(1)

Przedsiębiorstwa zamierzające prowadzić działalność w innych państwach Unii Europejskiej napotykają poważne przeszkody oraz zniekształcenia rynku wynikające z faktu istnienia 27 zróżnicowanych systemów podatku od osób prawnych. Te przeszkody i zniekształcenia utrudniają właściwe funkcjonowanie rynku wewnętrznego, przyczyniając się do powstawania warunków zniechęcających do inwestowania w Unii. Stoją one również w sprzeczności z priorytetami określonymi w komunikacie przyjętym przez Komisję w dniu 3 marca 2010 r. zatytułowanym „Europa 2020” - Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu . Stoją one także w sprzeczności z wymogami wysoce konkurencyjnej społecznej gospodarki rynkowej.

(1)

Przedsiębiorstwa zamierzające prowadzić działalność w innych państwach Unii Europejskiej napotykają poważne przeszkody oraz zniekształcenia rynku wynikające z faktu istnienia 27 zróżnicowanych systemów podatku od osób prawnych. Te przeszkody i zniekształcenia utrudniają właściwe funkcjonowanie rynku wewnętrznego, przyczyniając się do powstawania warunków zniechęcających do inwestowania w Unii. Stoją one również w sprzeczności z priorytetami określonymi w komunikacie przyjętym przez Komisję w dniu 3 marca 2010 r. zatytułowanym „Europa 2020” - Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu , z paktem euro plus oraz z założeniami integracji gospodarczej, budżetowej i podatkowej niezbędnej do stworzenia wysoce konkurencyjnej społecznej gospodarki rynkowej.

(1a)

Pogłębiona współpraca między organami podatkowymi może prowadzić do znacznego zmniejszenia kosztów i obciążeń administracyjnych dla przedsiębiorstw prowadzących działalność transgraniczną w Unii.

(2)

Przeszkody podatkowe utrudniające prowadzenie transgranicznej działalności gospodarczej są szczególnie uciążliwe dla małych i średnich przedsiębiorstw, które zazwyczaj nie posiadają wystarczających zasobów, aby poradzić sobie z niewydolnością rynku.

(2)

Przeszkody podatkowe mogą być szczególnie uciążliwe dla małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) prowadzących transgraniczną działalność gospodarczą , gdyż zazwyczaj nie posiadają one wystarczających zasobów, aby poradzić sobie z niewydolnością rynku.

(2a)

Należy zachęcać do uczciwej konkurencji w zakresie stawek podatkowych zarówno na szczeblu państw członkowskich, jak i na szczeblu regionalnym w odniesieniu do regionów dysponujących uprawnieniami fiskalnymi i legislacyjnymi.

(3a)

Usprawnienie rynku wewnętrznego ma kluczowe znaczenie dla wsparcia wzrostu i tworzenia miejsc pracy. Wprowadzenie wspólnej skonsolidowanej podstawy opodatkowania osób prawnych (CCCTB) powinno przyczynić się do zwiększenia wzrostu oraz stworzenia większej liczby miejsc pracy w Unii poprzez ograniczenie kosztów administracyjnych i biurokracji dla przedsiębiorstw, a w szczególności dla małych przedsiębiorstw prowadzących transgraniczną działalność gospodarczą.

(4a)

Jako że rynek wewnętrzny obejmuje wszystkie państwa członkowskie, we wszystkich państwach członkowskich należy wprowadzić CCCTB. Jeżeli jednak Rada nie zdoła przyjąć jednomyślnej decyzji w sprawie wniosku dotyczącego ustanowienia CCCTB, należy niezwłocznie zainicjować zastosowanie procedury w celu przyjęcia decyzji Rady upoważniającej do podjęcia wzmocnionej współpracy w dziedzinie CCCTB. Wzmocnioną współpracę powinny zainicjować państwa członkowskie, których walutą jest euro, ale powinna ona być przez cały czas otwarta na inne państwa członkowskie zgodnie z Traktatem o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.

(4b)

Niektóre wyraziste formy konkurencji podatkowej, optymalizacji podatkowej i arbitrażu podatkowego mogłyby zaszkodzić dochodom niektórych państw członkowskich i stworzyć zakłócenia w zakresie opodatkowania pomiędzy kapitałem, który jest mobilny, a pracą, która jest mniej mobilna. Wzmocniony pakt stabilności i wzrostu oraz Traktat o stabilności, koordynacji i zarządzaniu w unii gospodarczej i walutowej wymagają, aby państwa członkowskie – w szczególności te, których walutą jest euro – przestrzegały ścisłej dyscypliny fiskalnej, jednocześnie stosując kontrole wydatków i generując wystarczające dochody podatkowe. Z tych przyczyn oraz z powodu faktu, że pakt euro plus uzgodniony przez szefów państw lub rządów państw członkowskich, których walutą jest euro przewiduje, iż opracowanie CCCTB „mogłoby być jednym z neutralnych pod względem dochodów sposobów zapewniających spójność krajowych systemów podatkowych, z jednoczesnym poszanowaniem krajowych strategii podatkowych, i przyczynić się do stabilności budżetowej oraz konkurencyjności europejskich przedsiębiorstw”, jest niezwykle ważne, aby państwa członkowskie, których walutą jest euro, były w stanie zrealizować zobowiązania budżetowe, tak aby zabezpieczyć stabilność strefy euro jako całości, oraz jest pożądane, aby jak najszybciej stosować CCCTB do jak największej liczby przedsiębiorstw.

(4c)

W świetle istotnej roli, jaką MŚP odgrywają na rynku wewnętrznym, Komisja powinna opracować i udostępnić MŚP prowadzącym działalność transgraniczną narzędzie zmniejszające obciążenia i koszty administracyjne, które umożliwi im w ten sposób dobrowolny udział w systemie CCCTB.

(5)

Zważywszy, że zróżnicowane stawki podatkowe nie przyczyniają się do powstawania takich samych przeszkód, przedmiotowy system (wspólna skonsolidowana podstawa opodatkowania osób prawnych) nie musi wpływać na swobodę państw członkowskich w zakresie ustalania swoich krajowych stawek podatku od osób prawnych.

(5)

Zważywszy, że zróżnicowane stawki podatkowe nie przyczyniają się do powstawania takich samych przeszkód, przedmiotowy system (CCCTB) nie musi wpływać na swobodę państw członkowskich w zakresie ustalania swoich krajowych stawek podatku od osób prawnych. Państwa członkowskie powinny zatem zachować również możliwość wprowadzania określonych zachęt dla przedsiębiorstw, przede wszystkim w postaci ulg podatkowych.

(5a)

Celem niniejszej dyrektywy nie jest harmonizacja stawek podatku od osób prawnych w państwach członkowskich. Jeżeli jednak okaże się, że wprowadzenie stawek minimalnych pomyślnie wpłynie na gospodarczą wydajność, skuteczność i sprawiedliwość opodatkowania podatkiem od osób prawnych, Komisja powinna rozważyć, czy taka harmonizacja jest odpowiednia, podczas dokonywania przeglądu niniejszej dyrektywy. Jest to tym istotniejsze ze względu na fakt, że zmiany stawek podatku od osób prawnych w państwach członkowskich jasno pokazują, iż konkurencja podatkowa na rynku wewnętrznym wywiera swój wpływ. Warto zatem – w duchu sprawozdania zatytułowanego „Nowa strategia dla jednolitego rynku” z dnia 9 maja 2010 r. – określić, czy wpływ takiej konkurencji jest korzystny czy szkodliwy dla kultury podatkowej odpowiadającej rynkowi wewnętrznemu XXI wieku. Należy w szczególności zwrócić uwagę, czy likwidacja tarć między integracją rynku i suwerennością podatkową jest jednym ze sposobów pogodzenia rynku i społecznego wymiaru rynku wewnętrznego.

(6)

Istotnym elementem tego systemu jest konsolidacja, ponieważ wyłącznie w ten sposób można wyeliminować główne przeszkody podatkowe, z którymi borykają się przedsiębiorstwa w Unii. Konsolidacja pozwala wyeliminować formalności związane z cenami transferowymi oraz podwójne opodatkowanie podmiotów należących do grupy. Straty ponoszone przez podatników podlegałyby przy tym automatycznej kompensacji z zyskami wypracowanymi przez innych członków tej samej grupy.

(6)

Istotnym elementem tego systemu jest konsolidacja, ponieważ wyłącznie w ten sposób można wyeliminować główne przeszkody podatkowe, z którymi borykają się przedsiębiorstwa w Unii należące do tej samej grupy, które prowadzą działalność transgraniczną . Konsolidacja pozwala wyeliminować formalności związane z cenami transferowymi oraz podwójne opodatkowanie podmiotów należących do grupy. Straty ponoszone przez podatników podlegałyby przy tym automatycznej kompensacji z zyskami wypracowanymi przez innych członków tej samej grupy.

(6a)

Szeroka podstawa opodatkowania, konsolidacja i swoboda decyzyjna państw członkowskich w odniesieniu do ich krajowych stawek opodatkowania podatkiem od osób prawnych sprawiają, że wprowadzenie CCCTB jest działaniem neutralnym pod względem podatkowym.

(6b)

W takim zakresie, w jakim stosowanie CCCTB mogłoby negatywnie wpłynąć na dochody z podatków władz regionalnych lub lokalnych, państwa członkowskie mogą podjąć działania mające na celu poprawę tej sytuacji zgodnie z ich systemem konstytucyjnym i niniejszą dyrektywą.

(8)

Ponieważ głównym celem wspomnianego systemu jest zaspokojenie potrzeb przedsiębiorstw działających w więcej niż jednym państwie, powinien on mieć charakter systemu opcjonalnego, uzupełniającego istniejące krajowe systemy podatku od osób prawnych .

(8)

Ponieważ niniejsza dyrektywa jest opracowana głównie z myślą o przedsiębiorstwach działających w więcej niż jednym państwie, nie wykluczając jednak innych przedsiębiorstw, zostaje ona wprowadzona jako system opcjonalny, umożliwiający udział wszystkim kwalifikującym się przedsiębiorstwom. Uznaje się jednak, że spółki europejskie i spółdzielnie europejskie, które są z definicji ponadnarodowe, przystąpiły do stosowania niniejszej dyrektywie po upływie dwóch lat od daty rozpoczęcia jej stosowania . Wszystkie inne przedsiębiorstwa kwalifikujące się zgodnie z niniejszą dyrektywą, z wyjątkiem mikro- oraz małych i średnich przedsiębiorstw, jak określono w zaleceniu Komisji 2003/361/EC (1), powinny również stosować niniejszą dyrektywę nie później niż pięć lat od daty rozpoczęcia jej stosowania. Dokonując oceny wpływu CCCTB, Komisja powinna rozważyć, czy podstawa ta powinna też obowiązywać mikroprzedsiębiorstwa, małe i średnie przedsiębiorstwa.

(20)

System powinien przewidywać ogólny przepis w zakresie zwalczania nadużyć uzupełniony środkami ustanowionymi w celu ograniczenia konkretnych rodzajów praktyk posiadających znamiona nadużyć. Środki te powinny przewidywać ograniczenia możliwości odliczenia odsetek zapłaconych przedsiębiorstwom powiązanym będącym rezydentami do celów podatkowych w pozaunijnym państwie o niskich stawkach podatkowych, które nie prowadzi wymiany informacji z państwem członkowskim płatnika na podstawie umowy w rodzaju tej, o której mowa w dyrektywie Rady 2011/16/UE dotyczącej wzajemnej pomocy właściwych organów państw członkowskich w obszarze podatków bezpośrednich oraz opodatkowania składek ubezpieczeniowych, oraz przepisów dotyczących kontrolowanych przedsiębiorstw zagranicznych.

(20)

System powinien przewidywać skuteczny ogólny przepis w zakresie zwalczania nadużyć uzupełniony środkami ustanowionymi w celu ograniczenia konkretnych rodzajów praktyk posiadających znamiona nadużyć. Środki te powinny przewidywać ograniczenia możliwości odliczenia odsetek zapłaconych przedsiębiorstwom powiązanym będącym rezydentami do celów podatkowych w pozaunijnym państwie o niskich stawkach podatkowych, które nie prowadzi wymiany informacji z państwem członkowskim płatnika na podstawie umowy w rodzaju tej, o której mowa w dyrektywie Rady 2011/16/UE dotyczącej wzajemnej pomocy właściwych organów państw członkowskich w obszarze podatków bezpośrednich oraz opodatkowania składek ubezpieczeniowych, oraz przepisów dotyczących kontrolowanych przedsiębiorstw zagranicznych. Nie należy uniemożliwiać państwom członkowskim wprowadzania i wzajemnego koordynowania dodatkowych środków służących zmniejszeniu negatywnego oddziaływania krajów o niskich stawkach podatkowych spoza Unii, które nie wymieniają się niezbędnymi informacjami na temat podatków.

(21)

Wzór na podział skonsolidowanej podstawy opodatkowania powinien uwzględniać trzy równoważne wskaźniki (wielkość zatrudnienia, aktywa i obrót). Wskaźnik zatrudnienia należy obliczać w oparciu o koszt wynagrodzeń i liczbę pracowników (każda z pozycji odpowiada za połowę wartości wskaźnika). Wskaźnik aktywów powinien uwzględniać wszystkie rzeczowe aktywa trwałe. We wzorze nie należy uwzględniać wartości niematerialnych i prawnych oraz aktywów finansowych z powodu ich mobilnego charakteru oraz ryzyka obejścia regulacji systemu. Użycie tych wskaźnikóww należytym stopniu uwzględnia interesy państwa członkowskiego pochodzenia. W końcu, aby zapewnić należyty udział państwa członkowskiego przeznaczenia, jako trzeci wskaźnik należy uwzględnić wielkość obrotu. Wskaźniki te i przypisane im wagi powinny zapewnić opodatkowanie zysków tam, gdzie zostały osiągnięte. Jako wyjątek od ogólnej zasady, w przypadku gdy wynik podziału nie odzwierciedla rzetelnie zakresu działalności gospodarczej, w klauzuli ochronnej przewidziano metodę alternatywną.

(21)

Wzór na podział skonsolidowanej podstawy opodatkowania powinien uwzględniać trzy wskaźniki (wielkość zatrudnienia, aktywa i obrót). Podczas gdy wagi wskaźnika zatrudnienia i wskaźnika aktywów powinny wynosić po 45 %, waga wskaźnika obrotu powinna wynosić 10 %. Wskaźnik zatrudnienia należy obliczać w oparciu o koszt wynagrodzeń i liczbę pracowników (każda z pozycji odpowiada za połowę wartości wskaźnika). Wskaźnik aktywów powinien uwzględniać wszystkie rzeczowe aktywa trwałe. We wzorze nie należy uwzględniać wartości niematerialnych i prawnych orazaktywów finansowych z powodu ich mobilnego charakteru oraz ryzyka obejścia regulacji systemu. Użycie tych wskaźników w należytym stopniu uwzględnia interesy państwa członkowskiego pochodzenia. W końcu, aby zapewnić należyty udział państwa członkowskiego przeznaczenia, jako trzeci wskaźnik należy uwzględnić wielkość obrotu. Wskaźniki te i przypisane im wagi powinny zapewnić opodatkowanie zysków tam, gdzie zostały osiągnięte. Jako wyjątek od ogólnej zasady, w przypadku gdy wynik podziału nie odzwierciedla rzetelnie zakresu działalności gospodarczej, w klauzuli ochronnej przewidziano metodę alternatywną.

(21a)

Wspólne zasady obliczania CCCTB nie powinny nakładać na przedsiębiorstwa nieproporcjonalnych kosztów administracyjnych, aby nie zakłócać ich konkurencyjności.

(23)

Grupy przedsiębiorstw powinny mieć możliwość utrzymywania kontaktów z jedną administracją podatkową („główny organ podatkowy”), którym powinien być organ państwa członkowskiego, w którym jednostka dominująca grupy („główny podatnik”) jest rezydentem do celów podatkowych. W niniejszej dyrektywie należy również określić przepisy proceduralne dotyczące administrowania systemem. Dyrektywa powinna również przewidywać mechanizm wydawania – w formie decyzji – interpretacji podatkowych w sprawie zdarzeń przyszłych. Kontrole powinien wszczynać i koordynować główny organ podatkowy, przy czym jednak o wszczęcie kontroli mogą wystąpić organy każdego państwa członkowskiego, w którym członek grupy podlega opodatkowaniu. Właściwe organy państwa członkowskiego, w którym członek grupy jest rezydentem lub posiada siedzibę, mogą zakwestionować decyzję głównego organu podatkowego dotyczącą zawiadomienia o stosowaniu systemu lub zmieniony wymiar podatku przed sądami państwa członkowskiego głównego organu podatkowego. Spory między podatnikami a organami podatkowymi powinien rozstrzygać organ administracyjny właściwy do rozpatrywania odwołań w pierwszej instancji zgodnie z prawem państwa członkowskiego głównego organu podatkowego.

(23)

Grupy przedsiębiorstw powinny mieć możliwość utrzymywania kontaktów z jedną administracją podatkową („główny organ podatkowy”), którą powinien być organ państwa członkowskiego, w którym jednostka dominująca grupy („główny podatnik”) jest rezydentem do celów podatkowych. W niniejszej dyrektywie należy również określić przepisy proceduralne dotyczące administrowania systemem. Dyrektywa powinna również przewidywać mechanizm wydawania – w formie decyzji – interpretacji podatkowych w sprawie zdarzeń przyszłych. Kontrole powinien wszczynać i koordynować główny organ podatkowy, przy czym jednak o wszczęcie kontroli mogą wystąpić organy każdego państwa członkowskiego, w którym członek grupy podlega opodatkowaniu. Właściwe organy państwa członkowskiego, w którym członek grupy jest rezydentem lub posiada siedzibę, mogą zakwestionować decyzję głównego organu podatkowego dotyczącą zawiadomienia o stosowaniu systemu lub zmieniony wymiar podatku przed sądami państwa członkowskiego głównego organu podatkowego. Spory między podatnikami a organami podatkowymi powinien rozstrzygać organ administracyjny właściwy do rozpatrywania odwołań w pierwszej instancji zgodnie z prawem państwa członkowskiego głównego organu podatkowego.

(23a)

Komisja powinna ustanowić – na wzór Wspólnego Forum UE ds. Cen Transferowych – nowe forum ds. wspólnej skonsolidowanej podstawy opodatkowania osób prawnych (forum CCCTB), do którego przedsiębiorstwa i państwa członkowskie mogłyby zwracać się z problemami i sporami związanymi z CCCTB. Forum to powinno być w stanie udzielać wskazówek przedsiębiorstwom i państwom członkowskim.

(27a)

W niniejszej dyrektywie określono nowe radykalne podejście do najważniejszego elementu opodatkowania osób prawnych. Komisja powinna zatem przeprowadzić jego dogłębną analizę i niezależną ocenę, gdy tylko będzie można tego dokonać w konstruktywny sposób. Z uwagi na cykl właściwy dla stosowania i wdrażania opodatkowania od osób prawnych nie należy dokonywać takiej analizy i oceny przed upływem pięciu lat od wejścia niniejszej dyrektywy w życie. Analiza i ocena Komisji powinna obejmować zbadanie następujących elementów: opcjonalnego charakteru CCCTB, ograniczenia harmonizacji podstawy opodatkowania, wzoru podziału, praktycznych aspektów dla MŚP i wpływu na dochody podatkowe państw członkowskich.

j)

podatki wymienione w załączniku III , z wyjątkiem akcyzy nałożonej na produkty energetyczne, alkohol i napoje alkoholowe oraz wyroby tytoniowe .

j)

podatki wymienione w załączniku III.

c)

rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe zakładów ubezpieczeń utworzone zgodnie z dyrektywą 91/674/EWG podlegają odliczeniu, z wyjątkiem rezerw na wyrównanie szkodowości. Państwo członkowskie może przewidzieć możliwość odliczenia rezerw na wyrównanie szkodowości . W przypadku grupy każdego takiego odliczenia rezerw na wyrównanie szkodowości dokonuje się od przydzielonego udziału członków grupy będących rezydentami w tym państwie członkowskim lub w nim położonych. Odliczone kwoty podlegają weryfikacji i korekcie na koniec każdego roku podatkowego. Przy obliczaniu podstawy opodatkowania w przyszłych latach uwzględnia się już odliczone kwoty.

c)

rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe zakładów ubezpieczeń utworzone zgodnie z dyrektywą 91/674/EWG podlegają odliczeniu, z wyjątkiem rezerw na wyrównanie szkodowości. Państwo członkowskie , które zgodnie z art. 62 dyrektywy 91/674/EWG wprowadziło w prawie handlowym wymóg tworzenia rezerw na wyrównanie szkodowości, musi również przewidzieć możliwość odliczenia tego rodzaju rezerw . W przypadku grupy każdego takiego odliczenia rezerw na wyrównanie szkodowości dokonuje się od przydzielonego udziału członków grupy będących rezydentami w tym państwie członkowskim lub w nim położonych. Odliczone kwoty podlegają weryfikacji i korekcie na koniec każdego roku podatkowego. Przy obliczaniu podstawy opodatkowania w przyszłych latach uwzględnia się już odliczone kwoty.

a)

podatkowi od zysków, na zasadach ogólnych obowiązujących w tym państwie trzecim, według ustawowej stawki podatku od osób prawnych w wysokości mniejszej niż 40 % średniej ustawowej stawki podatku od osób prawnych obowiązującej w państwach członkowskich;

a)

podatkowi od zysków, na zasadach ogólnych obowiązujących w tym państwie trzecim, według ustawowej stawki podatku od osób prawnych w wysokości mniejszej niż 70 % średniej ustawowej stawki podatku od osób prawnych obowiązującej w państwach członkowskich;

b)

zgodnie z zasadami ogólnymi obowiązującymi w państwie trzecim zyski podlegają opodatkowaniu według ustawowej stawki podatku od osób prawnych w wysokości mniejszej niż 40 % średniej ustawowej stawki podatku od osób prawnych obowiązującej w państwach członkowskich lub jednostka podlega zasadom szczególnym dopuszczającym znacznie niższy poziom opodatkowania niż zasady ogólne;

b)

zgodnie z zasadami ogólnymi obowiązującymi w państwie trzecim zyski podlegają opodatkowaniu według ustawowej stawki podatku od osób prawnych w wysokości mniejszej niż 70 % średniej ustawowej stawki podatku od osób prawnych obowiązującej w państwach członkowskich lub jednostka podlega zasadom szczególnym dopuszczającym znacznie niższy poziom opodatkowania niż zasady ogólne;

a)

wpływu mechanizmu ustanowionego na podstawie przepisów rozdziału XVI na podział podstaw opodatkowania między państwa członkowskie oraz wpływu na ich dochody podatkowe;

b)

stosowania i praktycznych aspektów niniejszej dyrektywy dla MŚP;

c)

zalet i wad nadania temu systemowi obowiązkowego charakteru w odniesieniu do MŚP;

d)

społeczno-gospodarczych skutków niniejszej dyrektywy, w tym wpływu na globalną działalność przedsiębiorstw i na konkurencyjność kwalifikujących się i niekwalifikujących się przedsiębiorstw;

e)

wpływu na sprawiedliwe i należne pobieranie podatku w państwach członkowskich;

f)

zalet i wad wprowadzenia minimalnych stawek podatkowych.