Mensenrechten

De Europese Unie (EU) is gefundeerd op grondrechten, democratie en de rechtsstaat.

Artikel 2 van het Verdrag betreffende de Europese Unie luidt: “De Unie is gegrondvest op de waarden van eerbied voor de menselijke waardigheid, vrijheid, democratie, gelijkheid, de rechtsstaat en eerbiediging van de mensenrechten, waaronder de rechten van personen die tot minderheden behoren.”

Deze waarden zijn onderling nauw verbonden en vormen richtsnoeren voor intern en extern optreden van de EU.

EU-actie op dit gebied is gebaseerd op de EU-verdragen en op het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie, dat dezelfde waarden uitdraagt als de verdragen. In het Handvest zijn de grondrechten van burgers in de EU vastgelegd. Het is een modern en alomvattend instrument voor de bescherming en bevordering van rechten en vrijheden van personen in het licht van veranderingen in de maatschappij, sociale vooruitgang en wetenschappelijke en technologische ontwikkelingen.

Het Handvest is van toepassing in combinatie met nationale en internationale systemen voor de bescherming van de grondrechten, waaronder het Europees Verdrag voor de rechten van de mens.

• • Mensenrechten in de EU: grondrechten
    • Het programma Burgers, gelijkheid, rechten en waarden (2021-2027)
    • Bescherming van journalisten en mensenrechtenverdedigers tegen ongegronde of onrechtmatige gerechtelijke procedures
    • Instellingen, agentschappen en organen
      • Raadgevend Comité voor gelijke kansen van mannen en vrouwen
      • Europees Instituut voor gendergelijkheid (EIGE)
      • Bureau van de Europese Unie voor de grondrechten (FRA)
    • Handvest van de grondrechten
      • Handvest van de grondrechten van de Europese Unie
      • Tenuitvoerlegging van het Handvest van de grondrechten
      • Het bevorderen en in stand houden van de waarden van de EU
      • Waardigheid
        • Verslag over de impact van EU-steun om foltering en de doodstraf te stoppen
        • IAO-protocol betreffende gedwongen arbeid: bekrachtiging door EU-landen
        • EU-verbod op de handel in folterinstrumenten
        • EU-richtsnoeren over foltering en andere wrede behandeling
        • EU-richtsnoeren betreffende de doodstraf
        • Protocol tegen mensenhandel
      • Vrijheden
        • Gegevensbescherming in de sector elektronische communicatie
        • Algemene verordening gegevensbescherming (AVG)
        • Vrijheid en pluriformiteit van de media in een digitale omgeving
        • Het recht om te worden vergeten op internet
        • Bescherming op internationaal niveau van de rechten en vrijheden van mensen met een handicap
        • De bescherming van persoonsgegevens die worden gebruikt door politie en strafrechtelijke autoriteiten (vanaf 2018)
        • Niet-EU-werknemers - eenvoudigere formaliteiten voor verblijf en werk
        • Procedurele waarborgen voor kwetsbare personen in een strafprocedure
      • Gelijkheid
        • Niet-discriminatie en gelijke kansen in de Europese Unie
        • Racisme en xenofobie
          • Het programma Burgers, gelijkheid, rechten en waarden (2021-2027)
          • Kaderbesluit betreffende de bestrijding van bepaalde vormen en uitingen van racisme en vreemdelingenhaat door middel van het strafrecht
          • Gelijke behandeling ongeacht ras of etnische afstamming
          • Gelijkheid, integratie en participatie van de Roma
          • Fonds voor asiel, migratie en integratie
        • De gelijkheid van vrouwen en mannen
          • Raadgevend Comité voor gelijke kansen van mannen en vrouwen
          • Evenwicht tussen werk en privéleven voor ouders en mantelzorgers
          • Zelfstandige arbeid: gelijke behandeling tussen mannen en vrouwen
          • Sociale zekerheid — gelijke behandeling van mannen en vrouwen
          • Beginsel van gelijke behandeling van mannen en vrouwen buiten de arbeidsmarkt
          • De bescherming van zwangere werkneemsters en kraamvrouwen
          • Gelijke beloning voor gelijk of gelijkwaardig werk voor mannen en vrouwen — Regels voor beloningstransparantie
          • Gelijke behandeling in arbeid en beroep
          • Toetreding van de Europese Unie tot het Verdrag van Istanbul
          • Strategie voor gendergelijkheid van de Europese Unie
          • Genderevenwicht tussen niet-uitvoerende bestuurders van beursgenoteerde ondernemingen
          • Gelijkheid van mannen en vrouwen op de arbeidsmarkt
          • Europees Instituut voor gendergelijkheid (EIGE)
        • Minderheden
          • Nationale strategieën voor integratie van de Roma: gemeenschappelijk Europees kader
          • Gelijkheid, integratie en participatie van de Roma
        • Rechten van het kind
          • EU-strategie voor de rechten van het kind
          • EU-strategie voor de rechten van het kind en de Europese kindergarantie
        • Rechten van ouderen
          • Verbetering van de levenskwaliteit van ouderen door middel van ICT
        • Integratie van mensen met een handicap
          • Het Verdrag van Marrakesh
          • Richtlijn tot uitvoering van het Verdrag van Marrakesh in de EU
          • Bescherming op internationaal niveau van de rechten en vrijheden van mensen met een handicap
          • De verordening tot uitvoering van het Verdrag van Marrakesh in de EU
          • Strategie voor de rechten van personen met een handicap
      • Solidariteit
        • Eures: hulp bij het zoeken naar werk, in de hele EU
        • Europees Fonds voor aanpassing aan de globalisering voor ontslagen werknemers (2021-2027)
        • Informatie en raadpleging van werknemers — Europese ondernemingsraden
        • Waarborgen dat de rechten van EU-werknemers worden gerespecteerd wanneer ze in het buitenland werken
        • Algemene EU-regels betreffende informatie en raadpleging van werknemers
        • Bescherming van jongeren op de arbeidsplaats
        • Langdurig werklozen herintegreren op de arbeidsmarkt
        • Collectief ontslag: voorlichting en raadpleging van personeel
        • Consumentenbescherming
          • Roamingkosten binnen de Europese Unie
      • Burgerrechten
        • Het programma Burgers, gelijkheid, rechten en waarden (2021-2027)
        • De uitoefening van het actieve en passieve kiesrecht bij gemeenteraadsverkiezingen
        • Consulaire bescherming in de EU: betere bescherming voor EU-burgers in het buitenland
        • Vrijheid van verkeer en verblijf in de EU
        • EU-noodreisdocument
        • Het Europees burgerinitiatief
        • Snellere digitalisering van overheidsdiensten in de EU — actieplan voor 2016-2020
      • Justitie
        • Rechtsbijstand in strafprocedures
        • Rechtsbijstand in burgerlijke en handelszaken
        • Het recht tot toegang tot een advocaat in strafprocedures en in procedures ter uitvoering van een Europees aanhoudingsbevel
        • De bescherming van persoonsgegevens die worden gebruikt door politie en strafrechtelijke autoriteiten (vanaf 2018)
        • Bevordering van het gebruik van videoconferenties tussen de EU-landen op het gebied van justitie
        • Schadeloosstelling van slachtoffers van misdrijven in andere EU-landen
        • Betere bescherming voor slachtoffers in strafprocedures
        • Strafprocedures — Het vermoeden van onschuld en van het recht om bij de terechtzitting aanwezig te zijn
        • Europese strategie inzake justitiële opleiding (2021-2024)
        • Programma Justitie (2021-2027)
        • Eerlijk proces: het recht van verdachten op vertolking en vertaling in strafprocedures
        • Recht op informatie in strafprocedures
        • De bescherming van personen die inbreuken op het EU-recht melden
        • Bescherming van journalisten en mensenrechtenverdedigers tegen ongegronde of onrechtmatige gerechtelijke procedures
        • Aanbeveling over procedurele rechten van verdachten en beklaagden in voorlopige hechtenis en over materiële detentieomstandigheden
  • Mensenrechten buiten de Europese Unie
    • Richtsnoeren betreffende mensenrechten
      • EU-richtsnoeren inzake mensenrechtendialogen met niet-EU-landen
      • EU-richtsnoeren ter bevordering van de naleving van het internationale humanitaire recht
      • Geweld tegen vrouwen en meisjes: EU-richtlijnen
      • EU-richtsnoeren over foltering en andere wrede behandeling
      • Mensenrechtenverdedigers — EU-steun
      • Mensenrechtenverdedigers — EU-steun
      • EU-richtsnoeren betreffende de doodstraf
      • Overeenkomst tussen de EU en het Internationaal Strafhof (ISH)
    • Bevordering van de mensenrechten in derde landen
      • Europees genocidenetwerk
      • Algemene strategie inzake bijstand en verkiezingswaarneming
      • EU-verbod op de handel in folterinstrumenten
      • Strategie voor de rechten van personen met een handicap
      • Europa in de wereld — Het EU-instrument voor nabuurschapsbeleid, ontwikkeling en internationale samenwerking
      • Algemeen kader voor EU-sancties
      • Oplegging van EU-sancties om de situatie in Venezuela aan te pakken
      • Beperkende maatregelen van de EU in het licht van ongeoorloofde booractiviteiten van Turkije in het oostelijk deel van de Middellandse Zee
      • Beperkende maatregelen van de EU in verband met de invasie van Rusland in Oekraïne
      • Beperkende maatregelen van de EU tegen Syrië
      • Beperkende maatregelen van de EU tegen Noord-Korea
      • Beperkende maatregelen in het licht van de situatie in Sudan
      • Beperkende maatregelen tegen Zimbabwe
      • Beperkende maatregelen tegen de Democratische Republiek Congo
      • Beperkende maatregelen tegen ernstige schendingen van de mensenrechten
      • Beperkende maatregelen tegen Iran
    • Rechten van het kind buiten de Europese Unie
      • Bescherming van de rechten van kinderen — richtsnoeren van 2017
      • Nadruk op kinderen bij extern optreden van de EU
      • Rechten van het kind en gewapende conflicten
  • Europese statistieken
    • Europese statistieken over personen en huishoudens
  • Gearchiveerde samenvattingen
    • Europa voor de burger: de EU dichter bij de burger brengen
    • Groenboek over strafzaken
    • Europees initiatief voor democratie en mensenrechten - EIDHR (2000-2006)
    • Europees Fonds voor aanpassing aan de globalisering (2014-2020)
    • Grondrechten en burgerschap (2007-13)
    • Europese strategie inzake handicaps 2010-2020
    • Integratie van de Roma op het gebied van huisvesting
    • Integratie van de Roma op het gebied van gezondheidszorg
    • Integratie van de Roma op het gebied van werkgelegenheid
    • Integratie van de Roma op het gebied van onderwijs
    • Mensenrechten in de betrekkingen met mediterrane partners
    • Mensenrechten en democratie - het nieuwe EU-actieplan
    • Groenboek over de wederzijdse erkenning van niet tot vrijheidsbeneming strekkende controlemaatregelen in afwachting van het proces
    • Programma Justitie (2014-2020)
    • Beginsel van gelijke behandeling van personen
    • Erasmus+ — Transnationale partnerschappen in onderwijs, opleiding, jeugd en sport in de EU
    • Een samenhangende toepassing van rechten tot stand brengen
    • Jaarverslag van de EU inzake de mensenrechten voor 2003
    • EU-justitiebeleid: de weg vooruit
    • EU-richtsnoeren voor de rechten van het kind
    • Doodstraf: richtsnoeren
    • Integratie van de Roma in het kader van gelijke behandeling
    • Objectieve gegevens voor een doeltreffender justitie: het EU-scorebord voor justitie
    • Bevordering van de mensenrechten en de democratisering in derde landen
    • Bevordering van de democratie en mensenrechten in landen buiten de EU (2014-2020)
    • Het Haags programma: 10 prioriteiten voor de komende vijf jaar
    • Het pakket sociale-investeringsmaatregelen van de EU
    • De Europese Unie en de rechten van het kind
    • Het burgerinitiatief
    • De Europese ombudsman
    • Sociale en economische integratie van de Roma
    • Vertrouwen in de transparante en democratische rechtsstelsels van Europa
    • Naar een strategie voor de rechten van het kind
    • Het Programma van Stockholm
    • Raamstrategie voor non-discriminatie en gelijke kansen voor iedereen
    • Financieringsinstrument voor de bevordering van democratie en mensenrechten in de wereld (2007-2013)
    • Jaarverslag over de mensenrechten 2007
    • Jaarverslag over mensenrechten 2006
    • Bijdrage aan de Wereldconferentie tegen racisme, rassendiscriminatie, vreemdelingenhaat en onverdraagzaamheid
    • Specifiek programma "Civiel recht" (2007-2013)
    • Samenwerking met autochtone bevolkingsgroepen
    • Verbod op handel in folterinstrumenten
    • Actieplan ter uitvoering van het programma van Stockholm
    • Bestrijding van geweld tegen kinderen, jongeren en vrouwen: het programma Daphne
    • Bestrijding van geweld tegen kinderen, jongeren en vrouwen: Daphne II-programma (2004-2008)