(1)

Στις 28 Νοεμβρίου 2014, η Επιτροπή έλαβε επίσημη καταγγελία που υποβλήθηκε από τη γερμανική εταιρεία παραγωγής υάλου GGMB Glasmanufaktur Brandenburg GmbH (στο εξής: GMB) και τη μητρική της εταιρεία Interfloat Corporation (στο εξής: Interfloat) εγκατεστημένη στο Λιχτενστάιν (στο εξής από κοινού: καταγγέλλουσα). Η καταγγέλλουσα ισχυρίστηκε ότι ο άμεσος ανταγωνιστής της, η Ducatt nv, (στο εξής: Ducatt) είχε λάβει παράνομη και ασυμβίβαστη κρατική ενίσχυση από την περιφέρεια της Φλάνδρας (Βέλγιο).

(2)

(2) Με επιστολή της 19ης Μαΐου 2016, η Επιτροπή ενημέρωσε το Βέλγιο ότι αποφάσισε να κινήσει τη διαδικασία που προβλέπεται στο άρθρο 108 παράγραφος 2 πρώτο εδάφιο της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (στο εξής: ΣΛΕΕ) σχετικά με την εικαζόμενη ενίσχυση που χορηγήθηκε στη Ducatt (στο εξής: απόφαση κίνησης της διαδικασίας).

(3)

Η απόφαση για την κίνηση της διαδικασίας δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (2). Η Επιτροπή κάλεσε τα ενδιαφερόμενα μέρη να υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους σχετικά με τα μέτρα που περιγράφονται στην εν λόγω απόφαση.

(4)

Οι βελγικές αρχές διαβίβασαν τις παρατηρήσεις τους σχετικά με την απόφαση κίνησης της διαδικασίας στις 20 Ιουνίου 2016 (3) και στις 19 Ιουλίου 2016.

(5)

Η Επιτροπή έλαβε παρατηρήσεις από την καταγγέλλουσα στις 17 Ιουνίου 2016, στις 18 Αυγούστου 2016, στις 13 Σεπτεμβρίου 2016 και στις 6 Οκτωβρίου 2016. Διαβίβασε τις παρατηρήσεις αυτές στις βελγικές αρχές, οι οποίες υπέβαλαν τα σχόλιά τους με επιστολή της 23ης Ιανουαρίου 2017.

(6)

Στις 30 Ιανουαρίου 2017, η Επιτροπή ζήτησε συμπληρωματικές πληροφορίες από τις βελγικές αρχές, οι οποίες της τις κοινοποίησαν στις 27 Μαρτίου 2017.

(7)

Στις 14 Ιουνίου 2017, οι βελγικές αρχές ενημέρωσαν την Επιτροπή σχετικά με την πτώχευση της Ducatt στις 20 Μαΐου 2017, μετά την οποία η Επιτροπή συναντήθηκε με τους εκπροσώπους των βελγικών αρχών στις 23 Ιουνίου 2017.

(8)

Στις 5 Ιουλίου 2017, η Επιτροπή συναντήθηκε με την καταγγέλλουσα και τους νόμιμους εκπροσώπους της.

(9)

Στις 10 Ιουλίου 2017, οι βελγικές αρχές διαβίβασαν στην Επιτροπή τις συμπληρωματικές πληροφορίες που είχε ζητήσει κατά τη συνεδρίαση της 23ης Ιουνίου 2017.

(10)

Η Επιτροπή ζήτησε συμπληρωματικές πληροφορίες από το Βέλγιο στις 20 Νοεμβρίου 2017, στις 22 Ιουνίου 2018 και στις 31 Ιανουαρίου 2020. Οι βελγικές αρχές απάντησαν στις 15 Δεκεμβρίου 2017, στις 27 Αυγούστου 2018 και στις 4 Μαρτίου και 12 Μαΐου 2020.

(11)

Η Επιτροπή ζήτησε επίσης συμπληρωματικές πληροφορίες από τους συνδίκους πτώχευσης της Ducatt στις 18 Ιουλίου 2017, στις 25 Ιουλίου 2017, στις 7 και 9 Μαρτίου 2018, στις 16 Μαΐου 2018 και στις 28 Ιανουαρίου 2019. Οι σύνδικοι πτώχευσης της Ducatt απάντησαν στις 22 Ιουλίου 2017, στις 6 Μαρτίου 2018, στις 9 Μαρτίου 2018, στις 30 Μαρτίου 2018, στις 30 Μαΐου 2018 και στις 29 Ιανουαρίου 2019.

(12)

Η Επιτροπή είχε επίσης τις ακόλουθες επαφές με την καταγγέλλουσα: έλαβε επιστολές από την καταγγέλλουσα στις 3 Απριλίου 2018, στις 2 Απριλίου 2019 και στις 26 Ιανουαρίου 2020 και απάντησε σε αυτές στις 24 Απριλίου 2018, στις 6 Μαΐου 2019 και στις 10 Φεβρουαρίου 2020. Η Επιτροπή επικοινώνησε επίσης τηλεφωνικά με την καταγγέλλουσα στις 26 Ιουλίου 2018 και στις 27 Μαρτίου 2019.

(13)

Στις 26 Μαρτίου 2020, η Επιτροπή έλαβε από την καταγγέλλουσα επιστολή που την καλούσε επίσημα να ενεργήσει βάσει του άρθρου 265, δεύτερο εδάφιο, της ΣΛΕΕ.

(14)

Η Ducatt είναι εταιρεία που προέρχεται από την Emgo nv (στο εξής: Emgo), μια κοινοπραξία την οποία κατείχαν σε ίσα μερίδια η Philips και η Osram, και η οποία δημιουργήθηκε το 1966 για την παραγωγή γυάλινων φυσίγγων με σκοπό την κατασκευή λαμπτήρων πυρακτώσεως και για την παραγωγή γυάλινων σωλήνων με σκοπό την κατασκευή λαμπτήρων φθορισμού. Η Ducatt ιδρύθηκε τον Νοέμβριο του 2010 από τον (τότε) διευθυντή καινοτομίας της Emgo (μέσω της Vercundus bvba) και τον (τότε) διευθυντή οικονομικών και λογιστικής της Emgo (μέσω της ArsiCO bvba).

(15)

Ως αποτέλεσμα των τροποποιήσεων που επήλθαν στη νομοθεσία της Ένωσης βάσει των οποίων απαγορεύεται η πώληση λαμπτήρων πυρακτώσεως μετά την 1η Σεπτεμβρίου 2009, η δραστηριότητα σχετικά με «γυάλινες φύσιγγες» της Emgo διαχωρίστηκε και ενσωματώθηκε στην Ducatt τον Ιανουάριο του 2011, προκειμένου να διασφαλιστεί η απασχόληση και η τεχνογνωσία στον τομέα της υαλουργίας. Η Διεύθυνση της Ducatt επιθυμούσε να εισέλθει στην αγορά υαλοπινάκων για ηλιακούς συλλέκτες, και μετά το 2011 πραγματοποίησε σημαντικές επενδύσεις στα μηχανήματα που απαιτούνται για τον σκοπό αυτό.

(16)

Πέραν των δύο μητρικών εταιρειών, Vercundus bvba και ArsiCO bvba, η Ducatt αποτελεί ή αποτελούσε συνιδιοκτησία σε διάφορους βαθμούς των ακόλουθων νομικών προσώπων: Limburgse Vinyl Maatschappij («LRM»), Participatie Maatschappij Vlaanderen («PMV»), Capricorn Cleantech Fund («CCF»), Quest for Growth («QFG»), Belfius, VF Capital («VFC»), VMF και Aro. Εξάλλου, ορισμένες μετοχές της εταιρείας τις κατείχε, για ορισμένο χρονικό διάστημα, ένα φυσικό πρόσωπο, ήτοι […] (*).

(17)

Η καταγγέλλουσα είναι παραγωγός υαλοπινάκων για ηλιακούς συλλέκτες και άμεσος ανταγωνιστής της δικαιούχου της εικαζόμενης ενίσχυσης, Ducatt. Η καταγγέλλουσα ισχυρίζεται ότι η Ducatt εισέπραξε παράνομες και ασυμβίβαστες με την εσωτερική αγορά κρατικές ενισχύσεις ύψους περίπου 70 εκατ. EUR από την κρατική τράπεζα Belfius, τη LRM και την PMV, δύο εταιρείες επενδύσεων που ανήκουν στην περιφέρεια της Φλάνδρας.

(18)

Σύμφωνα με την καταγγέλλουσα, η εικαζόμενη ενίσχυση έλαβε τη μορφή δανείων και αυξήσεων κεφαλαίου που χορηγήθηκαν υπό συνθήκες που δεν συμμορφώνονται με τους κανόνες της αγοράς μετά τη δημιουργία της Ducatt το 2011, και χρησιμοποιήθηκαν για τη δημιουργία της εταιρείας και για την έναρξη της παραγωγής της και την κάλυψη των ζημιών της σε συνεχή βάση.

(19)

Η Επιτροπή κίνησε την επίσημη διαδικασία έρευνας προκειμένου να διαπιστώσει εάν τα ακόλουθα μέτρα υπέρ της Ducatt συνιστούσαν κρατική ενίσχυση κατά την έννοια του άρθρου 107 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ και, σε περίπτωση καταφατικής απάντησης, αν ήταν συμβατά με την εσωτερική αγορά.

(20)

Στην απόφαση κίνησης της διαδικασίας, η Επιτροπή εξέφρασε αμφιβολίες για το κατά πόσον οι ακόλουθες αυξήσεις κεφαλαίου, οι οποίες αναλήφθηκαν από τις LRM και PMV για ποσό ύψους […] EUR, χορηγήθηκαν με όρους της αγοράς:

(21)

Στην απόφαση κίνησης της διαδικασίας, η Επιτροπή εξέφρασε αμφιβολίες ως προς το κατά πόσον, εκτός από τα δάνεια που μετατράπηκαν σε ίδια κεφάλαια, όπως αναφέρεται στο σημείο (20) ανωτέρω, τα ακόλουθα δάνεια που χορηγήθηκαν από τις LRM και PMV για ποσό ύψους […] EUR χορηγήθηκαν με όρους της αγοράς:

(22)

Στην απόφαση κίνησης της διαδικασίας, η Επιτροπή εξέφρασε επίσης αμφιβολίες για το κατά πόσον η αύξηση κεφαλαίου και η αναδιάρθρωση των δανείων των μετόχων του Νοεμβρίου 2015 είχαν πραγματοποιηθεί με όρους της αγοράς. Επρόκειτο, αφενός, για την αύξηση κεφαλαίου από τη LRM σε μετρητά ύψους […] EUR (εκτός από τη μετατροπή ύψους […] EUR από το δάνειο 13) και, αφετέρου, για την επαναγορά των ανεξόφλητων υπολοίπων του δανείου 10 από τη LRM στα άλλα μέρη, καθώς και την ακύρωση τμημάτων του κεφαλαίου και των τόκων των δανείων αριθ. 10, 11 και 12 από τη LRM.

(23)

Στις 11 Μαΐου 2017, δημοσιοποιήθηκε η αφερεγγυότητα της SolarWorld, κυριότερου πελάτη της Ducatt, που αντιπροσώπευε περίπου το 30 % του κύκλου εργασιών της τελευταίας.

(24)

Στη συνέχεια, στις 20 Μαΐου 2017, το διοικητικό συμβούλιο της Ducatt αποφάσισε να κινήσει τη διαδικασία πτώχευσης της επιχείρησης. Η Ducatt κηρύχθηκε σε πτώχευση από τις 20 Μαΐου 2017 με την απόφαση του δικαστηρίου εμπορικών διαφορών του Hasselt, της 23ης Μαΐου 2017, το οποίο επίσης όρισε τρεις συνδίκους πτώχευσης.

(25)

Τον Ιούλιο του 2017, η οικονομική δραστηριότητα της Ducatt είχε διακοπεί πλήρως και οριστικά μετά τη λύση των συμβάσεων του συνόλου των εργαζομένων της Ducatt και την παύση της παραγωγής (4).

(26)

Τον Αύγουστο του 2017, καθώς δεν υποβλήθηκαν προσφορές για την πώληση της δραστηριότητας της Ducatt ως λειτουργούσας επιχείρησης, οι σύνδικοι πτώχευσης πώλησαν τα περιουσιακά στοιχεία της Ducatt (έπιπλα, υπολογιστές, ανταλλακτικά, εξοπλισμός μεταφορών, αποθέματα, υλικά συσκευασίας, μηχανήματα καθαρισμού κ.λπ.) μέσω επιγραμμικών πλειστηριασμών σε διάφορους αγοραστές.

(27)

Η Ducatt είχε μισθώσει τα κύρια περιουσιακά στοιχεία της που ήταν συνδεδεμένα με την παραγωγή από τρίτους, στην ιδιοκτησία των οποίων περιήλθαν εκ νέου μετά την πτώχευση της Ducatt. Ειδικότερα, οι εγκαταστάσεις και μέρος των μηχανημάτων (αίθουσα παραγωγής με την υαλοκάμινο, τα γραφεία και το σύστημα υλικοτεχνικής υποστήριξης) εξαγοράστηκαν από την εταιρεία χρηματοδοτικής μίσθωσης LRM Lease nv, ενώ οι γραμμές επεξεργασίας υάλου (για το γυαλί που εξέρχεται από την υαλοκάμινο) εξαγοράστηκαν από τις εταιρείες χρηματοδοτικής μίσθωσης ING Equipment Lease, KBC Lease και ES Finance.

(28)

Οι πληροφορίες που προσκόμισε το Βέλγιο δείχνουν ότι οι εγκαταστάσεις και τα γραφεία παραγωγής είναι επί του παρόντος άδεια, ενώ τμήματα του συγκροτήματος υλικοτεχνικής υποστήριξης ενοικιάζονται ως χώροι αποθήκευσης σε διάφορες επιχειρήσεις εφοδιαστικής. Προβλέπεται κατεδάφιση της αίθουσας παραγωγής μαζί με τα γραφεία, αποκατάσταση του οικοπέδου στον οποίο είχαν ανεγερθεί και συνέχιση της εκμίσθωσης των εγκαταστάσεων σε επιχειρήσεις εφοδιαστικής. Η υαλοκάμινος απομακρύνθηκε από την αίθουσα παραγωγής και αποξηλώθηκε, τα δομικά στοιχεία της καμίνου πωλήθηκαν μέσω επιγραμμικών πλειστηριασμών στους πλειοδότες και άλλα μέρη της καμίνου τέθηκαν εκτός λειτουργίας λόγω αποτυχημένων προσπαθειών πώλησής τους μέσω επιγραμμικών πλειστηριασμών.

(29)

Το Βέλγιο έχει αποδείξει ότι οι υποχρεώσεις της Ducatt ανέρχονταν σε περίπου 33,8 εκατ. EUR, τα χρέη της εταιρείας στους προνομιακούς πιστωτές (κυρίως προσωπικό, κοινωνική ασφάλιση, τράπεζες και εταιρείες ενοικίασης), σε 14,3 εκατ. EUR, ενώ τα περιουσιακά στοιχεία της Ducatt στο πλαίσιο της πτώχευσης ανέρχονται σε περίπου 3,6 εκατ. EUR.

(30)

Επιπλέον, σε περίπτωση που η Επιτροπή έκρινε ότι οι κρατικές ενισχύσεις που χορηγήθηκαν στην Ducatt από το Βέλγιο ήταν παράνομες και ασυμβίβαστες με την εσωτερική αγορά και διέταζε την ανάκτηση των εν λόγω ενισχύσεων, η αίτηση επιστροφής των ενισχύσεων την οποία απέστειλε το Βέλγιο στο πλαίσιο της διαδικασίας πτώχευσης της Ducatt δεν θα αποτελούσε ζήτημα προτεραιότητας βάσει του βελγικού νόμου περί αφερεγγυότητας. Δεδομένου ότι τα περιουσιακά στοιχεία είναι σε μεγάλο βαθμό ανεπαρκή για την αποζημίωση των προνομιακών πιστωτών, δεν είναι ρεαλιστικό να υποτεθεί ότι οι μη προτιμησιακές απαιτήσεις θα μπορούσαν να ικανοποιηθούν, έστω και εν μέρει.

(31)

Η αναπόφευκτη εκκαθάριση της Ducatt καθυστερεί μόνο λόγω μιας σειράς εκκρεμών δικαστικών διαδικασιών, οι οποίες σχετίζονται με απαιτήσεις πιστωτών και ορισμένων εργαζομένων. Το αποτέλεσμα των διαδικασιών αυτών δεν θα επηρεάσει το γεγονός ότι το συνολικό ποσό των προνομιακών απαιτήσεων υπερβαίνει το ποσό των περιουσιακών στοιχείων της Ducatt.

(32)

Η Επιτροπή υπενθυμίζει ότι οι εξουσίες που ανατίθενται στην Επιτροπή σύμφωνα με τα άρθρα 107 και 108 της ΣΛΕΕ αποσκοπούν στην αποφυγή της χορήγησης ενισχύσεων που είναι ασυμβίβαστες με την εσωτερική αγορά. Όσον αφορά την ανάκτηση, σύμφωνα με την πάγια νομολογία του Δικαστηρίου, η εξουσία της Επιτροπής να διατάσσει το κράτος μέλος να ανακτήσει την ενίσχυση που θεωρεί ότι δεν συμβιβάζεται με την εσωτερική αγορά αποσκοπεί στην επαναφορά της κατάστασης που ίσχυε πριν από τη χορήγηση της ασυμβίβαστης ενίσχυσης (5).

(33)

Με άλλα λόγια, ένας από τους στόχους του ελέγχου των κρατικών ενισχύσεων είναι η πρόληψη της χορήγησης ενισχύσεων παράνομων και ασυμβίβαστων με την εσωτερική αγορά. Ο άλλος στόχος είναι να αποκατασταθεί η κατάσταση που επικρατούσε πριν από τη στρέβλωση του ανταγωνισμού που προκλήθηκε από μια κρατική ενίσχυση που ήταν ασυμβίβαστη με την εσωτερική αγορά.

(34)

Στην παρούσα υπόθεση, καμία ενίσχυση δεν μπορεί να χορηγηθεί πια στην Ducatt. Μια απόφαση με την οποία, αφενός, διαπιστώνεται ότι τα μέτρα που έχουν ήδη χορηγηθεί συνιστούν κρατικές ενισχύσεις ασυμβίβαστες με την εσωτερική αγορά και, αφετέρου, διατάσσεται η ανάκτησή τους, σε καμία περίπτωση δεν θα οδηγούσε σε ανάκτηση (δεδομένου ότι η ανάκτηση θα ήταν προφανώς αδύνατη) και δεν θα είχε καμία συνέπεια στην πληρωμή των απαιτήσεων άλλων πιστωτών.

(35)

Ειδικότερα, η Επιτροπή επισημαίνει ότι η οικονομική δραστηριότητα της Ducatt έπαυσε οριστικά λόγω i) της καταγγελίας όλων των συμβάσεων των εργαζομένων της Ducatt, οι οποίοι σήμερα απασχολούνται κυρίως από άλλους εργοδότες, και ii) της αποξήλωσης των εγκαταστάσεων παραγωγής της Ducatt και της πώλησης όλων των περιουσιακών στοιχείων που δεν συνδέονται με την παραγωγή της Ducatt σε πολλούς διαφορετικούς αγοραστές.

(36)

Επιπλέον, η Επιτροπή επισημαίνει ότι το βασικό περιουσιακό στοιχείο της παραγωγής της Ducatt, δηλαδή η υαλοκάμινος την οποία εξαγόρασε η LRM Lease, αποσυναρμολογήθηκε και, ως εκ τούτου, δεν μπορεί να προσφερθεί σε κανέναν εμπορικό φορέα της αγοράς, ενώ οι εγκαταστάσεις που εξαγόρασε η LRM Lease δεν χρησιμοποιήθηκαν για σκοπούς που σχετίζονται με την οικονομική δραστηριότητα της Ducatt. Τέλος, η Επιτροπή επισημαίνει ότι τις γραμμές επεξεργασίας υάλου κατέχουν ιδιωτικές επιχειρήσεις, ανεξάρτητες από την Ducatt και την περιφέρεια της Φλάνδρας, των οποίων η εμπορική στρατηγική συνίσταται στην εκμίσθωση περιουσιακών στοιχείων και στην αποφυγή δραστηριοτήτων παραγωγής συγκρίσιμων με εκείνες της Ducatt. Για τους λόγους αυτούς, η Επιτροπή θεωρεί ότι αποκλείεται κάθε πιθανότητα συνέχισης της οικονομικής δραστηριότητας της Ducatt από άλλη επιχείρηση.

(37)

Η Επιτροπή επισημαίνει επίσης ότι η εντολή ανάκτησης δεν θα έχει κανέναν αντίκτυπο στην καταβολή απαιτήσεων κρατικής ενίσχυσης ή καμιάς άλλης απαίτησης. Σύμφωνα με τον βελγικό νόμο περί πτωχεύσεων, η αίτηση για ανάκτηση κρατικής ενίσχυσης σε περίπτωση αρνητικής απόφασης της Επιτροπής που συνεπάγεται την ανάκτηση αυτή θα εγγραφεί στον πίνακα των απαιτήσεων της Ducatt ως μη προτιμησιακή οφειλή. Οι προνομιακές απαιτήσεις των πιστωτών της Ducatt στο πλαίσιο της διαδικασίας πτώχευσης υπερβαίνουν κατά πολύ το ποσό των περιουσιακών στοιχείων της πτώχευσης. Κατά συνέπεια, ακόμη και αν η Επιτροπή έκρινε ότι η Ducatt είχε λάβει παράνομες και ασυμβίβαστες κρατικές ενισχύσεις, δεν θα ήταν δυνατή ανάκτηση που θα βασιζόταν σε μια τέτοια απόφαση και δεν θα είχε καμία επίπτωση στο αποτέλεσμα της εξόφλησης των απαιτήσεων μη προνομιούχων πιστωτών της Ducatt.

(38)

Ο μόνος λόγος για τη διατήρηση της Ducatt, χωρίς οικονομική δραστηριότητα, είναι η αναμονή της έκβασης ορισμένων εκκρεμών δικαστικών διαδικασιών που αφορούν απαιτήσεις πιστωτών και εργαζομένων. Μετά την ολοκλήρωση των διαδικασιών αυτών, η Ducatt αναπόφευκτα θα εκκαθαριστεί και θα διαγραφεί από το μητρώο εταιρειών.

(39)

Υπό τις συνθήκες αυτές, μια απόφαση της Επιτροπής που χαρακτηρίζει τα εν λόγω μέτρα ως ασυμβίβαστη ενίσχυση δεν θα είχε κανένα πρακτικό αποτέλεσμα, η δε επίσημη διαδικασία έρευνας που κινήθηκε βάσει του άρθρου 108 παράγραφος 2 πρώτο εδάφιο της ΣΛΕΕ όσον αφορά τα επίμαχα μέτρα δεν παρουσιάζει πλέον κανένα ενδιαφέρον,