11.2.2011   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 44/40

1.1

Το παγκόσμιο πλαίσιο στο οποίο εντάσσεται το αίτημα της βελγικής Προεδρίας για την εξέταση των βιομηχανικών μεταλλαγών που προκαλούνται στην απασχόληση λόγω της καταπολέμησης της αύξησης της θερμοκρασίας του πλανήτη χαρακτηρίζεται από μια τριπλή αποτυχία ή, για να χρησιμοποιήσουμε έναν πιο ήπιο όρο, από τρία αρνητικά σενάρια εν μέσω μιας οικονομικής κρίσης κολοσσιαίων διαστάσεων.

1.2

Η ΕΕ πρέπει αφενός να συμβάλει ουσιαστικά στην παγκόσμια μείωση των αερίων του θερμοκηπίου και αφετέρου να αναπτύξει την οικονομία της και την αγορά εργασίας της προκειμένου να επιτύχει τους στόχους της Λισσαβώνας στη νέα δεκαετία, δηλαδή μια ανταγωνιστική θέση σε παγκόσμιο επίπεδο και την εξάλειψη της μαζικής ανεργίας στην Ευρώπη.

1.3

Η ΕΟΚΕ, και στους κόλπους της η CCMI, έχουν συνεισφέρει επανειλημμένα στον προβληματισμό σχετικά με τις προκλήσεις σε θέματα ενέργειας και κλίματος, βιωσιμότητας, βιομηχανικών μεταλλαγών και απασχόλησης, ειδικότερα, μεταξύ άλλων, με τις ακόλουθες γνωμοδοτήσεις: CCMI/002, 024, 027, 029, 045, 052, 053· ECO/267· NAT/392, 440 και 453, TEN/401. Η παρούσα γνωμοδότηση ακολουθεί μια οριζόντια λογική για την εξέταση του προβλήματος, αλλά είναι προφανές ότι απαιτούνται επίσης περιφερειακές και τομεακές μελέτες προκειμένου να συγκεκριμενοποιηθούν οι ιδέες που αναπτύσσονται σε αυτήν, ιδίως όσον αφορά την απασχόληση.

1.4

Η στρατηγική 2020 της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα πρέπει να δώσει απαντήσεις στην αποτυχία της στρατηγικής της Λισσαβώνας. Αποτελεί, επομένως, μια νέα ευκαιρία, υπό τον όρο να ενισχυθεί ο καθοριστικός ρόλος των ΜΜΕ στο πλαίσιο της στρατηγικής αυτής. Η ΕΟΚΕ προτείνει να ενισχυθεί η οικονομική συνεργασία σε ευρωπαϊκό επίπεδο και να προωθηθεί μια νέα κοινή αντίληψη της έννοιας της ανταγωνιστικότητας.

1.5

Η ΕΕ χρειάζεται μια ενισχυμένη οικονομική διακυβέρνηση στους κόλπους των θεσμών της (δηλαδή, την εξέταση της εκχώρησης κυριαρχίας στα υπάρχοντα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα όσον αφορά ορισμένα ζητήματα οικονομικής πολιτικής), ώστε να μπορέσουν να προωθηθούν οι βιομηχανικές μεταλλαγές που θα καταστήσουν την ευρωπαϊκή οικονομία πιο πράσινη και θα δημιουργήσουν βιώσιμες θέσεις εργασίας.

1.6

Η δημογραφική ανάπτυξη, τα περιβαλλοντικά προβλήματα στην Αφρική, την Ασία και τη Λατινική Αμερική, η έλλειψη πόσιμου νερού σε πολλές χώρες και η καταπολέμηση της αλλαγής του κλίματος είναι εξελίξεις οι οποίες ευνοούν την παγκόσμια ζήτηση «πράσινων» προϊόντων και τεχνολογιών καθώς και τη δημιουργία «βιώσιμων θέσεων εργασίας». Πρέπει, επίσης, να ληφθεί υπόψη ότι τα γνωστά αποθέματα των πρώτων υλών που χρησιμεύουν για την παραγωγή ενέργειας δεν είναι ανεξάντλητα.

1.7

Μια στρατηγική απασχόλησης προς την κατεύθυνση μιας βιώσιμης οικονομίας μπορεί να βασίζεται σε γνώσεις και τεχνογνωσία που είναι ήδη καλά ανεπτυγμένες στα κράτη μέλη. Τα πλεονεκτήματα αυτά πρέπει να προωθηθούν από την ΕΕ, η οποία χρειάζεται εξειδικευμένες θέσεις εργασίας. Για τον λόγο αυτόν, τα κράτη μέλη πρέπει να αυξήσουν τις επενδύσεις στα συστήματα εκπαίδευσης και συνεχούς κατάρτισης που διαθέτουν, μεταξύ άλλων για την προώθηση των επιστημών, της τεχνολογίας και της μηχανικής. Η ΕΟΚΕ κρίνει απολύτως ανεπαρκές το παρόν επίπεδο δημόσιων επενδύσεων στην εκπαίδευση, το οποίο πρέπει να ενταχθεί σε μια συνεκτική στρατηγική διά βίου μάθησης.

1.8

Η ΕΕ και τα κράτη μέλη της πρέπει να λάβουν τα απαραίτητα μέτρα για να εξασφαλίσουν βιομηχανικές μεταλλαγές που να μην αντίκεινται στους στόχους της διασφάλισης και της αύξησης της απασχόλησης.

1.9

Μια πράσινη οικονομία η οποία θα διακρίνεται από υψηλό επίπεδο έρευνας και εφαρμογής νέων γνώσεων και η οποία θα στοχεύει στην αύξηση της ανταγωνιστικότητας θα έχει θετική επίδραση στην αγορά εργασίας, δημιουργώντας περισσότερες σταθερές και υψηλής ειδίκευσης θέσεις εργασίας και μειώνοντας τον κίνδυνο και την εργασιακή αβεβαιότητα. Επομένως, τα κράτη μέλη θα πρέπει να επενδύσουν περισσότερο στα συστήματα εκπαίδευσης και διαρκούς κατάρτισης.

1.10

Ο δημόσιος τομέας διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην υποστήριξη της έρευνας, καθώς και στην έμπρακτη αξιοποίηση των νέων πράσινων τεχνολογιών και στην περαιτέρω βελτίωση των ήδη υφιστάμενων και αποτελεσματικών πράσινων τεχνολογιών, κυρίως χάρη στους φορολογικούς μηχανισμούς του. Για τον λόγο αυτόν, η οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική πρόοδος απαιτεί την ύπαρξη εύρωστου και καταλλήλως κατηρτισμένου δημόσιου τομέα· η αποδυνάμωσή τους μέσω της ιδιωτικοποίησης κάθε οικονομικής δραστηριότητας δεν εξυπηρετεί πάντοτε το γενικό συμφέρον. Η ΕΟΚΕ είναι της άποψης ότι θα απαιτηθεί αναθεώρηση του ρυθμιστικού πλαισίου των ελευθερωμένων αγορών ενέργειας, έτσι ώστε να εξασφαλιστεί η προστασία του κοινού συμφέροντος.

1.11

Οι νέες θέσεις εργασίας θα δημιουργηθούν από τον ιδιωτικό τομέα, και ιδίως από τις ΜΜΕ. Ο ρόλος του δημόσιου τομέα θα είναι, επομένως, η δημιουργία ενός σταθερού και εποικοδομητικού πλαισίου σε ευρωπαϊκό επίπεδο, το οποίο θα επιτρέψει στις επιχειρήσεις να βελτιστοποιήσουν τη μετάβαση προς μια οικονομία πιο πράσινη, πιο αποδοτική και πιο πλούσια σε βιώσιμες θέσεις εργασίας.

1.12

Η ΕΟΚΕ προτείνει τη δημιουργία ειδικού ευρωπαϊκού ταμείου για τη στήριξη των βιομηχανικών μεταλλαγών και ιδιαιτέρως της έρευνας, της ανάπτυξης και της εφαρμογής πράσινων τεχνολογιών, είτε πρόκειται για τεχνολογίες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας είτε για νέες τεχνολογίες οι οποίες θα συμβάλουν σε πραγματική μείωση των εκπομπών των ενεργοβόρων βιομηχανιών.

1.13

Η ΕΟΚΕ υπενθυμίζει ότι η ΕΕ θα χρειασθεί μια στέρεη βιομηχανική βάση, η οποία συνιστά απαραίτητο στοιχείο για την υλοποίηση του στόχου της βιώσιμης απασχόλησης. Πολλές θέσεις εργασίας, ακόμη και στον κλάδο των υπηρεσιών, εξαρτώνται από την επιτυχία της ευρωπαϊκής βιομηχανίας. Για τον λόγο αυτόν, οι βιομηχανικές μεταλλαγές διαφέρουν από τομέα σε τομέα και από περιοχή σε περιοχή και πρέπει να πραγματοποιηθούν με εξελικτικό τρόπο, προκειμένου να αποφευχθούν οι αρνητικές συνέπειες στις αγορές εργασίας και να μην διακυβευθεί η ύπαρξη του απαραίτητου βιομηχανικού δικτύου. Το ζητούμενο δεν είναι η κατάργηση των περιβαλλοντικών πολιτικών, αλλά η διαχείρισή τους με βιώσιμο κοινωνικό τρόπο.

1.14

Η ΕΟΚΕ συνιστά η μεταρρύθμιση της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής μετά το 2013 να λάβει υπόψη τη σημασία της γεωργίας και να συμβάλει στην ανάπτυξη των αναγκαίων συνεργειών με άλλες κοινοτικές πολιτικές στους τομείς της έρευνας, των νέων τεχνολογιών και του βιομηχανικού εκσυγχρονισμού.

1.15

Τα κράτη μέλη πρέπει να συμφωνήσουν όσον αφορά την επιβολή φόρου στις χρηματοπιστωτικές συναλλαγές. Τα έσοδα από έναν τέτοιο φόρο θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν για τη μείωση των ελλειμμάτων των δημόσιων προϋπολογισμών των κρατών μελών, δίνοντάς τους με τον τρόπο αυτόν μια ανάσα ώστε, για παράδειγμα, να μπορέσουν να χρηματοδοτήσουν καλύτερα τα εκπαιδευτικά τους συστήματα.

1.16

Οι βιομηχανικές μεταλλαγές προς μια πράσινη οικονομία θα απαιτήσουν μια εντελώς νέα αντίληψη της ανάπτυξης και της ανταγωνιστικότητας. Η ΕΟΚΕ έχει ήδη δηλώσει ότι υποστηρίζει μια νέα προσέγγιση για τη μέτρηση της οικονομικής και κοινωνικής προόδου. Εκφράζει εκ νέου την πεποίθησή της ότι οι βιομηχανικές μεταλλαγές και η απασχόληση θα είναι συμβατές με τους στόχους βιωσιμότητας μόνον εάν η ΕΕ και ο κόσμος καταφέρουν να συμφωνήσουν σε μια άλλη αντίληψη της ανάπτυξης. Η πρόταση που διατύπωσε η Επιτροπή για τη στρατηγική 2020 είναι ανεπαρκής.

1.17

Η ΕΟΚΕ είναι της άποψης ότι τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα οφείλουν να διασφαλίσουν ίσους όρους για όλους («level playing field») σε παγκόσμιο επίπεδο οι οποίοι θα αποτρέψουν τις επιζήμιες για την απασχόληση και το περιβάλλον μετεγκαταστάσεις (ακόμη και ολόκληρων κλάδων).

1.18

Ως θεσμικός εκπρόσωπος της ευρωπαϊκής κοινωνίας των πολιτών και σημαντικό βήμα δομημένου διαλόγου, η ΕΟΚΕ αγωνίζεται για τη δημοκρατική συμμετοχή των ευρωπαίων πολιτών στη μεγάλη συζήτηση που απαιτείται σχετικά με τις βιομηχανικές μεταλλαγές, τον αντίκτυπό τους στις αγορές εργασίας, καθώς και τον ρυθμό τους και τις παγκόσμιες κοινωνικές τους συνέπειες.

2.1

Η βελγική Προεδρία ζήτησε το παρόν έγγραφο να έχει πολιτικό χαρακτήρα και να ανοίγει νέους ορίζοντες προβληματισμού. Σύμφωνα με τους εκπροσώπους της Προεδρίας, η προσέγγιση του παρόντος κειμένου δεν πρέπει να είναι τομεακή, αλλά οριζόντια και γενική. Δεν πρόκειται για μελέτη, αλλά για πολιτική στρατηγική. Η βελγική Προεδρία προβλέπει την εξέταση της παρούσας γνωμοδότησης στο άτυπο Συμβούλιο των Υπουργών Ενέργειας.

2.2

Οι οικολογικές και κλιματικές προκλήσεις αποτελούν τη βάση των δηλώσεων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου σχετικά με τη διάσκεψη κορυφής της Κοπεγχάγης. Η ενεργειακή πρόκληση περιλαμβάνει περισσότερες διαστάσεις. Η πρόσβαση των Ευρωπαίων στους ενεργειακούς πόρους πρέπει να διασφαλισθεί στο πλαίσιο της διεθνούς πολιτικής της ΕΕ και των κρατών μελών της. Η πτυχή αυτή δεν θα εξετασθεί στην παρούσα γνωμοδότηση, η οποία μελετά τις ενεργειακές προκλήσεις στο πλαίσιο των βιομηχανικών μεταλλαγών που προκαλούνται από την καταπολέμηση της αλλαγής του κλίματος, και κυρίως σε σχέση με τις συνέπειές τους στην απασχόληση στην Ευρώπη.

2.3

Στην παρούσα γνωμοδότηση, ο όρος «πράσινος» χρησιμοποιείται για να δηλώσει αγαθά ή μεθόδους παραγωγής που εντάσσονται σε μια λογική αειφορίας και συμβάλλουν με τον τρόπο αυτόν στην επίτευξη των στόχων της ΕΕ όσον αφορά την καταπολέμηση της αύξησης της θερμοκρασίας του πλανήτη. Η ΕΟΚΕ συνηγορεί στο να «καταστεί πιο πράσινη η ευρωπαϊκή οικονομία» και, όσον αφορά τις αγορές εργασίας, στη δημιουργία ενός μέγιστου αριθμού πράσινων θέσεων εργασίας, δηλαδή των θέσεων εργασίας (συμπεριλαμβανομένων και των θέσεων κατάρτισης/επιμόρφωσης) οι οποίες απαιτούνται για την επίτευξη των στόχων αυτών και οι οποίες θα είναι ποιοτικές όσον αφορά τα επίπεδα εξειδίκευσής τους αλλά και όσον αφορά την ικανότητά τους να διασφαλίζουν την κοινωνική ένταξη (πρβλ. τη γνωμοδότηση TEN/401 με θέμα «Προώθηση βιώσιμων πράσινων θέσεων εργασίας στο πλαίσιο της δέσμης μέτρων της ΕΕ για την ενέργεια και την κλιματική αλλαγή» που αναφέρει τον ορισμό της έννοιας «πράσινες θέσεις εργασίας» που προτείνεται από το διευθυντή του τμήματος οικονομικών αναλύσεων και αγορών εργασίας του ΔΓΕ με αφορμή πρόσφατη πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής). Η ΕΟΚΕ υπενθυμίζει στο πλαίσιο αυτό τη γνωμοδότησή της του Οκτωβρίου του 2009 σχετικά με την «ευελιξία με ασφάλεια» (1).

3.1

Πρέπει να υπενθυμίσουμε εν συντομία το παγκόσμιο πλαίσιο στο οποίο εντάσσεται το αίτημα της βελγικής Προεδρίας. Το πλαίσιο αυτό αντιστοιχεί σε διακυβεύματα τα οποία συνοψίζονται σε τρεις αποτυχίες που συνδέονται στενά μεταξύ τους.

3.2

Στόχος της στρατηγικής της Λισσαβώνας, όπως καθορίσθηκε επίσημα στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου που πραγματοποιήθηκε στη Λισσαβώνα στις 23 και 24 Μαρτίου 2000, ήταν να εδραιωθεί έως το 2010 «η ανταγωνιστικότερη και δυναμικότερη οικονομία της γνώσης ανά την υφήλιο, ικανή για βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη με περισσότερες και καλύτερες θέσεις εργασίας και με μεγαλύτερη κοινωνική συνοχή».

3.3

Στις αρχές του 2010, η ΕΟΚΕ οφείλει να διαπιστώσει ότι, δυστυχώς, οι στόχοι αυτοί, οι οποίοι ορθώς είχαν επιλεγεί και ήταν αναγκαίοι, κάθε άλλο παρά επιτεύχθηκαν. Όσον αφορά την απασχόληση, ο απολογισμός είναι ιδιαίτερα αρνητικός. Η στρατηγική της Λισσαβώνας προέβλεπε, μεταξύ άλλων, τις θετικές συνέπειες που θα είχε για την απασχόληση μια πιο ανταγωνιστική οικονομία.

3.4

Η βελτίωση της οικονομίας, η φάση ανάπτυξης της περιόδου από το 2005 έως το 2008, μπορεί να αποδοθεί σε διάφορους παράγοντες· οι προσανατολισμένες στις εξαγωγές βιομηχανικών αγαθών ευρωπαϊκές χώρες εκμεταλλεύθηκαν την έντονη ζήτηση των ασιατικών χωρών, και κυρίως της Κίνας. Ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες γνώρισαν, από την πλευρά τους, μια ανάπτυξη η οποία γνωρίζουμε σήμερα ότι ήταν επιζήμια για τον χρηματοπιστωτικό και τον κατασκευαστικό τομέα - λόγω κερδοσκοπίας. Όμως, η πρόοδος που επιτεύχθηκε βασιζόταν αφενός στην εξωτερική ζήτηση και αφετέρου στην έντονη κερδοσκοπία στην κτηματαγορά. Επομένως, επρόκειτο για μια μη βιώσιμη ανάπτυξη στους κόλπους της ΕΕ. Για τη βιώσιμη ανάπτυξη και την ευρωστία των αγορών εργασίας χρειάζονται εξαγωγές αλλά και εσωτερική ζήτηση.

3.5

Η παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση έθεσε τέλος σε κάθε ελπίδα που συνδεόταν με τη στρατηγική της Λισσαβώνας, η οποία γνώρισε παταγώδη αποτυχία. Η ανεργία στην Ευρώπη αυξάνεται και η αλήθεια είναι ότι το τέλος της κρίσης δεν είναι ορατό. Η κοινωνία της γνώσης δεν έχει γίνει ακόμη πραγματικότητα, λαμβανομένων υπόψη των δυσκολιών που αντιμετωπίζουν πολλά κράτη μέλη στα εκπαιδευτικά συστήματά τους και το ποσοστό του ΑΕγχΠ που αντιπροσωπεύει η έρευνα στην ΕΕ, που ευρίσκονται μακράν των στόχων της Λισσαβώνας. Το δημόσιο χρέος, και σε ορισμένες περιπτώσεις το ιδιωτικό χρέος, έχουν προσλάβει τέτοια έκταση στην ΕΕ, ώστε εκφράζονται φόβοι για την πτώχευση ορισμένων κρατών μελών. Η λύση για τα προβλήματα αυτά, από την πλευρά των εσόδων ή των δαπανών, δεν πρέπει να εμποδίζει ην πραγματοποίηση σημαντικών επενδύσεων.

3.6

Στις 15 και 16 Ιουνίου 2001, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο που πραγματοποιήθηκε στο Γκέτεμποργκ πρόσθεσε μια νέα διάσταση στη στρατηγική της Λισσαβώνας, αυτή της βιώσιμης ανάπτυξης. Η συνολική στρατηγική συνιστούσε την εξέταση των οικονομικών, κοινωνικών και περιβαλλοντικών συνεπειών των ευρωπαϊκών πολιτικών, συμπεριλαμβάνοντας κυρίως την παγκόσμια διάσταση της αλλαγής του κλίματος.

3.7

Ο ΟΗΕ επιθυμούσε τη σύναψη μιας συμφωνίας σε παγκόσμια κλίμακα στην Κοπεγχάγη από τις 7 έως τις 18 Δεκεμβρίου 2009, προκειμένου να ενισχυθεί η καταπολέμηση της αύξησης της θερμοκρασίας του πλανήτη, η οποία προκαλείται, σύμφωνα με τις αναλύσεις των περισσότερων επιστημόνων, από τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Οι 192 χώρες που κύρωσαν τη «σύμβαση-πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή» το 1997 προσπάθησαν μάταια να επαναδιαπραγματευθούν μια διεθνή συμφωνία για το κλίμα σε αντικατάσταση του πρωτοκόλλου του Κιότο που ισχύει από το 2005.

3.8

Είναι προφανές ότι η αλλαγή του κλίματος και η ρύπανση του περιβάλλοντος, κυρίως στις πολύ μεγάλες πόλεις, θέτουν ένα σοβαρό πρόβλημα. Επιπλέον, η δημογραφική εξέλιξη σε παγκόσμιο επίπεδο απαιτεί επείγουσες λύσεις. Εννέα δισεκατομμύρια άνθρωποι δεν μπορούν να επιζήσουν εάν δεν χρησιμοποιούνται με βιώσιμο και δίκαιο τρόπο οι πόροι. Το ζήτημα της ανεπάρκειας της ενέργειας και της πρόσβασης στην ενέργεια θα τίθεται ολοένα και πιο έντονα εάν οι κοινωνίες μας δεν βρουν έξυπνες απαντήσεις προτού να είναι πολύ αργά. Υπ’ αυτές τις συνθήκες, είναι επιβεβλημένη η αξιοποίηση των υφιστάμενων τεχνολογιών και λύσεων, όπως λ.χ. όσων παρέχουν δυνατότητες βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης των υπαρχόντων κτιρίων. Επιπλέον, απαιτούνται νέες τεχνολογίες, κυρίως για τις ενεργοβόρους βιομηχανίες, αλλά πρέπει επίσης να αναθεωρηθεί η αντίληψη για τα δημόσια αγαθά, όπως το νερό –που πρέπει να τύχουν καλύτερης διαχείρισης αλλά και προστασίας-, η πρόσβαση στα οποία πρέπει να χαρακτηρισθεί ανθρώπινο δικαίωμα.

3.9

Η παγκόσμια αυτή διάσταση είναι σημαντική επειδή παρέχει ευκαιρίες σε μια καινοτόμο βιομηχανία στην Ευρώπη, η οποία ήδη χαρακτηρίζεται επί του παρόντος από υψηλή ανταγωνιστικότητα στην αγορά των «πράσινων» αγαθών και υπηρεσιών. Προασπιζόμενη επιδέξια την ευνοϊκή αυτή θέση στις διεθνείς διαπραγματεύσεις της, η ΕΕ μπορεί να συμβάλει αποτελεσματικά στην παγκόσμια μείωση των αερίων του θερμοκηπίου και να αναπτύξει ταυτόχρονα την οικονομία της και την αγορά εργασίας της με σκοπό την επίτευξη των στόχων της Λισσαβώνας.

3.10

Τα τελευταία χρόνια, η ΕΟΚΕ και στους κόλπους της η CCMI, έχουν συνεισφέρει επανειλημμένα στον προβληματισμό σχετικά με τις προκλήσεις στους τομείς της ενέργειας και του κλίματος, της αειφορίας, των βιομηχανικών μεταλλαγών και της απασχόλησης. Η παρούσα γνωμοδότηση λαμβάνει υπόψη τις σημαντικές αυτές εργασίες. Τα νέα στοιχεία που περιλαμβάνονται σε αυτήν προκύπτουν από τη συνειδητοποίηση της τριπλής αποτυχίας (της στρατηγικής της Λισσαβώνας, των κανόνων της χρηματοπιστωτικής αγοράς και της διάσκεψης της Κοπεγχάγης) που περιγράφηκε ανωτέρω.

3.11

Η ΕΟΚΕ έχει ήδη υπογραμμίσει την αναγκαιότητα «συνδυασμού της αειφόρου ανάπτυξης και της κοινωνικής και εδαφικής συνοχής με την ανταγωνιστικότητα» (2).

3.12

Η ΕΟΚΕ έκρινε ότι η στρατηγική για την απασχόληση «δεν πρέπει να εξετάζεται ανεξάρτητα από το μακροοικονομικό πλαίσιο» (3).

3.13

Η ΕΟΚΕ υπενθύμισε ότι «η υπόθεση των ανθρωπογενών αιτίων των κλιματικών αλλαγών σε παγκόσμιο επίπεδο, που προκαλούνται από την αυξημένη παρουσία στην ατμόσφαιρα αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου, έχει επικυρωθεί από τις πολιτικές αποφάσεις των ενδιαφερόμενων κρατών και της ΕΕ» (4).

3.14

Η CCMI αναφέρθηκε επίσης στο θέμα της βιώσιμης ανάπτυξης και των βιομηχανικών μεταλλαγών, προκειμένου «να εξετάσει πώς μπορεί η βιώσιμη ανάπτυξη, όπως την όρισε η Επιτροπή Brundtland, να λειτουργήσει ως καταλύτης για βιομηχανικές μεταλλαγές» (5). Ο ορισμός της βιώσιμης ανάπτυξης που παρουσιάσθηκε το 1987 από την παγκόσμια επιτροπή για το περιβάλλον και την ανάπτυξη στην έκθεση Brundtland αποτελεί επίσης τη βάση της παρούσας γνωμοδότησης.

3.15

Η ΕΟΚΕ ενέκρινε μια γνωμοδότηση στην οποία διαπίστωσε μια «νέα βιομηχανική επανάσταση, που θέτει στο κέντρο της ανάπτυξης την ποιότητα της ζωής και του περιβάλλοντος» (6).

3.16

Η ΕΟΚΕ υπογράμμισε ότι μια στέρεη βιομηχανική βάση είναι καθοριστικής σημασίας για το ευρωπαϊκό κοινωνικό μοντέλο. Προειδοποίησε για «μια πιθανή μετεγκατάσταση βιομηχανιών εντάσεως ενέργειας εκτός της ΕΕ [η οποία] θα μείωνε σημαντικά την ελκυστικότητα της βιομηχανικής εγκατάστασης στην Ευρώπη, θα προξενούσε απώλειες οικονομικής ανάπτυξης και απασχόλησης» (7). Σε αυτό το πλαίσιο, η ΕΟΚΕ θα παρακολουθήσει με ενδιαφέρον την εφαρμογή των σημαντικών πρωτοβουλιών «Μια αποτελεσματική Ευρώπη στη χρήση των πόρων» και «Η βιομηχανική πολιτική στην εποχή της παγκοσμιοποίησης», που περιλαμβάνονται στη στρατηγική Ευρώπη 2020.

3.17

Η ΕΟΚΕ ξεκινά από την παραδοχή ότι το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν (ΑΕγχΠ) αποτελεί ανεπαρκή δείκτη «ως κατευθυντήριο νήμα της πολιτικής για την αντιμετώπιση των προκλήσεων του 21ου αιώνα» (8). Η ΕΟΚΕ υιοθέτησε γνωμοδότηση στην οποία συνιστά στην Επιτροπή να ενσωματώσει νέα μέτρα στη στρατηγική 2020, ώστε το 2011 να υπάρχει ένα πλαίσιο το οποίο θα επιτρέψει την επεξεργασία σαφών προτάσεων για συγκρίσιμες δράσεις σε παγκόσμιο επίπεδο ενόψει της παγκόσμιας διάσκεψης κορυφής για τη βιώσιμη ανάπτυξη που έχει συγκαλέσει ο ΟΗΕ το 2012 (9).

3.18

Όσον αφορά τη στρατηγική «Ευρώπη 2020» (10), η ΕΟΚΕ ζήτησε να δοθεί προτεραιότητα στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.

3.19

Η ΕΟΚΕ επέκρινε την Επιτροπή, επειδή δεν ανέπτυξε περισσότερο την ανάλυσή της σχετικά με τα μεγάλα θέματα του μέλλοντος, δηλαδή «τη μετάβαση στην οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα, την προστασία της βιοποικιλότητας, των υδάτων και άλλων φυσικών πόρων και την προώθηση της κοινωνικής ένταξης και την ενίσχυση της διεθνούς διάστασης της βιώσιμης ανάπτυξης» (11). Για την επίτευξη των στόχων αυτών, η στρατηγική βιώσιμης ανάπτυξης της ΕΕ χρειάζεται «μια εντελώς νέα δομή διακυβέρνησης» (12). Η ΕΟΚΕ εκτίμησε ότι η πρόοδος της ανθρώπινης ευημερίας θα πρέπει να μετράται διαφορετικά από ό,τι έως τώρα.

3.20

Τέλος, η ΕΟΚΕ υπενθύμισε ότι οι πιο ανεπτυγμένες βιομηχανικές χώρες του κόσμου πρέπει να μειώσουν τις εκπομπές τους αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 80 % έως το 2050.

3.21

Η στρατηγική Ευρώπη 2020 θα πρέπει να δώσει απαντήσεις στην αποτυχία της στρατηγικής της Λισσαβώνας. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε, στις 3 Μαρτίου 2010, την ανακοίνωση (COM(2010) 2020), στην οποία περιγράφει τη νέα αυτή φιλοσοφία που θα κατευθύνει την κοινωνικοοικονομική εξέλιξη της ΕΕ. Η Επιτροπή δηλώνει ότι επιθυμεί να καταρτίσει μια στρατηγική η οποία θα μετατρέψει την ΕΕ σε «μια έξυπνη, διατηρήσιμη και χωρίς αποκλεισμούς οικονομία με υψηλά επίπεδα απασχόλησης, παραγωγικότητας και κοινωνικής συνοχής». Η ΕΟΚΕ διαπιστώνει ότι εγκαταλείφθηκαν οι υπερβολές που είχαν χρησιμοποιηθεί το 2000 για την προηγούμενη στρατηγική. Σύμφωνα με την Επιτροπή, η ΕΕ πρέπει να προωθήσει μια πιο πράσινη οικονομία στοχεύοντας, μεταξύ άλλων, σε επενδύσεις στην έρευνα και ανάπτυξη σε ποσοστό 3 % του ΑΕγχΠ, σε ένα επίπεδο απασχόλησης το οποίο να ανέρχεται στο 75 % του πληθυσμού ηλικίας από 20 έως 64 ετών και, πράγμα σημαντικό στο πλαίσιο της παρούσας γνωμοδότησης, στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 20 % σε σχέση με το έτος αναφοράς 1990. Η Επιτροπή επιθυμεί να ενισχυθεί η ποιότητα της εκπαίδευσης, προκειμένου να επιτευχθεί μια έξυπνη ανάπτυξη βασισμένη στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας «έναντι των κυριότερων εμπορικών μας εταίρων, με την αύξηση της παραγωγικότητας». Η ΕΕ πρέπει να διατηρήσει τον ηγετικό ρόλο της στην αγορά των πράσινων τεχνολογιών, αλλά το πλεονέκτημα αυτών των πράσινων τεχνολογιών ενδέχεται να «προκαλέσει αντιδράσεις σημαντικών ανταγωνιστών όπως η Κίνα και η Βόρειος Αμερική».

3.22

Οι πρώτες αντιδράσεις φανερώνουν κάποια απογοήτευση σε σχέση με το τι προσδοκούν οι ευρωπαίοι πολίτες από τις κυβερνήσεις τους και, σε σχέση με τις αρμοδιότητες και τις ευθύνες των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων, από την ευρωπαϊκή διακυβέρνηση. Εκπρόσωποι των Ομάδων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου χαρακτήρισαν τη στρατηγική της Επιτροπής ελάχιστα φιλόδοξη και ανεπαρκή για να ανταποκριθεί στις παρούσες και τις μελλοντικές προκλήσεις.

3.23

Η ΕΟΚΕ φρονεί κυρίως ότι ο καθοριστικός ρόλος των ΜΜΕ πρέπει να ενισχυθεί ιδιαίτερα στη στρατηγική ΕΕ 2020, καθώς οι ΜΜΕ είναι εκείνες που δημιουργούν τον μεγαλύτερο αριθμό θέσεων εργασίας στην Ευρώπη και αποτελούν αναμφισβήτητα την κινητήριο δύναμη των βιομηχανικών μεταλλαγών. Για τον λόγο αυτόν, η ΕΟΚΕ καλεί επίσης την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εντείνει τις προσπάθειές της για την εφαρμογή ενός συστήματος προστασίας της πνευματικής ιδιοκτησίας από το οποίο θα ωφεληθούν κυρίως οι ΜΜΕ, οι οποίες συχνά δεν έχουν τα μέσα να προστατεύσουν τις εφευρέσεις τους.

3.24

Η ΕΟΚΕ προτείνει να ενισχυθεί η οικονομική συνεργασία σε ευρωπαϊκό επίπεδο και να προωθηθεί μια νέα κοινή αντίληψη της έννοιας της ανταγωνιστικότητας. Έτσι, οι βιομηχανικές μεταλλαγές που βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη και είναι αναγκαίες για:

μπορούν να δημιουργήσουν περισσότερες και καλύτερες θέσεις εργασίας στα κράτη μέλη της ΕΕ, υπό την προϋπόθεση της βελτίωσης των εκπαιδευτικών συστημάτων και της αύξησης των επενδύσεων στην έρευνα.

4.1

Η ΕΕ χρειάζεται μια ενισχυμένη οικονομική διακυβέρνηση στους κόλπους των θεσμών της (δηλαδή, την εξέταση της εκχώρησης κυριαρχίας στα υπάρχοντα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα όσον αφορά ορισμένα ζητήματα οικονομικής πολιτικής), στο επίπεδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου ή στο επίπεδο της ομάδας του ευρώ. Οι συνέπειες της χρηματοπιστωτικής κρίσης δείχνουν ότι απαιτείται περισσότερος συντονισμός για την αποφυγή στρεβλώσεων στην εσωτερική αγορά και για να μπορέσουν να προωθηθούν οι βιομηχανικές μεταλλαγές που θα καταστήσουν την ευρωπαϊκή οικονομία πιο πράσινη και θα δημιουργήσουν βιώσιμες θέσεις εργασίας.

4.2

Οι βιώσιμες θέσεις εργασίας έχουν μέλλον, καθώς θα ευνοηθούν από τις παγκόσμιες εξελίξεις, οι οποίες θα γίνουν προκλήσεις που θα πρέπει να αντιμετωπισθούν στο επίπεδο της ΕΕ και όχι των κρατών μελών. Οι εξελίξεις αυτές είναι οι εξής:

4.3

Πλην όμως, οι αναμφισβήτητες αυτές εξελίξεις ευνοούν τη ζήτηση περιβαλλοντικών προϊόντων και τεχνολογιών και, επομένως, μια σύγχρονη βιομηχανία που προάγει τη βιώσιμη, δίκαιη και ταυτόχρονα παραγωγική απασχόληση, που θα διασφαλίσει μια ορθή μετάβαση και θα ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα. Εξάλλου, η εν λόγω βιομηχανία δεν θα εντάσσεται στο εξής σε μια καθαρά ποσοτική και βασισμένη σε ενεργοβόρους βιομηχανίες λογική οικονομικής ανάπτυξης, αλλά σε μια λογική βιωσιμότητας. Είναι προφανές, και πάλι, ότι απαιτείται μια τομεακή στρατηγική προσέγγιση· οι βασικοί βιομηχανικοί και τεχνολογικοί τομείς, όπως για παράδειγμα η οικοδομή, η βιοτεχνολογία και η νανοτεχνολογία, αλλά και οι νέες πράσινες τεχνολογίες επίσης, είναι οι τομείς εκείνοι που μπορούν κυρίως να πολλαπλασιάσουν τις συνέπειες των βιομηχανικών μεταλλαγών προς την κατεύθυνση μιας οικονομίας πιο ανθρώπινης και πιο πράσινης.

4.4

Αυτές οι βιομηχανικές μεταλλαγές συμβάλλουν επίσης στη σταθερότητα των κοινωνιών και στη διεθνή ασφάλεια, καθώς οι αρνητικές συνέπειες της ρύπανσης, της αλλαγής του κλίματος, των ελλείψεων και της αύξησης του παγκόσμιου πληθυσμού συνιστούν σημαντικούς κινδύνους για την ειρήνη τον 21ο αιώνα. Οι προκλήσεις στο επίπεδο αυτό είναι τέτοιες ώστε οι λύσεις δεν μπορούν να βρεθούν σε εθνικό επίπεδο, αλλά μόνον στη στενή συνεργασία σε διεθνές επίπεδο και στους κόλπους της ΕΕ. Ο ενοποιημένος χώρος της ΕΕ θα πρέπει να αποκτήσει τα αναγκαία πολιτικά και νομικά μέσα για να μπορέσει να εκπληρώσει την αποστολή αυτή.

4.5

Μια τέτοια στρατηγική απασχόλησης υπόσχεται κέρδη παραγωγικότητας και αποδοτικότητας σε μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο ορίζοντα. Μπορεί να βασισθεί σήμερα σε γνώσεις και σε τεχνογνωσία που είναι ήδη καλά ανεπτυγμένες στα κράτη μέλη της ΕΕ, καθώς και σε ένα προβάδισμα στην παγκόσμια αγορά στον τομέα των πράσινων τεχνολογιών. Τα πλεονεκτήματα αυτά πρέπει να προωθηθούν από την ΕΕ, μέσω κατευθυντήριων γραμμών, ευρωπαϊκών κονδυλίων και, -με τη σύμφωνη γνώμη των κοινωνικών εταίρων (ιδίως συμφωνίες βάσει του άρθρου 155 ΣΛΕΕ)- και μέσω μιας ευρωπαϊκής νομοθεσίας η οποία θα προετοιμάσει τη μετάβαση προς μια βιώσιμη οικονομία με μια αγορά εργασίας που θα χαρακτηρίζεται από χαμηλό ποσοστό ανεργίας και ποιοτικές θέσεις εργασίας. Μια πράσινη οικονομία η οποία θα διακρίνεται από υψηλό επίπεδο έρευνας και εφαρμογής νέων γνώσεων θα έχει θετική επίδραση στην αγορά εργασίας, δημιουργώντας περισσότερες σταθερές και υψηλής ειδίκευσης θέσεις εργασίας και μειώνοντας τον κίνδυνο και την εργασιακή αβεβαιότητα.

4.6

Η θετική αυτή επίδραση θα συνέβαλε επίσης στη δημιουργία ποιοτικών θέσεων εργασίας αντί να οδηγεί μάλλον στη δημιουργία άτυπων ή ακόμη και επισφαλών θέσεων εργασίας, όπως αυτές που δημιουργούνται σε ορισμένους τομείς της αγοράς υπηρεσιών. Τέτοιες επισφαλείς θέσεις εργασίας δεν ευνοούν την ενίσχυση της κοινωνίας της γνώσης, η οποία αποτελεί αναμφίβολα σημαντική προϋπόθεση μιας ανταγωνιστικής και βιώσιμης οικονομίας. Αντίθετα, η ΕΕ χρειάζεται εξειδικευμένες θέσεις εργασίας. Για τον λόγο αυτόν, τα κράτη μέλη πρέπει να αυξήσουν τις επενδύσεις τους στα συστήματα εκπαίδευσης και συνεχούς κατάρτισης που διαθέτουν. Η ΕΟΚΕ κρίνει απολύτως ανεπαρκές το παρόν επίπεδο δημόσιων επενδύσεων στην εκπαίδευση, το οποίο πρέπει να ενταχθεί σε μια συνεκτική στρατηγική διά βίου μάθησης.

4.7

Η έννοια της ανταγωνιστικότητας πρέπει να αναθεωρηθεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Η Επιτροπή δεν προχώρησε αρκετά στην ανακοίνωσή της την οποία παρουσίασε στις 3 Μαρτίου 2010. Οι επενδύσεις στις νέες περιβαλλοντικές τεχνολογίες, συνδυασμένες με τη συνεπέστερη χρήση των υφιστάμενων, απαιτούν μια προσπάθεια στο παρόν, η οποία δεν αυξάνει οπωσδήποτε την ανταγωνιστικότητα αμέσως αλλά πιθανώς σε πιο μακροπρόθεσμο ορίζοντα.

4.8

Η ΕΕ πρέπει να αναθεωρήσει την αντίληψή της όσον αφορά τον ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει ο δημόσιος τομέας στα κράτη μέλη για την προώθηση νέων τεχνολογιών, βιομηχανικών μεταλλαγών και για τη δημιουργία βιώσιμων θέσεων εργασίας. Ο δημόσιος τομέας μπορεί να έχει την ικανότητα να επενδύσει μακροπρόθεσμα στην προώθηση νέων τεχνολογιών, οι οποίες δεν είναι ακόμη αποδοτικές, αλλά είναι ελπιδοφόρες για το μέλλον, χωρίς να παραμελεί την προώθηση ήδη υφιστάμενων και αποτελεσματικών τεχνολογιών. Ο δημόσιος τομέας διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην υποστήριξη της έρευνας, καθώς και στην έμπρακτη αξιοποίηση των νέων πράσινων τεχνολογιών και στην περαιτέρω βελτίωση των ήδη υφιστάμενων και αποτελεσματικών πράσινων τεχνολογιών, κυρίως χάρη στους φορολογικούς μηχανισμούς του. Οι δημόσιες αρχές θα πρέπει πρώτα να διασφαλίσουν τις επενδύσεις που έχουν τη μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα ως προς τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας και την παραγωγή εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Το ευρωπαϊκό ταμείο που προτείνεται παρακάτω θα μπορούσε να βοηθήσει από την άποψη αυτή.

4.9

Για τον λόγο αυτόν, η οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική πρόοδος απαιτεί την ύπαρξη εύρωστου και καταλλήλως κατηρτισμένου δημόσιου τομέα· η αποδυνάμωσή τους προς όφελος της ιδιωτικοποίησης κάθε οικονομικής δραστηριότητας δεν εξυπηρετεί πάντοτε το γενικό συμφέρον. Ο δημόσιος τομέας πρέπει να είναι σε θέση να πραγματοποιήσει τις αναγκαίες επενδύσεις στις δημόσιες υποδομές για την εξυπηρέτηση των ευρωπαίων πολιτών και της ευρωπαϊκής βιομηχανίας, οποτεδήποτε δυνατό στα πλαίσια συμπράξεων με τον ιδιωτικό τομέα. Αντίθετα, πρέπει να αποφευχθούν οι επιδοτήσεις από τις οποίες θα επωφεληθούν μόνον ορισμένες επιχειρήσεις, ώστε να μην τεθεί εν αμφιβόλω η λειτουργία της αγοράς. Τα κράτη μέλη πρέπει μάλλον να χρησιμοποιήσουν φορολογικούς μηχανισμούς για να διευκολύνουν τις πράσινες βιομηχανικές μεταλλαγές.

4.10

Από την άλλη πλευρά, η ΕΟΚΕ είναι της άποψης ότι η ελευθέρωση των αγορών ενέργειας δεν συνέβαλε έως τώρα ούτε στη βελτίωση της ποιότητας των υπηρεσιών ούτε στη μείωση των τιμών. Διαπιστώνεται στην περίπτωση αυτή ένας πολύ σημαντικός κίνδυνος ελλιπών επενδύσεων στα ενεργειακά δίκτυα. Για να επιτευχθεί πραγματικός ανταγωνισμός προς το συμφέρον των ευρωπαίων πολιτών, και παράλληλα να διατηρηθεί η ασφάλεια του εφοδιασμού και να επιτευχθούν οι στόχοι για το κλίμα, θα πρέπει να αναθεωρηθεί το ρυθμιστικό πλαίσιο των ελευθερωμένων αγορών.

4.11

Η ΕΟΚΕ προτείνει τη δημιουργία ειδικού ευρωπαϊκού ταμείου για τη στήριξη των βιομηχανικών μεταλλαγών και ιδίως της έρευνας και ανάπτυξης αλλά και της εφαρμογής πράσινων τεχνολογιών, είτε πρόκειται για τεχνολογίες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας είτε για νέες τεχνολογίες, οι οποίες θα επιτρέψουν την πραγματική μείωση των εκπομπών.

4.12

Η ΕΟΚΕ υπενθυμίζει ότι η ΕΕ θα χρειασθεί μια στέρεη βιομηχανική βάση. Η ΕΟΚΕ υπογραμμίζει ότι η κοινωνικοοικονομική σημασία των ενεργοβόρων βιομηχανικών τομέων διαφέρει ανάλογα με τις ευρωπαϊκές περιφέρειες. Για τον λόγο αυτόν, οι βιομηχανικές μεταλλαγές πρέπει να πραγματοποιηθούν με εξελικτικό τρόπο, επιτρέποντας μεταβάσεις που αποφεύγουν τις αρνητικές συνέπειες στις αγορές εργασίας των ενδιαφερόμενων περιφερειών. Ο ενεργειακός εφοδιασμός είναι ένα στρατηγικό ζήτημα για το μέλλον. Πρέπει να αυξηθούν οι επενδύσεις σε νέες τεχνολογίες που να επιτρέπουν την πραγματική αύξηση της παραγωγικότητας σε σχέση με τη χρησιμοποιούμενη ενέργεια και ταυτόχρονα να μειώνουν τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Όσον αφορά τις θέσεις εργασίας στις ενεργοβόρους βιομηχανίες, αυτές μπορούν να διασφαλισθούν με τη βελτίωση ακριβώς του ενεργειακού ισοζυγίου των εν λόγω βιομηχανιών.

4.13

Η ΕΟΚΕ συνιστά να υπάρξει μέριμνα ώστε η μεταρρύθμιση της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής μετά το 2013, η οποία έχει ήδη αποτελέσει θέμα γνωμοδότησης πρωτοβουλίας που επιδοκιμάστηκε ευρέως, να εξασφαλίζει μια ανάπτυξη σύμφωνη με την σημασία της γεωργίας για τις αγροτικές περιοχές της ΕΕ (που αντιπροσωπεύουν πάνω από το 80 % του εδάφους της), καθώς και με τις διεθνείς δεσμεύσεις έναντι των αναπτυσσόμενων χωρών. Η διαδικασία αναθεώρησης θα πρέπει να συμβάλει στη βέλτιστη ανάπτυξη των αναγκαίων συνεργειών με άλλες κοινοτικές πολιτικές στους τομείς της έρευνας, των νέων τεχνολογιών και του βιομηχανικού εκσυγχρονισμού. Αυτό ισχύει ιδίως για τομείς και περιοχές που επηρεάζονται περισσότερο από τις μεταλλαγές, δηλαδή, που χαρακτηρίζονται από την παρουσία ενεργοβόρων βιομηχανιών που πρέπει να επενδύσουν σε νέες, πράσινες τεχνολογίες μείωσης των εκπομπών, για να διασφαλίσουν τις θέσεις εργασίας στον κλάδο τους.

4.14

Τα κράτη μέλη πρέπει να συμφωνήσουν όσον αφορά την επιβολή ενός φόρου στις χρηματοπιστωτικές συναλλαγές για τον μετριασμό των καταστροφικών συνεπειών της κερδοσκοπίας, ώστε να σταθεροποιηθεί με τον τρόπο αυτόν ο τραπεζικός τομέας και, στην ευρωζώνη, να ενισχυθεί το κοινό νόμισμα. Τα έσοδα από έναν τέτοιο φόρο πρέπει να χρησιμοποιηθούν για τη μείωση των ελλειμμάτων των δημοσίων προϋπολογισμών των κρατών μελών δίνοντάς τους έτσι μια ανάσα ώστε, για παράδειγμα, να μπορέσουν να χρηματοδοτήσουν καλύτερα τα εκπαιδευτικά τους συστήματα. Η ευρωστία των δημόσιων οικονομικών και η ύπαρξη αγορών εργασίας με εξειδικευμένο εργατικό δυναμικό αποτελούν τη βάση για την πράσινη μετάβαση της ευρωπαϊκής βιομηχανίας.

4.15

Μια τέτοια βιομηχανική επανάσταση έχει κοινωνικές συνέπειες οι οποίες θα εντάσσονται στη λογική της βιωσιμότητας. Οι βιομηχανικές μεταλλαγές προς μια πράσινη οικονομία θα απαιτήσουν μια εντελώς νέα αντίληψη της ανάπτυξης. Σήμερα, ο πολίτης αυτοπροσδιορίζεται με βάση την ικανότητά του να καταναλώνει. Θα μπορέσουμε να καθορίσουμε μια ευημερία η οποία θα χαρακτηρίζεται από τη σωματική και ψυχική υγεία, τα δημοκρατικά και συμμετοχικά δικαιώματα, την κοινωνική ένταξη (η οποία εκφράζεται κυρίως μέσω της ένταξης στην αγορά εργασίας, υπό την προϋπόθεση να είναι οι θέσεις εργασίας ποιοτικές), τον ενεργειακό εφοδιασμό και την πρόσβαση στα δημόσια αγαθά όπως στις υπηρεσίες γενικού συμφέροντος; Πρέπει να καταλάβουμε ότι μια τέτοια κίνηση θα συνδέεται με μια άλλη έννοια ανάπτυξης, με μια άλλη λειτουργία της οικονομίας. Οι ποσότητες που μετρώνται με το ΑΕγχΠ δεν αρκούν για την επίτευξή της. Η ΕΟΚΕ έχει ήδη δηλώσει ότι υποστηρίζει μια νέα προσέγγιση για τη μέτρηση της οικονομικής και κοινωνικής προόδου. Εκφράζει εκ νέου την πεποίθησή της ότι οι βιομηχανικές μεταλλαγές και η απασχόληση θα είναι συμβατές με τους στόχους βιωσιμότητας μόνον εάν η ΕΕ και ο κόσμος καταφέρουν να συμφωνήσουν σε μια άλλη αντίληψη της ανάπτυξης. Η πρόταση που διατύπωσε η Επιτροπή για τη στρατηγική 2020 είναι ανεπαρκής.

4.16

Η ΕΟΚΕ είναι της άποψης ότι τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα οφείλουν να διασφαλίσουν ίσους όρους για όλους («level playing field») σε παγκόσμιο επίπεδο οι οποίοι θα αποτρέψουν τις επιζήμιες για την απασχόληση και το περιβάλλον μετεγκαταστάσεις (ακόμη και ολόκληρων κλάδων). Η Ευρώπη πρέπει να αποτελέσει κινητήριο δύναμη στην ανάπτυξη ορθών πρακτικών, αλλά πρέπει να μεριμνήσει επίσης για την υιοθέτησή τους παγκοσμίως το συντομότερο δυνατό, ώστε να αποτραπούν οι δυσμενείς επιπτώσεις (συμπεριλαμβανομένων των περιβαλλοντικών) που θα επέφερε η εφαρμογή τους αποκλειστικά στην Ευρώπη.

4.17

Ως θεσμικός εκπρόσωπος της ευρωπαϊκής κοινωνίας των πολιτών και σημαντικό βήμα δομημένου διαλόγου, η ΕΟΚΕ αγωνίζεται υπέρ της δημοκρατικής συμμετοχής των ευρωπαίων πολιτών στους διαλόγους για τα σημαντικότερα ζητήματα. Η ΕΕ χρειάζεται μια στρατηγική πιο συνεκτική και πιο δεσμευτική από αυτήν που γνωρίζουμε σήμερα με την ονομασία «ΕΕ 2020», μια στρατηγική που θα επιτρέψει μια δίκαιη, ισότιμη και βιώσιμη μετάβαση προς μια πράσινη οικονομία βασισμένη σε μια εντελώς νέα αντίληψη της ανάπτυξης. Η νέα ανάπτυξη που χρειαζόμαστε στην Ευρώπη, αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο, θα εντάσσεται στη βιωσιμότητα και θα είναι η ανάπτυξη της ποιότητας ζωής, μιας συμμετοχικής και υγιούς ζωής.