Europese Unie

De Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal werd in 1952 opgericht. Samen met de Europese Economische Gemeenschap en de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie (Euratom) van 1958 heeft zij na een lange geschiedenis van opeenvolgende verdragshervormingen in 1992 de gedaante aangenomen van de Europese Unie (EU).

De EU is zowel een politiek project als een juridische, supranationale organisatie.

Het politieke project weerspiegelt de wil van de EU-lidstaten om “een Unie tot stand te brengen van een steeds hechter verbond tussen de volkeren van Europa, waarin de besluiten in zo groot mogelijke openheid en zo dicht mogelijk bij de burger worden genomen” (artikel 1 van het Verdrag betreffende de Europese Unie).

De EU wil dit met de volgende doelstellingen bereiken:

de vrede, de waarden en het welzijn van de volkeren van de EU bevorderen;
de inwoners van de EU een ruimte van vrijheid, veiligheid en recht zonder binnengrenzen bieden;
een interne markt tot stand brengen waarin duurzame ontwikkeling is gegarandeerd op basis van evenwichtige economische groei en prijsstabiliteit, een sociale markteconomie met een groot concurrentievermogen die is gericht op volledige werkgelegenheid, sociale vooruitgang, bescherming van het milieu en stimulering van wetenschappelijke vooruitgang;
de bestrijding van sociale uitsluiting en discriminatie en het bevorderen van gelijkheid tussen mannen en vrouwen, solidariteit tussen de generaties en de rechten van het kind;
economische, sociale en territoriale samenhang tussen de lidstaten bevorderen;
de rijke verscheidenheid van cultuur en taal van de lidstaten eerbiedigen en het Europese culturele erfgoed beschermen;
het tot stand brengen van een economische en monetaire unie, met de euro als munteenheid;
in de betrekkingen met de rest van de wereld handelen op basis van de waarden van de Unie en de internationale wetgeving om bij te dragen tot vrede, veiligheid, duurzame ontwikkeling, de ontwikkeling van mensen en de bescherming van de mensenrechten.

De EU is gegrondvest op de gemeenschappelijke waarden van de lidstaten, waartoe behoren respect voor de menselijke waardigheid, vrijheid, democratie, gelijkheid, de rechtsstaat en eerbiediging van de mensenrechten, waaronder de rechten van personen die tot minderheden behoren.
In de verklaring van de lidstaten over de symbolen van de EU worden de symbolen gedefinieerd die het gemeenschapsgevoel van de burgers in de EU tot uiting brengen en hun verbondenheid aan de Unie:

de vlag (twaalf sterren op een blauwe achtergrond)
het volkslied (“Ode an die Freude” van Ludwig van Beethoven)
het motto (“In verscheidenheid verenigd”)
de munteenheid (de euro) en
de Dag van Europa (9 mei).

De EU is een juridische organisatie, voornamelijk gegrondvest op het Verdrag betreffende de Europese Unie en het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie. Lidstaten kennen bevoegdheden toe aan de EU om doelstellingen die ze gemeen hebben te bereiken. De “EU-methode” (ook bekend als de “communautaire methode”) is van toepassing op de meeste beleidsmaatregelen die onder de verantwoordelijkheid van de EU vallen, met uitzondering van:

de politiële en justitiële samenwerking in strafzaken waar de lidstaten bij wet over het recht van initiatief en het recht op beroep bij de Europese Raad beschikken;
het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid, waar de intergouvernementele methode doorslaggevend is.

De Unie beschikt over één institutioneel kader (bestaande uit het Europees Parlement, de Europese Raad, de Raad van de Europese Unie en de Europese Commissie, het Hof van Justitie van de Europese Unie, de Europese Centrale Bank en de Europese Rekenkamer). Met het Verdrag van Lissabon heeft de EU rechtspersoonlijkheid gekregen.

ZIE OOK

Top