15.2.2011   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 48/107

1.1

Οι επιχειρήσεις και η κοινωνία των πολιτών πρέπει να διέπονται από νομικό πλαίσιο το οποίο να κατανοείται και να εφαρμόζεται εύκολα. Η βελτίωση της νομοθεσίας συμβάλλει στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, εξαλείφοντας το περιττό κόστος και τις δυσκαμψίες του νομικού πλαισίου.

Η ΕΟΚΕ στηρίζει σθεναρά αυτήν την πολιτική και πιστεύει ότι με τη βελτίωση της νομοθεσίας μπορούν να στηριχθούν οι επιχειρήσεις κατά την περίοδο της οικονομικής κρίσης που διανύουμε χωρίς επιπρόσθετο κόστος και επενδύσεις.

1.2

Η βελτίωση της νομοθεσίας θα πρέπει να ενισχύσει την ποιότητα και τη συνοχή και να καταστήσει δυνατή την εξεύρεση ανάλογης και στοχευμένης νομικής απάντησης στις δυσλειτουργίες της αγοράς και στην ατζέντα ΕΕ 2020. Η βελτίωση της νομοθεσίας μπορεί να επιτευχθεί με την εξάλειψη των περιττών ρυθμίσεων χωρίς αυτό να σημαίνει απόλυτη απορρύθμιση (1). Επιδιώκει να καταστήσει τους κανόνες απλούς, εφαρμόσιμους και λιγότερο δαπανηρούς για τους χρήστες και τους φορολογούμενους. Η βελτίωση της νομοθεσίας θα πρέπει να προωθεί γρήγορες και αποτελεσματικές αποφάσεις, αποτελεσματική εφαρμογή και έλεγχο των διαδικασιών προκειμένου να υπάρχει πλήρης λογοδοσία.

1.3

Η βελτίωση της νομοθεσίας πρέπει να θεωρείται ενιαία και συνεκτική πολιτική που περιλαμβάνει ολόκληρη σειρά αρχών, όπως η αρχή «προτεραιότητα στις μικρές επιχειρήσεις» της «Small Business Act (SBA)», και να προσφεύγει στη διαδικασία «Small Business Test» σε πιο τακτική και συστηματική βάση απ' ό,τι σήμερα. Η ΕΟΚΕ συνιστά αυτή η πολιτική να είναι περιεκτική και συνεκτική και να εστιάζεται περισσότερο στους ενδιαφερόμενους φορείς. Οι διαβουλεύσεις θα πρέπει να ακολουθούν διαφανείς προτεραιότητες και να είναι αυθεντικές, με συνέχεια και χωρίς αποκλεισμούς.

1.4

Η βελτίωση της νομοθεσίας θα προοδεύσει σημαντικά, εάν γίνει λιγότερο τεχνοκρατική και πιο ενημερωμένη, μέσω της ευρείας συμμετοχής της κοινωνίας των πολιτών σε όλα τα επίπεδα νομοθετικής δραστηριότητας. Οι εκτιμήσεις αντικτύπου θα πρέπει να απευθύνονται έγκαιρα στις ΟΚΕ σε εθνικό και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ενώ θα πρέπει να είναι διαθέσιμη η πλήρης βάση τεκμηρίωσης. Η νομοθεσία της ΕΕ θα ωφεληθεί από τις καινοτόμες λύσεις, τη μεγαλύτερη συνειδητοποίηση και τη νομιμοποίηση που θα επιφέρουν αυτές οι διαβουλεύσεις.

1.5

Η στροφή από τις Οδηγίες στους Κανονισμούς θα ενισχύσει σημαντικά τη διαφάνεια, την εφαρμογή και τον έλεγχο. Πολλά ρυθμιστικά προβλήματα λαμβάνουν χώρα κατά τη μεταφορά στο εθνικό δίκαιο. Τα κράτη μέλη δεν θα πρέπει να επαναλαμβάνουν ή να περιπλέκουν την νομοθεσία της ΕΕ και θα πρέπει να παρακολουθούνται στενά προς τούτο από την Επιτροπή και όλους τους κοινωνικούς εταίρους (2).

1.6

Η ΕΟΚΕ παροτρύνει την Επιτροπή να ασχοληθεί με τη βελτίωση της νομοθεσίας κατά τη χρήση και διαχείριση των ευρωπαϊκών πόρων από τα κράτη μέλη, αποφεύγοντας ιδίως περιττούς ή αδικαιολόγητους εθνικούς κανόνες και διοικητικές διαδικασίες που υπονομεύουν την ορθή και ταχεία διάθεση αυτών των πόρων (3).

1.7

Η βελτίωση της νομοθεσίας θα μπορούσε να υποστηριχθεί από την ΕΟΚΕ, καθώς αντιπροσωπεύει τις επιτυχίες αλλά και τις προκλήσεις της πολιτικής στην κοινωνία των πολιτών και τους άλλους φορείς. Αυτό θα παρέχει ικανοποιητικά πειστήρια του ρόλου της ΕΟΚΕ στη συμμετοχική δημοκρατία, όπως περιγράφεται στο Άρθρο 11 της Συνθήκης της Λισσαβώνας (4).

2.1

Η νομοθεσία αποτελεί κεντρικό εργαλείο της πολιτικής της ΕΕ. Τα νομικά μέσα της ΕΕ έφεραν την Ενιαία ευρωπαϊκή αγορά, ενίσχυσαν την ανταγωνιστικότητα και διεύρυναν τις επιλογές και την προστασία του καταναλωτή, μείωσαν το κόστος των συναλλαγών, οδήγησαν στην προστασία του περιβάλλοντος και σε σειρά από οφέλη για τις επιχειρήσεις και τους πολίτες της ΕΕ. Παρείχαν επίσης νομική ασφάλεια στην αγορά, αντικαθιστώντας ένα ευρύ φάσμα εθνικών νομοθεσιών με σαφείς κοινούς κανόνες στους οποίους οι επιχειρήσεις μπορούν να προσαρμόζονται και να συμμορφώνονται και από τους οποίους μπορούν να ωφεληθούν οι πολίτες και οι καταναλωτές από όλη την Ευρώπη.

2.2

Η επιτυχία της νομοθετικής μεταρρύθμισης ενίσχυσε τη ζήτηση νομοθεσίας για τη διαχείριση των μη οικονομικών κινδύνων. Αν και η χρήση της νομοθεσίας για την επίτευξη κοινωνικών στόχων δεν αποτελεί κάτι νέο για τα κράτη μέλη, η ανάπτυξη νομοθετικής συμπεριφοράς σε επίπεδο ΕΕ εμφανίζει προβλήματα εφαρμογής, αλληλοεπικάλυψης, συσσώρευσης (gold-plating) και παρερμηνείας. Η νομοθεσία ενδέχεται επίσης να υπονομεύει τη χρήση μη νομοθετικών μέσων. Η αξιοπιστία της ΕΕ εξαρτάται από τη συντονισμένη εφαρμογή των πολιτικών. Κατά συνέπεια η στρατηγική για τη βελτίωση της νομοθεσίας είναι πλέον ζωτικής σημασίας.

2.3

Η βελτίωση της νομοθεσίας θα πρέπει να ενισχύσει την ποιότητα, τη συνοχή και την εφαρμογή ανάλογης νομοθετικής απάντησης στις αποτυχίες της αγοράς, καθώς οι αγορές δεν παρέχουν πάντοτε τα ιδανικά αποτελέσματα, ενώ συχνά δεν ανακλούν όλο το εξωτερικό κόστος. Η κακή διάθεση των πόρων που προκύπτει πρέπει να αντιμετωπισθεί με την αποτελεσματική προστασία των συμφερόντων των κύριων χρηστών (όπως οι καταναλωτές, οι εργαζόμενοι και οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις), τη διαχείριση των κυρίων κινδύνων (περιβάλλον, υγεία, ασφάλεια και κοινωνικές ανάγκες), διατηρώντας παράλληλα την ανταγωνιστικότητα και το επιχειρηματικό πνεύμα. Κατά συνέπεια, η βελτίωση της νομοθεσίας δεν πρέπει να θεωρείται συνώνυμο της απορρύθμισης, παρά το ότι επιδιώκει να καταστήσει τους κανόνες απλούς, εφαρμόσιμους και λιγότερο δαπανηρούς για τους χρήστες και τους φορολογούμενους. Το κράτος δικαίου αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο κάθε οργανωμένης κοινωνίας, αλλά αν δεν σχεδιασθεί σωστά μπορεί να υπονομεύσει την ορθή λειτουργία της και να οδηγήσει σε άνιση μεταχείριση για τους πολίτες, τους εργαζομένους και τις επιχειρήσεις.

2.4

Η ορθή διαβούλευση είναι καθοριστική. Μια καλά σχεδιασμένη και στοχευμένη νομοθεσία παρέχει ασφάλεια, διασφαλίζοντας τη σαφήνεια και τη συνέπεια των κανόνων και διευκολύνοντας τη συμμόρφωση και την εφαρμογή. Πρέπει να ορίζει τους στόχους της και τους πιο αποτελεσματικούς, λιγότερο γραφειοκρατικούς και πιο οικονομικούς τρόπους για την επίτευξή τους. Η βελτίωση της βάσης τεκμηρίωσης ώστε να βασίζεται σε ευρύτερο φάσμα δεικτών συμβάλλει στον σκοπό αυτό, αλλά δεν κρίνεται επαρκής για τις περισσότερες πολιτικές. Η ευρεία διαβούλευση με τους φορείς και τους εμπειρογνώμονες διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην επίτευξη της ισορροπίας μεταξύ της επιδίωξης των στόχων πολιτικών και του περιορισμού του διοικητικού φόρτου για τις επιχειρήσεις και τους ιδιώτες. Αν δεν επιτευχθεί ισορροπία υπάρχει κίνδυνος να οδηγηθούμε σε πολύπλοκους, δύσχρηστους και δυσεφάρμοστους κανόνες που επιβάλλονται δύσκολα και συνεπάγονται δυσανάλογο κόστος. Μια καλύτερη διαβούλευση θα βελτιώσει την ευαισθητοποίηση και συνεπώς την εφαρμογή.

3.1

Η Τρίτη έκθεση προόδου της Επιτροπής για την εφαρμογή της Ανακοίνωσης του 2005 (5) αξιολογεί την πρόοδο ως προς τη βελτίωση της υπάρχουσας νομοθεσίας, τον περιορισμό των διοικητικών φραγμών για τις επιχειρήσεις και τους ιδιώτες και για την ανάληψη νέων πρωτοβουλιών που προωθούν μια καλύτερη νομοθετική κουλτούρα.

3.2

Η Έκθεση δείχνει τις επιδόσεις και τους νέους στόχους για την ενημέρωση, τον εκσυγχρονισμό και την απλοποίηση της νομοθεσίας. (6) Η Ανακοίνωση εκτιμά πως η απλούστευση των 13 τομέων προτεραιότητας που καθορίστηκαν το 2007 θα οδηγήσει στη μείωση του διοικητικού κόστους κατά €115-130 δισεκατομμύρια. Με την εξαίρεση των ΜΜΕ από τις στατιστικές εκθέσεις θα εξοικονομηθούν περισσότερα από €200 δισεκατομμύρια από το 2010 και μετά. Η άρση των φραγμών στην ηλεκτρονική τιμολόγηση μέσω της Οδηγίας ΦΠΑ και η δημιουργία περιβάλλοντος χωρίς χαρτί στα τελωνεία της ΕΕ θα οδηγήσει επίσης σε σημαντική εξοικονόμηση.

3.3

Η επισκόπηση τονίζει πώς οι ολοκληρωμένες εκτιμήσεις αντικτύπου βελτιώνουν την ποιότητα και τη συνοχή του νομικού πλαισίου της ΕΕ. Ο μηχανισμός εκτίμησης αντικτύπου θα βελτιωθεί και θα ενισχυθεί περαιτέρω. Η έκθεση υπογραμμίζει ότι η βελτίωση της νομοθεσίας πρέπει να τεθεί ως προτεραιότητα σε όλα τα επίπεδα της ΕΕ και σε όλα τα όργανα και οργανισμούς. Η συνεργασία με τα κράτη μέλη για τη βελτίωση της εφαρμογής του κοινοτικού δικαίου είναι επίσης ουσιαστική, παρά την περιορισμένη πρόοδο μέχρι στιγμής. Η έκθεση τονίζει επίσης την ανάγκη στενότερης συνεργασίας με τους εμπορικούς εταίρους της ΕΕ και σύγκλισης κατά τη θέσπιση οικουμενικής νομοθεσίας με τη διαμόρφωση της ημερήσιας διάταξης της ομάδας G-20 στον τομέα.

3.4

Η ΕΟΚΕ χαιρετίζει τα αποτελέσματα της Επιτροπής και τις νέες προτεραιότητές της για την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας. Η δέσμευσή της να ακολουθήσει αυτήν την πολιτική συμβάλλει στην ανταγωνιστικότητα και τη δημιουργία θέσεων εργασίας, ενισχύοντας έτσι την οικονομική ανάκαμψη. Ωστόσο θα πρέπει να υπάρξει επειγόντως ευρύτερη συνεργασία με τους δικαιούχους αυτών των πολιτικών.

4.1

Η βελτίωση της νομοθεσίας αποτελεί ολοκληρωμένη πολιτική. Ενεργώντας κατά τρόπο περιεκτικό και συντονισμένο, αποσκοπεί στον περιορισμό του φόρτου των επιχειρήσεων και τη μετατροπή της νομοθεσίας σε αποτελεσματικό μέσο αντιμετώπισης των αναγκών της κοινωνίας κατά τρόπο ανάλογο και χρήσιμο. Πρέπει να περιλαμβάνει ολόκληρη σειρά αρχών, όπως η «προτεραιότητα στις μικρές επιχειρήσεις» της Small Business Act (SBA), να επιλέγει προτεραιότητες με διαφάνεια και σε στενή συνεργασία και εκτεταμένη διαβούλευση με τους φορείς, να λαμβάνει γρήγορες και αποτελεσματικές αποφάσεις και να ελέγχει την εφαρμογή και τις διαδικασίες προκειμένου να διασφαλίσει πλήρη υπευθυνότητα.

4.2

Η βελτίωση της νομοθεσίας πρέπει να επιδιωχθεί κατά συνεκτικότερο και περιεκτικότερο τρόπο, καθότι οι μεμονωμένες πρωτοβουλίες δεν έχουν προστιθέμενη αξία. Η Ανακοίνωση περιγράφει τις δράσεις και τα συγκεκριμένα σχέδιά της, αλλά δεν παρουσιάζει ένα γενικό πλαίσιο με τις αλληλεπιδράσεις των σχεδίων και τις δυνατότητές τους να καλύψουν τις ελλείψεις που εντοπίζονται στην πρωτότυπη ατζέντα (7). Για να είναι συνεκτικότερη η βελτίωση της νομοθεσίας, πρέπει να παρέχει περισσότερη σαφήνεια ως προς τη διαμόρφωσή της. Η ΕΟΚΕ φρονεί πως όλα τα θεσμικά όργανα της ΕΕ, και ιδίως η Επιτροπή όπου οι επιδόσεις ποικίλλουν, θα πρέπει να επιλύσουν το ζήτημα από κοινού.

4.3

Η βελτίωση της υπάρχουσας νομοθεσίας περιλαμβάνει περισσότερα από τη συρρίκνωση της Επίσημης εφημερίδας και τη μείωση του αριθμού των νομοθετικών πράξεων. Η ΕΟΚΕ επικροτεί, κατά συνέπεια, τη δέσμευση της Επιτροπής προς μια πιο ολοκληρωμένη προσέγγιση που αντιμετωπίζει ζητήματα επικάλυψης, παρωχημένης νομοθεσίας, κενών, ασαφειών και ιδίως περιορισμού του διοικητικού φόρτου (8). Κύριοι τομείς προς τούτο είναι η αποτελεσματική μείωση των απαιτήσεων ενημέρωσης ή δημοσιοποίησης, ιδίως για τις ΜΜΕ, σε ζητήματα όπως οι στατιστικές, ο ΦΠΑ ή το εταιρικό δίκαιο. Η ΕΟΚΕ στηρίζει τη γενική τάση απλούστευσης, επικαιροποίησης και βελτίωσης της υπάρχουσας νομοθεσίας.

4.4

Η ΕΟΚΕ χαιρετίζει τον έλεγχο που διεξάγεται κατά τη διαδικασία εκτίμησης αντικτύπου, καθώς οδηγεί σε πιο ολοκληρωμένη αξιολόγηση της ανάγκης νέων διατάξεων. Επαινεί δε την Επιτροπή Εκτίμησης Αντικτύπου για την ποιότητα του έργου της. Ο ανεξάρτητος έλεγχος από αυτό το σώμα, σε συνδυασμό με τη διαφάνειά του και με ευρεία διαβούλευση με τους φορείς, έχουν ζωτική σημασία για τη βελτίωση της νομοθεσίας. Η ΕΟΚΕ στηρίζει τις βελτιώσεις που προβλέπονται προς τούτο.

4.5

Ωστόσο, η ολοκλήρωση της διαδικασίας ελέγχου της Επιτροπής απαιτεί ξεκάθαρα πολιτικό συμπέρασμα ως προς αυτό το ζήτημα (9). Τέτοια αναφορά δεν υφίσταται στην Ανακοίνωση, πράγμα που δημιουργεί αμφιβολίες ως προς το εάν η Επιτροπή θεωρεί πως έχει ήδη προβεί σε αυτήν την ενέργεια.

5.1

Η ΕΟΚΕ παρατηρεί με ανησυχία πως τα σχέδια συντονισμού των προσπαθειών με τα κράτη μέλη υπολείπονται αισθητά. Αυτό μειώνει την αποτελεσματικότητα της πρωτοβουλίας. Τα κράτη μέλη πρέπει να προβαίνουν σε εκτιμήσεις αντικτύπου πριν την υιοθέτηση νομοθεσίας, και ει δυνατόν κάθε φορά που εισάγονται ουσιαστικές αλλαγές, ενώ οι εθνικοί οργανισμοί εκτίμησης αντικτύπου πρέπει να συμμετέχουν περισσότερο στις συζητήσεις σε επίπεδο ΕΕ. Ο συντονισμός των εθνικών προγραμμάτων για τον περιορισμό της γραφειοκρατίας είναι ζωτικής σημασίας. Οποιαδήποτε καθυστέρηση στην υλοποίησή του απειλεί την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας. Η προώθηση του ζητήματος θα πρέπει να θεωρείται ζήτημα κοινού συμφέροντος.

5.2

Η βελτίωση της νομοθεσίας δε θα πρέπει να περιορισθεί απλώς στη βελτίωση της παραγωγής νόμων ή την αποτροπή νομοθετικού πληθωρισμού. Πρέπει να εξετασθούν εναλλακτικοί τρόποι επίτευξης συναφών αποτελεσμάτων με την προώθηση της συρρύθμισης και την επέκταση της χρήσης κανόνων συμπεριφοράς βάσει μεθόδων από κοινού λήψης αποφάσεων (10). Η τυποποίηση των απαιτούμενων τεχνικών προδιαγραφών παρέχει παραδείγματα καλής πρακτικής, καθώς αντιμετωπίζει αυτό το σύνθετο ζήτημα χωρίς να καταφεύγει σε γραφειοκρατικές οδηγίες περί εναρμόνισης που δε συμβαδίζουν με τις ανάγκες των καταναλωτών και των επιχειρήσεων. Τα επιτεύγματα στον τομέα των βιομηχανικών αγαθών θα πρέπει επεκταθούν σε άλλες δραστηριότητες, ιδίως στον τομέα των υπηρεσιών (11).

5.3

Όσο η Επιτροπή δεν προωθεί αυτή τη δραστηριότητα, το νομοθετικό κενό καλύπτεται από αυξανόμενο αριθμό εθνικών ρυθμίσεων, και αυτές υπονομεύουν τη συνοχή της Εσωτερικής αγοράς. Θα πρέπει να αποφεύγεται η διφορούμενη εθνική νομοθεσία. Στο θέμα αυτό, θα πρέπει να ενθαρρύνεται η ανταλλαγή ορθών πρακτικών και η συγκριτική αξιολόγηση μεταξύ κρατών μελών. Η βελτίωση της νομοθεσίας δεν μπορεί να οδηγήσει σε απτά οφέλη για τους πολίτες παρά μόνο με την πλήρη συμμετοχή των εθνικών αρχών στη διαδικασία. Η μεταφορά της νομοθεσίας θα πρέπει να συντηρεί το πνεύμα απλούστευσης και βελτιωμένης νομοθεσίας, εμποδίζοντας την επανεισαγωγή φραγμών και επιβαρύνσεων από την πίσω πόρτα.

5.4

Τα επιτεύγματα της εσωτερικής αγοράς υπονομεύονται πολύ συχνά από φραγμούς που εγείρονται σε εθνικό επίπεδο. Τα αποτελέσματα της χαρτογράφησης δείχνουν πως «πολύ σημαντικό ποσοστό του διοικητικού φόρτου φαίνεται να οφείλεται σε αναποτελεσματικές δημόσιες και ιδιωτικές διοικητικές πρακτικές (μεταξύ 30 και 40 %)» (12). Ωστόσο στην Ανακοίνωση δε γίνεται αναφορά σε αυτές τις πρακτικές, ούτε προτείνονται μέτρα για την αντιμετώπισή τους. Η ΕΟΚΕ προβληματίζεται για την ενδεχόμενη υπονόμευση της εφαρμογής κοινών κανόνων σε όλη την εσωτερική αγορά από την επιβολή πρόσθετων απαιτήσεων κατά τη μεταφορά των οδηγιών στο εθνικό δίκαιο. Φρονεί δε πως θα πρέπει να γίνουν περισσότερα σε επίπεδο ΕΕ για τον περιορισμό του εύρους των φραγμών που δύνανται να εισάγουν οι εθνικές αρχές. Θεωρείται αναγκαία μια πιο ολοκληρωμένη προσέγγιση της βελτίωσης της νομοθεσίας με στενότερη συμμετοχή των εθνικών αρχών και των ιδιωτικών οργανισμών και φορέων. Οι οδηγίες δε θα πρέπει να στοχεύουν απλά στις ελάχιστες απαιτήσεις αλλά και στα όρια της νομοθετικής ευχέρειας των κρατών μελών. Οι κανόνες περί των τηλεπικοινωνιών παρέχουν παράδειγμα τέτοιων ορίων που επιβλήθηκαν για να αποτρέψουν μονομερείς κινήσεις.

5.5

Η ΕΟΚΕ εκτιμά επίσης ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει να αποφύγουν τη μεταφορά κανόνων της ΕΕ που δε χρειάζεται να μεταφερθούν στο εθνικό δίκαιο, καθώς αυτή δημιουργεί αβεβαιότητα και ενδέχεται να οδηγήσει σε αντιφάσεις. Η αρχική ατζέντα του 2005 πρότεινε την μετατροπή των Οδηγιών σε Κανονισμούς όπου αυτό κρίνεται θεμιτό και σκόπιμο σύμφωνα με τη Συνθήκη. Η ιδέα δεν αναπτύχθηκε περαιτέρω, ενώ δεν αναφέρεται στην Ανακοίνωση. Οι κανονισμοί αποπνέουν μεγαλύτερη ασφάλεια, δημιουργούν ισότιμο πεδίο ανταγωνισμού και διασφαλίζουν την ταυτόχρονη εφαρμογή των μέτρων, πράγμα που συχνά δε συμβαίνει με τις οδηγίες. Όπου οι Κανονισμοί και οι κατευθύνσεις των κρατικών ενισχύσεων μετουσιώνονται σε εθνικό δίκαιο με διαφορετική διατύπωση και νόημα, η Επιτροπή θα πρέπει να παρέχει καθοδήγηση στα κράτη μέλη. Σε ορισμένες περιπτώσεις το 28ο καθεστώς θα πρέπει να θεωρείται ως επιλογή (13).

6.1

Η ΕΟΚΕ έχει προβεί σε εκτεταμένες αναλύσεις και έχει αφιερώσει πολύ χρόνο στο ζήτημα της βελτίωσης της νομοθεσίας. Έχει καταρτίσει γενικές και ειδικές γνωμοδοτήσεις για τη βελτίωση της νομοθεσίας της ΕΕ και έχει αποφανθεί επί των προτάσεων της Επιτροπής. Έχει προωθήσει συγκεκριμένες προτάσεις για την ενίσχυση του νομικού πλαισίου της ΕΕ όσον αφορά τη βελτίωση των νομοθετικών διαδικασιών, της νομοθεσίας και της εφαρμογής των νόμων της ΕΕ (14). Έχει ταχθεί υπέρ της ολοκληρωμένης προσέγγισης της νομοθεσίας, τονίζοντας τη σημασία της προενεργούς προσέγγισης, της ενισχυμένης διαφάνειας και διαβούλευσης και της θεσμικής λογοδοσίας (15). Έχει επίσης επεκτείνει τη βελτίωση της νομοθεσίας στο εθνικό δίκαιο, ως αναγκαίο συμπλήρωμα της νομοθεσίας σε επίπεδο ΕΕ (16).

6.2

Το Παρατηρητήριο της ενιαίας αγοράς (ΠΕΑ) της ΕΟΚΕ έχει συγκεντρώσει τις θέσεις και τις πρωτοβουλίες των φορέων, υποδεικνύοντας παραδείγματα καλής πρακτικής όσον αφορά τη βελτίωση της νομοθεσίας. Ως θεσμικό βήμα έκφρασης της οργανωμένης κοινωνίας των πολιτών, η ΕΟΚΕ έχει συνεργασθεί στενά με τα άλλα όργανα της ΕΕ και ιδίως με την Επιτροπή, προσφέροντας συμβουλές και στήριξη σε ζητήματα βελτίωσης της νομοθεσίας. Η γνωμοδότηση συνεχίζει το έργο προηγούμενων συνεισφορών, καθημερινής συνεργασίας και καλής πρακτικής.

6.3

Το Άρθρο 11 της ΣΕΕ αναθέτει στην ΕΟΚΕ ειδικό ρόλο όσον αφορά την υλοποίηση του κάθετου και οριζόντιου διαλόγου (17). Οι διαβουλεύσεις με τους φορείς για τον περιορισμό του διοικητικού φόρτου δεν είναι ακόμη ικανοποιητικές. Ενώ η συμβολή της ομάδας ενδιαφερομένων υψηλού επιπέδου είναι χρήσιμη, οι ευρωπαϊκές ενώσεις και οργανώσεις που εκπροσωπούν τους σημαντικότερους φορείς – εργοδότες, εργαζόμενοι, καταναλωτές, περιβαλλοντικά και λοιπά συμφέροντα – θα πρέπει επίσης να συμμετέχουν περισσότερο στη διαδικασία διαβούλευσης. Μόλις 148 θέσεις κατατέθηκαν ηλεκτρονικά και υποβλήθηκαν μόνο 237 ιδέες για τον περιορισμό της γραφειοκρατίας υπό μορφή εκθέσεων ή επιστολών (18). Οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών πρέπει να συμμετάσχουν περισσότερο στη βελτίωση της νομοθεσίας. Έχουν ευρύτερο φάσμα συμμετοχής, κοινοποιούν την αξία της στους πολίτες, τις επιχειρήσεις και τους εργαζομένους και υπογραμμίζουν τη δέσμευση της Ευρώπης να σχεδιάζει απλές στην κατανόηση και τη χρήση πολιτικές.

6.4

Υπό αυτό το πρίσμα, η Ανακοίνωση είναι υπερβολικά τεχνοκρατική στην παρουσίασή της. Δεν κοινοποιεί επαρκώς τα οφέλη της βελτίωσης της νομοθεσίας για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις της Ευρώπης. Η οργανωμένη κοινωνία των πολιτών μπορεί σε αυτό το σημείο να συμβάλει, διαδίδοντας τα αποτελέσματα και εκφράζοντας τη ζήτηση για μια πολιτική που θα ελέγχει και προωθεί την εφαρμογή των αρχών βελτίωσης της νομοθεσίας σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο (19).

6.5

Η ΕΟΚΕ φρονεί ότι θα πρέπει να επιζητηθεί η στενότερη συνεργασία με την κοινωνία των πολιτών και τους κοινωνικούς εταίρους προκειμένου να υπάρξει πιο ισορροπημένο αποτέλεσμα. Συχνά, οι φορείς εκπροσωπούν συγκεκριμένα συμφέροντα που πρέπει να συνδυαστούν με το γενικότερο συμφέρον της κοινωνίας των πολιτών στο σύνολό της. Το ΠΕΑ και η Επιτροπή των Περιφερειών διαδραματίζουν ήδη ενεργό ρόλο στο θέμα αυτό. Η δε ΕΟΚΕ επαναλαμβάνει την πρόθεσή της να συμμετάσχει στενότερα στην παραγωγή ικανής βάσης τεκμηρίωσης των αποφάσεων.

6.6

Η ΕΟΚΕ υποστηρίζει την άποψη ότι όλα τα όργανα της ΕΕ θα πρέπει να συντονίσουν τις προσεγγίσεις τους για τη βελτίωση της νομοθεσίας. Η ταχεία υιοθέτηση μέτρων απλούστευσης από τα νομοθετικά σώματα έχει ζωτική σημασία. Το ίδιο ισχύει και για τις τροπολογίες επί των αρχικών προτάσεων που αναφέρουν με σαφήνεια το κόστος συμμόρφωσης και τα σχετικά οφέλη.

6.7

Οι εκτιμήσεις αντικτύπου θα πρέπει κατά συνέπεια να διενεργούνται σε ολοκληρωμένη και συγκριτική βάση, ανεξάρτητα από τον οργανισμό που τις διεξάγει. Θα πρέπει να αναπτυχθεί σειρά βάσεων τεκμηρίωσης για τη διερεύνηση του αντικτύπου των νόμων σε όλο το φάσμα των οικονομικών, κοινωνικών και περιβαλλοντικών συμφερόντων.

6.8

Η ΕΟΚΕ προτείνει να επικεντρωθεί η βελτίωση της νομοθεσίας περισσότερο στον τομέα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης έτσι ώστε να επεκταθεί η βάση τεκμηρίωσής της κατά τη διατύπωση εκτιμήσεων αντικτύπου. Οι πανεπιστημιακοί διεξάγουν έρευνες και εκπαιδεύουν τους φοιτητές για την παραγωγή υψηλής ποιότητας αντικειμενικών πληροφοριών που συχνά διασταυρώνονται μέσω της αξιολόγησης από ομότιμους. Ωστόσο αυτό δεν αξιοποιείται επαρκώς στις πολιτικές συζητήσεις. Αν αξιοποιείτο, θα αυξανόταν η ικανότητα βελτίωσης της νομοθεσίας και θα δινόταν η δυνατότητα εκφράσεως σε ευρύτερο φάσμα της ευρωπαϊκής κοινωνίας.

7.1

Η αποτελεσματικότητα στην αξιοποίηση των κονδυλίων της ΕΕ υπονομεύεται συχνά από εθνικούς κανονισμούς περί κρατικών ενισχύσεων ή δημοσίων συμβάσεων που υπερβαίνουν κατά πολύ τις απαιτήσεις σε επίπεδο ΕΕ. Η ΕΟΚΕ καλεί την Επιτροπή να δώσει προτεραιότητα στη βελτίωση του νομικού πλαισίου που διέπει τα κονδύλια της ΕΕ, προκειμένου να αντιμετωπισθεί το ζήτημα. Ο χαμηλός ρυθμός απορρόφησης και η ανεπαρκής διάθεση των πόρων καταδεικνύουν πως τα κονδύλια της ΕΕ πλήττονται από φραγμούς που θέτει η εθνική νομοθεσία.

7.2

Η ΕΟΚΕ επικροτεί τη επιθυμία που εκφράζεται στην Ανακοίνωση περί διαμορφώσεως οικουμενικής νομοθεσίας καθώς και τα πρακτικά μέτρα που λαμβάνονται για τη διασφάλιση αρτιότερης συνεργασίας με τους εμπορικούς μας εταίρους. Η Ευρώπη θα πρέπει να αναλάβει ηγετικό ρόλο σε αυτόν τον τομέα, προσφέροντας την εμπειρογνωμοσύνη της για την ανάπτυξη ενός πιο ολοκληρωμένου και συνεκτικού παγκόσμιου νομοθετικού περιβάλλοντος. Επηρεάζει καθοριστικά τη διαμόρφωση των χρηματοπιστωτικών μεταρρυθμίσεων και θα πρέπει να συνεχίσει τις προσπάθειές της σε όλους τους τομείς, ειδικότερα δε να διευκολύνει το εμπόριο μέσω κοινών προδιαγραφών και να επιτείνει τη νομική ασφάλεια για τις επιχειρήσεις και τις άμεσες επενδύσεις σε όλο τον κόσμο.