EUR-Lex Access to European Union law

Back to EUR-Lex homepage

This document is an excerpt from the EUR-Lex website

Document 32007D0055

Απόφαση της Επιτροπής, της 9ης Νοεμβρίου 2005 , σχετικά με το καθεστώς ενίσχυσης που σχεδιάζει να εφαρμόσει η Γαλλία υπέρ των παραγωγών και εμπόρων των οίνων λικέρ: Pineau des Charentes, Floc de Gascogne, Pommeau de Normandie και Macvin du Jura [κοινοποιηθείσα υπό τον αριθμό Ε(2005) 4189]

ΕΕ L 32 της 6.2.2007, p. 37–48 (ES, CS, DA, DE, ET, EL, EN, FR, IT, LV, LT, HU, NL, PL, PT, SK, SL, FI, SV)
ΕΕ L 32 της 6.2.2007, p. 5–5 (BG, RO)

Legal status of the document In force

ELI: http://data.europa.eu/eli/dec/2007/55(1)/oj

6.2.2007   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

L 32/37


ΑΠΌΦΑΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΉΣ

της 9ης Νοεμβρίου 2005

σχετικά με το καθεστώς ενίσχυσης που σχεδιάζει να εφαρμόσει η Γαλλία υπέρ των παραγωγών και εμπόρων των οίνων λικέρ: Pineau des Charentes, Floc de Gascogne, Pommeau de Normandie και Macvin du Jura

[κοινοποιηθείσα υπό τον αριθμό Ε(2005) 4189]

(Το κείμενο στη γαλλική γλώσσα είναι το μόνο αυθεντικό)

(2007/55/ΕΚ)

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ,

Έχοντας υπόψη:

τη συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, και ιδίως το άρθρο 88, παράγραφος 2, πρώτο εδάφιο,

αφού κάλεσε τους ενδιαφερόμενους να υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους σύμφωνα με το εν λόγω άρθρο (1)

εκτιμώντας τα ακόλουθα:

I.   ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

(1)

Με επιστολή της 23ης Ιουνίου 2003, η Μόνιμη Αντιπροσωπεία της Γαλλίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση κοινοποίησε στην Επιτροπή, με βάση το άρθρο 88 παράγραφος 3 της Συνθήκης, καθεστώς ενίσχυσης που σχεδίαζε να εφαρμόσει υπέρ των παραγωγών και εμπόρων των οίνων λικέρ: Pineau de Charentes, Floc de Gascogne, Pommeau de Normandie και Macvin du Jura. Με επιστολές της 9ης Αυγούστου, της 24ης και της 28ης Νοεμβρίου 2003 και της 17ης και 24ης Φεβρουαρίου 2004 η Γαλλία παρέσχε συμπληρωματικές πληροφορίες στην Επιτροπή.

(2)

Με επιστολή της 20ης Απριλίου 2004 η Επιτροπή ενημέρωσε τη Γαλλία για την απόφασή της να κινήσει τη διαδικασία που προβλέπεται στο άρθρο 88, παράγραφος 2 της συνθήκης ΕΚ έναντι του μέτρου αυτού.

(3)

Η απόφαση της Επιτροπής να κινήσει τη διαδικασία δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων  (2). Η Επιτροπή κάλεσε τους ενδιαφερόμενους να υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους σχετικά με το εν λόγω μέτρο.

(4)

Η Επιτροπή δεν έλαβε σχετικές παρατηρήσεις εκ μέρους των ενδιαφερομένων.

(5)

Με επιστολή της 11ης Ιουνίου 2004, η οποία πρωτοκολλήθηκε στις 14 Ιουνίου 2004, η Γαλλία κοινοποίησε στην Επιτροπή τις παρατηρήσεις της.

II.   ΛΕΠΤΟΜΕΡΗΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ

(6)

Οι ενισχύσεις που κοινοποιήθηκαν αποτελούν τη συνέχεια ενισχύσεων που είχαν κοινοποιηθεί και εγκριθεί προηγουμένως από την Επιτροπή, στο πλαίσιο των κρατικών ενισχύσεων αριθ. N 703/95 (3) και αριθ. 327/98 (4), και αφορούν δράσεις διαφήμισης και προώθησης, προγράμματα έρευνας και πειραματισμού, δράσεις τεχνικής στήριξης, καθώς και δράσεις που αποσκοπούν να ενθαρρύνουν την παραγωγή ποιοτικών προϊόντων.

(7)

Η απόφαση της Επιτροπής σχετικά με την κρατική ενίσχυση αριθ. N 703/95 ακυρώθηκε με απόφαση του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων η οποία αναλύεται λεπτομερώς κατωτέρω.

(8)

Οι ενισχύσεις αριθ. N 703/95 και 327/98, που αρχικώς είχε προγραμματιστεί να διαρκέσουν μια πενταετία, από το 1995/1996, χορηγήθηκαν σε επτά δόσεις, εκ των οποίων η τελευταία κάλυπτε την περίοδο Μάιος 2001 — Απρίλιος 2002. Λόγω δημοσιονομικών περιορισμών που επέβαλε η Κυβέρνηση, οι πόροι για την τελευταία δόση δεν έχουν μέχρι σήμερα αποδεσμευτεί. Η ημερομηνία λήξης του προηγούμενου καθεστώτος μετατέθηκε στις 30 Απριλίου 2002.

(9)

Όσον αφορά τους δικαιούχους παραγωγούς, έχουν μεσολαβήσει αλλαγές ως προς τα προηγούμενα καθεστώτα. Οι επαγγελματίες του κλάδου παραγωγής αποσταγμάτων (Armagnac, Calvados, Cognac) δεν ζήτησαν παράταση του καθεστώτος. Κατά συνέπεια, οι γαλλικές αρχές αποφάσισαν να περιορίσουν το καθεστώς σε ορισμένους οίνους λικέρ ονομασίας προέλευσης ελεγχόμενης (Ο.Π.Ε.).

(10)

Για το σύνολο των σχετικών διεπαγγελματικών οργανώσεων και το σύνολο των ενισχύσεων που περιγράφονται παρακάτω προβλέπεται, για πέντε έτη, συνολικός προϋπολογισμός ενισχύσεων 12 000 000 ευρώ, που κατανέμεται ως εξής: Pineau des Charentes, 9 360 000 EUR· Floc de Gascogne, 2 040 000 EUR· Pommeau de Normandie, 360 000 EUR και Macvin du Jura, 240 000 EUR.

(11)

Οι δράσεις έρευνας, τεχνικής υποστήριξης και ανάπτυξης της παραγωγής ποιοτικών προϊόντων θα χρηματοδοτηθούν αποκλειστικά από το κράτος με δημοσιονομικούς πόρους. Οι δράσεις διαφήμισης και προώθησης θα χρηματοδοτηθούν εν μέρει από το κράτος και εν μέρει από τις οικείες διεπαγγελματικές οργανώσεις, μέσω αυτόβουλων υποχρεωτικών εισφορών (εφεξής ΑΥΕ) των μελών τους. Για τις δράσεις διαφήμισης στην επικράτεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το κράτος θα συμβάλει σε ποσοστό 50 % κατ' ανώτατο όριο.

(12)

Οι ΑΥΕ εφαρμόζονται στις ποσότητες οίνου λικέρ Ο.Π.Ε. που διατίθενται στην αγορά από τους αμπελουργούς, τις επιχειρήσεις απόσταξης, τους εμπόρους και τους χονδρεμπόρους που είναι εγκατεστημένοι στη οικείες περιοχές παραγωγής οίνων λικέρ Ο.Π.Ε..

(13)

Το 2002, οι ΑΥΕ ανερχόταν σε 12,96 EUR/hl Pineau de Charentes· σε 0,25 EUR/φιάλη Floc de Gascogne· σε 30,79 EUR/hl Pommeau de Normandie και σε 2,75 EUR/hl Macvin de Jura.

1.   Οι δράσεις διαφήμισης και προώθησης

(14)

Οι γαλλικές αρχές εξήγησαν ότι τα προγράμματα προβλέπεται να υλοποιηθούν σε ορισμένες αγορές της Ευρωπαϊκής Ένωσης μεταξύ των οποίων η Γαλλία, και σε αγορές τρίτων χωρών. Ο σκοπός των προβλεπομένων μέτρων διαφήμισης είναι να προωθηθεί η αύξηση της πρόθεσης αγοράς, με την ενημέρωση σχετικά με τους οίνους λικέρ, χωρίς ωστόσο να περιοριστεί η διαφήμιση σε προϊόντα συγκεκριμένων επιχειρήσεων. Τα προϊόντα που θα διαφημιστούν είναι όλα προϊόντα ονομασίας προέλευσης ελεγχόμενης: Pineau des Charentes, Floc de Gascogne, Pommeau de Normandie και Macvin du Jura.

(15)

Οι δράσεις αυτές θα απευθύνονται σε όλους τους οργανωμένους παραγωγούς οίνων λικέρ οι οποίοι, σύμφωνα με τις γαλλικές αρχές, δεν θα ήταν σε θέση από μόνοι τους να αναλάβουν ανάλογη δράση για να βελτιωθεί η πώληση των προϊόντων τους.

(16)

Θα ληφθεί μέριμνα ώστε το περιεχόμενο των μηνυμάτων των δράσεων διαφήμισης να μην έχουν ως σκοπό να αποτρέψουν τους καταναλωτές να αγοράσουν προϊόντα άλλων κρατών μελών ή να δυσφημίσουν τα προϊόντα αυτά.

(17)

Πρόκειται για εκστρατείες διαφήμισης, ενημέρωσης και επικοινωνίας, που θα περιλαμβάνουν διάφορα είδη δράσεων, συγκεκριμένα: διαφήμιση στα ΜΜΕ, δημιουργία και διάδοση άλλου διαφημιστικού υλικού, δράσεις διαφήμισης των σημείων πώλησης που συνδέονται με την διαφημιστική εκστρατεία. Οι εκστρατείες αυτές ενδέχεται να συνδέονται με μέτρα προώθησης όπως: δημόσιες σχέσεις, συμμετοχή σε εκθέσεις, διοργάνωση σεμιναρίων ή εκδηλώσεων, έκδοση φυλλαδίων και άλλων ενημερωτικών εντύπων, εκπόνηση μελετών σχετικά με την εικόνα των προϊόντων στους καταναλωτές και την καταλληλότητα των διαφημιστικών εκστρατειών.

(18)

Οι γαλλικές αρχές ανέλαβαν τη δέσμευση να παρουσιάσουν τα πρωτότυπα ή αντίγραφα του διαφημιστικού υλικού που θα χρησιμοποιηθεί για αυτές τις εκστρατείες.

(19)

Το ποσοστό των ενισχύσεων που προγραμματίζουν οι διεπαγγελματικές οργανώσεις για τη διαφήμιση θα είναι 50 % για δράσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση, συμπεριλαμβανομένης της Γαλλίας, και 80 % για δράσεις σε τρίτες χώρες.

(20)

Οι ενισχύσεις που προβλέπονται για τις προβλεπόμενες δράσεις, ανέρχονται, σε ευρώ, σε:

 

ΕΕ

Τρίτες χώρες

Σύνολο

Floc de Gascogne

1 490 000

212 500

1 702 500

Pineau des Charentes

6 956 000

1 000 000

7 956 000

Pommeau de Normandie

360 000

360 000

Macvin du Jura

175 000

175 000

Συνολο

8 981 000

1 212 500

10 193 500

2.   Οι δράσεις έρευνας

(21)

Σύμφωνα με τις γαλλικές αρχές, οι δράσεις υποστήριξης της έρευνας και του πειραματισμού θα αφορούν αποκλειστικώς κάθε είδους γενική έρευνα προς όφελος όλου του κλάδου.

(22)

Όσον αφορά τον οίνο λικέρ Pineau des Charentes: μικροβιολογία, βακτηριακές αλλοιώσεις και συνέπειες (ταυτοποίηση των παραγόντων ανάπτυξης βακτηρίων γαλακτικής ζύμωσης στο Pineau des Charentes, ανάπτυξη δοκιμών μολύνσεως και τεχνικών διόρθωσης)· μηχανισμοί παλαίωσης του Pineau des Charentes (προσδιορισμός αναλυτικών κριτηρίων που χαρακτηρίζουν τα φαινόμενα οξείδωσης και ανάδειξη των παραγόντων παλαίωσης)· συγκρότηση βάσης αναλυτικών δεδομένων (γενικές αναλύσεις — τίτλος οινοποιήσιμης αλκοόλης, σάκχαρα, pH —, ενδεχόμενες μολύνσεις χημικές και βακτηριακές, με μέταλλα, κατιόντα, πτητικές ενώσεις, υπόλοιπα φυτοϋγειονομικών προϊόντων).

(23)

Όσον αφορά τον οίνο λικέρ Floc de Gascogne: μελέτες σχετικά με τις ποικιλίες και τους συνδυασμούς τους, με στόχο τη βελτιστοποίηση της εναρμόνισης των συνδυασμών ποικιλιών για να ενισχυθεί η ανάλαφρη και φρουτώδης γεύση κατά την παρασκευή του Floc de Gascogne (επιδίωξη υψηλής περιεκτικότητας σε σάκχαρα, ζωηρού χρώματος, και ενιαίας ολικής οξύτητας)· μελέτη του οίνου Armagnac που καθιστά δυνατή την παρασκευή του Floc de Gascogne (αναλυτική παρακολούθηση — περιεκτικότητα σε χαλκό, αιθανόλη, οξικό αιθύλιο, αλκοολικός τίτλος —, βελτίωση των χρησιμοποιούμενων οίνων Armagnac)· μελέτες και ανάπτυξη Floc de Gascogne κατάλληλου για συγκεκριμένα είδη κατανάλωσης, εφαρμογή ποιοτικών και ποσοτικών δοκιμών, διατήρηση.

(24)

Όσον αφορά τον οίνο λικέρ Macvin du Jura: ανάπτυξη της τεχνικής (παρακολούθηση της ωρίμανσης ομάδων ποικιλιών Jura για να καθοριστεί ο βαθμός παλαίωσης και οι ποικιλίες που ανταποκρίνονται καλύτερα στην παρασκευή Macvin du Jura)· διαλογή και βαθμολόγηση αμπελώνων· ποιότητα των γλευκών και έκθλιψη (επιπτώσεις στην ποιότητα αρωμάτων των Macvin du Jura των μεθόδων λήψης των γλεύκων — προσθήκη ενζύμων και ψύξη — και της διαβροχής τους με το φλοιό)· συνέπειες των δόσεων SO2 στην απολάσπωση· διαύγαση και επεξεργασία για την εμφιάλωση (σύγκριση των διαφορετικών μεθόδων που αποσκοπούν στην εξασφάλιση και τη διατήρηση της διαύγειας του οίνου Macvin du Jura μετά την εμφιάλωσή του).

(25)

Προγραμματίζεται η πλήρης χρηματοδότηση των προβλεπόμενων ερευνητικών εργασιών. Οι ενισχύσεις για αυτές τις δράσεις έρευνας πενταετούς διάρκειας, συμπεριλαμβανομένων των δαπανών για την πληροφορική και την βιβλιογραφία και όλων των δαπανών για τη διάθεση των αποτελεσμάτων αυτών των μέτρων σε όλες τις επιχειρήσεις του κλάδου, προβλέπεται να κατανεμηθούν ως εξής: Pineau des Charentes, 912 600 EUR· Floc de Gascogne, 118 000 EUR και Macvin du Jura, 65 000 EUR.

3.   Οι δράσεις τεχνικής υποστήριξης

(26)

Οι γαλλικές αρχές έχουν περιγράψει τις προβλεπόμενες δράσεις τεχνικής υποστήριξης, οι οποίες συνίστανται κυρίως σε τεχνική κατάρτιση με σκοπό τη βελτίωση και τον πλήρη έλεγχο των διεργασιών παραγωγής σε όλα τα επίπεδα (πρωτογενής παραγωγή, υλοποίηση, οργανοληπτικές δοκιμές), καθώς και μέτρα διάδοσης των γνώσεων.

(27)

Οι δαπάνες για τις εργασίες αυτές θα χρηματοδοτηθούν εξ ολοκλήρου, με την επιφύλαξη του προαναφερομένου ανωτάτου ορίου. Οι ενισχύσεις για αυτές τις εργασίες κατά την πενταετή περίοδο προβλέπεται να κατανεμηθούν ως εξής: Pineau des Charentes, 280 800 EUR και Floc de Gascogne, 169 000 EUR.

4.   Οι δράσεις υπέρ της παραγωγής ποιοτικών προϊόντων

(28)

Ενισχύσεις για την παραγωγή ποιοτικών προϊόντων έχουν προβλεφθεί για τους οίνους λικέρ Pineau des Charentes και Floc de Gascogne. Πρόκειται για τις εξής δράσεις: HACCP (ανάλυση κινδύνων και κρίσιμα σημεία ελέγχου) και ιχνηλασιμότητα (εκπόνηση και διάδοση πλαισίου αναφοράς σύμφωνα με τις τεχνικές και κανονιστικές απαιτήσεις)· τεχνικές και οικονομικές μελέτες για την ενθάρρυνση μέτρων ποιοτικής βελτίωσης.

(29)

Οι ενισχύσεις για αυτές τις δράσεις κατά την πενταετή περίοδο προβλέπεται να κατανεμηθούν ως εξής: Pineau des Charentes, 210 600 EUR και Floc de Gascogne, 50 500 EUR.

III.   ΕΝΑΡΞΗ ΤΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ ΠΟΥ ΠΡΟΒΛΕΠΕΤΑΙ ΣΤΟ ΑΡΘΡΟ 88, ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 2 ΤΗΣ ΣΥΝΘΗΚΗΣ

(30)

Όσον αφορά τη φύση, τις προϋποθέσεις χορήγησης ή την μέθοδο χρηματοδότησης των προβλεπόμενων ενισχύσεων, από την προκαταρκτική εξέταση των μέτρων δεν προέκυψαν ουσιαστικές αμφιβολίες, παρότι όσον αφορά τις ενισχύσεις για την διαφήμιση, η Επιτροπή έκρινε απαραίτητο να αναλάβει η Γαλλία τη γραπτή δέσμευση να είναι επουσιώδης οποιαδήποτε αναφορά της εθνικής προέλευσης των προϊόντων.

(31)

Η Επιτροπή κίνησε τη διαδικασία που προβλέπεται στο άρθρο 88 παράγραφος 2 της Συνθήκης για λόγους σχετικούς με το συμβιβάσιμο των ενισχύσεων με άλλες διατάξεις της κοινοτικής νομοθεσίας, συγκεκριμένα το άρθρο 90 της Συνθήκης.

(32)

Πρέπει εν προκειμένω να υπενθυμιστεί ότι το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (5) ακύρωσε την απόφαση της Επιτροπής σχετικά με την κρατική ενίσχυση αριθ. N 703/95, ενίσχυση που παρατείνεται με το κοινοποιηθέν μέτρο.

(33)

Στην απόφασή του το Δικαστήριο υπενθύμισε ότι κατά τη διάρκεια των ετών 1992 και 1993 (6) η γαλλική κυβέρνηση είχε θεσπίσει καθεστώς διαφορετικής τιμολόγησης για τους οίνους λικέρ και τους φυσικούς γλυκούς οίνους. Έτσι, από 1ης Ιουλίου 1993, επιβλήθηκε στους οίνους αυτούς ειδικός φόρος κατανάλωσης 1 400 FRF (7) /εκατόλιτρο (ήτοι 9 FRF ανά φιάλη) οίνου λικέρ και 350 FRF/εκατόλιτρο φυσικού γλυκού οίνου.

(34)

Τα έτη 1993/1994, ορισμένοι γάλλοι παραγωγοί οίνων λικέρ αρνήθηκαν να πληρώσουν το συμπληρωματικό φόρο κατανάλωσης για τους οίνους λικέρ. Τον Ιούνιο του 1994, όταν ανεστάλη αυτή η «παρακράτηση των ειδικών φόρων κατανάλωσης», ο πρόεδρος της εθνικής συνομοσπονδίας παραγωγών οίνων λικέρ Ο.Π.Ε. δικαιολόγησε την αναστολή αυτή με βάση το γεγονός ότι, κατ'αυτόν, η γαλλική κυβέρνηση σκόπευε να καταβάλει στους γάλλους παραγωγούς οίνων λικέρ ετήσια αποζημίωση, καθώς και αποζημίωση για τα έτη 1994 μέχρι 1997.

(35)

Το 1995, η Associação dos Exportadores de Vinho do Porto (Ένωση Επιχειρήσεων Εξαγωγής Οίνου Porto, εφεξής AEVP) υπέβαλε στην Επιτροπή δύο καταγγελίες. Η AEVP υποστήριζε ότι συνδεόταν η διαφορά στη φορολόγηση μεταξύ των οίνων λικέρ και των φυσικών γλυκών οίνων, αφενός, και η ενίσχυση υπέρ των γάλλων παραγωγών οίνων λικέρ, αφετέρου. Σύμφωνα με την AEVP, η εν λόγω ενίσχυση προοριζόταν να αντισταθμίσει την υψηλότερη φορολόγηση των γάλλων παραγωγών οίνων λικέρ, γεγονός που συνεπαγόταν στην ουσία ότι μόνον οι αλλοδαποί παραγωγοί οίνων λικέρ θα έπρεπε να καταβάλουν υψηλότερο φόρο. Η δυσμενής αυτή φορολόγηση συνιστούσε λοιπόν παράβαση του άρθρου 95 (νυν άρθρο 90) της Συνθήκης.

(36)

Το Δικαστήριο αναγνώρισε ότι μέρος των εν λόγω ενισχύσεων φαινόταν να ευνοεί μια κατηγορία παραγωγών που συνέπιπτε ουσιαστικά με εκείνη των γάλλων παραγωγών οίνων λικέρ οι οποίοι, βάσει του συστήματος φορολόγησης, ευρίσκονταν σε μειονεκτική θέση, και ότι ενδεχόμενη ύπαρξη σχέσης μεταξύ του συστήματος φορολόγησης και του σχεδίου των εν λόγω ενισχύσεων αποτελεί σημαντική δυσκολία προκειμένου να εκτιμηθεί το συμβιβάσιμο του εν λόγω σχεδίου με τις διατάξεις της Συνθήκης.

(37)

Το Δικαστήριο τόνισε ότι υπό αυτές τις συνθήκες, η Επιτροπή θα ήταν σε θέση να κατανοήσει τα εγειρόμενα με τις κατατεθείσες από την AEVP καταγγελίες ζητήματα μόνον εφόσον κινούσε τη διαδικασία του άρθρου 93 παράγραφος 2 (νυν άρθρο 88 παράγραφος 2) της Συνθήκης.

(38)

Εξάλλου, το Δικαστήριο διαπίστωσε ότι η απόφαση της Επιτροπής στερείτο αιτιολόγησης, επειδή η Επιτροπή δεν είχε εξηγήσει για ποιο λόγο είχε καταλήξει στο συμπέρασμα ότι ήταν αβάσιμη η αιτίαση της AEVP όσον αφορά ενδεχόμενη παράβαση του άρθρου 95 (νυν άρθρο 90) της Συνθήκης.

(39)

Το Δικαστήριο αποφάνθηκε ότι η προσβαλλόμενη απόφαση είναι παράνομη λόγω τόσο της παραλείψεως κινήσεως της διαδικασίας του άρθρου 93 παράγραφος 2 (νυν άρθρο 88 παράγραφος 2) της Συνθήκης όσο και της παραβάσεως της υποχρεώσεως αιτιολογήσεως που προβλέπεται στο άρθρο 190 (νυν άρθρο 253) της Συνθήκης.

(40)

Με βάση την απόφαση του Δικαστηρίου, η Επιτροπή έκρινε απαραίτητο να εξετάσει ενδελεχώς κατά πόσον συμβιβάζεται με το άρθρο 90 της Συνθήκης το κοινοποιηθέν μέτρο το οποίο συνιστούσε παράταση των ενισχύσεων που εγκρίθηκαν με την ακυρωθείσα από το Δικαστήριο απόφαση.

(41)

Στο πλαίσιο της προκαταρκτικής εξέτασης του μέτρου, η Επιτροπή απηύθυνε το ερώτημα στην Γαλλία κατά πόσον η εν λόγω κρατική ενίσχυση δεν αποτελούσε, εκ των πραγμάτων, μερική επιστροφή αποκλειστικώς στους γάλλους παραγωγούς οίνου λικέρ του φόρου που προβλέπεται στο άρθρο 402α του γενικού φορολογικού κώδικα (code général des impôts).

(42)

Στις απαντήσεις κατά την πρώτη φάση, η Γαλλία υπογράμμισε ότι, όπως και στο παρελθόν, εξακολουθεί να μην υφίσταται σύνδεση μεταξύ των μέτρων ενίσχυσης που προτάθηκαν και των ειδικών φόρων κατανάλωσης, για τους ακόλουθους λόγους:

(43)

Σύμφωνα με τις γαλλικές αρχές, το ποσό της ενίσχυσης (2,4 εκατομ. EUR ανά έτος, 12 εκατομ. EUR για πέντε έτη) είναι δυσανάλογα χαμηλό ως προς τα έσοδα από τα τέλη κατανάλωσης (ειδικός φόρος κατανάλωσης) του εν λόγω κλάδου. Από την πώληση 150 000 εκατόλιτρων οίνων λικέρ Ο.Π.Ε., για τους οποίους ο ειδικός φόρος κατανάλωσης είναι 214 EUR/hl, εισπράττονται ετησίως περισσότερα από 32 εκατομ. EUR ειδικοί φόροι κατανάλωσης.

(44)

Επειδή στους οίνους λικέρ επιβάλλεται ειδικός φόρος, 214 EUR/hl αντί 54 EUR/hl που επιβάλλεται στους φυσικούς γλυκούς οίνους, ο κλάδος φορολογείται με επιπλέον 24 εκατομ. EUR ειδικούς φόρους. Σύμφωνα με τις γαλλικές αρχές το ποσό αυτό είναι δυσανάλογα χαμηλό προς το ύψος των προτεινομένων ενισχύσεων.

(45)

Σύμφωνα με τις γαλλικές αρχές ποτέ δεν είχε εφαρμοστεί διάταξη σύμφωνα με την οποία τα έσοδα που εισπράττονται με βάση το άρθρο 402α του γενικού φορολογικού κώδικα να είναι δυνατόν να χρησιμοποιηθούν υπέρ των εθνικών παραγωγών οίνων λικέρ. Για παράδειγμα, τα έσοδα που προέκυψαν από την 1η Ιανουαρίου 1995 μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2000 διατέθηκαν στο «fonds de solidarité vieillesse» (ταμείο αλληλεγγύης για τους ηλικιωμένους). Τα έσοδα που συγκεντρώθηκαν από 1ης Ιανουαρίου 2001 μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2003 διατέθηκαν σε ταμείο για τη χρηματοδότηση της μείωσης του χρόνου απασχόλησης. Από την 1η Ιανουαρίου 2004 τα έσοδα καταχωρούνται στον κρατικό προϋπολογισμό.

(46)

Αφού εξέτασε τις πληροφορίες αυτές η Επιτροπή έκρινε ότι δεν ήταν δυνατόν να αρθούν κατηγορηματικώς οι αμφιβολίες που διατυπώθηκαν όσον αφορά την ύπαρξη σύνδεσης μεταξύ των φόρων που καταβάλλονται και της ενίσχυσης.

(47)

Η Επιτροπή θεώρησε ότι η έλλειψη άμεσης αντιστοιχίας μεταξύ του ύψους της ενίσχυσης (2,4 εκατομ. EUR) και των εσόδων από τους ειδικούς φόρους κατανάλωσης στους οίνους λικέρ (32 εκατομ. EUR), ή μεταξύ του ποσού της ενίσχυσης (2,4 εκατομ. EUR) και των ειδικών φόρων κατανάλωσης που καταβάλλονται συμπληρωματικώς για τους οίνους λικέρ σε σύγκριση προς τους φυσικούς γλυκούς οίνους (24 εκατομ. EUR), δεν αποτελούσε επαρκή απόδειξη ότι ο φόρος και η ενίσχυση δεν σχετίζονται. Δεν ήταν δυνατόν να αποκλειστεί, σε αυτό το στάδιο της διαδικασίας, η δυνατότητα να χρησιμοποιείται, τουλάχιστον εν μέρει, η ενίσχυση για την αποζημίωση των γάλλων παραγωγών οίνων λικέρ, αποζημίωση την οποία δεν δικαιούνται άλλοι παραγωγοί της Κοινότητας.

(48)

Εξάλλου, η Επιτροπή έκρινε ότι θα έπρεπε να ανταποκριθεί στην επιθυμία του Δικαστηρίου να δοθεί η δυνατότητα σε ενδιαφερόμενα τρίτα μέρη να υποβάλουν τα επιχειρήματα τους σχετικά με τυχόν παράβαση του άρθρου 90 της Συνθήκης.

(49)

Στην απόφασή της να κινήσει τη διαδικασία που προβλέπεται στο άρθρο 88 παράγραφος 2 της Συνθήκης, η Επιτροπή ζήτησε λοιπόν από τη Γαλλία να διαβιβάσει συμπληρωματικές κατάλληλες πληροφορίες και αριθμητικά στοιχεία προς επίρρωση των επιχειρημάτων της.

(50)

Ζητήθηκε κατ'αρχάς από την Γαλλία να απαντήσει εάν το Δημόσιο είχε ήδη αναλάβει τη δέσμευση προς τους γάλλους παραγωγούς οίνων λικέρ να καταβάλει αποζημίωση ή αντιστάθμιση, έστω και εν μέρει, για το φόρο που θεσπίστηκε το 1993.

(51)

Η Επιτροπή ζήτησε εν συνεχεία από την Γαλλία να διαβιβάσει αριθμητικά στοιχεία σχετικά με τα ποσά που εισπράχθηκαν από την φορολόγηση των γαλλικών και των εισαγομένων οίνων λικέρ, καθώς και σχετικά με τα ποσά που εισπράχθηκαν ανά προϊόν (γαλλικό ή κοινοτικό).

(52)

Αφού διαπίστωσε ότι ο οίνος λικέρ Pineau de Charentes είναι, μακράν, ο κύριος δικαιούχος της κοινοποιηθείσας ενίσχυσης, με 78 % του συνολικού ποσού, ακολουθούμενος από τον Floc de Gascogne με 17 %, τον Pommeau de Normandie με 3 %, και, τέλος, τον Macvin du Jura, με 2 %, η Επιτροπή ζήτησε από την Γαλλία να διευκρινίσει εάν τα ποσοστά αυτά αντιστοιχούν, για καθένα απ'αυτά τα προϊόντα, με τα ποσοστά των εσόδων του Δημοσίου από την φορολόγηση των οίνων λικέρ.

(53)

Δεδομένου ότι το μεγαλύτερο μέρος των ενισχύσεων καταλαμβάνουν οι δράσεις διαφήμισης, η Γαλλία κλήθηκε να διευκρινίσει εάν η επιλογή αυτή είναι αντιπροσωπευτική των επιλογών του γαλλικού Δημοσίου για άλλους κλάδους της γεωργικής παραγωγής, ιδίως όσον αφορά τα προϊόντα ποιότητας.

(54)

Η Επιτροπή ζήτησε από την Γαλλία να διαβιβάσει τον προϋπολογισμό των ενισχύσεων για τις εκστρατείες διαφήμισης καθενός από τα τέσσερα προϊόντα στην Γαλλία.

(55)

Ζητήθηκε επίσης από τη Γαλλία να δώσει εξηγήσεις σχετικά με τυχόν σχέση μεταξύ των εισπράξεων από τις αυτόβουλες υποχρεωτικές εισφορές και των κονδυλίων του κρατικού προϋπολογισμού για τη χρηματοδότηση των ενισχύσεων.

IV.   ΣΧΟΛΙΑ ΤΗΣ ΓΑΛΛΙΑΣ

(56)

Με επιστολή της 10ης Ιανουαρίου 2005, η Γαλλία διαβίβασε τις ακόλουθες πληροφορίες και παρατηρήσεις:

(57)

Όσον αφορά τις δράσεις διαφήμισης [βλ. αιτιολογική σκέψη 30], οι γαλλικές αρχές ανέλαβαν τη δέσμευση να μη τονιστεί στις διαφημίσεις των προϊόντων, στο πλαίσιο των προς χρηματοδότηση δράσεων, η γαλλική προέλευση των εν λόγω οίνων λικέρ.

(58)

Ως προς τη σχέση μεταξύ του φόρου στους οίνους λικέρ και της ενίσχυσης, η Γαλλία τόνισε εκ νέου ότι δεν σχετίζονται τα έσοδα από τους ειδικούς φόρους κατανάλωσης και το ποσό των ενισχύσεων που προέρχονται από τον κρατικό προϋπολογισμό. Τα έσοδα από τους ειδικούς φόρους κατανάλωσης, συμπεριλαμβανομένων των ειδικών φόρων κατανάλωσης οίνων λικέρ, καταχωρούνται στον γενικό προϋπολογισμό του κράτους. Σύμφωνα με τη Γαλλία, οι δημόσιες αρχές λαμβάνουν ανεξάρτητα αποφάσεις επί θεμάτων ενισχύσεων υπέρ ορισμένων οικονομικών κλάδων. Στην προκειμένη περίπτωση, οι ενισχύσεις αποσκοπούν στην διόρθωση ορισμένων διαρθρωτικών μειονεκτημάτων που αντιμετωπίζουν αυτοί οι οίνοι, συγκεκριμένα η περιορισμένη αναγνωρισιμότητά τους από τους καταναλωτές, το μικρό μέγεθος και περιορισμένη γεωγραφική διασπορά των παραγωγών επιχειρήσεων καθώς και η έλλειψη μέσων για τη διείσδυσή τους στις αγορές.

(59)

Η Γαλλία επιβεβαίωσε ότι δεν υπάρχει κανένα νομικό κείμενο που να επιτρέπει την αποζημίωση για τους ειδικούς φόρους κατανάλωσης που καταβάλλουν οι παραγωγοί οίνων λικέρ [βλ. αιτιολογική σκέψη 50].

(60)

Ως προς το ύψος των εσόδων που αντιστοιχούν στην κατανάλωση γαλλικών και εισαγομένων οίνων λικέρ [βλ. αιτιολογική σκέψη 51], η Γαλλία εξήγησε κατ'αρχάς ότι τα στατιστικά φορολογικά δεδομένα (που ταξινομούνται ανά είδος ειδικού φόρου κατανάλωσης) δεν καθιστούν δυνατή τη διάκριση μεταξύ γαλλικών προϊόντων και προϊόντων που προέρχονται από άλλο κράτος μέλος.

(61)

Εν πάση περιπτώσει, σύμφωνα με τα στοιχεία της Υπηρεσίας Τελωνείων, το ποσό των ειδικών φόρων κατανάλωσης που εισπράχθηκε το 2003 για τους φυσικούς γλυκούς οίνους και τους οίνους λικέρ ανεξαρτήτως της προέλευσής τους ανήλθε σε 142,5 εκατομ. EUR, που κατανέμεται ως εξής: 25,2 εκατομ. EUR για 467 000 hl της κατηγορίας φυσικών γλυκών οίνων που υπόκεινται σε ειδικό φόρο κατανάλωσης 54 EUR/hl, και 117,3 εκατομ. EUR για 548 000 hl οίνων λικέρ που υπόκεινται σε ειδικό φόρο κατανάλωσης 214 EUR/hl.

(62)

Στην τελευταία αναφερόμενη ποσότητα περιλαμβάνεται η παραγωγή των γαλλικών οίνων λικέρ που, με βάση τις δηλώσεις συγκομιδής, κατανέμεται ως εξής: 94 477 hl Pineau des Charentes, 2 091 hl Macvin du Jura, 5 680 hl Pommeau και 6 057 hl Floc de Gascogne.

(63)

Η Γαλλία διαβίβασε πίνακα όπου εμφαίνεται η κατανομή των προβλεπομένων ενισχύσεων μεταξύ των τεσσάρων διεπαγγελματικών οργανώσεων και η κατανομή των ποσοτήτων που παράχθηκαν ανά είδος οίνου λικέρ [βλ. αιτιολογική σκέψη 52].

Ονομασία

Όγκος παραγωγής

Ποσοστό παραγωγής

Ποσοστό προβλεπόμενης ενίσχυσης

Pineau des Charentes

112 436 hl (2001)

87 %

78 %

Floc de Gascogne

8 413 hl (2003)

7 %

17 %

Pommeau

5 111 hl (2002)

4 %

3 %

Macvin du Jura

2 717 hl (2002)

2 %

2 %

(64)

Η Γαλλία επισήμανε ότι το ποσοστό κάθε είδους οίνου λικέρ στην συνολική παραγωγή και το ποσοστό της προβλεπόμενης ενίσχυσης είναι παραπλήσια, χωρίς ωστόσο να συμπίπτουν πλήρως. Η Γαλλία υπογραμμίζει ότι η κατανομή των προβλεπόμενων ενισχύσεων είναι αποτέλεσμα διαβούλευσης μεταξύ των δικαιούχων διεπαγγελματικών οργανώσεων και όχι επιλογή που επιβλήθηκε από τις δημόσιες αρχές.

(65)

Όσον αφορά το ερώτημα της Επιτροπής σχετικά με τον προϋπολογισμό για τις δράσεις διαφήμισης [βλ. αιτιολογική σκέψη 53], η Γαλλία διαβίβασε αριθμητικά στοιχεία από τα οποία προκύπτει ότι, ιδίως στο κλάδο των επιτραπέζιων οίνων με γεωγραφική ένδειξη (VQPRD), τα ποσά για τις δράσεις διαφήμισης ανέρχονται σε ποσοστό μεταξύ 50 % και 74 % του συνολικού προϋπολογισμού που τέθηκε στη διάθεση των διεπαγγελματικών οργανώσεων.

(66)

Η Γαλλία γνωστοποίησε, για καθεμία από τις τέσσερις διεπαγγελματικές οργανώσεις, το ποσοστό του προϋπολογισμού για τις διαφημιστικές εκστρατείες στη Γαλλία. Η κατανομή αυτή, που θα παραμείνει αμετάβλητη εάν εγκριθεί το καθεστώς των ενισχύσεων, ήταν επίσης αποτέλεσμα ελεύθερης επιλογής των διεπαγγελματικών οργανώσεων.

Οίνοι λικέρ Ο.Π.Ε.

Προϋπολογισμός 2003 για την διαφήμιση

Ποσοστό για τη διαφήμιση στη Γαλλία

Προβλεπόμενες ενισχύσεις (2,4 εκατομ. EUR/έτος)

Ποσοστό για τη διαφήμιση στη Γαλλία

Pineau

1 671 000 EUR

74 %

1 872 000 EUR

74 %

Floc

279 000 EUR

64 %

408 000 EUR

64 %

Pommeau

166 000 EUR

100 %

72 000 EUR

100 %

Macvin

22 600 EUR

100 %

48 000 EUR

100 %

(67)

Η Γαλλία διαβίβασε τον ακόλουθο πίνακα που αφορά τυχόν συσχέτιση μεταξύ των εσόδων από ΑΥΕ και των φόρων από τον κρατικό προϋπολογισμό για τη χρηματοδότηση των ενισχύσεων:

Ονομασία προέλευσης

Ποσότητα

Ύψος των ΑΥΕ

Έσοδα από ΑΥΕ που διατέθηκαν για τη διαφήμιση

Ενίσχυση από τον κρατικό προϋπολογισμό για την προώθηση των προϊόντων

Pineau

112 436 hl

12,96 EUR/hl

1 457 000 EUR

1 591 000 EUR

Floc

8 413 hl

0,25 EUR/φιάλη

279 000 EUR

340 000 EUR

Pommeau

5 111 hl

30,79 EUR/hl

157 000 EUR

72 000 EUR

Macvin

2 717 hl

2,75 EUR/hl

75 000 EUR

35 000 EUR

(68)

Τα έσοδα που είναι δυνατόν να χρησιμοποιηθούν για τη διαφήμιση δεν προέρχονται μόνον από τα ποσά που συγκεντρώνονται μέσω των ΑΥΕ. Συγκεκριμένα, οι διεπαγγελματικές οργανώσεις έχουν τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσουν και άλλους πόρους, που προέρχονται, για παράδειγμα, από προσφορά υπηρεσιών, πωλήσεις διαφημιστικών αντικειμένων και άλλες δραστηριότητες. Η Γαλλία επιβεβαίωσε ότι οι δράσεις διαφήμισης χρηματοδοτούνται εν μέρει από ιδιωτικούς πόρους κατά τουλάχιστον 50 % του επιλέξιμου κόστους.

(69)

Προς σύγκριση των προβλεπόμενων ενισχύσεων και των εσόδων από τους ειδικούς φόρους κατανάλωσης, που υπολογίσθηκαν κατ'εκτίμηση με βάση τις ποσότητες που συγκομίστηκαν (8), η Γαλλία διαβίβασε τα ακόλουθα σχετικά στοιχεία:

Ονομασία προέλευσης

Εκτιμώμενα έσοδα από τους ειδικούς φόρους κατανάλωσης/έτος

Προβλεπόμενες ενισχύσεις

Ενισχύσεις/ειδικοί φόροι κατανάλωσης

Pineau des Charentes

20 218 078 EUR

1 872 000 EUR

9,3 %

Floc de Gascogne

1 296 198 EUR

408 000 EUR

31,5 %

Pommeau

1 215 520 EUR

72 000 EUR

5,9 %

Macvin du Jura

447 474 EUR

48 000 EUR

10,7 %

(70)

Η Γαλλία υπεγράμμισε ότι ο τελευταίος αυτός πίνακας είναι ιδιαιτέρως ενδεικτικός, επειδή προκύπτει ότι δεν επιδιώχθηκε η αποζημίωση της επιβάρυνσης από τον ειδικό φόρο κατανάλωσης με τη χορήγηση ενισχύσεων, καθώς δεν υφίσταται καμία ποσοτική συσχέτιση μεταξύ τους.

V.   ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ

1.   Χαρακτήρας ενίσχυσης. Δυνατότητα εφαρμογής του άρθρου 87 παράγραφος 1 της Συνθήκης

(71)

Σύμφωνα με το άρθρο 87 παράγραφος 1 της Συνθήκης, ενισχύσεις που χορηγούνται υπό οποιαδήποτε μορφή από τα κράτη ή με κρατικούς πόρους και που νοθεύουν ή απειλούν να νοθεύσουν τον ανταγωνισμό δια της ευνοϊκής μεταχειρίσεως ορισμένων επιχειρήσεων ή ορισμένων κλάδων παραγωγής είναι ασυμβίβαστες με την κοινή αγορά, κατά το μέτρο που επηρεάζουν τις μεταξύ κρατών μελών συναλλαγές, εκτός αν η παρούσα συνθήκη ορίζει άλλως.

(72)

Για να εμπίπτει μέτρο στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 87 παράγραφος 1 της Συνθήκης πρέπει να πληρούνται σωρευτικώς οι ακόλουθες τέσσερις προϋποθέσεις: (1) το μέτρο πρέπει να χρηματοδοτείται από το κράτος ή από κρατικούς πόρους, (2) πρέπει να αφορά επιλεκτικώς ορισμένες επιχειρήσεις ή κλάδους παραγωγής, (3) να παρέχει οικονομικό πλεονέκτημα στις δικαιούχες επιχειρήσεις, (4) να επηρεάζει τις ενδοκοινοτικές συναλλαγές και να νοθεύει ή να απειλεί να νοθεύσει τον ανταγωνισμό.

(73)

Στην συγκεκριμένη περίπτωση, η Επιτροπή θεωρεί ότι πληρούνται αυτές οι προϋποθέσεις.

1.1.   Κρατικοί πόροι

(74)

Οι δράσεις έρευνας, τεχνικής υποστήριξης και παραγωγής ποιοτικών προϊόντων θα χρηματοδοτούνται αποκλειστικώς από το Δημόσιο μέσω των δημοσιονομικών πόρων.

(75)

Αντιθέτως, οι δράσεις προώθησης και διαφήμισης θα χρηματοδούνται εν μέρει από το Δημόσιο, και εν μέρει (τουλάχιστον κατά 50 %) από τις οικείες επαγγελματικές οργανώσεις μέσω των πόρων που συγκεντρώνονται ουσιαστικώς από τις αυτόβουλες υποχρεωτικές εισφορές (ΑΥΕ) των μελών τους.

(76)

Η Επιτροπή θεωρεί ότι ο προϋπολογισμός για τις δράσεις προώθησης και διαφήμισης των προϊόντων χρηματοδοτείται εξ ολοκλήρου από κρατικούς πόρους, με βάση τις σκέψεις που αναπτύσσονται κατωτέρω.

(77)

Σύμφωνα με πάγια πρακτική της Επιτροπής, οι υποχρεωτικές εισφορές των επιχειρήσεων ενός κλάδου που χρησιμοποιούνται για την χρηματοδότηση μέτρου χρηματοδοτικής ενίσχυσης εξομοιούνται με επιβαρύνσεις υπέρ τρίτων και, ως εκ τούτου, συνιστούν κρατικούς πόρους, όταν οι εισφορές αυτές επιβάλλονται από το κράτος ή το προϊόν των εισφορών αυτών προέρχεται από οργανισμό ο οποίος έχει συσταθεί με νόμο.

(78)

Στην προκειμένη περίπτωση, οι εισφορές που συγκεντρώθηκαν κατέστησαν υποχρεωτικές από την γαλλική κυβέρνηση στο πλαίσιο διαδικασίας διεύρυνσης των διεπαγγελματικών συμφωνιών. Η διεύρυνση των συμφωνιών πραγματοποιήθηκε με την θέσπιση διατάγματος το οποίο δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Γαλλικής Δημοκρατίας. Χρειάστηκε λοιπόν πράξη δημόσιας αρχής για να εφαρμοστούν πλήρως οι εισφορές αυτές.

(79)

Ωστόσο, σύμφωνα με τη νομολογία του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων κατά την εκτίμηση της φύσης κρατικής ενίσχυσης πρέπει να εξετάζεται κατά πόσον το εν λόγω μέτρο είναι δυνατόν να καταλογιστεί στο Δημόσιο  (9). Η πρόσφατη νομολογία παρέχει τα στοιχεία που πρέπει να εξεταστούν εν προκειμένω (10).

(80)

Το Δικαστήριο αποφάνθηκε ότι ορισμένα μέτρα που χρηματοδοτούνται με πόρους που κατέβαλαν τα μέλη επαγγελματικών οργανώσεων δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 87 παράγραφος 1 της Συνθήκης, επειδή: (α) οι εισφορές διατέθηκαν υποχρεωτικά για τη χρηματοδότηση του μέτρου· (β) η οργάνωση ή οι δημόσιες αρχές ουδέποτε είχαν εξουσία ελεύθερης διαθέσεως των πόρων αυτών· (γ) το μέτρο έπρεπε να καταλογισθεί αποκλειστικώς στα μέλη της οικείας επαγγελματικής οργάνωσης και δεν αποτελούσε μέρος κρατικής πολιτικής.

(81)

Από τη νομολογία αυτή προκύπτει ότι, όταν είναι αμιγώς διαμεσολαβητικός ο ρόλος του Δημοσίου, επειδή το Δημόσιο δεν παρεμβαίνει στον καθορισμό των επιλογών πολιτικής των επαγγελματικών οργανώσεων και ουδέποτε αποφασίζει σχετικά με τους πόρους που συγκεντρώνονται και χρησιμοποιούνται υποχρεωτικώς προς χρηματοδότηση των μέτρων για τα οποία συγκεντρώθηκαν, δεν ικανοποιείται το κριτήριο του καταλογισμού στο Δημόσιο. Ως εκ τούτου, είναι δυνατόν τα μέτρα να μην χαρακτηριστούν ως κρατικές ενισχύσεις.

(82)

Στην προκειμένη περίπτωση ωστόσο δεν πληρούνται τα κριτήρια που θεσπίστηκαν με την απόφαση Pearle. Συγκεκριμένα, το γεγονός ότι το κράτος συμμετέχει με ποσοστό 50 % στη χρηματοδότηση των δράσεων προώθησης και διαφήμισης αποδεικνύει σαφώς ότι οι δράσεις εντάσσονται σε κρατική πολιτική, και ως εκ τούτου, οι πόροι που χρησιμοποιήθηκαν για την χρηματοδότησή τους, πρέπει να θεωρηθούν στο σύνολό τους ως κρατικοί πόροι που διατέθηκαν για δράσεις που είναι δυνατόν να καταλογισθούν στο Δημόσιο.

1.2.   Επιλεκτικότητα

(83)

Δικαιούχοι των μέτρων είναι αποκλειστικώς οι γάλλοι παραγωγοί οίνων λικέρ, και ως εκ τούτου τα μέτρα είναι επιλεκτικά.

1.3.   Ύπαρξη πλεονεκτήματος

(84)

Οι παραγωγοί οίνων λικέρ απολαύουν οικονομικού πλεονεκτήματος υπό μορφή χρηματοδότησης διαφόρων δράσεων (προγραμμάτων έρευνας, τεχνικής υποστήριξης, ανάπτυξης ποιοτικών προϊόντων, προώθησης και διαφήμισης). Το πλεονέκτημα αυτό βελτιώνει την ανταγωνιστική θέση των δικαιούχων. Σύμφωνα με πάγια νομοθεσία του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, η βελτίωση της ανταγωνιστικής θέσης επιχείρησης που προκύπτει από κρατική ενίσχυση σημαίνει, εν γένει, νόθευση του ανταγωνισμού έναντι άλλων επιχειρήσεων που δεν λαμβάνουν την ίδια ενίσχυση (11).

1.4.   Επηρεασμός του εμπορίου και νόθευση του ανταγωνισμού

(85)

Οι ενισχύσεις αυτές είναι δυνατόν να επηρεάσουν το εμπόριο μεταξύ των κρατών μελών στο βαθμό που ευνοούν την εθνική παραγωγή εις βάρος της παραγωγής άλλων κρατών μελών. Ο αμπελοοινικός τομέας είναι άκρως ανταγωνιστικός σε επίπεδο Κοινότητας, όπως αποδεικνύει η ύπαρξη κοινής οργάνωσης της αγοράς του τομέα αυτού.

(86)

Στον ακόλουθο πίνακα εμφαίνεται, για παράδειγμα, το μέγεθος του εμπορίου ενδοκοινοτικών και γαλλικών αμπελοοινικών προϊόντων τα έτη 2001, 2002 και 2003 (12).

Οίνος (1 000 hl)

Έτος

Εισαγωγές ΕΕ

Εξαγωγές ΕΕ

Εισαγωγές Γαλλίας

Εξαγωγές Γαλλίας

2001

39 774

45 983

5 157

15 215

2002

40 453

46 844

4 561

15 505

2003

43 077

48 922

4 772

14 997

(87)

Ορισμένα από τα προβλεπόμενα μέτρα πρόκειται να υλοποιηθούν εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψη την αλληλεξάρτηση των αγορών όπου δραστηριοποιούνται οι κοινοτικές επιχειρήσεις, δεν μπορεί να αποκλειστεί η δυνατότητα να νοθεύσει η ενίσχυση τον ενδοκοινοτικό ανταγωνισμό, λόγω της ενδυνάμωσης της ανταγωνιστικής θέσης επιχειρήσεων (13), έστω και αν πρόκειται για ενίσχυση υπέρ προϊόντων προς εξαγωγή εκτός Κοινότητας (14).

(88)

Με βάση τα ανωτέρω, τα εν λόγω μέτρα εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 87 παράγραφος 1 της Συνθήκης και είναι δυνατόν να θεωρηθεί ότι συμβιβάζονται με τη Συνθήκη μόνον εάν υπαχθούν σε μία από τις παρεκκλίσεις που προβλέπονται στη Συνθήκη.

2.   Συμβιβάσιμο των ενισχύσεων

(89)

Η μόνη δυνατή παρέκκλιση στο παρόν στάδιο είναι η προβλεπόμενη στο άρθρο 87 παράγραφος 3, στοιχείο γ) όπου ορίζεται ότι δύναται να θεωρηθεί ότι συμβιβάζονται με την κοινή αγορά οι ενισχύσεις για την προώθηση της αναπτύξεως ορισμένων οικονομικών δραστηριοτήτων ή οικονομικών περιοχών, εφόσον δεν αλλοιώνουν τους όρους των συναλλαγών κατά τρόπο που θα αντέκειτο προς το κοινό συμφέρον.

(90)

Για να είναι δυνατόν να υπαχθούν οι εν λόγω ενισχύσεις στην παρέκκλιση αυτή πρέπει να πληρούν τη νομοθεσία για τις κρατικές ενισχύσεις. Η Επιτροπή ελέγχει κατ'αρχάς τη δυνατότητα εφαρμογής του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1/2004 της Επιτροπής, της 23ης Δεκεμβρίου 2003, σχετικά με την εφαρμογή των άρθρων 87 και 88 της Συνθήκης ΕΚ στις κρατικές ενισχύσεις προς μικρομεσαίες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στους τομείς της παραγωγής, μεταποίησης και εμπορίας γεωργικών προϊόντων (15). Σε περίπτωση που ο κανονισμός αυτός δεν είναι δυνατόν να εφαρμοστεί, η Επιτροπή ελέγχει εάν είναι δυνατό να εφαρμοστούν άλλες νομικές βάσεις, όπως κατευθυντήριες γραμμές ή κοινοτικά πλαίσια.

(91)

Δεδομένου ότι οι προβλεπόμενες ενισχύσεις δεν περιορίζονται σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις, δεν είναι δυνατό να εφαρμοστεί ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1/2004. Κατά την εκτίμησή της η Επιτροπή βασίστηκε λοιπόν στις εξής πράξεις: (α) κοινοτικές κατευθυντήριες γραμμές για τις κρατικές ενισχύσεις στον τομέα της γεωργίας (16) (εφεξής «κατευθυντήριες γραμμές για τη γεωργία»)· (β) κοινοτικές κατευθυντήριες γραμμές περί κρατικών ενισχύσεων που αφορούν τη διαφήμιση προϊόντων που παρατίθενται στο παράρτημα Ι της συνθήκης ΕΚ και ορισμένων προϊόντων εκτός παραρτήματος Ι (17) (εφεξής «κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τη διαφήμιση») και (γ) κοινοτικό πλαίσιο των κρατικών ενισχύσεων στην έρευνα και ανάπτυξη (18) (εφεξής «το πλαίσιο»).

(92)

Δεδομένου ότι οι προβλεπόμενες ενισχύσεις πρόκειται να χρηματοδοτηθούν, τουλάχιστον εν μέρει, από υποχρεωτικές εισφορές εξομοιούμενες με επιβαρύνσεις υπέρ τρίτων, η Επιτροπή περιέλαβε επίσης στην εκτίμησή της τους τρόπους χρηματοδότησης της ενίσχυσης.

2.1.   Τα μέτρα

2.1.1.   Ενισχύσεις για τη διαφήμιση και την προώθηση προϊόντων

(93)

Στις κοινοτικές κατευθυντήριες γραμμές που ισχύουν για τις κρατικές ενισχύσεις με σκοπό τη διαφήμιση των προϊόντων που απαριθμούνται στο παράρτημα Ι της Συνθήκης ΕΚ (19) (στο εξής: «κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τη διαφήμιση») προβλέπονται αρνητικά και θετικά κριτήρια τα οποία πρέπει να τηρούνται από όλα τα καθεστώτα εθνικών ενισχύσεων. Έτσι, σύμφωνα με τα σημεία 16 έως 30 των κατευθυντήριων γραμμών, πρέπει να μην πρόκειται για δράσεις διαφήμισης που αντίκεινται στο άρθρο 28 της Συνθήκης ή στο παράγωγο κοινοτικό δίκαιο, ούτε για δράσεις που προορίζονται για συγκεκριμένες επιχειρήσεις.

(94)

Οι γαλλικές αρχές εξήγησαν ότι οι δράσεις δεν αφορούν συγκεκριμένες επιχειρήσεις, ότι η διαφήμιση δεν θα δυσφημίζει προϊόντα άλλων κρατών μελών της Κοινότητας και δεν θα περιλαμβάνει δυσμενή σύγκριση προβάλλοντας τη χώρα προέλευσης των προϊόντων.

(95)

Οι αναφορές στην εθνική προέλευση πρέπει να είναι δευτερεύουσες ως προς το κύριο μήνυμα που περνά η διαφημιστική εκστρατεία στους καταναλωτές και να μην αποτελούν το βασικό λόγο για τον οποίο παροτρύνονται οι καταναλωτές να αγοράσουν το προϊόν. Στην προκειμένη περίπτωση είναι σημαντικό να μην είναι η γαλλική προέλευση των προϊόντων το κύριο μήνυμα των διαφημιστικών εκστρατειών στο γαλλικό έδαφος.

(96)

Τα δείγματα που διαβίβασαν οι γαλλικές αρχές, καθώς και η ρητή δέσμευση της Γαλλίας εν προκειμένω καθιστούν δυνατόν να συναχθεί το συμπέρασμα ότι δεν θα τονιστεί ιδιαιτέρως η γαλλική προέλευση των εν λόγω προϊόντων και ότι κάθε αναφορά στην προέλευση θα είναι δευτερεύουσα σε σύγκριση προς το κύριο μήνυμα των διαφημιστικών εκστρατειών.

(97)

Όσον αφορά τα θετικά κριτήρια, σύμφωνα με τα σημεία 31 έως 33 των κατευθυντήριων γραμμών σχετικά με τη διαφήμιση, τα προϊόντα που είναι το αντικείμενο διαφημιστικών εκστρατειών πρέπει να πληρούν τουλάχιστον μια από τις ακόλουθες προϋποθέσεις: να είναι πλεονασματικά γεωργικά προϊόντα ή υποεκμεταλλευόμενα ή, νέα προϊόντα ή προϊόντα αντικατάστασης που δεν είναι πλεονασματικά, ή προϊόντα για την ανάπτυξη ορισμένων περιοχών, ή για την ανάπτυξη μικρομεσαίων επιχειρήσεων, συμπεριλαμβανομένων προϊόντων από οργανικές καλλιέργειες.

(98)

Οι γαλλικές αρχές εξήγησαν εν προκειμένω ότι τα μέτρα θα αποσκοπούν στην ανάπτυξη των οικείων περιοχών παραγωγής με την προώθηση στην αγορά των τυπικών τους προϊόντων. Τα μέτρα ανταποκρίνονται στην ανάγκη να στηριχθεί το δίκτυο των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων των οικείων γεωγραφικών περιοχών: οι επιχειρήσεις του αμπελοοινικού κλάδου είναι ουσιαστικώς μικρού μεγέθους, απασχολούν λίγους εργαζόμενους, και συχνά είναι οικογενειακές. Τα μέτρα θα αποσκοπούν επίσης στην ανάπτυξη των προϊόντων υψηλής ποιότητας (Ο.Π.Ε.).

(99)

Όσον αφορά ειδικότερα τις ενισχύσεις για τη διαφήμιση γεωργικών προϊόντων με προστατευόμενη ονομασία προέλευσης ή γεωγραφικής ένδειξης που έχει καταχωρηθεί σε μητρώα από την Κοινότητα (20), η Επιτροπή, για να εγγυηθεί ότι οι ενισχύσεις δεν θα χορηγηθούν σε μεμονωμένους παραγωγούς, επαληθεύει ότι έχουν το ίδιο δικαίωμα ενίσχυσης όλοι οι παραγωγοί προϊόντος που καλύπτεται από Ο.Π.Ε.. Αυτό σημαίνει ότι τα μέτρα διαφήμισης πρέπει να αφορούν την Ο.Π.Ε. και όχι λογότυπο ή ετικέτα, εκτός εάν όλοι οι παραγωγοί είναι εξουσιοδοτημένοι να χρησιμοποιούν το ίδιο λογότυπο ή ετικέτα. Επίσης, στις περιπτώσεις που, για πρακτικούς λόγους, η ενίσχυση παρέχεται σε ομάδα παραγωγών, η Επιτροπή απαιτεί την διαβεβαίωση ότι ενίσχυση θα δικαιούνται όλοι οι τους παραγωγοί, ανεξαρτήτως εάν είναι μέλη της ομάδας παραγωγών.

(100)

Οι γαλλικές αρχές ανέλαβαν τη δέσμευση να είναι δικαιούχοι των εν λόγω ενισχύσεων, μέσω των συλλογικώς εκτελούμενων δράσεων, όλοι αδιακρίτως οι παραγωγοί του διαφημιζόμενου προϊόντος, καθώς και οι επαγγελματίες διάθεσης του προϊόντος στην αγορά.

(101)

Όσον αφορά τον καθορισμό του ανωτάτου ορίου για τις ενισχύσεις που προβλέπεται στο σημείο 60 των κατευθυντηρίων γραμμών, οι δράσεις διαφήμισης επιτρέπεται να χρηματοδοτούνται μέχρι 50 % από κρατικούς πόρους, ενώ το υπόλοιπο πρέπει να αναλαμβάνουν οι δικαιούχες επαγγελματικές οργανώσεις ή διεπαγγελματικές οργανώσεις.

(102)

Οι γαλλικές αρχές αναλαμβάνουν τη δέσμευση να περιοριστεί η κρατική χρηματοδότηση σε 50 % κατ'ανώτατο όριο για τις διαφημιστικές δράσεις εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το υπόλοιπο θα αναλάβουν οι επιχειρήσεις του ενδιαφερόμενου γεωργικού κλάδου.

(103)

Οι δράσεις που εκτελούνται εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης επιτρέπεται να χρηματοδοτούνται μέχρι 80 %. Αυτό προκύπτει από τη θέση που υιοθέτησε η Επιτροπή (21) σύμφωνα με την οποία η συμμετοχή των παραγωγών σε αυτό το είδος δράσεων έχει ήδη προβλεφθεί, συγκεκριμένα στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 2702/1999 του Συμβουλίου, της 14ης Δεκεμβρίου 1999, σχετικά με ενέργειες ενημέρωσης και προώθησης για τα γεωργικά προϊόντα στις τρίτες χώρες (22), ο οποίος αναφέρεται στο θέμα των συγχρηματοδοτούμενων δράσεων. Όταν πρόκειται για δράσεις που θα υλοποιήσει η Κοινότητα σε τρίτες χώρες, σύμφωνα με το άρθρο 9 του εν λόγω κανονισμού, μέρος της χρηματοδότησης των δράσεων δημοσίων σχέσεων, προώθησης και διαφήμισης των γεωργικών προϊόντων ή των προϊόντων διατροφής πρέπει να βαρύνει τις προτείνουσες οργανώσεις. Έτσι, για τις δράσεις διάρκειας τουλάχιστον δύο ετών, οι προτείνουσες οργανώσεις αναλαμβάνουν, κατά γενικό κανόνα, 20 % του κόστους, ενώ η μέγιστη συμμετοχή της Κοινότητας είναι 60 % και η συμμετοχή των κρατών μελών 20 % . Κατά συνέπεια, η χρηματοδοτική συμμετοχή των δικαιούχων σε αυτού του είδους δράσεις, ελάχιστου ύψους 20 % του κόστους, είναι η ενδεδειγμένη για να περιοριστεί η νόθευση του ανταγωνισμού με παραγωγούς από άλλα κράτη μέλη της Κοινότητας.

(104)

Οι γαλλικές αρχές διαβίβασαν στην Επιτροπή δείγματα των δραστηριοτήτων προώθησης και διαφήμισης χρηματοδοτούμενων από την ενίσχυση που κοινοποιήθηκε, βάσει των οποίων είναι δυνατόν να επιβεβαιωθούν οι δεσμεύσεις που ανέλαβαν.

(105)

Η Επιτροπή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι ενισχύσεις αυτές πληρούν τις προϋποθέσεις που έχουν καθορισθεί σε κοινοτικό επίπεδο.

2.1.2.   Ενισχύσεις για την έρευνα

(106)

Όσον αφορά τις δράσεις έρευνας και πειραματισμού, καθώς και τις δράσεις για τη διάδοση των επιστημονικών επιτευγμάτων, στο σημείο 17 των κατευθυντηρίων γραμμών για τη γεωργία προβλέπεται ότι οι ενισχύσεις για έρευνα και ανάπτυξη πρέπει να εξετάζονται σύμφωνα με τα κριτήρια που τίθενται με το εφαρμοστέο κοινοτικό πλαίσιο των κρατικών ενισχύσεων στην έρευνα και ανάπτυξη (23). Στο πλαίσιο αυτό ορίζεται ότι ποσοστό ενίσχυσης μέχρι 100 % συμβιβάζεται με την κοινή αγορά, ακόμα και στην περίπτωση που η έρευνα και ανάπτυξη εκτελούνται από επιχειρήσεις, εφόσον πληρούνται οι ακόλουθες τέσσερις προϋποθέσεις:

α)

η ενίσχυση παρουσιάζει γενικό ενδιαφέρον για τον συγκεκριμένο τομέα (ή υποτομέα) χωρίς να προκαλεί αδικαιολόγητη νόθευση του ανταγωνισμού σε άλλους τομείς,

β)

οι πληροφορίες θα πρέπει να δημοσιεύονται σε κατάλληλες εφημερίδες που θα κυκλοφορούν τουλάχιστον σε ολόκληρη τη χώρα και δεν θα περιορίζονται στα μέλη ενός ειδικού οργανισμού, σε τρόπο ώστε να διασφαλίζεται ότι κάθε φορέας που ενδέχεται να ενδιαφερθεί για αυτή την εργασία να μπορέσει εύκολα να ενημερωθεί ότι έχει προγραμματιστεί ή έχει ήδη ξεκινήσει και ότι τα αποτελέσματα διατίθενται ή ότι θα διατεθούν κατόπιν σε κάθε ενδιαφερόμενο. Οι πληροφορίες αυτές δεν θα πρέπει να δημοσιεύονται μετά την ημερομηνία κατά την οποία θα δοθεί οποιαδήποτε πληροφορία στα μέλη ενός συγκεκριμένου οργανισμού,

γ)

τα αποτελέσματα αυτής της εργασίας διατίθενται για αξιοποίηση σε όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη περιλαμβανομένων και των δικαιούχων της ενίσχυσης υπό τους ίδιους όρους όσον αφορά το κόστος και τον χρόνο,

δ)

η ενίσχυση πληροί τους όρους του παραρτήματος 2 — «Εσωτερική ενίσχυση: βάση για την απαλλαγή από την υποχρέωση μείωσης» βάσει της συμφωνίας σχετικά με τη γεωργία η οποία συνήθη κατά τη διάρκεια των πολυμερών εμπορικών διαπραγματεύσεων του κύκλου της Ουρουγουάης (24).

(107)

Οι γαλλικές αρχές ανέλαβαν τις εξής δεσμεύσεις:

α)

θα πρόκειται αποκλειστικώς για έρευνες γενικού ενδιαφέροντος για τον υπόψη τομέα, που θα αποσκοπούν στη χρησιμοποίηση και την γενική διάδοση, κατά τρόπο που να μην αλλοιώνονται οι όροι των συναλλαγών και χωρίς να προκαλούν αδικαιολόγητη νόθευση του ανταγωνισμού σε άλλους τομείς,

β)

τα δεδομένα που θα συγκεντρωθούν μετά το τέλος κάθε προγράμματος, αφού επικυρωθούν, θα δημοσιευθούν σε διάφορες εφημερίδες που είναι οι πλέον διαδεδομένες μεταξύ των ενδιαφερομένων. Τα αποτελέσματα της έρευνας θα δημοσιευθούν και θα διαδοθούν με τρόπο ώστε να ενημερωθούν και να έχουν πρόσβαση σε αυτά οι ενδιαφερόμενοι επαγγελματίες και έμποροι, χωρίς διακρίσεις, ταυτοχρόνως και κατόπιν απλού αιτήματος. Τα πορίσματα των εργασιών ή οι περιλήψεις τους θα δημοσιευθούν σε έντυπα που απευθύνονται στο «ευρύ κοινό» των σχετικών διεπαγγελματικών οργανώσεων, σε ειδικά έντυπα τεχνικών φορέων που συνδέονται με την εκτέλεση αυτών των μελετών και ερευνών, σε διάφορα φυλλάδια και έντυπα. Θα τεθούν στη διάθεση των επαγγελματιών του κλάδου μέσω των συνήθων διαύλων του γεωργικού τομέα ή του Υπουργείου Γεωργίας και Αλιείας,

γ)

δεδομένου ότι πρόκειται για έρευνες γενικού ενδιαφέροντος, δεν προβλέπεται κανενός είδους εμπορική εκμετάλλευση των αποτελεσμάτων. Κατά συνέπεια δεν θα τεθεί θέμα του κόστους παραχώρησης δικαιωμάτων εκμετάλλευσης ή των όρων πρόσβασης σε δικαιώματα εκμετάλλευσης,

δ)

Οι γαλλικές αρχές εγγυώνται ότι οι δράσεις που θα χρηματοδοτηθούν δεν συνεπάγονται καμία απευθείας πληρωμή σε επιχειρήσεις παραγωγής ή μεταποίησης και ότι θα πληρούν όλα τα διεθνή εμπορικά κριτήρια που έχει αναγνωρίσει η Ευρωπαϊκή Ένωση.

(108)

Η Επιτροπή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι αυτές οι ενισχύσεις πληρούν τις προϋποθέσεις που καθορίζονται σε κοινοτικό επίπεδο.

2.1.3.   Ενισχύσεις για τεχνική υποστήριξη

(109)

Στο σημείο 14 των κατευθυντήριων γραμμών για τη γεωργία προβλέπεται ότι επιτρέπεται να χορηγούνται αυτού του είδους ενισχύσεις, σε ποσοστό μέχρι 100 % του κόστους, εφόσον είναι διαθέσιμες σε όλους όσοι είναι επιλέξιμοι στην συγκεκριμένη περιοχή με βάση αντικειμενικά οριζόμενα κριτήρια και εφόσον το συνολικό ποσό της ενίσχυσης που χορηγείται δεν υπερβαίνει 100 000 ευρώ ανά δικαιούχο σε διάστημα τριών ετών ή, εφόσον πρόκειται για μικρομεσαίες επιχειρήσεις, το 50 % του επιλέξιμου κόστους (εφαρμόζεται το υψηλότερο ποσό). Οι γαλλικές αρχές ανέλαβαν τη δέσμευση να τηρήσουν αυτούς τους όρους.

(110)

Η Επιτροπή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι αυτές οι ενισχύσεις πληρούν τις προϋποθέσεις που καθορίζονται σε κοινοτικό επίπεδο.

2.1.4.   Ενισχύσεις για την παραγωγή ποιοτικών προϊόντων

(111)

Στο σημείο 13 των κατευθυντήριων γραμμών για τη γεωργία προβλέπεται ότι επιτρέπεται να χορηγούνται αυτού του είδους ενισχύσεις, σε ποσοστό μέχρι 100 % του κόστους, εφόσον είναι διαθέσιμες σε όλους όσοι είναι επιλέξιμοι στην συγκεκριμένη περιοχή με βάση αντικειμενικά οριζόμενα κριτήρια και εφόσον το συνολικό ποσό της ενίσχυσης που χορηγείται δεν υπερβαίνει 100 000 ευρώ ανά δικαιούχο σε διάστημα τριών ετών ή, εφόσον πρόκειται για μικρομεσαίες επιχειρήσεις, το 50 % του επιλέξιμου κόστους (εφαρμόζεται το υψηλότερο ποσό). Οι γαλλικές αρχές ανέλαβαν τη δέσμευση να τηρήσουν αυτούς τους όρους.

(112)

Η Επιτροπή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι αυτές οι ενισχύσεις πληρούν τις προϋποθέσεις που καθορίζονται σε κοινοτικό επίπεδο.

2.2.   Χρηματοδότηση των ενισχύσεων

2.2.1.   Οι αυτόβουλες υποχρεωτικές εισφορές (ΑΥΕ)

(113)

Σύμφωνα με τη νομολογία του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (25), η Επιτροπή θεωρεί κατά κανόνα ότι η χρηματοδότηση κρατικής ενίσχυσης με υποχρεωτικές επιβαρύνσεις ενδέχεται να έχει επιπτώσεις στην ενίσχυση, έχοντας προστατευτικό αποτέλεσμα που βαίνει πέραν της καθαυτή ενισχύσεως. Οι εν λόγω εισφορές (ΑΥΕ) συνιστούν υποχρεωτική επιβάρυνση. Σύμφωνα με την ίδια νομολογία, η Επιτροπή θεωρεί ότι ενίσχυση δεν επιτρέπεται να χρηματοδοτείται από επιβαρύνσεις υπέρ τρίτων που να επιβαρύνουν επίσης τα εισαγόμενα από άλλα κράτη μέλη προϊόντα.

(114)

Οι ΑΥΕ εφαρμόζονται επίσης στις ποσότητες οίνων λικέρ Ο.Π.Ε. που εμπορεύονται οι αμπελουργοί, οι επιχειρήσεις απόσταξης, οι έμποροι και οι μεγαλέμποροι που βρίσκονται στις περιοχές παραγωγής των εν λόγω οίνων λικέρ Ο.Π.Ε.. Οι γαλλικές αρχές εξήγησαν επίσης ότι, σε αντίθεση προς τα τέλη που εισπράττονται με βάση τις κοινοτικές οδηγίες για τους ειδικούς φόρους κατανάλωσης επί της αλκοόλης και των αλκοολούχων ποτών, οι εισφορές από τις διεπαγγελματικές οργανώσεις, εξ ορισμού, επιβάλλονται μόνο στους οίνους λικέρ που καλύπτονται από τις εν λόγω προστατευόμενες ονομασίες ελεγχόμενης προέλευσης, δηλαδή αποκλειστικώς για προϊόντα των περιοχών που καθορίζονται στην κανονιστική νομοθεσία, πράγμα που σημαίνει ότι οι ΑΥΕ δεν επιβάλλονται για οίνους λικέρ που προέρχονται από άλλα κράτη μέλη.

(115)

Όσον αφορά ιδίως τους χονδρεμπόρους, δεν αποκλείεται να εμπορεύονται και εισαγόμενα προϊόντα. Ωστόσο, οι γαλλικές αρχές διευκρίνισαν ότι οι εισφορές των διεπαγγελματικών οργανώσεων θα καταβάλλονται από τους χονδρεμπόρους μόνον για τις ποσότητες οίνων λικέρ Ο.Π.Ε. που αφορά η κοινοποίηση, δηλαδή για τους οίνους λικέρ Pineau des Charentes, Floc de Gascogne, Pommeau de Normandie και Macvin du Jura. Κατά συνέπεια, εξαιρούνται από την καταβολή αυτών των φόρων οι ποσότητες εισαγομένων οίνων.

(116)

Ως εκ τούτου, δεδομένου ότι η εισφορά επιβάλλεται μόνο στην εθνική παραγωγή των οίνων λικέρ Ο.Π.Ε. τους οποίους αφορά το μέτρο, είναι δυνατόν να συναχθεί το συμπέρασμα ότι η εισφορά δεν επιβάλλεται σε κανένα εισαγόμενο προϊόν.

(117)

Όσον αφορά τις κρατικές ενισχύσεις που χρηματοδοτούνται από επιβαρύνσεις υπέρ τρίτων, το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων καθόρισε επίσης άλλα κριτήρια, τα οποία πρέπει να εξεταστούν εν προκειμένω. Στην υπόθεση Nygard (26), το Δικαστήριο αποφάνθηκε ότι φορολογική επιβάρυνση πρέπει να θεωρηθεί ως συνιστώσα παράβαση της απαγορεύσεως των διακρίσεων που έχει θεσπιστεί με το άρθρο 90 της Συνθήκης, σε περίπτωση που τα πλεονεκτήματα που συνεπάγεται ο προορισμός των εσόδων της φορολογίας είναι επωφελή, ειδικώς, για όσα από τα πληττόμενα με τον φόρο προϊόντα μεταποιούνται ή διατίθενται στην εγχώρια αγορά, αντισταθμίζοντας μερικώς το επιβαλλόμενο σ' αυτά βάρος και υποβάλλοντας, έτσι, σε δυσμενή μεταχείριση τα εξαγόμενα εγχώρια προϊόντα.

(118)

Οι ενισχύσεις για την προώθηση και την διαφήμιση των προϊόντων, που είναι οι μόνες οι οποίες θα χρηματοδοτηθούν μέσω των ΑΥΕ, θα αφορούν μόνον τον κλάδο της εμπορίας και ενδέχεται να ενδιαφέρουν σε διαφορετικό βαθμό τους εμπόρους που θα στρέφονταν αποκλειστικά στις πωλήσεις εκτός Γαλλίας ή εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης.

(119)

Οι γαλλικές αρχές διαβεβαίωσαν ωστόσο ότι τόσο η εθνική επιτροπή Pineau des Charentes όσο και η διεπαγγελματική επιτροπή Floc de Gascogne χρηματοδοτούν τις δράσεις διαφήμισης ή προώθησης των προϊόντων τους στη Γαλλία, αλλά και στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στις τρίτες χώρες. Οι επιλογές τους εν προκειμένω καθορίστηκαν ανεξαρτήτως της απόφασης των διοικητικών τους συμβουλίων, όπου εκπροσωπούνται όλοι οι εμπλεκόμενοι των οικείων κλάδων.

(120)

Αντιθέτως, η διεπαγγελματική οργάνωση των προστατευόμενων οίνων από μηλίτη και η διεπαγγελματική ή επιτροπή των οίνων Jura δεν σχεδιάζουν επί τους παρόντος να χρηματοδοτήσουν δράσεις εκτός της γαλλικής αγοράς. Ωστόσο, σύμφωνα με τις γαλλικές αρχές, η απόφαση να επικεντρωθούν οι δράσεις στη γαλλική αγορά είναι επιλογή της πολιτικής του εν λόγω κλάδου, ο οποίος θεωρεί ως θέμα προτεραιότητας να εδραιώσει την θέση του στην εθνική αγορά, γνωρίζοντας ότι η πώληση στο εξωτερικό των οίνων λικέρ που παράγει δεν αποτελεί ακόμη πρακτική του εμπορίου. Οι γαλλικές αρχές επιβεβαιώνουν ότι η επικέντρωση αυτή δεν είναι δυσμενής για κανέναν έμπορο, επειδή οι πωλήσεις εκτός της γαλλικής αγοράς παραμένουν σε χαμηλά επίπεδα και δεν υπάρχουν έμποροι που έχουν εξειδικευθεί στις εξαγωγές.

(121)

Εν πάση περιπτώσει, οι γαλλικές αρχές ανέλαβαν τη δέσμευση να μεριμνήσουν ώστε δράσεις χρηματοδοτούμενες από τις εισφορές των διεπαγγελματικών οργανώσεων να μην ενισχύουν λιγότερο τα εξαγόμενα προϊόντα απ'ότι τα προϊόντα που πωλούνται στην εθνική επικράτεια της Γαλλίας.

(122)

Η Επιτροπή σημειώνει αυτή τη δέσμευση και θεωρεί ότι, βάσει των πληροφοριών που διαβίβασε η Γαλλία, δεν προκύπτουν στοιχεία που να δείχνουν, επί του παρόντος, διακριτική μεταχείριση έναντι των εξαγομένων οίνων λικέρ.

(123)

Η Επιτροπή εφιστά ωστόσο την προσοχή των γαλλικών αρχών στις συνέπειες της απόφασης Nygard στο θέμα της διακριτικής μεταχείρισης μεταξύ εξαγομένων προϊόντων και προϊόντων που πωλούνται στην εθνική επικράτεια. Συγκεκριμένα, το Δικαστήριο αποφάνθηκε ότι εναπόκειται στο εθνικό δικαστήριο να διαπιστώσει την έκταση της τυχόν διακρίσεως σε βάρος των εξαγομένων προϊόντων. Για τον σκοπό αυτό, το εθνικό δικαστήριο πρέπει να ελέγξει, στο πλαίσιο μιας περιόδου αναφοράς, τη χρηματική αντιστοιχία μεταξύ των ποσών της εν λόγω φορολογικής επιβαρύνσεως που εισπράττονται συνολικώς επί των εγχωρίων προϊόντων που μεταποιούνται ή διατίθενται στην εγχώρια αγορά και των πλεονεκτημάτων των οποίων αποκλειστικώς απολαύουν τα προϊόντα αυτά.

2.2.2.   Συμβιβάσιμο με άλλες διατάξεις της Συνθήκης

(124)

Πρέπει ωστόσο να υπενθυμιστεί εν προκειμένω ότι δεν είναι δυνατόν να θεωρηθεί ότι συμβιβάζεται με την κοινή αγορά κρατική ενίσχυση της οποίας ορισμένοι όροι παραβαίνουν άλλες διατάξεις της Συνθήκης. Στην συγκεκριμένη περίπτωση, η Επιτροπή εξέτασε κατά πόσον ευσταθεί η αιτίαση που διατύπωσε η AEVP ως προς την ενίσχυση αριθ. N 703/95 σχετικά με ενδεχόμενη παράβαση του άρθρου 90 της Συνθήκης. Η Επιτροπή επισημαίνει εξάλλου ότι η AEVP δεν υπέβαλε καμία παρατήρηση στο πλαίσιο της παρούσας διαδικασίας.

(125)

Στο άρθρο 90 της Συνθήκης προβλέπεται ότι «Κανένα κράτος μέλος δεν επιβάλλει άμεσα ή έμμεσα στα προϊόντα άλλων κρατών μελών εσωτερικούς φόρους οποιασδήποτε φύσεως, ανωτέρους από εκείνους που επιβαρύνουν άμεσα ή έμμεσα τα ομοειδή εθνικά προϊόντα».

(126)

Στην προκειμένη περίπτωση, ο ειδικός φόρος κατανάλωσης που εφαρμόζεται στους γαλλικούς οίνους λικέρ είναι ο ίδιος για τους οίνους λικέρ από άλλα κράτη μέλη.

(127)

Θα υφίστατο πράγματι εσωτερικός φόρος που θα συνεπαγόταν δυσμενή διάκριση κατά παράβαση του άρθρου 90 της Συνθήκης μόνο στην περίπτωση που ο καταβαλλόμενος από τους γάλλους παραγωγούς φόρους αντισταθμιζόταν εν μέρει με ενισχύσεις αποκλειστικώς υπέρ των γάλλων παραγωγών, διότι μόνο οι μη γάλλοι παραγωγοί θα έπρεπε να καταβάλουν εξ ολοκλήρου αυτόν τον φόρο.

(128)

Πρέπει κατ'αρχάς να επισημανθεί ότι οι φόροι δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής των διατάξεων της Συνθήκης σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις εφόσον δεν συνιστούν τρόπο χρηματοδότησης μέτρου ενίσχυσης και αναπόσπαστο μέρος της ενίσχυσης.

(129)

Ως εκ τούτου, ο φόρος επί των οίνων λικέρ αφορά την εκτίμηση του συμβιβάσιμου των προβλεπόμενων ενισχύσεων, και θα πρέπει να εξεταστεί εν προκειμένω, μόνον εάν υφίσταται επαρκής σχέση μεταξύ του εν λόγω φόρου και των μέτρων ενίσχυσης.

(130)

Στην απόφαση του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, της 13ης Ιανουαρίου 2005 στην υπόθεση Streekgewest Westelijk Noord-Brabant (27), η οποία εκδόθηκε αφού κινήθηκε η διαδικασία που προβλέπεται στο άρθρο 88 παράγραφος 2 της Συνθήκης σχετικά με τις ενισχύσεις που αφορά η παρούσα απόφαση, διευκρινίζονται οι περιστάσεις υπό τις οποίες πρέπει να θεωρηθεί ότι υφίσταται επαρκής σχέση μεταξύ φόρου και μέτρου ενίσχυσης ώστε ο φόρος να θεωρηθεί αναπόσπαστο μέρος της ενίσχυσης.

(131)

Στη σκέψη 26 της ανωτέρω αναφερόμενης απόφασης ορίζεται, συγκεκριμένα, ότι για να είναι δυνατόν να θεωρηθεί ότι φόρος αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του μέτρου ενισχύσεως, πρέπει απαραιτήτως να υφίσταται αναγκαστική σχέση μεταξύ του φόρου και της ενισχύσεως βάσει της συναφούς εθνικής νομοθεσίας, υπό την έννοια ότι το προϊόν του φόρου επηρεάζει άμεσα το μέγεθος της ενισχύσεως και, κατά συνέπεια, την εκτίμηση περί του αν συμβιβάζεται η ενίσχυση αυτή με την κοινή αγορά.

(132)

Στην υπόθεση Streekgewest, το Δικαστήριο αποφάνθηκε ότι ακόμη και εάν, για τις ανάγκες εκτίμησης του προϋπολογισμού του κράτους μέλους, η αύξηση του ποσού της φορολογίας ισοσταθμίζεται από το παρεχόμενο πλεονέκτημα (την ενίσχυση), το γεγονός αυτό καθ'αυτό δεν συνιστά επαρκή απόδειξη αναγκαστικής σχέσης μεταξύ του φόρου και του πλεονεκτήματος (28).

(133)

Στην προκειμένη περίπτωση, η Γαλλία ανέφερε ότι οι φόροι καταχωρούνται στον γενικό προϋπολογισμό του κράτους και ότι δεν υπάρχει κανένα νομικό κείμενο που να επιτρέπει την αποζημίωση για τους ειδικούς φόρους κατανάλωσης που καταβάλλουν οι παραγωγοί οίνων λικέρ. Η Επιτροπή δεν διαθέτει πληροφορίες περί του αντιθέτου. Με βάση τη διαπίστωση αυτή η Επιτροπή δύναται να καταλήξει στο συμπέρασμα ότι δεν υφίσταται αναγκαστική σχέση μεταξύ του προϊόντος της φορολόγησης των οίνων λικέρ και της ενίσχυσης που χορηγείται για τα προϊόντα αυτά, και μάλιστα χωρίς να χρειάζεται να αποδειχθεί ότι δεν υφίσταται ποσοτική συσχέτιση μεταξύ των ποσών που εισέπραξε η Γαλλία και των ποσών που δαπανήθηκαν στο πλαίσιο του μέτρου ενίσχυσης.

(134)

Εντελώς επικουρικά, η Επιτροπή διαπιστώνει εξάλλου ότι οι πίνακες με τα αριθμητικά στοιχεία που διαβίβασε η Γαλλία αφού κινήθηκε η διαδικασία που προβλέπεται στο άρθρο 88 παράγραφος 2 της Συνθήκης, αποδεικνύουν ότι δεν υφίσταται ποσοτική συσχέτιση μεταξύ των φορολογικών εσόδων από τα διάφορα προϊόντα και της ενίσχυσης που χορηγήθηκε για αυτά.

(135)

Δεδομένου ότι δεν υπάρχει επαρκής σχέση μεταξύ του φόρου και των προβλεπόμενων ενισχύσεων, δεν χρειάζεται εκτίμηση των αποτελεσμάτων αυτού του φόρου ως προς το συμβιβάσιμο των κοινοποιηθέντων μέτρων με την κοινή αγορά, συγκεκριμένα προς το άρθρο 90 της Συνθήκης, στο πλαίσιο της διαδικασίας για τις κρατικές ενισχύσεις σύμφωνα με το άρθρο 88 της Συνθήκης.

VI.   ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

(136)

Με βάση όσα προαναφέρθηκαν, η Επιτροπή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι προβλεπόμενες από την Γαλλία ενισχύσεις είναι δυνατόν να υπαχθούν στην παρέκκλιση που προβλέπεται στο άρθρο 87 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της Συνθήκης και να κριθούν συμβιβάσιμες με την κοινή αγορά.

ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΑΠΟΦΑΣΗ:

Άρθρο 1

Η κρατική ενίσχυση που προτίθεται να θέσει σε εφαρμογή η Γαλλία υπέρ των παραγωγών και των εμπόρων οίνων λικέρ, ύψους 12 000 000 EUR, συμβιβάζεται με την κοινή αγορά βάσει του άρθρου 87, παράγραφος 3, της Συνθήκης.

Κατά συνέπεια, επιτρέπεται η θέση σε εφαρμογή αυτής της ενίσχυσης.

Άρθρο 2

Η παρούσα απόφαση απευθύνεται στη Γαλλία.

Βρυξέλλες, 9 Νοεμβρίου 2005.

Για την Επιτροπή

Mariann FISCHER BOEL

Μέλος της Επιτροπής


(1)  ΕΕ C 42, 18.2.2005, σ. 2.

(2)  Πρβλ. υποσημείωση 1.

(3)  Επιστολή των γαλλικών αρχών της 21ης Νοεμβρίου 1996, αριθ. SG(96) D/9957)

(4)  Επιστολή των γαλλικών αρχών της 4ης Αυγούστου 1998, αριθ. SG(98) D/6737

(5)  Απόφαση του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων της 3ης Μαΐου 2001, υπόθεση C-204/97, Πορτογαλλική Δημοκρατία κατά Επιτροπής των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, Συλλογή σ. I-03175.

(6)  Διορθωτικός δημοσιονομικός νόμος αριθ. 93-859 της 22ας Ιουνίου 1993.

(7)  1 FRF (γαλλικό φράγκο) = 0,15 EUR

(8)  οι ποσότητες ενδέχεται να διαφέρουν από τις ποσότητες που διατέθηκαν στην κατανάλωση)

(9)  Απόφαση του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων της 16ης Μαΐου 2002, υπόθεση C-482/99, Γαλλική Δημοκρατία κατά Επιτροπής, Συλλογή 2002 σ. I-4397, σκέψη 24 και υπόθεση C-126/01 GEMO, Απόφαση της 20ης Νοεμβρίου 2003, Συλλογή 2003, σ. I-13769.

(10)  Απόφαση του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων της 15ης Ιουλίου 2004, υπόθεση C/345/02, Pearle κατά Hoofdbedrijfschap Ambachten, Συλλογή 2004, σ. I-7139.

(11)  Απόφαση της 17ης Σεπτεμβρίου 1980, υπόθεση 730/79, Philippe Morris κατά Επιτροπής, Συλλογή 1980, p-2671, σκέψεις 11 και 12.

(12)  Agriculture in the European Union, Statistical and economic information 2004 (Η γεωργία στην Ευρωπαϊκή Ένωση, Στατιστικά και οικονομικά στοιχεία 2004) Γενική Διεύθυνση Γεωργίας, Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

(13)  Απόφαση του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων της 10ης Δεκεμβρίου 1969, συνεκδικασθείσες υποθέσεις 6 και 11-69, Επιτροπή κατά Γαλλικής Δημοκρατίας, Συλλογή, σκέψη 20.

(14)  Απόφαση του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων της 21ης Μαρτίου 1990, υπόθεση C-142/87, Βέλγιο κατά Επιτροπής, Συλλογή, σκέψη 35.

(15)  ΕΕ L 1 της 1.1.2004, σ. 1.

(16)  ΕΕ C 232 της 12.8.2000, σ. 17.

(17)  ΕΕ C 252 της 12.9.2001, σ. 5.

(18)  ΕΕ C 45 της 17.2.1996, σ. 5, τροποποιήθηκε τελευταία όσον αφορά την εφαρμογή του στον γεωργικό τομέα, ΕΕ C 48 της 13.2.1998, σ. 2.

(19)  ΕΕ C 252 της 12.9.2001, σ. 5.

(20)  Σύμφωνα με τις διατάξεις του κανονισμού ΕΟΚ) αριθ. 2081/92 του Συμβουλίου, της 14ης Ιουλίου 1992 για την προστασία των γεωγραφικών ενδείξεων και των ονομασιών προέλευσης των γεωργικών προϊόντων και των τροφίμων (ΕΕ L 208 της 24.7.1992 σ,. 1.).

(21)  Κρατική ενίσχυση αριθ. N 166/2002.

(22)  ΕΕ L 327 της 21.12.1999, σ. 7.

(23)  Βλ. υποσημείωση 18.

(24)  ΕΕ L 336 της 23.12.1994, σ. 22.

(25)  Απόφαση του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων της 25ης Ιουνίου 1970, υπόθεση 47/69, Κυβέρνηση της Γαλλικής Δημοκρατίας κατά Επιτροπής των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, Συλλογή 1970, σ. 487.

(26)  Απόφαση της 23ης Απριλίου 2002, υπόθεση C-234/99, Niels Nygard κατά Svineafgiftsfonden, Συλλογή 2002, σ. I-3657.

(27)  Δεν έχει ακόμη δημοσιευθεί στη Συλλογή της Νομολογίας.

(28)  Σκέψη 27 της προαναφερόμενης απόφασης.


Top