9.11.2017   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 378/136

—

έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση, και ιδίως τα άρθρα 2, 6 και 7 αυτής,

—

έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως τα άρθρα 70, 85, 258, 259 και 260 αυτής,

—

έχοντας υπόψη τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

—

έχοντας υπόψη το άρθρο 6 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου,

—

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 27ης Μαρτίου 2013, με τίτλο «Πίνακας αποτελεσμάτων της ΕΕ στον τομέα της δικαιοσύνης — Ένα εργαλείο για την προώθηση αποτελεσματικής δικαιοσύνης και ανάπτυξης» (COM(2013)0160),

—

έχοντας υπόψη την επιστολή της 6ης Μαρτίου 2013 που απέστειλαν οι υπουργοί Εξωτερικών της Γερμανίας, της Δανίας, της Φινλανδίας και των Κάτω Χωρών στον Πρόεδρο της Επιτροπής, κ. José Barroso, ζητώντας τη θέσπιση μηχανισμού για την ενίσχυση της συμμόρφωσης προς τις θεμελιώδεις αξίες στα κράτη μέλη,

—

έχοντας υπόψη την απόφαση πλαίσιο 2002/584/ΔΕΥ του Συμβουλίου, της 13ης Ιουνίου 2002, σχετικά με το ευρωπαϊκό ένταλμα σύλληψης και τις διαδικασίες παράδοσης μεταξύ των κρατών μελών,

—

έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής σχετικά με τη σύσταση Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας (COM(2013)0534), με την οποία αντιμετωπίζεται η ανάγκη δημιουργίας ενός ευρωπαϊκού χώρου ποινικής δικαιοσύνης,

—

έχοντας υπόψη τις δραστηριότητες, τις ετήσιες εκθέσεις και τις μελέτες του Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

—

έχοντας υπόψη τις δραστηριότητες και τις εκθέσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη Δημοκρατία μέσω του Δικαίου (Επιτροπή της Βενετίας), ιδίως την έκθεσή της σχετικά με το κράτος δικαίου (CDL-AD(2011)003rev), την έκθεσή της σχετικά με την ανεξαρτησία του δικαστικού συστήματος — Μέρος I: Η ανεξαρτησία των δικαστών (CDL-AD (2010) 004), και την έκθεσή της σχετικά με τα ευρωπαϊκά πρότυπα όσον αφορά την ανεξαρτησία του δικαστικού συστήματος — Μέρος II: Η εισαγγελική αρχή (CDL-AD (2010)040),

—

έχοντας υπόψη το μνημόνιο συμφωνίας μεταξύ του Συμβουλίου της Ευρώπης και της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

—

έχοντας υπόψη το αναθεωρημένο καταστατικό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη Δημοκρατία μέσω του Δικαίου,

—

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 13ης Νοεμβρίου 2013, με τίτλο «Ετήσια επισκόπηση της ανάπτυξης 2014» (COM(2013)0800),

—

έχοντας υπόψη τις δραστηριότητες και τις εκθέσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Αποτελεσματικότητα της Δικαιοσύνης (CEPEJ), ιδίως την τελευταία έκθεση αξιολόγησής της σχετικά με τα ευρωπαϊκά δικαστικά συστήματα (2012),

—

έχοντας υπόψη τα ψηφίσματά του σχετικά με την κατάσταση, τα πρότυπα και τις πρακτικές όσον αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς και όλα τα σχετικά ψηφίσματα στον τομέα του κράτους δικαίου και της δικαιοσύνης, συμπεριλαμβανομένων όσων αφορούν τη διαφθορά και το ευρωπαϊκό ένταλμα σύλληψης (1),

—

έχοντας υπόψη το άρθρο 48 του Κανονισμού του,

—

έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων και τη γνωμοδότηση της Επιτροπής Νομικών Θεμάτων (A7-0122/2014),

Α.

λαμβάνοντας υπόψη ότι στον τομέα της ποινικής δικαιοσύνης η αξιολόγηση ενισχύει την αμοιβαία εμπιστοσύνη και ότι η αμοιβαία εμπιστοσύνη έχει καίρια σημασία για την αποδοτική εφαρμογή των μέσων αμοιβαίας αναγνώρισης· λαμβάνοντας υπόψη ότι, στο πλαίσιο του προγράμματος της Στοκχόλμης, η αξιολόγηση αναφέρεται ως ένα από τα βασικά μέσα για την επίτευξη ολοκλήρωσης στον τομέα της ελευθερίας, της ασφάλειας και της δικαιοσύνης·

Β.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι Συνθήκες παρέχουν την αναγκαία βάση για την αξιολόγηση των πολιτικών στον τομέα της ελευθερίας, της ασφάλειας και της δικαιοσύνης, καθώς και όσον αφορά τον σεβασμό των θεμελιωδών αξιών της Ένωσης, συμπεριλαμβανομένου του κράτους δικαίου· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ποιότητα, η ανεξαρτησία και η αποδοτικότητα των δικαστικών συστημάτων αποτελούν επίσης προτεραιότητες που αναφέρονται στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού εξαμήνου, του νέου ετήσιου κύκλου της ΕΕ για τον συντονισμό των οικονομικών πολιτικών·

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ο πίνακας αποτελεσμάτων στον τομέα της δικαιοσύνης προσεγγίζεται σήμερα στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού οικονομικού εξαμήνου και συνεπώς υπερτονίζεται η οικονομική αξία της δικαιοσύνης· λαμβάνοντας υπόψη ότι η δικαιοσύνη συνιστά αξία καθαυτή και ότι πρέπει όλοι να έχουν πρόσβαση σε αυτή ανεξαρτήτως οικονομικών συμφερόντων·

Δ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι χρειάζεται συνεργασία μεταξύ των εθνικών αρχών καθώς και κοινή αντίληψη όσον αφορά τη νομοθεσία της ΕΕ στον τομέα του ποινικού δικαίου·

Ε.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ο πίνακας αποτελεσμάτων στον τομέα της δικαιοσύνης για το 2013 αφορά αποκλειστικά την αστική, εμπορική και διοικητική δικαιοσύνη, ενώ πρέπει επίσης να συμπεριλαμβάνει την ποινική δικαιοσύνη, καθώς η λειτουργία και η ακεραιότητα της ποινικής δικαιοσύνης έχουν επίσης σημαντικές επιπτώσεις στα θεμελιώδη δικαιώματα και επιπλέον συνδέονται στενά με το κράτος δικαίου·

ΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι στο κεφάλαιο για την πρόσβαση σε αποδοτική και ανεξάρτητη δικαιοσύνη της ετήσιας έκθεσης (2012) του Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης εκφράζονται προβληματισμοί σχετικά με την κατάσταση του κράτους δικαίου και ιδίως της δικαστικής ανεξαρτησίας σε ορισμένα κράτη μέλη και, εν προκειμένω, σχετικά με το θεμελιώδες δικαίωμα της πρόσβασης στη δικαιοσύνη, το οποίο επλήγη σοβαρά από τη χρηματοπιστωτική κρίση·

Ζ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ο κύριος λόγος για τον οποίον το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου καταδικάζει τα κράτη μέλη της ΕΕ εξακολουθεί να είναι η υπερβολική διάρκεια των δικαστικών διαδικασιών·

Η.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, από τη δημιουργία της το 2002, η CEPEJ έχει αποκτήσει εμπειρογνωμοσύνη «από πρώτο χέρι» όσον αφορά την ανάλυση των διαφόρων εθνικών δικαστικών συστημάτων και έχει δημιουργήσει μια άνευ προηγουμένου βάση γνώσεων με πραγματική προστιθέμενη αξία, η οποία βοηθά τα κράτη μέλη να βελτιώσουν την αξιολόγηση και τη λειτουργία των δικαστικών τους συστημάτων· λαμβάνοντας υπόψη ότι το σύστημα αξιολογήσεών της, το οποίο βρίσκεται τώρα στον πέμπτο κύκλο του, καλύπτει όλους τους τομείς της δικαιοσύνης και περιλαμβάνει διαφορετικές κατηγορίες ανάλυσης, όπως για παράδειγμα τα δημογραφικά και οικονομικά δεδομένα, τη δίκαιη δίκη, την πρόσβαση στη δικαιοσύνη, καθώς και τη σταδιοδρομία δικαστών, εισαγγελέων και δικηγόρων, κτλ.·

Θ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή της Βενετίας, στην πιο πρόσφατη έκθεσή της σχετικά με το κράτος δικαίου, αναφέρθηκε σε έξι στοιχεία ως προς τα οποία υπάρχει συναίνεση και τα οποία συνιστούν τους βασικούς πυλώνες του κράτους δικαίου: τη νομιμότητα, συμπεριλαμβανομένης μιας διαφανούς, υπεύθυνης και δημοκρατικής διαδικασίας θέσπισης νόμων· την ασφάλεια δικαίου· την απαγόρευση των αυθαιρεσιών· την πρόσβαση στη δικαιοσύνη ενώπιον ανεξάρτητων και αμερόληπτων δικαστηρίων, συμπεριλαμβανομένου του δικαστικού ελέγχου των διοικητικών πράξεων· τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την απαγόρευση των διακρίσεων και την ισότητα ενώπιον του νόμου·

Ι.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το έργο των θεσμικών οργάνων της ΕΕ πρέπει να βασίζεται στη στενή συνεργασία και αλληλεπίδραση, καθώς και στις βέλτιστες πρακτικές και την εμπειρογνωμοσύνη διάφορων άλλων διεθνών οργανισμών, μεταξύ άλλων των εξειδικευμένων οργάνων του Συμβουλίου της Ευρώπης, ούτως ώστε να αποφεύγεται η αλληλεπικάλυψη των δραστηριοτήτων και να διασφαλίζεται η αποτελεσματική χρήση των πόρων·

ΙΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το Συμβούλιο της Ευρώπης και η Ευρωπαϊκή Ένωση επιβεβαίωσαν τη δέσμευσή τους να ενισχύσουν τη συνεργασία τους σε τομείς κοινού ενδιαφέροντος, ιδίως στην προώθηση και την προστασία της πλουραλιστικής δημοκρατίας και τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών, καθώς και του κράτους δικαίου, να κάνουν πλήρη χρήση των εξειδικευμένων οργάνων όπως είναι η Επιτροπή της Βενετίας και να αναπτύξουν κατάλληλες μορφές συνεργασίας για να ανταποκριθούν στις νέες προκλήσεις·

ΙΒ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το Κοινοβούλιο έχει επανειλημμένα ζητήσει την ενίσχυση των υφιστάμενων μηχανισμών ώστε να εξασφαλίζονται η τήρηση, η προστασία και η προώθηση των αξιών της Ένωσης που προβλέπονται στο άρθρο 2 της ΣΕΕ, καθώς και την ταχεία και αποτελεσματική αντιμετώπιση των καταστάσεων κρίσης στην Ένωση και τα κράτη μέλη· λαμβάνοντας υπόψη ότι βρίσκεται σε εξέλιξη διάλογος μεταξύ του Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής σχετικά με τη δημιουργία ενός «νέου μηχανισμού»·

ΙΓ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανεξαρτησία του δικαστικού συστήματος, καθώς και των δικαστών και των εισαγγελέων στα κράτη μέλη, πρέπει να διαφυλάσσεται από τυχόν πολιτικές παρεμβάσεις·

ΙΔ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι κάθε σχετική απόφαση πρέπει να εγγυάται, το συντομότερο δυνατό, την ορθή εφαρμογή του άρθρου 2 της ΣΕΕ και να εξασφαλίζει ότι κάθε απόφαση που λαμβάνεται βασίζεται σε αντικειμενικά κριτήρια και σε αντικειμενική αξιολόγηση, ώστε να αντιμετωπισθούν οι επικρίσεις για την εφαρμογή διπλών μέτρων και σταθμών, τη διαφοροποιημένη μεταχείριση και τις πολιτικές προκαταλήψεις·

ΙΕ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η εφαρμογή των μέσων της Ένωσης στον τομέα της ποινικής δικαιοσύνης, συμπεριλαμβανομένου, εν προκειμένω, του σεβασμού των θεμελιωδών δικαιωμάτων, καθώς και η δημιουργία ενός χώρου ποινικής δικαιοσύνης εξαρτώνται από την αποτελεσματική λειτουργία των εθνικών συστημάτων ποινικής δικαιοσύνης·

ΙΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχει ανάγκη για συνεκτική και συνολική απονομή της δικαιοσύνης, καθώς δεν πρέπει να μπορούν οι εγκληματίες να εκμεταλλεύονται, σε διασυνοριακό επίπεδο, τις διαφορές που υφίστανται μεταξύ των εθνικών συστημάτων ποινικής δικαιοσύνης·

1.

επικροτεί τον πίνακα αποτελεσμάτων της ΕΕ στον τομέα της δικαιοσύνης που καταρτίσθηκε από την Επιτροπή· εκφράζει, ωστόσο τη λύπη του, για το γεγονός ότι εστιάζει μόνο στην αστική, εμπορική και διοικητική δικαιοσύνη·

2.

τονίζει ότι η δημιουργία ενός πίνακα αποτελεσμάτων στον τομέα της δικαιοσύνης σε ποινικά ζητήματα θα συμβάλει αποφασιστικά στη δημιουργία κοινής αντίληψης για τη νομοθεσία της ΕΕ στον τομέα του ποινικού δικαίου μεταξύ των δικαστών και των εισαγγελέων, ενισχύοντας συνεπώς την αμοιβαία εμπιστοσύνη·

3.

ζητεί από την Επιτροπή, συνεπώς, να επεκτείνει σταδιακά το πεδίο εφαρμογής του πίνακα αποτελεσμάτων, ώστε να καταστεί ένας χωριστός και πλήρης πίνακας αποτελεσμάτων στον τομέα της δικαιοσύνης που αξιολογεί, μέσω της χρήσης αντικειμενικών δεικτών, όλους τους τομείς δικαιοσύνης, περιλαμβανομένων της ποινικής δικαιοσύνης και όλων των οριζόντιων θεμάτων που συνδέονται με τη δικαιοσύνη, όπως είναι η ανεξαρτησία, η αποδοτικότητα και η ακεραιότητα του δικαστικού συστήματος, η σταδιοδρομία των δικαστών και ο σεβασμός των δικονομικών δικαιωμάτων· καλεί την Επιτροπή να εμπλέξει όλους τους σχετικούς φορείς και να βασισθεί στην πείρα τους και τα διδάγματα που έχουν αντλήσει, καθώς και στο έργο που έχουν ήδη επιτελέσει τα όργανα του Συμβουλίου της Ευρώπης όσον αφορά την αξιολόγηση του κράτους δικαίου και των δικαστικών συστημάτων, καθώς και ο Οργανισμός Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

4.

καλεί την Επιτροπή και το Συμβούλιο να διασφαλίσουν ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τα εθνικά κοινοβούλια συμμετέχουν στη διαδικασία, όπως προβλέπεται στις Συνθήκες, και ότι ενημερώνονται σε τακτική βάση για τα αποτελέσματα των αξιολογήσεων·

5.

εκφράζει τη λύπη του για την έλλειψη διαθέσιμων στοιχείων σχετικά με τα εθνικά συστήματα δικαιοσύνης και καλεί, ως εκ τούτου, τα κράτη μέλη να συνεργάζονται πλήρως με τα θεσμικά όργανα της ΕΕ και του Συμβουλίου της Ευρώπης, καθώς και να συλλέγουν και να παρέχουν σε τακτική βάση αντικειμενικά, αξιόπιστα και συγκρίσιμα στοιχεία για τα συστήματα δικαιοσύνης τους·

6.

καλεί την Επιτροπή να ανταποκριθεί στο επανειλημμένο αίτημα του Κοινοβουλίου και να προτείνει:

7.

επαναλαμβάνει ότι οποιοσδήποτε τέτοιος μηχανισμός πρέπει να εφαρμόζεται για όλα τα κράτη μέλη με διαφανή, ομοιόμορφο και ισότιμο τρόπο, και πρέπει να επιδιώκει την επίτευξη συμπληρωματικότητας με το έργο άλλων διεθνών οργανισμών, όπως του Συμβουλίου της Ευρώπης και, ιδίως, της Επιτροπής της Βενετίας· ζητεί τη συμμετοχή του Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην αξιολόγηση·

8.

ζητεί την ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και της Επιτροπής της Βενετίας· καλεί το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο της Ευρώπης να αναπτύξουν κατάλληλο μηχανισμό για την υποβολή αιτήσεων γνωμοδότησης για θέματα που αφορούν ιδιαίτερα την Επιτροπή της Βενετίας και να εξασφαλίσουν τη συμμετοχή του Κοινοβουλίου στο έργο της Επιτροπής της Βενετίας ως παρατηρητή·

9.

θεωρεί απαραίτητο να ενισχυθεί περαιτέρω η συνεργασία μεταξύ των αρμόδιων επιτροπών του Κοινοβουλίου και της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης (ΚΣΣΕ), σύμφωνα με το άρθρο 199, ιδίως με τη μορφή τακτικών και ad hoc συνεδριάσεων, καθώς και να ορισθούν σημεία επαφής και στις δύο πλευρές· απευθύνει πάγια πρόσκληση στους εκπροσώπους του Συμβουλίου της Ευρώπης (τις αρμόδιες επιτροπές της ΚΣΣΕ, την Επιτροπή της Βενετίας, την CEPEJ, τον Επίτροπο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων) να παρίστανται στις σχετικές συνεδριάσεις των επιτροπών του ΕΚ·

10.

ζητεί την επικαιροποίηση της συμφωνίας του 2007 για την ενίσχυση της συνεργασίας ανάμεσα στην Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, προκειμένου να ληφθούν υπόψη με το βέλτιστο τρόπο οι εξελίξεις από τη θέση σε ισχύ της Συνθήκης της Λισαβόνας· καλεί τη Διάσκεψη των Προέδρων, βάσει του άρθρου 199 του Κανονισμού του Κοινοβουλίου, να καλέσει την ΚΣΣΕ σε έναρξη συνομιλιών με στόχο να ενσωματωθούν σε αυτό το γενικό πλαίσιο πρακτικά μέτρα συνεργασίας μεταξύ των αντίστοιχων οργάνων·

11.

σημειώνει ότι το μνημόνιο συμφωνίας μεταξύ του Συμβουλίου της Ευρώπης και της Ευρωπαϊκής Ένωσης πρέπει επίσης να υπόκειται σε τακτικές αξιολογήσεις·

12.

καλεί το Συμβούλιο και τα κράτη μέλη να αναλάβουν πλήρως τις ευθύνες τους όσον αφορά τα θεμελιώδη δικαιώματα, όπως κατοχυρώνονται στον Χάρτη και στα σχετικά άρθρα των Συνθηκών, ιδίως τα άρθρα 2, 6 και 7 της ΣΕΕ· φρονεί ότι αυτό συνιστά προϋπόθεση για να μπορέσει η ΕΕ να χειριστεί με αποτελεσματικό τρόπο καταστάσεις στις οποίες τα κράτη μέλη περιορίζουν τις αρχές της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου, καθώς και τα θεμελιώδη δικαιώματα·

13.

τονίζει ότι η Επιτροπή είναι αρμόδια να προσφεύγει στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά κράτους μέλους το οποίο δεν εκπληρώνει μια υποχρέωση που απορρέει από τις Συνθήκες·

14.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.