30.4.2009

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 100/39

---

Opinjoni tal-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew dwar is-Sigurtà fl-avjazzjoni għall-passiġġieri

2009/C 100/07

Nhar is-17 ta’ Jannar 2008, b’konformità mal-Artikolu 29(2) tar-Regoli ta’ Proċedura tiegħu, il-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew iddeċieda li jfassal opinjoni fuq inizjattiva proprja dwar

is-Sigurtà fl-avjazzjoni għall-passiġġieri

Is-Sezzjoni Speċjalizzata għat-Trasport, l-Enerġija, l-Infrastruttura u s-Soċjetà tal-Informazzjoni, inkarigata sabiex tipprepara l-ħidma tal-Kumitat dwar is-suġġett, adottat l-opinjoni tagħha nhar l-24 ta’ Settembru. Ir-rapporteur kien is-Sur McDONOGH.

Matul l-448 sessjoni plenarja tiegħu li nżammet fil-21, it-22 u t-23 ta’ Ottubru 2008 (seduta tat-23 ta’ Ottubru), il-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew adotta din l-opinjoni b’94 vot favur u 2 astensjonijiet.

1.   Rakkomandazzjonijiet

1.1   Il-KESE jirrakkomanda l-ħolqien ta’ standards speċifiċi għas-servizzi ta’ sigurtà fl-avjazzjoni, unifikati fl-għola livell possibbli flimkien mal-istandards legali komuni attwali li jirregolaw l-approċċ Komunitarju għas-sigurtà fl-avjazzjoni ċivili.

1.2   Fl-opinjoni tal-Kumitat il-fornituri tas-servizz għandhom jiġu esklużi mill-attivitajiet tas-sigrutà fl-avjazzjoni jekk, fost l-oħrajn, ikunu: fallew jew qed jiġu likwidati, soġġetti għal proċedimenti li jwasslu għal dikjarazzjoni ta’ falliment, misjuba ħatja ta’ offiża fir-rigward tal-imġiba professjonali tagħhom, ħatja ta’ mġiba professjonali ħażina ħafna, ħatja li naqsu milli jonoraw l-obbligi tagħhom tal-ħlas tal-pagamenti dovuti bħala kontribuzzjonijiet għas-servizzi soċjali, ħatja li naqsu milli jonoraw l-obbligi tagħhom fir-rigward tal-ħlas ta’ taxxi, ħatja tal-għoti ta’ informazzjoni li tkun serjament żbaljata jew ħatja talli naqsu milli jagħtu informazzjoni sensittiva li hija relevanti u talli ma jkunux reġistrati fir-reġistru professjonali jekk dan ikun meħtieġ skont il-liġijiet nazzjonali. Barra minn hekk, il-fornituri tas-sigurtà fl-avjazzjoni għandu jkollhom mekkaniżmu intern ta’ kif jimpjegaw il-ħaddiema, li għandu jipprovdi taħriġ suffiċjenti għall-impjegati, kif ukoll provi ta’ polza tal-assigurazzjoni għal danni li jistgħu jinqalgħu wara l-eżekuzzjoni tal-kuntratt.

1.3   Il-KESE jirrakkomanda l-introduzzjoni ta’ sett komuni ta’ sigħat ta’ taħriġ li huwa legalment vinkolanti, kif ukoll pakkett obbligatorju ta’ taħriġ għall-persunal tas-sigurtà fis-27 Stat Membru tal-Unjoni Ewropea.

1.4   Il-Kumitat jemmen li l-miżuri għandhom ikunu ċari u konċiżi.

1.5   Il-KESE jemmen fil-ħtieġa li l-linji tal-ajru, l-ajruporti u l-fornituri tas-sigurtà jirċievu informazzjoni ċara dwar l-applikazzjoni tal-leġiżlazzjoni li tinkludi miżuri ta’ sigurtà, u li jingħataw aċċess dirett għal dawn ir-regoli, soġġetti għal kundizzjonijiet stretti.

1.6   Il-KESE jemmen li l-pubblikazzjoni fil-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea ta’ partijiet mhux sensittivi tal-leġiżlazzjoni implimentattiva li tinkludi miżuri tas-sigurtà li jimponu obbligi fuq, jew jillimitaw id-drittijiet tal-passiġġieri u r-reviżjoni ta’ dawn il-miżuri ta’ sigurtà kull sitt xhur, huma indispensabbli għall-ordni legali tal-Komunità.

1.7   Il-KESE jitlob lill-Kummissjoni Ewropea tieħu inizjattiva fir-rigward tal-għoti ta’ kumpens lill-vittmi ta’ atti kriminali, bħal attakki terroristiċi fil-qasam tal-avjazzjoni.

1.8   Il-miżuri għandhom jippromovu l-għarfien u l-iżvilupp professjonali tal-karrieri fil-qasam tas-sigurtà.

1.9   Il-miżuri għandhom jevitaw kontrolli ta’ sigurtà żejda bl-implimentazzjoni tal-kunċett ta’ sistema ta’ sigurtà unika madwar l-UE kollha. Jeħtieġ li nippromovu r-rikonoxximent tal-miżuri tas-sigurtà tal-pajjiżi terzi.

1.10   Il-miżuri għandhom jiżviluppaw approċċ innovattiv speċifiku li jippermetti d-divrenzjar tal-miżuri tas-sigurtà għall-ekwipaġġ u l-passiġġieri, mingħajr tnaqqis tas-sigurtà.

1.11   Skont il-Kumitat, is-sigurtà fl-avjazzjoni għandha tingħata prijorità fl-allokazzjoni tal-fondi għar-riċerka dwar is-sigurtà.

1.12   Il-valutazzjoni indipendenti tat-teknoloġiji u tar-rekwiżiti għat-teknoloġiji mill-Kummissjoni Ewropea hi indispensabbli. Skont il-KESE, fuq il-bażi ta’ din il-valutazzjoni, għandhom jiġu stabbiliti standards għat-teknoloġiji użati fil-qasam tas-sigurtà fl-avjazzjoni, kif ukoll reġistru ċentrali tal-fornituri approvati.

1.13   Il-KESE jemmen fil-ħtieġa ta’ approċċ aktar koordinat bejn l-Istati Membri fil-ġlieda kontra t-terroriżmu u l-kriminalità organizzata. Barra minn hekk, miżuri aktar stretti fil-livell nazzjonali, li joħolqu obbligi u, jew jillimitaw id-drittijiet tal-passiġġieri, jeħtieġ li jissejsu fuq valutazzjoni tar-riskju, u għandhom jikkunsidraw id-dinjità tal-bniedem, jiġu riveduti kull sitt xhur u jiġu kkomunikati b’mod ċar lil kull min jivjaġġa.

2.   Introduzzjoni

2.1   Wara l-avvenimenti traġiċi tal-11 ta’ Settembru 2001, ġie adottat Regolament Qafas tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill, li stabbilixxa regoli komuni fil-qasam tas-sigurtà fl-avjazzjoni ċivili (1). Dan ir-Regolament jispeċifika d-dispożizzjonijiet ewlenin u l-istandards komuni li jirregolaw l-approċċ tal-Komunità dwar is-sigurtà fl-avjazzjoni ċivili. Filwaqt li l-leġiżlazzjoni Komunitarja tistipula l-istandards bażiċi komuni, tippermetti lill-Istati Membri (jew lil ajruporti individwali) jistabbilixxu standards għola, dan minħabba li l-livell ta’ riskju ta’ attakk terroristiku jiddependi mill-Istat Membru, ajruport jew linja tal-ajru.

2.2   Fl-2005 il-Kummissjoni Ewropea (2) nediet proċess ta’ reviżjoni ta’ dan ir-Regolament Qafas fil-qasam tas-sigurtà fl-avjazzjoni, li wassal għal qbil finali bejn il-membri tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-Unjoni Ewropea fil-11 ta’ Jannar 2008, u għall-adozzjoni ta’ Regolament Qafas ġdid Nru 300/2008 (3) fil-11 ta’ Marzu 2008. L-għan tar-reviżjoni kien li jiċċara, jissemplifika u jarmonizza aktar ir-rekwiżiti legali bil-għan li tiżdied is-sigurtà ġenerali fl-avjazzjoni ċivili.

2.3   L-ispinta li tat ir-reviżjoni tar-Regolament Qafas f’dan il-qasam, għandha titqies bħala opportunità unika, għax hija bidla fundamentali fir-regoli li jirregolaw is-sigurtà fl-avjazzjoni. Il-politika komuni tat-trasport kienet waħda mill-ewwel punti ta’ politika komuni tal-Komunità Ewropea. F’dan il-kuntest, it-trasport bl-ajru huwa importanti ħafna għall-moviment ħieles tal-persuni u tal-oġġetti: tnejn mill-objettivi tal-Komunità Ewropea. Il-libertà ta’ ċittadin ta’ Stat Membru li jivjaġġa mingħajr xkiel għal Stat Membru ieħor timplika l-protezzjoni ta’ dik il-persuni mill-periklu. Barra minn hekk, diżordni (li tirriżulta pereżempju minn attakk terroristiku) fis-sistema tat-trasport bl-ajru għandha impatt negattiv fuq l-ekonomija Ewropea kollha. Għaldaqstant m’hemmx dubju li s-sigurtà għandha tibqa’ fattur ewlieni għas-suċċess tat-trasport bl-ajru.

2.4   Minkejja l-ħafna inizjattivi fil-qasam tas-sigurtà fl-avjazzjoni, il-qafas regolatorju attwali fil-qasam tas-sigurtà fl-avjazzjoni ma jindirizzax xi wħud mill-problemi bażiċi tal-passiġġieri, tal-linji tal-ajru, tal-ajruporti u tal-fornituri privati tas-sigurtà. Is-settur tat-trasport bl-ajru għandu bżonn ta’ miżuri aktar ċari, komprensivi u armonizzati. Għalhekk, l-għan aħħari tal-politika dwar is-sigurtà fl-avjazzjoni għandu jkun il-ħolqien ta’ qafas regolatorju ċar, effiċjenti u trasparenti, u sigurtà b’wiċċ uman.

3.   Iċ-ċertifikazzjoni ta’ fornituri privati tas-sigurtà hi indispensabbli

3.1   Minħabba l-fatt li s-sigurtà fl-avjazzjoni hija kruċjali għat-tħaddim tas-sistema tat-trasport bl-ajru, jenħtieġ il-ħolqien ta’ standards speċifiċi għas-servizzi tas-sigurtà fl-avjazzjoni b’żieda mal-istandards legali attwali li jirregolaw l-approċċ tal-Komunità dwar is-sigurtà fl-avjazzjoni ċivili. Fil-prattika, il-fornituri privati tas-sigurtà, minkejja n-natura sensittiva tan-negozju tagħhom, spiss jintgħażlu fuq il-bażi tal-orħos prezz. Leġiżlazzjoni vinkolanti ġdida li tinkludi standards speċifiċi bħal dawn għandha toffri gwida fl-għażla u l-attribuzzjoni tal-fornituri tas-sigurtà fl-avjazzjoni fuq il-bażi ta’ kriterji ta’ kwalità.

3.2   L-għażla u l-attribuzzjoni tal-kriterji għall-fornituri tas-sigurtà għandha, fost l-oħrajn, tinkludi l-kapaċità finanzjarja u ekonomika tal-fornitur, it-trasparenza finanzjarja tiegħu u l-abbiltà u l-kapaċità teknika tiegħu bil-għan li tittejjeb il-kwalità tas-servizzi.

3.3   Dan l-aħħar, l-Assoċjazzjoni Ewropea tas-Sigurtà fl-Avjazzjoni nediet inizjattiva ta’ awtoregolamentazzjoni permezz ta’ Karta ta’ Kwalità u ta’ Anness dwar it-Taħriġ ta’ persunal privat tas-sigurtà. Il-prinċipji mressqa f’dan id-dokument jistgħu jservu bħala bażi għaċ-ċertifikazzjoni tal-kumpaniji privati tas-sigurtà fl-avjazzjoni kollha u juru l-impenn tal-industrija li tipprovdi soluzzjonijiet ta’ kwalità għolja.

3.4   Il-Kumitat Soċjali u Ekonomiku Ewropew jirrakkomanda l-ħolqien ta’ kriterji vinkolanti ta’ kwalità li japplikaw għall-fornituri privati tas-sigurtà fl-avjazzjoni. Il-fornituri tas-servizzi jistgħu jiġu esklużi mill-attivitajiet tas-sigurtà fl-avjazzjoni, jekk fost l-oħrajn, ikunu: fallew jew qed jiġu likwidati, soġġetti għal proċedimenti li jwasslu għal dikjarazzjoni ta’ falliment, misjuba ħatja ta’ offiża fir-rigward tal-imġiba professjonali tagħhom, ħatja ta’ mġiba professjonali ħażina ħafna, ħatja li naqsu milli jonoraw l-obbligi ta’ ħlas ta’ pagamenti dovuti bħala kontribuzzjonijiet għas-servizzi soċjali, ħatja li naqsu milli jonoraw l-obbligi tagħhom fir-rigward tal-ħlas ta’ taxxi, ħatja tal-għoti ta’ informazzjoni li tkun serjament żbaljata jew ħatja talli naqsu milli jagħtu informazzjoni sensittiva relevanti u talli ma jkunux reġistrati fir-reġistru professjonali jekk dan ikun meħtieġ skont il-liġijiet nazzjonali. Barra minn hekk, il-fornituri tas-sigurtà fl-avjazzjoni għandu jkollhom mekkaniżmu ta’ reklutaġġ intern, għandhom jipprovdu biżżejjed taħriġ, kif ukoll prova ta’ assigurazzjoni għal danni li jistgħu jinqalgħu wara l-eżekuzzjoni tal-kuntratt.

3.5   B’żieda ma’ dan, il-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew jipproponi l-introduzzjoni ta’ sett komuni ta’ sigħat ta’ taħriġ li jkun legalment vinkolanti, kif ukoll pakkett obbligatorju ta’ taħriġ għall-persunal tas-sigurtà fis-27 Stat Membru tal-Unjoni Ewropea.

4.   Ir-rikonoxximent ta’ kontrolli tal-kondotta tal-persunal tas-sigurtà

4.1   Skont ir-Regolament Qafas dwar is-sigurtà fl-avjazzjoni attwali u fil-futur, il-persunal tas-sigurtà għandu jirċievi taħriġ speċifiku u għandhom isirulu kontrolli tal-kondotta qabel ma jinħatar. Huwa kruċjali li aġent tas-sigurtà prospettiv ma jkollu l-ebda rekord jew konnessjoni ma’ gruppi terroristiċi potenzjali jew gruppi kriminali u l-ebda rekord kriminali, dan minħabba l-fatt li x-xogħolu jaqdi rwol ewlieni fis-sistema tas-sigurtà fl-avjazzjoni.

4.2   Bħalissa, il-kontrolli tal-kondotta jitwettqu mill-awtoritajiet nazzjonali, ġeneralment mill-Ministeru tal-Ġustizzja jew tal-Intern, fil-ġurisdizzjoni tagħhom biss. B’riżultat ta’ dan, m’hemmx rikonoxximent komuni ta’ dan ir-rekwiżit mill-maġġoranza tal-Istati Membri. Dan is-suġġett huwa importanti ħafna b’mod partikolari fil-kuntest tal-mobilità tal-ħaddiema, li hi libertà fundamentali stabbilita mit-Trattat ta’ Ruma.

4.3   Il-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew iħeġġeġ lill-Kunsill tal-Unjoni Ewropea u lill-Kummissjoni Ewropea sabiex jirriflettu fuq din il-kwistjoni fl-ambitu tal-kompetenza tagħhom fl-oqsma tal-pulizija u l-koperazzjoni ġudizzjarja fl-UE.

5.   Sistema ta’ sigurtà unika

5.1   L-objettiv ewlieni għall-għoti ta’ kompetenzi lill-Unjoni Ewropea fil-qasam tas-sigurtà fl-avjazzjoni kien li jitfassal qafas Ewropew ta’ regoli komuni li jiġu applikati madwar l-Istati Membri tal-UE bl-istess mod. Peress li r-regoli kollha li jitfasslu fil-livell tal-UE għandhom jiġu applikati mill-Istati Membri kollha, il-konsegwenza loġika hi r-rikonoxximent tal-istandards tas-sigurtà tal-UE fost l-Istati Membri – dan li tfisser sistema ta’ sigurtà unika. Il-passiġġieri, il-bagalji u t-tagħbija li jivjaġġaw minn Stat tal-UE għal ieħor għandhom jitqiesu siguri, u għalhekk m’għandhomx jgħaddu minn aktar kontrolli ta’ sigurtà fil-punt tat-trasferiment fl-UE qabel ma jilħqu d-destinazzjoni tagħhom.

5.2   Il-prinċipju tas-sistema ta’ sigurtà unika ġie rikonoxxut fil-livell tal-UE u ser jissaħħaħ aktar permezz tar-Regolament Qafas il-ġdid dwar is-sigurtà fl-avjazzjoni. Madankollu, ir-rikonoxximent komuni tal-istandards tas-sigurtà tal-Istati Membri tal-UE għadu ma ntlaħaqx għal kollox fl-UE. Minħabba li l-livelli ta’ riskju ma kinux l-istess fl-Istati Membri kollha, uħud mill-Istati Membri imponew miżuri aktar stretti ta’ sigurtà biex inaqqsu r-riskju partikulari li huma esposti għalih.

5.3   Dan in-nuqqas ta’ rikonoxximent tal-istandards tas-sigurtà madwar l-UE jimplika l-multiplikazzjoni ta’ kontrolli mhux meħtieġa, li mhumiex marbuta biss maż-żieda fid-dewmien u fl-ispejjeż tal-linji tal-ajru, iżda qed jużaw ukoll riżorsi li jistgħu jintużaw għall-protezzjoni ta’ oqsma aktar vulnerabbli.

5.4   Dan il-prinċipju ta’ sistema ta’ sigurtà komuni, li għandu jiġi implimentat madwar l-UE kollha, għandu jiġi kkunsidrat ukoll fir-rigward ta’ pajjiżi oħra. M’hemm l-ebda raġuni għaliex ajruplani li ġejjin minn pajjiżi b’sistema ta’ sigurtà fl-avjazzjoni avvanzata, bħall-Istati Uniti u l-Iżrael, għandhom jitqiesu bħala “mhux siguri”. Ir-rikonoxximent reċiproku tal-istandards għandu jkun possibbli ma’ pajjiżi li jħaddnu fehmiet jixxiebhu u dan jikkontribwixxi wkoll għal reġim ta’ sigurtà globali bbilanċjat fejn l-isforzi kollha huma indirizzati lejn ir-riskju reali.

5.5   Għalhekk, il-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew iħeġġeġ lill-Kummissjoni Ewropea sabiex tiżgura li l-prinċipju ta’ sistema ta’ sigurtà unika jiġi applikat bis-sħiħ fl-UE, u li kull ajruplan li jivvjaġġa minn pajjiż għal ieħor tal-UE jitqies bħala “sigur”. Inħeġġu l-Kummissjoni Ewropea bis-sħiħ ukoll sabiex tħaffef il-progress tar-rikonoxximent tal-istandards ta’ sigurtà tal-pajjiżi terzi, fejn dawn l-istandards jistgħu jitqiesu bħala ekwivalenti, b’enfasi speċjali fuq l-Istati Uniti.

6.   Id-divrenzjar

6.1   Fil-kuntest taż-żieda sinifikanti fin-numru ta’ passiġġieri li jivvjaġġaw bl-ajru mbassra għas-snin li ġejjin, il-monitoraġġ tas-sigurtà tal-passiġġieri u tal-bagalji attwali mhuwiex mudell sostennibbli. Attwalment, il-passiġġieri kollha qegħdin jiġu kkontrollati bl-istess mod u kollha jkollhom jgħaddu mill-istess proċess ta’ kontroll tas-sigurtà. Dan il-proċess tqil huwa l-għajn ta’ ħafna ilmenti tal-passiġġieri meta jiġu mitluba jevalwaw l-esperjenza tal-ivjaġġar tagħhom. In-nuqqas ta’ sodisfazzjon tal-passiġġieri jkompli jiżdied meta jagħrfu li l-maġġoranza tal-persuni li qed jivjaġġaw ma huma l-ebda theddida la għall-ajruport u l-anqas għall-ajruplan.

6.2   Għal darb’oħra r-riżorsi disponibbli għall-iżgurar tas-sigurtà fl-avjazzjoni huma skarsi ħafna. L-ewwel nett, għandha ssir distinzjoni bejn dak li huwa probabbli u dak li hu possibbli. Il-kredibilità tas-sistema kollha trid tibbaża fuq il-kapaċità tagħha li tindirizza t-theddid probabbli u mhux li tipprova tkopri 100% tat-theddid possibbli. L-identifikazzjoni ta’ theddida probabbli għandha tissejjes fuq il-valutazzjoni ta’ din it-theddida u fuq evalwazzjoni tar-riskju involut fl-applikazzjoni ta’ miżuri adegwati.

6.3   Il-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew jistieden lill-Kummissjoni Ewropea biex tirrifletti fuq approċċ fejn is-sistematizzazzjoni tal-kontrolli tas-sigurtà fuq il-passiġġieri tista’ tiġi sostitwita b’divrenzjar proattiv tal-passiġġieri, fejn il-ġbir tal-informazzjoni jiġi kkombinat mad-deterrenza ta’ miżuri meħudin b’mod każwali.

7.   L-allokazzjoni ta’ fondi għar-Riċerka u l-Iżvilupp fil-qasam tas-sigurtà

7.1   Il-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew jilqa’ l-allokazzjoni ta’ EUR 1.2 biljun għar-riċerka dwar is-sigurtà fis-Seba’ Programm Qafas għar-Riċerka. Is-sigurtà fl-avjazzjoni għandha titqies bħala prijorità fl-allokazzjoni tal-fondi, u dan minħabba ż-żieda fl-ispejjeż tas-settur tal-avjazzjoni u l-impatt tiegħu fuq is-soċjetà ġenerali. Barra minn hekk, hu kruċjali li l-proġetti magħżula jikkonformaw mal-politika li qiegħda tiġi żviluppata u li l-fondi jkunu disponibbli għar-riċerka meħtieġa f’dan ir-rigward, bħal pereżempju riċerka fuq it-teknoloġiji użati għat-tiftix ta’ splussivi likwidi, jew teknoloġiji ta’ tiftix oħra, bħall-użu tal-bijometrika.

7.2   B’riżultat ta’ dan, il-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew qiegħed jitlob lill-Kummissjoni Ewropea sabiex tikkoordina xogħolha internament, sabiex tagħmel l-aħjar użu tar-riżorsi finanzjarji li ġejjin mit-taxxi.

7.3   Barra minn hekk, il-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew jirrakkomanda l-allokazzjoni ta’ fondi għall-valutazzjoni indipendenti tat-teknoloġiji u r-rekwiżiti għat-teknoloġiji mill-Kummissjoni Ewropea. Fuq il-bażi ta’ din il-valutazzjoni indipendenti, għandhom jinħolqu standards għat-teknoloġiji użati fil-qasam tas-sigurtà fl-avjazzjoni, u għandu jitwaqqaf reġistru ċentrali tal-fornituri approvati.

8.   Id-diffikultajiet fir-reklutaġġ u ż-żamma tal-persunal tas-sigurtà

8.1   F’xi wħud mill-Istati Membri, l-ajruporti jew il-fornituri qed jiffaċċjaw diffikultajiet importanti fil-proċess tar-reklutaġġ tal-persunal tas-sigurtà. Hu naturali li l-kriterji tal-għażla ta’ dawn l-aġenti żdiedu, speċjalment minħabba r-rwol importanti tagħhom. Apparti l-ħtieġa ta’ kondotta “nadifa”, illum il-ġurnata jridu jkunu kapaċi jitkellmu lingwa barranija waħda jew aktar, għandu jkollhom ċertu livell ta’ edukazzjoni biex jifhmu l-proċeduri u jkunu kapaċi jiffaċċjaw passiġġieri li jqajmu problemi. B’hekk il-lista ta’ kandidati hija aktar ristretta.

8.2   Problema oħra li hemm hija dik li ladarba l-persunal jiġi impjegat u mħarreġ, iż-żamma ta’ dan il-persunal issir diffiċli ħafna. Minħabba s-sigħat flessibbli li jkollhom jaħdmu, il-pressjoni kontinwa tax-xogħol u l-paga relattivament baxxa, il-professjoni ta’ aġent tas-sigurtà mhix waħda attraenti. Barra minn hekk, huwa ċar li n-nuqqas ta’ għarfien soċjali u prospetti fil-karriera iwassal għal nuqqas ta’ speċjalisti fis-settur.

8.3   Il-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew jemmen li l-Kummissjoni Ewropea tista’ taqdi rwol importanti fil-qasam soċjali billi tippromovi l-benefiċċji ta’ karriera ta’ aġent tas-sigurtà madwar l-Unjoni Ewropea, u dan b’mod aktar konkret bl-għoti mill-ġdid ta’ valur lil dawn il-postijiet tax-xogħol importanti.

9.   Ir-responsabbiltà

9.1   L-industrija tal-avjazzjoni tinvesti fl-għoti ta’ servizzi ta’ kwalità għolja iżda tiffaċċja ostakli li jxekklu viżjoni ċara tar-rekwiżiti legali li jtellfu wkoll l-implimentazzjoni kwalitattiva.

9.2   Il-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew jemmen li l-miżuri għandhom ikunu ċari u fformulati bl-aktar mod sempliċi. Ir-regoli attwali huma ħafna drabi ġabra ta’ regoli mifruxin f’diversi testi legali, b’ħafna eċċezzjonijiet fuq eċċezzjonijiet. Dan jirriżulta f’ġabra ta’ rekwiżiti kumplessi, li ma jikkontribwixxux għall-effiċjenza, u li jżidu l-istress fuq il-persunal, id-dewmien u l-inkonvenjenza għal min ikun qiegħed jivjaġġa.

9.3   Barra minn hekk, l-utenti aħħarin tal-miżuri ta’ sigurtà, l-iktar il-linji tal-ajru, l-ajruporti u l-fornituri tas-sigurtà, li qegħdin fil-fatt japplikaw dawn il-miżuri, m’għandhomx aċċess dirett għal dawn il-miżuri. Fornituri ta’ servizzi kruċjali, bħal-linji tal-ajru, ajruporti u fornituri tas-sigurtà, huma mistennija li jimxu korrettament mar-regoli, iżda mhumiex infurmati direttament dwar dawn ir-regoli. Artikolu 254 tat-Trattat tal-Komunità Ewropea jistipula li r-regolamenti għandhom jiġu ppubblikati fil-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea. Barra minn hekk hija ħaġa assurda li wieħed jippretendi li l-fornituri tas-servizzi japplikaw regoli li ma jafux bihom. Fil-każ pendenti C-345/06, magħruf aħjar bħala “il-każ Heinrich”, l-Avukat Ġenerali Sharpston ippreżentat opinjoni li tissuġġerixxi li r-regolament implimentattiv dwar is-sigurtà fl-avjazzjoni jiġi ddikjarat bħala wieħed li ma jeżistix. Skont l-Avukat Ġenerali, in-nuqqas kontinwu u deliberat tal-pubblikazzjoni tal-Anness tar-Regolament Nru. 2320/2002, li fih, fost l-oħrajn, il-lista ta’ dawk l-oġġetti pprojbiti fil-bagalji fil-kabina, huwa nuqqas tant gravi li ma jistax jiġi ttollerat fl-ordni legali tal-Komunità (4).

9.4   Għalhekk, il-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew jitlob li lil-linji tal-ajru, l-ajruporti u l-fornituri tas-sigurtà li jridu japplikaw il-miżuri ta’ sigurtà, taslilhom informazzjoni ċara u diretta dwar dawn il-miżuri u li jingħatalhom aċċess dirett għal dawn ir-regoli, soġġetti għal kundizzjonijiet stretti. Ma tantx jagħmel sens il-fatt li l-fornituri privati tas-sigurtà jkollhom japplikaw il-miżuri tas-sigurtà u sa ċertu punt huma responsabbli għall-applikazzjoni tal-miżuri, iżda m’għandhomx il-possibbiltà li jiġu infurmati direttament. Madankollu, minħabba l-kunfidenzjalità għolja ta’ dawn ir-regoli, iridu jiġu definiti u awtorizzati kundizzjonijiet speċifiċi fir-rigward tal-iżgurar tal-kunfidenzjalità tagħhom. Barra minn hekk, il-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew jirrakkomanda l-pubblikazzjoni tal-partijiet mhux sensittivi tal-leġiżlazzjoni implimentattiva tr-Regolament Nru 2320/2002, li jimponi obbligi jew jillimita d-drittijiet tal-passiġġieri, fil-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea, kif stipulat fl-Artikolu 254 tat-Trattat tal-Komunità Ewropea u li ssir reviżjoni kull sitt xhur tal-miżuri tas-sigurtà li jimponu obbligi jew jillimitaw id-drittijiet tal-passiġġieri. Il-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew jagħraf il-ħtieġa li l-Istati Membri jkollhom il-kompetenza li japplikaw miżuri aktar stretti minħabba l-livell varjat ta’ riskju minn Stat Membru għal ieħor. Madankollu, il-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew jemmen li jenħtieġ approċċ aktar koordinat bejn l-Istati Membri fil-ġlieda kontra t-terroriżmu u l-kriminalità organizzata. Barra minn hekk, miżuri aktar stretti applikati fil-livell nazzjonali, li joħolqu obbligi, jew jillimitaw id-drittijiet tal-passiġġieri, għandhom jissejsu fuq valutazzjoni tar-riskju, għandhom jikkunsidraw id-dinjità tal-bniedem, jiġu riveduti kull sitt xhur u jiġu kkomunikati lil dawk li qed jivvjaġġaw.

10.   Il-konsegwenzi ta’ attakk terroristiku

10.1   Wieħed mill-objettivi tal-Komunità Ewropea huwa l-moviment ħieles tal-persuni u tal-oġġetti. Barra minn hekk, il-Komunità Ewropea impenjat lilha nnifsha sabiex toħloq politika komuni tat-trasport u sabiex tipproteġi d-drittijiet tal-bniedem, bħad-dritt għall-ħajja u l-proprjetà.

10.2   Fil-każ Cowan (5), il-Qorti Ewropea tal-Ġustizzja stqarret li, ladarba l-liġi tal-Komunità tiggarantixxi lil persuna l-libertà li tmur fi Stat Membru ieħor, il-protezzjoni ta’ dik il-persuna mill-periklu fl-Istat Membru partikulari, l-istess bħall-protezzjoni taċ-ċittadini tal-pajjiż u l-persuni li jgħixu fih, hija konsegwenza ta’ din il-libertà tal-moviment. Il-Kunsill tal-Unjoni Ewropea żied ma’ dan permezz tad-Direttiva tiegħu 2004/80/KE li tistipula li l-miżuri għall-iffaċilitar tal-għoti tal-kumpens lill-vittmi tal-kriminalità għandhom jiffurmaw parti mit-twettiq ta’ dan l-objettiv. Dawn il-prinċipji għandhom japplikaw fil-każ ta’ vittmi ta’ attakk terroristiku fil-qasam tal-avjazzjoni ċivili.

10.3   Fil-laqgħa ta’ Tampere fil- 15 u s - 16 ta’ Ottubru 1999, il-Kunsill Ewropew talab għall-ħolqien ta’ standards minimi li jipproteġu lill-vittmi tal-kriminalità, b’mod partikulari dwar l-aċċess tal-vittmi għall-ġustizzja u d-drittijiet tagħhom għal kumpens għad-danni, inkluż l-ispejjeż legali.

10.4   Fid-dawl tal-fatt li l-linji tal-ajru, l-ajruporti u l-industrija tas-sigurtà qegħdin jinvestu f’servizzi ta’ kwalità għolja, permezz tar-riċerka, li qiegħda tikkontribwixxi għas-sigurtà tas-soċjetà, iżda m’għandhomx il-kompetenza totali li jwaqqfu attakki terroristiċi, hemm bżonn li l-Unjoni Ewropea tieħu inizjattiva biex tipprovdi assistenza lill-vittmi wara attakk terroristiku.

10.5   Bħalissa, ma teżisti l-ebda regola Ewropea dwar il-kumpens li jingħata lill-vittmi ta’ attakk terroristiku. Il-vittmi jiddependu mir-riżultati finali tal-proċeduri fil-qrati u s-soluzzjonijiet ex gratia li joffru l-Istati Membri. Fl-assenza ta’ regoli komuni Ewropej, ir-reġimi nazzjonali huma responsabbi mill-ħlas għad-danni. Din mhijiex soluzzjoni sodisfaċenti u ma tipproteġix liċ-ċittadini mill-konsegwenzi dejjiema ta’ attakk terroristiku. Pereżempju l-vittmi li jixtiequ jieħdu kumpens huma meħtieġa jibdew proċeduri ġudizzjarji twal kontra t-terroristi li jista’ jkun li ma jinstabux faċilment, jew li ma jkollhomx il-mezzi finanzjarji biex jikkumpensaw lill-vittma. Barra minn hekk, atturi differenti fil-kawża, bħal-linji tal-ajru, ajruporti u fornituri privati tas-sigurtà jistgħu jiffaċċjaw azzjonijiet legali, b’possibbiltà ta’ responsabbiltà illimitata fuq il-bażi tar-reġimi nazzjonali dwar il-ħlas tad-danni. Is-soluzzjonijiet tal-assigurazzjoni attwali mhumiex biżżejjed għaliex il-linji tal-ajru, l-ajruporti u l-fornituri privati tas-sigurtà huma mgħobbija bi premiums għoljin tal-poloz tal-assigurazzjoni u b’kopertura limitata. Jidher ċar li dawn l-atturi privati mhumiex f’pożizzjoni li jipprovdu l-kumpens meħtieġ lill-vittmi, u lanqas ma hija ħaġa mixtieqa li l-atturi privati jkollhom iħallsu għal azzjonijiet li huma intenzjonati kontra l-politiki tal-istat.

10.6   Il-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew jixtieq jiġbed l-attenzjoni lejn Artikolu 308 tat-Trattat tal-Komunità Ewropea, li jagħti s-setgħa lill-Komunità li tieħu azzjoni f’każ li din tissodisfa żewġ kondizzjonijiet. L-ewwel nett, l-azzjoni għandha tkun meħtieġa sabiex jintlaħaq wieħed mill-objettivi tal-Komunità; u t-tieni, it-Trattat tal-Komunità Ewropea jrid ikun naqas milli jipprovdi l-poteri meħtieġa f’artikolu ieħor.

10.7   Wara din il-kunsiderazzjoni, bħala soluzzjoni possibbli, il-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew jirrakkomanda t-teħid ta’ inizjattiva skont l-Artikolu 308 tat-Trattat tal-Komunità Ewropea rigward l-għoti ta’ kumpens lill-vittmi ta’ attakk terroristiku. L-azzjoni min-naħa tal-Komunità Ewropea hija neċessarja sabiex ikun jista’ jintlaħaq l-objettiv tal-moviment ħieles tal-persuni u l-oġġetti, biex jitħares it-tħaddim tas-sistema tat-trasport bl-ajru u biex jitħares id-dritt taċ-ċittadini għall-ħajja u għall-proprjetà.

10.8   F’din l-opinjoni, il-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew jipproponi lill-Kummissjoni Ewropea u lill-Kunsill tal-Unjoni Ewropea, sabiex japplikaw il-prinċipji użati f’industriji oħra (eż. fl-industrija nukleari, marittima, …). B’mod partikulari: responsabbiltà stretta u ferm illimitata, u li tkun indirizzata esklussivament lejn attur wieħed u li l-vijabilità tagħha tibqa’ koperta permezz ta’ reġim għall-ħlas tad-danni fuq tliet livelli, b’polza tal-assigurazzjoni, b’fondi ffinanzjati mill-partijiet kollha li għandhom interess u b’intervent mill-istat.

---

(1)  Regolament (KE) Nru 2320/2002 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-16 ta’ Diċembru 2002 li jistabbilixxi regoli komuni fil-qasam tas-sigurtà fl-avjazzjoni ċivili, ĠU L 355, 30.12.2002, p. 1.

(2)  COM 566 (2003), Proposta għal Regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill li temenda r-Regolament (KE) Nru 2320/2002 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill li jistabbilixxi regoli komuni fil-qasam tas-sigurtà tal-avjazzjoni ċivili, ĠU C/2004/9. Mhux disponibbli bil-Malti.

(3)  Regolament (KE) Nru 300/2008 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-11 ta’ Marzu 2008 dwar regoli komuni fil-qasam tas-sigurtà tal-avjazzjoni ċivili u jirrevoka r-Regolament (KE) Nru 2320/2002, ĠU L 97, 9.4.2008, p. 72.

(4)  Opinjoni tal-Avukat Ġenerali Eleanor Sharpston fil-każ C-345/06, 10 ta’ April 2008, www.curia.europa.eu

(5)  Il-Qorti Ewropea tal-Ġustizzja, Ian William Cowan vs. Trésor public, każ 186/87, www.curia.europa.eu

---