(1)

Με την ανάπτυξη των αρμοδιοτήτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι πολίτες έρχονται όλο και πιο συχνά αντιμέτωποι με τα θεσμικά και λοιπά όργανα και οργανισμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης, χωρίς να εξασφαλίζεται πάντοτε η κατάλληλη προστασία των διαδικαστικών δικαιωμάτων τους.

(2)

Σε μια Ένωση που στηρίζεται στον σεβασμό του κράτους δικαίου, είναι πάντοτε αναγκαίο να καθορίζονται και να αναπτύσσονται επαρκώς τα διαδικαστικά δικαιώματα και υποχρεώσεις και να διασφαλίζεται η συμμόρφωση με αυτά. Οι πολίτες έχουν το δικαίωμα να προσδοκούν υψηλό επίπεδο διαφάνειας, αποτελεσματικότητας, ταχείας εκτέλεσης και ανταπόκρισης από τα θεσμικά και λοιπά όργανα και οργανισμούς της Ένωσης. Έχουν επίσης δικαίωμα να ενημερώνονται επαρκώς εάν δύνανται να προβούν σε περαιτέρω ενέργειες επί του θέματός τους.

(3)

Οι ισχύοντες κανόνες και αρχές της χρηστής διοίκησης βρίσκονται σε διάσπαρτη μορφή σε ένα ευρύ φάσμα πηγών: στο πρωτογενές δίκαιο, στο παράγωγο δίκαιο, στη νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στο μη δεσμευτικό δίκαιο και στις μονομερείς δεσμεύσεις των θεσμικών οργάνων της Ένωσης.

(4)

Με την πάροδο των ετών, η Ένωση έχει αναπτύξει σημαντικό αριθμό τομεακών διοικητικών διαδικασιών, υπό τη μορφή δεσμευτικών διατάξεων αλλά και μη δεσμευτικού δικαίου, χωρίς να λαμβάνει απαραίτητα υπόψη τη συνολική συνεκτικότητα του συστήματος. Αυτό το σύνθετο φάσμα διαδικασιών έχει οδηγήσει σε κενά και ανακολουθίες στις εν λόγω διαδικασίες.

(5)

Το γεγονός ότι η Ένωση δεν διαθέτει συνεκτικό και ολοκληρωμένο σύνολο κωδικοποιημένων κανόνων διοικητικού δικαίου δεν διευκολύνει τους πολίτες στην κατανόηση των διοικητικών τους δικαιωμάτων που απορρέουν από το ενωσιακό δίκαιο.

(6)

Τον Απρίλιο του 2000, ο Ευρωπαίος Διαμεσολαβητής πρότεινε στα θεσμικά όργανα έναν Κώδικα Ορθής Διοικητικής Συμπεριφοράς, θεωρώντας ότι ο κώδικας αυτός θα πρέπει να ισχύει για όλα τα θεσμικά και λοιπά όργανα και οργανισμούς της Ένωσης.

(7)

Στο ψήφισμά του της 6ης Σεπτεμβρίου 2001, το Κοινοβούλιο ενέκρινε με τροποποιήσεις το σχέδιο κώδικα του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή και κάλεσε την Επιτροπή να υποβάλει πρόταση κανονισμού η οποία να περιέχει Κώδικα Ορθής Διοικητικής Συμπεριφοράς βάσει του άρθρου 308 της Συνθήκης για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας.

(8)

Οι ισχύοντες εσωτερικοί κώδικες συμπεριφοράς που θεσπίστηκαν στη συνέχεια από τα διάφορα θεσμικά όργανα, και που βασίζονταν κυρίως στον κώδικα του Διαμεσολαβητή, έχουν περιορισμένη ισχύ, διαφέρουν μεταξύ τους και δεν είναι νομικά δεσμευτικοί.

(9)

Με τη θέση σε ισχύ της Συνθήκης της Λισαβόνας, η Ένωση απέκτησε τη νομική βάση για τη θέσπιση ενός κανονισμού διοικητικής διαδικασίας. Στο άρθρο 298 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) προβλέπεται η έγκριση κανονισμών ώστε να διασφαλίζεται ότι κατά την εκπλήρωση της αποστολής τους, τα θεσμικά και λοιπά όργανα και οι οργανισμοί της Ένωσης στηρίζονται σε ευρωπαϊκή διοίκηση ανοιχτή, αποτελεσματική και ανεξάρτητη. Επίσης, με τη θέση σε ισχύ της Συνθήκης της Λισαβόνας, ο Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης («ο Χάρτης») απέκτησε το ίδιο νομικό κύρος με τις Συνθήκες.

(10)

Στον τίτλο V («Δικαιώματα των πολιτών») του Χάρτη κατοχυρώνεται το δικαίωμα χρηστής διοίκησης στο άρθρο 41, το οποίο ορίζει ότι κάθε πρόσωπο έχει δικαίωμα στην αμερόληπτη, δίκαιη και εντός ευλόγου προθεσμίας εξέταση των υποθέσεών του από τα θεσμικά και λοιπά όργανα και τους οργανισμούς της Ένωσης. Επιπλέον, στο άρθρο 41 του Χάρτη αναφέρονται ενδεικτικά ορισμένα από τα στοιχεία που περιλαμβάνονται στον ορισμό του δικαιώματος της χρηστής διοίκησης, όπως το δικαίωμα σε ακρόαση, το δικαίωμα κάθε προσώπου να έχει πρόσβαση στον φάκελό του, το δικαίωμα να λαμβάνει αιτιολόγηση για αποφάσεις της διοίκησης, και η δυνατότητα αξίωσης αποζημίωσης για ζημία που προξενούν τα όργανα ή οι υπάλληλοί τους κατά την άσκηση των καθηκόντων τους, καθώς και γλωσσικά δικαιώματα.

(11)

Η αποτελεσματική διοίκηση της Ένωσης είναι ουσιώδης για το δημόσιο συμφέρον. Υπερβολή είτε έλλειψη κανόνων και διαδικασιών μπορεί να οδηγήσουν σε κακή διοίκηση, η οποία μπορεί επίσης να προκύψει από την ύπαρξη αντιφατικών, ανακόλουθων και ασαφών κανόνων και διαδικασιών.

(12)

Σε κατάλληλα δομημένες και συνεπείς διοικητικές διαδικασίες εδράζονται τόσο η αποτελεσματική διοίκηση όσο και η ορθή άσκηση του δικαιώματος σε χρηστή διοίκηση που διασφαλίζεται ως γενική αρχή του ενωσιακού δικαίου καθώς και από το άρθρο 41 του Χάρτη.

(13)

Στο ψήφισμά του της 15ης Ιανουαρίου 2013 το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ζήτησε τη θέσπιση κανονισμού περί ευρωπαϊκού διοικητικού διαδικαστικού δικαίου, για τη διασφάλιση του δικαιώματος στη χρηστή διοίκηση μέσω μιας ανοιχτής, αποτελεσματικής και ανεξάρτητης ευρωπαϊκής διοίκησης. Η θέσπιση ενός κοινού συνόλου διοικητικών διαδικαστικών κανόνων σε επίπεδο θεσμικών και λοιπών οργάνων και οργανισμών της Ένωσης έχει στόχο να ενισχύσει την ασφάλεια δικαίου, να καλύψει τα κενά στο νομικό σύστημα της Ένωσης και να συμβάλει κατ’ επέκταση στη συμμόρφωση με το κράτος δικαίου.

(14)

Σκοπός του παρόντος κανονισμού είναι ο καθορισμός ενός συνόλου διαδικαστικών κανόνων με τους οποίους πρέπει να συμμορφώνεται η διοίκηση της Ένωσης κατά την εκτέλεση των διοικητικών της δραστηριοτήτων. Οι εν λόγω κανόνες έχουν ως στόχο να διασφαλίζουν μια ανοιχτή, αποτελεσματική και ανεξάρτητη διοίκηση καθώς και τη δέουσα άσκηση του δικαιώματος χρηστής διοίκησης.

(15)

Σε ευθυγράμμιση με το άρθρο 298 της ΣΛΕΕ, ο παρών κανονισμός δεν θα ισχύει για τις διοικήσεις των κρατών μελών. Επιπλέον, ο κανονισμός δεν θα εφαρμόζεται στις νομοθετικές διαδικασίες, στις δικαστικές διαδικασίες και στις διαδικασίες που οδηγούν στην έκδοση μη νομοθετικών πράξεων οι οποίες στηρίζονται άμεσα στις Συνθήκες, κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων και εκτελεστικών πράξεων.

(16)

Ο παρών κανονισμός θα ισχύει για τη διοίκηση της Ένωσης με την επιφύλαξη άλλων νομικών πράξεων της Ένωσης που προβλέπουν ειδικούς διοικητικούς διαδικαστικούς κανόνες. Ωστόσο, οι τομεακές διοικητικές διαδικασίες δεν είναι πλήρως συνεκτικές και ολοκληρωμένες. Προκειμένου να εξασφαλιστούν η συνολική συνοχή των διοικητικών δραστηριοτήτων των διοικητικών φορέων της Ένωσης και η πλήρης τήρηση του δικαιώματος χρηστής διοίκησης, οι νομικές πράξεις στις οποίες προβλέπονται ειδικοί διοικητικοί διαδικαστικοί κανόνες θα πρέπει, ως εκ τούτου, να ερμηνεύονται σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό και τα κενά τους θα πρέπει να καλύπτονται από τις σχετικές διατάξεις του παρόντος κανονισμού. Στον παρόντα κανονισμό καθορίζονται δικαιώματα και υποχρεώσεις εξ ορισμού για όλες τις διοικητικές διαδικασίες που προβλέπονται από το ενωσιακό δίκαιο και ως εκ τούτου μειώνεται ο κατακερματισμός των ισχυόντων διαδικαστικών κανόνων που απορρέουν από την τομεακή νομοθεσία.

(17)

Οι διοικητικοί διαδικαστικοί κανόνες οι οποίοι ορίζονται σε αυτόν τον κανονισμό αποσκοπούν στην εφαρμογή των αρχών της χρηστής διοίκησης που προβλέπονται σε ευρύ φάσμα νομικών πηγών δυνάμει της νομολογίας του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι εν λόγω αρχές περιγράφονται κατωτέρω και η διατύπωσή τους θα πρέπει να εμπνέει την ερμηνεία των διατάξεων του παρόντος κανονισμού.

(18)

Η αρχή του κράτους δικαίου, όπως προβλέπεται στο άρθρο 2 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ), είναι η καρδιά και η ψυχή των αξιών της Ένωσης. Σύμφωνα με την εν λόγω αρχή, όλες οι ενέργειες της Ένωσης πρέπει να βασίζονται στις Συνθήκες και να συμμορφώνονται με την αρχής της δοτής αρμοδιότητας. Επιπλέον, σύμφωνα με την αρχή της νομιμότητας, που αποτελεί απόρροια του κράτους δικαίου, οι δραστηριότητες των διοικητικών φορέων της Ένωσης απαιτείται να διεξάγονται σε πλήρη συμφωνία με το δίκαιο.

(19)

Κάθε νομική πράξη του δικαίου της Ένωσης πρέπει να συμμορφώνεται με την αρχή της αναλογικότητας. Για τον σκοπό αυτό, κάθε μέτρο της διοίκησης της Ένωσης πρέπει να είναι κατάλληλο και αναγκαίο για την επίτευξη των στόχων που επιδιώκονται νομίμως από το εν λόγω μέτρο: όταν υπάρχει δυνατότητα επιλογής μεταξύ διαφόρων δυνητικά κατάλληλων μέτρων, πρέπει να γίνεται η λιγότερο επαχθής επιλογή, και οι επιβαρύνσεις που μπορεί να επιβληθούν από τη διοίκηση δεν πρέπει να είναι δυσανάλογες προς τους επιδιωκόμενους σκοπούς.

(20)

Βάσει του δικαιώματος χρηστής διοίκησης, οι διοικητικές πράξεις των διοικητικών φορέων της Ένωσης απαιτείται να στηρίζονται σε διοικητικές διαδικασίες που εγγυώνται αμερόληπτη, δίκαιη και έγκαιρη εφαρμογή των πράξεων αυτών.

(21)

Βάσει του δικαιώματος χρηστής διοίκησης, κάθε απόφαση για κίνηση διοικητικής διαδικασίας πρέπει να κοινοποιείται στα μέρη και να περιλαμβάνει τις αναγκαίες πληροφορίες που τους επιτρέπουν να ασκούν τα δικαιώματά τους στη διάρκεια της διοικητικής διαδικασίας. Σε εξαιρετικές και δεόντως αιτιολογημένες περιπτώσεις, όταν απαιτείται από το κοινό συμφέρον, η διοίκηση της Ένωσης μπορεί να καθυστερήσει ή να παραλείψει την κοινοποίηση.

(22)

Όταν η διοικητική διαδικασία κινείται κατόπιν αίτησης ενός εκ των μερών, με βάση το δικαίωμα χρηστής διοίκησης υποχρεώνεται η διοίκηση της Ένωσης να βεβαιώνει εγγράφως την παραλαβή της αίτησης. Στη βεβαίωση παραλαβής θα πρέπει να αναγράφονται οι αναγκαίες πληροφορίες που επιτρέπουν στο ενδιαφερόμενο μέρος να ασκήσει τα δικαιώματα υπεράσπισής του στη διάρκεια της διοικητικής διαδικασίας. Ωστόσο, η διοίκηση της Ένωσης θα πρέπει να έχει το δικαίωμα να απορρίπτει άσκοπες ή καταχρηστικές αιτήσεις καθώς θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο τη διοικητική αποτελεσματικότητα.

(23)

Για λόγους ασφάλειας δικαίου, μια διοικητική διαδικασία θα πρέπει να κινείται εντός εύλογου χρονικού διαστήματος από την επέλευση του γεγονότος. Ως εκ τούτου, ο παρών κανονισμός θα πρέπει να περιλαμβάνει διατάξεις σχετικά με την προθεσμία παραγραφής.

(24)

Με βάση το δικαίωμα χρηστής διοίκησης απαιτείται η διοίκηση της Ένωσης να ασκεί καθήκον επιμέλειας, το οποίο την υποχρεώνει να προσδιορίζει και να επανεξετάζει με προσεκτικό και αμερόληπτο τρόπο όλα τα συναφή πραγματικά και νομικά στοιχεία μιας υπόθεσης, λαμβανομένων υπόψη όλων των σχετικών συμφερόντων, σε κάθε στάδιο της διαδικασίας. Για τον σκοπό αυτό, η διοίκηση της Ένωσης θα πρέπει να εξουσιοδοτηθεί να εξετάζει τα ενδιαφερόμενα μέρη, τους μάρτυρες και τους εμπειρογνώμονες, να ζητά έγγραφα και φακέλους και να πραγματοποιεί επισκέψεις ή επιθεωρήσεις. Κατά την επιλογή των εμπειρογνωμόνων, η διοίκηση της Ένωσης θα πρέπει να διασφαλίζει ότι είναι τεχνικά αρμόδιοι και ότι δεν επηρεάζονται από σύγκρουση συμφερόντων.

(25)

Στη διάρκεια της έρευνας που πραγματοποιεί η διοίκηση της Ένωσης, τα μέρη θα πρέπει να υποχρεούνται να συνεργάζονται, επικουρώντας τη διοίκηση στην εξακρίβωση των γεγονότων και των περιστάσεων της υπόθεσης. Όταν καλεί τα μέρη να συνεργαστούν, η διοίκηση της Ένωσης θα πρέπει να τους παρέχει εύλογο χρονικό διάστημα απόκρισης και θα πρέπει να τους υπενθυμίζει το δικαίωμα της μη αυτοενοχοποίησης όταν η διοικητική διαδικασία μπορεί να καταλήξει σε κυρώσεις.

(26)

Το δικαίωμα σε αμερόληπτη μεταχείριση από τη διοίκηση της Ένωσης αποτελεί απόρροια του θεμελιώδους δικαιώματος χρηστής διοίκησης και υποχρεώνει τα μέλη του προσωπικού να απέχουν από διοικητική διαδικασία στην οποία έχουν, άμεσα ή έμμεσα, προσωπικό συμφέρον, περιλαμβανομένων ιδίως τυχόν οικογενειακών ή οικονομικών συμφερόντων που είναι δυνατόν να θέσουν σε κίνδυνο την αμεροληψία τους.

(27)

Βάσει του δικαιώματος χρηστής διοίκησης, μπορεί να απαιτηθεί, υπό ορισμένες συνθήκες, η διενέργεια επιθεωρήσεων από τη διοίκηση, όταν αυτό είναι αναγκαίο για την εκπλήρωση καθήκοντος ή την επίτευξη στόχου δυνάμει του ενωσιακού δικαίου. Στο πλαίσιο των εν λόγω επιθεωρήσεων πρέπει να τηρούνται ορισμένες προϋποθέσεις και διαδικασίες ώστε να προστατεύονται τα δικαιώματα των μερών.

(28)

Το δικαίωμα ακρόασης θα πρέπει να διασφαλίζεται σε όλες τις διαδικασίες που κινούνται εναντίον ενός προσώπου και είναι δυνατόν να καταλήξουν σε λήψη μέτρου που το βλάπτει. Το εν λόγω δικαίωμα δεν θα πρέπει να αποκλείεται ή να περιορίζεται από κανένα νομοθετικό μέτρο. Βάσει του δικαιώματος ακρόασης, πρέπει να παρέχεται στον ενδιαφερόμενο ακριβής και πλήρης έκθεση με τους ισχυρισμούς ή τις αντιρρήσεις που προβάλλονται καθώς και η δυνατότητα να υποβάλλει παρατηρήσεις σχετικά με την αλήθεια και τη συνάφεια των γεγονότων και των εγγράφων που χρησιμοποιούνται.

(29)

Το δικαίωμα χρηστής διοίκησης περιλαμβάνει το δικαίωμα ενός ενδιαφερομένου μέρους σε διοικητική διαδικασία να έχει πρόσβαση στον φάκελό του, κάτι που αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση και για την απόλαυση του δικαιώματος ακρόασης. Όταν η προστασία των νόμιμων συμφερόντων της εμπιστευτικότητας και του επαγγελματικού και επιχειρηματικού απορρήτου δεν επιτρέπει την πλήρη πρόσβαση σε έναν φάκελο, θα πρέπει τουλάχιστον να παρέχεται στο ενδιαφερόμενο μέρος επαρκής περίληψη του περιεχομένου του φακέλου. Προκειμένου να διευκολύνεται η πρόσβαση στους φακέλους και κατ’ επέκταση να εξασφαλίζεται η διαφανής διαχείριση των πληροφοριών, η διοίκηση της Ένωσης θα πρέπει να τηρεί μητρώα με την εισερχόμενη και εξερχόμενη αλληλογραφία, τα έγγραφα που παραλαμβάνει και τα μέτρα που λαμβάνει, και να δημιουργήσει ευρετήριο των αρχείων που τηρεί.

(30)

Η διοίκηση της Ένωσης οφείλει να εκδίδει διοικητικές πράξεις εντός εύλογου χρονικού διαστήματος. Η αργή διοίκηση είναι κακή διοίκηση. Οποιαδήποτε καθυστέρηση ως προς την έκδοση διοικητικής πράξης θα πρέπει να δικαιολογείται, και το ενδιαφερόμενο μέρος που εμπλέκεται στη διοικητική διαδικασία θα πρέπει να ενημερώνεται δεόντως για την εν λόγω καθυστέρηση καθώς και για την προβλεπόμενη ημερομηνία έκδοσης της διοικητικής πράξης.

(31)

Το δικαίωμα χρηστής διοίκησης υποχρεώνει τη διοίκηση της Ένωσης να αναφέρει ρητά τους λόγους στους οποίους στηρίζονται οι διοικητικές πράξεις της. Η αιτιολόγηση θα πρέπει να επισημαίνει τη νομική βάση της πράξης, τη γενική κατάσταση που οδήγησε στην έκδοση αυτής και τους γενικούς στόχους που επιδιώκει. Θα πρέπει να αποκαλύπτει σαφώς και αδιαμφισβήτητα το σκεπτικό της αρμόδιας αρχής που εξέδωσε την πράξη κατά τέτοιον τρόπο ώστε να επιτρέπει στα ενδιαφερόμενα μέρη να αποφασίσουν εάν επιθυμούν να υπερασπιστούν τα δικαιώματά τους μέσω της υποβολής αιτήματος για δικαστική επανεξέταση.

(32)

Σύμφωνα με το δικαίωμα πραγματικής προσφυγής, ούτε η Ένωση ούτε τα κράτη μέλη μπορούν να καταστήσουν πρακτικά αδύνατη ή υπερβολικά δύσκολη την άσκηση των δικαιωμάτων που απορρέουν από το δίκαιο της Ένωσης. Αντιθέτως, υποχρεούνται να εγγυώνται πραγματική και αποτελεσματική δικαστική προστασία και απαγορεύεται να εφαρμόζουν οποιονδήποτε κανόνα ή διαδικασία που μπορεί να εμποδίσει, έστω και προσωρινά, την πλήρη εφαρμογή και θέση σε ισχύ του δικαίου της Ένωσης.

(33)

Προκειμένου να διευκολύνεται η άσκηση του δικαιώματος πραγματικής προσφυγής, η διοίκηση της Ένωσης θα πρέπει να αναφέρει στις διοικητικές πράξεις της τα μέσα ένδικης προστασίας που διαθέτουν τα μέρη των οποίων τα δικαιώματα και τα συμφέρονται θίγονται από τις πράξεις αυτές. Πέρα από τη δυνατότητα κίνησης δικαστικών διαδικασιών ή υποβολής καταγγελίας στον Ευρωπαίο Διαμεσολαβητή, θα πρέπει να χορηγηθεί στο ενδιαφερόμενο μέρος το δικαίωμα να ζητήσει διοικητική επανεξέταση και θα πρέπει να του παρασχεθούν πληροφορίες σχετικά με τη διαδικασία και την προθεσμία υποβολής του σχετικού αιτήματος.

(34)

Το αίτημα διοικητικής επανεξέτασης δεν θίγει το δικαίωμα του ενδιαφερόμενου μέρους σε δικαστική προσφυγή. Για τους σκοπούς της προθεσμίας για την υποβολή αιτήματος δικαστικής επανεξέτασης, μια διοικητική πράξη θα πρέπει να θεωρείται τελική εάν το ενδιαφερόμενο μέρος δεν υποβάλλει αίτημα διοικητικής επανεξέτασης εντός της σχετικής προθεσμίας ή, εάν το ενδιαφερόμενο μέρος υποβάλλει αίτημα διοικητικής επανεξέτασης, η τελική διοικητική πράξη είναι η πράξη με την οποία ολοκληρώνεται η διοικητική επανεξέταση.

(35)

Σύμφωνα με τις αρχές της διαφάνειας και της ασφάλειας δικαίου, τα μέρη που εμπλέκονται σε διοικητική διαδικασία θα πρέπει να είναι σε θέση να κατανοούν σαφώς τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις που απορρέουν από διοικητική πράξη που απευθύνεται σε αυτούς. Για τους σκοπούς αυτούς, η διοίκηση της Ένωσης θα πρέπει να διασφαλίζει ότι οι διοικητικές της πράξεις συντάσσονται σε σαφή, απλή και κατανοητή γλώσσα και αρχίζουν να ισχύουν από την κοινοποίησή τους στα ενδιαφερόμενα μέρη. Κατά την εκπλήρωση της εν λόγω υποχρέωσης, η διοίκηση της Ένωσης καλείται να αξιοποιήσει δεόντως τις τεχνολογίες πληροφοριών και επικοινωνιών και να προσαρμοστεί στην εξέλιξή τους.

(36)

Για τους σκοπούς της διαφάνειας και της διοικητικής αποτελεσματικότητας, η διοίκηση της Ένωσης θα πρέπει να εξασφαλίζει ότι τα τυπογραφικά, αριθμητικά ή παρόμοια λάθη στις διοικητικές της πράξεις διορθώνονται από τις αρμόδιες αρχές.

(37)

Σύμφωνα με την αρχή της νομιμότητας, που αποτελεί απόρροια του κράτους δικαίου, η διοίκηση της Ένωσης υποχρεούται να διορθώνει ή να αποσύρει παράνομες διοικητικές πράξεις. Ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψη ότι κάθε διόρθωση ή απόσυρση διοικητικής πράξης μπορεί να έλθει σε σύγκρουση με την προστασία της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης και την αρχή της ασφάλειας δικαίου, η διοίκηση της Ένωσης θα πρέπει να προβαίνει σε προσεκτική και αμερόληπτη αξιολόγηση του αντικτύπου της διόρθωσης ή της απόσυρσης στα άλλα ενδιαφερόμενα μέρη, και να συμπεριλαμβάνει τα συμπεράσματα της εν λόγω αξιολόγησης στους λόγους της διόρθωσης ή της απόσυρσης της πράξης.

(38)

Οι πολίτες της Ένωσης έχουν το δικαίωμα να απευθύνονται γραπτώς στα θεσμικά και λοιπά όργανα και τους οργανισμούς της Ένωσης σε μία από τις γλώσσες των Συνθηκών και να λαμβάνουν απάντηση στην ίδια γλώσσα. Η διοίκηση της Ένωσης οφείλει να σέβεται τα γλωσσικά δικαιώματα των μερών διασφαλίζοντας ότι η διοικητική διαδικασία πραγματοποιείται σε μία από τις γλώσσες των Συνθηκών που επιλέγεται από το ενδιαφερόμενο μέρος. Σε περίπτωση κίνησης της διοικητικής διαδικασίας από τη διοίκηση της Ένωσης, η πρώτη κοινοποίηση θα πρέπει να συντάσσεται σε μία από τις γλώσσες της Συνθήκης που αντιστοιχεί στο κράτος μέλος στο οποίο βρίσκεται το ενδιαφερόμενο μέρος.

(39)

Η αρχή της διαφάνειας και το δικαίωμα πρόσβασης στα έγγραφα έχουν ιδιαίτερη σημασία στο πλαίσιο της διοικητικής διαδικασίας, με την επιφύλαξη των νομοθετικών πράξεων που εκδίδονται δυνάμει του άρθρου 15 παράγραφος 3 της ΣΛΕΕ. Κάθε περιορισμός των εν λόγω δικαιωμάτων θα πρέπει να ερμηνεύεται αυστηρά ώστε να συμμορφώνεται με τα κριτήρια που καθορίζονται στο άρθρο 52 παράγραφος 1 του Χάρτη, και ως εκ τούτου θα πρέπει να προβλέπεται από τον νόμο, να σέβεται το πνεύμα των δικαιωμάτων και των ελευθεριών και να υπόκειται στην αρχή της αναλογικότητας.

(40)

Το δικαίωμα στην προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα συνεπάγεται ότι, με την επιφύλαξη των νομοθετικών πράξεων που εκδίδονται σύμφωνα με το άρθρο 16 της ΣΛΕΕ, τα δεδομένα που χρησιμοποιούνται από τη διοίκηση της Ένωσης θα πρέπει να είναι ακριβή και επικαιροποιημένα και να διασφαλίζεται η νόμιμη καταχώρισή τους.

(41)

Η αρχή της προστασίας της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης απορρέει από το κράτος δικαίου και σημαίνει ότι οι ενέργειες των δημόσιων φορέων δεν θα πρέπει να θίγουν τα κεκτημένα δικαιώματα και τις τελικές νομικές καταστάσεις, εκτός εάν συντρέχουν επιτακτικοί λόγοι δημόσιου συμφέροντος. Η δικαιολογημένη εμπιστοσύνη θα πρέπει να λαμβάνεται δεόντως υπόψη σε περίπτωση διόρθωσης ή απόσυρσης διοικητικής πράξης.

(42)

Βάσει της αρχής της ασφάλειας δικαίου, οι κανόνες της Ένωσης απαιτείται να είναι σαφείς και ακριβείς. Η εν λόγω αρχή έχει ως στόχο να εξασφαλίζει το προβλέψιμο των καταστάσεων και των έννομων σχέσεων που διέπονται από το δίκαιο της Ένωσης παρέχοντας στα άτομα τη δυνατότητα να εξακριβώνουν αδιαμφισβήτητα ποια είναι τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις τους και να προβαίνουν στις κατάλληλες ενέργειες. Σύμφωνα με την αρχή της ασφάλειας δικαίου, δεν θα πρέπει να λαμβάνονται αναδρομικά μέτρα, πλην δεόντως αιτιολογημένων περιστάσεων.

(43)

Για την εξασφάλιση της συνολικής συνοχής των δραστηριοτήτων των διοικητικών φορέων της Ένωσης, οι διοικητικές πράξεις γενικής ισχύος θα πρέπει να συμμορφώνονται με τις αρχές της χρηστής διοίκησης που ορίζονται στον παρόντα κανονισμό.

(44)

Κατά την ερμηνεία του παρόντος κανονισμού, θα πρέπει να δίνεται ιδιαίτερη προσοχή στην ίση και μη διακριτική μεταχείριση, η οποία εφαρμόζεται στις διοικητικές δραστηριότητες ως βασική απόρροια του κράτους δικαίου και των αρχών αποτελεσματικής και ανεξάρτητης ευρωπαϊκής διοίκησης,

α)

νομοθετικές διαδικασίες·

β)

δικαστικές διαδικασίες·

γ)

διαδικασίες που καταλήγουν στην έκδοση μη νομοθετικών πράξεων οι οποίες βασίζονται άμεσα στις Συνθήκες, κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων και εκτελεστικών πράξεων.

α)

ως «διοίκηση της Ένωσης/διοικητικοί φορείς της Ένωσης» νοείται η διοίκηση των θεσμικών και λοιπών οργάνων και οργανισμών της Ένωσης·

β)

ως «διοικητικές δραστηριότητες» νοούνται οι δραστηριότητες που πραγματοποιούνται από τη διοίκηση της Ένωσης για την εφαρμογή του δικαίου της Ένωσης, εξαιρουμένων των διαδικασιών του άρθρου 2 παράγραφος 2·

γ)

ως «διοικητική διαδικασία» νοείται η διαδικασία με την οποία η διοίκηση της Ένωσης καταρτίζει, εκδίδει, εφαρμόζει και επιβάλλει διοικητικές πράξεις·

δ)

ως «μέλος προσωπικού» νοείται ο υπάλληλος κατά την έννοια του άρθρου 1α του κανονισμού υπηρεσιακής κατάστασης, και το μέλος του προσωπικού όπως ορίζεται στο άρθρο 1 πρώτη έως τρίτη περίπτωση του καθεστώτος που εφαρμόζεται στο λοιπό προσωπικό της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

ε)

ως «αρμόδια αρχή» νοείται το θεσμικό ή άλλο όργανο ή οργανισμός ή οντότητα ή ο κάτοχος μιας θέσης στους κόλπους της διοίκησης της Ένωσης που ευθύνεται με βάση το εφαρμοστέο δίκαιο για τη διοικητική διαδικασία·

στ)

ως «(ενδιαφερόμενο) μέρος» νοείται κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο του οποίου η νομική θέση μπορεί να επηρεαστεί από την έκβαση της διοικητικής διαδικασίας.

α)

έναν αριθμό αναφοράς και την ημερομηνία·

β)

το αντικείμενο και τον σκοπό της διαδικασίας·

γ)

την περιγραφή των σημαντικότερων διαδικαστικών σταδίων·

δ)

το όνομα και τα στοιχεία επικοινωνίας του αρμόδιου μέλους του προσωπικού·

ε)

την αρμόδια αρχή·

στ)

την προθεσμία για την έκδοση της διοικητικής πράξης και τις συνέπειες ενδεχόμενης αδυναμίας έκδοση της διοικητικής πράξης εντός της προθεσμίας·

ζ)

τα διαθέσιμα ένδικα μέσα·

η)

τη διεύθυνση του δικτυακού τόπου που αναφέρεται στο άρθρο 28, εάν υπάρχει.

α)

έναν αριθμό αναφοράς και την ημερομηνία·

β)

την ημερομηνία παραλαβής της αίτησης·

γ)

μια περιγραφή των σημαντικότερων διαδικαστικών σταδίων·

δ)

το όνομα και τα στοιχεία επικοινωνίας του αρμόδιου μέλους του προσωπικού·

ε)

την προθεσμία για την έκδοση της διοικητικής πράξης και τις συνέπειες ενδεχόμενης αδυναμίας έκδοση της διοικητικής πράξης εντός της προθεσμίας·

στ)

τη διεύθυνση του δικτυακού τόπου που αναφέρεται στο άρθρο 28, εάν υπάρχει.

α)

να λαμβάνουν, κατά τρόπο σαφή και κατανοητό, όλες τις σχετικές με τη διαδικασία πληροφορίες·

β)

να επικοινωνούν και να εκπληρώνουν, όπου αυτό είναι δυνατό και σκόπιμο, όλες τις διαδικαστικές διατυπώσεις εξ αποστάσεως και με ηλεκτρονικά μέσα·

γ)

να χρησιμοποιούν οποιαδήποτε γλώσσα των Συνθηκών και να λαμβάνουν τυχόν αλληλογραφία στη γλώσσα των Συνθηκών της επιλογής τους·

δ)

να ενημερώνονται για όλες τις διαδικαστικές ενέργειες και αποφάσεις που ενδέχεται να τα επηρεάσουν·

ε)

να εκπροσωπούνται από δικηγόρο ή άλλο άτομο της επιλογής τους·

στ)

να καταβάλλουν μόνο τα τέλη που είναι εύλογα και αναλογικά με το κόστος της συγκεκριμένης διαδικασίας.

α)

να εξετάζει τα μέρη, τους μάρτυρες, και τους εμπειρογνώμονες,

β)

να ζητεί έγγραφα και φακέλους,

γ)

να διενεργεί επισκέψεις και επιθεωρήσεις.

α)

της κοινοποίησης της απόφασης για κίνηση της διοικητικής διαδικασίας, εάν η διαδικασία κινήθηκε από τη διοίκηση της Ένωσης, ή

β)

της βεβαίωσης παραλαβής της αίτησης, εάν η διοικητική διαδικασία κινήθηκε μέσω της υποβολής αίτησης.

α)

σύνδεσμο προς την ισχύουσα νομοθεσία,

β)

σύντομη επεξήγηση των βασικών νομικών απαιτήσεων και της διοικητικής τους ερμηνείας,

γ)

περιγραφή των σημαντικότερων διαδικαστικών σταδίων,

δ)

αναφορά της αρχής που είναι αρμόδια για την έκδοση της τελικής πράξης,

ε)

αναφορά της προθεσμίας για την έκδοση της πράξης,

στ)

αναφορά των διαθέσιμων ένδικων μέσων,

ζ)

σύνδεσμο προς τα τυποποιημένα έντυπα που μπορούν να χρησιμοποιούν τα μέρη για να επικοινωνούν με τη διοίκηση της Ένωσης στο πλαίσιο της διαδικασίας.