Choose the experimental features you want to try

This document is an excerpt from the EUR-Lex website

Document 52021IP0347

    Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 7ης Ιουλίου 2021 σχετικά με τη γήρανση του πληθυσμού της γηραιάς ηπείρου — δυνατότητες και προκλήσεις σε συνάρτηση με την πολιτική για το γήρας μετά το 2020 (2020/2008(INI))

    ΕΕ C 99 της 1.3.2022, p. 122–145 (BG, ES, CS, DA, DE, ET, EL, EN, FR, HR, IT, LV, LT, HU, MT, NL, PL, PT, RO, SK, SL, FI, SV)

    1.3.2022   

    EL

    Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

    C 99/122


    P9_TA(2021)0347

    Γήρανση του πληθυσμού της γηραιάς ηπείρου — δυνατότητες και προκλήσεις σε συνάρτηση με την πολιτική για το γήρας μετά το 2020

    Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 7ης Ιουλίου 2021 σχετικά με τη γήρανση του πληθυσμού της γηραιάς ηπείρου — δυνατότητες και προκλήσεις σε συνάρτηση με την πολιτική για το γήρας μετά το 2020 (2020/2008(INI))

    (2022/C 99/13)

    Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

    έχοντας υπόψη τα άρθρα 6, 153, 156 και 174 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

    έχοντας υπόψη τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ («Χάρτης»), και ιδίως τα άρθρα 21, 23, 24, 25, 26, 31, 32, 33, 34 και 35,

    έχοντας υπόψη τη Σύμβαση του ΟΗΕ για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρίες,

    έχοντας υπόψη την απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης σύμφωνα με την οποία η αρχή της απαγόρευσης των διακρίσεων λόγω ηλικίας αποτελεί γενική αρχή του δικαίου της ΕΕ ως ειδική περίπτωση ίσης μεταχείρισης (1),

    έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 7ης Ιουνίου 2010 για την ενεργό γήρανση,

    έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου στις 9 Σεπτεμβρίου 2020 σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα, τη συμμετοχή και την ευημερία των ηλικιωμένων στην εποχή της ψηφιοποίησης,

    έχοντας υπόψη την Ατζέντα του ΟΗΕ για τη βιώσιμη ανάπτυξη με ορίζοντα το 2030 και τους στόχους για τη βιώσιμη ανάπτυξη,

    έχοντας υπόψη την πολιτική δήλωση και το διεθνές σχέδιο δράσης της Μαδρίτης για τη γήρανση, που εγκρίθηκε κατά τη δεύτερη παγκόσμια συνέλευση για τη γήρανση στις 8-12 Απριλίου 2002,

    έχοντας υπόψη την υπουργική δήλωση που εγκρίθηκε στην 4η Υπουργική Διάσκεψη της Οικονομικής Επιτροπής του ΟΗΕ για την Ευρώπη όσον αφορά τη γήρανση, στη Λισαβόνα, στις 22 Σεπτεμβρίου 2017, με τίτλο «Μια βιώσιμη κοινωνία για όλες τις ηλικίες: αξιοποίηση των ευκαιριών που προσφέρει το μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής»,

    έχοντας υπόψη την έκθεση του ανεξάρτητου εμπειρογνώμονα του ΟΗΕ σχετικά με την άσκηση όλων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από τους ηλικιωμένους σχετικά με τον αντίκτυπο της νόσου του κορονοϊού (COVID-19) στην άσκηση όλων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των ηλικιωμένων, η οποία υποβλήθηκε για την 75η σύνοδο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στις 21 Ιουλίου 2020,

    έχοντας υπόψη τον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων,

    έχοντας υπόψη την απόφαση αριθ. 940/2011/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 14ης Σεπτεμβρίου 2011, για την ανακήρυξη του 2011 ως Ευρωπαϊκού έτους για την ενεργό γήρανση και την αλληλεγγύη μεταξύ των γενεών (2012) (2) και την προηγούμενη ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής της 6ης Σεπτεμβρίου 2010 σχετικά (COM(2010)0462),

    έχοντας υπόψη τη σύσταση του Συμβουλίου της 19ης Δεκεμβρίου 2016 όσον αφορά τις Διαδρομές Αναβάθμισης των Δεξιοτήτων: Νέες ευκαιρίες για ενηλίκους (3),

    έχοντας υπόψη τη σύσταση του Συμβουλίου, της 22ας Μαΐου 2018, σχετικά με τις βασικές ικανότητες για τη διά βίου μάθηση (4)·

    έχοντας υπόψη τα ψηφίσματά του της 7ης Σεπτεμβρίου 2010 σχετικά με τον ρόλο των γυναικών σε μια γηράσκουσα κοινωνία (5) και της 15ης Νοεμβρίου 2018 σχετικά με τις υπηρεσίες φροντίδας στην ΕΕ για τη βελτίωση της ισότητας των φύλων (6),

    έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 11ης Νοεμβρίου 2010 σχετικά με τη δημογραφική πρόκληση και την αλληλεγγύη μεταξύ των γενεών (7),

    έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 26ης Μαΐου 2016 σχετικά με τη φτώχεια: η διάσταση του φύλου (8),

    έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 13ης Σεπτεμβρίου 2016 σχετικά με τη δημιουργία συνθηκών στην αγορά εργασίας οι οποίες ευνοούν την εξισορρόπηση μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής (9),

    έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 14ης Ιουνίου 2017 σχετικά με την ανάγκη ανάπτυξης μιας στρατηγικής της ΕΕ για την εξάλειψη και την πρόληψη του συνταξιοδοτικού χάσματος μεταξύ ανδρών και γυναικών (10),

    έχοντας υπόψη το ψήφισμα του της 14ης Νοεμβρίου 2017 σχετικά με την ανάπτυξη των μηχανισμών πολιτικής συνοχής ανά περιφέρεια για την αντιμετώπιση των δημογραφικών αλλαγών (11),

    έχοντας υπόψη τη θέση που ενέκρινε σε πρώτη ανάγνωση στις 28 Μαρτίου 2019 σχετικά με την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση του προγράμματος «Erasmus+»: το πρόγραμμα της Ένωσης για την εκπαίδευση, την κατάρτιση, τη νεολαία και τον αθλητισμό και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1288/2013 (12),

    έχοντας υπόψη την οδηγία 2000/78/ΕΚ του Συμβουλίου της 27ης Νοεμβρίου 2000 για τη διαμόρφωση γενικού πλαισίου για την ίση μεταχείριση στην απασχόληση και την εργασία (13) και θεσπίζοντας την αρχή της απαγόρευσης των διακρίσεων λόγω θρησκείας ή πεποιθήσεων, αναπηρίας, ηλικίας ή γενετήσιου προσανατολισμού στον τομέα της απασχόλησης και της εργασίας,

    έχοντας υπόψη την πρόταση οδηγίας της 2ας Ιουλίου 2008 του Συμβουλίου που υπέβαλε η Επιτροπή για την εφαρμογή της αρχής της ίσης μεταχείρισης των προσώπων ανεξαρτήτως θρησκείας ή πεποιθήσεων, αναπηρίας, ηλικίας ή γενετήσιου προσανατολισμού (COM(2008)0426, καθώς και τη σχετική θέση του Κοινοβουλίου της 2ας Απριλίου 2009 (14),

    έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 12ης Οκτωβρίου 2006 με τίτλο «Το δημογραφικό μέλλον της Ευρώπης — μετατροπή μιας πρόκλησης σε ευκαιρία» (COM(2006)0571),

    έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής της 15ης Δεκεμβρίου 2006«European Economy — the impact of ageing on public expenditure: projections for the EU-25 Member States on pensions, healthcare, long-term care, education and unemployment transfers (2004-2050)»,

    έχοντας υπόψη την έκθεση της 7ης Οκτωβρίου 2014 της Επιτροπής και της επιτροπής κοινωνικής προστασίας, που λειτουργεί συμβουλευτικά για τους Υπουργούς, στο Συμβούλιο Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων με τίτλο «Adequate social protection for long-term care needs in an ageing society»,

    έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 26ης Απριλίου 2017, με τίτλο «Πρωτοβουλία με στόχο τη στήριξη της ισορροπίας μεταξύ επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής για τους εργαζόμενους γονείς και φροντιστές» (COM(2017)0252),

    έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής, της 24ης Νοεμβρίου 2017, με τίτλο «The 2018 Ageing Report: Underlying Assumptions & Projection Methodologies»,

    έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής, της 25ης Μαΐου 2018, με τίτλο «The 2018 Ageing Report: Economic & Budgetary Projections for the 28 EU Member States (2016-2070)»,

    έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 5ης Μαρτίου 2020, με τίτλο «Μια Ένωση ισότητας: Στρατηγική για την ισότητα των φύλων 2020-2025» (COM(2020)0152),

    έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής, της 17ης Ιουνίου 2020, με τίτλο «Ο αντίκτυπος της δημογραφικής αλλαγής» (COM(2020)0241),

    έχοντας υπόψη την έκθεση της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας (ΠΟΥ), της 1ης Απριλίου 2002, με τίτλο «Active Ageing: A Policy Framework»,

    έχοντας υπόψη την έκθεση της ΠΟΥ, της 1ης Οκτωβρίου 2007, με τίτλο «Global Age-Friendly Cities: A Guide»,

    έχοντας υπόψη την έκθεση της ΠΟΥ της 30ης Σεπτεμβρίου 2015 για τη γήρανση και την υγεία,

    έχοντας υπόψη την Παγκόσμια στρατηγική και το σχέδιο δράσης της ΠΟΥ για τη γήρανση και την υγεία για την περίοδο 2016-2020 και την απόφαση του ΟΗΕ να ανακηρύξει την περίοδο 2021-2030 δεκαετία της υγιούς γήρανσης,

    έχοντας υπόψη τις αρχές του ΟΗΕ για τους ηλικιωμένους που εγκρίθηκαν με το ψήφισμα 46/91 της Γενικής Συνέλευσης της 16 Δεκεμβρίου 1991,

    έχοντας υπόψη το Global Age Index 2015 του ΟΗΕ,

    έχοντας υπόψη την έκθεση του ΟΗΕ 2019 για τη γήρανση του παγκόσιου πληθυσμού,

    έχοντας υπόψη τη θέση ότι η ενεργός γήρανση ήταν ένα από τα βασικά στοιχεία της στρατηγικής «Ευρώπη 2020»,

    έχοντας υπόψη την ανακοίνωση για το Ευρωπαϊκό Θεματολόγιο δεξιοτήτων για βιώσιμη ανταγωνιστικότητα, κοινωνική δικαιοσύνη και ανθεκτικότητα,

    έχοντας υπόψη τον νόμο, του 2010, του ΗΒ για την ισότητα ο οποίος καθιστά παράνομη τη διάκριση εις βάρος ατόμων με βάση τον επαναπροσδιορισμό φύλου, τον γενετήσιο προσανατολισμό και το φύλο,

    έχοντας υπόψη την οδηγία (ΕΕ) 2019/1158 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 20ής Ιουνίου 2019, σχετικά με την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής για τους γονείς και τους φροντιστές και την κατάργηση της οδηγίας 2010/18/ΕΕ του Συμβουλίου (15) (οδηγία για την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής),

    έχοντας υπόψη το άρθρο 54 του Κανονισμού του,

    έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση της Επιτροπής Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου,

    έχοντας υπόψη τη θέση υπό μορφή τροπολογιών της Επιτροπής Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων,

    έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων (A9-0194/2021),

    Γενικές παρατηρήσεις

    Α.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι η γήρανση του πληθυσμού της Ευρώπης αποτελεί δημογραφικό φαινόμενο που αφορά μείωση τόσο της γονιμότητας όσο και της θνησιμότητας και υψηλότερο προσδόκιμο ζωής·

    Β.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι ο πληθυσμός της ΕΕ μειώνεται· λαμβάνοντας υπόψη ότι το 1960 οι κάτοικοι της ΕΕ αποτελούσαν το 13,5 % του παγκόσμιου πληθυσμού, ενώ το 2018 αντιπροσώπευαν το 6,9 % και έως το 2070 αναμένεται να αντιπροσωπεύουν περίπου το 4 % (16)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η κατάσταση αυτή συνδέεται, μεταξύ άλλων παραγόντων, με τη μείωση των ποσοστών γεννήσεων στην ΕΕ σε σχέση με άλλες περιοχές του κόσμου, η οποία έχει ως αποτέλεσμα τη γήρανση του πληθυσμού με επιπτώσεις στη διάρθρωση κατά ηλικία και στα σχετικά ποσοστά των διαφορετικών ηλικιακών ομάδων και συμβάλλει στην αναστροφή της πυραμίδας πληθυσμού· λαμβάνοντας υπόψη ότι η δημογραφική μετάβαση αποτελεί οικουμενικό φαινόμενο και ότι το μειούμενο ποσοστό της ΕΕ στον παγκόσμιο πληθυσμό αντικατοπτρίζει μια πρώιμη έναρξη αυτής της παγκόσμιας διαδικασίας (17)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ενεργός συμμετοχή των ηλικιωμένων στην κοινωνία δεν πρέπει να υποτιμάται· λαμβάνοντας υπόψη ότι πάνω από το 20 % των ατόμων ηλικίας 65-74 ετών και περίπου το 15 % των ηλικιωμένων άνω των 75 συμμετέχουν σε επίσημες ή/και ανεπίσημες εθελοντικές δραστηριότητες (18)·

    Γ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι η τρέχουσα δημογραφική κατάσταση έχει σοβαρό αντίκτυπο στην κοινωνική, οικονομική και εδαφική συνοχή της ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι σημαντικό η ΕΕ να λαμβάνει υπόψη τις δημογραφικές πτυχές σε όλες τις πολιτικές της· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο πληθυσμός των ατόμων σε ηλικία να εργαστούν (άτομα ηλικίας μεταξύ 15 και 64 ετών) αναμένεται να μειωθεί σημαντικά από 333 εκατομμύρια το 2016 σε 292 εκατομμύρια το 2070· λαμβάνοντας υπόψη ότι, έως το 2100, τα άτομα ηλικίας 80 ετών και άνω προβλέπεται ότι θα αντιπροσωπεύουν το 14,6 % του πληθυσμού (19)·

    Δ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι η ισότητα των φύλων αποτελεί βασική αξία της ΕΕ που κατοχυρώνεται από τις Συνθήκες και τον Χάρτη, και λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ έχει δεσμευτεί να την ενσωματώσει σε όλες τις δραστηριότητές της·

    Ε.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι η μακροβιότητα είναι ένα αξιοσημείωτο συλλογικό επίτευγμα που υποστηρίζεται από σημαντική πρόοδο στην οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη και στον τομέα της υγείας, το οποίο έχει βελτιώσει σημαντικά την ποιότητα ζωής και έχει συμβάλει σε μια 10ετή αύξηση του μέσου προσδόκιμου ζωής ανδρών και γυναικών κατά τα τελευταία 50 έτη· λαμβάνοντας υπόψη ότι το προσδόκιμο ζωής αναμένεται να αυξηθεί από 78,3 σε 86,1 έτη για τους άνδρες και από 83,7 σε 90,3 έτη για τις γυναίκες μεταξύ 2016 και 2070· λαμβάνοντας υπόψη ότι η αύξηση του μέσου προσδόκιμου ζωής πρέπει σε κάθε περίπτωση να θεωρείται ένας παράγοντας προόδου του πολιτισμού και ποτέ τροχοπέδη· λαμβάνοντας υπόψη ότι σύμφωνα με τα δεδομένα, το 2018, ο εκτιμώμενος αριθμός ετών υγιούς ζωής ήταν 64,2 έτη για τις γυναίκες και 63,7 έτη για τους άνδρες (20)· λαμβάνοντας, ωστόσο, υπόψη ότι η απόκλιση μεταξύ του προσδόκιμου ζωής και των ετών υγιούς ζωής είναι ανησυχητική και θα πρέπει να αντιμετωπιστεί επειγόντως·

    ΣΤ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι η μεγαλύτερη διάρκεια ζωής με καλύτερη υγεία είναι πολύτιμη τόσο για τα άτομα όσο και για τις κοινωνίες, δημιουργώντας νέες ευκαιρίες για συμμετοχή και ένταξη των ηλικιωμένων στην οικονομική και κοινωνική ζωή· λαμβάνοντας υπόψη ότι η κοινωνική συμμετοχή σε μεγαλύτερη ηλικία με τη σειρά της συμβάλλει στην ατομική υγεία και ευεξία· λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχει συσχέτιση μεταξύ της μακροζωίας και της κοινωνικής θέσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι η συμμετοχή σε διάφορες κοινωνικές δραστηριότητες, όπως ο εθελοντισμός, ο αθλητισμός ή τα χόμπι, καθώς και η τακτική επαφή με την οικογένεια ή τους φίλους τείνουν να έχουν θετικό αντίκτυπο στη συνολική υγεία των ηλικιωμένων και αποτρέπει την απομόνωσή τους·

    Ζ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι η φυσική πληθυσμιακή αλλαγή στην ΕΕ είναι αρνητική από το 2012 και ότι το 2019 καταγράφηκαν περισσότεροι θάνατοι (4,7 εκατομμύρια) από γεννήσεις (4,2 εκατομμύρια)· λαμβάνοντας υπόψη ότι το ποσοστό γονιμότητας στην ΕΕ μειώνεται και παρουσίασε μείωσε σε 1,55 το 2018· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτό συνδέεται με διάφορους παράγοντες, όπως η βελτίωση της υγείας και τα αυξημένα επίπεδα εκπαίδευσης (21), αλλά και η γενική κοινωνικοοικονομική κατάσταση, συμπεριλαμβανομένης της αβεβαιότητας και της υποτίμησης του εισοδήματος, που επηρεάζουν όλες τις ομάδες, αλλά κυρίως τους νέους, ιδίως την ποιότητα της ζωής τους, την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής και τον σχεδιασμό της ζωής τους· λαμβάνοντας υπόψη ότι η δημογραφική μεταβολή θα μπορούσε να έχει αντίκτυπο στην οικονομική και κοινωνική βιωσιμότητα της ΕΕ μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα· λαμβάνοντας υπόψη ότι η πρόσβαση σε ποιοτικές δημόσιες υπηρεσίες αποτελεί καθοριστικό παράγοντα στην ποιότητα ζωής· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο οικονομικός και κοινωνικός αντίκτυπος των δημογραφικών μεταβολών υπογραμμίζει την ανάγκη ενίσχυσης των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης και υγειονομικής περίθαλψης·

    Η.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχει έρευνα που καταδεικνύει τη συσχέτιση μεταξύ των ποσοστών γονιμότητας και των πολιτικών που ενθαρρύνουν καλύτερες ευκαιρίες απασχόλησης, αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας και διαβίωσης, ευέλικτες ρυθμίσεις εργασίας, αξιοπρεπή οικογενειακή στήριξη, οικονομική στήριξη κατά τη διάρκεια της άδειας μητρότητας, πατρότητας και γονικής άδειας, ποιοτική παιδική μέριμνα από τα πρώτα χρόνια και περισσότερο ισότιμης κατανομής των ευθυνών φροντίδας μεταξύ ανδρών και γυναικών·

    Θ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι τα ποσοστά μερικής απασχόλησης είναι υψηλότερα για τις γυναίκες (31,3 %) από ό,τι για τους άνδρες (8,7 %) και επηρεάζουν επίσης τις ηλικιωμένες γυναίκες (49,8 % των ηλικιωμένων ανδρών σε σύγκριση με το 64,1 % των ηλικιωμένων γυναικών)· λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2018, ο αριθμός των συνήθων ωρών εργασίας στην ΕΕ των 28 ανήλθε κατά μέσο όρο σε 30,3 ώρες την εβδομάδα για τους άνδρες ηλικίας μεταξύ 65 και 74 ετών και σε 24,1 ώρες την εβδομάδα για τις γυναίκες της ίδιας ηλικίας, και λαμβάνοντας υπόψη ότι οι άνδρες αναμένεται να αποτελούν μέρος του εργατικού δυναμικού για 38,6 έτη, ενώ ο αντίστοιχος αριθμός για τις γυναίκες είναι τα 33,7 έτη (22)·

    Ι.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι το κλείσιμο του χάσματος στην απασχόληση μεταξύ των φύλων εξαρτάται από την πραγμάτωση των βασικών κοινωνικών δικαιωμάτων και την παροχή των βασικών κοινωνικών υπηρεσιών·

    ΙΑ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι οι γυναίκες ηλικίας μεταξύ 55 και 64 ετών έχουν χαμηλότερο ποσοστό απασχόλησης από τους άνδρες (52,4 % για τις γυναίκες σε σύγκριση με 65,4 % για τους άνδρες), και είναι οι πιθανότεροι πάροχοι άτυπων υπηρεσιών φροντίδας στο σπίτι (23)·

    ΙΒ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι ο συνολικός αριθμός του ενεργού πληθυσμού (15-64 ετών) θα μειωθεί κατά 20,8 εκατομμύρια μεταξύ του 2005 και του 2030 στην ΕΕ, καθώς η γενιά των baby boomer συνταξιοδοτείται, οπότε θα προκύψει μεγαλύτερη επιβάρυνση των συστημάτων υγειονομικής περίθαλψης και συνταξιοδότησης των κρατών μελών· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο λόγος ηλικιακής εξάρτησης αναμένεται να ανέλθει στο 57 % έως το 2100, σχεδόν διπλάσιος από τον αντίστοιχο του 2019 (31 %)·

    ΙΓ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι η μέση ηλικία στην ΕΕ των 28 αυξήθηκε από 38,3 έτη το 2001 σε 43,1 έτη το 2018 (24)· λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2018, το 19 % των πολιτών της ΕΕ ήταν 65 ετών και άνω και λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ανάγκες τους θα πρέπει να συνυπολογιστούν στη διαδικασία λήψης πολιτικών αποφάσεων σε ενωσιακό, εθνικό και περιφερειακό επίπεδο·

    ΙΔ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι η ζωή συνοδεύεται από αλλαγές όπως η απώλεια συντρόφου, συγγενών ή φίλων, η υποβάθμιση της υγείας και οι αλλαγές στις συνήθειες, τα πρότυπα εργασίας και η οικονομική κατάσταση του ατόμου· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ηλικιωμένοι είναι ιδιαίτερα εκτεθειμένοι στα φαινόμενα του κοινωνικού αποκλεισμού και της απομόνωσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι ολοένα και περισσότεροι ενήλικες στην ΕΕ βιώνουν κοινωνική απομόνωση (75 εκατομμύρια άτομα — 18 % του πληθυσμού)· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο κίνδυνος κοινωνικής απομόνωσης είναι υψηλότερος στα ηλικιωμένα άτομα, ενώ το αίσθημα μοναξιάς είναι πιο σημαντικό στην ηλικιακή ομάδα ατόμων μεταξύ 26 και 45 ετών (25)·

    ΙΕ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι πάνω από το 50 % των φροντιστών κάτω των 65 ετών συνδυάζουν τη φροντίδα με την απασχόληση· λαμβάνοντας υπόψη ότι, όπως επισημαίνεται συχνά από την Επιτροπή, οι ευθύνες για τη φροντίδα είναι ένας από τους κύριους λόγους για τα χαμηλότερα επίπεδα συμμετοχής των γυναικών στην αγορά εργασίας, είτε επειδή μειώνουν το ωράριο εργασίας τους είτε επειδή αφήνουν εντελώς την αμειβόμενη εργασία, που ισοδυναμεί με απώλεια 370 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως για την Ευρώπη· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με εκτιμήσεις, το 80 % της συνολικής φροντίδας σε ολόκληρη την ΕΕ παρέχεται από άτυπους παρόχους φροντίδας, οι οποίοι είναι κυρίως γυναίκες (75 %), γεγονός που καταδεικνύει την ύπαρξη χάσματος μεταξύ των φύλων όσον αφορά τη φροντίδα, το οποίο επηρεάζει σημαντικά το συνταξιοδοτικό χάσμα μεταξύ των φύλων· λαμβάνοντας υπόψη ότι η φροντίδα που παρέχεται από άτυπους φροντιστές χωρίς επίσημη σύμβαση εργασίας είναι ιδιαίτερα προβληματική, καθώς τους αφήνει έξω από την αγορά εργασίας και οποιαδήποτε πιθανότητα νομιμοποίησης· λαμβάνοντας υπόψη ότι η κατάσταση αυτή οδηγεί σε διπλό αρνητικό αποτέλεσμα, όπου, αφενός, αυτοί οι άτυποι φροντιστές (κυρίως γυναίκες) πληρώνονται κατά κανόνα με χαμηλή αμοιβή, δεν έχουν κοινωνική προστασία, δεν πληρώνουν εισφορές κοινωνικής ασφάλισης και ως εκ τούτου είτε δεν λαμβάνουν οποιεσδήποτε συντάξεις στο τέλος της εργάσιμης ζωής τους είτε λαμβάνουν μόνο την ελάχιστη σύνταξη και, από την άλλη πλευρά, αυτός ο τύπος κατάστασης έχει αρνητικό αντίκτυπο στο κράτος και στους σχετικούς οργανισμούς του, τα οποία στερούνται εισφορών και φόρων κοινωνικής ασφάλισης που καταβάλλεται από εργοδότες και εργαζόμενους·

    ΙΣΤ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι τα άτομα με αναπηρία ή τα άτομα που ανήκουν σε εθνοτικές, φυλετικές, γλωσσικές, σεξουαλικές ή άλλες μειονότητες κάθε ηλικίας έχουν αποκρύψει ή αποκρύπτουν μέρος της ταυτότητάς τους από φόβο ή λόγω απειλής απόρριψης ή κακομεταχείρισης· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας με αναπηρία ή με διαφορετική φυλετική, εθνοτική ή κοινωνική προέλευση, γενετικά χαρακτηριστικά, γλώσσα ή γενετήσιο προσανατολισμό αντιμετωπίζουν περισσότερες διακρίσεις, στιγματισμό και μη συναινετικές διαδικασίες και διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο κοινωνικού αποκλεισμού·

    ΙΖ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι η COVID-19 έχει επίσης σημαντικό αντίκτυπο στη δημογραφία· λαμβάνοντας υπόψη ότι πολλοί ηλικιωμένοι έχουν χάσει τη ζωή τους και, όπως προκύπτει από ορισμένες μελέτες, ο κορονοϊός είχε σημαντικό αντίκτυπο στις δημογραφικές τάσεις της ΕΕ, όπως η μείωση στο προσδόκιμο ζωής ή τον οικογενειακό προγραμματισμό·

    ΙΗ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι ο αντίκτυπος των διαφορών μεταξύ των φύλων όσον αφορά την υγεία και των ανισοτήτων στον τομέα της υγείας που σχετίζονται με κοινωνικοπολιτιστικούς παράγοντες θα πρέπει να λαμβάνονται δεόντως υπόψη κατά τη διαμόρφωση των πολιτικών μας για τη γήρας· λαμβάνοντας υπόψη ότι ορισμένες ασθένειες και παθήσεις που συνδέονται με την ηλικία, όπως η κατάθλιψη ή οι καρδιαγγειακές παθήσεις, έχουν διαφορετικό αντίκτυπο στις γυναίκες και τους άνδρες· λαμβάνοντας υπόψη ότι ορισμένες ασθένειες και παθήσεις, όπως η νόσος του Alzheimer ή η άνοια, ο καρκίνος του μαστού, η ακράτεια, η οστεοπόρωση και η οστεοαρθρίτιδα, πλήττουν περισσότερες γυναίκες από ό,τι άνδρες· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι συνθήκες αυτές θα επικρατήσουν περαιτέρω στις γηράσκουσες κοινωνίες μας·

    ΙΘ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι η δημογραφική μεταβολή δεν έχει ενιαίο αντίκτυπο σε όλες τις χώρες και όλες τις περιφέρειες, αλλά έχει μεγαλύτερο αντίκτυπο στις περιφέρειες που ήδη υστερούν, επιδεινώνοντας τις υφιστάμενες εδαφικές και κοινωνικές ανισότητες· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αγροτικές, οι περιφερειακές και οι εξόχως απόκεντρες περιοχές, συμπεριλαμβανομένων των νησιών, πλήττονται περισσότερο από την απερήμωση, με αποτέλεσμα οι νέοι και οι γυναίκες να εγκαταλείπουν τις περιοχές αυτές, με αποτέλεσμα να αυξάνεται το ποσοστό των ηλικιωμένων που ζουν εκεί, γεγονός που θα μπορούσε να αυξήσει τον κίνδυνο κοινωνικής απομόνωσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο αγροτικός πληθυσμός σε ορισμένες περιφέρειες είναι λιγότερο πιθανό να διατρέχει κίνδυνο φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού από ό,τι ο αστικός (26)·

    Κ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι ο αριθμός των ηλικιωμένων (80 και άνω) στην ΕΕ θα αυξηθεί κατά 57,1 % μεταξύ 2010 και 2030 (27), με σημαντικές συνέπειες για τα συστήματα κοινωνικής ασφάλισης·

    ΚΑ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι τα μέτρα εγκλεισμού λόγω της COVID-19 και η οικονομική ύφεση είχαν δυσανάλογο αντίκτυπο στις γυναίκες λόγω του άνισου καταμερισμού των ευθυνών φροντίδας, της τομεακής εξειδίκευσης και της αυξημένης ενδοοικογενειακής βίας·

    ΚΒ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι, μεταξύ 2000 και 2015, ο πληθυσμός των ατόμων ηλικίας 60 ετών και άνω στην ΕΕ αυξήθηκε κατά 68 % στις πόλεις και κατά 25 % στις αγροτικές περιοχές·

    ΚΓ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με το Δίκτυο Παρατήρησης του Ευρωπαϊκού Χωροταξικού Σχεδιασμού, ο πληθυσμός των ευρωπαϊκών οικισμών θα αυξηθεί κατά 24,1 εκατομμύρια έως το 2050, αντιπροσωπεύοντας σχεδόν το ήμισυ του συνολικού πληθυσμού της ΕΕ, ενώ ο αγροτικός πληθυσμός θα μειωθεί κατά 7,9 εκατομμύρια άτομα·

    ΚΔ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ηλικιωμένες γυναίκες είναι γενικά πιο πιθανό να αντιμετωπίσουν σοβαρές δυσκολίες πρόσβασης σε βασικά αγαθά και υπηρεσίες, όπως υπηρεσίες υγείας, μακροχρόνια περίθαλψη και αξιοπρεπή στέγαση, σε σχέση με τους άνδρες, λόγω μιας σειράς παραγόντων όπως το μισθολογικό και συνταξιοδοτικό χάσμα μεταξύ των φύλων, η μεγαλύτερη μακροζωία των γυναικών ή το μεγαλύτερο ποσοστό των ηλικιωμένων γυναικών που ζουν μόνες (28)·

    ΚΕ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ηλικιωμένοι είναι πιθανότερο να βιώσουν περιορισμένη πρόσβαση στο διαδίκτυο, καθώς και έλλειψη ευαισθητοποίησης και γνώσης σχετικά με τις υφιστάμενες και τις αναδυόμενες τεχνολογίες· λαμβάνοντας υπόψη ότι μόνο το 35 % των ατόμων ηλικίας 55-74 ετών διαθέτουν βασικές ψηφιακές δεξιότητες, σε σύγκριση με το 82 % των ατόμων ηλικίας 16-24 (29) ετών και, κατά συνέπεια, τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας είναι πιο ευάλωτα στον αποκλεισμό, συμπεριλαμβανομένου του ψηφιακού αποκλεισμού· λαμβάνοντας υπόψη ότι τόσο ο κοινωνικός όσο και ο ψηφιακός αποκλεισμός των ηλικιωμένων έχει επιδεινωθεί λόγω των περιορισμών στην κυκλοφορία και των κοινωνικών μέτρων που έλαβαν τα κράτη μέλη για την αντιμετώπιση της πανδημίας COVID-19· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι χωρίς φραγμούς τεχνολογίες που είναι φιλικές προς τον χρήστη μπορούν να συμβάλουν στην αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων· λαμβάνοντας υπόψη ότι το Συμβούλιο αντιμετώπισε το πρόβλημα αυτό το 2020 και ενέκρινε συμπεράσματα σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα, τη συμμετοχή και την ευημερία των ηλικιωμένων στην εποχή της ψηφιοποίησης·

    ΚΣΤ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι ο πληθυσμός μειώθηκε έως και κατά 15 % σε ορισμένες περιφέρειες της ΕΕ μεταξύ 1998 και 2018 λόγω της ταχείας μείωσης του πληθυσμού και της γήρανσης του πληθυσμού· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ταχεία δημογραφική μεταβολή δημιουργεί δυσανάλογα μεγάλο κόστος προσαρμογής· λαμβάνοντας υπόψη ότι σχεδόν τα δύο τρίτα των περιφερειών που βιώνουν ταχέως συρρικνούμενο πληθυσμό έχουν χαμηλό κατά κεφαλήν ΑΕγχΠ (30)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η γήρανση του πληθυσμού προκαλεί συρρίκνωση του πληθυσμού σε ηλικία εργασίας και μπορεί να οδηγήσει στη μείωση των δήμων και χωριών σε ολόκληρη την ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αποφάσεις για τη συγχώνευση δήμων και χωριών ή για την ενσωμάτωσή τους σε άλλους δήμους ή πόλεις μπορεί επίσης να έχουν ως αποτέλεσμα την πλήρη εξαφάνιση δήμων και χωριών·

    ΚΖ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι όλες οι πολιτικές που αντιμετωπίζουν τις δημογραφικές ευκαιρίες και προκλήσεις πρέπει να ακολουθούν μια ανθρωποκεντρική προσέγγιση χωρίς αποκλεισμούς, με βάση τα δικαιώματα και τα αποδεικτικά στοιχεία, και να τηρούν τις αρχές της ισότητας, ιδίως της ισότητας των φύλων και της μη διάκρισης, και να διασφαλίζουν τα δικαιώματα των γυναικών, συμπεριλαμβανομένων των αναπαραγωγικών και οικονομικών δικαιωμάτων· λαμβάνοντας υπόψη ότι η αντιμετώπιση των δημογραφικών προκλήσεων δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να υπονομεύει τα ατομικά αναπαραγωγικά δικαιώματα και την ατομική αναπαραγωγική αυτονομία· λαμβάνοντας υπόψη ότι η πρόσβαση σε υπηρεσίες και προϊόντα σεξουαλικής και γενετήσιας υγείας είναι απαραίτητη για τη σωματική, ψυχική και κοινωνική ευημερία·

    ΚΗ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι σε ορισμένα κράτη μέλη υπάρχουν τάσεις χειραγώγησης της δημογραφικής αλλαγής προκειμένου να υπονομεύονται η σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία και τα συναφή δικαιώματα, οι οποίες συμβάλλουν στη διάβρωση των ατομικών ελευθεριών· λαμβάνοντας υπόψη ότι όλες οι πολιτικές που αντιμετωπίζουν τις δημογραφικές αλλαγές πρέπει να βασίζονται στα δικαιώματα, να επικεντρώνονται στον άνθρωπο, να είναι εξατομικευμένες και τεκμηριωμένες και να στηρίζουν τα σεξουαλικά και αναπαραγωγικά δικαιώματα·

    ΚΘ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι η δράση και οι πολιτικές της ΕΕ όσον αφορά την πολιτική για το γήρας και τη δημογραφική αλλαγή πρέπει να συνάδει πλήρως με τη στρατηγική της ΕΕ για την ισότητα των φύλων 2020-2025· λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχει στενή συσχέτιση μεταξύ των δημογραφικών προκλήσεων και της ενσωμάτωσης της διάστασης του φύλου, η οποία θα πρέπει να αντικατοπτρίζεται στις σχετικές απαντήσεις πολιτικής·

    Λ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι τα στατιστικά στοιχεία για τη χρήση του χρόνου δείχνουν ένα άνισο μερίδιο της εργασίας φροντίδας ανά φύλο παντού στην Ευρώπη· λαμβάνοντας υπόψη ότι παρά τις σημαντικές εθνικές διαφορές που συνδέονται με την επέκταση της κοινωνικής πρόνοιας και των κοινωνικών υπηρεσιών, και τα διαφορετικά ποσοστά γυναικείας απασχόλησης, οι γυναίκες επωμίζονται δυσανάλογο μέρος του βάρους της φροντίδας, με σοβαρές επιπτώσεις στις επιδόσεις τους στην αγορά εργασίας και στις επιλογές γονιμότητας·

    ΛΑ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στους πολύ ηλικιωμένους, προκειμένου να βοηθηθούν, όπου είναι αναγκαίο, τα άτομα που έχουν χάσει την ανεξαρτησία τους και να αποτραπεί η απομόνωσή τους·

    ΛΒ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι το ποσοστό των συνταξιούχων ηλικίας 65 ετών και άνω που αντιμετωπίζουν κίνδυνο φτώχειας στην ΕΕ έχει αυξηθεί σταδιακά από το 2013·

    ΛΓ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ηλικιωμένοι συμβάλλουν στην κοινωνία και εξακολούθησαν να το πράττουν κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19, μεταξύ άλλων ως εργαζόμενοι, φροντιστές ή εθελοντές· λαμβάνοντας υπόψη ότι, για παράδειγμα, πολλοί ηλικιωμένοι επαγγελματίες του τομέα της υγείας έχουν επανέλθει στην ενεργό δράση από τη συνταξιοδότηση για να στηρίξουν τις προσπάθειες ανάσχεσης της πανδημίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι άτυποι φροντιστές, οι περισσότεροι εκ των οποίων είναι γυναίκες, έχουν εντείνει τις προσπάθειές τους για την αντιστάθμιση των μειωμένων υπηρεσιών εκπαίδευσης, παιδικής μέριμνας και μακροχρόνιας φροντίδας κατά τη διάρκεια της πανδημίας·

    ΛΔ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι ένας πληθυσμός που γηράσκει μπορεί να λειτουργεί ως πηγή γνώσεων όσον αφορά τις τοπικές παραδόσεις, τη διατροφή και τον τρόπο ζωής στις αγροτικές περιοχές, γεγονός που με τη σειρά του μπορεί να αξιοποιηθεί για την ανάπτυξη του τοπικού τουρισμού και των τοπικών επιχειρήσεων·

    ΛΕ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι στο μακροπρόθεσμο όραμα για τις αγροτικές περιοχές θα εκτεθεί η στρατηγική που θα ακολουθήσει η ΕΕ για να αντιμετωπίσει τον αντίκτυπο της δημογραφικής αλλαγής στον κοινωνικοοικονομικό μας ιστό·

    ΛΣΤ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανανέωση των γενεών αποτελεί έναν από τους ειδικούς στόχους της Κοινής Αγροτικής Πολικής (ΚΓΠ) μετά το 2020· λαμβάνοντας υπόψη ότι η μεταφορά γνώσεων και η διαγενεακή μάθηση είναι ζωτικής σημασίας για την ενίσχυση της συνεργασίας και της αλληλεγγύης μεταξύ των γενεών καθώς και για τη γεφύρωση του χάσματος μεταξύ των γενεών·

    Υγεία και φροντίδα

    ΛΖ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι πρέπει πάντοτε να λαμβάνονται δεόντως υπόψη οι δεοντολογικοί κίνδυνοι που απορρέουν από τη χρήση της τεχνολογίας στην υγεία·

    ΛΗ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΠΟΥ ορίζει την υγιή γήρανση ως τη διαδικασία ανάπτυξης και διατήρησης της λειτουργικής ικανότητας, η οποία επιτρέπει την ευημερία σε μεγαλύτερη ηλικία· λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχει συσχέτιση μεταξύ αυτού που θεωρείται υγεία και του εισοδήματος· λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2017 λιγότερο από το ένα τρίτο (32,4 %) των ηλικιωμένων στο πεμπτημόριο πρώτου εισοδήματος (20 % του πληθυσμού με τα χαμηλότερα εισοδήματα) θεώρησε την υγεία τους καλή ή πολύ καλή, σε σύγκριση με το 54,7 % των ηλικιωμένων που ανήκαν 20 % του πληθυσμού με το υψηλότερο εισόδημα (31)· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα αποτελέσματα της ευρωπαϊκής έρευνας υγείας με συνεντεύξεις καταδεικνύουν ότι η πλειονότητα των ηλικιωμένων πάσχει από χρόνιες ασθένειες ή προβλήματα, και μόνο ένας στους εννέα δήλωσε την απουσία τέτοιων προβλημάτων, και λαμβάνοντας υπόψη ότι πολλές αναπηρίες εμφανίζονται ή καθίστανται εντονότερες σε μεγαλύτερη ηλικία· λαμβάνοντας υπόψη ότι σχεδόν οι μισοί ηλικιωμένοι στην ΕΕ (ηλικίας 65 ετών και άνω) ανέφεραν ότι δυσκολεύονται να εκτελέσουν τουλάχιστον μία προσωπική ή οικιακή δραστηριότητα (32)· λαμβάνοντας υπόψη ότι περίπου το ένα τέταρτο του πληθυσμού της ΕΕ αντιμετώπισε μακροχρόνιους περιορισμούς λόγω προβλημάτων υγείας το 2018 (33)· λαμβάνοντας υπόψη ότι περίπου το 15 % των ενηλίκων ηλικίας 60 ετών και άνω εμφανίζουν ψυχική διαταραχή·

    ΛΘ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι στις περισσότερες ανεπτυγμένες χώρες ηλικιωμένοι θεωρούνται τα άτομα ηλικίας 65 ετών και άνω· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ηλικιακή ομάδα των 65 ετών και άνω είναι πολύ ετερογενής, με σημαντικές διαφορές όσον αφορά την υγεία, τον τρόπο ζωής, την κατάσταση, καθώς και τη διαβίωση και τις κοινωνικές συνθήκες· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι γενικεύσεις θα πρέπει κατά συνέπεια να αποφεύγονται· λαμβάνοντας υπόψη ότι η εστίαση στην ηλικία των 65 ετών ως ανώτατο όριο ηλικίας για τη συλλογή δεδομένων συχνά δεν αντιστοιχεί στην πραγματικότητα των οικονομικών και κοινωνικών δραστηριοτήτων των ηλικιωμένων, με αποτέλεσμα να προκύπτουν ελλιπή και ανακριβή δεδομένα· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ηλικιωμένοι απουσιάζουν από πολλά στατιστικά στοιχεία και ασκήσεις ανάλυσης και συλλογής δεδομένων, καθώς είναι σύνηθες να μην συλλέγονται στατιστικά στοιχεία για άτομα άνω των 65 ετών· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτό δεν επαρκεί πλέον λόγω του αυξανόμενου ποσοστού του πληθυσμού που φθάνει σε μεγαλύτερες ηλικίες·

    Μ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι αν και το εκπαιδευτικό χάσμα μεταξύ των φύλων είναι ευνοϊκό για τις γυναίκες στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, ωστόσο οι γυναίκες πληρώνουν το τίμημα της μητρότητας στην εργασία, ενώ οι άνδρες έχουν επίδομα πατρότητας στην εργασία, ως προς τους δείκτες απασχόλησης και τους μισθούς· λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι σημαντικό να καταδειχθούν οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες για να καταστήσουν τη μητρότητα συμβατή με την επαγγελματική σταδιοδρομία, οι οποίες μειώνουν τις διαθέσιμες επιλογές τόσο για τη μητρότητα όσο και για την εξέλιξη της επαγγελματικής σταδιοδρομίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η εξισορρόπηση καριέρας και μητρότητας συνήθως οδηγεί τις γυναίκες να αναβάλουν την ηλικία της μητρότητας, μειώνοντας τον πιθανό αριθμό των παιδιών, ή να παραμείνουν άτεκνες· λαμβάνοντας υπόψη ότι όλοι αυτοί οι παράγοντες μειώνουν τα ποσοστά γονιμότητας κάτω από τον ρυθμό αναπλήρωσης, με επακόλουθη γήρανση του πληθυσμού·

    ΜΑ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι ο αριθμός των ατόμων που εξαρτώνται από τη βοήθεια τρίτων ή έχουν ανάγκη υγειονομικής περίθαλψης και μακροχρόνιας φροντίδας αυξάνεται με την ηλικία· λαμβάνοντας υπόψη ότι το ποσοστό των ατόμων που χρειάζονται τέτοιες υπηρεσίες είναι υψηλότερο στα άτομα ηλικίας 80 ετών και άνω· λαμβάνοντας υπόψη ότι η εξάρτηση επιδεινώνεται από τη γήρανση αλλά και από άλλους κοινωνικοοικονομικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες, αλλά και το μορφωτικό επίπεδο, τις διαπροσωπικές σχέσεις και την προσωπική ευημερία· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ανάγκες για φροντίδα και υποστήριξη είναι διαφορετικές και τα κατάλληλα μέσα για τη διασφάλιση της αυτονομίας και της ανεξαρτησίας διαφέρουν· λαμβάνοντας υπόψη ότι η συντριπτική πλειονότητα της φροντίδας για εξαρτώμενα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας παρέχεται από άτυπους, συνήθως μη αμειβόμενους, φροντιστές γυναικείου φύλου, ηλικίας 60 ετών και άνω·

    ΜΒ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι τόσο τα ανεπίσημα όσο και τα επίσημα συστήματα φροντίδας δέχονται πιέσεις λόγω της δημογραφικής μεταβολής, η οποία επιδεινώνεται από την έλλειψη επίσημων φροντιστών· λαμβάνοντας υπόψη ότι η έρευνα του Eurofound καταδεικνύει την ανάγκη παροχής πρόσβασης σε κατ’ οίκον φροντίδα ή φροντίδα που παρέχεται σε επίπεδο κοινότητας, για άτομα με δευτερεύουσες ανάγκες μακροχρόνιας περίθαλψης, όχι μόνο για την υποστήριξη των άτυπων φροντιστών και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής όσων αποδέχονται φροντίδα, αλλά και για τον εντοπισμό και την ταχεία ανταπόκριση απέναντι στις αναδυόμενες ανάγκες·

    ΜΓ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν υπάρχει ενιαίος ορισμός στην ΕΕ για την έννοια της εξάρτησης· λαμβάνοντας υπόψη ότι η μεγαλύτερη ηλικία δεν ισούται απαραίτητα με την εξάρτηση·

    ΜΔ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι ορισμένοι ηλικιωμένοι δεν μπορούν να επωφεληθούν από μέτρα και πολιτικές ενεργού γήρανσης λόγω διαφόρων παραγόντων, όπως ο τόπος διαμονής τους, η κατάσταση της υγείας τους, η έλλειψη κινήτρων και η έλλειψη συνηθειών ή ευκαιριών για τακτική σωματική, πνευματική, πολιτιστική ή κοινωνική δραστηριότητα και αναψυχή· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ηλικιωμένοι ενδέχεται επίσης να αντιμετωπίζουν δυσκολίες όσον αφορά την πρόσβαση σε κέντρα αθλητισμού, πολιτισμού και σωματικής αποκατάστασης και να αντιμετωπίζουν οικονομικούς περιορισμούς ή έλλειψη ή ανεπάρκεια δραστηριοτήτων προσαρμοσμένων στην ατομική τους ψυχοσωματική κατάσταση· λαμβάνοντας υπόψη ότι μια αποτελεσματική στρατηγική ενεργού γήρανσης θα πρέπει έχει θετικό αντίκτυπο στους ηλικιωμένους, την κοινωνία και την οικονομία στο σύνολό της·

    ΜΕ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι η δημιουργία συνθηκών για υγιή γήρανση και αυτονομία των γυναικών και των ανδρών μέσω μιας ολοκληρωμένης προσέγγισης στο στάδιο ζωής του γήρατος, καθώς και η προσαρμογή των κατοικιών και του τοπικού περιβάλλοντος με τρόπο που θα επιτρέπει στους ηλικιωμένους να ζουν στην οικία τους και στα περίχωρά της όσο το δυνατόν περισσότερο, θα επιφέρουν οφέλη τόσο σε επίπεδο συστημάτων όσο και ατόμων·

    ΜΣΤ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι η φροντίδα και η υποστήριξη πρέπει να στοχεύουν στη διατήρηση της αυτονομίας και της ανεξαρτησίας και της ευημερίας των ηλικιωμένων· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ιδέα της γήρανσης σε ένα περιβάλλον φιλικό προς τους ηλικιωμένους είναι καίριας σημασίας για τον πολεοδομικό σχεδιασμό και την ενίσχυση της μετάβασης από την ιδρυματική φροντίδα στις υπηρεσίες που βασίζονται στην κοινότητα· λαμβάνοντας, επιπλέον, υπόψη ότι οι δυνατότητες διατήρησης της αυτονομίας και της ανεξαρτησίας εξαρτώνται από συνθήκες όπως το φιλικό προς τους ηλικιωμένους περιβάλλον, η προσβασιμότητα και η οικονομική προσιτότητα των υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένης της ποιοτικής στέγασης και της φροντίδας σε επίπεδο τοπικής κοινότητας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η δημογραφική μεταβολή απαιτεί κατάλληλες απαντήσεις σε συγκεκριμένες ανάγκες υγείας και σε επίπεδο υπηρεσιών και εγκαταστάσεων υποστήριξης·

    ΜΖ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι οι μη τυποποιημένες μορφές εργασίας έχουν εξαπλωθεί και, ενώ παρέχουν ευελιξία στην εκτέλεση των ευθυνών φροντίδας, δεν ανταποκρίνονται πάντα στις ανάγκες των εργαζομένων και ότι η αδυναμία οργάνωσης ενός θεματολογίου φροντίδας καθιστά δυσκολότερο για τις γυναίκες να συνδυάζουν τη μητρότητα και δουλειά·

    ΜΗ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι η συσσώρευση κινδύνων για την υγεία, τραυματισμών και χρόνιων ασθενειών σε όλη τη διάρκεια ζωής αυξάνει τον κίνδυνο αναπηρίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ηλικιωμένοι συμβουλεύονται συχνότερα ιατρούς γενικής ιατρικής και ειδικούς ιατρούς, αλλά αναφέρουν επίσης μεγαλύτερες δυσκολίες πρόσβασης σε ιατρικές υπηρεσίες σε ορισμένα κράτη μέλη από ό,τι ο μέσος πληθυσμός λόγω, μεταξύ άλλων, της τιμής των ιατρικών υπηρεσιών, των μεγάλων αποστάσεων και των μεγάλων λίστρων αναμονής (34)· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι επενδύσεις στην οικονομία της φροντίδας είναι απαραίτητες για τη διασφάλιση αξιοπρεπούς διαβίωσης για όλους όσους χρειάζονται φροντίδα και φροντιστές· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα άτομα σε ηλικιακές ομάδες που αντιστοιχούν στις μεγαλύτερες ηλικίες είναι πιο ευάλωτα και, ως εκ τούτου, επιρρεπή σε ασθένειες και σε επιπλοκές και θανάτους που συνδέονται με διάφορες νόσους, συμπεριλαμβανομένης της νόσου COVID-19· λαμβάνοντας υπόψη ότι η νόσος COVID-19 έχει αναδείξει την ανάγκη για πιο ισχυρά συστήματα υγείας και μεγαλύτερες ικανότητες σε επίπεδο εντατικής φροντίδας· λαμβάνοντας υπόψη ότι, στο πλαίσιο αυτό, θα πρέπει να διασφαλιστεί επειγόντως η πρόσβαση σε ιατρική περίθαλψη και η παροχή μέσων ατομικής προστασίας σε εγκαταστάσεις μακροχρόνιας περίθαλψης·

    ΜΘ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι η πανδημία COVID-19 έχει καταδείξει ότι οι προσβάσιμες και υψηλής ποιότητας δημόσιες υπηρεσίες και υπηρεσίες φροντίδας αποτελούν αποτελεσματική απάντηση στις ανάγκες του πληθυσμού, συμπεριλαμβανομένων των αναγκών των ηλικιωμένων, οι οποίοι, σε ορισμένες περιστάσεις κατά τη διάρκεια της πανδημίας, έχουν βιώσει και εξακολουθούν να υφίστανται διακρίσεις λόγω ηλικίας όσον αφορά την πρόσβαση σε ιατρικές υπηρεσίες και υπηρεσίες περίθαλψης, συμπεριλαμβανομένων εμποδίων στην ιατρική περίθαλψη εν γένει· λαμβάνοντας υπόψη ότι η πανδημία COVID-19 ρίχνει για μια ακόμη φορά φως στην έλλειψη επαρκούς στέγασης, εγκαταστάσεων ποιοτικής φροντίδας και επαρκούς φροντίδας και υποστήριξης· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα υψηλότερα ποσοστά μολύνσεων και θανάτων από COVID-19 στην ΕΕ σχετίζονται με γηροκομεία και υπηρεσίες κλειστής φροντίδας, υπηρεσίες στέγασης για ηλικιωμένους, άτομα με αναπηρίες και άλλες κοινωνικές υπηρεσίες (35)· λαμβάνοντας υπόψη ότι πολλοί ηλικιωμένοι έχασαν τη ζωή τους κατά τη διάρκεια της πανδημίας λόγω της υπερχείλισης πολλών μονάδων εντατικής θεραπείας· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σε ορισμένες περιπτώσεις, ένα από τα βασικά κριτήρια για τη λήψη απόφασης σχετικά με τη διαθεσιμότητα περίθαλψης εντατικής θεραπείας ήταν η ηλικία του ασθενούς· λαμβάνοντας υπόψη ότι πολλά ηλικιωμένα άτομα παρεμποδίστηκαν στην πρόσβαση σε ιατρική περίθαλψη που δεν σχετίζεται με την COVID-19 και οι υπηρεσίες φροντίδας γενικά μειώθηκαν ή διακόπηκαν εντελώς κατά τη διάρκεια της πανδημίας·

    Ν.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι ο γηράσκων πληθυσμός της ΕΕ δημιουργεί νέες προκλήσεις για την ισότητα των φύλων, καθώς οι γυναίκες εξακολουθούν να είναι οι κύριοι πάροχοι φροντίδας (με και χωρίς αμοιβή) (36)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η κρίση του κορονοϊού έχει επιδεινώσει αυτήν την κατάσταση·

    ΝΑ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ηλικιωμένοι είναι λιγότερο ανθεκτικοί σε ακραία καιρικά φαινόμενα, όπως οι επαναλαμβανόμενοι καύσωνες·

    Το δικαίωμα στη γήρανση με αξιοπρέπεια

    ΝΒ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι, για να είναι εγγυημένη η αξιοπρεπής ζωή, πρέπει να διασφαλίζεται το δικαίωμα έγκαιρης συνταξιοδότησης των εργαζομένων, επιτρέποντάς τους να απολαμβάνουν μια υγιή και ανεξάρτητη συνταξιοδότηση· λαμβάνοντας υπόψη ότι το δικαίωμα στη συνταξιοδότηση πρέπει να συνδέεται με τον χρόνο εργασίας και να μην εξαρτάται από διακυμάνσεις στο μέσο προσδόκιμο ζωής ούτε από οποιονδήποτε άλλο παράγοντα μέσω του οποίου ασκείται πίεση στους εργαζόμενους· λαμβάνοντας υπόψη ότι η αξιοποίηση του χρόνου συνταξιοδότησης θα πρέπει να βασίζεται σε εισόδημα που θα καθιστά δυνατή την αξιοπρεπή διαβίωση, η οποία περνά, μεταξύ άλλων, από την προστασία της υγείας, την πολιτιστική καλλιέργεια και την απόκτηση νέων δεξιοτήτων, δίνοντας έτσι την ευκαιρία στους συνταξιούχους να ενταχθούν πλήρως στο κοινωνικό περιβάλλον στο οποίο ζουν·

    ΝΓ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι η αξιοπρεπής διαβίωση, ιδίως για τους ηλικιωμένους, δεν μπορεί να αποσυνδεθεί από το δικαίωμα πρόσβασης σε στέγαση και σε επαρκείς συνθήκες υγείας και άνεσης, οι οποίες δίνουν στους ηλικιωμένους τη δυνατότητα να γερνούν στο πλαίσιο κοινωνικής και οικογενειακής προστασίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σε ορισμένες περιπτώσεις που σχετίζονται με πιέσεις από την κερδοσκοπία στον τομέα των ακινήτων, οι ηλικιωμένοι ήταν οι πρώτοι που εκδιώχθηκαν, γεγονός το οποίο αύξησε την κοινωνική απομόνωση και τη λειτουργική τους εξάρτηση·

    ΝΔ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι οι γυναίκες διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού λόγω, μεταξύ άλλων παραγόντων, του συνεχιζόμενου προβλήματος της απασχόλησης μεταξύ των φύλων, του μισθολογικού και συνταξιοδοτικού χάσματος, της μεγαλύτερης διακοπής της σταδιοδρομίας λόγω οικογενειακών υποχρεώσεων και ευθυνών φροντίδας, και της μεγαλύτερης μερικής (37), ενίοτε επισφαλούς και προσωρινής απασχόλησης (38), ιδίως στην περίπτωση των μόνων μητέρων· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι παράγοντες αυτοί δυσχεραίνουν για πολλές γυναίκες την εξοικονόμηση χρημάτων για μεταγενέστερες περιόδους στη ζωή τους και τις καθιστούν ιδιαίτερα ευάλωτες στη φτώχεια των ηλικιωμένων·

    ΝΕ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι σύμφωνα με τη Eurostat οι γυναίκες λαμβάνουν χαμηλότερες συντάξεις από τους άνδρες σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι γυναίκες στην ΕΕ ηλικίας άνω των 65 ετών λαμβάνουν σύνταξη που είναι κατά μέσο όρο 30 % χαμηλότερη από εκείνη των ανδρών·

    ΝΣΤ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με έρευνα του Ευρωβαρόμετρου το 2019, το 40 % των Ευρωπαίων αισθάνονται ότι υφίστανται διακρίσεις λόγω ηλικίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η διάκριση λόγω ηλικίας είναι παρούσα σε διάφορα επίπεδα και εκδηλώνεται με διάφορες μορφές, μεταξύ άλλων σε μεμονωμένες προσεγγίσεις και στην αντίληψη του εαυτού και στις σχέσεις μεταξύ των γενεών· λαμβάνοντας υπόψη ότι η διάκριση λόγω ηλικίας έχει αποδειχθεί ότι μειώνει την υγεία και το προσδόκιμο ζωής και εμποδίζει την πλήρη συμμετοχή στην κοινωνική, πολιτιστική και πολιτική ζωή, και μπορεί να οδηγήσει σε περιορισμούς στην πρόσβαση των ηλικιωμένων σε υπηρεσίες ή στην ενεργό συμμετοχή στην αγορά εργασίας τόσο σε εθνικό όσο και σε ενωσιακό επίπεδο, καθώς και σε υπηρεσίες στον χώρο εργασίας, με αποτέλεσμα την περιθωριοποίηση και τον κοινωνικό αποκλεισμό· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με την πιο πρόσφατη ευρωπαϊκή έρευνα για τις συνθήκες εργασίας, οι διακρίσεις λόγω ηλικίας ήταν η συνηθέστερη μορφή διακρίσεων στον χώρο εργασίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι άλλες μορφές διακρίσεων που επισημαίνονται από τους ηλικιωμένους περιλαμβάνουν την πρόσβαση σε χρηματοπιστωτικά προϊόντα και υπηρεσίες, την υγειονομική περίθαλψη, την εκπαίδευση, την κατάρτιση και την ψυχαγωγία (39)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η επιτυχής καταπολέμηση των διακρίσεων λόγω ηλικίας και των ηλικιακών στερεοτύπων, μεταξύ άλλων και στην αγορά εργασίας, είναι απαραίτητη για την ενεργό γήρανση, για την ενίσχυση της αλληλεγγύης μεταξύ των γενεών και για την αξιοποίηση της εμπειρίας που έχουν αποκτήσει οι εργαζόμενοι μεγαλύτερης ηλικίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ενίσχυση της ίσης μεταχείρισης στην αγορά εργασίας, αλλά και στην πρόσβαση σε αγαθά και υπηρεσίες είναι απαραίτητη από αυτή την άποψη·

    ΝΖ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με την ΠΟΥ, η ενεργός γήρανση είναι η διαδικασία βελτιστοποίησης των ευκαιριών για υγεία, συμμετοχή και ασφάλεια, προκειμένου να βελτιωθεί η ποιότητα ζωής όσο μεγαλώνουν οι άνθρωποι, επιτρέποντας στους ανθρώπους να συνειδητοποιήσουν τις δυνατότητές τους για ευημερία καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής τους και να συμμετάσχουν στην κοινωνία σύμφωνα με τις ανάγκες, τις επιθυμίες και τις ικανότητές τους, ενώ παράλληλα τους παρέχει επαρκή προστασία, ασφάλεια και φροντίδα όταν χρειάζονται βοήθεια·

    ΝΗ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ και διάφορα κράτη μέλη συμμετέχουν ενεργά στον προβληματισμό σχετικά με νέα μέσα σε διεθνές επίπεδο για την προστασία των δικαιωμάτων των ηλικιωμένων· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτές οι διεθνείς διαβουλεύσεις πρέπει να υποστηρίζονται και να ενθαρρύνονται· λαμβάνοντας υπόψη ότι η οδηγία 2000/78/ΕΚ διαμορφώνει ένα γενικό πλαίσιο για την ίση μεταχείριση στην απασχόληση και την εργασία, αλλά δεν αντιμετωπίζει τις διακρίσεις σε άλλους τομείς της κοινωνικής ζωής καθώς και τις πολλαπλές διακρίσεις·

    ΝΘ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ηλικιωμένοι πέφτουν ενίοτε θύματα βίας, κακοποίησης και άλλων ανησυχητικών δραστηριοτήτων εις βάρος τους, όπως η απάτη και οι αθέμιτες επιχειρηματικές πρακτικές, στέρηση της δικαιοπρακτικής ικανότητας και τα μέσα για τη διαχείριση των δικών τους υποθέσεων· λαμβάνοντας υπόψη ότι το φαινόμενο της κακοποίησης ηλικιωμένων θα πρέπει να καλύπτεται καλύτερα από δεδομένα και έρευνες σχετικά με τη συχνότητα και τους τρόπους πρόληψής του· λαμβάνοντας υπόψη ότι απαιτούνται προσπάθειες για την παραγωγή πιο ολοκληρωμένων δεδομένων σχετικά με την κακομεταχείριση των ηλικιωμένων·

    Ξ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ χρηματοδοτεί πιλοτικές πρωτοβουλίες, όπως οι EUROPeAN, MILCEA και WeDO, στον τομέα της καταπολέμησης του εγκλήματος κατά των ηλικιωμένων·

    ΞΑ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ηλικιωμένοι που ζουν σε αγροτικές ή απομακρυσμένες περιοχές ενδέχεται να αντιμετωπίζουν μεγαλύτερους συναρτώμενους με την ηλικία κινδύνους, όπως μεταξύ άλλων φτώχεια, δυσκολότερη πρόσβαση σε υγειονομική περίθαλψη και υπηρεσίες υγείας ποιότητας, μικρότερη κοινωνική στήριξη ή περιορισμένες ευκαιρίες κοινωνικής αλληλεπίδρασης, καθώς και έλλειψη πρόσβασης σε υπηρεσίες δημόσιων μεταφορών·

    Απασχόληση και ενεργός γήρανση

    ΞΒ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με έρευνα του Ευρωβαρόμετρου του 2012, το 60 % των ατόμων στην ΕΕ ήταν κατά της αύξησης της νόμιμης ηλικίας συνταξιοδότησης, ενώ το 61 % ήταν της γνώμης ότι όλοι θα πρέπει να είναι σε θέση να συνεχίσουν να εργάζονται και μετά τη νόμιμη ηλικία συνταξιοδότησης· λαμβάνοντας υπόψη ότι, ανάλογα με τις οικονομικές τους ανάγκες, σχεδόν οι μισοί εργαζόμενοι ηλικίας 50 ετών και άνω θα προτιμούσαν να εργάζονται λιγότερες ώρες, ενώ ένα σημαντικό ποσοστό συνταξιούχων θα προτιμούσε να εργάζεται τουλάχιστον λίγες ώρες την εβδομάδα (40)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ηλικία συνταξιοδότησης του εργαζόμενου συνδέεται με πολιτικές στον χώρο εργασίας που υποστηρίζουν την απασχολησιμότητα και τους εργαζομένους που παραμένουν στην απασχόληση για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, εφόσον το επιθυμούν· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα ποσοστά πρόσληψης εργαζομένων μεγαλύτερης ηλικίας που δεν εργάζονται είναι, ωστόσο, εξαιρετικά χαμηλά και ότι οι εργαζόμενοι μεγαλύτερης ηλικίας διατρέχουν υψηλό κίνδυνο να καταστούν μακροχρόνια άνεργοι· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα ποσοστά φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού για τα άτομα ηλικίας μεταξύ 55 και 64 ετών είναι υψηλότερα από τον μέσο όρο της ΕΕ για όλες τις ηλικίες· λαμβάνοντας υπόψη ότι το 56 % των ανθρώπων στην ΕΕ ανησυχούν ότι το εισόδημά τους σε μεγάλη ηλικία δεν θα είναι επαρκές (41)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η πιθανότητα εξεύρεσης νέας θέσης εργασίας μειώνεται με την ηλικία, εν μέρει λόγω διαρθρωτικών φραγμών, συμπεριλαμβανομένων των διακρίσεων λόγω ηλικίας (42)· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα στοιχεία δείχνουν ότι τα άτομα που έχουν συνταξιοδοτηθεί αλλά εξακολουθούν να εργάζονται χωρίς επιλογή έχουν υψηλότερο επίπεδο ικανοποίησης από τη ζωή τους κατά μέσο όρο σε σχέση με τους πλήρως συνταξιοδοτούμενους (43)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η αίσθηση του σκοπού στη ζωή γενικά μειώνεται μετά την ηλικία των 50 ετών, αλλά παραμένει πολύ ισχυρότερη για τα άτομα που συνεχίζουν να εργάζονται μετά τη συνταξιοδότηση ή έχουν ευθύνες φροντίδας παιδιών ή μακροχρόνιας φροντίδας (44)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η καταπολέμηση της ανεργίας των εργαζομένων μεγαλύτερης ηλικίας στην ΕΕ παραμένει πολύ σημαντική·

    ΞΓ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι οι κατάλληλες συνθήκες εργασίας και απασχόλησης, συμπεριλαμβανομένων της βελτίωσης της επαγγελματικής υγείας και ασφάλειας, της καλύτερης ισορροπίας μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής, ενός κατάλληλου για την ηλικία εργασιακού περιβάλλοντος, των χαμηλότερων ποσοτικών απαιτήσεων και της αυτονομίας του χρόνου εργασίας, μπορούν να επιτρέψουν και να ενθαρρύνουν τους ηλικιωμένους να παραμείνουν στην αγορά εργασίας εάν το επιθυμούν·

    ΞΔ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στις ανάγκες των εργαζομένων σε επαγγέλματα ιδιαίτερα απαιτητικά σε σωματικό ή ψυχολογικό επίπεδο· λαμβάνοντας υπόψη ότι το ζήτημα αυτό μπορεί να αντιμετωπιστεί μέσω στρατηγικών για την υγεία και την ασφάλεια στην εργασία, πολιτικών που στηρίζουν την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής, πρόσβασης και αξιοποίησης ευκαιριών εκπαίδευσης και κατάρτισης στην εργασία ή εκτός αυτής, στήριξης για διαγενεακές ανταλλαγές στους χώρους εργασίας και της δυνατότητας σταδιακής συνταξιοδότησης, γεγονός που θα αποφέρει τόσο ατομικά όσο και κοινωνικά οφέλη·

    ΞΕ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι μια μεγαλύτερη ΕΕ με μικρότερο εργατικό δυναμικό μπορεί να ασκήσει πίεση στους δημόσιους προϋπολογισμούς και στα συστήματα κοινωνικής ασφάλισης και υγειονομικής περίθαλψης· λαμβάνοντας υπόψη ότι εκτιμάται ότι το συνολικό κόστος της γήρανσης (45) θα ανέλθει στο 26,7 % του ΑΕγχΠ έως το 2070 (46)· λαμβάνοντας υπόψη ότι μια μελέτη που εκπονήθηκε για λογαριασμό της Επιτροπής το 2018 σχετικά με την οικονομία της τρίτης ηλικίας (άτομα ηλικίας 50 ετών και άνω) εκτιμά ότι η συμβολή της ευρωπαϊκής οικονομίας της τρίτης ηλικίας στο ΑΕγχΠ θα ανέλθει σε 6,4 τρισεκατομμύρια ευρώ και 88 εκατομμύρια θέσεις εργασίας έως το 2025· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτό θα ισοδυναμούσε με το 32 % του ΑΕΠ της ΕΕ και το 38 % της απασχόλησης στην Ένωση (47)·

    ΞΣΤ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι η προώθηση της οπτικής του κύκλου ζωής και η ευαισθητοποίηση σχετικά με τη σημασία των φιλικών προς τους ηλικιωμένους εργασιακών περιβαλλόντων μεταξύ των εργοδοτών είναι απαραίτητη για την ενεργό γήρανση· λαμβάνοντας υπόψη ότι η καταπολέμηση της ανεργίας μεταξύ των νέων και των ηλικιωμένων εργαζομένων εξακολουθεί να αποτελεί βασική πρόκληση σε πολλές περιφέρειες· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ και τα κράτη μέλη εξακολουθούν να πρέπει να δώσουν μια κατάλληλη απάντηση στις προκλήσεις της αγοράς εργασίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχει ανάγκη προσαρμογής των δεξιοτήτων των εργαζομένων μεγαλύτερης ηλικίας, οι οποίοι απειλούνται ιδιαίτερα από την οικονομική αναδιάρθρωση, καθώς και ανάγκη σχεδιασμού πολιτικών για τη στήριξη της κινητικότητας των ηλικιωμένων στην αγορά εργασίας, ιδίως όσον αφορά την επανένταξη στην απασχόληση·

    ΞΖ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εργοδότες είναι συχνά απρόθυμοι να προσφέρουν επαρκή κατάρτιση στους εργαζομένους μεγαλύτερης ηλικίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η διά βίου μάθηση συμβάλλει στην ενεργό γήρανση και επιτρέπει στους ανθρώπους να εργάζονται και να συμμετέχουν πλήρως στην κοινωνία· λαμβάνοντας υπόψη το ψήφισμα του Κοινοβουλίου σχετικά με την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση του προγράμματος «Erasmus+»·

    ΞΗ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι η εξασφάλιση ποιοτικής απασχόλησης, συμπεριλαμβανομένων αξιοπρεπών μισθών, επαγγελματικής υγείας και ασφάλειας και καλής ισορροπίας μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής για τους εργαζόμενους καθ’ όλη τη διάρκεια της σταδιοδρομίας τους, αποτελεί προϋπόθεση για μια βιώσιμη επαγγελματική ζωή και την ενεργό και υγιή γήρανση μετά τη συνταξιοδότηση· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτό συνεπάγεται όχι μόνο τη μείωση της συχνότητας εμφάνισης επαγγελματικών κινδύνων, αλλά και την ενθάρρυνση και υποστήριξη συνηθειών που προάγουν την υγεία των εργαζομένων και την αντιμετώπιση κινδύνων όπως οι ψυχοκοινωνικοί κίνδυνοι και οι μυοσκελετικές διαταραχές· λαμβάνοντας υπόψη ότι η υγεία και οι επιδόσεις των εργαζομένων μεγαλύτερης ηλικίας δεν καθορίζονται από την ηλικία τους, αλλά από μια σειρά στενά συνδεόμενων παραγόντων, όπως ο ατομικός τρόπος ζωής και η έκθεση σε κινδύνους στον χώρο εργασίας (48)· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ποιοτικές θέσεις εργασίας καθώς και οι ασφαλείς και υγιείς χώροι εργασίας δεν είναι μόνο σημαντικοί για την ευημερία των εργαζομένων, αλλά και για την ανταγωνιστικότητα των εταιρειών και τη βιωσιμότητα των συστημάτων πρόνοιας·

    ΞΘ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι ο αντίκτυπος των δημογραφικών μεταβολών στην αγορά εργασίας υπογράμμισε τη σημασία της περαιτέρω βελτίωσης της διαχείρισης των επιχειρήσεων και των μεθόδων εργασίας, καθώς και το σημαντικό ρόλο των ψηφιακών λύσεων όπως η τηλεργασία, ιδίως στο πλαίσιο της πανδημίας COVID-19, καθώς προσφέρουν πολυάριθμες ευκαιρίες για την ενίσχυση των συνθηκών εργασίας των εργαζομένων, συμπεριλαμβανομένων των εργαζομένων που πλησιάζουν την ηλικία συνταξιοδότησης, και παρέχουν ένα πιο περιεκτικό εργασιακό περιβάλλον, ειδικά για σκοπούς ισορροπίας μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής και για άτομα με αναπηρίες·

    Ο.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι οι περιφέρειες με υψηλά ποσοστά ανεργίας χαρακτηρίζονται από υψηλότερα ποσοστά γήρανσης και συρρίκνωσης του πληθυσμού·

    ΟΑ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι, το 2019, οι εργαζόμενοι ηλικίας 55 έως 64 ετών αντιπροσώπευαν το 59,1 % του εργατικού δυναμικού στην ΕΕ (49)· λαμβάνοντας υπόψη ότι, το 2016, το ένα τρίτο περίπου όσων διηύθυναν οικογενειακές γεωργικές εκμεταλλεύσεις ήταν ηλικίας 65 ετών ή και άνω και ότι η πλειονότητα (57 %) ήταν ηλικίας τουλάχιστον 55 ετών ή και περισσότερο· λαμβάνοντας υπόψη ότι μόνο ένας στους δέκα από όσους διηύθυναν γεωργικές εκμεταλλεύσεις ήταν ηλικίας κάτω των 40 ετών·

    Αντιμετώπιση των δημογραφικών προκλήσεων με την υποστήριξη των ταμείων της ΕΕ

    ΟΒ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι τα προγράμματα, τα έργα και οι δράσεις που προωθούν τις στρατηγικές ενεργού γήρανσης θα πρέπει να αντικατοπτρίζονται σε όλους τους τομείς πολιτικής και ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει να αξιοποιήσουν όλα τα διαθέσιμα μέσα της ΕΕ, όπως τα ευρωπαϊκά διαρθρωτικά και επενδυτικά ταμεία, ιδίως το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ), το Ταμείο Συνοχής, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο+ (ΕΚΤ+) και τη διευκόλυνση «Συνδέοντας την Ευρώπη», για την αντιμετώπιση των δημογραφικών προκλήσεων· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κονδύλια της ΕΕ διευκολύνουν την παροχή βασικών υποδομών·

    ΟΓ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι πρωτοβουλίες όπως το βραβείο πόλης φιλικής προς τα άτομα με αναπηρία ενθαρρύνουν την προσαρμογή των δημόσιων χώρων στις ανάγκες των ηλικιωμένων και των ατόμων με μειωμένη κινητικότητα και έχουν θετικό αντίκτυπο στην ανεξαρτησία τους· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι πρωτοβουλίες αυτές όχι μόνο βελτιώνουν την ποιότητα της ζωής τους, διασφαλίζουν την κοινωνική τους ένταξη και εγγυώνται την ισότιμη άσκηση των θεμελιωδών δικαιωμάτων τους, αλλά μπορούν επίσης να έχουν θετικό οικονομικό αντίκτυπο·

    ΟΔ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι ο αριθμός των νοικοκυριών ενός ατόμου έχει αυξηθεί κατά 19 %·από το 2010· λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2019 το 40 % των γυναικών στην ΕΕ ηλικίας 65 ετών και άνω ζούσαν μόνες, ποσοστό υπερδιπλάσιο του ποσοστού των ανδρών που ζουν μόνοι (50)· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σε πολλά κράτη μέλη, η στέγαση για νέους, για όσους ζουν μόνοι, για ηλικιωμένους και για άτομα με αναπηρίες χρόνιες παθήσεις και λειτουργικούς περιορισμούς είναι ανεπαρκής λόγω προβλημάτων προσβασιμότητας, χαμηλής ποιότητας προτύπων ή υψηλού κόστους διαβίωσης και στέγασης· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι κατοικίες θα πρέπει να είναι οικονομικά προσιτές, προσβάσιμες, ασφαλείς και άνετες, παράγοντες που είναι όλοι ιδιαίτερα σημαντικοί, όχι μόνο για τους ηλικιωμένους· λαμβάνοντας υπόψη ότι πολλοί ηλικιωμένοι έχουν λιγότερες πιθανότητες να ανακαινίσουν τα σπίτια τους εάν δεν είναι ιδιοκτήτες·

    ΟΕ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι καθολικά και αναπαλλοτρίωτα, αδιαίρετα, αλληλεξαρτώμενα και αλληλένδετα και ανήκουν σε όλους τους ανθρώπους και σε όλες τις γενιές, χωρίς διακρίσεις για οποιοδήποτε λόγο· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ηλικιωμένοι, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων με αναπηρία, είναι πολύτιμοι για την κοινωνία και, ως εκ τούτου, θα πρέπει να συμμετέχουν στην κοινωνία στον μεγαλύτερο δυνατό βαθμό και να ζουν τη ζωή τους με αξιοπρέπεια και με όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ανεξαρτησία· λαμβάνοντας υπόψη ότι η αλληλεγγύη μεταξύ των γενεών θα πρέπει να καθοδηγεί την ανάκαμψη της ΕΕ με σκοπό την επίτευξη μιας πιο δίκαιης, χωρίς αποκλεισμούς και ανθεκτικότερης κοινωνίας, η οποία δεν θα αφήνει κανέναν στο περιθώριο·

    ΟΣΤ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι όλα τα κράτη μέλη και η ΕΕ είναι συμβαλλόμενα μέρη της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία και, ως εκ τούτου, δεσμεύονται νομικά να εγγυώνται ατομική αυτονομία, απαγόρευση των διακρίσεων, πλήρη και αποτελεσματική συμμετοχή στην κοινωνία και ίσες ευκαιρίες και προσβασιμότητα· λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχουν πάνω από 80 εκατομμύρια άτομα με αναπηρία στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η πλειονότητα των οποίων είναι γυναίκες και κορίτσια, και ότι οι περισσότερες αναπηρίες αποκτώνται με την ηλικία· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας με αναπηρία διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο φτώχειας και διακρίσεων (51)· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι πολιτικές για το γήρας πρέπει να διασφαλίζουν την προστασία και την κοινωνική ένταξη των ατόμων με αναπηρία, καθώς και την πρόσβασή τους στην αγορά εργασίας και στις διάφορες υπηρεσίες· λαμβάνοντας υπόψη ότι η κινητικότητα είναι το κλειδί για την προώθηση της ανεξάρτητης διαβίωσης και της αυτονομίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η διασφάλιση μιας πλήρως προσβάσιμης αλυσίδας μεταφορών από πόρτα σε πόρτα είναι ζωτικής σημασίας·

    ΟΖ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι η διάγνωση νευροεκφυλιστικών ασθενειών, όπως η νόσος του Alzheimer και άλλες μορφές άνοιας, εξακολουθεί να υστερεί στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες· λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχει σαφής ένδειξη ότι ο τρέχων αριθμός 9 εκατομμυρίων επιβεβαιωμένων κρουσμάτων ατόμων με άνοια θα διπλασιαστεί έως το 2050 (52)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η άνοια είναι η κύρια αιτία εξάρτησης και αναπηρίας μεταξύ των ηλικιωμένων στην Ευρωπαϊκή Ένωση και πλήττει σήμερα περίπου 10 εκατομμύρια άτομα, και λαμβάνοντας υπόψη ότι ο επιπολασμός της αναμένεται να διπλασιαστεί έως το 2030·

    ΟΗ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΚΓΠ παραμένει καίριας σημασίας μέσο για την υποστήριξη της αγροτικής οικονομίας και τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης στις αγροτικές περιοχές·

    ΟΘ.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι η επισιτιστική ασφάλεια εξαρτάται από την επιτυχή διαγενεακή ανανέωση στο γεωργικό τομέα·

    Καταπολέμηση των διακρίσεων εις βάρος των ηλικιωμένων

    1.

    τονίζει ότι η αναγνώριση της αξίας των ηλικιωμένων και η αντιμετώπιση των διακρίσεων εναντίον τους επιτυγχάνονται μόνο μέσω πολιτικών κοινωνικής, πολιτιστικής και οικονομικής ένταξης, οι οποίες επικεντρώνονται στην παροχή δίκαιων συντάξεων, οι οποίες προσφέρουν καλή ποιότητα ζωής· τονίζει, συνεπώς, τη σημασία των δημόσιων συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης, τα οποία είναι διανεμητικά και βασίζονται στην αλληλέγγυα συνεισφορά μεταξύ των γενεών, και τα οποία παρέχουν σε όλους, ανεξάρτητα από τις δικές τους εισφορές (παράμετρος αρκετά συναφής, για παράδειγμα, με γυναίκες που έχουν διανύσει τη σταδιοδρομία τους εργαζόμενες ως φροντίστριες) αξιοπρεπή ποιότητα ζωής, απαλλαγμένη από τη φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό·

    2.

    καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εντείνουν τις προσπάθειές τους για την καταπολέμηση όλων των μορφών διακρίσεων εις βάρος των ηλικιωμένων, ιδίως σε βάρος των γυναικών, ιδιαίτερα στους τομείς της απασχόλησης, της πρόσβασης σε χρηματοπιστωτικά προϊόντα και υπηρεσίες, της υγειονομικής περίθαλψης, της στέγασης, της προώθησης της αυτονομίας, της εκπαίδευσης, της κατάρτισης και των δραστηριοτήτων αναψυχής· καλεί, επιπλέον, την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να προωθήσουν μια θετική αντίληψη για το γήρας στην κοινωνία και την κοινωνική ένταξη των ηλικιωμένων, ενθαρρύνοντας φιλικά προς τους ηλικιωμένους περιβάλλοντα στην ΕΕ μέσω κατάλληλων μέτρων, και να στηρίξουν την ανταλλαγή ορθών πρακτικών σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης και να ενισχύσουν τη στήριξή τους στην οικονομία της τρίτης ηλικίας στην ΕΕ· καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να δώσει συνέχεια στην έκθεση εφαρμογής της οδηγίας 2000/78/ΕΚ μετά από 20 έτη, με σκοπό την ενίσχυση του πλαισίου για τις διακρίσεις λόγω ηλικίας στην απασχόληση και την εργασία·

    3.

    τονίζει τη σημασία της ισότητας των φύλων, της ενσωμάτωσης της διάστασης του φύλου και της προστασίας των δικαιωμάτων των μειονοτήτων όσον αφορά την αντιμετώπιση των δημογραφικών προκλήσεων·

    4.

    εκφράζει τη λύπη του για το υπάρχον συνταξιοδοτικό χάσμα μεταξύ των φύλων και καλεί τα κράτη μέλη να προτείνουν συγκεκριμένα μέτρα για την αντιμετώπισή του, μεταξύ άλλων με την καταπολέμηση του μισθολογικού χάσματος μεταξύ των φύλων και την αύξηση του ποσοστού απασχόλησης των γυναικών με την εφαρμογή μέτρων για την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής και με την καταπολέμηση της επισφαλούς και άτυπης απασχόλησης, καθώς και με τη διασφάλιση ελάχιστου εισοδήματος για όλους·

    5.

    τονίζει ότι η παράταση της νόμιμης ηλικίας συνταξιοδότησης δεν αποτελεί κατάλληλο εργαλείο για την αντιμετώπιση και επίλυση της τρέχουσας οικονομικής και κοινωνικής κρίσης, καθώς θα μπορούσε να συντελέσει σε περαιτέρω επιδείνωση των θεμελιωδών δικαιωμάτων των εργαζομένων μεγαλύτερης ηλικίας·

    6.

    τονίζει ότι, προκειμένου να παρασχεθούν περισσότερες ευκαιρίες για τις γυναίκες στις αγροτικές περιοχές, είναι σημαντικό να διατηρηθεί και στο επόμενο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο το υπάρχον υποπρόγραμμα για τον συγκεκριμένο σκοπό· ζητεί ειδικότερα να παρασχεθεί στήριξη σε γυναίκες γεωργούς μέσω μέτρων προώθησης της πρόσβασης σε γη, στήριξης εγκατάστασης και κάλυψης κοινωνικής ασφάλισης·

    7.

    καλεί την Επιτροπή και το Συμβούλιο να θεσπίσουν ένα έτος για την ενεργό γήρανση και την αλληλεγγύη μεταξύ των γενεών, το οποίο θα συμπληρώνει και θα αξιοποιεί τους στόχους και στο πνεύμα της Ευρωπαϊκής ημέρας αλληλεγγύης μεταξύ των γενεών και του Ευρωπαϊκού έτους 2012 για την ενεργό γήρανση και την αλληλεγγύη μεταξύ των γενεών, αυξηθεί η ευαισθητοποίηση σχετικά με τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ηλικιωμένοι και να προωθηθούν στρατηγικές μετριασμού τους, καθώς και να εξαλειφθούν τα στερεότυπα και οι προκαταλήψεις, να ενισχυθούν οι δεσμοί και η αλληλεγγύη μεταξύ των γενεών, να καταπολεμηθεί ο κοινωνικός αποκλεισμός και να αντιμετωπιστούν τα ζητήματα σεξουαλικής υγείας· τονίζει τη σημασία της πρωτοβουλίας αυτής όχι μόνο στο πλαίσιο της δημογραφικής μεταβολής, αλλά και της πανδημίας του κορονοϊού, η οποία έχει πλήξει ιδιαίτερα τις ευάλωτες ομάδες, συμπεριλαμβανομένων των ηλικιωμένων και των φροντιστών τους· καλεί επίσης τα κράτη μέλη να διαβουλεύονται με ακαδημαϊκούς εμπειρογνώμονες και οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών κατά την αντιμετώπιση των δημογραφικών προκλήσεων· καλεί την Επιτροπή και το Συμβούλιο να εφαρμόσουν ταχέως τα συμπεράσματα του Συμβουλίου σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα, τη συμμετοχή και την ευημερία των ηλικιωμένων στην εποχή της ψηφιοποίησης, συμπεριλαμβανομένης της δημιουργίας μιας πλατφόρμας για τη «Συμμετοχή και τον εθελοντισμό μετά τον εργασιακό βίο» και της προώθησης των ανταλλαγών και δεσμών μεταξύ των γενεών·

    8.

    υπενθυμίζει ότι το συνταξιοδοτικό χάσμα μεταξύ των φύλων που προκαλείται από το μισθολογικό χάσμα μεταξύ των φύλων βρίσκεται στο 37 % και προέρχεται από συσσωρευμένες ανισότητες καθ’ όλη τη διάρκεια του επαγγελματικού βίου των γυναικών και από περιόδους απουσίας από την αγορά εργασίας που επιβάλλονται στις γυναίκες λόγω πολλαπλών μορφών ανισότητας και διακρίσεων· τονίζει την ανάγκη να αντιμετωπιστεί επειγόντως αυτό το χάσμα υπό το φως των δημογραφικών αλλαγών, δεδομένου ότι οι επιπτώσεις του θα βαρύνουν σημαντικά τις ηλικιωμένες γυναίκες για μεγάλο χρονικό διάστημα στο μέλλον·

    9.

    εκφράζει την ικανοποίησή του για την Πράσινη Βίβλο της Επιτροπής, της 27 Ιανουαρίου 2021, με τίτλο «Γήρανση: προώθηση της αλληλεγγύης και της ευθύνης μεταξύ των γενεών» (COM(2021)0050)· καλεί την Επιτροπή να εκπονήσει σχέδιο δράσης της ΕΕ για τη δημογραφική αλλαγή και την αλληλεγγύη μεταξύ των γενεών, λαμβάνοντας υπόψη την ποικιλομορφία και την πολυπλοκότητα της κατάστασης σε συγκεκριμένες ηλικιακές ομάδες, καθώς και τις διαφορές στα κράτη μέλη· υπογραμμίζει ότι ένα τέτοιο σχέδιο θα πρέπει να είναι χωρίς κοινωνικούς αποκλεισμούς και να αποσκοπεί στη διευκόλυνση της αξιοπρεπούς, ενεργού και υγιούς γήρανσης και θα πρέπει να αναπτυχθεί σύμφωνα με τη Δεκαετία Υγιούς Γήρανσης του ΠΟΥ με τη συμμετοχή εκπροσώπων όλων των γενεών· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να δώσουν ιδιαίτερη προσοχή στην κατάσταση των ηλικιωμένων κατά την υλοποίηση των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης· επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς τα κράτη μέλη να εγκρίνουν χωρίς περαιτέρω καθυστέρηση την πρόταση οδηγίας του Συμβουλίου για την εφαρμογή της αρχής της ίσης μεταχείρισης των προσώπων ανεξαρτήτως θρησκείας ή πεποιθήσεων, αναπηρίας, ηλικίας ή γενετήσιου προσανατολισμού, η οποία είναι απαραίτητη για την καταπολέμηση των διακρίσεων για όλους τους λόγους και σε όλους τους τομείς της κοινωνικής ζωής και για την καταπολέμηση των πολλαπλών διακρίσεων·

    10.

    υπενθυμίζει ότι η δημογραφική αλλαγή είναι φαινόμενο που δεν αφορά μόνο τους ηλικιωμένους στις αγροτικές περιοχές αλλά και όλες τις γενιές, ανεξάρτητα από τον τόπο κατοικίας τους· τονίζει, συνεπώς, τη σημασία μιας προσέγγισης με βάση τον κύκλο ζωής των σχετικών πολιτικών που θα καλύπτει όλες τις περιφέρειες, συμπεριλαμβανομένων των αστικών περιοχών·

    11.

    θεωρεί ότι το μακροπρόθεσμο όραμα για τις αγροτικές περιοχές θα πρέπει να δώσει ιδιαίτερη έμφαση σε προγράμματα για την ενεργό συμμετοχή των ηλικιωμένων στη ζωή των αγροτικών κοινοτήτων·

    12.

    τονίζει την ανάγκη για καλύτερη διερεύνηση και πρόληψη της βίας κατά των ηλικιωμένων·

    13.

    καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να κυρώσουν και να εφαρμόσουν τη Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας·

    Υγεία και μακροχρόνια φροντίδα των ηλικιωμένων

    14.

    επισημαίνει ότι οι ηλικιωμένες γυναίκες πλήττονται περισσότερο από το υψηλό κόστος της μακροχρόνιας φροντίδας επειδή το προσδόκιμο ζωής των γυναικών είναι υψηλότερο, ενώ τα αποτελέσματα για την υγεία τους στο τέλος της ζωής είναι πιο χαμηλά, γεγονός που αυξάνει την ανάγκη τους για μακροχρόνια φροντίδα και βοήθεια· υπενθυμίζει επίσης ότι οι γυναίκες αποτελούν την συντριπτική πλειονότητα των άτυπων φροντιστών, γεγονός που αφήνει, ειδικότερα στις ηλικιωμένες γυναίκες σε ηλικία εργασίας, με λιγότερες ευκαιρίες πρόσβασης στην αγορά εργασίας και θεμελίωσης των συνταξιοδοτικών τους δικαιωμάτων·

    15.

    καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν την αξιοπρεπή διαβίωση των εξαρτώμενων ατόμων· υπογραμμίζει την ανάγκη προώθησης στρατηγικών εξατομικευμένης ποιοτικής στήριξης για εξαρτώμενα άτομα· τονίζει ότι θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι ειδικές ανάγκες των ατόμων με διάφορες νόσους, συμπεριλαμβανομένων των νευροεκφυλιστικών ασθενειών, όπως η νόσος του Αλτσχάιμερ και η άνοια, από τη διάγνωση έως τη θεραπεία και τη μακροχρόνια φροντίδα·

    16.

    επισημαίνει τη σημασία των ευέλικτων μορφών εργασίας που επιτρέπουν στις γυναίκες και τους άνδρες να συνδυάζουν την επαγγελματική και την οικογενειακή ζωή, και την ανάγκη για εκστρατείες ευαισθητοποίησης σχετικά με την ίση κατανομή της οικιακής εργασίας και της φροντίδας και της νοσηλευτικής, καλύτερες επενδύσεις σε υποδομές φροντίδας και ίση, μη μεταβιβάσιμη και αμειβόμενη άδεια μητρότητας και πατρότητας, προκειμένου να επιτευχθεί πρόοδος στην καλύτερη κατανομή της αμειβόμενης και της άμισθης εργασίας ανά φύλο·

    17.

    τονίζει την ανάγκη για καταπολέμηση του διαχωρισμού της αγοράς εργασίας ανά φύλο, ιδίως για μελλοντοστραφή, υψηλά αμειβόμενα επαγγέλματα, όπως αυτά του τομέα των επιστημών, της μηχανικής, της τεχνολογίας και των μαθηματικών (STEM), της ΤΠΕ και του ψηφιακού τομέα· τονίζει τη σημασία της εκπαίδευσης στους τομείς αυτούς καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής, μεταξύ άλλων για ηλικιωμένες γυναίκες, προκειμένου να αυξηθεί η συνεχής τους συμμετοχή στην αγορά εργασίας·

    18.

    καλεί τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ισότιμη πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας και περίθαλψης, συμπεριλαμβανομένων της μακρόχρονης φροντίδας που παρέχεται σε ιδρύματα κλειστής φροντίδας ή στο πλαίσιο της κοινότητας, και στην παρηγορητική φροντίδα, χωρίς διακρίσεις για οποιονδήποτε λόγο·

    19.

    καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν και να προωθήσουν τα σεξουαλικά και αναπαραγωγικά δικαιώματα και να διασφαλίσουν την καθολική πρόσβαση σε υπηρεσίες και προϊόντα σεξουαλικής και γενετήσιας υγείας·

    20.

    καλεί την Επιτροπή να υιοθετήσει μια τεκμηριωμένη και βασιζόμενη στα ανθρώπινα δικαιώματα προσέγγιση για την αντιμετώπιση των δημογραφικών προκλήσεων στην ΕΕ, διασφαλίζοντας ότι όλοι οι κάτοικοι της ΕΕ μπορούν να υλοποιήσουν πλήρως τη σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία και τα δικαιώματά τους· καταδικάζει κάθε απόπειρα χειραγώγησης της δημογραφικής αλλαγής με σκοπό την υπονόμευση της ισότητας των φύλων και της σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας και των συναφών δικαιωμάτων, και καλεί την Επιτροπή και το Συμβούλιο να υπερασπιστούν εν προκειμένω τις αξίες της Ένωσης·

    21.

    υπογραμμίζει την ύψιστη σημασία της πλήρους προστασίας του δικαιώματος φροντίδας και στήριξης των ηλικιωμένων, της εξασφάλισης της πρόσβασής τους σε οικονομικά προσιτές, ποιοτικές και ολιστικές υπηρεσίες φροντίδας και υποστήριξης, προσαρμοσμένων στις ατομικές ανάγκες, και της προώθησης της ευημερίας, της αυτονομίας, της ανεξαρτησίας και της κοινωνικής ένταξης, χωρίς καμία μορφή διάκρισης· τονίζει τον καίριο ρόλο των επαρκώς χρηματοδοτούμενων συστημάτων κοινωνικής προστασίας ώστε η φροντίδα να καταστεί οικονομικά προσιτή και πραγματικά προσβάσιμη·

    22.

    καλεί την Επιτροπή να προτείνει μια συμφωνία φροντίδας για την Ευρώπη και ένα ευρωπαϊκό πρόγραμμα φροντιστών, με στόχο τη μετάβαση προς μια οικονομία φροντίδας που συνεπάγεται σχετικές επενδύσεις και νομοθεσία σε επίπεδο ΕΕ, και μια ολοκληρωμένη προσέγγιση για όλες τις ανάγκες και τις υπηρεσίες φροντίδας, θεσπίζοντας ελάχιστα πρότυπα και ποιοτικές κατευθυντήριες γραμμές για τη φροντίδα καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής, συμπεριλαμβανομένων των παιδιών, των ηλικιωμένων και των ατόμων με μακροπρόθεσμες ανάγκες, με σκοπό τον εντοπισμό και την αναγνώριση των διαφόρων μορφών παροχής άτυπης φροντίδας στην Ευρώπη, καθώς και τη διασφάλιση οικονομικής στήριξης για τους φροντιστές, κατάλληλες περιόδους άδειας και οικονομικά προσιτές υπηρεσίες, μεταξύ άλλων·

    23.

    ζητεί να εγκριθούν τα αναγκαία μέτρα για την προώθηση υψηλότερων ποσοστών απασχόλησης μεταξύ των γυναικών, όπως οικονομικά προσιτές υπηρεσίες μέριμνας και φύλαξης παιδιών, επαρκείς περίοδοι γονικής άδειας και ευελιξία ως προς το ωράριο και τον τόπο εργασίας και για τους άνδρες· υπενθυμίζει ότι, σύμφωνα με τις προβλέψεις του ΟΟΣΑ, η πλήρης σύγκλιση των ποσοστών συμμετοχής των δύο φύλων θα επέφερε αύξηση του κατά κεφαλήν ΑΕγχΠ κατά 12,4 % έως το 2030·

    24.

    καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να ακολουθήσουν μια προσέγγιση «υγεία σε όλες τις πολιτικές», αξιολογώντας τον αντίκτυπο των επιλογών πολιτικής στην υγεία σε όλους τους σχετικούς τομείς·

    25.

    υπενθυμίζει ότι, για να επιτευχθούν υψηλότερα ποσοστά γεννήσεων, απαιτούνται περισσότερες επαγγελματικές ευκαιρίες, σταθερή απασχόληση και στέγαση, αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας και διαβίωσης, ευέλικτες ρυθμίσεις εργασίας, γενναιόδωρα οικογενειακά επιδόματα και αμειβόμενη γονική άδεια και για τους δύο γονείς, ποιοτική φροντίδα των παιδιών από πολύ μικρή ηλικία, καθώς και ισότιμη κατανομή της μη αμειβόμενης φροντίδας και των οικιακών ευθυνών μεταξύ ανδρών και γυναικών· τονίζει ότι, υπό το πρίσμα των δημογραφικών μεταβολών και των προβλεπόμενων αυξήσεων στο προσδόκιμο ζωής, είναι κεντρικής σημασίας να διασφαλίζεται η πλήρης συμμετοχή των γυναικών στην αγορά εργασίας χωρίς διαλείμματα και διακοπές στην επαγγελματική σταδιοδρομία και χωρίς μετάβαση σε μερική ή προσωρινή απασχόληση, ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος φτώχειας για τις ηλικιωμένες γυναίκες· ως εκ τούτου, καλεί επιτακτικά τα κράτη μέλη να μεταφέρουν σε εθνικό επίπεδο και να εφαρμόσουν άμεσα και πλήρως την οδηγία για την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής και τα καλεί να υπερβούν τα ελάχιστα πρότυπα που τίθενται από την οδηγία·

    26.

    καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διερευνήσουν περαιτέρω φιλικές προς τον χρήστη, ασφαλείς και προσβάσιμες υποστηρικτικές ψηφιακές τεχνολογίες, τηλεπικοινωνίες και τηλεϊατρική, ιδίως σε περιοχές που πλήττονται από δημογραφική παρακμή και σε απομακρυσμένες περιοχές· υπογραμμίζει ότι η χρήση αυτών των τεχνολογιών θα πρέπει να συνάδει πλήρως με το υφιστάμενο πλαίσιο προστασίας δεδομένων, ενώ τα δεοντολογικά ζητήματα που σχετίζονται με τη χρήση της τεχνολογίας στον τομέα της υγείας θα πρέπει πάντα να λαμβάνονται δεόντως υπόψη· ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να δημιουργήσουν κέντρα ημερήσιας φροντίδας για ηλικιωμένους κοντά σε σχολεία και βρεφονηπιακούς σταθμούς, τα οποία θα μπορούσαν να ενισχύσουν τους δεσμούς μεταξύ των γενεών·

    27.

    πιστεύει ότι όλοι οι άνθρωποι θα πρέπει να έχουν το δικαίωμα να επιλέγουν ποιοτικές υπηρεσίες φροντίδας, κατάλληλες για εκείνους και τις οικογένειές τους· πιστεύει ότι η προσέγγιση όσον αφορά την ανάπτυξη υπηρεσιών φροντίδας θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη όλες τις κατηγορίες αποδεκτών και τις διαφορές τους, αλλά και τη μεγάλη ποικιλία προτιμήσεών τους σε ό,τι αφορά τα είδη των υπηρεσιών φροντίδας που απαιτούν· σημειώνει ότι οι υπηρεσίες φροντίδας θα πρέπει να αναπτύσσονται με τρόπο ώστε να ενισχύουν την συνέχεια της φροντίδας, την προληπτική υγειονομική περίθαλψη, την αποκατάσταση και την ανεξάρτητη διαβίωση·

    28.

    ζητεί τη θέσπιση ενός ρυθμιστικού πλαισίου που θα εγγυάται ποιοτικές υπηρεσίες φροντίδας, τηλεδιασκέψεις και τηλεϊατρική, παρέχοντας στους επαγγελματίες του τομέα της φροντίδας νομικές διασφαλίσεις και καθορίζοντας τις αναγκαίες απαιτήσεις για την κατάρτιση, με σκοπό την εξασφάλιση φροντίδας και πρωτοβάθμιας φροντίδας για όλους τους πολίτες της ΕΕ, ανεξάρτητα από την ηλικία τους, σε όλες τις γεωγραφικές περιοχές·

    29.

    ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να στηρίξουν ευέλικτα, επαρκή και εξατομικευμένα μοντέλα φροντίδας, και τονίζει ότι η ενεργός, υγιής γήρανση, η ευημερία και η απασχολησιμότητα των ηλικιωμένων σε ηλικία εργασίας είναι ουσιαστικής σημασίας για τη διασφάλιση της βιωσιμότητας των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης και φροντίδας· καλεί τα κράτη μέλη να στηρίξουν την ανάπτυξη φιλικών προς τους ηλικιωμένους περιβαλλόντων και λύσεων φροντίδας στο σπίτι, την οικογένεια και την κοινότητα, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων με άνοια, να αναπτύξουν ένα δημόσιο δίκτυο υπηρεσιών υποστήριξης και ιατρικού εξοπλισμού, να προωθήσουν την κινητικότητα, την ανεξάρτητη διαβίωση, την κοινωνική ένταξη και αυτονομία, και να διευκολύνουν τις πρωτοβουλίες της κοινωνίας των πολιτών και της κοινωνικής οικονομίας για τα θέματα αυτά·

    30.

    καλεί τα κράτη μέλη να αναγνωρίσουν καλύτερα την αξία της άτυπης φροντίδας, να βελτιώσουν την κοινωνική προστασία και τις διάφορες μορφές στήριξης των άτυπων φροντιστών, να παράσχουν επαγγελματική υποστήριξη, κατάρτιση και συμβουλευτική από ομοτίμους σε ανεπίσημους φροντιστές, και να θεσπίσουν, σε στενή συνεργασία με τους κοινωνικούς εταίρους, διάφορες μορφές περιοδικής αρωγής για τα μέλη της οικογένειας που φροντίζουν ηλικιωμένους, ιδίως όσων χρειάζονται υπηρεσίες φροντίδας κατά την ανάπαυλα και ημερήσιας φροντίδας, καθώς και υποστηρικτικές υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένων ευέλικτων ρυθμίσεων εργασίας· ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να προτείνουν στοχευμένες στρατηγικές για να βοηθήσουν τους άτυπους φροντιστές και να αναγνωρίσουν τη συμβολή τους στη φροντίδα των ηλικιωμένων, και να υποβάλουν προτάσεις για επαρκείς υπηρεσίες αρωγής· τονίζει ότι η παροχή άτυπης φροντίδας θα πρέπει να αποτελεί επιλογή και ότι θα πρέπει να προωθούνται οι επίσημες υπηρεσίες φροντίδας·

    31.

    ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να αναπτύξουν δράσεις εθελοντισμού και βοήθειας για ηλικιωμένους, καθώς αυτό μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο σε καταστάσεις κρίσης, όπως αποδεικνύεται από την πανδημία της νόσου COVID-19·

    32.

    καλεί τα κράτη μέλη να καταπολεμήσουν τη φτώχεια των γυναικών, ιδίως σε μεταγενέστερη ηλικία, η οποία έχει αρνητικό αντίκτυπο τόσο στην κοινωνική ασφάλιση των γυναικών όσο και στα επίπεδα του ΑΕγχΠ της ΕΕ, και να διασφαλίσουν την κατάλληλη κοινωνική προστασία των εργαζομένων·

    33.

    καλεί τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν την πρόσβαση σε υπηρεσίες αποκατάστασης και επανένταξης με σκοπό τη στήριξη των εργαζομένων μεγαλύτερης ηλικίας ώστε να επιστρέψουν στην αγορά εργασίας μετά από διακοπές της σταδιοδρομίας τους στον τομέα της υγείας, εφόσον το επιθυμούν, δεδομένου ότι η ενεργός γήρανση είναι καίριας σημασίας για την υγεία·

    34.

    τονίζει πως το γεγονός της εκθήλυνσης της φτώχειας οφείλεται σε διάφορους παράγοντες μεταξύ των οποίων οι ανισότητες μεταξύ των φύλων στην εξέλιξη της σταδιοδρομίας, το γεγονός ότι οι γυναίκες απασχολούνται συχνά με άτυπες συμβάσεις, η απουσία καθεστώτος κοινωνικής ασφάλισης για τους συντρόφους που βοηθούν τους αυτοαπασχολούμενους εργαζομένους και η φτώχεια σε νοικοκυριά με επικεφαλής μόνες μητέρες·

    35.

    τονίζει ότι η έξαρση της νόσου COVID-19 χρησίμευσε ως απόδειξη του πόσο σημαντικό είναι τα κράτη μέλη να διαθέτουν ισχυρά, χωρίς αποκλεισμούς και ανθεκτικά στις κρίσεις συστήματα υγείας· καλεί τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν επαρκή αριθμό επαγγελματιών στον τομέα των υπηρεσιών υγείας και περίθαλψης και να διασφαλίσουν την πρόσβαση στη γηριατρική ιατρική σε ολόκληρη την ΕΕ· καλεί τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν κατάλληλες συνθήκες εργασίας και απασχόλησης στα επαγγέλματα του ιατρικού τομέα και της περίθαλψης και να επενδύσουν στην εκπαίδευση και την κατάρτιση ως μέσο διασφάλισης της ποιότητας της παρεχόμενης περίθαλψης· επισημαίνει την ανάγκη δημιουργίας κινήτρων που θα ενισχύσουν το ενδιαφέρον για το επάγγελμα του φροντιστή ηλικιωμένων·

    Κοινωνική προστασία και κοινωνική ένταξη

    36.

    καλεί τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ένα αξιοπρεπές βιοτικό επίπεδο για τους ηλικιωμένους, και ζητεί εν προκειμένω να ανταλλάσσουν βέλτιστες πρακτικές ιδίως όσον αφορά τον καθορισμό της ελάχιστης σύνταξης γήρατος·

    37.

    καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αναπτύξουν συστάσεις για τη μείωση του κινδύνου της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού στις μεγαλύτερες ηλικίες, με ιδιαίτερη έμφαση στο συνταξιοδοτικό χάσμα μεταξύ των φύλων, στα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας με αναπηρία, στους ηλικιωμένους μετανάστες, στους ηλικιωμένους Ρομά, στα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας που ανήκουν σε εθνοτικές, φυλετικές, γλωσσικές ή σεξουαλικές μειονότητες και σε άλλες ομάδες που πλήττονται δυσανάλογα από τη φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό· ενθαρρύνει την επιτροπή κοινωνικής προστασίας να αφιερώσει μεγαλύτερο μέρος της ανάλυσής της σε ομάδες που αντιμετωπίζουν υψηλά ποσοστά φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού·

    Ενεργός γήρανση

    38.

    τονίζει ότι η δημιουργία και η εφαρμογή κατάλληλων για την ηλικία ευκαιριών διά βίου μάθησης αποτελεί ζωτικό και απαραίτητο στοιχείο για την ενίσχυση της κοινωνικής και οικονομικής βιωσιμότητας και της προσωπικής ευημερίας· καλεί τα κράτη μέλη να επενδύσουν στις δεξιότητες και την εκπαίδευση και να αναπτύξουν προγράμματα τυπικής, μη τυπικής και άτυπης εκπαίδευσης, κατάρτισης και διά βίου μάθησης, καθώς και ευκαιρίες για καλύτερη ένταξη των ηλικιωμένων, συμπεριλαμβανομένης της διαδικτυακής εκπαίδευσης, είτε εξακολουθούν να ανήκουν στην αγορά εργασίας είτε είναι ήδη συνταξιούχοι·

    39.

    τονίζει, στο πλαίσιο αυτό, την ανάγκη ενίσχυσης των ψηφιακών δεξιοτήτων των ηλικιωμένων, οι οποίες μπορούν όχι μόνο να τους βοηθήσουν να επωφεληθούν από την επιγραμμική εκπαίδευση, αλλά και να βελτιώσουν την πρόσβασή τους στην υγειονομική περίθαλψη και σε άλλες ψηφιακές υπηρεσίες· ζητεί προσβάσιμα και οικονομικά προσιτά προγράμματα ανάπτυξης ψηφιακών δεξιοτήτων που είναι εξειδικευμένα για να καλύπτουν τις ανάγκες των ηλικιωμένων· καλεί την Επιτροπή να αναλάβει συγκεκριμένες δράσεις με στόχο τους ηλικιωμένους· καλεί, επιπλέον, την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να στηρίξουν πρωτοβουλίες αναβάθμισης των δεξιοτήτων και επανειδίκευσης, ιδίως για τις ευάλωτες ομάδες, προκειμένου να βοηθήσουν τους ανθρώπους να βρουν ποιοτική θέση εργασίας και να ανταποκριθούν στις ανάγκες της αγοράς εργασίας, να αντιμετωπίσουν το ψηφιακό χάσμα και να διασφαλίσουν ότι τα άτομα αυτά προσαρμόζονται αποτελεσματικά και επωφελούνται από καινοτόμες μεθόδους διαχείρισης και εργασίας και ψηφιακές λύσεις, όπως η τηλεργασία·

    40.

    καλεί τα κράτη μέλη να χρησιμοποιήσουν τα κονδύλια του ΕΚΤ+ και του ΕΤΠΑ για τη στήριξη της δημιουργίας ποιοτικών θέσεων εργασίας, την προώθηση καλύτερης ισορροπίας μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής και την παροχή ευκαιριών απασχόλησης σε περιοχές που αντιμετωπίζουν κίνδυνο πληθυσμιακής συρρίκνωσης, με ιδιαίτερη έμφαση στη βελτίωση της συμμετοχής των γυναικών στην αγορά εργασίας· τονίζει τη σημασία των συμβουλευτικών υπηρεσιών, της δια βίου μάθησης και των προγραμμάτων επανεκπαίδευσης και αναβάθμισης των δεξιοτήτων για εργαζομένους κάθε ηλικίας·

    41.

    καλεί τα κράτη μέλη και το ευρωπαϊκό δίκτυο δημόσιων υπηρεσιών απασχόλησης να αναπτύξουν ανταλλαγές πρακτικών για την ένταξη των ηλικιωμένων ατόμων που αναζητούν εργασία στην αγορά εργασίας·

    42.

    επικροτεί τη δέσμευση της Επιτροπής για αξιοπρεπείς μισθούς για όλους τους εργαζομένους, είτε μέσω θεσμικών ελάχιστων μισθών είτε μέσω συλλογικών διαπραγματεύσεων·

    43.

    υπογραμμίζει το γεγονός ότι η αντιμετώπιση των δημογραφικών μεταβολών θα πρέπει να ακολουθεί μια βασισμένη στα δικαιώματα προσέγγιση, η οποία προωθεί και δημιουργεί ίσες ευκαιρίες, διάλογο και αλληλεγγύη αντί του ανταγωνισμού μεταξύ ατόμων διαφορετικών γενεών·

    44.

    καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν την ορθή υλοποίηση της οδηγίας για την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής και να στηρίξουν περιφερειακές και τοπικές πρωτοβουλίες και σχέδια που έχουν στόχο την επίτευξη καλύτερης ισορροπίας μεταξύ επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής για τους άνδρες και τις γυναίκες·

    45.

    επικροτεί την πρόταση της Επιτροπής να ξεκινήσει ένα πρόγραμμα για «εθελοντές στον ψηφιακό τομέα» (53), το οποίο θα δώσει τη δυνατότητα σε προσοντούχους νέους και πεπειραμένους ηλικιωμένους να μοιραστούν τις ψηφιακές τους ικανότητες με παραδοσιακές επιχειρήσεις· ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να αναπτύξουν τον εθελοντισμό και την καθοδήγηση για τη μεταφορά γνώσεων μεταξύ των γενεών, προκειμένου να αντιμετωπιστεί ο κοινωνικός αποκλεισμός και να καταστεί δυνατή η ανταλλαγή δεξιοτήτων και εμπειριών, να ενθαρρυνθεί η αναβάθμιση των δεξιοτήτων νεότερων και μεγαλύτερων σε ηλικία εργαζομένων και να διατηρηθούν τα παραδοσιακά επαγγέλματα ως μέρος της ευρωπαϊκής κληρονομιάς·

    46.

    καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να γεφυρώσουν το ψηφιακό χάσμα και να διερευνήσουν περαιτέρω τις δυνατότητες κοινωνικής ένταξης και ένταξης στην αγορά εργασίας των ατόμων μεγαλύτερης ηλικίας σε ηλικία εργασίας, ιδίως όσων χρειάζεται να παραμένουν κατ’ οίκον, χρησιμοποιώντας το διαδίκτυο, άλλες τεχνολογίες της πληροφορίας και την τεχνητή νοημοσύνη για πολιτιστικούς, ψυχαγωγικούς, εκπαιδευτικούς, εργασιακούς, επικοινωνιακούς και ιατρικούς σκοπούς, συμπεριλαμβανομένης της τηλεειδοποίησης και της τηλεϊατρικής με ασφαλή τρόπο, και διασφαλίζοντας το υψηλότερο επίπεδο προστασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, αναγνωρίζοντας παράλληλα τη σημασία της άμεσης προσωπικής επαφής και μιας αξιοπρεπούς και ανθρωποκεντρικής προσέγγισης· ζητεί ειδικότερα στρατηγικές για τη βελτίωση των ψηφιακών δεξιοτήτων, της συνδεσιμότητας και της πρόσβασης σε συσκευές στις υποδομές μακροχρόνιας φροντίδας·

    47.

    σημειώνει ότι η βελτίωση της συνδεσιμότητας και της προσβασιμότητας των υπηρεσιών στις αγροτικές και τις απομακρυσμένες περιοχές είναι κρίσιμης σημασίας για την αντιμετώπιση της μείωσης του πληθυσμού αυτών των περιοχών καθώς και του κοινωνικού και ψηφιακού αποκλεισμού του ηλικιωμένου πληθυσμού που ζει σε αυτές· καλεί συνεπώς τα κράτη μέλη να αναγνωρίσουν τη σημασία των αγροτικών και απομακρυσμένων περιοχών σε όλη την ποικιλομορφία τους και να ενισχύσουν τις δυνατότητές τους με μέτρα τόνωσης των επενδύσεων στην τοπική οικονομία, προώθησης της επιχειρηματικότητας και βελτίωσης των υποδομών τους·

    48.

    καλεί την Επιτροπή να στηρίξει τα κράτη μέλη στην προσπάθεια καταπολέμησης της φτώχειας, η οποία πλήττει κυρίως τις μόνες μητέρες και έχει οξυνθεί περαιτέρω λόγω της κρίσης με αποτέλεσμα να οδηγεί στην αύξηση του κοινωνικού αποκλεισμού·

    49.

    υπογραμμίζει τον ουσιαστικό αντίκτυπο που έχουν οι συνεχώς εξελισσόμενες ψηφιακές τεχνολογίες στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων και, ως εκ τούτου, τονίζει την ανάγκη για διαδίκτυο υψηλής ταχύτητας, καθώς και ζωτικό και επικαιροποιημένο τεχνολογικό εξοπλισμό στα σχολεία, τα νοσοκομεία και όλες τις άλλες σχετικές εγκαταστάσεις δημόσιων υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένης της αποτελεσματικής ηλεκτρονικής διακυβέρνησης· θεωρεί ότι οι δυνατότητες που δημιουργούνται με τη δια βίου μάθηση, σε συνδυασμό με την ψηφιοποίηση, είναι ουσιαστικής σημασίας ώστε να παρέχονται στον γηράσκοντα πληθυσμό των αγροτικών και απομακρυσμένων περιοχών ποικίλες ευκαιρίες, συμπεριλαμβανομένου ενός πρόσθετου εισοδήματος· καλεί, ως εκ τούτου, την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να στηρίξουν εκπαιδευτικά προγράμματα και προγράμματα κατάρτισης, τα οποία βοηθούν τον γηράσκοντα πληθυσμό να αναπτύξει δεξιότητες και να αποκτήσει γνώση σε τομείς όπως το ηλεκτρονικό εμπόριο, το διαδικτυακό μάρκετινγκ και οι ΤΠΕ· καλεί τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι όλα τα νοικοκυριά και οι δημόσιοι οργανισμοί έχουν πρόσβαση σε διαδίκτυο υψηλής ταχύτητας και σε ψηφιακό εξοπλισμό και να προωθήσουν την απόκτηση ψηφιακών δεξιοτήτων, ιδίως για τις ευάλωτες ομάδες·

    50.

    θεωρεί ότι η πράσινη και ψηφιακή μετάβαση της ΕΕ θα πρέπει να αξιοποιήσει το πλήρες δυναμικό των γηρασκουσών αγροτικών κοινοτήτων· υπενθυμίζει, στο πλαίσιο αυτό, πόσο σημαντικό είναι να διασφαλιστεί η πρόσβαση στο ευρυζωνικό διαδίκτυο και σε βασικές υπηρεσίες στις αγροτικές περιοχές, η υιοθέτηση ψηφιακών δεξιοτήτων και νέων προσεγγίσεων για τη βιώσιμη ανάπτυξη, όπως η ιδέα των έξυπνων χωριών και ο βιώσιμος μετασχηματισμός του συστήματος διατροφής·

    51.

    τονίζει ότι, συνεπεία των εξελίξεων, της ψηφιοποίησης και της εξειδίκευσης στη γεωργία, απαιτείται, τόσο για τους εργαζόμενους όσο και για τους νεοεισερχόμενους στον κλάδο, επαρκές επίπεδο ψηφιακής, τεχνικής και οικονομικής κατάρτισης και ζητεί την προώθηση προγραμμάτων ανταλλαγής, συζητήσεων, διαδικτυακών προγραμμάτων κατάρτισης και εξ αποστάσεως εκπαίδευσης·

    52.

    καλεί τα κράτη μέλη να λάβουν υπόψη τους τις ιδιαίτερες συνθήκες όσον αφορά τους εργαζόμενους μεγαλύτερης ηλικίας στην αγορά εργασίας, λαμβάνοντας μέτρα όπως η εξατομικευμένη κατάρτιση και το βελτιστοποιημένο ωράριο εργασίας·

    53.

    καλεί την Επιτροπή να βοηθήσει τα κράτη μέλη να χρησιμοποιούν περισσότερο τα διαρθρωτικά ταμεία για την πραγματοποίηση επενδύσεων σε δημόσιες υποδομές φροντίδας παιδιών, ηλικιωμένων και εξαρτώμενων ατόμων·

    54.

    καλεί τα κράτη μέλη να υποστηρίξουν τη λειτουργία και την ανάπτυξη οργανισμών από/για ηλικιωμένους και άλλων μορφών κοινωνικής συμμετοχής·

    55.

    καλεί την Επιτροπή και την Επιτροπή Κοινωνικής Προστασίας να μελετήσουν βαθύτερα τις άτυπες πορείες στην αγορά εργασίας στο πλαίσιο της επόμενης έκθεσης για την επάρκεια των συντάξεων, αναλύοντας πλήρως το συνταξιοδοτικό χάσμα μεταξύ των φύλων σε όλες τις διαστάσεις του και στους τρεις πυλώνες των συνταξιοδοτικών συστημάτων· καλεί επίσης την Επιτροπή να αξιολογήσει την επάρκεια των ελάχιστων συντάξεων, οι οποίες έχουν ιδιαίτερη σημασία για την αποφυγή της φτώχειας στην τρίτη ηλικία·

    56.

    υπογραμμίζει ότι η αναδυόμενη οικονομία της τρίτης ηλικίας θα μπορούσε να μετατραπεί σε έναν από τους κύριους οικονομικούς μοχλούς, ιδίως στις αγροτικές περιοχές, και θα μπορούσε να παράσχει ευκαιρίες στους τομείς της υγείας και της μακροχρόνιας περίθαλψης για προσφορά περίθαλψης υψηλής ποιότητας με αποτελεσματικότερο τρόπο· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να λάβουν υπόψη το δυναμικό της οικονομίας της τρίτης ηλικίας στις ενωσιακές και εθνικές στρατηγικές και να το προωθήσουν πιο δυναμικά, μεταξύ άλλων στον τουρισμό και τις πολιτιστικές ανταλλαγές που απευθύνονται στους ηλικιωμένους·

    57.

    επισημαίνει ότι για τις εξόχως απόμακρες περιοχές που είναι ιδιαίτερα εκτεθειμένες σε κίνδυνο μείωσης του πληθυσμού απαιτείται μια ειδική δέσμη μέτρων για την άμβλυνση των αρνητικών δημογραφικών μεταβολών που αυτές συχνά αντιμετωπίζουν· καλεί τα κράτη μέλη να χρησιμοποιήσουν τα διαθέσιμα διαρθρωτικά και επενδυτικά ταμεία προορατικά για την αντιμετώπιση των προκλήσεων που αντιμετωπίζουν αυτές οι περιφέρειες·

    58.

    καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να μεριμνήσουν για τη συμμετοχή οργανώσεων που εκπροσωπούν και διαφυλάσσουν τα συμφέροντα των ηλικιωμένων κατά τη λήψη αποφάσεων που τους αφορούν·

    59.

    τονίζει ότι η τηλεργασία μπορεί να προσφέρει πολλές ευκαιρίες σε απομακρυσμένες περιοχές, καθώς αποτελεί έναν από τους καλύτερους τρόπους χρήσης των ψηφιακών τεχνολογιών προκειμένου να διατηρηθεί ο πληθυσμός των αγροτικών και απομακρυσμένων περιοχών και ταυτόχρονα να ωφεληθούν οι τοπικές κοινότητες και οι οικονομίες τους· καλεί την Επιτροπή να προτείνει ένα ευρωπαϊκό θεματολόγιο τηλεργασίας με σκοπό την ανάπτυξη ενός νομοθετικού πλαισίου που θα καθορίζει σαφή ελάχιστα πρότυπα και όρους για την τηλεργασία σε ολόκληρη την ΕΕ·

    60.

    καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να ενσωματώσουν τα δικαιώματα των ηλικιωμένων με αναπηρία σε όλες τις πολιτικές και τα προγράμματα που σχετίζονται με την αναπηρία και τη γήρανση, διασφαλίζοντας την πλήρη συμμόρφωση με τη Σύμβαση για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρίες·

    Ειδικές πολιτικές και έρευνα

    61.

    καλεί τα κράτη μέλη να χρησιμοποιήσουν κονδύλια της ΕΕ και ιδιωτικές επενδύσεις σε συνδυασμό με εθνικές και τοπικές επενδύσεις για την παροχή οικονομικά προσιτής, επαρκούς, ασφαλούς και προσβάσιμης στέγασης και για την προσαρμογή των κτιρίων στις ανάγκες των ηλικιωμένων, ευάλωτων και μειονεκτούντων ατόμων· τονίζει ότι τα κτίρια θα πρέπει να διαθέτουν χαρακτηριστικά προσβασιμότητας· τονίζει ότι ασφαλής στέγαση είναι η στέγαση στο πλαίσιο της οποίας έχει μειωθεί η πιθανότητα κινδύνων, ενώ διευκολύνεται η αντίδραση σε περίπτωση κινδύνου· υπενθυμίζει ότι η προσβάσιμη στέγαση θα πρέπει να συνοδεύεται από επαρκείς υποδομές·

    62.

    υπογραμμίζει τον κρίσιμο ρόλο των περιφερειακών και τοπικών αρχών στην ουσιαστική και βιώσιμη αντιμετώπιση των δημογραφικών ζητημάτων που επιδεινώνονται συνεχώς στις αγροτικές και απομακρυσμένες περιοχές·

    63.

    καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να προωθήσουν βέλτιστες πρακτικές για μια αποτελεσματική πολιτική για τη γήρανση·

    64.

    καλεί τα κράτη μέλη να προωθήσουν πρωτοβουλίες για την ενίσχυση των δεσμών μεταξύ των γενεών και να στηρίξουν τους ηλικιωμένους οι οποίοι, για λόγους υγείας ή για οικονομικούς λόγους, πρέπει να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους για να βρουν οικονομικά προσιτή στέγαση που να καλύπτει τις ανάγκες τους·

    65.

    καλεί τα κράτη μέλη να λάβουν υπόψη τους τη διάσταση του φύλου κατά τη μεταρρύθμιση των συνταξιοδοτικών συστημάτων και την προσαρμογή των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης, δεδομένων των διαφορών μεταξύ γυναικών και ανδρών ως προς τα πρότυπα εργασίας και του υψηλότερου κινδύνου διακριτικής μεταχείρισης σε βάρος των ηλικιωμένων γυναικών στην αγορά εργασίας·

    66.

    καλεί τα κράτη μέλη να εμποδίσουν και να αποκαταστήσουν τη βία κατά των ηλικιωμένων γυναικών στο πλαίσιο των εθνικών τους δράσεων αντιμετώπισης της νόσου COVID-19, συμπεριλαμβανομένων γραμμών βοήθειας και υπηρεσιών υποστήριξης, με ιδιαίτερη προσοχή στις υποδομές παροχής κλειστής φροντίδας σε ιδρύματα·

    67.

    ζητεί από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αναπτύξουν αποτελεσματικά προγράμματα καταπολέμησης της βίας κατά των γυναικών τα οποία ενσωματώνουν τη διάσταση της ηλικίας προκειμένου να εμποδίζεται η σωματική, σεξουαλική, ψυχολογική και οικονομική βία σε βάρος των ηλικιωμένων, οι περισσότεροι από τους οποίους είναι γυναίκες· προτείνει να διεξαχθούν στατιστικές έρευνες σχετικά με την αύξηση της βίας κατά των ηλικιωμένων, με στόχο να αναδειχθεί το σοβαρό αυτό πρόβλημα — το οποίο οι ηλικιωμένοι συνήθως δεν είναι σε θέση να καταγγείλουν, αποδεχόμενοι την κακομεταχείριση που υφίστανται ως κάτι σύμφυτο με τη γήρανση και την εξάρτησή τους — και προκειμένου να καταπολεμηθεί η κακοποίηση των ηλικιωμένων αποτελεσματικότερα και πιο αποφασιστικά από το σύνολο της κοινωνίας·

    68.

    τονίζει ότι η προστατευόμενη στέγαση και η υποστηριζόμενη στέγαση μπορούν να συντελέσουν στην αποϊδρυματοποίηση της περίθαλψης· καλεί τα κράτη μέλη να διερευνήσουν τις δυνατότητες προώθησης της προστατευόμενης, υποστηριζόμενης και διαγενεακής στέγασης, καθώς και των προσαρμογών της στέγασης βάσει ποιοτικών κριτηρίων·

    69.

    ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να πραγματοποιήσουν ενημερωτικές και εκπαιδευτικές εκστρατείες και δράσεις ειδικά για τους ηλικιωμένους σχετικά με την οδική ασφάλεια, καταδεικνύοντας τον αντίκτυπο που έχουν στην ικανότητα οδικής κυκλοφορίας οι μεταβολές στις βιολογικές λειτουργίες και η επιδείνωση των ψυχοκινητικών δεξιοτήτων, βελτιώνοντας έτσι την ασφάλεια για όλους τους χρήστες του οδικού δικτύου·

    70.

    ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να αυξήσουν τις δαπάνες από το ΕΚΤ+, το ΕΤΠΑ και το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης για την κατάρτιση και την επανεκπαίδευση των εργαζομένων μεγαλύτερης ηλικίας, διασφαλίζοντας ισότιμη πρόσβαση στις δημόσιες υπηρεσίες, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στην ενθάρρυνση των επιχειρήσεων να απασχολούν εργαζομένους μεγαλύτερης ηλικίας και στην προσαρμογή των δημόσιων υποδομών, συμπεριλαμβανομένων των μεταφορών, και των δημόσιων χώρων στις ανάγκες των ηλικιωμένων· καλεί τα κράτη μέλη να προωθήσουν τις επενδύσεις στις δημόσιες υπηρεσίες στις αγροτικές περιοχές με τη βοήθεια των διαρθρωτικών ταμείων, οι οποίες θα προσελκύσουν τη νεότερη γενιά και θα αυξήσουν την ευημερία των ηλικιωμένων που ζουν σε αυτές τις περιοχές· ζητεί μεγαλύτερη χρήση των κονδυλίων του Ευρωπαϊκού Γεωργικού Ταμείου Αγροτικής Ανάπτυξης για την αντιμετώπιση της απομόνωσης και του κοινωνικού αποκλεισμού των ηλικιωμένων σε αγροτικές και μειονεκτούσες περιοχές, με ιδιαίτερη έμφαση στις περιοχές που κινδυνεύουν από μείωση του πληθυσμού· καλεί τα κράτη μέλη να αξιοποιήσουν εν προκειμένω τις δυνατότητες που προσφέρει το Next Generation EU·

    71.

    υπογραμμίζει τη σημασία της ύπαρξης κατάλληλων, αξιόπιστων και συγκρίσιμων δεδομένων ως βάση των πολιτικών και των μέτρων αντιμετώπισης των δημογραφικών προκλήσεων· καλεί την Επιτροπή να αναθεωρήσει το στατιστικό πλαίσιο της ΕΕ μέσω της αύξησης του ανώτατου ορίου ηλικίας για τη συλλογή δεδομένων, διασφαλίζοντας την ένταξη ατόμων που ζουν σε ιδρύματα και παρέχοντας αναλυτικά δεδομένα ανά φύλο και ηλικία, με πλήρη σεβασμό των προτύπων για την ιδιωτικότητα και τα θεμελιώδη δικαιώματα· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να συλλέξουν περισσότερα στοιχεία και να ενισχύσουν τη στήριξή τους για την ανάπτυξη της έρευνας σχετικά με την υγιή γήρανση και τις ασθένειες που συνδέονται με τους ηλικιωμένους και τις συνθήκες διαβίωσης των ηλικιωμένων·

    72.

    επικροτεί το σχέδιο δράσης για τον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων και ζητεί την ταχεία και αποτελεσματική εφαρμογή των αρχών που περιγράφονται στον πυλώνα· καλεί την Επιτροπή, προκειμένου να βελτιωθεί και να ενισχυθεί η εκπροσώπηση των ηλικιωμένων στη νομοθετική διαδικασία της ΕΕ, με τρόπο που να προσομοιάζει στο υφιστάμενο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο Νέων, να εξετάσει το ενδεχόμενο χρηματοδότησης μιας τέτοιας πρωτοβουλίας από το πρόγραμμα «Δικαιώματα, ισότητα και ιθαγένεια» της ΕΕ·

    73.

    καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να επικεντρώσουν τις δράσεις τους στην αύξηση των ετών υγιούς ζωής των ηλικιωμένων· υπογραμμίζει, στο πλαίσιο αυτό, τη σημασία των προγραμμάτων για τη διά βίου προαγωγή της υγείας και την εκπαίδευση, την πρόληψη των ασθενειών και την τακτική εξέταση και την ανάληψη νέων πρωτοβουλιών, όπως καλύτερες πολιτικές πρόληψης των ασθενειών και αποτελεσματικότερα προγράμματα υγειονομικής περίθαλψης για την τόνωση της διαδικασίας υγιούς γήρανσης· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να συμμετάσχουν ενεργά στη Δεκαετία Υγιούς Γήρανσης της ΠΟΥ καταρτίζοντας σχέδια για την υγιή γήρανση στην ΕΕ που θα καλύπτουν την πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας και περίθαλψης, καθώς και στρατηγικές για την προαγωγή και την πρόληψη της υγείας· καλεί την Επιτροπή να καταρτίσει ένα φιλόδοξο ερευνητικό θεματολόγιο για τη σωματική και ψυχική υγεία στο πλαίσιο του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη»· ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να εξετάσουν το ενδεχόμενο χρήσης των πόρων που παρέχονται από το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο και το Next Generation EU για τον σκοπό αυτό·

    74.

    καλεί τα κράτη μέλη να ενθαρρύνουν τις διαγενεακές ανταλλαγές, μεταξύ άλλων, προωθώντας την εθελοντική εργασία των νέων για τους ηλικιωμένους, και να προωθήσουν και να χρηματοδοτήσουν διαγενεακά κέντρα, δεδομένου ότι αυτά μπορούν να είναι ζωτικής σημασίας για την καταπολέμηση των διακρίσεων λόγω ηλικίας και τη διασφάλιση της κοινωνικής ένταξης των ηλικιωμένων· ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να δημιουργήσουν κέντρα φροντίδας και ευκαιρίες εθελοντισμού και διά βίου μάθησης σε επίπεδο κοινότητας που θα απευθύνονται σε ηλικιωμένους και θα βρίσκονται κοντά σε σχολεία και βρεφονηπιακούς σταθμούς, και να εργαστούν για την ενίσχυση των δεσμών μεταξύ των γενεών, ενθαρρύνοντας τις ανταλλαγές μεταξύ των υπηρεσιών αυτών· παροτρύνει τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να προωθήσουν προγράμματα, σχέδια και δράσεις που ενισχύουν την κοινωνική, πολιτιστική και πολιτική συμμετοχή των ηλικιωμένων·

    75.

    καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να προωθήσουν και να στηρίξουν μια αγορά εργασίας και κοινωνίες χωρίς αποκλεισμούς που θα επιτρέπουν την ισότιμη συμμετοχή και θα αξιοποιούν τις δεξιότητες και τα ταλέντα όλων· καλεί τα κράτη μέλη να αναπτύξουν στρατηγικές απασχολησιμότητας και διαχείρισης της σταδιοδρομίας για την προετοιμασία απέναντι σε ένα γηράσκον εργατικό δυναμικό και σε ασταθέστερες αγορές εργασίας, υπό το πρίσμα των συχνών και σε βάθος μετασχηματισμών στις αγορές εργασίας· υπογραμμίζει ότι οι στρατηγικές αυτές θα πρέπει να περιλαμβάνουν την προώθηση της εκπαίδευσης, της κατάρτισης και της διά βίου μάθησης για άτομα όλων των ηλικιών, υγιείς χώρους εργασίας που προβλέπουν τις κατάλληλες προσαρμογές για τους υπαλλήλους με προβλήματα υγείας ή αναπηρίες, την καλύτερη ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής και την προώθηση των ανταλλαγών μεταξύ γενεών στον χώρο εργασίας· ζητεί, επιπλέον, από την ενωσιακή πλατφόρμα χαρτών ποικιλομορφίας να δώσει μεγαλύτερη έμφαση στην προώθηση της ηλικιακής πολυμορφίας και της πολυμορφίας λόγω αναπηρίας στους χώρους εργασίας· καλεί την Επιτροπή να δώσει έμφαση στους ψυχοκοινωνικούς και σωματικούς κινδύνους που συνδέονται με την ηλικία τόσο για τις γυναίκες όσο και για τους άνδρες στο νέο στρατηγικό πλαίσιο για την υγεία και την ασφάλεια στον χώρο εργασίας· υπογραμμίζει ότι η υγεία και η ασφάλεια στην εργασία είναι ζωτικής σημασίας·

    76.

    καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διευκολύνουν την πρόσβαση στην εργασία, για όσους το επιθυμούν, για τα άτομα ηλικίας 60 ετών και άνω, ιδίως για τις γυναίκες, καθώς αυτό θα αύξανε το βιοτικό τους εισόδημα, και να καθιερώσουν επαγγελματικές δραστηριότητες μερικής απασχόλησης χαμηλού κινδύνου για τους ηλικιωμένους, όταν εξακολουθούν να είναι υγιείς και ικανοί να αναλάβουν ευθύνες· τονίζει τη σημασία της δημιουργίας ευκαιριών αμειβόμενης απασχόλησης για τα άτομα που έχουν φτάσει στο νόμιμο όριο συνταξιοδότησης και επιθυμούν να παραμείνουν ενεργοί ή να δραστηριοποιηθούν, όχι μόνο με σκοπό τη δημιουργία πρόσθετου εισοδήματος, αλλά και ως μέσο για την αντιμετώπιση του κοινωνικού αποκλεισμού· ενθαρρύνει, επιπλέον, την παροχή κινήτρων για εθελοντισμό και καθοδήγηση προκειμένου να ενισχυθεί η μεταφορά γνώσεων μεταξύ των γενεών· υπογραμμίζει το γεγονός ότι τα εν λόγω μέτρα και δραστηριότητες δεν πρέπει να εφαρμόζονται σε βάρος νέων ατόμων που αναζητούν εργασία ή μακροχρόνια ανέργων·

    77.

    ζητεί από την Επιτροπή να εγκρίνει μια ενωσιακή προσέγγιση για τους φροντιστές· τονίζει ότι είναι απαραίτητο να γίνουν επενδύσεις σε υπηρεσίες πρόνοιας, καθώς δεν θα οδηγήσουν μόνο στην αύξηση των ποσοστών απασχόλησης των γυναικών, μέσω της παροχής ευκαιριών απασχόλησης στην επίσημη οικονομία για προηγουμένως ανεπίσημους φροντιστές και της προώθησης της ισορροπίας μεταξύ επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής για τις γυναίκες, αλλά και θα βελτιώσουν τις συνθήκες διαβίωσης των ηλικιωμένων μέσω επενδύσεων σε υποδομές μακροχρόνιας φροντίδας, μέτρων βελτίωσης της ψυχικής υγείας και καταπολέμησης της απομόνωσης, και μέτρων πρόληψης και καταπολέμησης της βίας κατά των ηλικιωμένων γυναικών, καθώς και μέσω επενδύσεων στην υγεία και την εκπαίδευση των ανθρώπων ώστε να διασφαλίζεται ότι παραμένουν υγιείς και σε καλή υγεία όσο μεγαλώνουν· καλεί τα κράτη μέλη να εγκρίνουν ένα σύνολο δεικτών για την πρόσβαση και τη βιωσιμότητα των συστημάτων φροντίδας για τους ηλικιωμένους, καθώς και ένα κοινό πλαίσιο ποιότητας για τις υπηρεσίες φροντίδας των ηλικιωμένων· τονίζει ότι είναι σημαντικό να διασφαλιστεί ότι η φροντίδα των ηλικιωμένων παραμένει εθνική αρμοδιότητα·

    78.

    καλεί τα κράτη μέλη να δώσει μεγαλύτερη προσοχή στους ηλικιωμένους, καθώς είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι σε ιογενείς λοιμώξεις, συμπεριλαμβανομένης της νόσου COVID-19· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να καταπολεμήσουν την απομόνωση, την παραμέληση και τον κοινωνικό αποκλεισμό που βιώνουν οι ηλικιωμένοι κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19, προωθώντας εκστρατείες ευαισθητοποίησης, διεξάγοντας έρευνα, διευκολύνοντας την ανταλλαγή απόψεων και συνδυάζοντας τα διαρθρωτικά και επενδυτικά ταμεία της ΕΕ· καλεί, επιπλέον, τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν την εφαρμογή των δικαιωμάτων των ασθενών στη διασυνοριακή υγειονομική περίθαλψη, καθώς και τη διαθεσιμότητα ασφαλών και οικονομικά προσιτών φαρμάκων και την πρόσβαση σε αυτά· τονίζει ότι η πανδημία COVID-19 έχει καταδείξει την ανάγκη για μεγαλύτερη αλληλεγγύη εκ μέρους της ΕΕ· καλεί την Επιτροπή να εκπονήσει και να εγκρίνει έναν ευρωπαϊκό χάρτη δικαιωμάτων των ηλικιωμένων βάσει του άρθρου 25 του Χάρτη·

    79.

    αναγνωρίζει τον μείζονα ρόλο που θα μπορούσαν να διαδραματίσουν η πολιτική συνοχής και η ΚΓΠ στην ενθάρρυνση και ενίσχυση της απασχολησιμότητας και της ένταξης των γυναικών σε αγροτικές και απομακρυσμένες περιοχές που αντιμετωπίζουν δημογραφικά προβλήματα· καλεί τα κράτη μέλη να αξιοποιούν με καλύτερο τρόπο τη σχετική διαθέσιμη χρηματοδότηση για το σκοπό αυτό·

    80.

    καλεί τα κράτη μέλη να χρησιμοποιήσουν τα κονδύλια του REACT-EU για την αντιμετώπιση των δημογραφικών μεταβολών (54)·

    81.

    τονίζει ότι οι νέες τεχνολογίες και οι καινοτόμες μέθοδοι θα μπορούσαν να αποδειχθούν χρήσιμες για τη μείωση του κόστους των υπηρεσιών κοινής ωφέλειας, διατηρώντας παράλληλα το βιοτικό επίπεδο και την ποιότητα των υπηρεσιών σε απομακρυσμένες και αραιοκατοικημένες περιοχές· ενθαρρύνει τα κράτη μέλη και τις αρμόδιες περιφερειακές και τοπικές αρχές να επενδύσουν σε μη συμβατικά και καινοτόμα μέτρα που έχουν σχεδιαστεί για την παροχή βασικών υπηρεσιών στον πληθυσμό και τη δημιουργία κατάλληλου περιβάλλοντος για την προσέλκυση ατόμων ώστε να επιστρέψουν και να αναστρέψουν τη μείωση του πληθυσμού·

    82.

    καλεί τα κράτη μέλη να ενισχύσουν την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών σχετικά με τη δημιουργία κατάλληλων δημογραφικών πολιτικών και πρωτοβουλιών για την αξιοποίηση των δυνατοτήτων και την αντιμετώπιση των προκλήσεων που θέτει η γήρανση του πληθυσμού της ΕΕ·

    83.

    επισημαίνει την ιδιαίτερη φύση της οικογενειακής γεωργίας, στην οποία συνδυάζεται η γεωργική δραστηριότητα και η οικογενειακή ζωή, με αποτέλεσμα οι μεγαλύτερης ηλικίας γεωργοί να παραμένουν ενεργοί και πέραν της ηλικίας συνταξιοδότησης·

    84.

    αναγνωρίζει τις δυνατότητες των ηλικιωμένων, συμπεριλαμβανομένων των γεωργών, να αποτελέσουν την κινητήρια δύναμη μιας δυναμικής οικονομίας της τρίτης ηλικίας στις αγροτικές περιοχές με βάση την κοινωνική καινοτομία, τις αγροτικές κοινότητες χωρίς αποκλεισμούς και ένα υγιέστερο περιβάλλον διαβίωσης· καλεί την Επιτροπή να εξετάσει προσεκτικά τις δυνατότητες αυτές όταν συνθέτει το μακροπρόθεσμο όραμά της για τις αγροτικές περιοχές και το ενεργό γήρας·

    85.

    καλεί τους δημόσιους οργανισμούς να προωθήσουν τη δημιουργία ενός συστήματος ειδικής προστασίας που θα λαμβάνει υπόψη την ιδιαίτερη φύση της ανεργίας που πλήττει τους εργαζόμενους στον γεωργικό τομέα, λόγω του πολύ προσωρινού χαρακτήρα της εποχιακής απασχόλησης στη γεωργία· τονίζει ότι αυτό θα μπορούσε να παρέχει μεγαλύτερη ασφάλεια σε όσους επιλέγουν να εργάζονται στη γεωργία·

    86.

    επισημαίνει ότι η γήρανση του εργατικού δυναμικού και η έλλειψη ανανέωσης των γενεών αποτελούν πολύ πιο σοβαρό πρόβλημα για τη γεωργία από ό,τι για άλλους κλάδους· πιστεύει ότι, προκειμένου να αντιστραφεί αυτή η τάση, επιβάλλεται για την ανανέωση των γενεών η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, μέσω της διασφάλισης της ελκυστικότητας και της κερδοφορίας των επαγγελμάτων στον γεωργικό τομέα·

    87.

    διαπιστώνει ότι μόνο το 11 % του συνόλου των γεωργικών εκμεταλλεύσεων στην Ευρωπαϊκή Ένωση διευθύνεται από γεωργούς ηλικίας κάτω των 40 ετών (55)· ζητεί από τα κράτη μέλη να άρουν όλα τα εμπόδια που αποτρέπουν τους νέους αγρότες να εισέλθουν στον γεωργικό κλάδο, όπως μεταξύ άλλων η δυσκολία πρόσβασης σε γη· καλεί επιπλέον τα κράτη μέλη να προωθήσουν νέους τρόπους συνεργασίας μεταξύ των γενεών, όπως οι εταιρικές σχέσεις, η επίμορτη αγροληψία, η μακροχρόνια μίσθωση και άλλες ρυθμίσεις που θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν την έλλειψη γης και να ενθαρρύνουν τους νέους γεωργούς·

    88.

    υπενθυμίζει ότι ορισμένα από τα εμπόδια που συναντά η διαγενεακή ανανέωση στη γεωργία, συναρτώνται με την πρόσβαση σε γη και με τη μεταβίβαση της γεωργικής εκμετάλλευσης από τη μια γενεά στην επόμενη· επισημαίνει ότι οι γεωργοί μεγαλύτερης ηλικίας, οι οποίοι αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο χαμηλών συντάξεων, απώλειας εισοδήματος (συμπεριλαμβανομένων των ενισχύσεων της ΚΓΠ) και κοινωνικού αποκλεισμού στις αγροτικές περιοχές μετά τη συνταξιοδότηση, τείνουν να παραμένουν ενεργοί και να διατηρούν τις εκμεταλλεύσεις τους για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα· υπογραμμίζει, στο πλαίσιο αυτό, την ανάγκη για ειδικά προσαρμοσμένα μέσα πολιτικής που θα εγγυώνται την ομαλή μεταβίβαση των γεωργικών εκμεταλλεύσεων και την ενεργό γήρανση για τους μεγαλύτερους σε ηλικία γεωργούς στις αγροτικές κοινότητες·

    89.

    σημειώνει ότι σε πολλά κράτη μέλη τα εθνικά συνταξιοδοτικά συστήματα δεν παρέχουν στους συνταξιούχους αγρότες επαρκές εισόδημα· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι η παράταση της γεωργικής δραστηριότητας πέραν της νόμιμης ηλικίας συνταξιοδότησης, η οποία επιβραδύνει την ανανέωση των γενεών, είναι συχνά ο μόνος τρόπος αντιμετώπισης αυτής της κατάστασης· τονίζει ότι σκοπός των ενισχύσεων της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής δεν είναι να υποκαταστήσουν ένα συνταξιοδοτικό σύστημα·

    90.

    σημειώνει την αυξανόμενη ανάγκη για υψηλά εξειδικευμένους νεαρούς επαγγελματίες στη γεωργία, ιδίως στις περιφέρειες, και εφιστά την προσοχή στην ανάγκη να ληφθούν όλα τα μέτρα για να ενθαρρυνθούν οι νέοι άνθρωποι να εκπαιδευτούν στα αγροτικά επαγγέλματα, καθώς και για να διευκολυνθεί η μεταφορά γνώσεων από τους μεγαλύτερους στις νεότερες γενεές·

    91.

    πιστεύει ότι οι γεωργικές συμπράξεις μεταξύ παλαιότερων και νεότερων γενεών είναι καίριας σημασίας για την εμβάθυνση της αλληλεγγύης μεταξύ των γενεών, τη μεταφορά γνώσεων και την αμοιβαία μάθηση, κάτι που είναι ιδιαίτερα σημαντικό για την υιοθέτηση νέων τεχνολογιών και ψηφιακών δεξιοτήτων στη γεωργία·

    92.

    θεωρεί ότι οι εργαζόμενοι σε οικογενειακή επιχείρηση εξακολουθούν να αποτελούν το μεγαλύτερο μέρος του αγροτικού εργατικού δυναμικού στην Ευρώπη, σημειώνει ωστόσο ότι αυτό το είδος εργασίας μειώνεται σταθερά εδώ και χρόνια και αναμένεται να μειωθεί περαιτέρω στο εγγύς μέλλον· τονίζει ότι η ανεξέλεγκτη εγκατάλειψη της υπαίθρου σε ορισμένες περιοχές της ΕΕ θα έχει ως αποτέλεσμα οι αγροτικές περιοχές να αντιμετωπίσουν οικονομικά, κοινωνικά και περιβαλλοντικά προβλήματα που απαιτούν πιο φιλόδοξες και συντονισμένες πολιτικές·

    93.

    τονίζει τη σημασία της στήριξης της πολυμορφίας των αγροτικών περιοχών και της ενθάρρυνσης των επενδύσεων σε έργα που στηρίζουν τις τοπικές οικονομίες, συμπεριλαμβανομένης της καλύτερης πρόσβασης σε μεταφορές και ψηφιακή συνδεσιμότητα· θεωρεί σημαντικό να επισημάνει ότι η διατήρηση της απασχόλησης στη γεωργία έχει άμεσες συνέπειες στη βιωσιμότητα των αγροτικών οικονομιών· πιστεύει, επιπλέον, ότι δεν θα πρέπει να υποτιμάται η πρόκληση που συνιστά για όλους τους γεωργούς τόσο η κατανόηση του ρόλου όσο και η χρήση της σύγχρονης τεχνολογίας και καινοτομίας στη γεωργία· τονίζει ως εκ τούτου τη σπουδαιότητα της διά βίου επαγγελματικής κατάρτισης, των συμβουλευτικών υπηρεσιών και της ανταλλαγής γνώσεων, τόσο εντός όσο και εκτός του πλαισίου της ΚΓΠ·

    94.

    θεωρεί ότι η πρόσβαση των γυναικών στη γεωργία θα πρέπει να διευκολυνθεί μέσω κατάλληλων δημόσιων υπηρεσιών που θα τους επιτρέπουν να εργάζονται σε μεγαλύτερο βαθμό στη γεωργία·

    95.

    σημειώνει ότι ένας γηράσκων πληθυσμός, ιδίως σε γεωργικές και αγροτικές περιοχές, αποτελεί μια αναπόφευκτη τάση που πρέπει να ληφθεί υπόψη κατά τον σχεδιασμό των οικονομικών και κοινωνικών πολιτικών· φρονεί ότι το θέμα του γηράσκοντος πληθυσμού απαιτεί μια πολυδιάστατη προσέγγιση και τονίζει πόσο σημαντικό είναι να προωθηθεί μια μεγαλύτερη συμπληρωματικότητα και συνέργεια μεταξύ πολιτικών και μέσων υποστήριξης· υπενθυμίζει ότι απαιτούνται επαρκείς πόροι και υπηρεσίες προκειμένου να προσφερθεί στους μεγαλύτερους σε ηλικία ανθρώπους ένα φιλικό προς την ηλικία περιβάλλον·

    96.

    υπογραμμίζει ότι οι ανισότητες σε θέματα πρόσβασης σε γη, άμεσων πληρωμών και υποστήριξης, τόσο μεταξύ των χωρών της ΕΕ όσο και στο εσωτερικό τους, συγκαταλέγονται μεταξύ των θεμάτων που πρέπει να αντιμετωπιστούν προκειμένου να τεθεί τέρμα στην περιφερειακή παρακμή και να ενθαρρυνθούν οι μεν ηλικιωμένοι που έχουν υπερβεί την ηλικία συνταξιοδότησης να εγκαταλείψουν τη γεωργία, οι δε νέοι να ασχοληθούν με τη γεωργία·

    97.

    καλεί τα κράτη μέλη, κατά την κατάρτιση των στρατηγικών τους σχεδίων, να λάβουν υπόψη το ποσοστό των ηλικιωμένων (άνω των 65 ετών) στις αγροτικές περιοχές και να εξετάσουν το ενδεχόμενο θέσπισης μέτρων που θα καλύπτουν ή θα στοχεύουν τους ηλικιωμένους κατοίκους των αγροτικών περιοχών, για παράδειγμα μέσω μιας πιο ευέλικτης προσέγγισης όσον αφορά τις ισχύουσες προϋποθέσεις για την πραγματική και ενεργό συμμετοχή της εν λόγω ηλικιακής ομάδας στην οικονομική ζωή της συγκεκριμένης περιφέρειας·

    98.

    επισημαίνει ότι, υπό το πρίσμα της κατάστασης που έχει προκύψει από την πανδημία COVID-19, είναι αναγκαίο να αναληφθεί δέσμευση υπέρ μιας ζωντανής και δυναμικής υπαίθρου, με εξάλειψη της γραφειοκρατίας, επενδύσεις σε υποδομές και ποιοτικές υπηρεσίες στις αγροτικές περιοχές, προκειμένου να περιοριστεί η διαδικασία γήρανσης στη γεωργία και να προωθηθεί ο ρόλος των γυναικών στη διεύθυνση των γεωργικών εκμεταλλεύσεων·

    99.

    επισημαίνει ότι ένα αποτελεσματικό σύστημα κινητικότητας αποτελεί μία από τις προϋποθέσεις για την περιφερειακή οικονομική ανάπτυξη, την εδαφική συνοχή και την ανάπτυξη του περιφερειακού δυναμικού· υπογραμμίζει ότι είναι συνεπώς αναγκαίο να διατεθεί η δέουσα χρηματοδότηση για την ανάπτυξη και τη συντήρηση μεταφορικών συνδέσεων, κάτι που θα αποτελούσε κίνητρο για να παραμείνει η παλαιότερη γενιά στη γεωργία για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα και θα προσέλκυε νέους από περιφερειακά κέντρα να εργαστούν στην ύπαιθρο·

    100.

    τονίζει τον ρόλο και τη σπουδαιότητα της ΚΓΠ για την ενθάρρυνση της ανανέωσης των γενεών στον αγροτικό τομέα· καλεί τα κράτη μέλη να ευνοήσουν στα στρατηγικά τους σχέδια δράσεις για την αύξηση του αριθμού των νέων γεωργών και να προωθήσουν τη συνάρθρωση με άλλα μέσα που διατίθενται σε εθνικό και ενωσιακό επίπεδο·

    101.

    υπογραμμίζει τον κομβικό ρόλο που διαδραματίζουν οι αναπτυξιακές πρωτοβουλίες που αναλαμβάνουν οι τοπικές κοινότητες για την αποκατάσταση, διατήρηση εν ζωή και άνθηση των τοπικών αγροτικών οικονομιών καθώς και την ανάγκη να διατηρηθεί ένα επαρκές επίπεδο χρηματοδότησης του προγράμματος LEADER· καλεί τα κράτη μέλη να αξιοποιήσουν πλήρως τις δυνατότητες του προγράμματος LEADER·

    102.

    σημειώνει τη σημασία των υπηρεσιών που παρέχουν μη κυβερνητικές οργανώσεις (ΜΚΟ), ιδίως για τα ηλικιωμένα άτομα· ζητεί να ενισχυθεί η χρηματοδότηση των δραστηριοτήτων των μη κυβερνητικών οργανώσεων στις περιφέρειες·

    o

    o o

    103.

    αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.

    (1)  Απόφαση της 22ας Νοεμβρίου 2005, Werner Mangold κατά Rüdiger Helm, C-144/04, ECLI: EU:C:2005:709.

    (2)  ΕΕ L 246 της 23.9.2011, σ. 5.

    (3)  ΕΕ C 484 της 24.12.2016, σ. 1.

    (4)  ΕΕ C 189 της 4.6.2018, σ. 1.

    (5)  ΕΕ C 308 E της 20.10.2011, σ. 49.

    (6)  ΕΕ C 363 της 28.10.2020, σ. 80.

    (7)  ΕΕ C 74 E της 13.3.2012, σ. 19.

    (8)  ΕΕ C 76 της 28.2.2018, σ. 93.

    (9)  ΕΕ C 204 της 13.6.2018, σ. 76.

    (10)  ΕΕ C 331 της 18.9.2018, σ. 60.

    (11)  ΕΕ C 356 της 4.10.2018, σ. 10.

    (12)  ΕΕ C 108 της 26.3.2021, σ. 965.

    (13)  ΕΕ L 303 της 2.12.2000, σ. 16.

    (14)  ΕΕ C 137 E της 27.5.2010, σ. 68.

    (15)  ΕΕ L 188 της 12.7.2019, σ. 79.

    (16)  COM(2020)0241.

    (17)  ΟΗΕ, Changing population age structures and sustainable development: a concise report, 2017.

    (18)  Eurostat, «Γηράσκουσα Ευρώπη — στατιστικά στοιχεία για την κοινωνική ζωή και απόψεις», δεδομένα Ιουλίου 2020.

    (19)  Eurostat, «Δομή του πληθυσμού και γήρανση», στοιχεία Αυγούστου 2020.

    (20)  Έγγραφο εργασίας της Επιτροπής της 17ης Ιουνίου 2020 το οποίο συνοδεύει την έκθεσή της σχετικά με τον αντίκτυπο της δημογραφικής μεταβολής (SWD(2020)0109), σ. 7.

    (21)  ΟΗΕ, Changing population age structures and sustainable development: a concise report, 2017 σ. 11.

    (22)  Eurostat, «Η γήρανση στην Ευρώπη: κοιτάζοντας τις ζωές των ηλικιωμένων στην ΕΕ», 2019.

    (23)  Eurostat, «Η γήρανση στην Ευρώπη: κοιτάζοντας τις ζωές των ηλικιωμένων στην ΕΕ», 2019.

    (24)  Υπηρεσία Έρευνας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Demographic outlook of the European Union, Μάρτιος 2020, σ. 3.

    (25)  Επιστημονικός κόμβος ΕΕ: υπηρεσία για την επιστήμη και τη γνώση της Ευρωπαϊκής Επιτροπή, «Πόσο μοναχικοί είναι οι Ευρωπαίοι;»12 Ιουνίου 2019.

    (26)  Υπηρεσία Έρευνας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Demographic outlook of the European Union (Δημογραφική προοπτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης), Μάρτιος 2020, σ. 16.

    (27)  Βασικό σενάριο της Eurostat

    (28)  Eurostat, «Η γήρανση στην Ευρώπη: κοιτάζοντας τις ζωές των ηλικιωμένων στην ΕΕ», 2019.

    (29)  Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Δείκτης ψηφιακής οικονομίας και κοινωνίας (DESI) 2020, σ. 52.

    (30)  SWD(2020)0109, σ. 42.

    (31)  Eurostat, «Η γήρανση στην Ευρώπη: Looking at the lives of older people in the EU» (Γηράσκουσα Ευρώπη. Μια μελέτη της ζωής των ηλικιωμένων στην ΕΕ), 2019, σ. 53.

    (32)  Eurostat, «Disability statistics — elderly needs for help or assistance», (Στατιστικές για άτομα με αναπηρία, οι ανάγκες των ηλικιωμένων σε βοήθεια ή συνδρομή) στοιχεία του Ιουνίου 2019.

    (33)  Eurostat, «Functional and activity limitations statistics», (Στατιστικές για περιορισμούς λειτουργίας και δραστηριότητας) στοιχεία Δεκεμβρίου 2020.

    (34)  Eurostat, «Η γήρανση στην Ευρώπη: Looking at the lives of older people in the EU (Γηράσκουσα Ευρώπη. Μια μελέτη της ζωής των ηλικιωμένων στην ΕΕ),» 2019, σ. 70.

    (35)  Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων και άλλοι, «High impact of COVID-19 in long-term care facilities, suggest for monitoring in the EU/EEA», Eurosurveillance , τόμος 25, έκδοση 22, 4 Ιουνίου 2020.

    (36)  Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Ισότητα των Φύλων, «Η γήρανση του πληθυσμού, η μετανάστευση και η κλιματική αλλαγή θέτουν νέες προκλήσεις για την ισότητα των φύλων», 10 Δεκεμβρίου 2019.

    (37)  Το 2018, στην ΕΕ-27, 30,5 % των γυναικών και 9,2 % των ανδρών εργάζονταν υπό καθεστώς μερικής απασχόλησης (Eurostat, Έρευνα Εργατικού Δυναμικού)

    (38)  Το μερίδιο των συμβάσεων ορισμένου χρόνου για την ηλικιακή ομάδα 15-64 παρέμεινε σταθερό τα τελευταία έτη. Το 2018, ανήλθε στο 12,1 % της συνολικής απασχόλησης. Το μερίδιο μεταξύ των γυναικών είναι ελαφρώς υψηλότερο (13,1 %) έναντι των ανδρών (11,2 %) (Eurostat).

    (39)  Ευρωπαϊκός Οργανισμός Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, δελτία σχετικά με τις επιπτώσεις της πανδημίας του κορονοϊού στα θεμελιώδη δικαιώματα στην ΕΕ: αριθ. 3 του Ιουνίου 2020 με επίκεντρο τους ηλικιωμένους και αριθ. 6 της 30ης Νοεμβρίου 2020 με επίκεντρο τα κοινωνικά δικαιώματα.

    (40)  Άρθρο του Eurofound της 19ης Μαΐου 2021 με τίτλο «Συνταξιοδότηση».

    (41)  Eurofound, Ευρωπαϊκή έρευνα για την ποιότητα ζωής 2016, σ. 79.

    (42)  Eurofound, Ευρωπαϊκή έρευνα για την ποιότητα ζωής 2016, σ. 77.

    (43)  Eurofound, Ευρωπαϊκή έρευνα για την ποιότητα ζωής 2016, σ. 15.

    (44)  Eurofound, Ευρωπαϊκή έρευνα για την ποιότητα ζωής 2016, σ. 26.

    (45)  Στην έκθεση του 2018 για τη δημογραφική γήρανση, το συνολικό κόστος της γήρανσης ορίζεται ως υπολογιζόμενο με βάση τις δημόσιες δαπάνες για συντάξεις, υγειονομική περίθαλψη, μακροχρόνια φροντίδα, εκπαίδευση και επιδόματα ανεργίας.

    (46)  Διοργανικό έγγραφο της Επιτροπής, της 25ης Μαΐου 2018, με τίτλο «The 2018 Ageing Report: Economic & Budgetary Projections for the 28 EU Member States (2016-2070)»,

    (47)  Έκθεση της Επιτροπής, της 12ης Απριλίου 2018, σχετικά με την οικονομία της τρίτης ηλικίας.

    (48)  Ευρωπαϊκός Οργανισμός για την Ασφάλεια και την Υγεία στην Εργασία, έκθεση της 4ης Οκτωβρίου 2016 με τίτλο «The ageing workforce: Implications for occupational safety and health, A research review» (Γηράσκον εργατικό δυναμικό: Επιπτώσεις στην υγεία και ασφάλεια της εργασίας, επισκόπηση έρευνας).

    (49)  Eurostat, «Employment rate of older workers, age group 55-64», (Ποσοστό απασχόλησης των εργαζομένων μεγαλύτερης ηλικίας, ηλικιακή ομάδα 55-64 ετών) προσπελάστηκε στις 2 Ιουνίου 2021.

    (50)  COM(2020)0241, σ. 10.

    (51)  COM(2020)0241, σ. 22.

    (52)  Έκθεση Alzheimer Europe της 17ης Φεβρουαρίου 2020 με τίτλο «Dementia in Europe Yearbook 2019: Estimating the prevalence of dementia in Europe» (Η νόσος του Alzheimer στην Ευρώπη, Η άνοια στην Επετηρίδα της Ευρώπης το 2019: Εκτιμώντας την ύπαρξη της άνοιας στην Ευρώπη).

    (53)  ανακοίνωση της Επιτροπής, της 10ης Μαρτίου 2020, με τίτλο «Στρατηγική για τις ΜΜΕ με στόχο μια βιώσιμη και ψηφιακή Ευρώπη» (COM(2020)0103).

    (54)  COM(2020)0241, σ. 20.

    (55)  Eurostat, «Farmers and the agricultural labour force — statistics», δεδομένα Νοεμβρίου 2018.


    Top