Maoiniú trédhearcach do pháirtithe polaitiúla Eorpacha

ACHOIMRE AR:

Rialachán (AE, Euratom) Uimh. 1141/2014 maidir le reacht agus cistiú páirtithe polaitiúla Eorpacha agus fondúireachtaí polaitiúla Eorpacha

CAD IS AIDHM LEIS AN RIALACHÁN?

Is é is aidhm dó córas sonrach dlíthiúil, airgeadais agus rialála a chruthú do pháirtithe polaitiúla Eorpacha agus d’fhondúireachtaí polaitiúla Eorpacha*. Cuireann sé lena n-infheictheacht, lena n-aitheantas agus lena n-éifeachtacht trí phearsantacht dhlítheanach* Eorpach agus cistiú níos solúbtha a thabhairt dóibh.
Le Rialachán Leasaitheach (AE, Euratom) 2018/673, déantar roinnt de na rialacha a leagtar amach i Rialachán (AE, Euratom) Uimh. 1141/2014 a ghéarú, mar shampla maidir le clárú páirtithe agus fondúireachtaí polaitiúla, agus trédhearcacht maidir le cláir pholaitiúla agus lógónna páirtithe.
Is é is aidhm do Rialachán leasaitheach (AE, Euratom) 2019/493 cosc a chur ar pháirtithe polaitiúla Eorpacha mí-úsáid a bhaint as sonraí pearsanta i dtoghcháin Pharlaimint na hEorpa (PE).

PRÍOMHPHOINTÍ

Leis an rialachán, cruthaítear an tÚdarás do Pháirtithe Polaitiúla Eorpacha neamhspleách (APPF) a chláraíonn, a fhíoraíonn agus a d’fhéadfadh pionóis a ghearradh ar pháirtithe polaitiúla Eorpacha agus ar fhondúireachtaí polaitiúla Eorpacha. Cuimsítear faisnéis maidir leis na páirtithe agus na fondúireachtaí i gclár ar líne atá ar fáil don phobal.
Chun clárú le APPF mar pháirtí polaitiúil Eorpach, comhaontas polaitiúil* coinníollacha áirithe a chomhlíonadh. Áirítear orthu sin an méid seo a leanas:
- suíomh a bheith aige i mBallstát den Aontas Eorpach (AE) mar a léirítear ina reachtanna;
- ballpháirtithe a bheith acu, in aon cheathrú de na Ballstáit ar a laghad, ag comhaltaí de Pharlaimint na hEorpa (FPEnna), de pharlaimintí náisiúnta, de pharlaimintí réigiúnacha nó de thionóil réigiúnacha (coinníoll i Rialachán (AE) 2018/673); nó
- go bhfuair sé nó a bhallpháirtithe, in aon cheathrú de na Ballstáit ar a laghad, 3 % ar a laghad de na vótaí a caitheadh i ngach ceann de na tíortha sin ag na toghcháin is déanaí do Pharlaimint na hEorpa;
- ní féidir lena bhallpháirtithe a bheith ina gcomhaltaí de pháirtí polaitiúil Eorpach eile (chun baill aonair de pháirtí náisiúnta atá i níos mó ná páirtí Eorpach amháin a sheachaint chun rochtain ar chistí poiblí a uasmhéadú).
Má theipeann ar pháirtí Eorpach agus a fhondúireacht chleamhnaithe na coinníollacha a chomhlíonadh, nó faisnéis bhréagach a chur ar fáil agus é ag clárú, féadfaidh APPF é a dhíchlárú; féadfar fíneáil a ghearradh ar pháirtithe nó iad a bhaint den chlár i gcás sáruithe áirithe ar na rialacha.
Féadfaidh páirtithe leas a bhaint as maoiniú AE chun feachtais toghcháin PE a mhaoiniú; ní mór do na páirtithe caiteachas a bhaineann le feachtais a shainaithint go soiléir ina ráitis airgeadais bhliantúla.
Féadfaidh páirtí polaitiúil Eorpach cláraithe a bhfuil Feisire amháin ar a laghad aige iarratas a dhéanamh ar mhaoiniú AE.
Ní mór do pháirtithe náisiúnta an lógó agus an forógra polaitiúil dá bpáirtí Eorpach cleamhnaithe a léiriú ar a suíomhanna gréasáin mar choinníoll chun cistí a rochtain. Ní mór do bhallpháirtithe é seo a dhéanamh 12 mhí ar a laghad sula gcuirtear isteach na hiarratais ar mhaoiniú.
Áirithítear le Rialachán (AE) 2018/673 go leithdháiltear 10% den chistiú bliantúil ón Aontas go cothrom idir na páirtithe incháilithe. Déantar an 90% eile a dháileadh de réir líon a FPEanna. Tá feidhm ag an riail dáilte chéanna maidir le fondúireachtaí polaitiúla, a bhféadfadh 90% dá gcostais bhliantúla a aisíoc.
Tá rialacha dochta i bhfeidhm maidir le tabhartais bhliantúla aonair a ghlacfadh páirtithe agus fondúireachtaí. Ní bheidh sé sin níos mó ná €18,000. Ní mór aon síntiúis os cionn €12,000 a thuairisciú láithreach don APPF. Níl gá ainmneacha bronntóirí tabhartas aonair nach bhfuil níos ná €1,500 a fhoilsiú. Ní ghlacfar tabhartais gan ainm.
Le Rialachán Leasaitheach (AE, Euratom) 2019/493, tugadh isteach córas fíneálacha ar pháirtithe agus fondúireachtaí polaitiúla Eorpacha a sháraíonn rialacha cosanta sonraí chun tionchar a imirt d’aon turas nó chun iarracht a dhéanamh tionchar a imirt ar thoradh thoghcháin Pharlaimint na hEorpa. Nuair a chinneann údarás maoirseachta náisiúnta gur tharla sé sin, cuireann sé APPF ar an eolas, a chuireann an t-ábhar faoi bhráid an choiste de dhaoine neamhspleácha oirirce. Bunaithe ar thuairim an choiste, féadfaidh APPF a chinneadh pionós airgeadais a fhorchur, a fhéadfaidh a bheith chomh hard le 5% de bhuiséad bliantúil an pháirtí nó na fondúireachta Eorpaí lena mbaineann. Níl cead ag an bpáirtí ná ag an bhfondúireacht atá faoi smachtbhannaí maoiniú a fháil ó bhuiséad an Aontais an bhliain dár gcionn.
Is féidir le Parlaimint na hEorpa méideanna a íocadh go míchuí a aisghabháil, agus ní mór do dhaoine aonair atá ciontach i gcalaois cistí a cailleadh a íoc ar ais. Iarrfar ar Oifig an Ionchúisitheora Phoiblí Eorpaigh imscrúdú a dhéanamh ar mhí-úsáidí líomhnaithe amach anseo (féach achoimre).
Tá rialacha maidir le ranníocaíochtaí bhuiséad AE le páirtithe polaitiúla Eorpacha cuimsithe i Rialachán (AE) 2018/1046, rialachán airgeadais AE.

CÉN UAIR ATÁ TOSACH FEIDHME AN RIALACHÁIN?

Tá sé i bhfeidhm ón 1 Eanáir 2017.

CÚLRA

Le haghaidh tuilleadh faisnéise, féach:

Páirtithe agus fondúireachtaí polaitiúla Eorpacha (Parlaimint na hEorpa)
Gnéithe struchtúracha (an tÚdarás um Páirtithe Polaitiúla Eorpacha agus um Fhondúireachtaí Polaitiúla Eorpacha).

PRÍOMHTHÉARMAÍ

An fhondúireacht pholaitiúil Eorpach. Aonán atá cleamhnaithe go foirmiúil le páirtí polaitiúil Eorpach, atá cláraithe le APPF agus atá, trína ghníomhaíochtaí, laistigh de na haidhmeanna agus na bunluachanna atá á saothrú ag an Aontas, mar bhonn agus mar chomhlánú ar chuspóirí an pháirtí pholaitiúil Eorpaigh trí cheann amháin nó níos mó de na cúraimí seo a leanas a dhéanamh:

an díospóireacht ar cheisteanna maidir le beartas poiblí Eorpach agus maidir leis an bpróiseas um lánpháirtíocht Eorpach a bhreathnú, a anailísiú agus cur léi;
gníomhaíochtaí a fhorbairt a bhaineann le ceisteanna maidir leis an mbeartas poiblí Eorpach, amhail seimineáir, oiliúint, comhdhálacha agus staidéar ar cheisteanna dá leithéid a eagrú idir na geallsealbhóirí ábhartha agus tacú leo, lena n–áirítear eagraíochtaí na hóige agus ionadaithe eile de chuid na sochaí sibhialta;
comhar a fhorbairt chun daonlathas a chur chun cinn, lena n–áirítear i dtíortha neamh-AE;
feidhmiú mar chreat d’fhondúireachtaí polaitiúla náisiúnta, d’acadóirí agus do dhaoine aonair agus comhlachtaí ábhartha eile chun oibriú le chéile ar leibhéal an Aontais.

Pearsantacht dhlítheanach. Cearta agus dualgais dhlíthiúla a bheith aige nó aici, amhail a bheith in ann conarthaí a dhéanamh, agra a dhéanamh agus a bheith inagartha.

Comhaontas polaitiúil. Comhar struchtúrtha idir páirtithe polaitiúla agus/nó saoránaigh.

PRÍOMHDHOICIMÉAD

Rialachán (AE, Euratom) Uimh. 1141/2014 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 22 Deireadh Fómhair 2014 maidir le reacht agus cistiú páirtithe polaitiúla Eorpacha agus fondúireachtaí polaitiúla Eorpacha (IO L 317, 4.11.2014, lgh. 1–27).

Ionchorpraíodh sa bhuntéacs leasuithe i ndiaidh a chéile ar Rialachán (AE, Euratom) Uimh. 1141/2014. Níl de luach ar an leagan comhdhlúite seo ach luach doiciméadach amháin.

DOICIMÉID GHAOLMHARA

Cinneadh ó Bhiúró Pharlaimint na hEorpa an 1 Iúil 2019 lena leagtar síos na nósanna imeachta maidir le cur chun feidhme Rialachán (AE, Euratom) Uimh. 1141/2014 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle maidir le reacht agus cistiú páirtithe polaitiúla Eorpacha agus fondúireachtaí polaitiúla Eorpacha (IO C 249, 25.7.2019, lgh. 2–46).

Rialachán (AE, Euratom) 2018/1046 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 18 Iúil 2018 maidir leis na rialacha airgeadais is infheidhme maidir le buiséad ginearálta an Aontais, lena leasaítear Rialacháin (AE) Uimh. 1296/2013, (AE) Uimh. 1301/2013, (AE) Uimh. 1303/2013, (AE) Uimh. 1304/2013, (AE) Uimh. 1309/2013, (AE) Uimh. 1316/2013, (AE) Uimh. 223/2014, (AE) Uimh. 283/2014 agus Cinneadh Uimh. 541/2014/AE agus lena n-aisghairtear Rialachán (AE, Euratom) Uimh. 966/2012 (IO L 193, 30.7.2018, lgh. 1–222).

Féach an leagan comhdhlúite.

Rún ó Pharlaimint na hEorpa an 15 Meitheamh 2017 maidir le cistiú páirtithe polaitiúla agus fondúireachtaí polaitiúla ar an leibhéal Eorpach (2017/2733(RSP)) (IO C 331, 18.9.2018, lch. 150).

Rialachán (AE) Uimh. 2017/1939 ón gComhairle an 12 Deireadh Fómhair 2017 lena gcuirtear chun feidhme comhar feabhsaithe maidir le bunú Oifig an Ionchúisitheora Phoiblí Eorpaigh (“OIPE”) (IO L 283, 31.10.2017, lgh. 1–71).