Frithsheasmhacht in aghaidh ábhair fhrithmhiocróbaigh a chomhrac trí chur chuige ‘aon shláinte’ — moladh ón gComhairle

 

ACHOIMRE AR:

Moladh ón gComhairle maidir le dlús a chur le gníomhaíochtaí AE chun frithsheasmhacht in aghaidh ábhair fhrithmhiocróbaigh a chomhrac trí chur chuige ‘aon shláinte’

CAD IS AIDHM LEIS AN MOLADH?

• Tugann an moladh aghaidh ar Bhallstáit an Aontais Eorpaigh (AE) agus ar an gCoimisiún Eorpach agus tá sé mar aidhm aige frithsheasmhacht in aghaidh ábhair fhrithmhiocróbaigh (AMR)* a chomhrac i gcur chuige “aon shláinte”.
• Féachtar leis an moladh úsáid stuama a bhaint as frithmhiocróbaigh amhail antaibheathaigh i sláinte an duine agus sláinte ainmhithe a spreagadh trí shraith beart, agus é mar aidhm leis an riosca go n-éireoidh miocrorgánaigh frithsheasmhach in aghaidh idirghabháil leighis a laghdú.
• Is cuid de phacáiste é atá deartha chun reachtaíocht chógaisíochta an AE a athchóiriú.

PRÍOMHPHOINTÍ

Príomhghné den mholadh ná gur saincheist “aon sláinte” é AMR, rud a chiallaíonn go gcuimsíonn sé sláinte an duine, sláinte ainmhithe, sláinte plandaí agus an comhshaol. Mar bhagairt ilghnéitheach trasteorann don tsláinte, ní féidir le hearnáil amháin dul i ngleic le AMR go neamhspleách nó le tíortha aonair amháin.

Spreagann an moladh na Ballstáit chun:

• pleananna gníomhaíochta náisiúnta a thabhairt isteach i gcoinne AMR faoi mhí an Mheithimh 2024, bunaithe ar an gcur chuige “aon sláinte”;
• feabhas a chur ar fhaireachas agus ar fhaireachán ar AMR agus ar thomhaltas frithmhiocróbach;
• cosc agus rialú ionfhabhtaithe a neartú;
• an mhaoirseacht fhrithmhiocróbach agus úsáid stuama ábhar frithmhiocróbach a neartú;
• bearta náisiúnta iomchuí a ghlacadh chun na spriocanna maidir le AMR agus tomhaltas frithmhiocróbach i sláinte an duine a bhaint amach faoi 2030, ina measc:
  • laghdú 20% ar thomhaltas iomlán antaibheathaigh i ndaoine,
  • 65% ar a laghad de thomhaltas iomlán na n-antaibheathach a theacht ón ngrúpa “rochtana” antaibheathach mar atá sainmhínithe in aicmiú AWaRe* den Eagraíocht Dhomhanda Sláinte,
  • laghdú ar mhinicíocht ionfhabhtuithe sruth na fola le trí phríomh-bhaictéar atá frithsheasmhach in aghaidh antaibheathach.

Fáiltíonn sé roimh ról an Choimisiúin maidir le:

• tacú le gníomhaíochtaí múscailte feasachta na mBallstát ar AMR agus iad a chomhlánú, agus tacú leis na Ballstáit in oiliúint leanúnach agus foghlaim ar feadh an tsaoil do ghairmithe atá ag obair in aon earnáil “aon sláinte”;
• taighde agus forbairt a chothú, agus dreasachtaí don nuálaíocht agus rochtain ar fhrithmhiocróbaigh agus frithbhearta leighis AMR eile;
• comhar ar AMR a mhéadú idir na Ballstáit agus gníomhaireachtaí ábhartha de chuid an AE, amhail an Lárionad Eorpach um Ghalair a Chosc agus a Rialú, an Ghníomhaireacht Eorpach Ceimiceán, an Ghníomhaireacht Eorpach Chomhshaoil, an tÚdarás Eorpach um Shábháilteacht Bia agus an Ghníomhaireacht Leigheasra Eorpach;
• tionscnaimh dhomhanda ar AMR a fheabhsú.

CÚLRA

Arna aithint mar cheann de na trí phríomhbhagairt sláinte tosaíochta atá os comhair an AE, is é AMR a tharlaíonn nuair a fhorbraíonn miocrorgánaigh a d’fhéadfadh a bheith contúirteach, amhail baictéir, agus nuair a stopann siad ag freagairt d’antaibheathaigh ar éirigh leo iad a chóireáil roimhe seo. Meastar go bhfaigheann níos mó ná 35,000 duine bás gach bliain san AE mar iarmhairt dhíreach ar ionfhabhtú de bharr baictéir atá frithsheasmhach in aghaidh antaibheathaigh. AMR:

• déanann sé ionfhabhtuithe níos deacra a chóireáil;
• mar thoradh ar riosca níos airde de ghalar, tinneas tromchúiseach agus bás;
• bíonn tionchar aige ar chúram sláinte agus ar tháirgeadh bia; agus
• a chuireann isteach ar dhaoine, ar ainmhithe agus ar phlandaí, chomh maith leis an gcomhshaol.

Le haghaidh tuilleadh faisnéise, féach:

• Moladh ón gComhairle (An Coimisiún Eorpach)
• Plean Gníomhaíochta Sláinte Eorpach a hAon i gcoinne Friotaíocht in aghaidh Ábhair Fhrithmhiocróbaigh (AMR) (An Coimisiún Eorpach).

PRÍOMHTHÉARMAÍ

PRÍOMHDHOICIMÉAD

Moladh ón gComhairle maidir le dlús a chur le gníomhaíochtaí an Aontais chun an frithsheasmhacht in aghaidh ábhair fhrithmhiocróbacha a chomhrac trí chur chuige Aon Sláinte Amháin 2023/C 220/01 (IO L 220, 22.6.2023, lgh. 1-20).

DOICIMÉID GHAOLMHARA

Rialachán (AE) 2022/2371 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 23 Samhain 2022 maidir le bagairtí tromchúiseacha trasteorann ar an tsláinte agus lena n-aisghairtear Cinneadh Uimh. 1082/2013/AE (IO L 314, 6.12.2022, lgh. 26–63).

Rialachán (AE) Uimh. 2021/522 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 24 Márta 2021 lena mbunaítear Clár gníomhaíochta an Aontais i réimse na sláinte (“Clár EU4Health”) don tréimhse 2021-2027, agus lena n–aisghairtear Rialachán (AE) 282/2014 (IO L 107, 26.3.2021, lgh. 1–29).

Teachtaireacht ón gCoimisiún chuig an gComhairle agus chuig Parlaimint na hEorpa — Plean Gníomhaíochta Eorpach um Shláinte amháin i gcoinne Friotaíocht in aghaidh Ábhair Fhrithmhiocróbaigh (COIM(2017) 339 deiridh, 29.6.2017).

Fógra ón gCoimisiún — Treoirlínte an AE maidir le húsáid stuama ábhar frithmhiocróbach i sláinte an duine (IO C 212, 1.7.2017, lgh. 1–12).

Rialachán (AE) 2016/429 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 9 Márta 2016 maidir le galair ainmhithe in–tarchurtha agus lena leasaítear agus lena n-aisghairtear gníomhartha áirithe i réimse na sláinte ainmhithe (“Dlí maidir le Sláinte Ainmhithe”) (IO L 84, 31.3.2016, lgh. 1-208).

Ionchorpraíodh leasuithe comhleanúnacha ar Rialachán (AE) 2016/429 sa bhuntéacs. Níl de luach ar an leagan comhdhlúite seo ach luach doiciméadach amháin.

Teachtaireacht ón gCoimisiún chuig Parlaimint na hEorpa agus chuig an gComhairle — Plean gníomhaíochta i gcoinne na mbagairtí méadaitheacha ón bhFrithsheasmhacht in aghaidh Ábhair Fhrithmhiocróbacha (COIM(2011) 748 deiridh, 15.11.2011).

Moladh ón gComhairle an 9 Meitheamh 2009 maidir le sábháilteacht othar, lena n-áirítear cosc agus rialú ionfhabhtuithe a bhaineann le cúram sláinte (IO C 151, 3.7.2009, lgh. 1–6).

Moladh 2002/77/CE ón gComhairle an 15 Samhain 2001 maidir le húsáid stuama oibreán frithmhiocróbach i míochaine dhaonna (IO L 34, 5.2.2002, lgh. 13–16).

Nuashonraithe 12.06.2024