52022AE0850

This document is an excerpt from the EUR-Lex website

EUROPA
EUR-Lex home
EUR-Lex - 52022AE0850 - EN

Help

Search tips

Need more search options? Use the Advanced search

Document 52022AE0850

Help

Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής με θέμα «Πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για εναρμονισμένους κανόνες σχετικά με τη δίκαιη πρόσβαση σε δεδομένα και τη δίκαιη χρήση τους (Πράξη για τα δεδομένα)» [COM(2022) 68 final — 2022/0047 (COD)]

EESC 2022/00850

ΕΕ C 365 της 23.9.2022, pp. 18–22 (BG, ES, CS, DA, DE, ET, EL, EN, FR, GA, HR, IT, LV, LT, HU, MT, NL, PL, PT, RO, SK, SL, FI, SV)

HTML

PDF

Official Journal

23.9.2022

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 365/18

[COM(2022) 68 final — 2022/0047 (COD)]

(2022/C 365/04)

Εισηγητής: ο κ.	Marinel Dănuț MURESAN
Συνεισηγητής: ο κ.	Maurizio MENSI

Αίτηση γνωμοδότησης	Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, 23.3.2022
	Συμβούλιο, 29.3.2022
Νομική βάση	Άρθρο 114 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Αρμόδιο τμήμα	Ενιαία αγορά, παραγωγή και κατανάλωση
Υιοθετήθηκε από το τμήμα	1.6.2022
Υιοθετήθηκε από την ολομέλεια	15.6.2022
Σύνοδος ολομέλειας αριθ.	570
Αποτέλεσμα της ψηφοφορίας (υπέρ/κατά/αποχές)	184/0/2

1. Συμπεράσματα και συστάσεις

1.1.

Η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή (ΕΟΚΕ) επικροτεί την πράξη για τα δεδομένα και υπογραμμίζει την ανάγκη εφαρμογής της χωρίς οποιαδήποτε διάκριση κατά ατόμων που έχουν δυσκολία πρόσβασης στο διαδίκτυο ή στα δεδομένα.

1.2.

Η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι η προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, της ψηφιακής ταυτότητας και της ιδιωτικής ζωής θα πρέπει να θεωρούνται θεμελιώδεις πτυχές της διακυβέρνησης των δεδομένων, άμεσα συνδεδεμένες με τον σεβασμό της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και των θεμελιωδών δικαιωμάτων. Ως εκ τούτου, η ιχνηλασιμότητα, η διαλειτουργικότητα και η πολυτροπικότητα των διαφόρων δραστηριοτήτων των αλυσίδων εφοδιασμού είναι αναγκαίες προκειμένου να εξασφαλιστεί σαφής συνέργεια με τους δείκτες της Πράσινης Συμφωνίας και τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ).

1.3.

Η ΕΟΚΕ θεωρεί σημαντικό να διασφαλιστεί ο σεβασμός των προτύπων ασφάλειας και δεοντολογίας, πολλαπλές και επαρκείς προϋποθέσεις για τη λειτουργικότητα των δεδομένων, διαδικασίες για την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο και η κατάλληλη αποθήκευση των δεδομένων στο έδαφος της ΕΕ, βάσει της παραδοχής ότι τα πρόσωπα πρέπει να έχουν τον έλεγχο των δεδομένων που παράγουν, σύμφωνα με τους στόχους της στρατηγικής αυτονομίας και της τεχνολογικής ανεξαρτησίας. Καθώς η διαχείριση αυτού του τεράστιου όγκου δεδομένων θα καταναλώνει σημαντική ποσότητα ενέργειας, συνιστούμε να περιληφθεί στην πράξη το αίτημα προς τις οντότητες που είναι υπεύθυνες για την αποθήκευση δεδομένων να χρησιμοποιούν κυρίως ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές.

1.4.

Η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι η εξασφάλιση δίκαιου ανταγωνισμού και δίκαιης κατανομής του κόστους και της προστιθέμενης αξίας στην αλυσίδα εφοδιασμού δεδομένων, συμπεριλαμβανομένων όλων των παραγόντων, είναι συναφής και σημαντική.

1.5.

Η ΕΟΚΕ επισημαίνει ότι η προστασία των δικαιωμάτων των πολιτών αποτελεί τη βάση του κοινωνικού συστήματος της ΕΕ και ότι η οικονομική ανταγωνιστικότητα πρέπει να διασφαλίζεται μέσω ενός υψηλού επιπέδου ιδιωτικότητας και ασφάλειας, του σεβασμού των προτύπων ασφαλείας και δεοντολογίας, πολλαπλών και επαρκών προϋποθέσεων για τη λειτουργικότητα των δεδομένων, διαδικασιών για την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο, καθώς και μέσω της κατάλληλης αποθήκευσης των δεδομένων σε πιστοποιημένους χώρους και τοποθεσίες της ΕΕ.

1.6.

Η ΕΟΚΕ προτείνει να διευρυνθεί το πεδίο εφαρμογής του προτεινόμενου κανονισμού ώστε να καλυφθούν όλα τα υλικά προϊόντα που λαμβάνουν, παράγουν ή συλλέγουν δεδομένα σχετικά με τις επιδόσεις, τη χρήση ή το περιβάλλον τους, και τα οποία είναι σε θέση να μεταδίδουν τα εν λόγω δεδομένα μέσω διαθέσιμης στο κοινό υπηρεσίας ηλεκτρονικών επικοινωνιών.

1.7.

Η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι οι χρήστες και οι αποδέκτες δεδομένων θα πρέπει να έχουν ανεμπόδιστη πρόσβαση στα δεδομένα που είναι απαραίτητα για τη λειτουργία, την επισκευή ή τη συντήρηση συνδεδεμένων προϊόντων και συναφών υπηρεσιών. Αυτό περιλαμβάνει όλα τα ανεπεξέργαστα δεδομένα και τα μεταδεδομένα, αλλά και άλλα συναφή σύνολα επεξεργασμένων, βελτιωμένων ή συγκεντρωτικών δεδομένων.

2. Ιστορικό

2.1.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει να δρομολογηθεί η πράξη για τα δεδομένα, που έχει ως στόχο να εξασφαλίσει τη δίκαιη κατανομή της αξίας που λαμβάνεται από τα δεδομένα και την καλύτερη και αποτελεσματικότερη χρήση των δεδομένων και την πρόσβαση σε αυτά. Η ρύθμιση της πρόσβασης και της χρήσης των δεδομένων αποτελεί θεμελιώδη προϋπόθεση για την αξιοποίηση των ευκαιριών που προσφέρει η ψηφιακή εποχή στην οποία ζούμε. Επιπλέον, η πρόταση περιγράφει πώς εφαρμόζονται τα σχετικά δικαιώματα, αυξάνει την πρόσβαση στη χρήση των δεδομένων για τους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις, και εξασφαλίζει την προσβασιμότητα των δεδομένων για τους δημόσιους οργανισμούς, όταν απαιτείται. Στόχος της είναι να αξιοποιήσει την αξία των δεδομένων που παράγονται από συνδεδεμένα αντικείμενα στην Ευρώπη, καταργώντας τους φραγμούς στην πρόσβαση στα δεδομένα, για τους φορείς τόσο του ιδιωτικού όσο και του δημόσιου τομέα, με παράλληλη διατήρηση των κινήτρων για επενδύσεις στην παραγωγή δεδομένων, εξασφαλίζοντας τον ισορροπημένο έλεγχο των δεδομένων από τους δημιουργούς τους.

2.2.

Η πρόταση είναι το τελευταίο οριζόντιο δομικό στοιχείο της στρατηγικής της Επιτροπής για τα δεδομένα και ενσωματώνει το συνολικό κεκτημένο της ψηφιακής πολιτικής της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένου του γενικού κανονισμού για την προστασία δεδομένων (ΓΚΠΔ), της οδηγίας για τις πληροφορίες του δημόσιου τομέα (ΠΔΤ), του κανονισμού για την ελεύθερη ροή των δεδομένων και των εν εξελίξει διαπραγματεύσεων σχετικά με την πράξη για την τεχνητή νοημοσύνη, του κανονισμού ePrivacy και της πράξης για τις ψηφιακές υπηρεσίες. Τέλος, στόχος της είναι να δημιουργήσει δικαιότερη κατανομή της αξίας αντιμετωπίζοντας τις καταστάσεις όπου τα δεδομένα χρησιμοποιούνται αποκλειστικά από μερικούς φορείς. Η ΕΟΚΕ συνιστά να οριστούν σαφέστερα οι χρήστες καθώς και οι κατηγορίες δεδομένων, και παράλληλα να διασφαλιστούν τα δικαιώματα των χρηστών.

2.3.

Σκοπός της πρότασης είναι να εξασφαλίσει δικαιοσύνη στο ψηφιακό περιβάλλον επιτρέποντας στους καταναλωτές και στις εταιρείες να έχουν περισσότερο έλεγχο των δεδομένων τους, διευκρινίζοντας ποιοι μπορούν να έχουν πρόσβαση σε αυτά και υπό ποιους όρους· να προωθήσει μια ανταγωνιστική αγορά δεδομένων «απελευθερώνοντας μια πληθώρα βιομηχανικών δεδομένων στην Ευρώπη»· να δημιουργήσει ευκαιρίες για καινοτομία βασισμένη στα δεδομένα· και να καταστήσει τα δεδομένα περισσότερο διαθέσιμα σε όλους.

2.4.

Η διευκόλυνση της σαφούς και αποτελεσματικής συνέργειας μεταξύ υπηρεσιών υπολογιστικού νέφους και υπολογιστικής παρυφών, παρέχει εγγυήσεις κατά της παράνομης διαβίβασης δεδομένων χωρίς κοινοποίηση από παρόχους υπηρεσιών υπολογιστικού νέφους, και η ανάπτυξη προτύπων διαλειτουργικότητας για δεδομένα που θα επαναχρησιμοποιούνται μεταξύ τομέων, αποτελούν στόχους που δηλώνονται στην πρόταση. Ένας άλλος βασικός στόχος είναι να αυξηθεί η προστιθέμενη αξία της βάσης δεδομένων, η οποία παράγεται από τα δεδομένα και την επεξεργασία τους, καθώς και η ενθάρρυνση των διαφόρων φορέων να συμβάλλουν στην ανάπτυξη της οικονομίας δεδομένων.

2.5.

Η πρόταση θα έχει ευρείες επιπτώσεις για τους πολίτες, τις εταιρείες και τις δημόσιες αρχές, εντός και εκτός ΕΕ, και μπορεί να μετασχηματίσει ριζικά το ευρωπαϊκό κανονιστικό πλαίσιο για τα δεδομένα. Στόχος της είναι να αυξήσει τη διαφάνεια και την ασφάλεια δικαίου όσον αφορά την κοινοχρησία δεδομένων που παράγονται από τη χρήση ορισμένων προϊόντων ή υπηρεσιών, καθώς και να θέσει σε εφαρμογή κανόνες για τη διασφάλιση της δίκαιης μεταχείρισης στις συμβάσεις κοινοχρησίας δεδομένων. Δημιουργεί ένα προβλέψιμο και κατάλληλο πλαίσιο για την κοινοχρησία δεδομένων μεταξύ επιχειρήσεων και καταναλωτών και μεταξύ επιχειρήσεων, και θεσπίζει τις νομικές υποχρεώσεις των κατόχων δεδομένων να καθιστούν τα δεδομένα διαθέσιμα. Ρυθμίζει τις καταχρηστικές ρήτρες που σχετίζονται με την πρόσβαση στα δεδομένα και τη χρήση τους μεταξύ φορέων της αγοράς.

2.6.

Η πράξη για τα δεδομένα προσεγγίζει συνεκτικά τις εγγυήσεις για τα δεδομένα μη προσωπικού χαρακτήρα σε διεθνή πλαίσια, καθώς και τη διαλειτουργικότητα, ενώ παράλληλα μειώνει τους διάφορους φραγμούς στη χρήση και επαναχρησιμοποίηση των δεδομένων.

3. Γενικές παρατηρήσεις

3.1.

Η ΕΟΚΕ επικροτεί και υποστηρίζει την πράξη για τα δεδομένα, καθώς αυτή διευκρινίζει ποιοι μπορούν να δημιουργούν αξία από αυτά τα δεδομένα και υπό ποιους όρους, διασφαλίζει δίκαιη κατανομή της αξίας των δεδομένων μεταξύ των παραγόντων της οικονομίας των δεδομένων και στις συμβάσεις τους, με σεβασμό στα νόμιμα συμφέροντα των εταιρειών και των φυσικών προσώπων που επενδύουν σε προϊόντα και υπηρεσίες δεδομένων. Τέλος, οι νέοι κανόνες ενδυναμώνουν τους καταναλωτές και τις εταιρείες, επιτρέποντάς τους να έχουν άποψη για το τι μπορεί να γίνει με τα δεδομένα που παράγονται από τα συνδεδεμένα προϊόντα τους. Τα τελευταία χρόνια, οι βασιζόμενες στα δεδομένα τεχνολογίες έχουν σημειώσει επιταχυνόμενη ανάπτυξη. Χρησιμοποιούνται σε πολλούς τομείς της οικονομίας, εξασφαλίζοντας και οργανώνοντας προσαρμοσμένη και κατάλληλη πρόσβαση στα δεδομένα. Παράλληλα με την προστιθέμενη αξία που δημιουργείται από τη βάση δεδομένων, η πράξη για τα δεδομένα είναι σημαντική για την εξασφάλιση καινοτόμου και δεοντολογικής οικονομικής ανάπτυξης, που μπορεί να δημιουργήσει ευκαιρίες για όλους.

3.2.

Επί του παρόντος, πολλές ΜΜΕ δεν έχουν πρόσβαση σε δεδομένα στων οποίων την παραγωγή έχουν συμβάλει όταν χρησιμοποιούν εξοπλισμό του διαδικτύου των πραγμάτων (IoT) ή σχετικές υπηρεσίες που κατέχουν, ενοικιάζουν ή μισθώνουν. Επιπλέον, οι καινοτόμες ΜΜΕ και οι νεοφυείς επιχειρήσεις δεν δημιουργούν προστιθέμενη αξία με τη μορφή καινοτόμων προϊόντων και συμπληρωματικών υπηρεσιών για τους χρήστες εξοπλισμού IoT, λόγω της αδυναμίας πρόσβασής τους στα δεδομένα που παράγουν αυτές οι συσκευές. Αυτό υπονομεύει τις επιδόσεις της ψηφιακής ενιαίας αγοράς.

3.3.

Η νομοθετική πρόταση έχει ως στόχο να μεγιστοποιήσει την αξία των δεδομένων στην οικονομία εξασφαλίζοντας ότι ένα ευρύτερο φάσμα ενδιαφερόμενων μερών αποκτούν τον έλεγχο των δεδομένων τους και ότι περισσότερα δεδομένα διατίθενται για καινοτόμο χρήση. Σε αυτό το πλαίσιο, εξετάζει διάφορα καινοτόμα εργαλεία για μεταφορά των υπηρεσιών επεξεργασίας δεδομένων σε ευρωπαϊκό επίπεδο και μετασχηματίζει ριζικά τις υπάρχουσες δομές ισχύος που ευνοούν τους μεγάλους κατεστημένους φορείς εκμετάλλευσης δεδομένων εις βάρος των μικρότερων ευρωπαϊκών φορέων. Ο στόχος της πρότασης είναι να αναστρέψει τις τελευταίες τάσεις της αγοράς που έχουν οδηγήσει στην εδραίωση της «οικονομίας του διαδικτύου» και έχουν δημιουργήσει μονοπώλια δεδομένων σε διάφορους τομείς, όπως η ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και η αυτοκινητοβιομηχανία. Αυτή η συνεχής αύξηση των δεδομένων χρειάζεται προσοχή και ρύθμιση της έκτασης των αθέμιτων όρων χρήσης των δεδομένων.

3.4.

Η πρόταση βελτιώνει τους όρους υπό τους οποίους οι επιχειρήσεις και οι καταναλωτές μπορούν να χρησιμοποιούν τις υπηρεσίες υπολογιστικού νέφους και υπολογιστικής παρυφών στην ΕΕ, καθώς αυτές καθιστούν ευκολότερη τη μεταφορά δεδομένων και εφαρμογών από τον ένα πάροχο στον άλλον χωρίς οικονομική επιβάρυνση.

3.5.

Η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι πρέπει να καταβληθούν περαιτέρω προσπάθειες ώστε να εδραιωθεί η οικονομία των δεδομένων και η διακυβέρνηση των δεδομένων. Ειδικότερα, η αύξηση και η υποστήριξη του γραμματισμού όσον αφορά τα δεδομένα είναι ιδιαίτερα αναγκαία για την εδραίωση και την ανάπτυξη της οικονομίας των δεδομένων, ούτως ώστε τα άτομα και οι επιχειρήσεις να έχουν γνώσεις και κίνητρα να παρέχουν πρόσβαση στα δεδομένα τους σύμφωνα με τους σχετικούς νομικούς κανόνες. Αυτό αποτελεί βάση για μια βιώσιμη κοινωνία των δεδομένων, με σεβασμό στα θεμελιώδη δικαιώματα, στα δικαιώματα των εργαζομένων, στους κανόνες της δημοκρατίας και στα ανοιχτά και χωρίς αποκλεισμούς δικαιώματα.

3.6.

Η ΕΟΚΕ επικροτεί τη διάταξη σχετικά με τις ΜΜΕ, οι οποίες πλέον προστατεύονται έναντι των καταχρηστικών συμβατικών ρητρών χάρη στον κατάλογο των μονομερώς επιβαλλόμενων συμβατικών ρητρών που θα θεωρούνται ή θα τεκμαίρονται ως καταχρηστικές. Οι ρήτρες που δεν περνούν αυτόν τον «έλεγχο του καταχρηστικού χαρακτήρα» δεν θα είναι δεσμευτικές για τις ΜΜΕ. Εν προκειμένω, η Επιτροπή θα αναπτύξει και θα συστήσει μη δεσμευτικές πρότυπες συμβατικές ρήτρες που θα βοηθήσουν τις ΜΜΕ να διαπραγματεύονται δικαιότερες και ισορροπημένες συμβάσεις κοινοχρησίας δεδομένων με εταιρείες που κατέχουν σημαντικά ισχυρότερη διαπραγματευτική θέση. Η ΕΕ και τα κράτη μέλη πρέπει να δώσουν περισσότερη έμφαση στην ενίσχυση της ικανότητας των ευρωπαϊκών εταιρειών, ειδικά των ΜΜΕ και των νεοφυών επιχειρήσεων, να συμμετέχουν και να συνεισφέρουν στην οικονομία των δεδομένων στην Ευρώπη και παγκοσμίως. Αυτό απαιτεί περισσότερες επενδύσεις στην εκπαίδευση και την κατάρτιση, στην έρευνα και την ανάπτυξη, και κοινούς χώρους δεδομένων που στηρίζουν τη δημιουργία αξίας βασισμένης στα δεδομένα. Είναι ζωτικής σημασίας να εξασφαλιστεί ότι οι ΜΜΕ έχουν τα μέσα να χρησιμοποιούν τον έλεγχο του καταχρηστικού χαρακτήρα και να προστατεύονται από καταχρηστικές συμβατικές πρακτικές. Οι πρότυπες συμβατικές ρήτρες που προβλέπει η Επιτροπή αποτελούν απαραίτητο εργαλείο για τον σκοπό αυτόν, αλλά πρέπει να συμπληρωθούν με άλλες μορφές υποστήριξης από τις αρμόδιες εθνικές αρχές.

3.7.

Η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι μια περισσότερο τομεακή προσέγγιση στην επεξεργασία, χρήση και επαναχρησιμοποίηση δεδομένων προστιθέμενης αξίας είναι αναγκαία για καλύτερη συνέργεια με τους δείκτες της Πράσινης Συμφωνίας και τους ΣΒΑ. Οι τομείς που υστερούν στην ενσωμάτωση των ψηφιακών τεχνολογιών θα πρέπει να ενισχυθούν και να υποστηριχθούν. Η διαφανής και αποτελεσματική εφαρμογή του κανονισμού θα είναι σημαντική για την ιχνηλασιμότητα, τη διαλειτουργικότητα και την πολυτροπικότητα των διαφόρων δραστηριοτήτων των αλυσίδων εφοδιασμού, για παράδειγμα στον τομέα των μεταφορών. Εν προκειμένω, θα ήταν χρήσιμο να εκδοθούν ειδικές κατευθυντήριες γραμμές προκειμένου να διευκολυνθεί η ενιαία ερμηνεία του κανονισμού μεταξύ των κρατών μελών.

3.8.

Η ΕΟΚΕ υποστηρίζει το δικαίωμα των δημόσιων φορέων στην πρόσβαση στα δεδομένα σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης, όπου αυτό το επιτρέπει ο νόμος. Εντούτοις, αυτό θα πρέπει να παρακολουθείται προσεκτικά προκειμένου να αποφεύγονται οι καταχρήσεις και να μην τίθενται σε κίνδυνο οι δημοκρατικές αξίες και το κράτος δικαίου. Η αύξηση της ανθεκτικότητας και η εξασφάλιση δικαίου ανταγωνισμού παράλληλα με τον σεβασμό τον ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι παράγοντες που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης. Γενικά, οι δημόσιοι φορείς επιτρέπεται να έχουν πρόσβαση σε δεδομένα όταν αυτό είναι απαραίτητο για την προστασία του γενικού συμφέροντος, κατά τρόπο αναλογικό που ελαχιστοποιεί τον φόρτο ο οποίος επιβαρύνει τα φυσικά ή νομικά πρόσωπα. Θα ήταν χρήσιμο να υποστηριχθεί η δημιουργία ανεξάρτητων αξιόπιστων φορέων που θα έχουν ως αποστολή την προώθηση της εθελοντικής ή υποχρεωτικής ανταλλαγής δεδομένων μεταξύ επιχειρήσεων και κυβερνήσεων από τεχνική, συμβατική, επιχειρησιακή και οικονομική άποψη. Αυτοί οι οργανισμοί θα μπορούσαν επίσης να λειτουργούν ως όργανα επίλυσης διαφορών.

3.9.

Η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι η πρόταση πράξης για τα δεδομένα θα πρέπει να λάβει υπόψη τον αντίκτυπο στην αγορά εργασίας. Πρέπει να ληφθεί υπόψη το γεγονός ότι υπάρχει έλλειψη νέων δεξιοτήτων και ικανοτήτων, ειδικά στην περίπτωση των εργαζομένων σε πολύ μικρές, μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις. Η βελτίωση των συνθηκών εργασίας, η εξασφάλιση εργασιακής σταθερότητας και προβλεψιμότητας της σταδιοδρομίας είναι στοιχεία που μπορούν να εξασφαλίσουν την εδραίωση της οικονομίας των δεδομένων στο μέλλον, και θα πρέπει να λαμβάνονται συνεχώς υπόψη.

3.10.

Η ΕΟΚΕ επικροτεί τον κύριο σκοπό της παρούσας πρότασης, που είναι η εξασφάλιση πρόσβασης στην οικονομία των δεδομένων και στην αγορά δεδομένων χωρίς διακρίσεις, καθώς και η προσφορά ευκαιριών πρόσβασης σε όλες τις επιχειρήσεις και τα φυσικά πρόσωπα, ανεξάρτητα από την περιοχή τους. Ως εκ τούτου, η διασφάλιση ευρυζωνικών δικτύων υψηλής ταχύτητας και υψηλής χωρητικότητας στην ΕΕ, και η ανάπτυξη πολυπεριφερειακών διαδικτυακών υποδομών για συλλογή, χρήση και επαναχρησιμοποίηση δεδομένων θα πρέπει να ληφθούν δεόντως υπόψη.

3.11.

Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι η ανατρεπτική ανάπτυξη και η αύξηση των ψηφιακών κινδύνων, παράλληλα με τις δημόσιες και ιδιωτικές υποδομές που χρησιμοποιούν ψηφιακές τεχνολογίες, αποτελούν σημαντικά κίνητρα για την εντατικοποίηση του ελέγχου της δέουσας εφαρμογής της πράξης για τα δεδομένα, ειδικά όσον αφορά τη διαχείριση των δεδομένων.

3.12.

Η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι η προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, μαζί με την προστασία της ψηφιακής ταυτότητας και την προστασία της ιδιωτικής ζωής, αποτελούν βασικές πτυχές της «διακυβέρνησης των δεδομένων» που συνδέονται άμεσα με το ζήτημα του σεβασμού της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και των θεμελιωδών δικαιωμάτων. Για τον λόγο αυτό, είναι απαραίτητη η αναγνώριση και η διασφάλιση των δικαιωμάτων κυριότητας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, προκειμένου να μπορούν οι Ευρωπαίοι πολίτες να ελέγχουν τη χρήση των δεδομένων τους (1). Οι διαδικτυακές δραστηριότητες πρέπει να παρακολουθούνται μόνον όταν υπάρχει ενημέρωση και ρητή συναίνεση σχετικά με την περαιτέρω χρήση αυτών των δεδομένων, σύμφωνα με τους σχετικούς νομικούς κανόνες.

4. Ειδικές παρατηρήσεις

4.1.

Η ΕΟΚΕ επικροτεί την πρόταση, σύμφωνα με τις ανάγκες της ψηφιακής οικονομίας, να αρθούν οι φραγμοί για την εύρυθμη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς δεδομένων και να προωθηθεί η δίκαιη ανταλλαγή με θέσπιση ενός εναρμονισμένου πλαισίου. Εν προκειμένω, θα ήταν αναγκαία η συμμόρφωση με τους ενωσιακούς κανόνες ασφάλειας και ασφάλειας στον κυβερνοχώρο, σύμφωνα με τους στόχους στρατηγικής αυτονομίας και τεχνολογικής ανεξαρτησίας της ΕΕ.

4.2.

Οι μειονεκτούσες ομάδες και περιφέρειες που είναι απομονωμένες και έχουν ελλιπή πρόσβαση στο διαδίκτυο θα πρέπει να στηριχθούν και να βοηθηθούν από οικονομική άποψη ώστε να μπορέσουν να επωφεληθούν από τις ευκαιρίες της οικονομίας των δεδομένων.

4.3.

Η ΕΟΚΕ υπογραμμίζει την ανάγκη να βελτιώσουν περαιτέρω τα κράτη μέλη τις προσπάθειες υποστήριξης των εταιρειών, ειδικά των ΜΜΕ, για τη δημιουργία, την εδραίωση και τη χρήση υποδομών δεδομένων, ικανοτήτων των υπαλλήλων και εμπειρογνωσίας, χρησιμοποιώντας τα διαρθρωτικά ταμεία της ΕΕ και το μέσο NextGenerationEU. Η κατάρτιση των ΜΜΕ για την ψηφιοποίηση των δραστηριοτήτων τους θα πρέπει να βελτιωθεί. Εν προκειμένω, θα μπορούσαν επίσης να δοθούν επιδοτήσεις και φορολογικά κίνητρα από τα κράτη μέλη.

4.4.

Η οικονομία των δεδομένων όχι μόνον μπορεί να δημιουργήσει ευκαιρίες εργασίας υψηλής ποιότητας, ειδικά για τους νέους, τις ευάλωτες ομάδες ή τα άτομα «εκτός εκπαίδευσης, απασχόλησης ή κατάρτισης» (ΕΕΑΚ), αλλά και να συμβάλει στη βελτίωση των συνθηκών εργασίας. Αυτή η διαδικασία θα συμβάλει στη μείωση των ψηφιακών ανισοτήτων και στην αύξηση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας των δεδομένων σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

4.5.

Η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι η εξασφάλιση του δίκαιου ανταγωνισμού στην ευρωπαϊκή αγορά μεταξύ των διαφόρων παραγόντων, και της πρόσβασης στα δεδομένα είναι ζωτικής σημασίας. Ειδικότερα, η δίκαιη κατανομή του κόστους και της προστιθέμενης αξίας στην αλυσίδα εφοδιασμού δεδομένων, συμπεριλαμβανομένων όλων των παραγόντων, είναι συναφής και σημαντική. Οι μεγάλες εταιρείες, ειδικά οι εταιρείες υπολογιστικού νέφους που συγκεντρώνουν υψηλό ποσοστό της ισχύος της αγοράς, θα πρέπει να ελέγχονται ώστε να εξαλειφθούν οι διάφορες καταχρήσεις.

4.6.

Η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι η επένδυση στη διαχειριστική και επιχειρησιακή ικανότητα των αρμόδιων δημόσιων αρχών είναι ζωτικής σημασίας προκειμένου να διασφαλιστεί η δέουσα εφαρμογή της πράξης για τα δεδομένα. Θα πρέπει να διατεθεί κατάλληλη ποσότητα οικονομικών πόρων στις αρμόδιες αρχές ώστε να διασφαλιστεί επαρκές επίπεδο ανθρώπινων, τεχνικών και οικονομικών πόρων.

4.7.

Η ΕΟΚΕ αναγνωρίζει τη σημασία ενός συνεργατικού μοντέλου για την καθιέρωση διαχείρισης και ανταλλαγής δεδομένων, ως μέσου που ευνοεί τους πολίτες και τις πολύ μικρές, μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, τους αυτοαπασχολούμενους και τους ελεύθερους επαγγελματίες (2).

4.8.

Η ΕΟΚΕ επισημαίνει ότι θα ήταν σημαντικό να διατηρηθεί η πλήρης προστασία των δικαιωμάτων των πολιτών κατά τη διασφάλιση της οικονομικής ανταγωνιστικότητας της ΕΕ. Ειδικότερα, θα ήταν σημαντικό να διασφαλιστεί υψηλό επίπεδο ιδιωτικότητας και ασφάλειας, σεβασμός των προτύπων ασφάλειας και δεοντολογίας, πολλαπλές και επαρκείς προϋποθέσεις για τη λειτουργικότητα των δεδομένων, διαδικασίες για την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο και κατάλληλη αποθήκευση των δεδομένων σε χώρους και πιστοποιημένες τοποθεσίες που βρίσκονται στο έδαφος της ΕΕ (και κατέχει η ΕΕ).

4.9.

Η ΕΟΚΕ προτείνει να αξιολογηθεί η διεύρυνση του πεδίου εφαρμογής του κανονισμού ώστε να καλυφθούν όλα τα υλικά προϊόντα που λαμβάνουν, παράγουν ή συλλέγουν δεδομένα σχετικά με τις επιδόσεις, τη χρήση ή το περιβάλλον τους, και τα οποία είναι σε θέση να μεταδίδουν δεδομένα μέσω διαθέσιμης στο κοινό υπηρεσίας ηλεκτρονικών επικοινωνιών. Εκτός του ευρέος φάσματος του εξοπλισμού IoT, αυτός ο κανονισμός θα πρέπει επίσης να περιλαμβάνει τους προσωπικούς υπολογιστές, τις ταμπλέτες, τα έξυπνα τηλέφωνα και άλλες παρόμοιες συνδεδεμένες συσκευές.

4.10.

Η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι οι χρήστες και οι αποδέκτες δεδομένων θα πρέπει να έχουν ανεμπόδιστη πρόσβαση στα δεδομένα που είναι απαραίτητα για τη λειτουργία, την επισκευή ή τη συντήρηση συνδεδεμένων προϊόντων και συναφών υπηρεσιών, με παράλληλο σεβασμό των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας και/ή του εμπορικού απορρήτου.

Βρυξέλλες, 15 Ιουνίου 2022.

H Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής

Christa SCHWENG

(1) Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής (EOKE) με θέμα «Πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την ευρωπαϊκή διακυβέρνηση δεδομένων (Πράξη για τη διακυβέρνηση δεδομένων)» [COM(2020) 767 final] (ΕΕ C 286 της 16.7.2021, σ. 38).

(2) Γνωμοδότηση της EOKE με θέμα «Πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την ευρωπαϊκή διακυβέρνηση δεδομένων (Πράξη για τη διακυβέρνηση δεδομένων)» [COM(2020) 767 final] (ΕΕ C 286 της 16.7.2021, σ. 38).

Top

Choose the experimental features you want to try