13.10.2017   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 345/102

Relatur:

Cillian LOHAN

Korelatur:

Antonello PEZZINI

1.1.

Il-KESE jappoġġja l-aderenza għall-ġerarkija tal-iskart meta jittieħdu deċiżjonijiet dwar il-ġestjoni tal-iskart (1), inklużi għażliet tal-enerġija mill-iskart.

1.2.

Għandu jkun hemm strateġija koordinata biex jinxtered il-messaġġ tal-ewwel pass fuq il-ġerarkija tal-iskart, li qabel xejn hija l-prevenzjoni tal-produzzjoni tal-iskart.

1.3.

Il-KESE jaqbel mal-prinċipju tal-prova tas-sostenibbiltà tal-fondi pubbliċi tal-UE fid-dawl tal-Għanijiet ta’ Żvilupp Sostenibbli (SDGs) (2) u li kwalunkwe finanzjament pubbliku għandu jkun qed itejjeb il-benesseri taċ-ċittadini tal-Ewropa. Il-finanzjament pubbliku għandu jaderixxi wkoll mal-prinċipju tan-nuqqas ta’ appoġġ għal kwalunkwe attività li tikkawża ħsara liċ-ċittadini.

1.4.

Nuqqasijiet fid-direttivi eżistenti dwar it-trattament tal-iskart għandhom jingħalqu fi kwalunkwe leġislazzjoni futura sabiex jiġi żgurat li t-tranżizzjoni għal mudell ekonomiku ċirkolari tkun ġusta, konsistenti u sistemika.

1.5.

Huwa importanti li ma jinħolqux ostakoli infrastrutturali għall-kisba ta’ rati ta’ riċiklaġġ ogħla minn investimenti fi proċessi skaduti tal-enerġija mill-iskart.

1.6.

Għalkemm il-ġbir separat tal-iskart huwa ta’ prijorità, b’mod speċjali għall-Istati Membri b’dipendenza għolja fuq il-miżbliet, dan għandu jikkorrispondi wkoll ma’ żieda fir-rati ta’ riċiklaġġ sabiex ikollu valur fil-kisba ta’ tranżizzjoni għal titjib fiċ-ċirkolarità.

1.7.

L-Istati Membri b’numru kbir ta’ inċineraturi bħalissa jirrappreżentaw inkonsistenza mal-ambizzjoni ta’ miri ogħla ta’ riċiklaġġ proposti mill-Pjan ta’ Azzjoni dwar l-Ekonomija Ċirkolari (3). L-isfida hija li jkun hemm tranżizzjoni għal dawn l-Istati Membri lil hinn mill-inċinerazzjoni u f’firxa diversifikata ta’ soluzzjonijiet għall-ġestjoni tal-iskart, permezz ta’ fatturi politiċi ta’ spinta u ta’ attrazzjoni inkluż:

1.8.

It-tranżizzjoni għal ekonomija ċirkolari ġiet imfixkla fl-UE minħabba n-nuqqas tas-sinjali tal-prezzijiet tajbin. Dan huwa aċċentwat mis-sussidji kontinwi mhux iġġustifikati għas-sistemi tal-produzzjoni mhux sostenibbli, b’mod speċifiku għas-settur tal-karburanti (4). Il-KESE jilqa’ r-rabta ddikjarata b’mod espliċitu bejn l-aċċess għall-fondi tal-Politika ta’ Koeżjoni u kemm il-pjani tal-ġestjoni tal-iskart nazzjonali kif ukoll il-Pjan ta’ Azzjoni Ewropew għal Ekonomija Ċirkolari. Ir-rabta mal-Fond Ewropew għall-Investimenti Strateġiċi tista’ tkun aktar b’saħħitha.

1.9.

Il-bijogass joffri opportunitajiet f’diversi oqsma fil-livell tal-UE, fil-ħolqien tax-xogħol, fit-tnaqqis tal-emissjonijiet, it-tisħiħ tas-sikurezza tal-karburant u aktar. Il-qafas leġislattiv u politiku li jappoġġja l-aħjar l-ottimizzazzjoni tal-opportunitajiet assoċjati għandu jiġi żviluppat bl-użu tal-eżempji tal-aħjar prattika minn madwar l-Istati Membri u lil hinn.

1.9.1.

Il-bijodiġestjoni biex jiġi prodott il-bijometan tal-karozzi hija konformi mal-Ftehim ta’ Pariġi. Valutazzjoni reċenti mill-Kummissjoni (5) turi li sal-2030 il-produzzjoni tal-bijogass fl-UE tista’ mill-inqas tirdoppja u possibilment tittripla mil-livelli attwali.

1.10.

Il-bidla fl-imġiba u l-bidla fil-kultura huma meħtieġa u jistgħu jinkisbu permezz tal-edukazzjoni fil-livelli kollha tas-soċjetà.

2.1.

Fit-2 ta’ Diċembru 2015, il-Kummissjoni adottat Pjan ta’ Azzjoni tal-UE għal Ekonomija Ċirkolari, li joffri aġenda trasformattiva b’impjiegi ġodda sinifikanti u potenzjal tat-tkabbir u li għandu l-għan li jrawwem mudelli sostenibbli ta’ konsum u ta’ produzzjoni, f’konformità mal-impenji tal-UE skont l-Aġenda 2030 għall-Iżvilupp Sostenibbli. Din il-Komunikazzjoni tiffoka fuq l-irkupru tal-enerġija mill-iskart u postu fl-ekonomija ċirkolari. L-enerġija mill-iskart huwa terminu wiesa’ li jkopri ferm aktar mill-inċinerazzjoni ta’ skart.

2.2.

L-għan prinċipali ta’ din il-Komunikazzjoni huwa li tiżgura li l-irkupru tal-enerġija mill-iskart fl-UE jappoġġja l-objettivi tal-pjan ta’ azzjoni għal ekonomija ċirkolari u jkun iggwidat bis-sħiħ mill-ġerarkija tal-iskart tal-UE. Il-Komunikazzjoni teżamina wkoll kif ir-rwol tal-proċessi tal-enerġija mill-iskart jista’ jiġi ottimizzat biex ikollu sehem biex jintlaħqu l-objettivi stabbiliti fl-Istrateġija tal-Unjoni tal-Enerġija u fil-Ftehim ta’ Pariġi. Fl-istess ħin, billi jenfasizza t-teknoloġija effiċjenti fl-enerġija ppruvata, l-approċċ tal-enerġija mill-iskart kif stabbilit hawnhekk huwa maħsub biex jipprovdi inċentivi għall-innovazzjoni u jgħin biex jinħolqu impjiegi permanenti ta’ kwalità għolja.

2.3.

Din l-Opinjoni tistabbilixxi l-pożizzjoni tal-KESE dwar kull waħda mit-tliet taqsimiet tal-Komunikazzjoni, jiġifieri:

2.4.

Il-KESE jenfasizza l-ħtieġa li jiġu indirizzati l-ħtiġijiet immedjati tal-UE f’termini tal-ġestjoni tal-iskart tagħha fil-kuntest tal-leġislazzjoni eżistenti u fil-kuntest ta’ infrastruttura għall-ġestjoni tal-iskart eżistenti. Filwaqt li xi prattiki mhux ideali se jkomplu, l-għan globali fit-tul huwa li jsir progress lejn mudell ta’ produzzjoni bi ftit skart, fejn il-prevenzjoni tal-iskart, l-użu mill-ġdid, il-manifattura mill-ġdid u r-riċiklaġġ jiddominaw il-fażi ta’ wara l-użu ta’ flussi ta’ materjali. L-isfida hija biex tiġi inkoraġġita tranżizzjoni ġusta mgħaġġla u kostanti lejn l-għanijiet fuq medda twila ta’ żmien.

2.5.

Billi l-produzzjoni ta’ skart urban hija ta’ medja ta’ madwar 480 kg/abitant fl-UE kollha fl-2015, l-ammont mormi jista’ jvarja minn pajjiż għal ieħor, minn 3 kg fil-miżbla l-aktar virtuża wieħed għal aktar minn 150 kg f’dik l-inqas virtuża.

3.1.

Il-KESE jappoġġja l-aderenza għall-ġerarkija tal-iskart meta jittieħdu deċiżjonijiet dwar il-ġestjoni tal-iskart (6), inklużi għażliet tal-enerġija mill-iskart.

3.2.

Huwa importanti li wieħed jinnota li l-enerġija mill-iskart mhijiex dejjem għażla li tkun konformi mal-ambizzjonijiet jew il-prinċipji tal-ekonomija ċirkolari. Pereżempju, l-inċinerazzjoni ta’ materjali tal-iskart li setgħu jiġu ppreparati sabiex jerġgħu jintużaw jew riċiklati mhijiex l-aħjar għażla f’termini ta’ effiċjenza fir-riżorsi jew l-aħjar użu tal-materja prima. Bl-istess mod it-trasport ta’ skart fuq distanzi kbar bi spejjeż tal-enerġija għolja biex jinkiseb anqas rendiment fuq l-enerġija b’mod komparattiv permezz ta’ proċess tal-enerġija mill-iskart jirriżulta fi spiża għall-enerġija netta u f’impatt fuq il-klima relatat. Hemm eżempji oħra.

3.3.

Id-dijagramma turi r-relazzjoni bejn il-proċessi tal-enerġija mill-iskart fil-Komunikazzjoni u l-ġerarkija tal-iskart.

3.4.

Il-ġerarkija tal-iskart innifisha mhijiex biżżejjed biex tiddetermina l-idoneità jew le tal-proċessi tal-enerġija mill-iskart. Il-KESE jaqbel mal-prinċipju tal-prova tas-sostenibbiltà tal-fondi pubbliċi tal-UE fid-dawl tal-SDGs, u li kwalunkwe finanzjament pubbliku għandu jkun qed itejjeb il-benesseri taċ-ċittadini tal-Ewropa. Il-finanzjament pubbliku għandu jaderixxi wkoll mal-prinċipju tan-nuqqas ta’ appoġġ għal kwalunkwe attività li tikkawża ħsara liċ-ċittadini.

3.5.

Huwa importanti li d-dgħufijiet tad-Direttiva Qafas dwar l-Iskart ma jiġux trażmessi fl-inizjattivi tal-Ekonomija Ċirkolari, pereżempju, il-possibilità li Stat Membru jiġi eskluż minn obbligi ta’ ġbir ta’ skart separat minħabba nuqqas ta’ kapaċità teknika jew finanzjarja biex jimplimenta dan. Il-fokus għandu jkun fuq l-użu tal-finanzjament pubbliku biex jingħelbu d-diffikultajiet tekniċi, jew l-użu ta’ strumenti tal-politika ekonomika biex jitneħħew ir-restrizzjonijiet finanzjarji minn fuq l-implimentazzjoni tal-għażla tal-aħjar prattika. Għal materjali b’sustanzi tossiċi hemm raġunijiet li jiġġustifikaw li r-rimi jew l-irkupru tal-enerġija huma ppreferuti mill-użu mill-ġdid jew mir-riċiklaġġ.

3.6.

Din il-Komunikazzjoni hija żvilupp b’saħħtu mill-Pjan ta’ Azzjoni għal Ekonomija Ċirkolari, u tistabbilixxi ambizzjoni għolja għal titjib fl-effiċjenza fi proċessi tal-enerġija mill-iskart u għal żieda fil-fokus fuq il-ġerarkija tal-iskart għad-determinazzjoni taċ-ċirkolarità ta’ proċessi differenti. Madankollu l-leġislazzjoni li fuqha hija mibnija din il-Komunikazzjoni, b’mod speċifiku d-Direttiva Qafas dwar l-Iskart, għandha dgħufijiet storiċi li se jkomplu jikkawżaw diffikultajiet u jdgħajfu l-Komunikazzjoni jekk ma jiġux indirizzati. Huwa meħtieġ li tiġi riveduta l-klassifikazzjoni tal-iskart, forsi abbażi ta’ opportunitajiet offruti minn teknoloġiji ġodda fl-impjanti tal-enerġija mill-iskart (eż. tadama mħassra ma titqiegħedx fis-suq filwaqt li tadama li ma tinbiegħx hija skart), possibbilment jinkludu wkoll il-ħama mid-drenaġġ urban għal proċessi ta’ bijodiġestjoni. L-ambizzjoni li jiġu indirizzati dawn il-kwistjonijiet fil-Pjan ta’ Azzjoni tal-Ekonomija Ċirkolari trid tiġi riflessa fl-emendi leġislattivi neċessarji fil-livelli rilevanti kollha.

3.7.

Il-pożizzjonament tal-proċessi tal-enerġija mill-iskart fuq il-ġerarkija tal-iskart jista’ jiżgwida minħabba r-restrizzjonijiet ta’ kif il-proċessi huma trattati mil-leġislazzjoni. Il-pożizzjonament huwa definit skont definizzjonijiet li huma stabbiliti fil-leġislazzjoni minflok analiżi xjentifika tal-impatt reali ta’ dawn il-proċessi ta’ enerġija mill-iskart.

3.8.

Hemm ukoll aspetti tekniċi tal-metodoloġija tal-kalkolu assoċjati ma’ definizzjonijiet u livelli limitu fid-Direttiva Qafas dwar l-Iskart. Dawn huma l-metodi tal-kalkolu li jiddeterminaw il-pożizzjonament tal-proċessi differenti tal-enerġija mill-iskart fuq il-ġerarkija tal-iskart. Dawn il-kalkoli dettaljati għandhom jiġu eżaminati mill-ġdid mill-Kummissjoni sabiex jiżguraw li issa jkunu robusti fil-kuntest tal-Ekonomija Ċirkolari b’mod partikolari, imma wkoll tal-Għanijiet ta’ Żvilupp Sostenibbli, tal-Unjoni tal-Enerġija u tal-Ftehim ta’ Pariġi.

3.9.

L-obbligi ta’ ġbir separat li huma parti mil-leġislazzjoni dwar l-iskart Ewropea (7) huma aspett kritiku fil-kisba ta’ titjib fil-ġestjoni tal-iskart.

3.10.

Avvanzi teknoloġiċi se jkomplu joffru opportunitajiet aħjar biex tiġi massimizzata l-effiċjenza fil-prodotti u l-flussi tal-enerġija, li jwassal għal soluzzjonijiet innovattivi għal proċessi aktar effiċjenti.

3.11.

L-ekodisinn tal-prodotti u s-servizzi, estiż fil-kamp ta’ applikazzjoni tiegħu biex ikun kompletament inklużiv, bħala parti minn sistema pan-Ewropea, se jirriżulta fi tnaqqis għall-minimu tal-iskart hekk kif tinkiseb ekonomija ċirkolari. L-element tal-ekodisinn ta’ dan il-proċess huwa essenzjali sabiex jiġu pprovduti prodotti modulari li jistgħu jissewwew, li jistgħu jintużaw mill-ġdid, li huma riċiklabbli u li fl-aħħar mill-aħħar iwasslu għall-eliminazzjoni tal-iskart kif nifhmuh bħalissa.

3.12.

Dawn il-punti msemmija hawn fuq se jfissru anqas disponibbiltà ta’ skart imħallat bħala materja prima għall-inċineraturi, u għalhekk fuq livell nazzjonali, is-sussidji għalihom għandhom jiġu eliminati b’mod gradwali u ma jiġu kkunsidrati l-ebda investimenti ġodda f’dan il-qasam, bl-eċċezzjoni tal-modernizzar tal-infrastruttura eżistenti u biex din issir iktar effiċjenti fir-riżorsi u fl-użu tal-enerġija.

4.1.

Huwa importanti li ma jinħolqux ostakoli infrastrutturali għall-kisba ta’ rati ta’ riċiklaġġ ogħla minn investimenti fi proċessi skaduti u ineffiċjenti fl-użu tal-enerġija tal-enerġija mill-iskart.

4.2.

Fl-2013, 2,5 Mt l-aktar ta’ fjuwil derivat mill-iskart (FDS) inġarr bil-baħar bejn l-Istati Membri għall-finijiet tal-irkupru tal-enerġija (8).

4.3.

Il-valutazzjonijiet tal-enerġija mill-iskart għandhom ikunu mgħarrfa dwar dan l-element tat-trasport għaliex ladarba jiġi inkluż fil-kejl tal-emissjonijiet assoċjati ma’ approċċi differenti tal-ġestjoni tal-iskart, l-aspett tat-trasport jista’ jiddetermina l-impatt attwali tal-proċess f’termini ta’ emissjonijiet.

4.4.

Hemm diviżjoni ġeografika fl-Ewropa f’termini tad-distribuzzjoni tal-inċineraturi. Il-Ġermanja, in-Netherlands, id-Danimarka, l-Iżvezja u l-Italja għandhom ħafna mill-inċineraturi attivi li jiffunzjonaw fl-Ewropa. B’mod ġenerali, ħafna Stati Membri għad għandhom dipendenza eċċessiva fuq il-miżbla. Dan jeħtieġ li jinbidel biex jissodisfa l-isfidi u l-miri l-ġodda stabbiliti fil-leġislazzjoni dwar l-iskart assoċjata mal-Pjan ta’ Azzjoni għal Ekonomija Ċirkolari.

4.5.

L-Istati Membri b’dipendenza għolja fuq il-miżbliet u b’inċinerazzjoni baxxa jew xejn għandhom l-ewwel jiffukaw fuq il-ġbir separat. Il-ġbir separat fis-sors huwa kritiku għall-provvista ta’ skart ta’ valur għoli ta’ kwalità tajba għar-riċiklaġġ u dan jeħtieġ li jiġi inkoraġġit.

4.6.

Madankollu, hemm ħafna eżempji fil-livell tal-Istati Membri ta’ rati tal-ġbir separat li huma għolja, imma r-rati ta’ riċiklaġġ korrispondenti mhumiex proporzjonati. Din li tidher bħala kontradizzjoni teħtieġ għodod ta’ politika ffukati biex tiġi indirizzata.

4.7.

Din il-Komunikazzjoni tinkoraġġixxi lill-gvernijiet nazzjonali jiffukaw l-appoġġ tal-finanzjament u l-istrateġiji f’direzzjonijiet li mhumiex l-inċineraturi billi jeżaminaw iż-żmien tal-irkupru tal-investiment, id-disponibbiltà ta’ materja prima, u l-kapaċità fl-istati ġirien.

4.8.

L-użu ta’ inċineratur ġar jista’ jirrappreżenta l-aħjar għażla f’xi każijiet, imma qabel isir dan, għandha titwettaq analiżi taċ-ċiklu kollu tal-ħajja inkluż, b’mod kritiku, l-ispejjeż assoċjati tat-trasport, kemm ekonomiċi kif ukoll ambjentali.

4.9.

Minbarra minn xi ċirkostanzi speċifiċi ħafna, u fid-dawl tal-avvanzi teknoloġiċi, mhuwiex probabbli li l-għażla tal-inċinerazzjoni tista’ tirrappreżenta l-aktar soluzzjoni effiċjenti fir-riżorsi jew tal-aħjar prattika biex jiġu indirizzati l-isfidi tal-ġestjoni tal-iskart.

4.10.

L-Istati Membri b’numru kbir ta’ inċineraturi bħalissa jirrappreżentaw inkonsistenza mal-ambizzjoni ta’ miri ogħla ta’ riċiklaġġ. L-isfida hija li jkun hemm tranżizzjoni għal dawn l-Istati Membri lil hinn mill-inċinerazzjoni permezz ta’ fatturi politiċi ta’ spinta u ta’ attrazzjoni inkluż:

4.11.

Il-KESE jenfasizza li l-għażla li tiġi imposta taxxa ġenerali fuq l-inċinerazzjoni mingħajr ma jiġu pprovduti alternattivi affordabbli u aċċessibbli għall-utent aħħari se jirriżulta fi spejjeż ogħla għaċ-ċittadin. L-użu ta’ taxxi bħala strument ekonomiku jeħtieġ li jkun iffukat u intelliġenti.

4.12.

Hemm bżonn li jkun hemm proċedura effiċjenti f’kull Stat Membru għall-applikazzjoni għal u l-allokazzjoni ta’ permessi sabiex jitwettqu attivitajiet ta’ ġestjoni tal-iskart.

5.1.

Il-KESE jaqbel li huwa biss billi tiġi rrispettata l-ġerarkija tal-iskart li l-enerġija mill-iskart tista’ timmassimizza l-kontribuzzjoni tal-ekonomija ċirkolari għad-dekarbonizzazzjoni, f’konformità mal-Istrateġija tal-Unjoni tal-Enerġija u mal-Ftehim ta’ Pariġi. Il-bijodiġestjoni biex jiġi prodott il-bijometan tal-karozzi hija konformi mal-Ftehim ta’ Pariġi. Il-vetturi li jaħdmu bil-bijometan jistgħu jipprovdu mezz effettiv biex it-trasport jiġi dekarbonizzat fl-Ewropa.

5.2.

Biex tiġi ottimizzata l-kontribuzzjoni tal-proċessi tal-enerġija mill-iskart għall-objettivi tal-UE dwar il-klima u l-enerġija fl-ekonomija ċirkolari, hemm il-ħtieġa li jiġi żgurat li l-aktar tekniki u teknoloġiji effiċjenti jintużaw meta jkunu meħtieġa l-proċessi tal-enerġija mill-iskart. Dan huwa konsistenti mat-tibdil propost mill-Kummissjoni għad-Direttiva dwar l-Enerġija Rinnovabbli; madankollu, dawn il-kriterji għandhom jitħeġġu għall-impjanti ġodda kollha, irrispettivament mid-daqs, inkluż impjanti iżgħar ta’ anqas minn 20 MW.

5.3.

It-tassazzjoni fuq il-ġbir tal-iskart għandha impatt dejjem akbar fuq ir-riżorsi tal-familji u tan-negozji; għalhekk għandha tintuża b’ħarsa lejn il-futur u fid-dawl tal-protezzjoni tal-ambjent.

5.4.

Is-settur pubbliku u privat għandu jkollhom il-possibbiltà li jikkollaboraw dwar proġetti fit-tul bil-għan li tinbena kultura taċ-ċirkolarità aktar konkreta. Ir-Responsabbiltà Soċjali Korporattiva (CSR) tista’ taqdi rwol importanti fit-tranżizzjoni lejn għażliet ta’ ġestjoni tal-iskart li huma aktar sostenibbli.

5.5.

It-tranżizzjoni għal Ekonomija Ċirkolari ġiet imfixkla fl-UE minħabba n-nuqqas tas-sinjali tal-prezzijiet tajbin. Dan huwa aċċentwat mis-sussidji kontinwi mhux iġġustifikati għas-sistemi tal-produzzjoni mhux sostenibbli, b’mod speċifiku għas-settur tal-karburanti (9). Il-KESE jilqa’ r-rabta ddikjarata b’mod espliċitu bejn l-aċċess għall-fondi tal-Politika ta’ Koeżjoni u kemm il-pjani tal-ġestjoni tal-iskart nazzjonali u reġjonali kif ukoll il-Pjan ta’ Azzjoni Ewropew għal Ekonomija Ċirkolari.

5.6.

Ir-rabta mal-finanzjament mill-Fond Ewropew għall-Investimenti Strateġiċi tista’ tkun aktar b’saħħitha biex tiżgura li dawn l-investimenti jipprijoritizzaw l-opportunitajiet li jippromovu l-objettivi għall-Pjan ta’ Azzjoni għal Ekonomija Ċirkolari. Xi forom ta’ inċentivi jistgħu jiġu esplorati bil-għan li joħolqu katina downstream xierqa ta’ faċilitajiet, bħad-distribuzzjoni tal-karburant u/jew il-materja prima sekondarja, jew joħolqu aktar prodotti għal użu potenzjali.

6.1.1.

L-għażla li jiġi prodott il-bijogass permezz tad-diġestjoni anaerobika hija msemmija fil-Komunikazzjoni. Din hija opportunità għal Stati Membri differenti u għandha tiġi estiża. Valutazzjoni reċenti mill-Kummissjoni (10) turi li sal-2030 il-produzzjoni tal-bijogass fl-UE tista’ mill-inqas tirdoppja u possibbilment tittripla mil-livelli attwali.

6.1.2.

Il-bijogass huwa mudell li jaħdem u jiffunzjona f’ħafna Stati Membri, b’mod partikolari fl-Italja u fil-Ġermanja. Bħala eżempji li jaħdmu dawn il-pajjiżi jistgħu joffru wkoll it-tagħlimiet siewja meħuda mill-prattikalitajiet tal-implimentazzjoni.

6.1.3.

Bħalissa, il-prezz tal-bijometan huwa ogħla mill-prezz tal-metan f’forma ta’ karburant fossili. Madankollu, l-użu tal-bijometan huwa ġustifikat minħabba l-ispejjeż indiretti mġarrba minn aġenti mutaġeniċi u karċinoġeniċi – pereżempju duħħan tan-NOx u taż-żejt prodott minn karburanti fossili (11).

6.1.4.

Fuq kollox, il-prezz possibbilment ogħla tal-bijometan huwa konformi mal-għanijiet mħaddna fil-Ftehim ta’ Pariġi dwar it-tnaqqis tal-emissjonijiet ta’ gassijiet b’effett ta’ serra minn fjuwils tradizzjonali (12).

6.1.5.

Huwa kruċjali li l-materja prima li tintuża fil-diġestjoni anerobika ma jkollha ftit jew l-ebda tibdil indirett fl-użu tal-art (ILUC) u ma tħallix impatt negattiv fuq il-produzzjoni tal-ikel. Il-faċilitajiet tal-bijogass l-aħjar li jitqiegħdu fi prossimità viċina ta’ provvista ta’ materja prima (primarjament skart agrikolu) u bħala soluzzjoni għall-ġestjoni tal-iskart u l-ħtiġijiet tal-enerġija. Il-bini ta’ diġesturi anaerobiċi u b’hekk il-ħolqien ta’ domanda għal provvista ġdida ta’ materja prima, jew skart jew għelejjel, għandu jiġi evitat.

6.1.6.

Il-post fejn tkun tinsab il-faċilità tal-bijogass huwa kritiku. Jeħtieġ li jkun hemm użu effiċjenti identifikat tal-enerġija prodotta sabiex l-enerġija prodotta b’mod effiċjenti mbagħad ma tinħeliex. Huwa importanti wkoll li wieħed jinnota li d-diġesturi anerobiċi mhumiex soluzzjoni globali għar-reġjuni agrikoli kollha fl-UE, u l-promozzjoni tagħhom għandha tkun limitata għal fejn hemm materja prima lesta li attwalment hija problema ta’ skart.

6.1.7.

Madankollu l-iżvilupp ta’ produzzjoni tal-bijogass u ta’ infrastruttura tal-użu ppjanati tajjeb jistgħu jkunu mod effiċjenti ħafna kif jiġi trattat l-iskart agrikolu, kif jiġu trattati sustanzi li potenzjalment huma ta’ ħsara ambjentali u kif jiġi ffaċilitat ir-rimi sikur. Dan jista’ jindirizza wkoll ir-rekwiżiti tat-tisħin u tal-fjuwil għat-trasport għall-komunitajiet.

6.1.8.

Id-diġestjoni anaerobika tista’ tgħin biex tindirizza kwistjonijiet tas-saħħa pubblika, tipprovdi fertilizzant għall-art, tirrappreżenta tnaqqis fl-emissjonijiet u tkun eżempju prattiku taċ-ċirkolarità.

6.1.9.

Id-diġestjoni anaerobika tista’ tkun l-aktar effettiva meta jiġu applikati l-prinċipji tal-ekonomija ċirkolari, b’mod speċifiku l-kunċett ta’ ċrieki żgħar, fejn il-materja prima għad-diġestur tkun ġejja minn sors lokali, u l-output tal-enerġija jintuża lokalment (bl-eċċezzjoni ta’ meta l-karburant jintuża fi trakkijiet bħala gass). L-investimenti għandhom jappoġġjaw l-objettiv tat-tnaqqis fit-trasport tal-iskart għal kemm jista’ jkun possibbli viċin żero kilometri.

6.1.10.

L-ispinta fl-impjiegi u fl-ekonomija assoċjata mal-iżvilupp ta’ element ta’ bijogass integrat ma’ taħlita tal-enerġija nazzjonali jew reġjonali għandha tiġi analizzata u enfasizzata. Għandhom jiġu kkunsidrati wkoll alternattivi biex tiffaċilita u tħaffef il-proċeduri amministrattivi li jawtorizzaw il-kostruzzjoni ta’ proġetti tad-diġestur tal-bijoskart.

6.1.11.

L-appoġġ politiku u ekonomiku għal proġetti li jissodisfaw il-kriterji kollha se jmexxi l-innovazzjoni u jista’ jkun wieħed mill-ħafna għodod li jgħinu fit-tranżizzjoni għal ekonomija b’livell baxx ta’ emissjonijiet ta’ karbonju.

6.1.12.

Ir-reviżjoni tal-mandat M/475 mis-CEN għandha tiġi estiża sabiex il-bijometan minn sorsi li bħalissa mhumiex awtorizzati, bħal gass mill-miżbliet, gass mill-impjanti tat-trattament tad-drenaġġ, mill-ħama u minn skart urban mhux magħżul u skart ieħor, ikun jista’ jiġi injettat f’netwerks tal-gass naturali. Il-bijometan ta’ din l-għamla diġà huwa disponibbli faċilment.

6.1.13.

Il-Fond Ewropew għall-Investimenti Strateġiċi huwa kruċjali għall-introduzzjoni ta’ proċessi tad-diġestjoni anerobika għal proġetti li għad m’humiex vijabbli finanzjarjament.

6.1.14.

Inċentivi, tat-tip użati tradizzjonalment għall-industrija tal-karburanti fossili, għandhom jitħeġġu għall-użu ta’ vetturi li jużaw il-bijogass. Dawn l-inċentivi għandhom ikunu ta’ benefiċċju għall-utent aħħari, b’offerta ta’ għażliet ta’ trasport alternattivi, bi prezz raġonevoli u aċċessibbli għall-konsumatur.

6.2.1.

Hemm il-ħtieġa li tiġi rikonoxxuta l-isfida ffaċċjata minn differenzi kulturali. Il-bidla fl-imġiba f’termini tas-separazzjoni tal-iskart fis-sors għandha tiġi indirizzata bħala ħtieġa għall-bidla kulturali. Biex dan jinkiseb, jistgħu jintużaw ħafna għodod, mhux lanqas fosthom ikun il-kunċett nudge  (13).

6.2.2.

Għandu jkun hemm strateġija koordinata biex jinxtered il-messaġġ tal-ewwel pass fuq il-ġerarkija tal-iskart, li qabel xejn huwa l-prevenzjoni tal-produzzjoni tal-iskart.

6.2.3.

Il-bidla fl-imġiba tista’ tinkiseb ukoll bl-iżvilupp ta’ programmi dwar dawn is-suġġetti fil-livell tal-iskola. Dan għandu japplika għal kull livell ta’ skola, minn kindergarten u skejjel primarji sa universitajiet u taħriġ fuq il-post tax-xogħol sabiex jiġu edukati u infurmati t-tfal u ċ-ċittadini bħala approċċ għall-perjodu fit-tul.

6.2.4.

L-universitajiet u l-korpi pubbliċi jistgħu jgħinu billi joħolqu l-leġittimità għal teknoloġiji u prattiki ġodda u hekk jistgħu jiffunzjonaw bħala mudelli tal-aħjar prattika u ambaxxaturi reġjonali għall-proċessi tal-enerġija mill-iskart (14).