4.10.2012   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 299/158

1.1

Iż-żarmar tal-bastimenti qed isir b’mod irresponsabbli. Il-biċċa l-kbira jiġu żarmati bil-metodu fejn il-bastimenti jittellgħu fuq ix-xtut (beaching) fl-Indja, il-Bangladexx u l-Pakistan. Imbagħad jiġu żarmati minn persunal mhux kwalifikat, fosthom ħafna tfal, mingħajr għodod tajbin u mingħajr l-ebda protezzjoni mill-ħafna sustanzi perikolużi li jiġu rilaxxati.

1.2

Il-bastimenti dekummissjonati huma kkunsidrati bħala skart perikoluż u jaqgħu taħt il-Konvenzjoni ta’ Basilea li tirregola t-trasport tal-iskart perikoluż. Peress li r-regoli ta’ din il-Konvenzjoni ilhom snin jiġu evitati b’mod sistematiku u fuq skala kbira, fl-2009 l-IMO adottat il-Konvenzjoni ta’ Ħong Kong għal Riċiklaġġ tal-Bastimenti li jkun Sikur u li Jħares l-Ambjent. L-UE u l-Istati Membri tagħha kkonkludew li ż-żewġ Konvenzjonijiet dehru li jipprovdu livell ekwivalenti ta’ kontroll u infurzar għall-bastimenti kklassifikati bħala skart. L-Istati Afrikani kollha u għadd ta’ Stati tal-Amerika Latina ma qablux ma’ din il-konklużjoni. Il-Konvenzjoni ta’ Ħong Kong hija mistennija tidħol fis-seħħ madwar is-sena 2020 jekk tiġi ratifikata minn biżżejjed pajjiżi.

1.3

L-Unjoni Ewropea għandha responsabbiltà kbira f’din il-kwistjoni peress li l-parti kbira tal-flotta dinjija hija proprjetà ta’ sidien mill-Istati Membri Ewropej. Il-Kummissjoni ilha s-snin tinkwieta dwar l-iżviluppi f’dan is-settur. Għalhekk, xi snin ilu ddeċidiet li tindirizza l-problema. Fl-aħħar ħames snin, il-Kummissjoni ħarġet Green Paper dwar dan is-suġġett, imbagħad Dokument ta’ Strateġija, u issa ħarġet Proposta għal Regolament. Ir-Regolament propost mill-UE jipprevedi l-applikazzjoni antiċipata ta’ għadd ta’ rekwiżiti tal-Konvenzjoni ta’ Ħong Kong.

1.4

Il-Proposta għal Regolament dwar ir-riċiklaġġ tal-bastimenti tidher ftit li xejn differenti mill-Green Paper u d-Dokument ta’ Strateġija dwar l-istess suġġett li ġew ippubblikati qabel. F’dawn iż-żewġ dokumenti saret analiżi rigoruża tal-problemi relatati mar-riċiklaġġ tal-bastimenti fil-Bangladexx, l-Indja u l-Pakistan li wasslet għall-konvinzjoni li kien hemm bżonn li jittieħdu miżuri sodi biex tinbidel is-sitwazzjoni intollerabbli f’dawn il-pajjiżi. Madankollu, il-miżuri previsti fil-Proposta għal Regolament fil-fatt ma jsolvux il-problemi. Il-KESE jista’ biss jikkonkludi li r-rieda politika meħtieġa għas-soluzzjoni ta’ dawn il-problemi ma teżistix.

1.5

Pereżempju, ħaġa nieqsa mill-Proposta hija strument ekonomiku li permezz tiegħu l-Kummissjoni tista’ tinfluwenza s-sitwazzjoni b’mod favorevoli. Fid-dokument preċedenti kien issemma tali strument. Il-Kummissjoni għamlet stħarriġ dwar il-possibbiltajiet ta’ fond li fih jiġi depożitat ammont minn kull bastiment li jidħol f’port Ewropew. L-ammont jista’ jiġi determinat skont it-taħlita ta’ tunnellaġġ u tossiċità. Barra minn hekk, l-użu ta’ tali fond huwa konformi mal-prinċipju ta’ “min iniġġes iħallas”. Dawn il-flus ikunu jistgħu jintużaw biex jittejbu ċ-ċirkostanzi fix-Xlokk tal-Asja billi: il-ħaddiema jitħarrġu fil-metodi ta’ xogħol sikuri u sani, in-nies tal-post jiġu sensibilizzati dwar il-perikli taż-żarmar irresponsabbli tal-bastimenti l-kbar u l-infrastruttura pubblika lokali tittejjeb.

1.6

Il-KESE jħeġġeġ lill-Kummissjoni Ewropea tinvestiga l-possibbiltà li dan il-fond jintuża biex tiġi żviluppata kapaċità għaż-żarmar u biex tiġi stabbilita industrija tar-riċiklaġġ fl-Ewropa. Fl-Ewropa hemm biżżejjed tarzni li ma jintużawx jew bilkemm jintużaw għall-bini u t-tiswija tal-bastimenti, iżda li huma adatti għaż-żarmar u r-riċiklaġġ tal-bastimenti. Din l-idea tikkonforma sew mal-ambizzjoni tal-Unjoni Ewropea li tiżviluppa f’soċjetà ta’ riċiklaġġ sostenibbli, f’ambjent fejn l-iskart jiġi trasformat prinċipalment f’materja prima bis-saħħa ta’ sistema ta’ riċiklaġġ elaborata u ppjanata sew. Dan jista’ jwassal għal dħul ekonomiku kbir minn materjal prezzjuż li fil-biċċa l-kbira jista’ jissodisfa d-domanda għall-materja prima u joħloq l-impjiegi. Fid-dawl tal-prezzijiet li dejjem qed jiżdiedu tal-materja prima u r-rata ta’ qgħad li dejjem qed tiżdied f’għadd ta’ Stati Membri Ewropej dan jista’ jwassal għal qligħ kbir għall-Ewropa. Barra minn hekk, industrija li tispeċjalizza fiż-żarmar tal-bastimenti fl-aħħar taċ-ċiklu tagħhom tfisser opportunità għall-iżvilupp taż-żoni marittimi, it-taħriġ taż-żagħżagħ f’tipi ta’ xogħol ġodda u l-persuni qiegħda.

1.7

Jekk l-Ewropa tixtieq li l-bastimenti tagħha jiġu żarmati b’mod responsabbli, tkun ħaġa raġonevoli li tħallas parti għall-bini tal-kapaċità meħtieġa biex dan isir b’kundizzjonijiet korretti. Fl-ekonomija tas-suq m’hemm xejn b’xejn, kollox għandu prezz li jrid jitħallas. Għaż-żarmar responsabbli tal-bastimenti, il-prezz jitħallas bil-flus. Għaż-żarmar irresponsabbli, parti mill-prezz jitħallas mod ieħor, bħat-tniġġis tal-ambjent lokali u t-telf ta’ ħajja. Billi fl-UE ma nixtiqux naċċettaw dawn il-valuri bħala ħlas legali, lanqas ma nistgħu naċċettaw li jintużaw bħala ħlas lil pajjiżi barra l-Ewropa. Il-Kummissjoni għandha tagħmel iktar pressjoni f’dan ir-rigward. Għalhekk, il-KESE huwa tal-fehma li l-Kummissjoni setgħet ressqet proposta aħjar, iktar kreattiva, ambizzjuża u b’iktar inizjattivi, li tikkonforma iżjed mal-livell ta’ ambizzjoni tad-dokumenti preċedenti tal-Kummissjoni u l-Opinjonijiet tal-Kumitat.

1.8

Sabiex jiġi awtorizzat ir-riċiklaġġ ta’ bastimenti fil-faċilitajiet sitwati fil-pajjiżi barra l-OECD, sakemm jilħqu r-rekwiżiti għall-inklużjoni fuq il-lista Ewropea, il-KESE jirrakkomanda li r-Regolament ikun ibbażat b’mod partikolari fuq il-linji gwida eżistenti tal-organizzazzjonijiet (1) internazzjonali rilevanti, kif ukoll fuq il-Konvenzjoni ta’ Basilea stess u l-linji gwida tekniċi tagħha.

2.1

Fi tmiem is-snin tmenin tas-seklu li għadda kien hemm kundanna internazzjonali dwar it-trasferiment tal-iskart industrijali tossiku lejn il-pajjiżi li kienu qed jiżviluppaw. Fil-paġni tal-gazzetti dehru rapporti li wrew li iktar minn 8 000 tank ta’ skart intremew f’Koko Beach fin-Niġerja u bastimenti bħal Karin B kienu jmorru minn spjaġġa għal oħra biex jeħilsu mit-tagħbija perikoluża tagħhom, u dawn ir-rapporti wasslu għal regolamentazzjoni internazzjonali iktar stretta. Imbagħad, fl-1989, in-Nazzjonijiet Uniti approvat il-Konvenzjoni ta’ Basilea bħala l-qafas għar-regolazzjoni tat-trasport internazzjonali tal-iskart perikoluż.

2.2

Il-Konvenzjoni ta’ Basilea tipprevedi sistema dinjija ta’ avviż bil-miktub minn qabel u l-permess għat-trasferiment tal-iskart bejn il-pajjiżi. Fl-1995 ġiet adottata emenda li introduċiet il-projbizzjoni tat-trasport tal-iskart perikoluż mill-pajjiżi tal-UE u l-OECD lejn pajjiżi li mhumiex membri tal-OECD. L-UE ttrasponiet il-Konvenzjoni ta’ Basilea u l-emenda dwar il-projbizzjoni tat-trasport fil-leġislazzjoni Komunitarja (2).

2.3

Għad li l-leġislazzjoni dwar it-trasportazzjoni tal-iskart tapplika b’mod ugwali għall-bastimenti u, fid-dawl tal-Konvenzjoni ta’ Basilea, il-bastimenti għal ċertu żmien jistgħu jitqiesu bħala skart, skont regoli internazzjonali oħrajn dawn għadhom jitqiesu bħala bastimenti. Billi kważi kull bastiment ikollu kwantità kbira ta’ materjali perikolużi bħaż-żejt, it-tajn biż-żejt, l-asbestos, il-fibra tal-ħġieġ, il-Bifenili Polyklorinati (PCB), it-TBT u l-metalli tqal, fosthom fiż-żebgħa, meta jiġu biex jiżżarmaw għandhom jitqiesu bħala skart perikoluż. Għalhekk, jekk esportati mill-pajjiżi tal-OECD, tali bastimenti li jtajru l-bandiera tal-UE li jikkonformaw mal-Konvenzjoni ta’ Basilea jistgħu jiżżarmaw biss fil-pajjiżi tal-OECD.

2.4

Madankollu, peress li l-bastimenti li jtajru bandiera tal-UE qed iduru mal-liġi b’mod sistematiku, ir-regoli internazzjonali u tal-UE mhumiex qed jilħqu l-għan tagħhom. Sabiex din is-sitwazzjoni tmur għall-aħjar il-Partijiet għall-Konvenzjoni ta’ Basilea talbu lill-IMO tistabbilixxi dispożizzjonijiet vinkolanti fir-rigward tar-riċiklaġġ tal-bastimenti. Fl-2006, l-IMO ħarġet abbozz ta’ konvenzjoni li fl-2009 ġie stabbilit bħala l-Konvenzjoni Internazzjonali ta’ Ħong Kong għar-Riċiklaġġ tal-Bastimenti li jkun Sikur u li Jħares l-Ambjent ta’ Bastimenti. Sabiex tidħol fis-seħħ u tibda tħalli l-effetti, jeħtieġ li tkun irratifikata minn għadd suffiċjenti ta’ Stati, kemm Stati tal-bandiera kbar kif ukoll Stati ta’ riċiklaġġ.

2.5

Fl-2006, il-Partijiet għall-Konvenzjoni ta’ Basilea laqgħu lil din il-Konvenzjoni tal-IMO u bdew valutazzjoni dwar jekk il-livell ta’ kontroll u infurzar tal-Konvenzjoni ta’ Ħong Kong huwiex tal-istess livell tal-Konvenzjoni ta’ Basilea. L-Unjoni Ewropea u l-Istati Membri tagħha lestew il-valutazzjoni tagħhom fl-2010 u kkonkludew li ż-żewġ konvenzjonijiet għall-bastimenti li huma klassifikati bħala skart jidhru li għandhom l-istess livell ta’ kontroll u applikazzjoni effettiva. F’Ottubru 2011, il-Partijiet tal-Konvenzjoni ta’ Basilea appellaw għar-ratifika tal-Konvenzjoni ta’ Ħong Kong sabiex tkun tista’ tidħol fis-seħħ. Huwa mistenni li dan iseħħ l-iktar kmieni fl-2020. Meta l-Konvenzjoni tidħol fis-seħħ, il-pajjiżi li jkunu firmatarji jkunu jistgħu jħallu lill-bastimenti kummerċjali l-kbar tagħhom jiġu żarmati biss fil-pajjiżi li jkunu Partijiet għall-Konvenzjoni.

2.6

Il-prattiki li ma jirrispettawx l-ambjent u li mhumiex sikuri għaż-żarmar għadhom qed jinkwetaw lill-Kummissjoni Ewropea u għalhekk hija ser issegwi l-iżviluppi mill-qrib. Fl-2007, il-Kummissjoni ppubblikat (3) Green Paper dwar iż-żarmar aħjar għall-bastimenti u fl-2008, ħarġet Komunikazzjoni fejn ipproponiet (4) Strateġija tal-UE għal żarmar aħjar tal-bastimenti. Il-KESE ta r-reazzjoni tiegħu f’Opinjonijiet preċedenti (5) u b’din l-Opinjoni l-KESE qed jagħti r-reazzjoni tiegħu għall-Proposta għal Regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar ir-riċiklaġġ tal-bastimenti (6).

3.1

Iż-żarmar tal-bastimenti jiġi determinat mill-fatturi tas-suq. L-ispejjeż għaż-żamma ta’ flotta li teqdiem, it-tariffi tat-trasport u l-prezz tal-iskart jiddeterminaw meta bastiment jiġi żarmat. L-għażla tal-post taż-żarmar issir skont il-prezz li l-persuna taż-żarmar toffri għall-bastiment li se jiġi żarmat. Dan il-prezz jiġi determinat mid-domanda għall-azzar riċiklat fir-reġjun u l-ispejjeż tal-infrastruttura għall-protezzjoni tal-ħaddiema u tal-ambjent. Minħabba l-influwenza ta’ dawn il-fatturi, ir-riċiklaġġ tal-bastimenti l-kbar tul is-snin tmexxa lejn ix-Xlokk tal-Asja.

3.2

Mill-bastimenti kollha dekummissjonati li ġew żarmati mill-2004 ’l hawn, mill-inqas 80 % ġew żarmati fl-Indja, il-Pakistan u l-Bangladexx bil-metodu fejn il-bastiment jittella’ fuq ix-xatt (beaching). Il-bastimenti jittellgħu fuq xatt bir-ramel u mbagħad jiġu żarmati mingħajr l-użu ta’ magni tqal. Hemm nuqqas ta’ faċilitajiet għall-ipproċessar responsabbli tal-iskart imniġġes u tossiku ħafna. Il-gvernijiet tal-pajjiżi fix-Xlokk tal-Asja ma jindirizzawx dawn il-prattiki għax huma tal-fehma li r-riċiklaġġ tal-bastimenti huwa attività ekonomika importanti li għandha tiġi mxekkla mill-inqas possibbli. Barra minn hekk, ir-riċiklaġġ joħloq ħafna impjiegi, iżda l-konsegwenzi soċjali u ekoloġiċi huma diżastrużi.

3.3

Il-bastimenti l-kbar li jintbagħtu l-Asja għaż-żarmar jikkostitwixxu waħda mill-ikbar ġabriet ta’ skart perikoluż mill-industrija lejn il-pajjiżi li qed jiżviluppaw. Dan l-iskart huwa magħmul minn materjal bħall-asbestos, iż-żejt u t-tajn biż-żejt, il-Bifenili Polyklorinati (PCB) u l-metalli tqal. Fl-2004, fi studju li sar mill-Kummissjoni (DĠ TREN) id-daqs ġie stmat bejn 1 000 u 3 000 tunnellata asbestos, bejn 170 u 540 tunnellata PCB, bejn 6 000 u 20 000 tunnellata żebgħa tossika u bejn 400 000 u 1,3 miljun tunnellata tajn biż-żejt fis-sena sal-2015. Hija ħaġa rari li l-impatt fuq l-ambjent jiġi investigat bir-reqqa imma l-informazzjoni disponibbli turi li dan għandu konsegwenzi radikali fuq l-ilma tal-baħar, qiegħ il-baħar u s-sediment. It-tniġġis tal-baħar miż-żarmar fl-Indja u l-Bangladexx huwa viżibbli sew fir-ritratti li jittieħdu mill-ajru. Barra minn hekk, skont l-NGOs, f’dawn ir-reġjuni m’hemmx iktar ħaxix u ħut.

3.4

Il-kundizzjonijiet tas-saħħa u s-sigurtà fil-faċilitajiet taż-żarmar tal-bastimenti fix-Xlokk tal-Asja huma f’sitwazzjoni kritika. Minħabba nuqqas ta’ magni tqal u tagħmir ta’ sigurtà għall-ħaddiema hemm riskju kbir ta’ aċċidenti. Skont rapport tal-gvern Indjan, bejn l-1996 u l-2003 fil-postijiet taż-żarmar f’Alang ġraw 434 aċċident li fihom mietu 209 ħaddiema. Skont rapporti mill-Pakistan, f’dan il-pajjiż, bejn l-1986 u l-2006 mietu iktar minn 400 ħaddiem u 6 000 ġarrbu feriti serji. Barra minn hekk, ġie stmat li eluf ta’ ħaddiema għandhom mard li ma jitfejjaqx minħabba li xammew u kellhom kuntatt mal-materjali velenużi mingħajr l-ebda miżura ta’ prevenzjoni jew protezzjoni. Il-maġġoranza tal-ħaddiema jiġu mill-ifqar reġjuni, ma marrux skola, jaħdmu mingħajr kuntratt tax-xogħol u mingħajr assigurazzjoni tal-mard jew tal-aċċidenti u ma jistgħux jingħaqdu f’union. Minn riċerka li saret fl-Indja jidher ukoll li l-perċentwal ta’ ħaddiema tfal huwa wieħed għoli. Kwart mill-ħaddiema għadhom taħt it-tmintax-il sena, 10 % saħansitra għandhom inqas minn 12-il sena.

4.1

L-għan tar-Regolament dwar ir-riċiklaġġ tal-bastimenti huwa li jiġu limitati b’mod konsiderevoli l-konsegwenzi soċjali u ekoloġiċi negattivi mir-riċiklaġġ tal-bastimenti li jtajru l-bandiera tal-UE fix-Xlokk tal-Asja, mingħajr ma jinħoloq piż ekonomiku inutli. Ir-Regolament jipprevedi l-applikazzjoni minn qabel ta’ bosta rekwiżiti tal-Konvenzjoni ta’ Ħong Kong u b’hekk iħaffef id-dħul fis-seħħ ta’ din il-Konvenzjoni fil-livell dinji.

4.2

Il-kundizzjonijiet tal-Konvenzjoni ta’ Ħong Kong li ġejjin ser jiġu implimentati qabel:

4.3

Għall-kuntrarju tal-leġislazzjoni eżistenti, ir-Regolament propost huwa bbażat fuq is-sistema ta’ monitoraġġ u infurzar tal-Konvenzjoni ta’ Ħong Kong li twaqqfet speċifikament għall-bastimenti ta’ trasportazzjoni internazzjonali. Dan għandu jikkontribwixxi biex il-leġislazzjoni tal-Unjoni tiġi rispettata iktar. Il-problema l-kbira bil-leġislazzjoni eżistenti hija li diffiċli jiġi determinat meta bastiment isir skart. Fis-sistema l-ġdida l-Istati Membri jiġu informati fil-ħin dwar id-data prevista għall-bidu tar-riċiklaġġ ta’ bastiment u dwar it-tlestija. Permezz tat-tqabbil bejn il-lista ta’ bastimenti li jkollhom ċertifikat tal-inventarju u l-lista ta’ bastimenti riċiklati f’faċilitajiet rikonoxxuti jsir iktar faċli li jiġi identifikat ir-riċiklaġġ illegali.

4.4

Barra mill-fatturi ekonomiċi anke l-problema tal-kapaċità fl-Ewropa tirrappreżenta problema għar-riċiklaġġ responsabbli. Hemm eżatt biżżejjed kapaċità għar-riċiklaġġ tal-flotta tal-armata u bastimenti oħra nazzjonali tal-Istati Membri Ewropej. L-awtorizzazzjoni għal bastimenti biex jiġu riċiklati barra l-pajjiżi tal-OECD li jilħqu l-kundizzjonijiet u li jkunu fuq il-lista Ewropea ġġib magħha wkoll il-problema tal-kapaċità legali limitata għar-riċiklaġġ li għaliha jkollhom aċċess is-sidien tal-bastimenti. Dan huwa iktar u iktar importanti peress li fl-għaxar snin li ġejjin huwa mistenni li r-riċiklaġġ tal-bastimenti jilħaq il-quċċata tiegħu.

5.1

Iż-żarmar tal-bastimenti qed isir b’mod irresponsabbli. Il-biċċa l-kbira jiġu żarmati bil-metodu fejn il-bastimenti jittellgħu fuq ix-xtut (beaching) fl-Indja, il-Bangladexx u l-Pakistan. Imbagħad jiġu żarmati minn persunal mhux kwalifikat, fosthom ħafna tfal, mingħajr għodod tajbin u mingħajr l-ebda protezzjoni mill-ħafna sustanzi perikolużi li jiġu rilaxxati. Il-ħaddiema jiġu sfruttati mingħajr ma jkunu jistgħu jipproteġu lilhom infushom għax fil-biċċa l-kbira l-unions mhumiex komuni fil-Bangladexx u l-Pakistan. Il-gvernijiet m’huma qed jagħmlu xejn kontra dan l-abbuż. Dawn huma attivitajiet ekonomiċi importanti għal dawn il-pajjiżi, li huma magħrufa l-iktar għall-amministrazzjoni dgħajfa u korrotta, u, l-iktar f’dan is-settur, għall-intrapriżi b’saħħithom u bi ftit skrupli.

5.2

Il-benefiċċju ekonomiku ta’ din l-attività ma jinsabx biss fil-ħolqien tal-impjiegi iżda l-iktar fil-provvista tal-materja prima. Dawn il-pajjiżi jissodisfaw l-ikbar parti tad-domanda tagħhom għall-azzar permezz tar-riċiklaġġ tal-bastimenti. L-impjieg huwa importanti f’dawn il-pajjiżi imma mil-lat soċjali huwa wkoll kontroversjali. Il-persuni mingħajr kwalifiki mill-ifqar kategorija tal-popolazzjoni huma dawk li jkollhom l-iktar xogħol imma mhux impjieg għax jinkrew bil-ġurnata. Il-kunċett Ewropew u globali ta’ impjieg (ILO: Patt dinji għax-xogħol deċenti, 2009) ifisser li persuna tista’ tgħix u żżomm familja permezz tal-impjieg. In-nies ma jistgħux jaqilgħu għajxien mix-xogħol taż-żarmar tal-bastimenti fl-ixtut tax-Xlokk tal-Asja, forsi jissopravivixxu għal żmien qasir. Fil-prattika għadd kbir minnhom imutu minħabba x-xogħol: jew imutu malajr, fil-ħafna aċċidenti li jiġru fuq il-post tax-xogħol, jew imutu bil-mod b’xi marda serja u li ma titfejjaqx li taqbadhom fuq il-post tax-xogħol.

5.3

L-Unjoni Ewropea għandha responsabbiltà kbira f’dan il-qasam peress li l-parti kbira tal-flotta dinjija hija proprjetà ta’ sidien mill-Istati Membri Ewropej. Il-Kummissjoni ilha s-snin tinkwieta dwar l-iżviluppi f’dan is-settur, fosthom l-evażjoni fuq skala kbira tar-regoli tal-Konvenzjoni ta’ Basilea. Għalhekk, xi snin ilu ddeċidiet li tieħu azzjoni. Fl-aħħar ħames snin, il-Kummissjoni ħarġet Green Paper dwar dan is-suġġett, imbagħad Dokument ta’ Strateġija, u issa ħarġet Proposta għal Regolament.

5.4

Il-Proposta għal Regolament dwar ir-riċiklaġġ tal-bastimenti tidher ftit li xejn differenti mill-Green Paper u d-Dokument ta’ Strateġija dwar l-istess suġġett li ġew ippubblikati qabel. F’dawn iż-żewġ dokumenti saret analiżi rigoruża tal-problemi relatati mar-riċiklaġġ tal-bastimenti fil-Bangladexx, l-Indja u l-Pakistan li wasslet għall-konvinzjoni li kien hemm bżonn li jittieħdu miżuri sodi biex jiġi indirizzat dan l-abbuż. Madankollu, il-miżuri previsti fil-Proposta għal Regolament fil-fatt ma jsolvux il-problema. Il-KESE jista’ biss jikkonkludi li r-rieda politika għas-soluzzjoni ta’ dawn il-problemi ma teżistix. Din mhijiex biss ħasra, imma saħansitra ħaġa notevoli. F’oqsma simili, il-Kummissjoni fil-fatt uriet ir-rieda politika.

5.5

F’din il-Proposta ftit li xejn għad fadal mill-intenzjonijiet tad-dokumenti preċedenti biex, pereżempju, jiżdiedu r-responsabbiltajiet tas-sidien, il-produtturi u l-burdnara tal-bastimenti bil-għan li l-bastimenti li jkunu waslu fl-aħħar taċ-ċiklu ekonomiku tagħhom jiġu żarmati u riċiklati b’mod responsabbli. Il-miżuri li fil-fatt ġew proposti huma dgħajfa u miżgħuda b’lakuni legali.

5.6

Ladarba tlestew il-proposti tal-Konvenzjoni ta’ Ħong Kong, l-Istati tal-Konvenzjoni ta’ Basilea analizzaw jekk il-monitoraġġ u l-infurzar ta’ Basilea u Ħong Kong kinux l-istess. Il-Partijiet għall-Konvenzjoni ta’ Basilea ma waslu għall-ebda ftehim dwar dan. Skont l-IMO u l-Istati Membri tal-UE il-konklużjoni kienet waħda pożittiva. Wieħed mill-fatturi għad-differenza fil-konklużjonijiet jista’ jkun li l-Konvenzjoni ta’ Ħong Kong jittratta biss iż-żarmar tal-bastimenti. Il-Konvenzjoni ta’ Basilea tikkonċerna l-iktar l-ipproċessar responsabbli ta’ sustanzi perikolużi u tagħmel proposti wkoll għall-katina sussegwenti. Fil-Konvenzjoni ta’ Ħong Kong hemm ftit li xejn dwar dan. Il-KESE jinnota li l-Proposta tal-Kummissjoni b’mod ġenerali tindirizzah dan l-aspett u jirrakkomanda li sabiex jiġi awtorizzat ir-riċiklaġġ ta’ bastimenti fi faċilitajiet sitwati fil-pajjiżi barra l-OECD, sakemm jilħqu r-rekwiżiti għall-inklużjoni fuq il-lista Ewropea, il-KESE jirrakkomanda li r-Regolament ikun ibbażat b’mod partikolari fuq il-linji gwida eżistenti tal-organizzazzjonijiet (7) internazzjonali rilevanti, kif ukoll fuq il-Konvenzjoni stess u l-linji gwida tekniċi tagħha.

5.7

Il-Kummissjoni fil-fatt tmur lil hinn mir-rekwiżiti tal-Konvenzjoni ta’ Ħong Kong imma ssemmi inqas mir-rekwiżiti tal-Konvenzjoni ta’ Basilea. Il-Kummissjoni tammetti li ma tridx tistabbilixxi standard għoli wisq għax inkella l-Istati fejn bħalissa ż-żarmar qed isir b’metodi perikolużi għall-bniedem u l-ambjent, jistgħu ma jiffirmawx il-Konvenzjoni ta’ Ħong Kong u b’hekk ir-Regolament ma jkunx laħaq l-għan tiegħu. Dan huwa raġunament dubjuż: jekk regolament jew leġislazzjoni partikolari (il-Konvenzjoni ta’ Basilea) jiġi miksur iktar minn darba, is-sostituzzjoni tagħha b’sistema legali li tkun iktar dgħajfa fl-infurzar (il-Konvenzjoni ta’ Ħong Kong) ma tidhirx li hija l-aħjar miżura biex il-problema tissolva. Fil-Proposta tagħha, il-Kummissjoni setgħet tagħti iktar attenzjoni lil livell ogħla ta’ infurzar.

5.8

Żewġ metodi adatti sew biex jintlaħqu r-rekwiżiti tal-Konvenzjoni ta’ Basilea huma t-tneħħija tal-bandiera ta’ bastiment minn Stat Membru Ewropew li jinbiegħ lil pajjiż li mhuwiex Stat Membru tal-UE jew jekk il-bastiment jinbiegħ lil negozjant tal-iskart. Jekk il-bejgħ isir f’ilmijiet Ewropej in-negozjant tal-iskart ma jistgħax jesporta l-bastiment lejn pajjiż li mhuwiex membru tal-OECD għar-riċiklaġġ peress li dan il-bastimenti jaqa’ taħt ir-regoli tal-Konvenzjoni ta’ Basilea. It-tali negozjant irid jagħmel stqarrija li fiha jikkonferma li mhux se jbiegħ il-bastiment għaż-żarmar imma għall-użu ekonomiku. Malli t-tali bastiment jkun ħalla l-ilmijiet Ewropej, ħafna drabi jsalpa lejn wieħed mix-xtajtiet tax-Xlokk tal-Asja u l-istqarrija ssir falza.

5.9

Il-KESE jqis li fil-Proposta tal-Kummissjoni ddaħħlu l-iktar elementi importanti mill-Konvenzjoni ta’ Ħong Kong: it-tqassim tar-responsabbiltajiet ġie stabbilit bejn l-Istati tal-bandiera, l-Istati tar-riċiklaġġ u l-Istati tal-portijiet minn naħa u s-sidien u l-manifatturi tal-bastimenti u l-faċilitajiet tar-riċiklaġġ min-naħa l-oħra. Fil-fatt, il-Kumitat għandu d-dubji dwar il-bilanċ ta’ dan it-tqassim u xtaq li kieku anke l-pożizzjoni tas-sidien preċedenti/sidien attwali tiġi regolata.

5.10

Pereżempju, ħaġa nieqsa mill-Proposta hija strument ekonomiku li permezz tiegħu l-Kummissjoni tista’ tinfluwenza s-sitwazzjoni b’mod favorevoli. Madankollu, fid-dokumenti preċedenti tali strument kien issemma. Il-Kummissjoni għamlet stħarriġ dwar il-possibbiltajiet ta’ fond li fih jiġi depożitat ammont minn kull bastiment li jidħol f’port Ewropew. L-ammont jista’ jiġi determinat skont it-taħlita ta’ tunnellaġġ u tossiċità. Barra minn hekk, l-użu ta’ tali fond jikkonforma sew mal-prinċipju ta’ “min iniġġes iħallas”. Dawn il-flus ikunu jistgħu jintużaw biex jittejbu ċ-ċirkostanzi fix-Xlokk tal-Asja billi l-ħaddiema jitħarrġu fil-metodi ta’ xogħol sikuri u sani, billi n-nies tal-post jiġu sensibilizzati dwar il-perikli taż-żarmar irresponsabbli tal-bastimenti l-kbar u billi tittejjeb l-infrastruttura pubblika lokali.

5.11

Il-KESE jħeġġeġ lill-Kummissjoni Ewropea tinvestiga l-possibbiltà li dan il-fond jintuża biex tiġi żviluppata kapaċità għaż-żarmar u biex tiġi stabbilita industrija tar-riċiklaġġ fl-Ewropa. Fl-Ewropa hemm biżżejjed tarzni li ma jintużawx jew bilkemm jintużaw għall-bini u t-tiswija tal-bastimenti, iżda li huma kompletament adatti għaż-żarmar u r-riċiklaġġ tal-bastimenti. Din l-idea tikkonforma sew mal-ambizzjoni tal-Unjoni Ewropea li tiżviluppa f’soċjetà ta’ riċiklaġġ sostenibbli, f’ambjent fejn l-iskart jiġi trasformat prinċipalment f’materja prima bis-saħħa ta’ sistema ta’ riċiklaġġ elaborata u mħejjija sew. Dan jista’ jwassal għal dħul ekonomiku kbir f’materjal prezzjuż li fil-biċċa l-kbira jista’ jissodisfa d-domanda għall-materja prima u joħloq l-impjiegi. Fid-dawl tal-prezzijiet li dejjem qed jiżdiedu tal-materja prima u r-rata għolja tal-qgħad f’għadd ta’ Stati Membri Ewropej dan jista’ jfisser qligħ kbir għall-Ewropa.

5.12

Jekk l-Ewropa tixtieq li l-bastimenti tagħha jiġu żarmati b’mod responsabbli, tkun ħaġa raġonevoli li tħallas parti għall-bini tal-kapaċità meħtieġa biex dan isir b’kundizzjonijiet korretti. Fl-ekonomija tas-suq m’hemm xejn b’xejn, kollox għandu prezz li jrid jitħallas. Għaż-żarmar responsabbli tal-bastimenti, il-prezz jitħallas bil-flus. Għaż-żarmar irresponsabbli, parti mill-prezz jitħallas mod ieħor, bħat-tniġġis tal-ambjent lokali u t-telf ta’ ħajja tal-bnedmin. Billi fl-UE ma nixtiqux naċċettaw dawn il-valuri bħala ħlas, lanqas ma nistgħu naċċettaw li jintużaw fil-ħlas lil pajjiżi barra l-Ewropa. Il-Kummissjoni għandha tagħmel iktar pressjoni f’dan ir-rigward. Għalhekk, il-KESE huwa tal-fehma li l-Kummissjoni setgħet ressqet proposta aħjar, iktar kreattiva, ambizzjuża u b’iktar inizjattivi b’konformità mal-livell ta’ ambizzjoni tad-dokumenti preċedenti tal-Kummissjoni u l-Opinjonijiet tal-Kumitat.

6.1

Il-KESE jappoġġja l-għanijiet tal-Proposta għar-riċiklaġġ tal-bastimenti u l-approċċ ġenerali li għażlet il-Kummissjoni, imma għandu dubji serji dwar kemm l-infurzar huwa adatt. Il-Kumitat huwa kritiku dwar il-punti li ġejjin:

6.2

L-Artikolu 15 tar-Regolament jistabbilixxi li l-faċilitajiet tar-riċiklaġġ barra l-UE jistgħu jiddaħħlu f’lista Ewropea jekk jilħqu r-rekwiżiti kollha li l-UE tkun definixxiet għaż-żarmar responsabbli. Madankollu, il-faċilitajiet innifishom iridu jagħtu prova li jissodisfaw ir-rekwiżiti. L-ispezzjonijiet fuq is-sit li jsiru mill-Kummissjoni jew minn aġenti f’isimha huma inklużi biss bħala opzjoni fir-Regolament propost. Il-KESE jappella lill-Kummissjoni twaqqaf mekkaniżmu ċar u effettiv għall-ispezzjonijiet u l-monitoraġġ minn partijiet terzi indipendenti sabiex tiġi żgurata l-konformità mar-rekwiżiti stabbiliti fl-Artikolu 12.

6.3

Fl-Artikolu 12 hemm sommarju tar-rekwiżiti li jridu jintlaħqu minn faċilità biex tiddaħħal fil-lista Ewropea. Dwar ir-rekwiżiti nnifishom m’hemmx ħafna x’wieħed jista’ jgħid. Madankollu, id-dispożizzjoni tranżizzjonali fl-Artikolu 28 tistabbilixxi li qabel ma tinħareġ il-lista Ewropea l-Istati Membri jistgħu jirrikonoxxu l-faċilitajiet għar-riċiklaġġ tal-bastimenti stabbiliti barra l-Unjoni b’kundizzjoni li jiġi verifikat li l-faċilità tar-riċiklaġġ tissodisfa r-rekwiżiti tal-Artikolu 12, abbażi tal-informazzjoni provduta jew inkella miksuba mis-sid tal-bastiment jew mill-faċilità tar-riċiklaġġ tal-bastimenti. Mill-ġdid, il-KESE jappella lill-Kummissjoni twaqqaf mekkaniżmu ċar u effettiv għall-ispezzjonijiet u l-monitoraġġ minn partijiet terzi indipendenti sabiex tiġi żgurata l-konformità mar-rekwiżiti stabbiliti fl-Artikolu 12.

6.4

Fl-Artikolu 23, ġie propost li jiġu stabbiliti sanzjonijiet għall-ksur tar-regolament, li jistgħu jkunu ta’ natura ċivili jew amministrattiva, u li jkunu effettivi, proporzjonati u dissważivi. Iżda ma jissemmewx sanzjonijiet prattiċi. Fl-istess artikolu jiġi stabbilit li anke s-sid ta’ qabel tal-aħħar jista’ jiġi penalizzat jekk il-bastiment jinbiegħ u f’inqas minn sitt xhur wara li jinxtara jintbagħat għar-riċiklaġġ f’faċilità li mhix inkluża fil-lista Ewropea. Madankollu, il-Kumitat jinnota li dawn is-sitt xhur huma biss perjodu qasir fil-ċiklu ta’ ħajja medju ta’ bastiment. F’dan il-kuntest, il-Kumitat jinnota wkoll li l-ilħiq tal-kundizzjonijiet għall-eżenzjoni mill-penalitajiet, jekk sid il-bastiment jista’ juri li ma kienx biegħ il-bastiment bl-intenzoni tar-riċiklaġġ, jista’ jsir sempliċiment permezz ta’ stqarrija, ħaġa li dehret b’mod ċar fil-problema ta’ infurzar tal-Konvenzjoni ta’ Basilea.

6.5

Fl-Artikolu 30, il-Kummissjoni twiegħed li r-Regolament ser jiġi rivedut sentejn wara li l-Konvenzjoni ta’ Ħong Kong ikun daħal fis-seħħ. Billi dan huwa mistenni fl-2020, ir-reviżjoni tar-Regolament huwa previst għall-2022. Il-Kummissjoni tqis mill-ġdid l-inklużjoni ta’ faċilitajiet awtorizzati mill-Partijiet għall-Konvenzjoni ta’ Ħong Kong fil-Lista Ewropea tal-faċilitajiet għar-riċiklaġġ tal-bastimenti sabiex ikun evitat xogħol doppju u piż amministrattiv. Fl-istess ħin, jista’ jkun li l-faċilitajiet rikonoxxuti mill-Partijiet għall-Konvenzjoni ta’ Ħong Kong, jiġifieri dawk li jagħmlu parti mill-katina wara ż-żarmar, li huma inkarigati mill-ipproċessar tas-sustanzi perikolużi, ma jissodisfawx ir-rekwiżiti tal-lista Ewropea. Anke dan iwassal biex tiddgħajjef il-prattika attwali.

6.6

Il-KESE jinnota li r-riċiklaġġ tal-bastimenti f’postijiet fejn dan isir bil-metodu fejn il-bastiment jittella’ fuq ix-xatt (beaching), is-sigurtà fuq il-post tax-xogħol hija totalment inadegwata, il-ħaddiema jiġu sfruttati u l-konsegwenzi għall-ambjent huma diżastrużi. Il-bastimenti jiġu żarmati bl-idejn fuq ix-xatt, il-materjali perikolużi li jkun ġo fihom (żejt, tajn biż-żejt, PCBs, eċċ.) jiġu rilaxxati bla rażan fil-baħar jew iqattru ġor-ramel. Riċerka li saret fil-post uriet li l-flora u l-fawna fl-inħawi ġenerali tal-ixtut fejn isir iż-żarmar sparixxew kompletament. Fid-dawl tal-aġenda tal-UE għas-sostenibbiltà, wieħed jistenna li l-Kummissjoni teskludi mil-lista Ewropea l-faċilitajiet fejn qed jintużaw dawn il-metodi. Bħalissa dan għadu mhuwiex ċar.