] ĠU L 147, tad-9.6.1975, p. 1. Direttiva kif l-aħħar emendata bid-Direttiva tal-Kummissjoni 1999/83/KE (ĠU L 243, tal-15.9.1999, p. 9). [6] ĠU L 214, ta' l-24.8.1993, p. 1. Regolament emendat bir-Regolament tal-Kummissjoni (KE) No 649/98 (ĠU L 88, ta' l-24.3.1998, p. 7). [7] ĠU L 281, tat-23.11.1995, p. 31. [8] ĠU L 184, tas-17.7.1999, p. 23. [9] ĠU L 117, tat-8.5.1990, p. 1. Direttiva kif l-aħħar emendata mid-Direttiva 98/81/KE (ĠU L 330, tal-5.12.1998, p. 13). [10] ĠU L 117, tat-8.5.1990, p. 15. Direttiva kif l-aħħar emendata bid-Direttiva tal-Kummissjoni 97/35/KE (ĠU L 169, tas-27.6.1997, p. 72). [11] ĠU L 147, tad-9.6.1975, p. 13. Direttiva kif l-aħħar emendata bid-Direttiva tal-Kummissjoni 93/39/KE ĠU L 214, ta' l-24.8.1993, p. 22). [12] ĠU L 193, tas-17.7.1991, p. 30. --------------------------------------------------