1.1.

Tijdens de negende zitting van de Ministeriële Conferentie in december 2013 op Bali hebben de ministers het besluit inzake het memorandum van overeenstemming betreffende de bepalingen voor het beheer van tariefcontingenten voor landbouwproducten, als omschreven in artikel 2 van de Overeenkomst inzake de landbouw (WT/MIN(13)/39) (hierna het “besluit” genoemd) aangenomen. In het besluit werd onder meer bepaald dat de werking ervan uiterlijk vanaf eind 2017 moest worden getoetst, teneinde de benuttingsgraad van de tariefcontingenten te verbeteren. Overeenkomstig de punten 13 en 14 van het besluit moest met name de toekomstige werking van punt 4 van het onderbenuttingsmechanisme in bijlage A bij het besluit in de toetsing worden betrokken.

1.2.

De toetsing werd afgerond met de goedkeuring, tijdens de bijeenkomst van de Algemene Raad van 9-10 december 2019, van de in bijlage 2 bij G/AG/29 vervatte aanbevelingen van het Landbouwcomité. Tijdens de toetsingsexercitie in de periode 2017-2019 was er echter geen inhoudelijke overeenstemming over de toekomstige werking van punt 4 van het onderbenuttingsmechanisme. Daarom kwamen de leden overeenkomstig punt 1 van de goedgekeurde aanbevelingen in bijlage 2 bij G/AG/29 overeen de termijn voor een besluit over punt 4 van het onderbenuttingsmechanisme met twee jaar te verlengen, en wel tot eind 2021.

1.3.

In de aanbevelingen werd ook gewag gemaakt van een mogelijke fragmentering van het besluit wanneer bepaalde, in bijlage B bij het besluit genoemde leden punt 4 niet meer hoeven toe te passen indien de leden geen overeenstemming zouden bereiken over de toekomstige werking van dit punt. Het vermijden van een uitzonderingspositie voor bepaalde leden, die zou kunnen ontstaan wanneer binnen de overeengekomen termijn geen overeenstemming over de toekomstige werking van punt 4 zou worden bereikt, bleef voor diverse leden een belangrijke drijfveer om in de na 2019 gevoerde besprekingen in het Landbouwcomité een aanvaardbare oplossing voor dit punt te vinden.

1.4.

Tijdens deze besprekingen hebben de leden nader onderzocht hoe het huidige punt 4 in de laatste fase van het onderbenuttingsmechanisme in de praktijk werkt. Er werd op gewezen dat het importerende lid in de laatste fase van het onderbenuttingsmechanisme uit hoofde van het huidige punt 4 verplicht is de methode voor het beheer van tariefcontingenten te wijzigen in hetzij het beginsel “wie het eerst komt, het eerst maalt” bij de douane hetzij een systeem van automatische, onvoorwaardelijke licenties op verzoek, waarbij in overleg met het (de) betrokken exporterende lid (leden) voor een van beide opties moet worden gekozen. De gekozen beheermethode wordt vervolgens gedurende ten minste twee jaar gehandhaafd, waarna de zaak wordt “gesloten” en dienovereenkomstig in het volgregister van het secretariaat wordt genoteerd mits voor die twee jaar tijdig benuttingsgraden worden gemeld.

1.5.

Op grond van het laatste deel van het huidige punt 4 mogen de tot de ontwikkelingslanden behorende importerende leden in de laatste fase van het onderbenuttingsmechanisme kiezen voor een alternatieve methode voor het beheer van tariefcontingenten dan wel de huidige methode handhaven. De keuze voor een alternatieve methode moet aan het Landbouwcomité worden gemeld in het kader van de werking van het onderbenuttingsmechanisme. De gekozen methode wordt gedurende ten minste twee jaar gehandhaafd en de zaak wordt “gesloten” mits de benuttingsgraad is opgelopen met twee derde van de jaarlijkse toenamen als vastgelegd in punt 3, b), van het onderbenuttingsmechanisme.

1.6.

Op grond van deze besprekingen kregen de leden met betrekking tot de toekomstige werking van punt 4 van het onderbenuttingsmechanisme een beter inzicht in het belangrijkste knelpunt wanneer een tot de ontwikkelingslanden behorend importerend lid niet de vereiste toename van de benuttingsgraad realiseert wanneer het hetzij de huidige methode voor het beheer van tariefcontingenten handhaaft hetzij een alternatieve beheermethode toepast.

1.7.

De inspanningen van de leden om overeenstemming te bereiken over punt 4, waren er hoofdzakelijk op gericht voor de tot de ontwikkelingslanden behorende importerende leden een zodanige aanpak voor deze potentiële onopgeloste situatie te vinden dat de onderbenuttingszaak kan worden “gesloten”.

1.8.

Er was brede steun voor een aanpak op basis van een door Costa Rica informeel gedaan tekstvoorstel waarbij een tot de ontwikkelingslanden behorend importerend lid dat, nadat het in de twee jaar van de laatste fase van het onderbenuttingsmechanisme een alternatieve beheermethode heeft toegepast of de huidige methode heeft gehandhaafd, niet voldoet aan de vereiste benuttingsgraad (d.w.z. twee derde van de jaarlijkse toenamen als vastgelegd in punt 3, b), van het onderbenuttingsmechanisme), op verzoek van een belanghebbend exporterend lid of belanghebbende exporterende leden onderworpen wordt aan de standaardvereiste van de eerste zin van punt 4. Zonder een dergelijk verzoek wordt de aangelegenheid na de twee jaar van de laatste fase als “gesloten” aangemerkt ook al is de vereiste toename van de benuttingsgraad niet gerealiseerd. Daarmee wordt ervoor gezorgd dat een zaak in de laatste fase van het mechanisme uiteindelijk tot een “afsluiting” of “oplossing” komt.

1.9.

Een andere kwestie die meer recentelijk in deze discussie aan de orde is gekomen, betrof het verband tussen enerzijds de verplichtingen die voortvloeien uit het onderbenuttingsmechanisme, en anderzijds specifieke bepalingen inzake het beheer van tariefcontingenten voor zover door een importerend lid opgenomen in zijn lijst van concessies. De leden onderkenden in het algemeen het primaat van concessies en verbintenissen in de lijsten; het besluit en het bijbehorende onderbenuttingsmechanisme waren volgens hen bedoeld om een doeltreffende uitvoering van geplande verbintenissen te bevorderen en niet om deze verbintenissen te wijzigen. In dit verband lieten de leden zich leiden door punt 5 van het onderbenuttingsmechanisme, dat expliciet in een rangorde tussen de verplichtingen uit hoofde van de eronder vallende overeenkomsten (waaronder, overeenkomstig artikel II, lid 7, van de GATT 1994, de goederenlijsten van de leden) en de bepalingen van het onderbenuttingsmechanisme voorziet door aan te geven dat in geval van strijdigheid de bepalingen van de eronder vallende overeenkomsten voorrang hebben.

1.10.

Op basis van de besprekingen bevat het voorgestelde ontwerpbesluit over de toekomstige werking van punt 4 van het onderbenuttingsmechanisme (zoals opgenomen in de bijlage bij dit verslag) de volgende elementen:

1.11.

In punt 14 van het besluit is bepaald dat de aanbevelingen van de Algemene Raad inzake punt 4 van het onderbenuttingsmechanisme moeten voorzien in bijzondere en gedifferentieerde behandeling. In dit verband neemt het ontwerpbesluit met aanbevelingen voor de toekomstige werking van punt 4 de huidige bepaling inzake bijzondere en gedifferentieerde behandeling over in het voorgestelde subpunt 4b), waarin is bepaald dat een tot de ontwikkelingslanden behorend invoerend lid in de laatste fase van het onderbenuttingsmechanisme de huidige methode voor het beheer van tariefcontingenten mag handhaven of een alternatieve beheermethode mag toepassen en een oplossing in de zaak kan bewerkstelligen door aan te tonen dat de benuttingsgraad is toegenomen conform hetgeen vereist is. Deze optie van het huidige punt 4 van het besluit blijft ongewijzigd. Wanneer het tot de ontwikkelingslanden behorende importerende lid in de volgende twee jaar in die situatie niet de vereiste toename van de benuttingsgraad realiseert, kan op grond van het voorgestelde besluit van dat lid worden verlangd dat het de “standaardvereiste” van het eerste deel van het huidige punt 4 (d.w.z. wie het eerst komt, het eerst maalt bij de douane of automatische verlening van licenties) toepast. Opgemerkt zij dat toepassing van die bepaling na die twee jaar niet automatisch verplicht wordt. De voorgestelde verplichting geldt alleen bij indiening van een verzoek dienaangaande door het (de) betrokken exporterende lid (leden). Wordt ondanks het feit dat het tot de ontwikkelingslanden behorende importerende lid niet aan de vereiste benuttingsgraad voldoet, geen verzoek ingediend, dan wordt de onderbenuttingszaak als “gesloten” aangemerkt.

1.12.

Het Landbouwcomité is op 9 november 2021 opnieuw bijeengekomen; in deze 99e reguliere vergadering werd gesproken over het opgeschorte agendapunt 2 D, i), over de uitvoering van het besluit van Bali inzake het beheer van tariefcontingenten. Tijdens die vergadering is het comité overeengekomen om het ontwerpbesluit (1) in de bijlage bij dit verslag ter bespreking naar de Algemene Raad te zenden, die het daarna zou moeten doorsturen naar de twaalfde Ministeriële Conferentie met het oog op een besluit van de ministers.

1.

Punt 4 van bijlage A bij het besluit van Bali inzake het beheer van tariefcontingenten wordt als volgt gelezen:

2.

De punten 13, 14 en met 15 van het besluit van Bali inzake het beheer van tariefcontingenten, alsmede bijlage B, worden buiten werking gesteld.