Choisissez les fonctionnalités expérimentales que vous souhaitez essayer

Ce document est extrait du site web EUR-Lex

Document 52022AE1849

Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής με θέμα «Πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τον καθορισμό κανόνων για την άσκηση των δικαιωμάτων της Ένωσης κατά την εφαρμογή και την επιβολή της συμφωνίας για την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου της Μεγάλης Βρετανίας και της Βόρειας Ιρλανδίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Ευρωπαϊκή Κοινότητα Ατομικής Ενέργειας και της συμφωνίας εμπορίου και συνεργασίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας, αφενός, και του Ηνωμένου Βασιλείου της Μεγάλης Βρετανίας και της Βόρειας Ιρλανδίας, αφετέρου» [COM(2022) 89 fina l— 2022/0068-COD]

EESC 2022/01849

ΕΕ C 365 της 23.9.2022, p. 66-69 (BG, ES, CS, DA, DE, ET, EL, EN, FR, GA, HR, IT, LV, LT, HU, MT, NL, PL, PT, RO, SK, SL, FI, SV)

23.9.2022   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 365/66


Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής με θέμα «Πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τον καθορισμό κανόνων για την άσκηση των δικαιωμάτων της Ένωσης κατά την εφαρμογή και την επιβολή της συμφωνίας για την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου της Μεγάλης Βρετανίας και της Βόρειας Ιρλανδίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Ευρωπαϊκή Κοινότητα Ατομικής Ενέργειας και της συμφωνίας εμπορίου και συνεργασίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας, αφενός, και του Ηνωμένου Βασιλείου της Μεγάλης Βρετανίας και της Βόρειας Ιρλανδίας, αφετέρου»

[COM(2022) 89 fina l— 2022/0068-COD]

(2022/C 365/13)

Εισηγητής:

ο κ. Jack O’CONNOR

Αίτηση γνωμοδότησης

Συμβούλιο, 22.3.2022

Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, 23.3.2022

Νομική βάση

Άρθρο 43 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (1) (αλιεία), άρθρα 91 και 100 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (μεταφορές), άρθρα 173, 182, 188 και 189 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης), άρθρο 207 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (κοινή εμπορική πολιτική), άρθρο 304 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή).

Απόφαση της συνόδου ολομέλειας

22.3.2022

Αρμόδιο τμήμα

Εξωτερικές σχέσεις

Υιοθετήθηκε από το τμήμα

12.5.2022

Υιοθετήθηκε από την ολομέλεια

15.6.2022

Σύνοδος ολομέλειας αριθ.

570

Αποτέλεσμα της ψηφοφορίας

(υπέρ/κατά/αποχές)

202/0/5

1.   Συμπεράσματα και συστάσεις

1.1.

Ο προτεινόμενος κανονισμός εξουσιοδοτεί (2), μέσω εκτελεστικών πράξεων, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να θεσπίζει και να εφαρμόζει ορισμένα μέτρα για την άσκηση των δικαιωμάτων της Ένωσης βάσει των διατάξεων της συμφωνίας για την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου της Μεγάλης Βρετανίας και της Βόρειας Ιρλανδίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Ευρωπαϊκή Κοινότητα Ατομικής Ενέργειας (3) (συμφωνία αποχώρησης) και της συμφωνίας εμπορίου και συνεργασίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας, αφενός, και του Ηνωμένου Βασιλείου της Μεγάλης Βρετανίας και της Βόρειας Ιρλανδίας, αφετέρου (4) (συμφωνία εμπορίου και συνεργασίας).

1.2.

Τα συμβαλλόμενα μέρη των σχετικών συμφωνιών είναι μόνο το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ένωση. Ως εκ τούτου, η ΕΟΚΕ συμφωνεί ότι είναι απολύτως σκόπιμο να αναληφθεί οποιαδήποτε δράση σε επίπεδο EE, με προσφυγή στις διαδικασίες επιτροπολογίας, όπως ορίζεται στον προτεινόμενο κανονισμό.

1.3.

Η ΕΟΚΕ συμφωνεί ότι η EE χρειάζεται μια ευέλικτη και αποτελεσματική διαδικασία σε περίπτωση μη συμμόρφωσης του Ηνωμένου Βασιλείου με τη συμφωνία αποχώρησης και/ή τη συμφωνία εμπορίου και συνεργασίας.

1.4.

Η προσφυγή στις διαδικασίες επιτροπολογίας για να εξουσιοδοτηθεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να θεσπίζει και να εφαρμόζει ορισμένα μέτρα σε περίπτωση παραβίασης ή μη συμμόρφωσης με τις σχετικές συμφωνίες φαίνεται πλήρως δικαιολογημένη και συνάδει με τις αρχές της αναλογικότητας και της επικουρικότητας που καθορίζουν αναγκαστικά το έργο της ΕΕ.

1.5.

Η ΕΟΚΕ επικροτεί την πρόταση αναθεώρησης του κανονισμού πέντε έτη μετά την έναρξη ισχύος του και σημειώνει ότι αυτό θα ήταν σύμφωνο με παρόμοιες διατάξεις των σχετικών συμφωνιών.

1.6.

Με βάση τα ανωτέρω, η ΕΟΚΕ υποστηρίζει τον προτεινόμενο κανονισμό. Επιπλέον, η ΕΟΚΕ υποστηρίζει ότι πρόκειται για εξαιρετικό διοργανικό συμβιβασμό για την αντιμετώπιση τυχόν περιπτώσεων που προκύπτουν από παραβίαση ή μη συμμόρφωση με τη συμφωνία αποχώρησης και/ή τη συμφωνία εμπορίου και συνεργασίας.

2.   Γενικές παρατηρήσεις

2.1.

Ο προτεινόμενος κανονισμός εξουσιοδοτεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να θεσπίζει και να εφαρμόζει ορισμένα μέτρα για την άσκηση των δικαιωμάτων της Ένωσης βάσει των διατάξεων της συμφωνίας αποχώρησης και της συμφωνίας εμπορίου και συνεργασίας. Έχει σχεδιαστεί με σκοπό να διευκολύνει την έγκαιρη και αποτελεσματική αντίδραση του Ηνωμένου Βασιλείου σε κάθε πιθανή παραβίαση ή μη συμμόρφωση με τις διατάξεις των σχετικών συμφωνιών.

2.2.

Η εξουσιοδότηση ισχύει για:

την εφαρμογή προσωρινών μέτρων για την παρότρυνση της συμμόρφωσης και/ή αντισταθμιστικών μέτρων που εγκρίνονται από διαιτητικό δικαστήριο κατόπιν αιτήματος ενός εκ των μερών σε περίπτωση ανεπαρκούς ή ελλιπούς συμμόρφωσης, ή τη λήψη κατάλληλων μέτρων σε περίπτωση που το άλλο μέρος δεν συνεργάζεται για τη διευκόλυνση της προσφυγής σε δεσμευτικές διαδικασίες επίλυσης διαφορών,

διορθωτικά μέτρα στο πλαίσιο της συμφωνίας αποχώρησης σε σχέση με τη μη προσθήκη σχετικών πράξεων του δικαίου της Ένωσης στο πρωτόκολλο σχετικά με τις Ιρλανδία/Βόρεια Ιρλανδία και/ή στο πλαίσιο της συμφωνίας εμπορίου και συνεργασίας σε σχέση με τις επιδοτήσεις, τις οδικές μεταφορές και την αλιεία,

μέτρα επανεξισορρόπησης στο πλαίσιο της συμφωνίας αποχώρησης σε σχέση με τα μέτρα διασφάλισης που εγκρίθηκαν από το Ηνωμένο Βασίλειο που απορρέουν από το πρωτόκολλο σχετικά με τις Ιρλανδία — Βόρεια Ιρλανδία,

μέτρα επανεξισορρόπησης στο πλαίσιο της συμφωνίας εμπορίου και συνεργασίας, σε σχέση με τα μέτρα που δημιουργούν ανισορροπία μεταξύ των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεων που απορρέουν από τη συμφωνία εμπορίου και συνεργασίας ή από οποιαδήποτε συμπληρωματική συμφωνία ή ιδιαίτερα σε σχέση με τις αποκλίσεις στους τομείς της εργασίας και της κοινωνικής, περιβαλλοντικής ή κλιματικής προστασίας ή του ελέγχου των επιδοτήσεων,

αντίμετρα στο πλαίσιο της συμφωνίας εμπορίου και συνεργασίας, ως απάντηση στα μέτρα επανεξισορρόπησης σύμφωνα με το άρθρο 411 της συμφωνίας εμπορίου και συνεργασίας,

μέτρα διασφάλισης βάσει της συμφωνίας αποχώρησης (εάν η εφαρμογή του πρωτοκόλλου σχετικά με τις Ιρλανδία — Βόρεια Ιρλανδία οδηγήσει σε σοβαρές οικονομικές, κοινωνικές ή περιβαλλοντικές δυσχέρειες οι οποίες ενδέχεται να διαρκέσουν, ή σε εκτροπή του εμπορίου) και στο πλαίσιο της συμφωνίας εμπορίου και συνεργασίας (σε περίπτωση σοβαρών οικονομικών, κοινωνικών ή περιβαλλοντικών δυσχερειών τομεακού ή περιφερειακού χαρακτήρα οι οποίες ενδέχεται να διαρκέσουν),

αναστολή των υποχρεώσεων που απορρέουν από τη συμφωνία εμπορίου και συνεργασίας σε περίπτωση παραβίασης ή μη εκπλήρωσης ορισμένων όρων, ιδίως όσον αφορά τις εμπορευματικές συναλλαγές, τις αερομεταφορές, τις οδικές μεταφορές, την αλιεία ή τα προγράμματα της Ένωσης ή σε περίπτωση που το Ηνωμένο Βασίλειο δεν καταβάλει τη χρηματοδοτική συνεισφορά του ή επιφέρει σημαντικές αλλαγές σε ορισμένους αρχικούς όρους.

2.3.

Τα μέτρα αυτά θα πρέπει επίσης να εφαρμόζονται σε τυχόν συμπληρωματικές διμερείς συμφωνίες της συμφωνίας εμπορίου και συνεργασίας.

2.4.

Στην απόφασή του για τη σύναψη της συμφωνίας εμπορίου και συνεργασίας, το Συμβούλιο εξουσιοδότησε την Επιτροπή να εγκρίνει την πλειοψηφία των μέτρων που απαριθμούνται στο σημείο 2.2 έως ότου τεθεί σε ισχύ ειδική νομοθετική πράξη. Προβλεπόταν ότι η τελευταία θα προταθεί το αργότερο έως τις 31 Μαρτίου 2022.

2.5.

Παρά τη συμφωνία αποχώρησης, η συμφωνία εμπορίου και συνεργασίας καλύπτει ευρύ φάσμα θεμάτων πέραν του εμπορίου αγαθών και υπηρεσιών. Σε αυτά περιλαμβάνονται οι επενδύσεις, ο ανταγωνισμός, οι κρατικές ενισχύσεις, η φορολογική διαφάνεια, οι αεροπορικές και οδικές μεταφορές, η ενέργεια και η βιωσιμότητα, η αλιεία, η προστασία των δεδομένων και ο συντονισμός των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης. Ως εκ τούτου, ο κανονισμός για την επιβολή των εμπορικών κανόνων (5) και άλλα υφιστάμενα μέσα δεν καλύπτουν πλήρως το πεδίο εφαρμογής αυτού του νέου τύπου συμφωνίας. Ως εκ τούτου, πρέπει να υιοθετηθεί νέα νομική πράξη. Ο προτεινόμενος κανονισμός αποτελεί ειδικό νομοθέτημα (lex specialis) σε σχέση με τομεακές διατάξεις του δικαίου της Ένωσης στον βαθμό που οι διατάξεις αυτές διέπουν το ίδιο αντικείμενο.

2.6.

Οι νομικές βάσεις της πρότασης είναι οι εξής:

Άρθρο 43 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (6) (αλιεία).

Άρθρα 91 και 100 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (7) (μεταφορές).

Άρθρα 173, 182, 188 και 189 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (8) (προγράμματα της Ένωσης).

Άρθρο 207 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (9) (κοινή εμπορική πολιτική).

Άρθρο 304 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (10) (Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή).

2.7.

Η συμφωνία αποχώρησης και η συμφωνία εμπορίου και συνεργασίας είναι οι μόνες νομικές πράξεις της Ένωσης όσον αφορά το Ηνωμένο Βασίλειο. Ως εκ τούτου, μόνο η Ένωση μπορεί να αναλάβει δράση βάσει του διεθνούς δικαίου. Ωστόσο, η πρόταση προβλέπει τη θέσπιση μέτρων σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας, όπως ορίζεται στο άρθρο 5 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (11). Θα ισχύει η διαδικασία εξέτασης του συστήματος επιτροπολογίας, όπως ορίζεται στον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 182/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Φεβρουαρίου 2011, για τη θέσπιση κανόνων και γενικών αρχών σχετικά με τους τρόπους ελέγχου από τα κράτη μέλη της άσκησης των εκτελεστικών αρμοδιοτήτων από την Επιτροπή (12), δεδομένου ότι τα μέτρα που θα μπορούσαν να εγκριθούν θα επηρεάσουν σχεδόν σίγουρα τα κράτη μέλη.

2.8.

Η πρόταση προβλέπει αναθεώρηση του κανονισμού πέντε έτη μετά την έναρξη ισχύος του. Αυτό θα ήταν σύμφωνο με την παρόμοια διάταξη της συμφωνίας αποχώρησης και της συμφωνίας εμπορίου και συνεργασίας.

2.9.

Ο προτεινόμενος κανονισμός δεν καλύπτει μέτρα που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής των πολιτικών της Ένωσης στον χώρο ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης.

2.10.

Χωριστή νομοθετική πρόταση διέπει τη θέσπιση μέτρων στα των προγραμμάτων έρευνας και κατάρτισης της Ευρατόμ.

3.   Ειδικές παρατηρήσεις

3.1.

Η πρόταση επιδιώκει να δημιουργήσει ένα πλαίσιο που θα επιτρέπει στην Ένωση να αντιδρά αποτελεσματικά και εγκαίρως σε περίπτωση παραβιάσεων ή μη συμμόρφωσης του Ηνωμένου Βασιλείου όσον αφορά τη συμφωνία αποχώρησης και/ή τη συμφωνία εμπορίου και συνεργασίας.

3.2.

Δεδομένου ότι οι συμφωνίες αφορούν αποκλειστικά την ΕΕ, είναι σαφές ότι θα πρέπει να αναληφθεί κατάλληλη δράση σε αυτό το επίπεδο.

3.3.

Λαμβανομένων υπόψη των πιθανών προεκτάσεων για τα κράτη μέλη, καθώς και της απαίτησης για βέλτιστη αποτελεσματικότητα, η εφαρμογή της διαδικασίας εξέτασης του συστήματος επιτροπολογίας είναι απολύτως εύλογη και δικαιολογημένη.

3.4.

Αυτό συνάδει πλήρως με την αρχή της επικουρικότητας, δεδομένου ότι το σύστημα επιτροπολογίας επιτρέπει στα κράτη μέλη να παρακολουθούν τις εκτελεστικές πράξεις που ανατίθενται στην Επιτροπή.

3.5.

Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι τα άρθρα 7 και 8 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011 (13) επιτρέπουν στην Επιτροπή, κατά παρέκκλιση από τις τακτικές διαδικασίες, να εκδίδει εκτελεστικές πράξεις λόγω επείγουσας ανάγκης (άρθρο 8) ή δυνητικής σημαντικής διαταραχής των αγορών στον τομέα της γεωργίας (άρθρο 7), χωρίς να τις υποβάλλει εκ των προτέρων στην αντίστοιχη επιτροπή. Αυτή η διαδικαστική παράκαμψη ενισχύει την ικανότητα της Ένωσης να αντιδρά γρήγορα σε απροσδόκητες παραβιάσεις των συμφωνιών, εάν χρειαστεί.

3.6.

Η ΕΟΚΕ εκφράζει την ικανοποίησή της για το πλήρες φάσμα των μέτρων που προβλέπονται στο άρθρο 1 παράγραφος 2 του προτεινόμενου κανονισμού, καθώς και για τους περιορισμούς τους.

3.7.

Δεδομένου ότι δεν υπάρχουν προηγούμενα για την αποχώρηση ενός κράτους μέλους, δεν τίθεται ζήτημα συνέπειας με την ισχύουσα νομοθεσία στον τομέα πολιτικής.

3.8.

Τα σαφή κριτήρια που διέπουν την επιλογή των μέτρων καθορίζονται λεπτομερώς στο άρθρο 2 παράγραφος 2 του προτεινόμενου κανονισμού. Η ΕΟΚΕ δέχεται ότι ο προτεινόμενος κανονισμός πληροί τις απαιτήσεις της αναλογικότητας και ότι δεν υπερβαίνει τα απολύτως αναγκαία για την επίτευξη του στόχου της διασφάλισης της ταχείας και αποτελεσματικής άσκησης των εν λόγω δικαιωμάτων σε περίπτωση ενδεχόμενης παραβίασης ή μη συμμόρφωσης με τις συμφωνίες.

3.9.

Η ΕΟΚΕ δεν θεωρεί αναγκαία τη διενέργεια εκτίμησης αντικτύπου δεδομένης της διαδικαστικής φύσης του προτεινόμενου κανονισμού.

3.10.

Η ΕΟΚΕ εκφράζει την ικανοποίησή της για την πρόταση αναθεώρησης του κανονισμού μετά από πέντε έτη, και επισημαίνει ότι αυτό είναι σκόπιμο, καθότι συνάδει με παρόμοιες διατάξεις των σχετικών συμφωνιών.

3.11.

Με βάση τα ανωτέρω, η ΕΟΚΕ υποστηρίζει την πρόταση. Επιπροσθέτως, η ΕΟΚΕ υποστηρίζει ότι πρόκειται για εξαιρετικό διοργανικό συμβιβασμό για την αντιμετώπιση τυχόν περιπτώσεων που προκύπτουν από παραβίαση ή μη συμμόρφωση με τη συμφωνία αποχώρησης και/ή τη συμφωνία εμπορίου και συνεργασίας.

Βρυξέλλες, 15 Ιουνίου 2022.

Η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής

Christa SCHWENG


(1)  Ενοποιημένη απόδοση της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση και της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ C 326 της 26.10.2012, σ. 47).

(2)  https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/PDF/?uri=CELEX:12012E/TXT&from=EL

(3)  ΕΕ C 384 I της 12.11.2019, σ. 1.

(4)  EE L 149 της 30.4.2021, σ. 10.

(5)  Κανονισμός (ΕΕ) 2021/167 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 10ης Φεβρουαρίου 2021, για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 654/2014 περί ασκήσεως των δικαιωμάτων της Ένωσης για την εφαρμογή και την επιβολή των διεθνών εμπορικών κανόνων (ΕΕ L 49 της 12.2.2021, σ. 1).

(6)  https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/PDF/?uri=CELEX:12012E/TXT&from=EL

(7)  https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/PDF/?uri=CELEX:12012E/TXT&from=EL

(8)  https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/PDF/?uri=CELEX:12012E/TXT&from=EL

(9)  https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/PDF/?uri=CELEX:12012E/TXT&from=EL

(10)  https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/PDF/?uri=CELEX:12012E/TXT&from=EL

(11)  https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/?uri=celex%3A12012M%2FTXT

(12)  ΕΕ L 55 της 28.2.2011, σ. 13.

(13)  ΕΕ L 55 της 28.2.2011, σ. 13.


Haut