Cuireann sé ar chumas an Choimisiúin Eorpaigh imscrúdú a dhéanamh ar fhóirdheontais a thugann tíortha neamh-AE do chuideachtaí atá gníomhach san Aontas Eorpach agus aghaidh a thabhairt ar na héifeachtaí diúltacha a bhíonn acu ar mhargadh aonair an Aontais.

Leagtar síos leis rialacha agus nósanna imeachta lena gceadaítear don Choimisiún measúnú a dhéanamh ar aon fhóirdheontas eachtrach ó thír nach Ballstát den Aontas í a théann chun tairbhe go díreach nó go hindíreach do ghníomhaíocht eacnamaíoch san Aontas agus aon saobhadh a eascraíonn as na fóirdheontais eachtracha sin a cheartú. Is é is aidhm dó sin cothrom iomaíochta agus iomaíocht chóir a áirithiú idir na cuideachtaí uile atá gníomhach san Aontas.

PRÍOMHPHOINTÍ

Is éard atá i bhfóirdheontas eachtrach ranníocaíocht airgeadais arna soláthar go díreach nó go hindíreach ag tír nach bhfuil san Aontas a thugann tairbhe agus atá teoranta do chuideachta nó tionscal amháin nó níos mó.

Sa chomhthéacs sin, féadfaidh an méid seo a leanas a bheith i gceist le ranníocaíocht airgeadais, i measc nithe eile:

aistriú cistí nó dliteanas, dreasachtaí fioscacha agus socruithe fiachais;
ioncam atá dlite roimhe seo, amhail díolúintí ó cháin;
soláthar nó ceannach earraí agus seirbhísí.

Is ranníocaíocht eachtrach í ranníocaíocht airgeadais den sórt sin má eascraíonn sí ó rialtas láir, ó údaráis phoiblí ar gach leibhéal agus ó eintitis phoiblí agus phríobháideacha, ar féidir a gcuid gníomhaíochtaí a chur i leith na tíre nach bhfuil san Aontas.

Fóirdheontais eachtracha:

an margadh inmheánach a shaobhadh má fheabhsaíonn siad staid iomaíochta cuideachta agus má dhéanann siad difear diúltach don iomaíocht sa mhargadh inmheánach, rud is féidir a chinneadh trí tháscairí amhail:
- méid agus cineál an fhóirdheontais
- staid na cuideachta, lena n-áirítear méid agus leibhéal na gníomhaíochta eacnamaíche agus éabhlóid na gníomhaíochta eacnamaíche, agus na margaí nó na hearnálacha lena mbaineann,
- an cuspóir agus na coinníollacha a ghabhann leis an bhfóirdheontas;
nach dócha go ndéanfaidh siad saobhadh ar an margadh inmheánach nuair is lú ná €4 mhilliún an fóirdheontas iomlán do chuideachta thar 3 bliana as a chéile;
nach saobhtar an margadh inmheánach leo sna cásanna seo a leanas:
- tá an fóirdheontas iomlán do chuideachta thar 3 bliana as a chéile faoi bhun thairseach de minimis an AE maidir le Státchabhair (€200,000),
- go n-úsáidtear an chabhair chun cabhrú le téarnamh ó dhamáiste a tharla de dheasca tubaistí nádúrtha nó teagmhais eisceachtúla;
is dóichí go ndéanfaidh siad an margadh inmheánach a shaobhadh sna cásanna seo a leanas:
- dul chuig cuideachta anásta gan plean athstruchtúrúcháin,
- beidh sé i bhfoirm ráthaíochta neamhtheoranta i leith fiach nó dliteanas,
- maoiniú onnmhairiúcháin a sholáthar ar neamhréir le rialacha na hEagraíochta um Chomhar agus Forbairt Eacnamaíochta,
- comhchruinniú a éascú go díreach (i.e. cumasc nó éadáil),
- cead a thabhairt do chuideachta tairiscint a bhfuil buntáiste míchuí ag baint léi a chur isteach.

Maidir leis an gCoimisiún:

d’fhéadfadh sé
- measúnú a dhéanamh ar na héifeachtaí diúltacha agus dearfacha a bhaineann le fóirdheontas agus cinneadh á dhéanamh maidir leis an ngníomhaíocht a bheidh le déanamh,
- bearta sásaimh a fhorchur ar chuideachta chun an saobhadh iarbhír nó féideartha a leigheas,
- glacadh le gealltanais chuideachta an saobhadh a leigheas agus iad a dhéanamh ceangailteach,
- i gcás idirbhearta ar tugadh fógra ina leith, toirmeasc a chur ar an gcomhchruinniú fóirdheonaithe nó ar dhámhachtain na tairisceana ar thairgeoir fóirdheonaithe;
á áirithiú go bhfuil gealltanais nó bearta sásaimh comhréireach agus go réitítear go hiomlán agus go héifeachtach an saobhadh a d’fhéadfadh a bheith ar na bearta sin, mar shampla acmhainneacht a laghdú, sócmhainní áirithe a dhífheistiú, cumasc a dhíscaoileadh nó an fóirdheontas a bhfuil leas iomchuí aige a aisíoc;
forchuireann sé, i gcás inarb iomchuí, ceanglais tuairiscithe agus trédhearcachta nó ceanglais faisnéise ar chomhchruinnithe nó nósanna imeachta soláthair phoiblí amach anseo.

Féadfaidh an Coimisiún, agus fóirdheontais á n-athbhreithniú aige:

faisnéis ó aon fhoinse a iarraidh agus a scrúdú;
cigireachtaí a dhéanamh laistigh agus lasmuigh den Aontas (ar choinníoll nach bhfuil aon agóid ag rialtas na tíre);
imscrúdú domhain a thionscnamh má léirítear le réamh-athbhreithniú go bhfuil go leor faisnéise ann maidir le fóirdheontas eachtrach saofa — sna cásanna sin, déanfaidh sé an méid seo a leanas freisin:
- an chuideachta lena mbaineann, Ballstáit an AE agus, i gcás soláthairtí poiblí, an t-údarás conarthach, a chur ar an eolas,
- fógra achomair a fhoilsiú in Iris Oifigiúil an Aontais Eorpaigh ag iarraidh aighneachtaí i scríbhinn;
réamh-athbhreithniú a dhúnadh má thagann sé ar an gconclúid nach bhfuil tásca leordhóthanacha ann maidir le fóirdheontas eachtrach saofa;
bearta eatramhacha a chur i bhfeidhm chun iomaíocht a chaomhnú agus damáiste doleigheasta a chosc go dtí go ndéanfar cinneadh críochnaitheach;
fíneálacha nó íocaíochtaí pionósacha tréimhsiúla a fhorchur ar chuideachta amháin nó níos mó a sholáthraíonn faisnéis mhícheart nó a mhainníonn comhoibriú d’aon ghnó nó le faillí — níor cheart fíneálacha a bheith níos mó ná 1% den láimhdeachas bliantúil comhiomlán agus níor cheart pionóis tréimhsiúla a bheith níos mó ná 5% den mheánláimhdeachas comhiomlán laethúil;
fíneálacha suas le 10 % den láimhdeachas comhiomlán a chur i bhfeidhm ar chuideachta nach gcomhlíonann na gealltanais a thug sí.

Rialacha maidir le comhchruinnithe móra (cumaisc agus éadálacha) agus rannpháirtíocht i mórthionscadail soláthair phoiblí:

ceangal a chur ar chuideachtaí fógra a thabhairt don Choimisiún más rud é:
- is é €500 milliún ar a laghad láimhdeachas an Aontais maidir leis an sprioc atá le fáil, ceann de na páirtithe cumaisc nó an comhfhiontar agus is mó ná €50 milliún an ranníocaíocht airgeadais eachtrach sna 3 bliana roimhe sin (comhchruinnithe),
- tá luach an chonartha, glan ó cháin bhreisluacha, cothrom le €250 milliún ar a laghad agus is ionann an ranníocaíocht eachtrach airgeadais sna 3 bliana roimhe sin agus €4 mhilliún ar a laghad (soláthar poiblí);
cead a thabhairt don Choimisiún réamh-athbhreithniú nó imscrúdú domhain a dhéanamh agus cinneadh a dhéanamh maidir leis an méid seo a leanas:
- comhchruinniú nó dámhachtain conartha soláthair phoiblí a cheadú, fara nó d’éagmais gealltanas ón gcuideachta lena mbaineann,
- comhchruinniú fóirdheonaithe nó dámhachtain conartha soláthair phoiblí don tairgeoir fóirdheonaithe a thoirmeasc,
- fíneálacha agus pionóis thréimhsiúla a chur i bhfeidhm ar chuideachtaí nach n-urramaíonn na rialacha.

Maidir leis an gCoimisiún:

d’fhéadfadh sé
- faisnéis a fháil ó na Ballstáit agus ó aon duine nádúrtha nó dlítheanach maidir le fóirdheontais eachtracha amhrasta a shaobhann an margadh inmheánach,
- imscrúduithe margaidh a dhéanamh ar ghníomhaíochtaí eacnamaíocha earnálacha áirithe nó ar úsáid ionstraime fóirdheontais áirithe,
- dul i mbun idirphlé le tíortha nach bhfuil san Aontas i gcás ina dtarlaíonn fóirdheontais eachtracha arís agus arís eile a shaobhann an margadh inmheánach nó roinnt gníomhaíochtaí forfheidhmithe in aghaidh fóirdheontais arna ndeonú ag an tír chéanna nach bhfuil san Aontas;
go dtabharfar deis do chuideachtaí freagra a thabhairt sula nglacfaidh sé a chinneadh deiridh;
an chumhacht gníomhartha cur chun feidhme agus tarmligthe a ghlacadh;
faoin 12 Eanáir 2026, agus tabharfaidh sí treoirlínte cothrom le dáta go rialta maidir leis an gcaoi a ndéanann sé príomhchoincheapa áirithe den rialachán a mheasúnú agus a chur i bhfeidhm;
tuarascáil bhliantúil ar an reachtaíocht a thíolacadh do Pharlaimint na hEorpa agus do Chomhairle an Aontais Eorpaigh;
déanfaidh sé athbhreithniú, faoin 13 Iúil 2026, agus gach 3 bliana ina dhiaidh sin, ar an gcaoi a ndéanann sé an rialachán a chur chun feidhme agus a fhorfheidhmiú — cuirfidh sé an rialachán sin faoi bhráid na Parlaiminte agus na Comhairle, mar aon le haon tograí chun an reachtaíocht a athbhreithniú.

Luaitear sna socruithe idirthréimhseacha go ndéantar an méid seo a leanas leis an rialachán:

tá feidhm aige maidir le fóirdheontais eachtracha a tugadh sna 5 bliana roimh an 12 Iúil 2023 a shaobhann an margadh inmheánach tar éis an dáta sin;
níl feidhm aige maidir le:
- comhchruinnithe a comhaontaíodh, tairiscintí poiblí a fógraíodh nó leasanna rialaithe a fuarthas roimh an 12 Iúil 2023,
- conarthaí soláthair phoiblí arna ndámhachtain nó nósanna imeachta a tionscnaíodh roimh an 12 Iúil 2023.

CÉN UAIR ATÁ TOSACH FEIDHME AN RIALACHÁIN?

Tháinig an rialachán i bhfeidhm an 12 Eanáir 2023 agus beidh feidhm aige ón 12 Iúil 2023. Tá feidhm ag an oibleagáid fógra a thabhairt maidir le comhchruinnithe móra agus nósanna imeachta soláthair phoiblí ón 12 Deireadh Fómhair 2023.

CÚLRA

Tá státchabhair arna deonú ag na Ballstáit faoi réir grinnscrúdú faoi reachtaíocht AE. Roimhe seo, áfach, níor cumhdaíodh leis sin fóirdheontais a thug tíortha nach Ballstáit den Aontas iad. Leis an rialachán, dúntar an bhearna sin.

PRÍOMHDHOICIMÉAD

Rialachán (AE) 2022/2560 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 14 Nollaig 2022 maidir le fóirdheontais eachtracha a shaobhann an margadh inmheánach (IO L 330, 23.12.2022, lgh. 1–45).

DOICIMÉID GHAOLMHARA

Rialachán (AE) 2019/452 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 19 Márta 2019 lena gcuirtear ar bun creat maidir le hinfheistíochtaí díreacha coigríche isteach san Aontas a scagadh (IO L 79I, 21.3.2019, lgh. 1–14).

Ionchorpraíodh sa bhuntéacs leasuithe i ndiaidh a chéile ar Rialachán (AE) 2019/452. Níl de luach ar an leagan comhdhlúite seo ach luach doiciméadach amháin.

Leagan comhdhlúite den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh — Cuid a Trí — Beartais agus gníomhaíochtaí inmheánacha an Aontais — Teideal VII — Comhrialacha maidir le hiomaíocht, cánachas agus comhfhogasú dlíthe — Caibidil 3 — Comhfhogasú dlíthe — Airteagal 114 (sean-Airteagal 95 CCE) (IO C 202, 7.6.2016, lgh. 94–95).

Leagan comhdhlúite den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh — Cuid a Cúig — Gníomhaíocht sheachtrach an Aontais — Teideal II — Comhbheartas tráchtála — Airteagal 207 (iar-Airteagal 133 CCE) (OJ C 202, 7.6.2016, lgh. 140–141).

Treoir 2014/23/AE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 26 Feabhra 2014 maidir le dámhachtain conarthaí lamháltas (IO L 94, 28.3.2014, lgh. 1–64).

Féach an leagan comhdhlúite.

Treoir 2014/24/AE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 26 Feabhra 2014 maidir le soláthar poiblí lena n–aisghairtear Treoir 2004/18/CE (IO L 94, 28.3.2014, lgh. 65–242).

Féach an leagan comhdhlúite.

Treoir 2014/25/AE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 26 Feabhra 2014 maidir le soláthar eintiteas a oibríonn in earnálacha an uisce, an fhuinnimh, an iompair agus na seirbhísí poist agus lena n–aisghairtear Treoir 2004/17/CE (IO L 94, 28.3.2014, lgh. 243–374).

Féach an leagan comhdhlúite.

Rialachán (AE) 1407/2013 ón gCoimisiún an 18 Nollaig 2013 maidir le cur i bhfeidhm Airteagal 107 agus Airteagal 108 den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh ar chabhair de minimis (IO L 352, 24.12.2013, lgh. 1–8).

Féach an leagan comhdhlúite.

Rialachán (CE) Uimh. 139/2004 ón gComhairle an 20 Eanáir 2004 maidir le comhchruinnithe a rialú idir gnóthais (Rialachán CE um Chumaisc) (IO L 24, 29.1.2004, lgh. 1–22).

Nuashonraithe 21.03.2023

Top