22.12.2011   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 376/62

1.1

Η ΕΟΚΕ χαιρετίζει την πρόταση της Επιτροπής που αφορά τον κανονισμό για την ενίσχυση του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου Παραποίησης και Πειρατείας με την ανάθεση των αρμοδιοτήτων του στο Γραφείο Εναρμόνισης στο πλαίσιο της Εσωτερικής Αγοράς (ΓΕΕΑ). Το έργο του Παρατηρητηρίου είναι ζωτικής σημασίας για το Ευρωπαϊκό σύστημα προστασίας της διανοητικής ιδιοκτησίας (ΔΙ) και απαιτεί περισσότερους πόρους για την εκτέλεση των καθηκόντων του.

1.2

Η ΕΟΚΕ προετοιμάζει χωριστή γνωμοδότηση με θέμα την πρόσφατη ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με μια ενιαία αγορά για τη Διανοητική Ιδιοκτησία (1). Τα δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας (ΔΔΙ) αποτελούν καταλύτη για την τεχνολογική και εμπορική καινοτομία, στην οποία θα βασιστεί η Ευρώπη για να ανακάμψει οικονομικά και να αναπτυχθεί στο μέλλον (2). Η φύση της διακυβέρνησης των ΔΔΙ διαδραματίζει επίσης καθοριστικό ρόλο για την άνθηση του ευρωπαϊκού πολιτισμού και την ποιότητα ζωής των ευρωπαίων πολιτών.

1.3

Η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι η στρατηγική «Ευρώπη 2020» για μια έξυπνη, διατηρήσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη δεν μπορεί να επιτευχθεί χωρίς τη δημιουργία μιας γνήσιας ενιαίας αγοράς για τη ΔΙ. Η ΕΟΚΕ έχει ζητήσει εδώ και πολλά χρόνια την εναρμόνιση των ευρωπαϊκών και των εθνικών κανόνων για την προώθηση της καινοτομίας, της δημιουργικότητας και της ευημερίας των πολιτών, ενώ παράλληλα υποστηρίζει τις πρωτοβουλίες που καθιστούν έργα, προϊόντα και υπηρεσίες προσιτά σε όσο το δυνατόν μεγαλύτερο αριθμό ατόμων (3).

1.4

Η ΕΟΚΕ συμφωνεί γενικώς με τον προτεινόμενο κανονισμό για να ανατεθούν στο ΓΕΕΑ τα καθήκοντα και οι δραστηριότητες που σχετίζονται με τη διαχείριση του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου Παραποίησης και Πειρατείας, συμπεριλαμβανομένων αυτών που αφορούν τα δικαιώματα του δημιουργού, τα συγγενικά προς το δικαίωμα του δημιουργού δικαιώματα και τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας. Η ΕΟΚΕ συμφωνεί ότι η πρόταση να ανατεθούν τα καθήκοντα στο ΓΕΕΑ, έναν υφιστάμενο οργανισμό της ΕΕ, θα επιτρέψει στο Παρατηρητήριο να ωφεληθεί από την υπάρχουσα εμπειρογνωσία σχετικά με τη ΔΙ, τους πόρους και τη χρηματοδότηση του ΓΕΕΑ και να καταστεί λειτουργικό άμεσα. Η ΕΟΚΕ εκφράζει επίσης την ικανοποίησή της διότι από δημοσιονομική άποψη δίδεται μία οικονομική λύση.

1.5

Η ΕΟΚΕ συμφωνεί κατά βάση με την πρόταση για την επέκταση του εύρους των καθηκόντων που θα αναλαμβάνει το ΓΕΕΑ όσον αφορά το Παρατηρητήριο, ώστε να περιλαμβάνουν α) την εκπαίδευση του κοινού και των αρχών επιβολής σχετικά με τη σημασία των ΔΔΙ και σχετικά με τον βέλτιστο τρόπο προστασίας τους, β) την έρευνα σχετικά με την παραποίηση/απομίμηση και τους κανόνες για τα ΔΔΙ και γ) τη βελτίωση της επιγραμμικής ανταλλαγής πληροφοριών για την ενίσχυση της εφαρμογής της νομοθεσίας.

1.6

Ωστόσο, η ΕΟΚΕ είναι πεπεισμένη ότι θα πρέπει να συμπεριληφθεί στον κατάλογο των οργανώσεων που θα προσκαλούνται στις συνεδριάσεις του Παρατηρητηρίου, ο οποίος παρατίθεται στο άρθρο 4 του κανονισμού.

1.7

Η ΕΟΚΕ ζητά επιμόνως να αναφέρεται στο άρθρο 8 του κανονισμού, μαζί με το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο, ως αποδέκτης της έκθεσης για την αξιολόγηση της εφαρμογής του κανονισμού.

1.8

Οι εθνικές υπηρεσίες που είναι αρμόδιες για την πνευματική ιδιοκτησία (NIPO) διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο για την επιβολή των ΔΔΙ. Η ΕΟΚΕ χαιρετίζει τη συμβουλή της Επιτροπής, σύμφωνα με την οποία θεωρείται ότι οι NIPO συμπεριλαμβάνονται στους «εκπροσώπους δημόσιων διοικήσεων, φορέων και οργανισμών που ασχολούνται με την προστασία των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας» (που απαριθμούνται στο άρθρο 4.1) οι οποίοι θα προσκαλούνται στις συνεδριάσεις του Παρατηρητηρίου.

1.9

Η ταχεία, δίκαιη και συνεκτική επίλυση των διαφορών σε περίπτωση απαγγελίας κατηγοριών για παραποίηση/απομίμηση και πειρατεία θα συνέβαλε στην ενίσχυση της εμπιστοσύνης στους νόμους που διέπουν τα ΔΔΙ και στη βελτίωση των συνθηκών επιβολής τους. Ως εκ τούτου, η ΕΟΚΕ καλεί την Επιτροπή να αναθέσει –στο άρθρο 2– ως συγκεκριμένο καθήκον στο ΓΕΕΑ τη βελτίωση των γνώσεων και της κατανόησης των βέλτιστων πρακτικών που συμβάλλουν στην επίλυση των διαφορών ως προς τα ΔΔΙ, δίδοντας ιδιαίτερη έμφαση στη συναφή νομολογία των κρατών μελών, χωρίς ωστόσο να παρεμποδίζεται η δυνατότητα άσκησης προσφυγής στα αρμόδια δικαστήρια.

1.10

Η ΕΟΚΕ ευελπιστεί να διατυπώσει, σε εύθετο χρόνο, πληρέστερες παρατηρήσεις σχετικά με τη συλλογική διαχείριση των δικαιωμάτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ωστόσο, το ΓΕΕΑ θα μπορούσε να έχει αξιοσημείωτη συμβολή στη βελτίωση των συνθηκών επιβολής των δικαιωμάτων δημιουργού (copyright) μέσω της συλλογής πληροφοριών σχετικά με τις διάφορες πρακτικές που εφαρμόζουν οι οργανισμοί συλλογικής διαχείρισης των δικαιωμάτων των δημιουργών σε ολόκληρη την ΕΕ. Η ΕΟΚΕ καλεί την Επιτροπή να εγκύψει στο εν λόγω θέμα στο άρθρο 2 του κανονισμού.

2.1

Τα δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας (ΔΔΙ), τα οποία περιλαμβάνουν τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας, τα εμπορικά σήματα, τα σχέδια και τις γεωγραφικές ενδείξεις, καθώς και τα δικαιώματα δημιουργού (copyright) και τα συγγενικά προς το δικαίωμα του δημιουργού δικαιώματα (για ερμηνευτές, παραγωγούς και φορείς εκπομπών), αποτελούν ακρογωνιαίο λίθο της οικονομίας της ΕΕ και βασικό μοχλό για την περαιτέρω ανάπτυξή της.

2.2

Το 2009, η αξία των 10 μεγαλύτερων εμπορικών σημάτων στις χώρες της ΕΕ ισοδυναμούσε με ποσοστό σχεδόν 9 % του ΑΕγχΠ κατά μέσο όρο. Οι δημιουργικοί κλάδοι της βιομηχανίας που βασίζονται στα δικαιώματα δημιουργού, όπως είναι το λογισμικό, η έκδοση βιβλίων και εφημερίδων, η μουσική και τα κινηματογραφικά έργα, συνέβαλαν κατά ποσοστό 3,3 % στο ΑΕγχΠ της ΕΕ το 2006 και αντιπροσωπεύουν περίπου 1,4 εκατομμύρια ΜΜΕ που αντιστοιχούν σε 8,5 εκατομμύρια θέσεις εργασίας. Η απασχόληση στις βιομηχανίες της «οικονομίας της γνώσης» αυξήθηκε κατά 24 % το χρονικό διάστημα μεταξύ 1996 και 2006, σε σύγκριση με αύξηση 6 % στους άλλους βιομηχανικούς κλάδους.

2.3

Διάφορες μελέτες που δημοσιεύθηκαν από κλαδικές και διεθνείς οργανώσεις επιβεβαιώνουν τη σταθερή αύξηση του εμπορίου προϊόντων παραποίησης/απομίμησης και πειρατείας, συμπεραίνουν δε ότι το εμπόριο αυτό:

2.4

Το 2009, το Συμβούλιο (9) και η Επιτροπή (10) προέβησαν στην ίδρυση Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου Παραποίησης και Πειρατείας («το Παρατηρητήριο») με σκοπό τη βελτίωση της κατανόησης των θεμάτων που αφορούν τις παραβιάσεις δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας (ΔΔΙ).

2.5

Το Παρατηρητήριο αποτελεί κέντρο εμπειρογνωσίας για τη συγκέντρωση, την παρακολούθηση και την αναφορά πληροφοριών και δεδομένων σχετικά με όλες τις παραβιάσεις ΔΔΙ, καθώς και βάση για τη συνεργασία μεταξύ εκπροσώπων των εθνικών αρχών και ενδιαφερομένων φορέων, με σκοπό την ανταλλαγή ιδεών και ειδικών γνώσεων σχετικά με τις βέλτιστες πρακτικές, την ανάπτυξη κοινών στρατηγικών επιβολής και τη διατύπωση συστάσεων προς τους φορείς χάραξης πολιτικής.

2.6

Μολονότι υφίσταται αυξημένη ανάγκη ανάληψης δράσης από το Παρατηρητήριο, δεν προβλέπεται επέκταση της αποστολής του και ανάπτυξη των επιχειρησιακών δραστηριοτήτων του, ενέργειες που απαιτούν βιώσιμες υποδομές όσον αφορά τους ανθρώπινους πόρους, τη χρηματοδότηση και τον εξοπλισμό ΤΠ, καθώς και πρόσβαση στην αναγκαία ειδικευμένη γνώση.

2.7

Η Επιτροπή πρότεινε μία νέα ολοκληρωμένη στρατηγική για τα ΔΔΙ (11) στα πλαίσια του συνολικού θεματολογίου για την προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης και της απασχόλησης στην ενιαία αγορά και για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της Ευρώπης σε παγκόσμιο επίπεδο. Η εν λόγω στρατηγική συμπληρώνει και αποτελεί ουσιαστικό στοιχείο της στρατηγικής «Ευρώπη 2020», της Πράξης για την Ενιαία αγορά (12) και του Ψηφιακού Θεματολογίου για την Ευρώπη.

2.8

Σε πρόσφατη ανακοίνωση της Επιτροπής, για την οποία η ΕΟΚΕ εκπονεί τώρα γνωμοδότηση, εξετάζεται το ενδεχόμενο δημιουργίας ενιαίας αγοράς για τα δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας (13). Μεταξύ των πρώτων αποτελεσμάτων της εν λόγω στρατηγικής για τα ΔΔΙ είναι ο προτεινόμενος κανονισμός για την ενίσχυση του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου Παραποίησης και Πειρατείας με την ανάθεση των καθηκόντων του στο Γραφείο Εναρμόνισης στο Πλαίσιο της Εσωτερικής Αγοράς (ΓΕΕΑ). Αυτό θα επιτρέψει στο Παρατηρητήριο να επεκτείνει το εύρος των δραστηριοτήτων του και να επωφεληθεί από την εμπειρογνωμοσύνη του ΓΕΕΑ επί θεμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας και από τα επιτυχή αποτελέσματά του όσον αφορά τα εμπορικά σήματα και τα σχέδια.

2.9

Στο άρθρο 2 του προτεινόμενου κανονισμού παρατίθεται εκτενής κατάλογος των καθηκόντων και των δραστηριοτήτων που πρόκειται να ανατεθούν στο ΓΕΕΑ, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται η ενδυνάμωση της ικανότητας επιβολής των ΔΔΙ σε ολόκληρη την επικράτεια της Ένωσης, η βελτίωση της ευαισθητοποίησης του κοινού ως προς τις επιπτώσεις των παραβιάσεων των ΔΔΙ και η προαγωγή γενικότερου ευνοϊκού κλίματος για την αποτελεσματική επιβολή των ΔΔΙ.

2.10

Η Επιτροπή διεξήγαγε εκτίμηση επιπτώσεων σχετικά με τις διάφορες επιλογές για την αύξηση των δυνατοτήτων του Παρατηρητηρίου, ώστε να αντιμετωπιστούν οι ανάγκες της νέας στρατηγικής για τα ΔΔΙ (14). Η εν λόγω εκτίμηση έδειξε ότι η μεταφορά του Παρατηρητηρίου στο ΓΕΕΑ είναι η προτιμητέα επιλογή, δεδομένου ότι το τελευταίο έχει κατάλληλη χρηματοδότηση και δομές και θα είναι σε θέση να εκπληρώσει τους στόχους του Παρατηρητηρίου, αρκεί προηγουμένως να τροποποιηθεί ο βασικός κανονισμός του.

3.1

Η ΕΟΚΕ συνενώνει εκπροσώπους των ποικίλων οικονομικών και κοινωνικών συμφερόντων στην ΕΕ, συμπεριλαμβανομένου του συνόλου των φορέων της κοινωνίας των πολιτών, και αποτελεί ένα όργανο μοναδικό στο είδος του, το οποίο διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο κατά την εξέταση και τη διαμόρφωση διαφόρων πολιτικών προβαίνοντας στη σύνθεση των διαφορετικών προοπτικών και εμπειριών των μελών της. Επιπλέον, η ΕΟΚΕ ενδιαφέρεται βαθιά για την προστασία των ΔΔΙ και έχει επί σειρά ετών καταβάλει άοκνες προσπάθειες με μέλημα να συμβάλει στη χάραξη ευρωπαϊκής πολιτικής για τα ΔΔΙ. Ως εκ τούτου, η ΕΟΚΕ εκφράζει την έκπληξη και την απογοήτευσή της για τον αποκλεισμό της από τον κατάλογο των οργανώσεων που θα προσκαλούνται στις συνεδριάσεις του Παρατηρητηρίου, ο οποίος περιλαμβάνεται στο προτεινόμενο άρθρο 4 του κανονισμού. Η παράλειψη αυτή θα πρέπει να διορθωθεί προκειμένου να διασφαλιστεί ότι η ΕΟΚΕ θα έχει τη δυνατότητα να συνδράμει το Παρατηρητήριο στο έργο που θα επιτελεί και στις γνώσεις που θα αναπτύσσει.

3.2

Στη σύνθεση του Παρατηρητηρίου θα πρέπει να συμμετέχουν εκπρόσωποι διαφόρων οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, συμπεριλαμβανομένων οργανώσεων εργοδοτών, συνδικαλιστικών οργανώσεων, οργανώσεων δημιουργών, καθώς και οργανώσεων προστασίας των συμφερόντων των καταναλωτών.

3.3

Η ΕΟΚΕ θεωρεί επίσης ότι πρέπει να αναφέρεται στο άρθρο 8 του κανονισμού, μαζί με το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο, ως αποδέκτης της έκθεσης για την αξιολόγηση της εφαρμογής του κανονισμού.

3.4

Η βλάβη που συντελείται από την ασθενή διαχείριση και επιβολή των ΔΔΙ περιλαμβάνει τη χρηματοδότηση εγκληματικών και τρομοκρατικών δικτύων· η νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες και η παραποίηση/απομίμηση αποτελούν εγκληματικές πράξεις που πρέπει να καταπολεμηθούν σθεναρά. Το Παρατηρητήριο πρέπει να περιλάβει στις εργασίες του μελέτες σχετικά με τη φύση και την κλίμακα των εγκληματικών συμπεριφορών.

3.5

Η συνεπής επιβολή των ΔΔΙ απαιτεί αυξημένη, ενισχυμένη και πραγματική διοικητική συνεργασία για την καταπολέμηση της παραποίησης και της πειρατείας, η οποία να θεμελιώνει πραγματική εταιρική σχέση για την υλοποίηση μίας εσωτερικής αγοράς χωρίς σύνορα. Για τον σκοπό αυτόν, είναι απαραίτητη η δημιουργία αποτελεσματικού δικτύου σημείων επαφής σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση.

3.6

Οι πολίτες και οι επιχειρήσεις κάθε κράτους μέλους απαιτείται να γνωρίζουν σε ποια οργάνωση θα πρέπει να απευθύνονται για πληροφορίες και υποστήριξη ενόψει της επιβολής των ΔΔΙ. Οι εθνικές υπηρεσίες που είναι αρμόδιες για την πνευματική ιδιοκτησία (NIPO) θα πρέπει να προαχθούν από το Παρατηρητήριο ως πρωταρχικό σημείο επαφής για την επιβολή των ΔΔΙ σε κάθε κράτος μέλος.

3.7

Λαμβάνοντας δεόντως υπόψη την αρχή της επικουρικότητας, οι NIPO θα πρέπει να συμπεριληφθούν από τα κράτη μέλη στις οργανώσεις που θα προσκαλούνται στις συνεδριάσεις του Παρατηρητηρίου βάσει του προτεινόμενου άρθρου 4.1 του κανονισμού. Η συμμετοχή των εν λόγω υπηρεσιών θα μπορούσε να ενισχύσει τόσο την πρακτική εμπειρία του Παρατηρητηρίου όσο και την ικανότητα επιβολής των ΔΔΙ σε ολόκληρη την επικράτεια της ΕΕ.

3.8

Όλες οι αρχές επιβολής και οι εθνικές υπηρεσίες που είναι αρμόδιες για την πνευματική ιδιοκτησία θα χρειαστεί να έχουν πρόσβαση σε ηλεκτρονικό δίκτυο για ταχεία και αποτελεσματική ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με παραβιάσεις των ΔΔΙ. Η δημιουργία του εν λόγω δικτύου θα πρέπει να αποτελέσει προτεραιότητα για το Παρατηρητήριο.

3.9

Η διευθέτηση αντιδικιών ως προς την κυριότητα ΔΔΙ και κατηγοριών για παραποίηση/απομίμηση και πειρατεία είναι συχνά δύσκολο να επέλθει. Σύμφωνα με το άρθρο 2 παράγραφος 2 του προτεινόμενου κανονισμού, το ΓΕΕΑ θα μπορούσε να συγκεντρώσει τη νομολογία σχετικά με αντιδικίες ως προς τα ΔΔΙ και να συμβάλει στη βελτίωση της επίλυσης των διαφορών σε ολόκληρη την ΕΕ, χωρίς να θίγεται η προσφυγή στις αρμόδιες δικαιοδοτικές αρχές.

3.10

Το ΓΕΕΑ θα πρέπει ιδίως να παρέχει ειδική υποστήριξη σε μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις και βιομηχανίες που είναι συχνά θύματα παραποίησης/απομίμησης, ώστε να είναι καλύτερα ενημερωμένες για τα δικαιώματά τους. Για να επιτύχει η στρατηγική «Ευρώπη 2020» θα πρέπει να επικεντρωθούμε περισσότερο στην προώθηση νέων επιχειρήσεων και ΜΜΕ. Οι πολλές αυτές μικρές εταιρίες αποτελούν λύση για τη μελλοντική μας ανάπτυξη, ευημερία και απασχόληση.

3.11

Στον κανονισμό σχετικά με την ανάθεση στο ΓΕΕΑ ορισμένων καθηκόντων συναφών με την προστασία των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας εκδηλώνεται η πρόθεση να βελτιωθούν οι συνθήκες επιβολής των ΔΔΙ σε ολόκληρη την επικράτεια της ΕΕ και να συλλεχθούν σχετικές πληροφορίες, συμπεριλαμβανομένης της νομολογίας, οι οποίες μπορούν να συμβάλουν στην επίτευξη του εν λόγω στόχου. Στο πλαίσιο αυτό, είναι σημαντικό να προβεί το ΓΕΕΑ στη συλλογή πληροφοριών σχετικά με τις διάφορες πρακτικές που εφαρμόζουν οι οργανισμοί συλλογικής διαχείρισης των δικαιωμάτων των δημιουργών, καθώς και στη συγκέντρωση της συναφούς νομολογίας, με μέλημα την καλύτερη κατανόηση και συνειδητοποίηση εκ μέρους του κοινού των προβλημάτων που ανακύπτουν εξαιτίας ελλιπών κανονιστικών ρυθμίσεων.