3.2.2009   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 27/144

1.1

Η Συνέργεια του Ευξείνου Πόντου εκπονήθηκε για να στραφεί η πολιτική προσοχή στην περιοχή και να αξιοποιηθούν οι νέες ευκαιρίες που προσφέρονται λόγω της ένταξης της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας στην ΕΕ. Η Συνέργεια του Ευξείνου Πόντου εστιάζεται σε πέντε θέματα: χρηστή διακυβέρνηση, μεταφορές, ενέργεια, περιβάλλον και καταπολέμηση του διασυνοριακού εγκλήματος.

1.2

Η Συνέργεια του Ευξείνου Πόντου θα πρέπει να συμβάλει επίσης στην προώθηση του ευρωπαϊκού κοινωνικού προτύπου, καθώς και της αρχής του κοινωνικού διαλόγου και του διαλόγου της κοινωνίας των πολιτών. Θα πρέπει επίσης να συμβάλει στη μείωση της φτώχειας στην περιοχή του Ευξείνου Πόντου σε συνεργασία με τους συναφείς διεθνείς οργανισμούς.

1.3

Η ΕΟΚΕ καλεί τις κυβερνήσεις των παρευξείνιων χωρών, τους περιφερειακούς και διεθνείς οργανισμούς να διασφαλίσουν τη συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών στον περιφερειακό διάλογο και την περιφερειακή συνεργασία προσφέροντας με τον τρόπο αυτό νέες προοπτικές για σημαντικά θέματα όπως η διατήρηση της πολιτικής σταθερότητας, της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου, των ανθρώπινων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών, η προώθηση των οικονομικών μεταρρυθμίσεων, της ανάπτυξης και του εμπορίου, η συνεργασία στους τομείς των μεταφορών, της ενέργειας και του περιβάλλοντος και οι επαφές μεταξύ των λαών.

1.4

Κατά την άποψη της ΕΟΚΕ, υπάρχουν σημαντικές ευκαιρίες και προκλήσεις στην παρευξείνια περιοχή οι οποίες απαιτούν συντονισμένη δράση σε περιφερειακό επίπεδο, συμπεριλαμβανομένων βασικών τομέων όπως είναι η ενέργεια, οι μεταφορές, το περιβάλλον, η κυκλοφορία και η ασφάλεια.

1.5

Η ΕΟΚΕ επικροτεί τις διάφορες ιδιωτικές και δημόσιες πρωτοβουλίες για την υποστήριξη της ενεργού συμμετοχής της κοινωνίας των πολιτών και των κοινωνικών οργανώσεων στη διαμόρφωση του μέλλοντος της περιοχής. Ειδικότερα, η ΕΟΚΕ υποστηρίζει τη σύνδεση των υφιστάμενων δικτύων συνεργασίας της κοινωνίας των πολιτών και των κοινωνικών οργανώσεων με το Φόρουμ του Ευξείνου Πόντου για συνεργασία και διάλογο (Φόρουμ ΕΠ) και τον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας του Ευξείνου Πόντου (ΟΣΕΠ).

1.6

Η ΕΟΚΕ προωθεί τη σύσταση εθνικών ΟΚΕ και Τριμερών Επιτροπών σε όλες τις παρευξείνιες χώρες και την ενίσχυση του ρόλου τους, καθώς και την ανάπτυξη της περιφερειακής συνεργασίας ανάμεσα σε τριμερείς διαρθρώσεις στην περιοχή. Στις χώρες που δεν διαθέτουν εθνική ΟΚΕ, οι κοινωνικοί εταίροι θα πρέπει να ενθαρρυνθούν να συμμετάσχουν στη διαδικασία διαβούλευσης και στη σύσταση εθνικών ΟΚΕ.

1.7

Η ΕΟΚΕ ενθαρρύνει τη διεξαγωγή μιας ολοκληρωμένης έρευνας σχετικά με την κατάσταση της κοινωνίας των πολιτών και των κοινωνικών εταίρων στις χώρες της περιοχής του Ευξείνου Πόντου.

1.8

Τον Νοέμβριο του 2008, η ΕΟΚΕ και η ΔΟΕ θα οργανώσουν κοινή διάσκεψη σχετικά με το «Ρόλο των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών στις χώρες της περιοχής του Ευξείνου Πόντου: Δημιουργία περιφερειακών δικτύων και προώθηση του κοινωνικού διαλόγου». Στην εν λόγω διάσκεψη, η οποία θα αποτελέσει τη συνέχεια της παρούσας διερευνητικής γνωμοδότησης, θα συμμετάσχουν περιφερειακοί ενδιαφερόμενοι φορείς.

2.1

Η ΕΟΚΕ ανταποκρίνεται ευχαρίστως στο αίτημα της κ. Benita Ferrero-Waldner, Επιτρόπου αρμόδιας για τις εξωτερικές σχέσεις και την Ευρωπαϊκή Πολιτική Γειτονίας (ΕΠΓ), να καταρτίσει διερευνητική γνωμοδότηση για τη Συνέργεια του Ευξείνου Πόντου. Το ενδιαφέρον της Επιτροπής εστιάζεται κυρίως στην εκτίμηση του τρόπου με τον οποίο οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών (ΟΚΠ) θα μπορέσουν να συμμετάσχουν περισσότερο στην εφαρμογή της ανακοίνωσης της Επιτροπής προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο «Συνέργεια του Ευξείνου Πόντου — Μια νέα πρωτοβουλία περιφερειακής συνεργασίας» COM(2007) 160 τελικό.

2.2

Η ΕΟΚΕ εκφράζει την ικανοποίησή της για την πρώτη κοινή συνεδρίαση των Υπουργών Εξωτερικών των 27 κρατών μελών της ΕΕ με τους ομολόγους τους από τις παρευξείνιες χώρες που έλαβε χώρα στις 14 Φεβρουαρίου 2008 στο Κίεβο. Η συμμετοχή της ΕΟΚΕ ως παρατηρητή στη συνεδρίαση αποτελεί σημαντικό βήμα για την εφαρμογή της στρατηγικής για την περιφερειακή συνεργασία στην περιοχή του Ευξείνου Πόντου.

2.3.1

Η παρευξείνια περιοχή (1) είναι μια γεωγραφική περιοχή πλούσια σε φυσικούς πόρους και με στρατηγική γεωγραφική θέση στη συμβολή Ευρώπης, Κεντρικής Ασίας και Μέσης Ανατολής. Σήμερα περισσότερο από ποτέ άλλοτε, η ευημερία, η σταθερότητα και η ασφάλεια των γειτόνων της ΕΕ γύρω από τον Εύξεινο Πόντο (2) ενδιαφέρουν άμεσα και έχουν στρατηγική σημασία για την ΕΕ. Η παρευξείνια περιοχή είναι μια αγορά με μεγάλο αναπτυξιακό δυναμικό που πλησιάζει τα 200 εκατομμύρια κατοίκους, μεταφορικός και ενεργειακός κόμβος και σημείο σύγκλισης διαφόρων πολιτισμών, αλλά και ανεπίλυτων διενέξεων.

2.3.2

Τρεις πολιτικές της ΕΕ είναι σημαντικές σ' αυτό το πλαίσιο: η προενταξιακή διαδικασία στην περίπτωση της Τουρκίας, η Ευρωπαϊκή Πολιτική Γειτονίας (ΕΠΓ) με τους πέντε προς ανατολάς εταίρους της ΕΠΓ (Ουκρανία, Δημοκρατία της Μολδαβίας, Γεωργία, Αρμενία, Αζερμπαϊτζάν) που συμμετέχουν ενεργά και στην παρευξείνια συνεργασία και η Στρατηγική Εταιρική Σχέση με τη Ρωσική Ομοσπονδία, η οποία βασίζεται σε τέσσερις Κοινούς Χώρους.

2.3.3

Η ΕΟΚΕ υποστηρίζει τη συμβολή της Επιτροπής σε ένα ευρύ φάσμα τομεακών πρωτοβουλιών περιφερειακής σημασίας που αφορούν: τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις ατομικές ελευθερίες· το κράτος δικαίου, τη συνεργασία στον τομέα της δικαιοσύνης, της ελευθερίας και της ασφάλειας· την εμπορική και οικονομική ολοκλήρωση και τη νομοθετική σύγκλιση· τις μεταφορές, τη ναυτιλιακή πολιτική και την ενέργεια· το περιβάλλον· την κοινωνία των πληροφοριών· την απασχόληση, την κοινωνική πολιτική και τις ίσες ευκαιρίες· το ανθρώπινο κεφάλαιο, την εκπαίδευση· και τη δημόσια υγεία.

2.3.4

Κατά την άποψη της ΕΟΚΕ, υπάρχουν σημαντικές ευκαιρίες και προκλήσεις στην παρευξείνια περιοχή οι οποίες απαιτούν συντονισμένη δράση σε περιφερειακό επίπεδο, συμπεριλαμβανομένων βασικών τομέων όπως είναι η ενέργεια, οι μεταφορές, το περιβάλλον, η κυκλοφορία και η ασφάλεια.

2.3.5

Η ΕΟΚΕ φρονεί ότι η ύπαρξη διαφορετικών σχημάτων, προσεγγίσεων και πολιτικών των περιφερειακών οργανώσεων στην περιοχή του Ευξείνου Πόντου και των πρωτοβουλιών συνεργασίας δείχνουν την έκταση που μπορεί να λάβει η συνεργασία για την ανάπτυξη και τη διαχείριση των συνεργειών στην παρευξείνια περιοχή. Μια επισκόπηση των υφιστάμενων περιφερειακών οργανισμών, πρωτοβουλιών συνεργασίας, προγραμμάτων και κέντρων πολιτικών αναλύσεων παρέχεται στα παραρτήματα.

2.4.1

Τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει καταβάλει σημαντικές προσπάθειες στην παρευξείνια περιοχή για να ενισχύσει τις προσπάθειες εκδημοκρατισμού, να υποστηρίξει τις οικονομικές μεταρρυθμίσεις και την ανάπτυξη, να προστατεύσει τη σταθερότητα και να ενθαρρύνει την περιφερειακή συνεργασία.

2.4.2

Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι η μεγαλύτερη συμμετοχή της ΕΕ θα πρέπει να συμπληρώσει τις διμερείς προσπάθειες, να τονώσει την περιφερειακή συνεργασία, να διασφαλίσει μεγαλύτερη συνοχή και πολιτική καθοδήγηση και να εστιάσει την πολιτική προσοχή στο περιφερειακό επίπεδο, ώστε να επιτευχθεί εκείνη η ζώνη σταθερότητας, ευημερίας και συνεργασίας την οποία η ΕΕ επιθυμεί να μοιράζεται με όλες τις νέες γειτονικές της χώρες.

2.4.3

Η ΕΟΚΕ φρονεί ότι η περιφερειακή προσέγγιση της παρευξείνιας περιοχής δεν θα πρέπει ούτε να θεωρείται ούτε να αποτελέσει εναλλακτική επιλογή αντί της ένταξης στην ΕΕ ή να χρησιμοποιηθεί για τον καθορισμό των οριστικών συνόρων της ΕΕ.

3.1

Το ιστορικό, πολιτικό και κοινωνικο-οικονομικό υπόβαθρο των δέκα χωρών της περιοχής του Ευξείνου Πόντου διαφέρει σημαντικά και, κατά συνέπεια, διαφέρουν και οι συνθήκες των κοινωνιών των πολιτών τους. Κατά τη διάρκεια της σοβιετικής περιόδου, οι «κοινωνικοί φορείς» ή η «επαγγελματική συνεργασία» περιορίζονταν από το καθεστώς του κυβερνώντος κόμματος σε απλούς «ιμάντες διαβίβασης». Αυτό μπορεί να θεωρηθεί κοινό περιφερειακό σχήμα στην περιοχή του Ευξείνου Πόντου, εκτός από την Τουρκία και την Ελλάδα. Από τις αρχές της δεκαετίας του 1990, όλες οι χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης επιδίδονται σε μια ραγδαία πολιτική και οικονομική μετάβαση, που έχει σημαντικές συνέπειες και για τις κοινωνίες των πολιτών τους.

3.2

Η ΕΟΚΕ υποστηρίζει πλήρως την ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ της ΕΕ και των χωρών της παρευξείνιας περιοχής, με βάση την αμοιβαία κατανόηση των κοινών αξιών και των θεμελιωδών ελευθεριών, τη δέσμευση για μια δημοκρατική κοινωνία ανοιχτή σε όλους και διάλογο βασισμένο στην ανεξαρτησία των εταίρων της κοινωνίας των πολιτών.

3.3

Η ΕΟΚΕ κρίνει ότι η βραδεία ανάπτυξη των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών στην παρευξείνια περιοχή οφείλεται στις ακόλουθες βασικές αιτίες: αδυναμία του δικαστικού συστήματος και εξάρτησή του από τις κυβερνήσεις (στις περισσότερες περιπτώσεις, το δικαστικό σύστημα προστατεύει τα συμφέροντα των αρχών κατά των πολιτών)· απουσία ισορροπημένης κατανομής των εξουσιών και των ευθυνών μεταξύ των κεντρικών και των τοπικών αρχών· ενίσχυση της κατασταλτικής και της φορολογικής λειτουργίας των κυβερνήσεων· χειραγώγηση των δημόσιων υπαλλήλων μέσω της διαφθοράς και της δωροδοκίας· μετατροπή των πολιτικών δικαιωμάτων και ελευθεριών σε πλασματικές έννοιες· περιορισμός της πρόσβασης του κοινού στις πληροφορίες· διατήρηση από τις κυβερνήσεις ψευδοδιαλόγου με επιλεγμένους αντιπροσώπους της αποκαλούμενης κοινωνίας των πολιτών· ανυπαρξία των νομικών και οικονομικών προϋποθέσεων για την υποστήριξη πραγματικά ελεύθερων οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών· εξάρτηση των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών από διεθνείς ή εταιρικές οικονομικές χορηγίες· ισχνή ανάπτυξη δημοκρατικού πνεύματος.

3.4

Είναι αναγκαίο να πραγματοποιηθεί μια σφαιρική και συγκριτική μελέτη της κατάστασης των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών στην περιοχή του Ευξείνου Πόντου. Αυτή η μελέτη πρέπει να καλύψει τις προκλήσεις που προκύπτουν λόγω της τρέχουσας κατάστασης στην περιοχή, να εστιασθεί στις υφιστάμενες δυνατότητες για τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, συμπεριλαμβανομένου του ρόλου ενός περιφερειακού δικτύου, και να αναλύσει τις πρωτοβουλίες που αναδύονται για την οργανωμένη κοινωνία των πολιτών σε περιφερειακό και ευρωπαϊκό επίπεδο. Στην ανωτέρω μελέτη θα πρέπει επίσης να αναλυθούν η ελευθερία του συνεταιρίζεσθαι, οι κανόνες και διαδικασίες καταχώρισης και φορολόγησης, η ελευθερία έκφρασης και η λειτουργία τριμερών διαβουλεύσεων.

4.1

Η ΕΟΚΕ τονίζει ότι αποτελεί ευθύνη της κοινωνίας των πολιτών και των κοινωνικών οργανώσεων να αποφασίσουν πώς επιθυμούν να οργανωθούν σε εθνικό, περιφερειακό και διεθνές επίπεδο.

4.2

Η ΕΟΚΕ υποστηρίζει την προσέγγιση της Επιτροπής να μην δημιουργηθεί νέα περιφερειακή δομή για τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και ενθαρρύνει την ανάπτυξη της διάστασης της κοινωνίας των πολιτών στα υφιστάμενα δίκτυα, καθώς και τη συμμετοχή των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών σε περιφερειακά και διεθνικά δίκτυα.

4.3

Κατά την άποψη της ΕΟΚΕ, τα δίκτυα της κοινωνίας των πολιτών και των κοινωνικών οργανώσεων που δραστηριοποιούνται σε περιφερειακό επίπεδο θα πρέπει να αναπτύξουν στενότερους δεσμούς με τον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας του Ευξείνου Πόντου (ΟΣΕΠ), που είναι η πλατφόρμα για την οικονομική συνεργασία στην περιοχή και ο πιο αναπτυγμένος διακυβερνητικός περιφερειακός οργανισμός στην περιοχή του Ευξείνου Πόντου. Η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι θα ήταν χρήσιμο να συμπεριληφθεί μια πραγματική εταιρική σχέση με τις ΟΚΠ ως βασική συνιστώσα των πολιτικών προσανατολισμών και των δραστηριοτήτων του ΟΣΕΠ.

4.4

Η ΕΟΚΕ εκτιμά ότι το Φόρουμ ΕΠ (Φόρουμ του Ευξείνου Πόντου για συνεργασία και διάλογο) θα μπορούσε να αποτελέσει πλατφόρμα για ανοιχτό διάλογο ανάμεσα στις κυβερνήσεις και την οργανωμένη κοινωνία των πολιτών, βάσει της πείρας που διαθέτει στη συγκέντρωση ΜΚΟ από την περιοχή και στη διευκόλυνση των διεπαφών κρατικών-μη κρατικών φορέων. Το φόρουμ αυτό συστάθηκε το 2006 από τους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων διαφόρων χωρών της περιοχής του Ευξείνου Πόντου. Δεν θα έχει μόνιμη διάρθρωση και δεν θα αναπαράγει τις δραστηριότητες των υφιστάμενων μηχανισμών συνεργασίας στην περιοχή.

4.5

Κατά την άποψη της ΕΟΚΕ, τα δίκτυα της κοινωνίας των πολιτών θα πρέπει να δώσουν προτεραιότητα στους εξής τομείς συνεργασίας: προσδιορισμός θεμάτων κοινού ενδιαφέροντος, κατάρτιση μεσοπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων στρατηγικών για την ανάπτυξη των ικανοτήτων της κοινωνίας των πολιτών, προώθηση ευρύτερων συνεργειών μεταξύ των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών προκειμένου να δημιουργηθούν οι αναγκαίες προϋποθέσεις για την επιτυχία σχεδίων περιφερειακής συνεργασίας, αξιολόγηση των υφιστάμενων μέσων, αποτίμηση των εθνικών και περιφερειακών ικανοτήτων, καθορισμός των βασικών απαιτήσεων και προετοιμασία του μέλλοντος με διορατικό τρόπο.

4.6

Τα εδραιωμένα δίκτυα της οργανωμένης κοινωνίας των πολιτών και των κοινωνικών οργανώσεων θα πρέπει να είναι ανοιχτά στη συμμετοχή κάθε οργάνωσης της κοινωνίας των πολιτών στην περιοχή του Ευξείνου Πόντου.

5.1

Η ΕΟΚΕ συνεργάζεται με τρεις εθνικές Οικονομικές και Κοινωνικές Επιτροπές (ΟΚΕ) και δύο παρεμφερείς οργανισμούς από την περιοχή του Ευξείνου Πόντου (βλ. παράρτημα Ι για λεπτομερή περιγραφή), οι οποίες συμμετέχουν επίσης ενεργά στη Διεθνή Ένωση Οικονομικών και Κοινωνικών Επιτροπών (AICESIS). Πρόκειται για τις εξής χώρες και όργανα:

5.2

Η ΕΟΚΕ έχει υπογράψει Μνημόνιο Συμφωνίας με το Δημόσιο Επιμελητήριο της Ρωσικής Ομοσπονδίας. Επίσης, σχεδιάζεται η ενίσχυση της συνεργασίας με την Εθνική Τριμερή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή της Ουκρανίας. Η Ρωσία διαθέτει επίσης μια τριμερή επιτροπή, με την οποία η ΕΟΚΕ θα πρέπει να αναπτύξει διάλογο.

5.3

Η ΕΟΚΕ συνεργάζεται με την Τουρκία μέσω της Μικτής Συμβουλευτικής Επιτροπής. Η Τουρκία διαθέτει Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή· αυτή, εντούτοις, δεν είναι σαφώς προσδιορισμένο θεσμικό όργανο και δεν συμμετέχει στα διεθνή δίκτυα των ΟΚΕ.

5.4

Στη Δημοκρατία της Μολδαβίας υπάρχει η Εθνική Επιτροπή Διαβούλευσης και Συλλογικών Διαπραγματεύσεων, μια τριμερής επιτροπή η οποία συστάθηκε βάσει του νόμου για τις συλλογικές διαπραγματεύσεις. Πρόεδρος αυτής της επιτροπής είναι ο πρώτος αντιπρόεδρος της κυβέρνησης της Δημοκρατίας της Μολδαβίας και τη γραμματειακή υποστήριξη έχει αναλάβει το Υπουργείο Οικονομίας και Εμπορίου, το οποίο είναι επίσης αρμόδιο για εργασιακά θέματα. Και στη Γεωργία συγκροτείται επί του παρόντος Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή, αλλά η ΕΟΚΕ δεν έχει ξεκινήσει ακόμη συνεργασία με τα δύο αυτά όργανα.

5.5

Στις χώρες που δεν διαθέτουν εθνική ΟΚΕ, οι κοινωνικοί εταίροι θα πρέπει να ενθαρρυνθούν να συμμετάσχουν στη διαδικασία διαβούλευσης και στη σύσταση εθνικής ΟΚΕ.

5.6

Θα πρέπει επίσης να ενθαρρυνθεί η ενίσχυση της συνεργασίας σε περιφερειακό επίπεδο, καθώς και της διεθνούς συνεργασίας της ΕΟΚΕ με τις ΟΚΕ των παρευξείνιων χωρών. Μακροπρόθεσμα, η ΕΟΚΕ θα μπορούσε να συμβάλει στη δημιουργία ενός δικτύου μεταξύ των υφιστάμενων και των νέων Οικονομικών και Κοινωνικών Επιτροπών, καθώς και άλλων τριμερών διαρθρώσεων στην περιοχή.

6.1

Η ανάπτυξη της κοινωνίας των πολιτών προσφέρει νέες προοπτικές για σημαντικά θέματα, γι' αυτό η ΕΟΚΕ καλεί τις κυβερνήσεις των παρευξείνιων χωρών, τις περιφερειακές και διεθνείς οργανώσεις να διασφαλίσουν την αποτελεσματικότερη συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών στον περιφερειακό διάλογο. Η ΕΟΚΕ φρονεί ότι οι ακόλουθοι τέσσερις τομείς πρέπει να έχουν το προβάδισμα στον διάλογο και τη συνεργασία:

6.2.1

Η προσέγγιση της ΕΟΚΕ ενθαρρύνει την Επιτροπή να αξιοποιήσει πλήρως τη Συνέργεια του Ευξείνου Πόντου και του Ευρωπαϊκού Μέσου για τη Δημοκρατία και τα Δικαιώματα του Ανθρώπου για την προώθηση της διασυνοριακής και της περιφερειακής συνεργασίας μεταξύ των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών. Η ΕΟΚΕ τονίζει τη σημασία του διαπολιτισμικού διαλόγου για τη διευθέτηση των διενέξεων και τη δημιουργία ενός χώρου βιώσιμης δημοκρατίας, κράτους δικαίου και χρηστής διακυβέρνησης σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο.

6.2.2

Ο σεβασμός των δικαιωμάτων του ανθρώπου και των θεμελιωδών ελευθεριών, συμπεριλαμβανομένου του σεβασμού της ανεξαρτησίας των κοινωνικών εταίρων και των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, καθώς και της ελευθερίας του Τύπου, θα πρέπει να βρίσκονται στο επίκεντρο της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, στις διμερείς σχέσεις και στην περιφερειακή προσέγγιση.

6.2.3

Η Συνέργεια του Ευξείνου Πόντου θα πρέπει να συμβάλει επίσης στην προώθηση του ευρωπαϊκού κοινωνικού προτύπου, καθώς και στην αρχή του κοινωνικού διαλόγου και του διαλόγου της κοινωνίας των πολιτών. Θα πρέπει επίσης να συμβάλει στη μείωση της φτώχειας στην περιοχή του Ευξείνου Πόντου σε συνεργασία με συναφείς διεθνείς οργανισμούς, ιδίως με την Παγκόσμια Τράπεζα και την ΔΟΕ.

6.3.1

Η παρευξείνια περιοχή βίωσε σημαντικές πολιτικές, θεσμικές, μακροοικονομικές και νομοθετικές μεταρρυθμίσεις την τελευταία δεκαετία. Υπάρχουν σοβαρές διαφορές μεταξύ των οικονομιών των χωρών της περιοχής από άποψη διαθέσιμων συντελεστών παραγωγής, φυσικών πόρων, παραγωγικής ικανότητας και μεγέθους της αγοράς. Οι χώρες της περιοχής του Ευξείνου Πόντου παρουσιάζουν διαφορές ως προς το βαθμό ανάπτυξης, το επίπεδο υλοποίησης των μεταρρυθμίσεων, το βαθμό οικονομικής και κοινωνικής ισορροπίας και την ικανότητα ανταπόκρισης στις βασικές ανάγκες των πολιτών τους. Πολλές χώρες στην περιοχή αντιμετωπίζουν προβλήματα παραοικονομίας, διαφθοράς, παράνομης μετανάστευσης και φτώχειας.

6.3.2

Στις παρευξείνιες χώρες παρατηρείται σήμερα μεγάλος δυναμισμός του ιδιωτικού τομέα. Αυτό έχει καθοριστική σημασία για την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας και το μακροπρόθεσμο αναπτυξιακό δυναμικό. Θα πρέπει να ενθαρρυνθεί η υποστήριξη των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων προκειμένου να προωθηθεί η ανάπτυξη της οικονομικής και κοινωνικής ισορροπίας.

6.3.3

Κατά την άποψη της ΕΟΚΕ, η μακροπρόθεσμη οικονομική βιωσιμότητα στην παρευξείνια περιοχή συνδέεται άμεσα με την κατάσταση του περιβάλλοντος, τους αυξανόμενους αρνητικούς εξωτερικούς παράγοντες, τα θέματα κοινωνικής ευθύνης, την τήρηση των κοινών κοινωνικών προδιαγραφών και την αυξανόμενη συνειδητοποίηση της οικολογικής ευθύνης. Η ΕΟΚΕ υπογραμμίζει με έμφαση ότι πρέπει να ενισχυθούν οι κοινωνικές, εκπαιδευτικές και πολιτιστικές υπηρεσίες που παρέχονται σε όλους τους πολίτες προκειμένου να καταπολεμηθεί η φτώχεια και η ανισότητα.

6.3.4

Η ΕΟΚΕ τονίζει ότι είναι ανάγκη να βελτιωθεί το επενδυτικό κλίμα, να προωθηθούν μεταρρυθμίσεις προς την οικονομία της αγοράς, να ενθαρρυνθούν τα μέτρα ελευθέρωσης και να υποστηριχθεί η δημιουργία ζώνης ελευθέρων συναλλαγών στην παρευξείνια περιοχή, σύμφωνα με τις αρχές του ΠΟΕ. Ο αντίκτυπος των τεχνολογικών καινοτομιών θα μπορούσε να ανοίξει νέους τομείς για τη διεθνή συνεργασία, τις εξωτερικές επενδύσεις και την ανάπτυξη των υπηρεσιών.

6.4.1

Η ΕΟΚΕ φρονεί ότι η περιοχή του Ευξείνου Πόντου είναι γεωπολιτικά και στρατηγικά σημαντική ως περιοχή παραγωγής και μεταφοράς ενέργειας, διότι παρέχει στην ΕΕ τη δυνατότητα να διαφοροποιήσει τους προμηθευτές της. Η ΕΟΚΕ είναι υπέρ της ενθάρρυνσης της διαφοροποίησης της προσφοράς –περαιτέρω ενίσχυση της στήριξης για τον καθορισμό και τη δημιουργία νέων, βιώσιμων και ασφαλών, υποδομών και διαδρόμων μεταφοράς, προμηθευτών και διαδρομών.

6.4.2

Η αύξηση των τιμών του πετρελαίου και του φυσικού αερίου, η αυξανόμενη εξάρτηση της ΕΕ από ολιγάριθμους εξωτερικούς προμηθευτές και η άνοδος της θερμοκρασίας του πλανήτη αποτελούν επίσης προβλήματα που προκαλούν ανησυχία στις χώρες της περιοχής του Ευξείνου Πόντου. Η ΕΕ έχει ξεκινήσει συζήτηση σχετικά με την αναγκαιότητα μιας ευρωπαϊκής ενεργειακής πολιτικής για να διασφαλιστεί η βιώσιμη ανάπτυξη, η ανταγωνιστικότητα και η ασφάλεια του εφοδιασμού (3). Η ΕΟΚΕ συνειδητοποιεί ότι η αύξηση των ενεργειακών τιμών θα έχει σοβαρό αντίκτυπο στις οικονομικές και κοινωνικές ισορροπίες στις χώρες της περιοχής.

6.4.3

Νέες οδοί εφοδιασμού, όπως ο διακασπιακός/διευξείνιος ενεργειακός διάδρομος (4) και ο αγωγός Nabucco (5) (ένας αγωγός μήκους 3 400 χιλιομέτρων, που θα μεταφέρει 31 δισ. κυβικούς τόνους φυσικού αερίου κατ' έτος), καθώς και τα προγράμματα INOGATE και TRACECA, αναμένεται ότι θα αποτελέσουν κατάλληλο πλαίσιο για τη δημιουργία μιας ανταγωνιστικής αγοράς ενέργειας. Η Ρωσία έχει αρχίσει την κατασκευή του αγωγού South Stream, που θα ξεκινά από τη Ρωσία, θα διασχίζει υπογείως τον Εύξεινο Πόντο και τα Βαλκάνια και θα φθάνει στην Κεντρική Ευρώπη, και του αγωγού Nord Stream στη Βαλτική.

6.4.4

Η ΕΟΚΕ τονίζει ότι η αποτελεσματική εφαρμογή της εξωτερικής πολιτικής όσον αφορά τους δυνητικούς νέους ενεργειακούς διάδρομους για τον εφοδιασμό με πετρέλαιο και φυσικό αέριο από τις περιοχές του Ευξείνου Πόντου και της Κασπίας θα πρέπει να βασιστεί στην υποστήριξη του Αζερμπαϊτζάν να αποκτήσει πραγματική ανεξαρτησία ως προμηθευτής ενέργειας, με την παροχή βοήθειας για την ανάπτυξη των εθνικών του βιομηχανιών πετρελαίου και φυσικού αερίου, και στην υποστήριξη της Γεωργίας, της Δημοκρατίας της Μολδαβίας, της Ρουμανίας και της Ουκρανίας ως βασικών παραγόντων των νέων ενεργειακών διαδρόμων προς την ευρωπαϊκή επικράτεια. Θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι η Ρωσία ενδιαφέρεται επίσης για αυτή τη διαδικασία. Η ΕΟΚΕ συνιστά να υποστηριχθούν με όλα τα μέσα οι ευρωπαϊκές εταιρείες που συμμετέχουν σε σχέδια για την ανάπτυξη των βιομηχανιών πετρελαίου και φυσικού αερίου και για την κατασκευή αγωγών στην Ανατολική Ευρώπη και στην Κεντρική Ασία. Η ΕΕ πρέπει επίσης να επιδιώξει την ενίσχυση του ρόλου της Τουρκίας ως παράγοντα σταθερότητας στην περιοχή.

6.4.5

Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι η ανάπτυξη πολιτικών για την αποδοτική χρήση της ενέργειας στην περιοχή του Ευξείνου Πόντου θα πρέπει να αποτελέσει μια από τις βασικές προτεραιότητες των προγραμμάτων συνεργασίας και τεχνικής βοήθειας της ΕΕ. Τα προγράμματα που σχετίζονται με την ενέργεια θα πρέπει να συμβάλουν στην εξοικονόμηση ενέργειας, στον περιορισμό του κόστους και στη μείωση της ρύπανσης.

6.5.1

Η ΕΟΚΕ επικροτεί το επικείμενο πρόγραμμα διασυνοριακής συνεργασίας για τη λεκάνη του Ευξείνου Πόντου στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Μέσου Γειτονίας και Εταιρικής Σχέσης (ΕΜΓΕΣ 2007-2013) και υπογραμμίζει τη σημασία της προαγωγής των επαφών μεταξύ των λαών και, ιδιαίτερα, μεταξύ των νέων γενεών στις παρευξείνιες χώρες.

6.5.2

Η ΕΟΚΕ τάσσεται υπέρ της περαιτέρω ενίσχυσης της συνεργασίας για να αναπτυχθεί αμοιβαία κατανόηση και να ενθαρρυνθούν οι οικονομικές, κοινωνικές και πολιτιστικές επαφές και είναι υπέρ της προώθησης των ανταλλαγών μεταξύ των λαών ως τρόπου εδραίωσης της βιώσιμης ανάπτυξης, της ευημερίας, της σταθερότητας και της ασφάλειας στην περιοχή του Ευξείνου Πόντου.

6.5.3

Η ΕΟΚΕ τονίζει την αναγκαιότητα πραγματικής εφαρμογής των διευκολύνσεων χορήγησης θεώρησης και των συμφωνιών επανεισδοχής, οι οποίες μπορούν να διευκολύνουν τις εκπαιδευτικές ανταλλαγές και τις ανταλλαγές νέων, τις επαφές μεταξύ των επιχειρήσεων, την κινητικότητα των ερευνητών ως μέρος της αυξανόμενης ερευνητικής συνεργασίας και τις επαφές μεταξύ των συνδικαλιστικών οργανώσεων, των περιφερειακών και τοπικών αρχών, των ΜΚΟ και των πολιτιστικών ομάδων.

6.5.4

Οι επαφές μεταξύ των λαών μπορούν να προωθήσουν τη συνεργασία στους τομείς της παιδείας, της επιμόρφωσης και της έρευνας, υπογραμμίζοντας ταυτόχρονα τη σημασία της ενίσχυσης του διαπολιτισμικού διαλόγου μέσω των υφιστάμενων προγραμμάτων της ΕΕ (6). Οι επαφές μεταξύ των επιχειρήσεων και η συνεργασία μεταξύ των οργανώσεων των εργοδοτών θα πρέπει να ενθαρρυνθούν ενεργά προκειμένου να συναφθούν στενότεροι δεσμοί και να πραγματοποιηθούν ανταλλαγές εμπειριών και προδιαγραφών για τις δραστηριότητες.