—

Η ΕΟΚΕ ζητεί καταρχάς μια συνολική στρατηγική για την αειφόρο ανάπτυξη προς εφαρμογή της ατζέντας του 2030, με την εγγύηση ενός φιλόδοξου προϋπολογισμού της ΕΕ.

—

Η ανταγωνιστικότητα και η βιωσιμότητα δεν βρίσκονται σε αντίθεση εφόσον οι κοινωνικές και περιβαλλοντικές πτυχές αποτελούν αναπόσπαστο μέρος του ορισμού της ανταγωνιστικότητας. Η ανταγωνιστικότητα δεν πρέπει να ορίζεται μόνο από την ποσότητα και τις τιμές, αλλά, κατά προτίμηση, λαμβάνοντας επίσης υπόψη τις ευρωπαϊκές αξίες, την ποιότητα και την αειφορία εντός μιας πλήρως ανεπτυγμένης και ομαλά λειτουργούσας εσωτερικής αγοράς.

—

Η Ευρώπη χρειάζεται ένα νέο μοντέλο ανάπτυξης, ποιοτικά διαφορετικό από αυτό που είχαμε μέχρι τώρα, πιο περιεκτικό κοινωνικά και οικολογικά βιώσιμο, αλλά και ικανό να ενθαρρύνει και να υποστηρίζει τη σύγκλιση της ψηφιακής και της οικολογικής μετάβασης στις χώρες και τις κοινωνίες μας.

—

Οι βιώσιμες επενδύσεις αποτελούν κρίσιμο μέσο για την καθοδήγηση και την προώθηση της διαδικασίας ενίσχυσης του ηγετικού ρόλου της Ευρώπης προς μια βιώσιμη κοινωνία. Πρέπει να τονώνουν τη δημιουργία θέσεων εργασίας υψηλής ποιότητας, τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, τα εκπαιδευτικά συστήματα, τις προσιτές και προσβάσιμες πράσινες δημόσιες συγκοινωνίες, την οικολογικά σχεδιασμένη ψηφιακή τεχνολογία, την έρευνα και την καινοτομία.

—

Οι ευρωπαϊκές εταιρείες πρέπει να εκπληρώνουν τον ρόλο και τις ευθύνες τους και να δρουν ως ηγέτες στα μάτια του υπόλοιπου κόσμου ώστε να επαναπροσδιοριστούν η ανταγωνιστικότητα και η οικονομική βιωσιμότητα του ευρωπαϊκού μας συστήματος σε σχέση με τα πεπερασμένα όρια του πλανήτη μας.

—

Ο διαρθρωμένος πολιτικός διάλογος πρέπει να καταστεί πραγματικό εργαλείο δημοκρατικής συμμετοχής, όπως προβλέπεται στο άρθρο 11 παράγραφοι 1 και 2 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ) (8).

—

Η ΕΟΚΕ, ως θεσμικός εκπρόσωπος της οργανωμένης κοινωνίας πολιτών της ΕΕ, θα συνεχίσει να αποτελεί ενεργό παράγοντα στη διαδικασία χάραξης πολιτικής.

—

Η ευρωπαϊκή πρωτοβουλία πολιτών (ΕΠΠ), όπως προβλέπεται στο άρθρο 11 παράγραφος 4 ΣΕΕ και ως το πρώτο διακρατικό συμμετοχικό εργαλείο παγκοσμίως, χρειάζεται επίσης περαιτέρω στήριξη και βελτίωση. Από την πλευρά της, η ΕΟΚΕ έχει αγωνιστεί για ένα απλούστερο και πιο κατανοητό σύνολο κανόνων για την εφαρμογή της (9), ενώ ενεργεί και ως διαμεσολαβητής μεταξύ της Επιτροπής και των πολιτών, ιδίως με τη διοργάνωση της ετήσιας διάσκεψης της Ημέρας ΕΠΠ και με την παροχή συνδρομής και υποστήριξης στους διοργανωτές της πρωτοβουλίας ΕΠΠ.

—

Η νεολαία πρέπει να εμπλακεί και να συμμετάσχει στην ευρωπαϊκή πολιτική διαδικασία (10) με την προώθηση ευρύτερης συμμετοχής των πολιτών, μεταξύ άλλων μέσω της ψηφοφορίας, του εθελοντισμού και της συμμετοχής σε οργανώσεις νέων, στη δημοκρατία στον χώρο εργασίας και στον κοινωνικό διάλογο (11). Η ΕΟΚΕ θα προωθήσει τη συμμετοχή των νέων στις δραστηριότητές της και θα αναπτύξει εκδηλώσεις που αφορούν τους νέους, όπως η πρωτοβουλία «Η δική σου Ευρώπη, η δική σου φωνή!» (Your Europe Your Say!) και το βραβείο για νέους επιχειρηματίες.

—

Πρέπει να ληφθούν μέτρα ώστε να διασφαλιστεί η αύξηση της λογοδοσίας και της διαφάνειας κατά τη λήψη των αποφάσεων των θεσμικών οργάνων της ΕΕ και των εθνικών κυβερνήσεων, με τη συμμετοχή και του περιφερειακού και του τοπικού επιπέδου, ώστε να κερδηθεί η υποστήριξη των πολιτών, όπως είναι η μεταρρύθμιση των μεθόδων εργασίας του Συμβουλίου. Τούτα δε με σκοπό να ενισχυθεί η διαφάνεια και να επιλυθούν τα προβλήματα λογοδοσίας και διαφάνειας που προκαλεί η υπερβολική χρήση των τριμερών διαλόγων πριν από την έγκριση πράξεων κατά την πρώτη και τη δεύτερη ανάγνωση της συνήθους νομοθετικής διαδικασίας (12) (13).

—

Θα πρέπει να θεσπιστούν θεσμικοί μηχανισμοί με στόχο να αυξηθεί ο αντίκτυπος των γνωμοδοτήσεων της ΕΟΚΕ στις διαδικασίες διαμόρφωσης πολιτικής και λήψης αποφάσεων της ΕΕ, για παράδειγμα μέσω ενισχυμένης παρακολούθησης της συνέχειας που δίδεται στις γνωμοδοτήσεις της ΕΟΚΕ και σύναψης συμφωνίας συνεργασίας με το Συμβούλιο της ΕΕ ώστε να διασφαλίζεται, μεταξύ άλλων, η συστηματική παροχή πληροφοριών σχετικά με τις γνωμοδοτήσεις της ΕΟΚΕ στις ομάδες εργασίας του Συμβουλίου.

—

Είναι υψίστης σημασίας η εξασφάλιση δημόσιας υποστήριξης για την υλοποίηση του Θεματολογίου των Ηνωμένων Εθνών με ορίζοντα το 2030 για μια νέα κοινωνική συμφωνία.

—

Είναι απαραίτητη μια νέα «κοινωνική συμφωνία» που θα προσφέρει σε όλους τους πολίτες μια δικαιότερη και πιο ισότιμη κοινωνία. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η ΕΟΚΕ ζητεί ένα πρόγραμμα κοινωνικής δράσης προκειμένου να μεταφερθεί το Θεματολόγιο των Ηνωμένων Εθνών με ορίζοντα το 2030 σε όλα τα επίπεδα.

—

Η ΕΟΚΕ ζητεί γενική βελτίωση και αύξηση των επενδύσεων στα εκπαιδευτικά συστήματα και υποστηρίζει το καθολικό δικαίωμα στη διά βίου μάθηση που επιτρέπει στους ανθρώπους να αποκτούν δεξιότητες και να επανακαταρτίζονται και να αναβαθμίζουν τις δεξιότητές τους· η ενίσχυση των επενδύσεων στους θεσμούς, τις πολιτικές και τις στρατηγικές που θα στηρίξουν τους πολίτες στις μελλοντικές εργασιακές μεταβολές και η εφαρμογή μιας μετασχηματιστικής και μετρήσιμης ατζέντας για την ισότητα των φύλων αποτελούν στοιχεία που θα πρέπει να τυγχάνουν ευρείας στήριξης (14).

—

Οι δημόσιες πολιτικές και τα νομοθετικά μέτρα πρέπει να διασφαλίζουν ότι όλοι οι ευρωπαίοι πολίτες και κάτοικοι απολαύουν του ίδιου επιπέδου προστασίας και μπορούν να ασκούν τα θεμελιώδη δικαιώματα και τις θεμελιώδεις ελευθερίες τους. Η ΕΕ πρέπει να βελτιώσει τις πολιτικές και τις δράσεις της ώστε να διασφαλιστεί η ισότητα των φύλων, πέρα από την εγγύηση ότι όλοι όσοι αντιμετωπίζουν πολλαπλές μορφές διακρίσεων έχουν ίσες ευκαιρίες στην κοινωνία.

—

Στο πλαίσιο των αυξανόμενων ανησυχιών σχετικά με τις αποκλίσεις στην πρόοδο των κρατών μελών, τα μέτρα για τη διασφάλιση ελάχιστου μισθού και ελάχιστου εισοδήματος, ως μέρος διαδικασίας κοινωνικής σύγκλισης στην ΕΕ, μπορούν να αποτελέσουν σημαντικό συστατικό στοιχείο της κοινωνικής προστασίας Αυτό θα συνεισφέρει στην επίτευξη ενός αξιοπρεπούς βιοτικού επιπέδου σε όλες τις χώρες, συμβάλλοντας ταυτόχρονα στη στήριξη της ανάπτυξης και στην ενίσχυση της σύγκλισης ή την αποφυγή αποκλίσεων εντός της ΕΕ (15).

—

Η βιώσιμη μετάβαση απαιτεί επενδύσεις σε αποτελεσματικά και ολοκληρωμένα συστήματα κοινωνικής προστασίας, που προσφέρουν ποιοτικές υπηρεσίες (16).

—

Ο κοινωνικός διάλογος και τα ισχυρά συστήματα συλλογικών διαπραγματεύσεων μεταξύ των κοινωνικών εταίρων θα πρέπει να επικρατούν ως βασικά εργαλεία για την πρόβλεψη και τη διαχείριση των μεταβάσεων και των αλλαγών.

—

Τα ανωτέρω μέτρα αναμένεται να συμβάλουν στη δημιουργία ίσων όρων ανταγωνισμού, ώστε να διευκολυνθεί η πλήρης υλοποίηση της ενιαίας αγοράς.

—

Η στρατηγική αυτή πρέπει να διασφαλίζει ότι τουλάχιστον η συμφωνία του Παρισιού οφείλει να εφαρμοστεί πλήρως και αμέσως και να αντικατοπτρίζεται μέσω της ευθυγράμμισης των στόχων της ΕΕ για τη μείωση των εκπομπών για τα έτη 2030 και 2050, με τη δέσμευση να περιοριστούν οι αυξήσεις της θερμοκρασίας στο μέγιστο όριο του 1°C, καθώς και μέσω φιλόδοξων πολιτικών της ΕΕ για το κλίμα, συμπεριλαμβανομένης της ταχείας εξάλειψης όλων των ορυκτών καυσίμων, με μετάβαση από την ενεργειακή απόδοση στην απόλυτη μείωση της χρήσης ενέργειας. Η ΕΕ θα πρέπει να επιταχύνει τη δίκαιη και βιώσιμη μετάβαση προς το υψηλότερο δυνατό ποσοστό παροχής ανανεώσιμης ενέργειας (21), η οποία είναι καθαρή, οικονομικά προσιτή, υποστηρίζει την οικειοποίηση εκ μέρους των κοινοτήτων και δεν οδηγεί ούτε σε ενεργειακή φτώχεια ούτε σε υπονόμευση της βιώσιμης ανταγωνιστικότητας των ευρωπαϊκών εταιρειών σε παγκόσμιο επίπεδο.

—

Το Ευρωπαϊκό σύμφωνο χρηματοδότησης για το κλίμα πρέπει να καλύπτει όλες τις πτυχές της πολιτικής για την αλλαγή του κλίματος, όπως τη δίκαιη μετάβαση για τον μετριασμό των επιπτώσεων της αλλαγής και την αντιστάθμιση των ζημιών και απωλειών, καθώς και πραγματικές πολιτικές προσαρμογής στην αλλαγή του κλίματος.

—

Η ΕΟΚΕ επαναλαμβάνει την έκκλησή της για την ανάπτυξη μιας σφαιρικής πολιτικής για τα τρόφιμα (22) στην ΕΕ με στόχο την παροχή υγιεινής διατροφής από αειφόρα επισιτιστικά συστήματα, τη σύνδεση της γεωργίας με τις υπηρεσίες εστίασης και οικοσυστημάτων και τη διασφάλιση αλυσίδων εφοδιασμού που εγγυώνται δημόσια υγεία για όλα τα τμήματα της ευρωπαϊκής κοινωνίας. Είναι απαραίτητη η δίκαιη κατανομή της προστιθέμενης αξίας σε όλη την αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων.

—

Η γεωργία θα μπορούσε να αποτελεί μέρος της λύσης για τον μετριασμό της αλλαγής του κλίματος (κυκλική οικονομία, αποθήκευση CO2 κλπ.), δεδομένου ότι καλύπτει πολύ μεγάλο μέρος της ευρωπαϊκής επικράτειας. Επιπλέον, η βιώσιμη γεωργία διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη διατήρηση του κοινωνικοοικονομικού ιστού στις αγροτικές περιοχές.

—

Η ΕΕ πρέπει να μετατρέψει τη γραμμική οικονομία σε μια κυκλική οικονομία χωρίς άνθρακα. Οι πολιτικές για την κυκλική οικονομία θα πρέπει να εξασφαλίζουν ότι οι κύκλοι είναι μακράς διάρκειας, μικροί, τοπικοί και καθαροί. Για κάποιες συγκεκριμένες βιομηχανικές δραστηριότητες το μέγεθος των κύκλων τείνει να είναι μεγάλο (23).

—

Πρέπει να δημιουργηθούν και να εφαρμοστούν κοινά πρότυπα για την παροχή καθαρού αέρα και νερού και την προστασία των ωκεανών μας. Πρέπει να εφαρμοστούν φιλόδοξα μέτρα για να σταματήσει η αποδάσωση και η απώλεια βιοποικιλότητας στην Ευρώπη και σε παγκόσμιο επίπεδο, αλλά και για να τερματιστεί η μη βιώσιμη εκμετάλλευση των φυσικών πόρων, μεταξύ άλλων από το Νότιο Ημισφαίριο του πλανήτη μας. Πρέπει να ληφθούν μέτρα ώστε να ευθυγραμμιστούν τα ευρωπαϊκά επίπεδα κατανάλωσης με την ικανότητα της Γης να παράγει, μεταξύ άλλων μέσω της εφαρμογής στρατηγικών επάρκειας (24).

—

Η εν εξελίξει τέταρτη βιομηχανική επανάσταση τροποποιεί ριζικά την παγκόσμια οικονομία, και ειδικότερα τις υπηρεσίες που σχετίζονται με τη μεταποίηση και τις βιομηχανίες. Η Ευρώπη χρειάζεται έναν πραγματικό ψηφιακό μετασχηματισμό για να ανακτήσει την παγκόσμια βιώσιμη ανταγωνιστικότητα και να επιτύχει βιώσιμη ανάπτυξη και θέσεις εργασίας. Η Ευρώπη χρειάζεται μια συνολική στροφή ώστε να καταστεί η πιο δυναμική ψηφιακή περιοχή στον κόσμο, λαμβάνοντας υπόψη την παγκόσμια φύση της ψηφιακής οικονομίας και την ενσωμάτωση των επιχειρήσεων στις παγκόσμιες αλυσίδες αξίας.

—

Για την Ευρωπαϊκή Ένωση, η υποστήριξη των εν λόγω φορέων καινοτομίας αποτελεί ευκαιρία να καταστεί ηγέτιδα καινοτόμων βιώσιμων οικονομικών μοντέλων που θα συνδέουν αναπόσπαστα τις έννοιες της οικονομικής ευημερίας, της ποιοτικής κοινωνικής προστασίας και της περιβαλλοντικής αειφορίας, και θα καθορίσουν ένα «ευρωπαϊκό σήμα».

—

Οι ευρωπαϊκές εταιρείες πρέπει να παραμείνουν κινητήριοι μοχλοί καινοτομίας και δημιουργικότητας και να σέβονται τα υψηλά πρότυπα όσον αφορά την εργασία, τους καταναλωτές και το περιβάλλον σε ολόκληρη την Ευρώπη. Ενώ η έξυπνη χάραξη πολιτικής και η χρηστή διακυβέρνηση διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στον καθορισμό του ορθού πλαισίου, οι επιχειρήσεις με τους εργαζομένους τους, σε στενή συνεργασία με επιστήμονες και ερευνητές, είναι αυτές που παρέχουν καινοτομία και λύσεις στις ανάγκες της κοινωνίας.

—

Το επιχειρηματικό περιβάλλον που βοηθά στην προετοιμασία για το μέλλον βασίζεται σε ανοικτές αγορές και θεμιτό ανταγωνισμό, όπου οι κοινωνικές και περιβαλλοντικές πτυχές αποτελούν μέρος του ορισμού του, παρέχει δε δυνατότητες και υποστηρικτικές συνθήκες για την επιχειρηματική δραστηριότητα.

—

Πρέπει να διατίθενται καθοδήγηση και υποστήριξη ώστε να μπορούν όλες οι επιχειρήσεις, και ιδιαίτερα οι ΜΜΕ, να ενστερνιστούν την ψηφιοποίηση, αντιστρέφοντας τις ανορθόδοξες τάσεις στις επενδύσεις στην τεχνολογία και την καινοτομία μέσω της αύξησης της ευαισθητοποίησης, της ενθάρρυνσης της χρηματοδότησης, της στήριξης της Ε&Α και της επένδυσης σε κατάλληλες δεξιότητες.

—

Όπως και η διπλωματία και η πολιτική γειτονίας της, η εμπορική πολιτική της ΕΕ πρέπει να αντικατοπτρίζει και να είναι συνεπής με τις δικές της εσωτερικές αξίες ως παγκόσμια ηγέτιδα στην αειφορία. Η ΕΕ θα πρέπει να είναι σε θέση να διατηρεί την ανταγωνιστικότητά της και να διαχειρίζεται τις συμμαχίες της με βασικούς εταίρους, ενώ παράλληλα διατηρεί, ενισχύει και βελτιώνει το μοντέλο υψηλών προτύπων της στον περιβαλλοντικό και κοινωνικό τομέα.

—

Η ΕΟΚΕ ζητεί ειδικότερα μια φιλόδοξη ατζέντα εμπορικής πολιτικής και στα τρία επίπεδα, μονομερές, διμερές και πολυμερές – μιας πολιτικής που θα δημιουργεί ανάπτυξη και θέσεις εργασίας στην ΕΕ, προωθώντας παράλληλα μια εμπορική πολιτική βασισμένη σε κανόνες σε παγκόσμιο επίπεδο.

—

Σε μονομερή βάση, η ΕΕ θα πρέπει να εκσυγχρονίσει και να βελτιώσει το Σύστημα Γενικευμένων Προτιμήσεων (ΣΓΠ) και τη συμφωνία «Τα πάντα εκτός από όπλα» (ΕΒΑ) προκειμένου να ενθαρρύνει την ανάπτυξη των λιγότερο ανεπτυγμένων και των αναπτυσσόμενων χωρών.

—

Σε διμερές επίπεδο, η ΕΕ θα πρέπει να συνεχίσει να ανοίγει νέες αγορές και να αυξάνει τις επιχειρηματικές ευκαιρίες και την ικανοποίηση των καταναλωτών με περισσότερους εταίρους, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα υψηλά κοινωνικά και περιβαλλοντικά πρότυπα στη γεωργία, τη βιομηχανία και τις υπηρεσίες.

—

Σε πολυμερή βάση, η ΕΕ θα πρέπει να διαδραματίσει ηγετικό ρόλο στη μεταρρύθμιση του ΠΟΕ, προκειμένου να αποφευχθεί η παράλυση του δευτεροβάθμιου δικαιοδοτικού οργάνου (Appellate Body) του Οργάνου Επίλυσης Διαφορών (Dispute Settlement Body). Η ΕΟΚΕ υιοθέτησε πρόσφατα ένα φιλόδοξο και προοδευτικό σύνολο προτάσεων για τη μεταρρύθμιση αυτή βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα (27). Στόχος είναι να διασφαλιστεί ότι ο ΠΟΕ, μοναδικός θεματοφύλακας του διεθνούς εμπορίου, συμβάλλει ουσιαστικά στην επίτευξη των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ), διατηρεί τη συνάφεια μεταξύ των εμπορικών κανόνων και των διεθνών προτύπων εργασίας και διευκολύνει την εκπλήρωση των δεσμεύσεων που ανελήφθησαν βάσει της συμφωνίας του Παρισιού.

—

Η διαφάνεια στο εμπόριο απαιτεί αποτελεσματικά μέσα εμπορικής άμυνας και έναν λειτουργικό μηχανισμό ελέγχου για τις άμεσες ξένες επενδύσεις σε στρατηγικούς τομείς της ΕΕ. Στόχος ασφαλώς είναι η προστασία της ΕΕ και των καταναλωτών, των εργαζομένων και των επιχειρήσεών της από τις αθέμιτες και επιθετικές εμπορικές πρακτικές.

—

Είναι απαραίτητο να εμβαθυνθεί η συνεργασία σε διεθνές επίπεδο με όλους τους σχετικούς οργανισμούς (ΟΟΣΑ, ΟΕΕ/ΗΕ, ΔΟΕ, ΠΟΕ κλπ.) προκειμένου να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά οι παγκόσμιες προκλήσεις, συμπεριλαμβανομένων των κλιματικών αλλαγών, της φτώχειας, της απάτης, της φοροδιαφυγής και των επιθέσεων στον κυβερνοχώρο.

—

Οι δημόσιες αρχές πρέπει να κατευθύνουν τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης μέσω των δημόσιων συμβάσεών τους, προβαίνοντας προληπτικά στην εφαρμογή κριτηρίων περιβαλλοντικών και κοινωνικών προμηθειών, όπως ορίζεται στη νέα ευρωπαϊκή νομοθεσία για τις δημόσιες συμβάσεις.

—

Οι βασικές δημόσιες υπηρεσίες (30) όπως η εκπαίδευση, η υγεία, η παιδική μέριμνα και οι δημόσιες μεταφορές, καθώς και τα δημόσια αγαθά, όπως το καθαρό πόσιμο νερό, ο καθαρός αέρας και το παρθένο έδαφος κλπ., πρέπει να είναι προσβάσιμες σε όλους, με προσιτό κόστος.

—

Η αναγκαία μεταρρύθμιση της ΟΝΕ θα πρέπει να περιλαμβάνει μεγαλύτερο φορολογικό συντονισμό μεταξύ των μελών της, καθώς και μια ενιαία εκπροσώπηση του ευρώ σε διεθνείς οργανισμούς.

—

Η ΕΟΚΕ τάσσεται υπέρ της δίκαιης φορολόγησης και υποστηρίζει την καταπολέμηση της απάτης, της φοροδιαφυγής, της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, καθώς και των χρηματοοικονομικών πρακτικών που εφαρμόζονται σε φορολογικούς παραδείσους. Η συνεργασία θα πρέπει να αποτελέσει κοινό στόχο των θεσμικών οργάνων της ΕΕ, των κυβερνήσεων και των επιχειρήσεων με στόχο να τεθούν σε εφαρμογή αποτελεσματικοί μηχανισμοί, όπως, για παράδειγμα, οι δύο οδηγίες κατά της φοροαποφυγής (31).

—

Ο συντονισμός της καταπολέμησης της απάτης και της φοροδιαφυγής θα πρέπει να περιλαμβάνει μέτρα κατά της διάβρωσης της εταιρικής φορολογικής βάσης και της μετατόπισης των κερδών: σύμφωνα με εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το κόστος των δύο πρακτικών ανερχόταν σε 50-70 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως, προτού ξεκινήσει η εφαρμογή των αντίστοιχων μέτρων. Στην ΕΕ, το ύψος του μη εισπραχθέντος ΦΠΑ εκτιμάται περίπου σε 150 δισ. ευρώ κάθε έτος.

—

Η ΕΕ οφείλει να συνεργαστεί με άλλες οικονομικές περιοχές προκειμένου να καταπολεμήσει αποτελεσματικά τη διαφθορά και την φοροδιαφυγή σε παγκόσμιο επίπεδο και να διασφαλίσει ότι οι διεθνείς κανόνες για τη φορολογία των επιχειρήσεων είναι σαφείς, διαφανείς, αντικειμενικοί και προβλέψιμοι.

—

Οι πολίτες ζητούν ολοένα και επιτακτικότερα η φορολογία να χρησιμοποιείται για να εξασφαλίζει την κοινωνική συνοχή, την καταπολέμηση της υπερθέρμανσης του πλανήτη και την προώθηση της βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης.

—

Η ΕΟΚΕ απευθύνει έκκληση για τη θέσπιση αποτελεσματικών και συντονισμένων φορολογικών μέτρων, τα οποία να διασφαλίζουν ότι όλες οι επιχειρήσεις καταβάλλουν το μερίδιο που τους αναλογεί σε φόρους και συνεισφέρουν στους εθνικούς και τους ευρωπαϊκούς δημόσιους προϋπολογισμούς, προκειμένου να συνδράμουν τις κυβερνήσεις να εκπληρώσουν τα κοινωνικά δικαιώματα (32). Η ΕΟΚΕ υποστηρίζει την πρόταση της Επιτροπής για τη θέσπιση μιας κοινής ενοποιημένης βάσης φορολογίας εταιρειών (ΚΕΒΦΕ) (33).

—

Τα νέα επιχειρηματικά μοντέλα που κάνουν χρήση διαδικτυακών πλατφορμών και άλλων ψηφιακών εργαλείων ώθησαν τις επιχειρήσεις να βασίζονται όλο και λιγότερο στη φυσική παρουσία σε μια χώρα. Η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι είναι πολύ σημαντικό να αναπτυχθούν νέες αρχές σχετικά με τον τρόπο καταλογισμού και φορολόγησης των κερδών των εταιρειών σε μια χώρα της ΕΕ, σε διάλογο με τους εμπορικούς εταίρους, και να ενθαρρυνθεί η ενεργός συμμετοχή στις τρέχουσες διαπραγματεύσεις που διεξάγονται σε επίπεδο ΟΟΣΑ/G20 σχετικά με μια συμφωνία για την ψηφιακή οικονομία, προκειμένου να αποφευχθεί τυχόν κλιμάκωση των εμπορικών και φορολογικών εντάσεων μεταξύ των μεγάλων οικονομικών παραγόντων του κόσμου (34).

—

Η ΕΕ πρέπει να διασφαλίσει ότι όλες οι εσωτερικές και εξωτερικές της πολιτικές είναι συνεκτικές και ευθυγραμμίζονται με τους ΣΒΑ, ούτως ώστε να λαμβάνονται δεόντως υπόψη οι αρχές της αποδοτικότητας, της αναλογικότητας και της βιωσιμότητας.

—

Η χρήση των εργαλείων για τη βελτίωση της νομοθεσίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι άλλος ένας τρόπος για να εξασφαλιστεί η περαιτέρω ενσωμάτωση της αειφόρου ανάπτυξης στις ευρωπαϊκές πολιτικές. Όλες οι εκτιμήσεις επιπτώσεων της Επιτροπής πρέπει να αξιολογούν τις περιβαλλοντικές, κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις, ώστε να λαμβάνεται δεόντως υπόψη και να συνυπολογίζεται η βιωσιμότητα. Οι εκ των υστέρων αξιολογήσεις πρέπει επίσης να αναλύουν και τις τρεις διαστάσεις βάσει μιας ισχυρής ολοκληρωμένης προσέγγισης. Επιπλέον, απαιτούνται διαβουλεύσεις με τους κοινωνικούς εταίρους, τηρώντας τις διατάξεις της Συνθήκης οι οποίες απαιτούν ειδική διαβούλευση με τους εργαζόμενους και τους εργοδότες όσον αφορά τη νομοθεσία για τα κοινωνικά θέματα (άρθρο 154 παράγραφος 2), ενώ οι διαβουλεύσεις με την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών και τα εθνικά κοινοβούλια αποτελούν ένα ακόμη συστατικό στοιχείο της εργαλειοθήκης για τη βελτίωση της νομοθεσίας με στόχο την εκπλήρωση της απαίτησης για τη συμμετοχή όλων που βρίσκεται στο επίκεντρο του Θεματολογίου 2030.

—

Λαμβάνοντας υπόψη τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης, η πλατφόρμα REFIT και οι αξιολογήσεις και εκτιμήσεις αντικτύπου πρέπει να συμβάλλουν στη διασφάλιση ευνοϊκής νομοθεσίας για τις επιχειρήσεις και τους πολίτες. Τα εν λόγω μέσα θα πρέπει στο μέλλον να συνεχίσουν να χρησιμοποιούν όλες τις διαθέσιμες πηγές, συμπεριλαμβανομένης της κοινωνίας πολιτών, για να αξιολογούν τον τρόπο βελτίωσης της αποτελεσματικότητας και της αποδοτικότητας της ενωσιακής νομοθεσίας έναντι των στόχων της. Θα πρέπει να συμβάλλουν στην εκτεταμένη κανονιστική βελτίωση της βιώσιμης ανάπτυξης σε όλες τις διαστάσεις της, με στόχο όχι μόνο να απλοποιηθούν και να μειωθούν οι περιττές επιβαρύνσεις και να διασφαλιστεί αποτελεσματική επίτευξη των νομοθετικών στόχων χωρίς να περιορίζεται το εύρος τους, αλλά και να παρασχεθεί βοήθεια όσον αφορά την αναθεώρηση, την επικύρωση, την τροποποίηση, την ενίσχυση ή την καλύτερη εφαρμογή της ισχύουσας νομοθεσίας.

—

Το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο, ως το πλαίσιο οικονομικής διακυβέρνησης της ΕΕ, επικεντρώνεται εν μέρει στην απασχόληση και τις κοινωνικές επιδόσεις, είναι όμως αδύναμο όσον αφορά τους κινδύνους που παρουσιάζει η κλιματική αλλαγή και την πρόοδο της ΕΕ προς την επίτευξη των στόχων του Παρισιού, όπως αναφέρεται στην Ετήσια Επισκόπηση της Ανάπτυξης 2019 (35). Η ΕΟΚΕ απευθύνει έκκληση για μια μελλοντοστρεφή στρατηγική βιώσιμης ανάπτυξης που θα ενσωματώνεται σε έναν κύκλο βιώσιμης ανάπτυξης, με βάση συμπληρωματικούς κοινωνικούς, οικονομικούς και περιβαλλοντικούς δείκτες και στόχους.

—

Είναι σκόπιμο ο κοινωνικός διάλογος να αναγνωριστεί ως μέσο υλοποίησης του αναπτυξιακού προγράμματος. Ο κοινωνικός διάλογος απαιτεί ευνοϊκό περιβάλλον και αποτελεσματικό θεσμικό πλαίσιο. Αφετηρία αποτελεί ο σεβασμός της ελευθερίας του συνεταιρίζεσθαι και του δικαιώματος συλλογικής διαπραγμάτευσης. Η ΕΕ πρέπει να συνεργαστεί με τους κοινωνικούς εταίρους για την προώθηση ορθών πρακτικών στον τομέα των εργασιακών σχέσεων και εύρυθμων διοικήσεων σε θέματα εργασίας.

—

Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να ενισχύσει τους δεσμούς της με τα κράτη μέλη και να ανακτήσει την εμπιστοσύνη των πολιτών της μέσα από την ορθή υλοποίηση μιας προσέγγισης της τοπικής ανάπτυξης με πρωτοβουλία των τοπικών κοινοτήτων (ΤΑΠΤΚ), η οποία θα προσφέρει ολοκληρωμένη τοπική ανάπτυξη και τη συμμετοχή των πολιτών και των οργανώσεών τους σε επίπεδο βάσης. Η ΕΟΚΕ είναι πεπεισμένη ότι η ΤΑΠΤΚ θα μπορούσε να αποφέρει πολλά πλεονεκτήματα ως ένα επιτυχημένο ευρωπαϊκό μέσο τοπικής ανάπτυξης (36).

—

Η ΕΕ θα πρέπει να υιοθετήσει πολιτικές και μέτρα που θα υποστηρίζουν την ασφαλή, οργανωμένη και νόμιμη μετανάστευση, αλλά και θα ενισχύουν την ένταξη και την κοινωνική συνοχή. Η ΕΕ θα πρέπει να συνεργάζεται στενότερα με τη ΔΟΕ όσον αφορά τα προγράμματα μετανάστευσης και ενσωμάτωσης των εργαζομένων.

—

Η ΕΟΚΕ ζητεί ασφαλείς και νόμιμες διαδρομές για τους πρόσφυγες όταν εισέρχονται στην ΕΕ. Πρέπει όλοι οι συναρμόδιοι από την ΕΕ και τα κράτη μέλη της να ακολουθήσουν μια συντονισμένη προσέγγιση, με βάση την κοινή ευθύνη, τη δίκαιη κατανομή, τη σύγκλιση και τον σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων, έτσι ώστε να υπάρχουν περισσότερες επιλογές οικογενειακής επανένωσης, μετεγκατάστασης και επανεγκατάστασης.

—

Η μη ένταξη ενέχει οικονομικούς, κοινωνικοπολιτισμικούς και πολιτικούς κινδύνους και κόστος. Ως εκ τούτου, η επένδυση στην κοινωνική ένταξη των μεταναστών είναι η καλύτερη πολιτική εξασφάλισης έναντι πιθανών μελλοντικών δαπανών, προβλημάτων και εντάσεων.

—

Η ένταξη είναι αμφίδρομη και τόσο η κοινωνία υποδοχής όσο και οι μετανάστες έχουν δικαιώματα και υποχρεώσεις, άρα η ευθύνη πρέπει να επιμερίζεται μεταξύ των δύο. Δεν είναι ούτε δίκαιο ούτε βιώσιμο να έχουμε την αξίωση οι νεοαφιχθέντες να ενταχθούν χωρίς βοήθεια και απέναντι σε αξιόλογους κοινωνικούς, πολιτιστικούς και οικονομικούς φραγμούς. Για τη διευκόλυνση της διαδικασίας, οι δημόσιες πολιτικές θα πρέπει να αντιμετωπίζουν τους φόβους, τους προβληματισμούς και τις ανησυχίες διαφορετικών τμημάτων του πληθυσμού στις κοινωνίες της ΕΕ, ώστε να αποφεύγονται οι εχθρικές προς την ΕΕ και οι ξενοφοβικές ρητορείες. Προς τούτο, οι σχετικές πολιτικές θα πρέπει να περιλαμβάνουν ένα σαφές, συνεπές και αιτιολογημένο σύνολο υποχρεώσεων, καθώς και μια συνεπή καταγγελία της αντιμεταναστευτικής ρητορείας και συμπεριφοράς.

—

Οι πόλεμοι, η κλιματική αλλαγή και η έλλειψη προοπτικών σε τρίτες χώρες μπορούν να προκαλέσουν διαρκή και μάλιστα αυξημένη εισροή προσφύγων και μεταναστών. Ο περιορισμός των παραγόντων που ωθούν στη μετανάστευση εν γένει αποτελεί παγκόσμια πρόκληση. Θα υπάρξει αυξημένη μετανάστευση (συμπεριλαμβανομένων των κλιματικών προσφύγων) όλων των ειδών λόγω του αυξανόμενου φαινομένου της εκτόπισης πληθυσμών. Για τον λόγο αυτό, η ΕΕ πρέπει να είναι καλύτερα προετοιμασμένη να συντονίσει την κατανομή τους σε όλα τα κράτη μέλη. Η ΕΟΚΕ έχει ήδη επισημάνει με ποιον τρόπο οι μη ισορροπημένες οικονομικές διαδικασίες μπορούν να προκαλέσουν αποσταθεροποίηση στη συγκεκριμένη περίπτωση. Ως εκ τούτου, η ΕΟΚΕ υποστηρίζει τη θέση ότι η Συνθήκη της Λισαβόνας παρέχει επαρκώς ευρεία εντολή για την αναθεώρηση της μεταναστευτικής πολιτικής, προκειμένου να ρυθμιστεί το καθεστώς των «περιβαλλοντικά εκτοπισμένων ατόμων».

—

Για να αντιμετωπιστούν οι οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές προτεραιότητες, τόσο νέες όσο και εν εξελίξει, η ΕΕ χρειάζεται, σε αυτήν την κρίσιμη πολιτικά στιγμή, έναν ισχυρό ενωσιακό προϋπολογισμό. Η πρόταση της Επιτροπής για το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο (ΠΔΠ) 2021-2027 είναι μετριοπαθής και χωρίς φιλοδοξία. Όπως και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών, η ΕΟΚΕ ζητεί οι πόροι να καθοριστούν στο 1,3% του ΑΕΕ και τα έσοδα να προέρχονται κυρίως από τους ιδίους πόρους της ΕΕ, με θέσπιση των φορολογικών στοιχείων που προτείνει η Ομάδα Υψηλού Επιπέδου για τους ιδίους πόρους υπό την προεδρία του κ. Mario Monti (38).

—

Κατά την άποψη της ΕΟΚΕ, οι πόροι πρέπει να μεταφέρονται στα κράτη μέλη σύμφωνα με τα κριτήρια της διανεμητικής δικαιοσύνης προς αποκατάσταση της πορείας της οικονομικής και κοινωνικής σύγκλισης που διεκόπη από την κρίση (39).

—

Η ΕΟΚΕ θεωρεί απαραίτητο το επόμενο ΠΔΠ να αυξήσει τη χρηματοδότηση ώστε να καταστεί δυνατή α) η εφαρμογή από τα κράτη μέλη της Διακήρυξης του Γκέτεμποργκ για τον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων με στόχο την τόνωση της δημιουργίας ποιοτικών θέσεων απασχόλησης στο πλαίσιο της αειφόρου ανάπτυξης, β) η υλοποίηση του Θεματολογίου του ΟΗΕ με ορίζοντα το 2030 και γ) η εφαρμογή της συμφωνίας του Παρισιού με την προώθηση δίκαιων μεταβάσεων προς πράσινες και ψηφιοποιημένες κοινωνίες.

—

Η ΕΕ χρειάζεται φιλόδοξους προϋπολογισμούς που θα αποτελούν πολιτικά εργαλεία τα οποία αναπτύσσουν σαφή στρατηγική για την ενίσχυση της Ένωσης, με μεγαλύτερη ολοκλήρωση, περισσότερη δημοκρατία, ισχυρότερη στήριξη των οργανώσεων της κοινωνίας πολιτών, τόσο εντός της ΕΕ όσο και εκτός αυτής, μεγαλύτερη υποστήριξη για τις επιχειρήσεις όσον αφορά την αντιμετώπιση περιβαλλοντικών και ψηφιακών προκλήσεων, ισχυρότερη κοινωνική διάσταση και μεγαλύτερη στήριξη της αγροτικής ζωής. Μόνο με τον τρόπο αυτό μπορεί η ΕΕ να περιορίσει και να ξεπεράσει τις εσωτερικές φυγόκεντρες δυνάμεις και να αντιμετωπίσει τους εξωτερικούς γεωπολιτικούς κινδύνους.

—

Η ΕΟΚΕ υποστηρίζει την πρόταση βάσει της οποίας η είσπραξη κονδυλίων της ΕΕ από τα κράτη μέλη θα πρέπει να εξαρτάται από τον σεβασμό της αρχής του κράτους δικαίου, η οποία συνιστά θεμελιώδη πυλώνα των αξιών της Ένωσης δυνάμει του άρθρου 2 της ΣΕΕ.

—

Ο κεντρικός ρόλος της ΕΟΚΕ όσον αφορά τη γεφύρωση του χάσματος με τους ευρωπαίους πολίτες πρέπει να αναγνωρίζεται και να υποστηρίζεται καλύτερα από την ΕΕ.

—

Η ΕΕ πρέπει επίσης να αποκεντρώσει τους διαλόγους με τους πολίτες της έτσι ώστε οι δήμοι και οι περιφέρειες να μπορούν να αναπτύξουν έναν κοινό ευρωπαϊκό σκοπό και μια κοινή ευρωπαϊκή ταυτότητα.

—

Οι πολιτικές της ΕΕ θα πρέπει να ανταποκρίνονται πολύ περισσότερο στις προτάσεις των πολιτών, των κοινοτήτων και των οργανώσεων της κοινωνίας πολιτών, δίνοντάς τους λόγο να συμμετάσχουν.

—

Η ΕΟΚΕ θα πρέπει να αξιολογεί την εφαρμογή των πολιτικών της ΕΕ στα κράτη μέλη κάθε χρόνο, με βάση τους στόχους πολιτικής που ορίζονται στην παρούσα γνωμοδότηση και με σκοπό να παρέχει συγκεκριμένες απαντήσεις στους πολίτες σχετικά με τον αντίκτυπο της συμμετοχής στην ΕΕ στην καθημερινή τους ζωή.