1.

Bij Richtlijn 2003/87/EG van het Europees Parlement en de Raad van 13 oktober 2003 (2) werd een regeling voor de handel in broeikasgasemissierechten binnen de Unie vastgesteld (de EU-ETS). Deze regeling werd bij Richtlijn 2009/29/EG (3) met ingang van 1 januari 2013 verbeterd en uitgebreid. Richtlijn 2003/87/EG, als gewijzigd (4), wordt hierna „de ETS-richtlijn” genoemd. Richtlijn 2009/29/EG maakt deel uit van een pakket wetgevingsmaatregelen ter bestrijding van de klimaatverandering en ter bevordering van hernieuwbare en koolstofarme energie. Dat pakket was voornamelijk bedoeld om de algemene milieudoelstelling van de Unie, met name een vermindering met 20 % van de broeikasgasemissies in vergelijking met 1990 en een aandeel van 20 % hernieuwbare energie in de totale energieconsumptie van de Unie, tegen 2020 te bereiken.

2.

De ETS-richtlijn voorziet in de volgende speciale en tijdelijke maatregelen voor bepaalde ondernemingen: steun ter compensatie van de stijging van elektriciteitsprijzen als gevolg van doorberekende kosten voor broeikasgasemissies op grond van de EU-ETS (de zogenaamde „indirecte emissiekosten”), investeringssteun voor elektriciteitscentrales met hoog rendement, waaronder nieuwe energiecentrales die klaar zijn voor de milieutechnisch veilige afvangst en geologische opslag van CO2 („CCS-klaar”), facultatieve overgangsregelingen voor de kosteloze toewijzing van rechten in de elektriciteitssector in sommige lidstaten (5), en de uitsluiting van bepaalde kleine installaties van de EU-ETS indien hun broeikasgasemissies buiten de EU-ETS om kunnen worden verminderd tegen geringere administratieve kosten.

3.

De in het kader van de uitvoering van de ETS-richtlijn voorgenomen speciale en tijdelijke maatregelen houden staatssteun in in de zin van artikel 61, lid 1, van de EER-Overeenkomst. Overeenkomstig sectie II van deel II van protocol 3 bij de Toezichtsovereenkomst, moeten de EER-Staten staatssteun bij de Toezichthoudende Autoriteit van de EVA aanmelden en kan deze niet tot uitvoering worden gebracht voordat de Toezichthoudende Autoriteit van de EVA deze heeft goedgekeurd.

4.

Ten behoeve van de doorzichtigheid en rechtszekerheid bevatten deze richtsnoeren een toelichting bij de verenigbaarheidscriteria die voor deze staatssteunmaatregelen in het kader van de regeling voor de handel in broeikasgasemissierechten, zoals verbeterd en uitgebreid bij Richtlijn 2009/29/EG, zullen gelden.

5.

Overeenkomstig de in het Actieplan Staatssteun van 2005 beschreven afwegingstoets (6) is de belangrijkste doelstelling van het staatssteuntoezicht in het kader van de tenuitvoerlegging van EU-ETS, te garanderen dat staatssteun leidt tot een grotere reductie van de broeikasgasemissies dan het geval zou zijn zonder de steun en ervoor te zorgen dat de positieve gevolgen van de steun groter zijn dan de negatieve gevolgen daarvan in de zin van verstoringen van de mededinging op de interne markt. De staatssteun moet noodzakelijk zijn om de milieudoelstellingen van de EU-ETS te bereiken (noodzaak van de steun) en beperkt zijn tot het minimum dat nodig is om de nagestreefde milieubescherming te bereiken (evenredigheid van de steun) zonder dat zij leidt tot een onrechtmatige verstoring van de mededinging en het handelsverkeer op de interne markt.

6.

Aangezien de bepalingen van Richtlijn 2009/29/EG met ingang van 1 januari 2013 van toepassing worden, kan staatssteun om enige vóór die datum uit deze richtlijn voortvloeiende lasten te verlichten niet als noodzakelijk worden aangemerkt. Bijgevolg kunnen de onder deze richtsnoeren vallende maatregelen slechts worden toegestaan voor kosten die op of na 1 januari 2013 zijn gemaakt, behalve voor steun in verband met facultatieve overgangsregelingen voor kosteloze toewijzing van emissierechten ten behoeve van de modernisering van de elektriciteitsopwekking (in sommige EER-Staten), waartoe onder bepaalde voorwaarden ook in het nationaal plan opgenomen investeringen kunnen behoren die na 25 juni 2009 zijn verricht.

7.

Volgens artikel 10 bis, lid 6, van de ETS-richtlijn kunnen de EER-Staten financiële maatregelen vaststellen ten behoeve van bedrijfstakken of deeltakken die worden geacht te zijn blootgesteld aan een significant CO2-weglekrisico ten gevolge van in de elektriciteitsprijzen doorberekende kosten in verband met broeikasgasemissies (hierna „indirecte emissiekosten” genoemd), teneinde deze kosten te compenseren in overeenstemming met de regels inzake staatssteun. In deze richtsnoeren wordt onder „CO2-lek” verstaan dat de wereldwijde broeikasgasemissies zouden kunnen stijgen indien ondernemingen hun productie naar derde landen buiten de EER zouden verplaatsen omdat zij de kostenstijgingen als gevolg van de EU-ETS niet aan hun afnemers kunnen doorberekenen zonder een significant verlies van marktaandeel.

8.

De aanpak van het CO2-weglekrisico dient een milieudoelstelling, aangezien de steun tot doel heeft te voorkomen dat de wereldwijde broeikasgasemissies zouden gaan stijgen als gevolg van de verschuiving van de productie naar landen buiten de EER, bij gebreke van een bindende internationale overeenkomst inzake de vermindering van broeikasgasemissies. Terzelfder tijd kan steun voor indirecte emissiekosten een negatieve impact hebben op de efficiëntie van de EU-ETS. Niet-gerichte steun zou de door de begunstigden te dragen kosten in verband met hun indirecte emissies zodanig kunnen verlagen dat de stimulansen voor een verlaging van de emissies en voor innovatie in de bedrijfstak erdoor worden beperkt. Daardoor zouden de kosten van de verlaging van de emissies voornamelijk door andere economische bedrijfstakken moeten worden gedragen. Bovendien kan dergelijke staatssteun leiden tot significante verstoringen van de mededinging op de interne markt, vooral wanneer ondernemingen in dezelfde bedrijfstak naargelang de EER-staat anders worden behandeld wegens een verschil in budgettaire beperkingen. Derhalve moeten met deze richtsnoeren drie specifieke doelstellingen worden nagestreefd: minimalisering van het CO2-weglekrisico, veiligstelling van de EU-ETS-doelstelling om energie op rendabele wijze koolstofluw te maken en beperking van verstoringen van de mededinging op de interne markt tot een minimum.

9.

Tijdens de goedkeuringsprocedure van Richtlijn 2009/29/EG lichtte de Commissie in een verklaring (7) de voornaamste beginselen toe die zij voornemens was toe te passen ten aanzien van staatssteun voor indirecte emissiekosten teneinde onrechtmatige verstoringen van de mededinging te voorkomen.

10.

De Commissie heeft — op het niveau van de Unie — beoordeeld in welke mate een bedrijfstak of deeltak de indirecte emissiekosten kan doorberekenen in de productprijzen zonder een significant verlies van marktaandeel aan minder koolstofefficiënte installaties buiten de Unie.

11.

Het maximale door EER-Staten te verlenen steunbedrag wordt berekend volgens een formule waarbij rekening wordt gehouden met het referentie-productieniveau van de installatie of het referentieniveau van het elektriciteitsverbruik van de installatie als omschreven in deze richtsnoeren, alsook met de CO2-emissiefactor voor elektriciteit geleverd door stookinstallaties in verschillende geografische gebieden. In het geval van overeenkomsten tot elektriciteitslevering die geen CO2-kosten bevatten, wordt geen staatssteun verleend. Deze formule garandeert dat de steun evenredig is en dat de stimulansen voor elektriciteitsefficiëntie en de overstap van „grijze” op „groene” elektriciteit blijven bestaan, zoals is bepaald in overweging 27 van Richtlijn 2009/29/EG.

12.

Om bovendien de verstoring van de mededinging op de interne markt tot een minimum te beperken en de doelstelling van de EU-ETS om de energieproductie op rendabele wijze koolstofluw te maken veilig te stellen, mag de steun de kosten van de EU-emissierechten in elektriciteitsprijzen niet volledig compenseren en dient hij geleidelijk af te nemen. Degressieve steunintensiteiten zijn bij staatssteun van wezenlijk belang om steunafhankelijkheid te voorkomen. Bovendien houden zij de stimulansen op lange termijn in stand om de externe milieueffecten volledig te internaliseren en zorgen zij voor het behoud van de stimulansen op korte termijn om over te stappen op opwekkingstechnologieën die minder CO2 uitstoten. Tegelijk wordt het tijdelijke karakter van de steun benadrukt en wordt een bijdrage geleverd tot de overgang naar een koolstofarme economie.

13.

Overeenkomstig de verklaring van de Commissie aan de Europese Raad (8) met betrekking tot artikel 10, lid 3, van de ETS-richtlijn betreffende het gebruik van de opbrengsten van de veiling van emissierechten, mogen de lidstaten deze opbrengsten tussen 2013 en 2016 gebruiken om de bouw van elektriciteitscentrales met hoog rendement te ondersteunen, met inbegrip van nieuwe centrales die klaar zijn voor het afvangen en opslaan van CO2 (die CCS-klaar zijn). Een restrictie ten aanzien van deze bepaling is dat de EER-Staten krachtens artikel 33 van Richtlijn 2009/31/EG van de Raad van 23 april 2009 betreffende de geologische opslag van kooldioxide (9) ervoor moeten zorgen dat de exploitanten van alle stookinstallaties met een nominaal elektrisch vermogen van 300 megawatt of meer, hebben nagegaan of aan bepaalde voorwaarden is voldaan, namelijk dat er geschikte opslaglocaties voorhanden zijn, dat de vereiste transportfaciliteiten in technisch en economisch opzicht haalbaar zijn en dat de installaties in technisch en economisch opzicht geschikt zijn om voor CO2-afvang te worden aangepast. Indien de beoordeling positief is, moet geschikte ruimte op de locatie van de installatie worden vrijgemaakt voor voorzieningen om CO2 af te vangen en te comprimeren (10).

14.

Die steun moet een betere bescherming van het milieu tot doel hebben die resulteert in lagere CO2-emissies in vergelijking met de meest geavanceerde beschikbare technologie en daardoor een marktfalen aanpakken. De steun moet noodzakelijk zijn, een stimulerend effect hebben en evenredig zijn. Steun voor de toepassing van CCS valt niet binnen de werkingssfeer van deze richtsnoeren en is al op grond van andere bestaande staatssteunregels beoordeeld, met name de richtsnoeren inzake staatssteun voor milieubescherming (11).

15.

Om ervoor te zorgen dat de steun evenredig is, dient de maximale steunintensiteit te variëren afhankelijk van de bijdrage die de nieuwe energiecentrale levert tot extra milieubescherming en de reductie van de CO2-emissies (doelstelling van de ETS-richtlijn). De aanvang van de toepassing van de volledige CCS-keten (dat wil zeggen de bouw van de installaties voor en de werkelijke start van de afvang, het vervoer en de opslag van CO2) door nieuwe elektriciteitscentrales vóór 2020 moet derhalve worden beloond in vergelijking met nieuwe elektriciteitscentrales die CCS-klaar zijn, maar waarbij de toepassing van CCS niet vóór 2020 wordt aangevangen. Bovendien moeten, wanneer twee soortgelijke projecten voor nieuwe CCS-klare elektriciteitscentrales worden onderzocht, de toegestane maximale steunintensiteiten hoger zijn voor projecten die worden gekozen volgens een inschrijvingsprocedure op basis van reële concurrentie met duidelijke, doorzichtige en niet-discriminerende criteria, die daadwerkelijk waarborgt dat de steun beperkt is tot het noodzakelijke minimum en de concurrentie op de markt voor elektriciteitsopwekking aanwakkert. In die omstandigheden kan worden aangenomen dat de respectieve inschrijvingen alle mogelijke voordelen weergeven die uit de extra investeringen kunnen voortkomen.

16.

Volgens artikel 10 quater van de ETS-richtlijn kunnen EER-Staten die voldoen aan een aantal voorwaarden in verband met de interconnectiviteit van hun nationale elektriciteitsnet of het aandeel van fossiele brandstoffen in hun elektriciteitsproductie en de hoogte van het bbp per hoofd van de bevolking ten opzichte van het gemiddelde van de Unie, tijdelijk afwijken van het beginsel van volledige veiling en kosteloze rechten toewijzen aan installaties voor elektriciteitsproductie die op 31 december 2008 in werking waren of aan installaties voor elektriciteitsproductie waarvoor het investeringsproces voor modernisering op deze datum fysiek was geïnitieerd. Als tegenprestatie dienen de in aanmerking komende EER-Staten een nationaal investeringsplan („nationaal plan”) voor te leggen waarin de investeringen worden beschreven welke de ontvangers van de kosteloze emissierechten of andere exploitanten hebben verricht voor de aanpassing en modernisering van de infrastructuur, voor schone technologieën en voor de diversificatie van de energiemix en de voorzieningsbronnen.

17.

Die afwijking van het beginsel van volledige veiling via de voorlopige kosteloze toewijzing van emissierechten houdt staatssteun in in de zin van artikel 61, lid 1, van de EER-Overeenkomst, omdat de EER-Staten door de toekenning van kosteloze emissierechten afzien van bepaalde inkomsten en een selectief voordeel verlenen aan elektriciteitsproducenten. Elektriciteitsproducenten kunnen concurreren met elektriciteitsproducenten in andere EER-Staten, hetgeen de mededinging op de interne markt kan verstoren of dreigen te verstoren en het handelsverkeer ongunstig kan beïnvloeden. Ook op het niveau van de investeringen die de ontvangers van kosteloze emissierechten tegen verminderde kosten zullen verrichten, is er sprake van staatssteun.

18.

Krachtens artikel 27 van de ETS-richtlijn mogen de EER-Staten kleine installaties en ziekenhuizen uitsluiten van de EU-ETS, indien zij maatregelen treffen die tot een gelijkwaardige beperking van de broeikasgasemissies leiden. De EER-Staten kunnen maatregelen voor kleine installaties en ziekenhuizen voorstellen waarmee een bijdrage tot de emissiereducties wordt verwezenlijkt die gelijkwaardig is aan de maatregelen van de EU-ETS. Deze mogelijkheid tot uitsluiting van de EU-ETS biedt maximale winst qua verlaging van administratieve kosten per ton CO2-equivalent die van de ETS-regeling wordt uitgesloten.

19.

Met de uitsluiting van kleine installaties en ziekenhuizen van de EU-ETS kan staatssteun gepaard gaan. De EER-Staten beschikken over een ruime discretionaire bevoegdheid om te beslissen of kleine installaties van de EU-ETS worden uitgesloten en, zo ja, welke soort installaties dan wordt uitgesloten en welke soort maatregelen is vereist. Derhalve kan niet worden uitgesloten dat de door de EER-Staten opgelegde maatregelen neerkomen op een economisch voordeel voor de van de EU-ETS uitgesloten kleine installaties en ziekenhuizen en dat dit de mededinging op de interne markt kan verstoren of dreigen te verstoren en het handelsverkeer ongunstig kan beïnvloeden.

20.

Deze richtsnoeren zijn alleen van toepassing op steunmaatregelen die in het kader van de tenuitvoerlegging van de ETS-richtlijn worden genomen. Het hoofdstuk van de richtsnoeren staatssteun inzake staatssteun voor milieubescherming (12) is niet van toepassing op deze maatregelen.

21.

In het kader van deze richtsnoeren gelden de in aanhangsel I opgenomen definities.

22.

Staatssteun kan verenigbaar met de interne markt worden verklaard in de zin van artikel 61, lid 3, onder c), van de EER-Overeenkomst indien deze leidt tot een betere milieubescherming (reductie van de broeikasgasemissies) zonder de voorwaarden waaronder het handelsverkeer plaatsvindt zodanig te veranderen dat het gemeenschappelijk belang wordt geschaad. Bij de beoordeling van de verenigbaarheid van een steunmaatregel maakt de Toezichthoudende Autoriteit van de EVA een afweging van de positieve gevolgen van de steunmaatregel voor het behalen van een doelstelling van gemeenschappelijk belang en de potentieel negatieve neveneffecten, zoals de verstoring van het handelsverkeer en de vervalsing van de mededinging. Daarom mag de looptijd van de steunregelingen de geldigheidsduur van deze richtsnoeren niet overschrijden. Dit laat de mogelijkheid voor een EVA-staat onverlet om een maatregel opnieuw aan te melden na de in het besluit van de Toezichthoudende Autoriteit van de EVA tot goedkeuring van de steunregeling vastgestelde einddatum.

23.

Voor de in aanhangsel II opgenomen bedrijfstakken of deeltakken wordt steun ter compensatie van EU-ETS-kosten die in de elektriciteitsprijzen zijn doorberekend als gevolg van de tenuitvoerlegging van de ETS-richtlijn en die vanaf 1 januari 2013 zijn gemaakt, beschouwd als verenigbaar met de interne markt in de zin van artikel 61, lid 3, onder c), van de EER-Overeenkomst voor zover is voldaan aan de in dit deel beschreven voorwaarden.

24.

Voor de toepassing van deze richtsnoeren heeft deze steun als doel te voorkomen dat er een significant CO2-weglekrisico ontstaat als gevolg van de doorberekening van EUA-kosten in de elektriciteitsprijzen die de begunstigde betaalt, indien zijn concurrenten uit derde landen geen dergelijke CO2-kosten in hun elektriciteitsprijzen doorberekend krijgen en de begunstigde deze kosten onmogelijk in zijn productprijzen kan doorberekenen zonder een aanzienlijk verlies van marktaandeel.

25.

Voor de toepassing van deze richtsnoeren is er alleen sprake van een significant CO2-weglekrisico wanneer de begunstigde actief is in een van de in aanhangsel II opgenomen bedrijfstakken of deeltakken.

26.

De steunintensiteit mag niet hoger zijn dan 85 % van de in aanmerking komende kosten gemaakt in 2013, 2014 en 2015, 80 % van de in aanmerking komende kosten gemaakt in 2016, 2017 en 2018, en 75 % van de in aanmerking komende kosten gemaakt in 2019 en 2020.

27.

Het maximale steunbedrag dat per installatie kan worden verleend voor de vervaardiging van producten die behoren tot de in aanhangsel II opgenomen bedrijfstakken en deeltakken moet op basis van de volgende formule worden berekend:

(a)

Wanneer de in aanhangsel III opgenomen efficiëntiebenchmarks voor elektriciteitsverbruik van toepassing zijn op de door de begunstigde vervaardigde producten, is het maximale steunbedrag dat voor een installatie kan worden verleend voor kosten die in het jaar t zijn gemaakt, gelijk aan: In deze formule is Ait de steunintensiteit in jaar t, uitgedrukt als een fractie (bv. 0,8); Ct is de toepasselijke CO2-emissiefactor (tCO2/MWh) (in jaar t); Pt-1 is de EUA-termijnkoers in jaar t-1 (EUR/tCO2); E is de toepasselijke productspecifieke efficiëntiebenchmark voor elektriciteitsverbruik als omschreven in bijlage III en BO is de referentie-output. Deze begrippen worden in aanhangsel I gedefinieerd.

(b)

Wanneer de in aanhangsel III opgenomen efficiëntiebenchmarks voor elektriciteitsverbruik niet van toepassing zijn op de door de begunstigde vervaardigde producten, is het maximale steunbedrag dat voor een installatie kan worden verleend voor kosten die in het jaar t zijn gemaakt, gelijk aan: In deze formule is Ait de steunintensiteit in jaar t, uitgedrukt als een fractie (bv. 0,8); Ct is de toepasselijke CO2-emissiefactor (tCO2/MWh) (in jaar t); Pt-1 is de EUA-termijnkoers in jaar t-1 (EUR/tCO2); EF is de fallback-benchmark voor elektriciteitsverbruik en BEC is het referentie-elektriciteitsverbruik (MWh). Deze begrippen worden in aanhangsel I gedefinieerd.

28.

Indien met een installatie producten worden vervaardigd waarvoor een in aanhangsel III genoemde efficiëntiebenchmark voor elektriciteitsverbruik van toepassing is en producten waarvoor de fallback-efficiëntiebenchmark voor elektriciteitsverbruik van toepassing is, dient het elektriciteitsverbruik over de verschillende producten te worden omgeslagen volgens het respectieve aantal geproduceerde ton van elk product.

29.

Indien met een installatie producten worden vervaardigd die voor steun in aanmerking komen (dat wil zeggen dat zij onder de in aanhangsel II opgenomen in aanmerking komende bedrijfstakken of deeltakken vallen) en producten die niet voor steun in aanmerking komen, wordt het maximale steunbedrag alleen berekend voor de producten die voor steun in aanmerking komen.

30.

De steun kan aan de begunstigde worden uitgekeerd in het jaar waarin de kosten worden gemaakt of in het daaropvolgende jaar. Indien de steun wordt uitgekeerd in het jaar waarin de kosten worden gemaakt, dient een ex post aanpassingsmechanisme in het leven te worden geroepen met het oog op de terugbetaling van het eventueel teveel betaalde steunbedrag vóór 1 juli van het volgende jaar.

31.

Aan de vereiste van het stimulerend effect wordt geacht te zijn voldaan wanneer alle in punt 3.1 vermelde voorwaarden zijn vervuld.

32.

Investeringssteun verleend tussen 1 januari 2013 en 31 december 2016 voor nieuwe elektriciteitscentrales met hoog rendement wordt in de zin van artikel 61, lid 3, onder c), van de EER-Overeenkomst als verenigbaar beschouwd met de interne markt voor zover aan de in dit punt vermelde voorwaarden is voldaan.

33.

Investeringssteun aan nieuwe elektriciteitscentrales met hoog rendement is alleen mogelijk wanneer aan alle hierna genoemde voorwaarden is voldaan:

34.

De EER-Staten moeten aantonen dat de steun een aanzienlijk milieubeschermingseffect heeft en dat daardoor een marktfalen wordt aangepakt. De steun moet een stimulerend effect hebben dat een verandering van het gedrag van de steunbegunstigde teweegbrengt, hetgeen moet worden aangetoond door middel van een contrafeitelijk scenario waaruit blijkt dat de begunstigde de investering niet zou hebben gedaan zonder de steun. Bovendien mag de uitvoering van het gesteunde project niet zijn gestart vóór de indiening van het verzoek om steun. Ten slotte moeten de EER-Staten aantonen dat de steun de voorwaarden waaronder het handelsverkeer plaatsvindt niet zodanig verandert dat het gemeenschappelijk belang wordt geschaad, met name wanneer de steun gaat naar een beperkt aantal begunstigden of wanneer de marktpositie van de begunstigden (op het niveau van de ondernemingsgroep) daardoor naar alle waarschijnlijkheid wordt versterkt.

35.

De in aanmerking komende kosten zijn beperkt tot de totale kosten van de investeringen in de nieuwe installatie (materiële en immateriële activa) die absoluut noodzakelijk zijn voor de bouw van de nieuwe centrale. In het geval van de bouw van een centrale die CCS-klaar is, komen bovendien de kosten in aanmerking die worden gemaakt om de algemene economische en technische haalbaarheid van de toepassing van de volledige CCS-keten aan te tonen. De kosten voor de installatie van de afvang-, vervoers- en opslaguitrusting zijn geen in aanmerking komende kosten op grond van deze richtsnoeren aangezien steun voor de toepassing van CCS al in het kader van het hoofdstuk van de richstsnoeren staatssteun inzake inzake staatssteun voor milieubescherming wordt beoordeeld.

36.

Voor nieuwe elektriciteitscentrales met hoog rendement die CCS-klaar zijn en waarvoor vóór 2020 aangevangen wordt met de toepassing van de volledige CCS-keten, kan de steunintensiteit maximaal 15 % van de in aanmerking komende kosten bedragen.

37.

Voor nieuwe elektriciteitscentrales met hoog rendement die CCS-klaar zijn maar waarvoor vóór 2020 niet wordt aangevangen met de toepassing van de volledige CCS-keten en waarvoor steun wordt toegekend na een inschrijvingsprocedure die i) de toepassing van de milieuvriendelijkste opwekkingstechnologieën in de nieuwe centrale bevoordeelt, hetgeen resulteert in lagere CO2-emissies in vergelijking met de meest geavanceerde beschikbare technologie, en ii) de concurrentie op de markt voor elektriciteitsopwekking aanwakkert, kan de steunintensiteit maximaal 10 % van de in aanmerking komende kosten bedragen. Die inschrijvingsprocedure moet gebaseerd zijn op duidelijke, doorzichtige en niet-discriminerende criteria en er moeten voldoende ondernemingen aan kunnen deelnemen. Bovendien moet het budget waarop de inschrijvingsprocedure betrekking heeft, een bindende beperking vormen, in de zin dat niet alle deelnemers steun kunnen krijgen.

38.

Voor nieuwe elektriciteitscentrales met hoog rendement die niet aan de onder 36 en 37 hierboven vermelde voorwaarden voldoen, mag de steun mag niet hoger zijn dan 5 % van de in aanmerking komende kosten.

39.

Indien niet vóór 2020 met de toepassing van de volledige CCS-keten wordt begonnen, wordt de steun verminderd tot 5 %, of, indien voldaan is aan de voorwaarden van punt 3.2, onder 37, tot 10 % van de in aanmerking komende investeringskosten. In geval van vooruitbetaling van steun moeten de EER-Staten het te veel betaalde steunbedrag terugvorderen.

40.

Van 1 januari 2013 tot en met 31 december 2019 wordt staatssteun in verband met facultatieve overgangsregelingen voor de kosteloze toewijzing van emissierechten ten behoeve van de modernisering van de elektriciteitsopwekking en de in de nationale plannen opgenomen investeringen, overeenkomstig artikel 10 quater van de ETS- richtlijn, als verenigbaar met de interne markt beschouwd in de zin van artikel 61, lid 3, onder c), van de EER-Overeenkomst, mits aan alle onderstaande voorwaarden is voldaan:

41.

De in aanmerking komende kosten moeten beperkt blijven tot de totale investeringskosten (materiële en immateriële activa) die in het nationaal plan worden genoemd en die overeenkomen met de marktwaarde van de kosteloze rechten (berekend overeenkomstig de mededeling van de Commissie van 29 maart 2011 (17) of de relevante richtsnoeren die van toepassing zijn wanneer de steun wordt verleend) die aan elke begunstigde zijn verleend, ongeacht de exploitatiekosten en -baten van de betrokken installatie.

42.

De steun mag niet hoger zijn dan 100 % van de in aanmerking komende kosten.

43.

Steun in verband met de uitsluiting van kleine installaties of ziekenhuizen die vanaf 1 januari 2013 van de EU-ETS worden uitgesloten, wordt als verenigbaar met de interne markt beschouwd in de zin van artikel 61, lid 3, onder c), van de EER-Overeenkomst, mits die kleine installaties of ziekenhuizen worden onderworpen aan maatregelen waarmee een gelijkwaardige beperking van broeikasgasemissies wordt bereikt in de zin van artikel 27 van de ETS-richtlijn en mits de EVA-staat de in artikel 27 van de ETS-richtlijn vastgestelde voorwaarden in acht neemt.

44.

Aan de vereiste van het stimulerend effect wordt geacht te zijn voldaan wanneer alle in punt 3.4 vermelde voorwaarden zijn vervuld.

45.

De EER-Staten moeten aantonen dat het steunbedrag voor de begunstigde tot het noodzakelijke minimum beperkt blijft. De EER-Staten kunnen met name steun verlenen met lagere steunintensiteiten dan die welke in deze richtsnoeren zijn vermeld.

46.

De in deze richtsnoeren vervatte steunplafonds mogen niet worden overschreden, ongeacht of de steun volledig met staatsmiddelen wordt bekostigd dan wel gedeeltelijk door de Unie wordt gefinancierd.

47.

Steun die op grond van deze richtsnoeren verenigbaar kan worden geacht, mag niet worden gecumuleerd met andere vormen van staatssteun in de zin van artikel 61, lid 1, van de EER-Overeenkomst, noch met enige andere vorm van EU-financiering indien deze cumulering resulteert in een steunintensiteit die hoger is dan uit hoofde van deze richtsnoeren is toegestaan. Wanneer voor steun in aanmerking komende uitgaven voor onder deze richtsnoeren vallende maatregelen evenwel volledig of gedeeltelijk in aanmerking komen voor steun ten behoeve van andere doeleinden, dan is op het gemeenschappelijke gedeelte het volgens de toepasselijke regels gunstigste plafond van toepassing.

48.

Overeenkomstig deel II van protocol 3 bij de Toezichtsovereenkomst (18) en Besluit nr. 1954/04/COL van 14 juli 2004 (19), moeten de lidstaten jaarlijkse verslagen bij de Toezichthoudende Autoriteit van de EVA indienen.

49.

Deel II van protocol 3 bij de Toezichtsovereenkomst is een afspiegeling van Verordening (EG) nr. 659/1999 van de Raad van 22 maart 1999 tot vaststelling van nadere bepalingen voor de toepassing van artikel 93 van het EG-Verdrag (PB L 83 van 27.3.1999, blz. 1). In het bijzonder moeten de EER-Staten de volgende informatie in hun jaarlijkse verslagen opnemen:

50.

De Toezichthoudende Autoriteit van de EVA zal de steun verleend aan ondernemingen in bedrijfstakken en deeltakken die geacht worden te zijn blootgesteld aan een significant CO2-weglekrisico als gevolg van in de elektriciteitsprijzen doorberekende EU-ETS-kosten als beschreven in punt 3.1 aan een regelmatig toezicht onderwerpen. Daartoe zal zij haar gegevens over de omvang van de doorberekende indirecte kosten en de mogelijke gevolgen voor een CO2-weglekrisico actualiseren.

51.

Ten aanzien van steun die wordt verleend voor nieuwe elektriciteitscentrales met hoog rendement, met inbegrip van centrales die CCS-klaar zijn, moeten de EVA-lidstaten de volgende informatie in hun jaarlijks verslag opnemen:

52.

De Toezichthoudende Autoriteit van de EVA is van oordeel dat verdere maatregelen nodig zijn om in de EER-Staten de transparantie op het gebied van staatssteun te verhogen. Met name moet ervoor worden gezorgd dat de EER-Staten, markdeelnemers, belanghebbenden en de Toezichthoudende Autoriteit van de EVA gemakkelijk toegang kunnen krijgen tot de volledige tekst van alle toepasselijke steunregelingen ten behoeve van het milieu.

53.

Dit doel kan worden bereikt door het creëren van internetsites. Daarom eist de Toezichthoudende Autoriteit van de EVA bij haar beoordeling van milieusteunregelingen systematisch dat de EVA-staat de volledige tekst van alle definitieve steunregelingen op internet bekendmaakt en dat deze het adres van die internetpublicatie aan de Toezichthoudende Autoriteit van de EVA meedeelt.

54.

De EER-Staten zorgen ervoor dat gedetailleerde dossiers over de steunverlening voor maatregelen worden bijgehouden. Deze dossiers, die alle informatie moeten bevatten die nodig is om aan te tonen dat de voorwaarden betreffende de in aanmerking komende kosten en de maximaal toelaatbare steunintensiteit in acht zijn genomen, moeten tien jaar na de datum van steunverlening worden bewaard en op verzoek aan de Toezichthoudende Autoriteit van de EVA ter beschikking worden gesteld.

55.

De Toezichthoudende Autoriteit van de EVA past deze richtsnoeren toe vanaf de dag na die van de bekendmaking ervan in het Publicatieblad van de Europese Unie en in het EER-Supplement.

56.

De richtsnoeren zijn tot 31 december 2020 van kracht. De Toezichthoudende Autoriteit van de EVA kan deze, na raadpleging van de EER-Staten, vóór die datum wijzigen om gewichtige redenen die verband houden met het mededingingsbeleid, het milieubeleid, of op grond van andere takken van het EER-beleid of internationale verplichtingen. Dergelijke wijzigingen zouden met name nodig kunnen zijn in het licht van toekomstige internationale overeenkomsten op het gebied van klimaatverandering en toekomstige wetgeving van de EER inzake klimaatverandering. De Toezichthoudende Autoriteit van de EVA kan deze richtsnoeren om de 2 jaar na de vaststelling ervan aan een toetsing onderwerpen.

57.

De Toezichthoudende Autoriteit van de EVA zal deze richtsnoeren toepassen op alle aangemelde steunmaatregelen ten aanzien waarvan zij een besluit dient te nemen nadat de richtsnoeren in het Publicatieblad en het EER-Supplement zijn bekendgemaakt, zelfs indien de projecten vóór de bekendmaking ervan zijn aangemeld. De Toezichthoudende Autoriteit van de EVA zal de regels die zijn vastgesteld in het hoofdstuk van de richtsnoeren staatssteun betreffende de vaststelling van regels voor de beoordeling van onrechtmatig verleende staatssteun (20) toepassen op alle onrechtmatig verleende steun.