Προσφυγή της 14ης Ιανουαρίου 2010 — Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατά Πορτογαλικής Δημοκρατίας

(Υπόθεση C-23/10)

2010/C 100/24

Γλώσσα διαδικασίας: η πορτογαλική

Διάδικοι

Προσφεύγουσα: Ευρωπαϊκή Επιτροπή (εκπρόσωπος: A. Caeiros)

Καθής: Πορτογαλική Δημοκρατία

Αιτήματα

Η προσφεύγουσα ζητεί από το Δικαστήριο:

Ισχυρισμοί και κύρια επιχειρήματα

Το άρθρο 290α του κανονισμού 2454/93 ορίζει ότι: «Η εξέταση μπανανών της κλάσης ΣΟ 0803 00 19 για τον έλεγχο καθαρής μάζας κατά την εισαγωγή πρέπει να πραγματοποιείται κατ’ ελάχιστο όριο σε πλήθος διασαφήσεων θέσης σε ελεύθερη κυκλοφορία ίσο προς το 10 % κάθε έτος και για κάθε τελωνείο. Η εξέταση των μπανανών πραγματοποιείται κατά τη στιγμή της θέσης σε ελεύθερη κυκλοφορία σύμφωνα με τους κανόνες τους τιθέμενους στο παράρτημα 38β».

Το δε παράρτημα 38β ορίζει τα εξής: «1) Για την εφαρμογή του άρθρου 290α, οι υπηρεσίες του τελωνείου στο οποίο έχει κατατεθεί η διασάφηση για τη θέση σε ελεύθερη κυκλοφορία νωπών μπανανών προσδιορίζουν την καθαρή μάζα λαμβανομένου ως βάση δείγματος τις μονάδες συσκευασίας μπανανών για κάθε τύπο συσκευασίας και για κάθε καταγωγή. […]».

Λαμβάνοντας υπόψη την κοινοτική νομοθεσία και ειδικότερα τα προαναφερθέντα άρθρο 290α και παράρτημα 38β του κανονισμού 2454/93, που ήσαν οι ισχύουσες κατά τον κρίσιμο χρόνο διατάξεις, η Επιτροπή θεωρεί ότι τα επιχειρήματα που προβάλλουν οι πορτογαλικές αρχές για να μη της διαθέσουν το ποσό των ιδίων πόρων που οφείλουν και των τόκων υπερημερίας που οφείλουν κατ’ εφαρμογή του άρθρου 11 του κανονισμού 1150/2000 δεν πρέπει να γίνουν δεκτά και ότι είναι αδιαμφισβήτητο ότι τα προαναφερθέντα άρθρο 290α και παράρτημα 38β ήσαν απολύτως σαφή όσον αφορά το βάρος που έπρεπε να χρησιμεύσει ως βάση υπολογισμού των δασμών.

Τα προαναφερθέντα άρθρο 290α και παράρτημα 38β ορίζουν αναμφίβολα ότι στη διασάφηση περί θέσεως σε ελεύθερη κυκλοφορία των μπανανών πρέπει να ορίζεται η «καθαρή μάζα», δηλαδή το «πραγματικό βάρος», των μπανανών και ότι το «πραγματικό βάρος» αυτό πρέπει, κατά συνέπεια, να χρησιμεύει ως βάση υπολογισμού των δασμών.

Η Επιτροπή δεν είχε καμία έννομη υποχρέωση να δημοσιεύσει, στη σειρά C της Επίσημης Εφημερίδας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ειδοποίηση προς τους εισαγωγείς να μη σημειώνουν βάρος 18,14 kg ή κάποιο κατ’ αποκοπή μέσο βάρος κατά τη συμπλήρωση των τελωνειακών διασαφήσεων.

Εφόσον τα προαναφερθέντα άρθρο 290α και παράρτημα 38β είναι σαφή ως προς το ζήτημα του βάρους που πρέπει να λαμβάνεται υπόψη για τον υπολογισμό των δασμών, οι επιχειρήσεις που ασχολούνται τακτικά με την εισαγωγή μπανανών και οι οποίες γνωρίζουν, ως εκ τούτου, την ισχύουσα για τη δραστηριότητα αυτή νομοθεσία, θα ηδύναντο ευχερώς να γνωρίζουν ότι η τελωνειακή διασάφηση την οποία όφειλαν να υποβάλουν έπρεπε να περιλαμβάνει την «καθαρή μάζα», ήτοι το πραγματικό βάρος των μπανανών και όχι κάποιο «εμπορικό» βάρος που, όπως αποδεικνύεται στις πλείστες των περιπτώσεων, είναι πλασματικό.

Οι πορτογαλικές αρχές δεν δύνανται να επικαλούνται ότι η Επιτροπή ευθύνεται διότι δεν εξεπλήρωσε υποχρέωσή της να ειδοποιήσει τα κράτη μέλη κατόπιν των πληροφοριών που της είχαν στείλει οι ιταλικές αρχές. Πράγματι, οι τελωνειακές πορτογαλικές αρχές, οι οποίες δρούσαν τον χώρο εκτελωνισμού των εισαγομένων μπανανών, είχαν, χωρίς καμιά αμφιβολία, τη δυνατότητα να διαπιστώσουν — και χωρίς να έχουν λάβει οποιαδήποτε πληροφορία από την Επιτροπή — ότι οι τελωνειακές διασαφήσεις δεν ανταποκρίνονταν στην πραγματικότητα, δεδομένου ότι, στις πλείστες των περιπτώσεων, το αληθές βάρος υπερέβαινε το «στερεότυπο» διασαφούμενο βάρος. Επομένως, εναπέκειτο αποκλειστικά στις πορτογαλικές αρχές, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων τους δράσεως κι ελέγχου, να ελέγχουν την ακρίβεια των διασαφήσεων αυτών.

Το άρθρο 13 του Κοινοτικού Τελωνειακού Κώδικα αναθέτει στις τελωνειακές αρχές την εξουσία να λαμβάνουν «όλα τα μέτρα ελέγχου που κρίνουν αναγκαία για την ορθή εφαρμογή της τελωνειακής νομοθεσίας».

Οι πορτογαλικές αρχές εγνώριζαν ότι είχε γίνει τρέχουσα πρακτική οι επιχειρηματίες να υποβάλλουν τελωνειακές διασαφήσεις περί θέσεως σε ελεύθερη κυκλοφορία μπανανών βάσει του εμπορικού βάρους 18,14 kg ανά κιβώτιο.

Υπ’ αυτές τις συνθήκες, οι εν λόγω αρχές δεν δύνανται να υποστηρίζουν ότι το προαναφερθέν άρθρο 290α τις υποχρέωνε να εξετάζουν μόνον 10 % των διασαφήσεων θέσεως των μπανανών σε ελεύθερη κυκλοφορία.

Η ευχέρεια που παρέχεται στις τελωνειακές αρχές να πραγματοποιούν προσθέτους ελέγχους σχετικά με το βάρος των μπανανών, πέρα από το επιβαλλόμενο από το προαναφερθέν άρθρο 290α minimum του 10 %, μετατρέπεται σε υποχρέωση όταν, κατά την πραγματοποίηση των ελέγχων, διαπιστώνεται ότι συντρέχει κίνδυνος να γίνουν δεκτές ανακριβείς διασαφήσεις, υπό το πρίσμα της αποτελεσματικής προστασίας των κοινοτικών ιδίων πόρων.

Οσάκις οι τελωνειακές αρχές διαπιστώνουν ότι το διασαφούμενο βάρος δεν ανταποκρίνεται στο πραγματικό βάρος και ότι υφίσταται κίνδυνος αποδοχής ανακριβών διασαφήσεων, οι αρχές αυτές οφείλουν να μη επιτρέπουν τη θέση σε ελεύθερη κυκλοφορία των μπανανών χωρίς έλεγχο του βάρους, έστω και αν ο έλεγχος έχει ήδη καλύψει το ελάχιστο ποσοστό του 10 % στο οικείο τελωνείο και κατά το έτος αναφοράς.

Το γεγονός και μόνον ότι διασαφείται ένα «στερεότυπο» εμπορικό βάρος αρκεί για να αμφισβητηθεί το αληθές του διασαφουμένου βάρους και, συνεπώς, για να δικαιολογήσει τη διενέργεια ελέγχου εκ μέρους των τελωνειακών αρχών με σκοπό τον προσδιορισμό του πραγματικού βάρους.

Στα κράτη μέλη εναπέκειτο, δυνάμει του άρθρου 8 της αποφάσεως 94/728/ΕΚ, Ευρατόμ (5), και της ευθύνης που υπέχουν προς είσπραξη των κοινοτικών ιδίων πόρων, να δημιουργήσουν την κατάλληλη υποδομή για τη διενέργεια των αναγκαίων ελέγχων για τον ορθό εκτελωνισμό των μπανανών που τίθενται σε ελεύθερη κυκλοφορία, βάσει δηλαδή του πραγματικού τους βάρους.

Η πρακτική των πορτογαλικών αρχών να δέχονται κατά σύστημα τελωνειακές διασαφήσεις, ενώ εγνώριζαν ή όφειλαν ευλόγως να γνωρίζουν ότι το διασαφούμενο βάρος δεν ήταν το πραγματικό βάρος των μπανανών, χωρίς να προβαίνουν σε κανέναν έλεγχο, καθώς και η άρνησή τους να αναλάβουν την ευθύνη των οικονομικών συνεπειών για τον κοινοτικό προϋπολογισμό, δεν προστατεύει αποτελεσματικά τους ιδίους πόρους ούτε είναι σύμφωνη με τη νομολογία του Δικαστηρίου.

(1)  Κανονισμός (ΕΟΚ) 2913/92 του Συμβουλίου, της 12ης Οκτωβρίου 1992, περί θεσπίσεως κοινοτικού τελωνειακού κώδικα (ΕΕ 1992, L 302, σ. 1).

(2)  Κανονισμός (ΕΟΚ) 2454/93 της Επιτροπής, της 2ας Ιουλίου 1993, για τον καθορισμό ορισμένων διατάξεων εφαρμογής του κανονισμού (ΕΟΚ) 2913/92 του Συμβουλίου για τη θέσπιση του κοινοτικού τελωνειακού κώδικα (ΕΕ 1993, L 253, σ. 1).

(3)  Κανονισμός (ΕΟΚ, Ευρατόμ) 1552/89 του Συμβουλίου, της 29ης Μαΐου 1989, για την εφαρμογή της απόφασης 88/376/ΕΟΚ, Ευρατόμ για το σύστημα των ιδίων πόρων των Κοινοτήτων (ΕΕ 1989, L 155, σ. 1).

(4)  Κανονισμός (ΕΚ, Ευρατόμ) 1150/2000 του Συμβουλίου, της 22ας Μαΐου 2000, για την εφαρμογή της απόφασης 94/728/ΕΚ, Ευρατόμ για το σύστημα των ιδίων πόρων των Κοινοτήτων (ΕΕ 2000, L 130, σ. 1).

(5)  Απόφαση του Συμβουλίου, της 31ης Οκτωβρίου 1994, για το σύστημα των ιδίων πόρων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (ΕΕ 1994, L 293, σ. 9).