15.6.2017   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 189/30

1.

Το πολιτικό υπόβαθρο του ζητήματος, όπως εκτίθεται στο παράρτημα I των παρόντων συμπερασμάτων·

2.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση αντιμετωπίζει σημαντικές οικονομικές και κοινωνικές προκλήσεις, εν μέρει ως αποτέλεσμα της αυξανόμενης μετανάστευσης και ως συνέπεια της χρηματοπιστωτικής και οικονομικής κρίσης.

3.

Οι εξελίξεις αυτές θέτουν ιδιαίτερες προκλήσεις για τις δημοκρατικές αρχές, την κοινωνική συνοχή, τις προοπτικές απασχόλησης και τον επαγγελματικό βίο, καθώς και για την ένταξη και την ευημερία των νέων, ιδίως δε εκείνων που βρίσκονται σε κίνδυνο και έχουν λιγότερες ευκαιρίες.

4.

Για την επιτυχή αντιμετώπιση των προκλήσεων αυτών, έχει ζωτική σημασία η ενίσχυση της αντίληψης των νέων για την ενεργό συμμετοχή στα κοινά και για ό,τι αυτή συνεπάγεται, ήτοι για τα δικαιώματα και τις ευθύνες τους, την αναγνώριση και τον σεβασμό των δημοκρατικών αξιών και της πολιτιστικής πολυμορφίας, την εγγύηση της ελευθερίας της έκφρασης και των πεποιθήσεων, μέσω της απόκτησης των απαραίτητων δεξιοτήτων ζωής (1).

5.

Η ανάπτυξη δεξιοτήτων ζωής είναι εξίσου σημαντική όχι μόνο για την αντιμετώπιση του οικονομικού, πολιτικού, κοινωνικού και ανθρώπινου κόστους που προκαλείται από την υψηλή ανεργία των νέων, αλλά και για να βοηθηθούν οι νέοι να καθορίσουν και να διαμορφώσουν το μέλλον τους μέσω της ποιοτικής απασχόλησης, της κοινωνικής ένταξης και της ενεργού συμμετοχής στα κοινά.

6.

Το ψήφισμα του Συμβουλίου σχετικά με ένα νέο θεματολόγιο δεξιοτήτων για μια ανταγωνιστική Ευρώπη χωρίς αποκλεισμούς (2) και ιδίως το γεγονός ότι στο ψήφισμα αυτό αναγνωρίζεται το εξής: «Είναι σημαντικό να υπερβούμε τις άμεσες ανάγκες της αγοράς εργασίας και να εστιάσουμε επίσης σε εκείνες τις πτυχές της εκπαίδευσης και της κατάρτισης που μπορούν να δώσουν ώθηση στην καινοτομία, στην επιχειρηματικότητα και στη δημιουργικότητα, να διαμορφώσουν τομείς, να δημιουργήσουν θέσεις εργασίας και νέες αγορές, να προσφέρουν δυνατότητες στους πολίτες (συμπεριλαμβανομένων των πλέον αδύναμων), να εμπλουτίσουν τη δημοκρατική ζωή και να αναπτύξουν ταλαντούχους και ενεργούς πολίτες με ενδιαφέρον να συμμετέχουν».

7.

Την επανεξέταση της σύστασης σχετικά με τις βασικές ικανότητες της διά βίου μάθησης (3), η οποία προσφέρει την ευκαιρία για μια προσέγγιση χωρίς αποκλεισμούς, όσον αφορά την ανάπτυξη ικανοτήτων που μπορούν να βοηθήσουν τους νέους και να διευκολύνουν την επιτυχή μετάβασή τους στον ενήλικο και τον επαγγελματικό βίο και την ενεργό συμμετοχή στα κοινά. Παρά τη διαφορετική ορολογία, το ισχύον ευρωπαϊκό πλαίσιο βασικών ικανοτήτων αναφέρεται ήδη σε πολλές από τις δεξιότητες ζωής που ορίζονται στα παρόντα συμπεράσματα του Συμβουλίου.

8.

Ενώ η αντιμετώπιση των προκλήσεων που προκύπτουν από την ανεργία των νέων, και τη διάρρηξη του κοινωνικού ιστού και την πολιτική αποξένωση που προκαλούνται από αυτήν, είναι ζήτημα με πολλές πτυχές, ο τομέας της νεολαίας, μέσω αποτελεσματικών κοινωνικομορφωτικών δραστηριοτήτων για τους νέους, παίζει σημαντικό ρόλο όσον αφορά τις δυνατότητες που δίνονται στους νέους να αποκτήσουν και να αναπτύξουν δεξιότητες ζωής που συμβάλλουν στη μεγιστοποίηση των δυνατοτήτων τους και τους στηρίζουν στην επίτευξη και τη διατήρηση ικανοποιητικού και παραγωγικού προσωπικού, κοινωνικού και επαγγελματικού βίου. Αυτές οι δεξιότητες ζωής μπορούν επίσης να συμβάλουν στην αποτροπή της περιθωριοποίησης και την αντιμετώπιση της προπαγάνδας, της ρητορικής και των συμπεριφορών που ενδέχεται να συνδεθούν με τη ριζοσπαστικοποίηση, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε βίαιο εξτρεμισμό.

9.

Ενώ οι κοινωνικομορφωτικές δραστηριότητες για τους νέους μπορούν να αναφέρονται σε ευρύ φάσμα μέτρων, έργων, προγραμμάτων, δραστηριοτήτων και πρωτοβουλιών που προσφέρουν διάφοροι πάροχοι σε ποικίλες μορφές, βασικό χαρακτηριστικό της πρακτικής και της εστίασης των κοινωνικομορφωτικών δραστηριοτήτων για τους νέους είναι η προσωπική και κοινωνική ανάπτυξη νεαρών ατόμων.

10.

Οι αποτελεσματικές κοινωνικομορφωτικές δραστηριότητες μπορούν να έχουν θετικά αποτελέσματα για τους νέους μέσω

11.

Οι δεξιότητες ζωής αποτελούν θετικές, καταφατικές συμπεριφορές που είναι προσανατολισμένες στην επίλυση των προβλημάτων και χρησιμοποιούνται κατάλληλα και υπεύθυνα στην καθημερινή ζωή —στο σπίτι, επιγραμμικά, στην κοινότητα, στην εκπαίδευση και την κατάρτιση και στον χώρο εργασίας. Πρόκειται για δέσμη προσωπικών και κοινωνικών δεξιοτήτων που αποκτώνται μέσω της εκπαίδευσης και της κατάρτισης, των κοινωνικομορφωτικών δραστηριοτήτων για τους νέους και της μη τυπικής και της άτυπης μάθησης, οι οποίες μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να απαντηθούν ερωτήματα και να αντιμετωπιστούν ζητήματα και προβλήματα που προκύπτουν συχνά κατά τη διάρκεια της καθημερινής ζωής των ανθρώπων.

12.

Οι δεξιότητες ζωής είναι σημαντικές για όλους τους νέους, έχουν όμως ιδιαίτερη σημασία και σπουδαιότητα για τους νέους που βρίσκονται σε κίνδυνο και για εκείνους που διαθέτουν λιγότερες ευκαιρίες, καθώς και για τις ανάγκες τους όσον αφορά την απασχόληση, την κοινωνική ένταξη και τη δημοκρατική συμμετοχή.

13.

Η προώθηση της απόκτησης και της ανάπτυξης δεξιοτήτων ζωής από τους νέους, καθώς και η παροχή των σχετικών δυνατοτήτων, μπορεί να αποτελέσει αναπόσπαστο τμήμα της πολιτικής για τη νεολαία, τόσο σε ευρωπαϊκό επίπεδο όσο και σε επίπεδο κρατών μελών.

14.

Στο παράρτημα II παρέχεται σύνοψη των δεξιοτήτων ζωής, στην οποία αναφέρονται ορισμένα χαρακτηριστικά. Η σύνοψη αυτή δεν επιβάλει συγκεκριμένες δεξιότητες ζωής ούτε αποκλείει άλλες· αποτυπώνει τις δεξιότητες που μπορούν να αποκτηθούν από τους νέους και να προαχθούν με τον καλύτερο τρόπο μέσω των κοινωνικομορφωτικών δραστηριοτήτων. (4)

15.

Οι δεξιότητες ζωής, όπως ορίζονται στο παράρτημα II, εξελίσσονται και ο καθορισμός του τρόπου με τον οποίο οι δεξιότητες ζωής πρέπει να ιεραρχούνται, να παρουσιάζονται και να προάγονται αποτελεί ζήτημα που αφορά τα κράτη μέλη και τους σχετικούς ενδιαφερόμενους φορείς σε ευρωπαϊκό, εθνικό και τοπικό επίπεδο.

16.

Να ενισχύσουν τη συμβολή των κοινωνικομορφωτικών δραστηριοτήτων για τους νέους στην ανάπτυξη των δεξιοτήτων ζωής των νέων, στο πλαίσιο της πολιτικής για τη νεολαία και των μέτρων που αποσκοπούν στη στήριξη των νέων.

17.

Να διαδώσουν και να προωθήσουν μεταξύ των παρόχων κοινωνικομορφωτικών δραστηριοτήτων για τους νέους εργαλεία μάθησης, μεθόδους και πρακτικές, ιδίως δε τα μέσα που έχουν δημιουργηθεί από εργαζομένους στον τομέα της νεολαίας, τα οποία μπορούν να στηρίξουν τους νέους στην απόκτηση δεξιοτήτων ζωής.

18.

Να στηρίξουν περαιτέρω δραστηριότητες εκπαίδευσης, κατάρτισης και αλληλοδιδαχής από ομοτίμους για τους παρόχους κοινωνικομορφωτικών δραστηριοτήτων για τους νέους, ώστε να ενισχυθεί η ικανότητά τους να στηρίζουν τους νέους στην απόκτηση δεξιοτήτων ζωής.

19.

Κατά περίπτωση, να αναγνωρίσουν και να επικυρώσουν προγράμματα εκπαίδευσης και κατάρτισης που ενισχύουν την ικανότητα των εργαζομένων στον τομέα της νεολαίας, αμειβόμενων ή εθελοντών, και των στελεχών της νεολαίας να χρησιμοποιούν επιτυχώς εργαλεία μάθησης, μεθόδους και πρακτικές που βοηθούν τους νέους να εντοπίσουν, να αποκτήσουν και να αναπτύξουν δεξιότητες ζωής, χρησιμοποιώντας εργαλεία και μεθόδους αξιολόγησης και αυτοαξιολόγησης.

20.

Να προαγάγουν και να ενισχύσουν τον εθελοντισμό μεταξύ των νέων, ο οποίος μπορεί να τους διευκολύνει στην απόκτηση δεξιοτήτων ζωής και να συμβάλει στη συμμετοχή τους, μαζί με παρόχους κοινωνικομορφωτικών δραστηριοτήτων για τους νέους, σε προγράμματα και πρωτοβουλίες που αφορούν τις δραστηριότητες αυτές.

21.

Να προωθήσουν και να παράσχουν ευκαιρίες για εκμάθηση από ομοτίμους και αλληλοδιδαχή, για έργα και πρωτοβουλίες με αποδέκτες τους παρόχους κοινωνικομορφωτικών δραστηριοτήτων για τους νέους, που αποσκοπούν στην ανταλλαγή γνώσεων, εργαλείων και εμπειριών σχετικά με την προώθηση και την ανάπτυξη των δεξιοτήτων ζωής των νέων.

22.

Να εξετάσουν ποιες δεξιότητες ζωής, αποκτώμενες μέσω των κοινωνικομορφωτικών δραστηριοτήτων για τους νέους, μπορούν να εντοπισθούν και να τεκμηριωθούν, ώστε να διευκολυνθεί η αξιολόγηση και η πιστοποίηση μέσω μηχανισμών επικύρωσης της μη τυπικής και της άτυπης μάθησης, καθώς και με ποιον τρόπο μπορεί να γίνει αυτό (5).

23.

Να μεγιστοποιήσουν τη χρήση του προγράμματος Erasmus+ και άλλων χρηματοδοτικών προγραμμάτων της ΕΕ προς στήριξη των κοινωνικομορφωτικών δραστηριοτήτων για τους νέους στην πράξη, για την καλλιέργεια και την ανάπτυξη των δεξιοτήτων ζωής των νέων.

24.

Να ενισχύσουν τον διάλογο μεταξύ των κοινωνικομορφωτικών δραστηριοτήτων για τους νέους, της πολιτικής και της έρευνας για τη νεολαία, καθώς και τον συντονισμό μεταξύ του τοπικού, του περιφερειακού, του εθνικού και του ευρωπαϊκού επιπέδου, ώστε, με τον τρόπο αυτόν, να διευκολυνθεί η δικτύωση, η συνεργασία, η αλληλοδιδαχή και η ανταλλαγή από ομοτίμους, σε σχέση με την προαγωγή και την ανάπτυξη δεξιοτήτων ζωής μεταξύ των νέων.

25.

Να εντοπίσουν, να στηρίξουν και να διαδώσουν υφιστάμενα και καινοτόμα εργαλεία, μεθόδους και πρακτικές που καλλιεργούν τις δεξιότητες ζωής σε διάφορα πλαίσια κοινωνικομορφωτικών δραστηριοτήτων για τους νέους.

26.

Να προαγάγουν και να στηρίξουν διατομεακές συμπράξεις και πρωτοβουλίες, ιδίως μεταξύ παρόχων κοινωνικομορφωτικών δραστηριοτήτων για τους νέους και ιδρυμάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης, κοινωνικών υπηρεσιών και υπηρεσιών απασχόλησης, και κοινωνικών εταίρων, οι οποίες βοηθούν τους νέους να αποκτήσουν και να αναπτύξουν δεξιότητες ζωής.

27.

Να συμβάλει στην απόκτηση γνώσεων σχετικά με τις δεξιότητες ζωής που καλλιεργούνται και αναπτύσσονται μέσω των κοινωνικομορφωτικών δραστηριοτήτων για τους νέους και να στηρίξει τα κράτη μέλη στην προώθηση της δημιουργίας ικανοτήτων και την επαγγελματική εξέλιξη των εργαζομένων στον τομέα της νεολαίας.

28.

Να προωθήσει, ως αναπόσπαστο τμήμα του νέου θεματολογίου δεξιοτήτων, κοινωνικομορφωτικές δραστηριότητες για τους νέους που προσθέτουν αξία σε όλες τις πτυχές του θεματολογίου και συγχρόνως τις συμπληρώνουν και τις στηρίζουν.

29.

Να προωθήσει και να υποστηρίξει μια διατομεακή προσέγγιση όσον αφορά τη βοήθεια προς τους νέους για να αποκτήσουν και να αναπτύξουν τις αναγκαίες ικανότητες που θα διευκολύνουν την αποτελεσματική μετάβασή τους στον ενήλικο και τον επαγγελματικό βίο και την ενεργό συμμετοχή στα κοινά.

30.

Να διασφαλίσει ότι τα παρόντα συμπεράσματα του Συμβουλίου θα συμβάλουν στην επανεξέταση της σύστασης σχετικά με τις βασικές ικανότητες της διά βίου μάθησης, με σκοπό να ενισχυθεί η πτυχή που αφορά τις δεξιότητες ζωής στο ευρωπαϊκό πλαίσιο των βασικών ικανοτήτων και να ευθυγραμμισθεί με το πλαίσιο αυτό.