Verordening algemene productveiligheid (2023)

 

SAMENVATTING VAN:

Verordening (EU) 2023/988 inzake algemene productveiligheid, tot wijziging van Verordening (EU) nr. 1025/2012 en Richtlijn (EU) 2020/1828 en tot intrekking van Richtlijn 2001/95/EG en Richtlijn 87/357/EEG

WAT IS HET DOEL VAN DE VERORDENING?

• Ze biedt een hoog niveau van consumentenbescherming en een gelijk speelveld voor bedrijven, waardoor de interne markt van de Europese Unie (EU) beter functioneert.
• Ze vervangt de huidige richtlijn algemene productveiligheid en richtlijn voedselimitatieproducten, die de veiligheid van zowel offline als online verkochte consumptiegoederen garanderen.

KERNPUNTEN

De verordening:

• geldt voor nieuwe, gebruikte, herstelde of opnieuw in goede staat gebrachte producten:
  • beschikbaar voor distributie, consumptie of gebruik in de EU (“op de markt gebracht of beschikbaar gesteld”), gratis of tegen betaling, die niet onder andere specifieke EU-wetgeving inzake productveiligheid vallen,
  • onderworpen aan bestaande specifieke EU-veiligheidsvereisten met betrekking tot de risico’s en aspecten die daarin nog niet zijn behandeld;
• geldt voor producten die via alle verkoopkanalen aan consumenten in de EU worden aangeboden;
• is niet van toepassing op:
  • geneesmiddelen voor menselijk of diergeneeskundig gebruik,
  • levensmiddelen en diervoeders,
  • levende planten en dieren, genetisch gemodificeerde organismen en micro-organismen in ingeperkt gebruik,
  • dierlijke producten en bijproducten,
  • gewasbeschermingsmiddelen,
  • transportmiddelen die door een dienstverlener worden beheerd,
  • luchtvaartuigen waarvan het ontwerp, de productie, het onderhoud en de exploitatie een laag veiligheidsrisico met zich meebrengen,
  • antiek,
  • producten waarvan duidelijk is aangegeven dat ze voor gebruik hersteld of opnieuw in goede staat moeten worden gebracht.

Deze verordening voorziet in verplichtingen voor de relevante marktdeelnemers* en aanbieders van online marktplaatsen en verduidelijkt ook de regels voor markttoezicht en de bevoegdheden van nationale autoriteiten. Ze is nauw verbonden met andere relevante EU-wetgeving, zoals de markttoezichtverordening en de Wet inzake digitale diensten.

Deze verordening zal door alle relevante actoren worden uitgevoerd, waarbij terdege rekening wordt gehouden met het voorzorgsbeginsel.

Veiligheidsvereisten

Marktdeelnemers zullen alleen veilige producten op de markt brengen of aanbieden (algemene veiligheidsvereiste).

• De veiligheid van producten moet worden beoordeeld, waarbij in het bijzonder rekening moet worden gehouden met de volgende criteria:
  • de kenmerken van het product, zoals ontwerp, technische kenmerken, samenstelling, verpakking en gebruiksaanwijzing;
  • het effect op andere producten;
  • de presentatie van het product, de etikettering, eventuele waarschuwingen en veiligheidsinstructies en -informatie;
  • de categorieën consumenten die het product gebruiken;
  • het uiterlijk van het product, met name de aspecten die op voedsel lijken of aantrekkelijk zijn voor kinderen;
  • de cyberbeveiligingsfuncties en eventuele evolutieve, lerende en voorspellende functies van het product.
• Deze verordening voorziet ook in gevallen waarin een product verondersteld wordt veilig te zijn. Dergelijke gevallen omvatten producten in overeenstemming met relevante Europese normen waarnaar wordt verwezen in het Publicatieblad van de Europese Unie.
• Andere elementen waarmee rekening kan worden gehouden bij het beoordelen van de veiligheid van een product zijn nationale en internationale normen, vrijwillige certificeringsregelingen, codes voor goede praktijken en redelijke verwachtingen van de consument.

Informatie over onveilige producten

• Een product dat in één EU-lidstaat als gevaarlijk wordt beschouwd, wordt verondersteld gevaarlijk te zijn in alle andere lidstaten.
• Wanneer een product wordt teruggeroepen, moet de informatie in duidelijke en gedetailleerde taal beschikbaar zijn voor het publiek en moet de consument een effectieve, kosteloze en tijdige oplossing worden geboden.
• Informatie over gevaarlijke producten moet in het algemeen beschikbaar worden gemaakt voor het publiek via de Safety Gate Portal.

Vereiste om een verantwoordelijke marktdeelnemer in de EU te hebben

Voor elk product dat onder de verordening valt, moet er een verantwoordelijke marktdeelnemer in de EU zijn (een EU-fabrikant, importeur, gemachtigde of een fulfilmentdienstverlener) die belast is met taken met betrekking tot de veiligheid van het product.

Hoofdverplichtingen van fabrikanten:

• ervoor zorgen dat producten veilig ontworpen zijn;
• interne risicoanalyses uitvoeren en relevante technische documentatie opstellen;
• onmiddellijk handelen en consumenten en nationale autoriteiten via de Safety Business Gateway informeren als zij denken dat een product op de markt gevaarlijk is;
• informatie over ongevallen delen;
• essentiële informatie over productveiligheid en traceerbaarheid verstrekken op producten of hun verpakking;
• contactgegevens verstrekken om klachten te ontvangen, deze te onderzoeken en een intern register van ontvangen klachten bij te houden.

Fabrikanten kunnen een gemachtigde aanstellen om hun verplichtingen na te komen.

Hoofdverplichtingen van importeurs:

• ervoor zorgen dat producten voldoen aan de algemene veiligheidsvereiste van de verordening, en weigeren producten op de markt te brengen die volgens hen niet aan deze vereiste voldoen;
• hun contactgegevens op de producten vermelden en controleren of ze vergezeld gaan van duidelijke instructies en veiligheidsinformatie;
• de verantwoordelijkheid op zich nemen voor de artikelen die zij tijdens transport en opslag onder hun hoede hebben;
• fabrikanten en nationale markttoezichtautoriteiten via de Safety Business Gateway informeren als zij denken dat er een gevaarlijk product op de markt is en ervoor zorgen dat het publiek wordt gewaarschuwd.

Hoofdverplichtingen van distributeurs:

• ervoor zorgen dat fabrikanten en, waar van toepassing, importeurs voldoen aan de vereisten van de verordening en weigeren om producten op de markt te brengen die volgens hen niet aan deze vereisten voldoen;
• fabrikanten, importeurs en nationale toezichthoudende instanties via de Safety Business Gateway informeren als zij denken dat er een gevaarlijk product op de markt is en ervoor zorgen dat er passende actie wordt ondernomen.

Horizontale verplichtingen van marktdeelnemers:

• interne processen voor productveiligheid instellen om aan de verordening te voldoen;
• samenwerken met markttoezichtautoriteiten om risico’s van producten die zij op de markt brengen uit te sluiten of te beperken;
• op verzoek van de autoriteiten specifieke productinformatie (risico’s, klachten, corrigerende maatregelen) gedurende tien jaar en informatie over de traceerbaarheid van de toeleveringsketen gedurende zes jaar verstrekken;
• de autoriteiten informeren over ongevallen die door een product worden veroorzaakt;
• gegevens verstrekken aan een traceerbaarheidssysteem dat de Europese Commissie kan instellen om gegevens op te slaan over producten die een ernstig risico voor de volksgezondheid en veiligheid kunnen vormen;
• alle getroffen consumenten direct informeren over terugroepacties en veiligheidswaarschuwingen, in het geval van terugroepacties met behulp van een sjabloon voor verplichte terugroepberichten;
• consumenten de keuze bieden uit ten minste twee van de volgende oplossingen wanneer een product wordt teruggeroepen: reparatie of vervanging van het product of een adequate terugbetaling;
• specifieke regels voor verkoop op afstand volgen door, als onderdeel van de precontractuele productaanbieding, informatie te geven over de fabrikant of zijn vertegenwoordiger, een duidelijke beschrijving van het product en eventuele waarschuwingen of veiligheidsinformatie, zoals in een fysieke winkel.

Specifieke productveiligheidsverplichtingen van aanbieders van online marktplaatsen

De volgende productspecifieke verplichtingen bouwen voort op de horizontale vereisten van de Wet inzake digitale diensten:

• implementeren van twee centrale contactpunten voor directe communicatie over veiligheidskwesties: één voor markttoezichtautoriteiten en één voor het publiek;
• zich registeren bij de Safety Gate Portal;
• beschikken over interne processen voor productveiligheid;
• ervoor zorgen dat zonder de minimale informatie over productveiligheid en traceerbaarheid, die door de desbetreffende handelaar moet worden verstrekt, een vermelding niet kan worden gepubliceerd (verplichting tot naleving door ontwerp);
• steekproefsgewijs controleren of aangeboden producten veilig zijn door gebruik te maken van openbare databases, waaronder de Safety Gate Portal;
• Reageren binnen een korte termijn op overheidsopdrachten en kennisgevingen van derden en ervoor zorgen dat verwijderde listings niet opnieuw kunnen verschijnen;
• consumenten tijdig en adequaat informeren wanneer een product wordt teruggeroepen door rechtstreeks contact op te nemen met iedereen die het product op hun site heeft gekocht en de details op hun webpagina te publiceren;
• bij een terugroeping of een ongeval de betrokken marktdeelnemer informeren en markttoezichtautoriteiten informeren en met hen samenwerken.

Markttoezicht en uitvoering

• De handhaving van de EU-regels voor productveiligheid valt onder de bevoegdheid van de nationale markttoezichtautoriteiten.
• Markttoezicht onder deze verordening en Verordening (EU) 2019/1020 (markttoezichtverordening) is zoveel mogelijk op elkaar afgestemd.
• Wanneer een gevaarlijk product wordt geïdentificeerd, kunnen de autoriteiten een fabrikant om gegevens vragen over andere producten waarvoor dezelfde procedure of onderdelen worden gebruikt of die zich in dezelfde partij bevinden.
• De lidstaten zullen doeltreffende, evenredige en afschrikkende sancties vaststellen voor inbreuken op de verordening.

Het netwerk voor consumentenveiligheid van nationale autoriteiten, gecoördineerd door de Commissie:

• vergemakkelijkt de regelmatige uitwisseling van informatie, expertise, beste praktijken en handhaving van productveiligheid;
• organiseert gezamenlijke bewakings- en testprojecten;
• verbetert de EU-samenwerking bij het traceren, uit de handel nemen en terugroepen van gevaarlijke producten.

Markttoezichtautoriteiten:

• kunnen samenwerken met andere collega’s en marktdeelnemers of consumentenorganisaties om de volksgezondheid en veiligheid te waarborgen als het om specifieke productcategorieën gaat;
• zullen gelijktijdig gecoördineerde controleacties (“sweeps”) uitvoeren met betrekking tot producten om naleving van de verordening te garanderen.

De Commissie:

• ontwikkelt, moderniseert en onderhoudt het systeem voor snelle waarschuwingen van de EU dat gebruikt wordt om informatie uit te wisselen over de nationale maatregelen tegen gevaarlijke niet-voedingsproducten (Safety Gate);
• onderhoudt een webportaal (de Safety Business Gateway) voor marktdeelnemers en online marktplaatsverkopers om markttoezichtautoriteiten en het publiek te voorzien van informatie over mogelijk gevaarlijke producten;
• beheert de Safety Gate Portal, die het publiek gratis informatie geeft over geïdentificeerde risico’s;
• kan samenwerken met niet-EU-landen en internationale organisaties om de algemene veiligheid van producten te verbeteren, onder meer door informatie over gevaarlijke producten uit te wisselen;
• stelt een aantal evaluatieverslagen op over de uitvoering van de verordening;
• heeft de bevoegdheid en verplichting om bepaalde uitvoerende en gedelegeerde handelingen aan te nemen.

De verordening wijzigt Verordening (EU) nr. 1025/2012 (zie de samenvatting) en Richtlijn (EU) 2020/1828 (zie de samenvatting) en trekt de Richtlijnen 87/357/EEG (zie de samenvatting) en 2001/95/EG (zie de samenvatting) in.

VANAF WANNEER IS DE VERORDENING VAN TOEPASSING?

De verordening is sinds13 december 2024 van toepassing.

ACHTERGROND

De verordening trekt de richtlijn algemene productveiligheid uit 2001 in en biedt een nieuw algemeen EU-kader voor productveiligheid om de uitdagingen van de digitalisering en de toenemende hoeveelheid goederen en producten die online worden verkocht, het hoofd te kunnen bieden.

KERNBEGRIPPEN

BELANGRIJKSTE DOCUMENT

Verordening (EU) 2023/988 van het Europees Parlement en de Raad van 10 mei 2023 inzake algemene productveiligheid, tot wijziging van Verordening (EU) nr. 1025/2012 van het Europees Parlement en de Raad en Richtlijn (EU) 2020/1828 van het Europees Parlement en de Raad, en tot intrekking van Richtlijn 2001/95/EG van het Europees Parlement en de Raad en Richtlijn 87/357/EEG van de Raad (PB L 135 van 23.5.2023, blz. 1-51).

GERELATEERDE DOCUMENTEN

Richtlijn (EU) 2020/1828 van het Europees Parlement en de Raad van 25 november 2020 betreffende representatieve vorderingen ter bescherming van de collectieve belangen van consumenten en tot intrekking van Richtlijn 2009/22/EG (PB L 409 van 4.12.2020, blz. 1-27).

Achtereenvolgende wijzigingen in Richtlijn (EU) 2020/1828 werden in de basistekst opgenomen. Deze geconsolideerde versie is enkel van documentaire waarde.

Verordening (EU) 2019/1020 van het Europees Parlement en de Raad van 20 juni 2019 betreffende markttoezicht en conformiteit van producten en tot wijziging van Richtlijn 2004/42/EG en de Verordeningen (EG) nr. 765/2008 en (EU) nr. 305/2011 (PB L 169 van 25.6.2019, blz. 1-44).

Richtlijn (EU) 2019/770 van het Europees Parlement en de Raad van 20 mei 2019 betreffende bepaalde aspecten van overeenkomsten voor de levering van digitale inhoud en digitale diensten (PB L 136 van 22.5.2019, blz. 1-27).

Richtlijn (EU) 2019/771 van het Europees Parlement en de Raad van 20 mei 2019 betreffende bepaalde aspecten van overeenkomsten voor de verkoop van goederen, tot wijziging van Verordening (EU) 2017/2394 en Richtlijn 2009/22/EG, en tot intrekking van Richtlijn 1999/44/EG (PB L 136 van 22.5.2019, blz. 28-50).

Geconsolideerde versie van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie — Derde deel — Het beleid en intern optreden van de Unie — Titel XV — Consumentenbescherming — Artikel 169(oud artikel 153 VEG) (PB C 202 van 7.6.2016, blz. 124).

Verordening (EU) nr. 1025/2012 van het Europees Parlement en de Raad van 25 oktober 2012 betreffende Europese normalisatie, tot wijziging van de Richtlijnen 89/686/EEG en 93/15/EEG van de Raad alsmede de Richtlijnen 94/9/EG, 94/25/EG, 95/16/EG, 97/23/EG, 98/34/EG, 2004/22/EG, 2007/23/EG, 2009/23/EG en 2009/105/EG van het Europees Parlement en de Raad en tot intrekking van Beschikking 87/95/EEG van de Raad en Besluit nr. 1673/2006/EG van het Europees Parlement en de Raad (PB L 316 van 14.11.2012, blz. 12-33).

Zie de geconsolideerde versie.

Richtlijn 2011/83/EU van het Europees Parlement en de Raad van 25 oktober 2011 betreffende consumentenrechten, tot wijziging van Richtlijn 93/13/EEG van de Raad en van Richtlijn 1999/44/EG van het Europees Parlement en de Raad en tot intrekking van Richtlijn 85/577/EEG en van Richtlijn 97/7/EG van het Europees Parlement en de Raad (PB L 304 van 22.11.2011, blz. 64-88).

Richtlijn 2001/95/EG van het Europees Parlement en de Raad van 3 december 2001 inzake algemene productveiligheid (PB L 11 van 15.1.2002, blz. 4-17).

Zie de geconsolideerde versie.

Richtlijn 87/357/EEG van de Raad van 25 juni 1987 inzake de onderlinge aanpassing van de wetgevingen van de Lid- Staten betreffende artikelen die door een misleidend uiterlijk een gevaar vormen voor de gezondheid of de veiligheid van de consument (PB L 192 van 11.7.1987, blz. 49-50).

Laatste bijwerking 08.12.2023