23.12.2006   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 318/229

1.1

Η ΕΟΚΕ συμφωνεί ότι τα κράτη μέλη οφείλουν να τηρούν τις πολιτικές τους δεσμεύσεις. Στηρίζοντας με την παρούσα πρόταση κανονισμού τα κράτη μέλη τα οποία εκπληρώνουν την απαίτηση αυτή, η ΕΕ αποδεικνύει διεθνώς τη σοβαρότητά της και τηρεί, επίσης, τις δεσμεύσεις που ανέλαβε έναντι του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (ΔΝΟ). Πρόκειται για μέτρα τα οποία είναι πολύ πιο σημαντικά από οποιεσδήποτε απλώς θεωρητικές και πολύ περιορισμένες αρνητικές συνέπειες που μπορεί ή όχι να προκύψουν.

2.1

Ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 417/2002, όπως τροποποιήθηκε με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1726/2003, θέσπισε διατάξεις βάσει των οποίων απαγορεύεται η μεταφορά προϊόντων βαρέων κλασμάτων πετρελαίου από πετρελαιοφόρα μονού κύτους με αφετηρία ή προορισμό λιμένες της Ευρωπαϊκής Ένωσης προκειμένου να περιοριστούν οι κίνδυνοι συμπτωματικής ρύπανσης από υδρογονάνθρακες στα ευρωπαϊκά ύδατα.

2.2

Ο Διεθνής Ναυτιλιακός Οργανισμός (ΔΝΟ) επέβαλε σε παγκόσμιο επίπεδο παρόμοια απαγόρευση, με βάση τα μέτρα που υιοθέτησε η ΕΕ, διαμέσου των νέων κανόνων 13G και 13H του Παραρτήματος I της διεθνούς σύμβασης MARPOL 73/78 για την πρόληψη της θαλάσσιας ρύπανσης από τα πετρελαιοφόρα. Ωστόσο, δυνάμει της παραγράφου 7 του κανόνα 13G και των παραγράφων 5, 6 και 7 του κανόνα 13H της σύμβασης MARPOL, οι ρυθμιστικές αρχές μπορούν, υπό ορισμένες συνθήκες, να εξαιρέσουν πετρελαιοφόρα από την εφαρμογή της απαγόρευσης. Ο αναγκαίος αυτός συμβιβασμός ήταν το τίμημα για τη θέσπιση διατάξεων σε διεθνές επίπεδο. Η ιταλική προεδρία της ΕΕ, αμέσως μετά την κατάρτιση της συνήθους τότε αμοιβαίως δεσμευτικής προηγούμενης συντονιστικής συμφωνίας, δήλωσε, εξ ονόματος των κρατών μελών της ΕΕ και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ότι όλοι δεν επρόκειτο να επικαλεστούν τις διατάξεις εξαίρεσης. Στις 18 Απριλίου 2005, αμέσως μετά τη θέση σε ισχύ κανόνων του ΔΝΟ στις 5 Απριλίου 2005, ένα κράτος μέλος κοινοποίησε στον ΔΝΟ, δυνάμει της συμφωνίας συντονισμού ότι δεν επρόκειτο να επικαλεστεί τις διατάξεις εξαίρεσης. Πέντε κράτη μέλη ακόμη δεν έχουν προβεί σε παρόμοια επίσημη δήλωση. Όμως, έχουν γνωστοποιήσει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή ότι σύντομα πρόκειται να ακολουθήσουν το παράδειγμα των υπολοίπων 19 κρατών μελών.

2.3

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπενθυμίζει τις πολιτικές συμφωνίες που συνάφθηκαν πριν και αμέσως μετά τη θέσπιση της απαγόρευσης του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (ΔΝΟ) και τη δήλωση το Δεκέμβριο του 2003 της ιταλικής προεδρίας της ΕΕ με την οποία εκφράστηκε η δέσμευση των 15 τότε και σήμερα 25 κρατών μελών να μην κάνουν χρήση των εξαιρέσεων που προβλέπονται από τη σύμβαση MARPOL.

2.4

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 417/2002 με σκοπό την μετατροπή των πολιτικών δεσμεύσεων σε νομική πράξη η οποία διευρύνει το πεδίο εφαρμογής του κανονισμού με την απαγόρευση της μεταφοράς προϊόντων βαρέων κλασμάτων πετρελαίου από πετρελαιοφόρα μονού κύτους υπό σημαία κράτους μέλους, ανεξάρτητα υπό ποία δικαιοδοσία είναι οι λιμένες, οι εξέδρες ανοικτής θαλάσσης, ή η θαλάσσια ζώνη στην οποία αναπτύσσουν δραστηριότητα.

3.1

Η ΕΟΚΕ υπενθυμίζει ότι στη γνωμοδότησή της για την «Ασφάλεια στη θάλασσα/Erika II» (1) υποστήριζε την απαγόρευση της μεταφοράς των πλέον ρυπογόνων βαρέων κλασμάτων πετρελαίου από πετρελαιοφόρα μονού κύτους.

3.2

Η ΕΟΚΕ συμφωνεί ότι ως θέμα αρχής τα κράτη μέλη οφείλουν να τηρούν τις πολιτικές δεσμεύσεις που αναλαμβάνουν σε διεθνές επίπεδο. Ωστόσο, της πρότασης προηγείται σύντομη αιτιολογική έκθεση η οποία εστιάζεται μόνο στις πολιτικές δεσμεύσεις και ιδιαίτερα στην δήλωση της ΕΕ τη στιγμή της θέσπισης του νέου κανόνα 13H της σύμβασης MARPOL.

3.3

Στη γνωμοδότησή της για την «Ασφάλεια στη θάλασσα/Erika II», η ΕΟΚΕ είχε εισηγηθεί να προτείνει η ΕΕ στον ΔΝΟ τον καθορισμό, δυνάμει της σύμβασης MARPOL, ιδιαίτερα ευαίσθητων από περιβαλλοντικής άποψης ζωνών οι οποίες πρέπει να «αποφεύγονται» από τα πετρελαιοφόρα τα οποία μεταφέρουν βαρύ πετρέλαιο και τη θέσπιση συστημάτων υποχρεωτικής δρομολόγησης σύμφωνα με τη σύμβαση SOLAS (2). Στη συνέχεια, ο ΔΝΟ, ανταποκρινόμενος σε προτάσεις ενδιαφερομένων κρατών, καθόρισε ένα αριθμό ιδιαίτερα ευαίσθητων θαλασσίων περιοχών (ύδατα της Δυτικής Ευρώπης, Βαλτική Θάλασσα, Κανάριοι Νήσοι, Αρχιπέλαγος Γκαλάπαγκος) και επέκτεινε την περιοχή του Great Barrier Reef ώστε να συμπεριλαμβάνονται τα στενά Torres (Αυστραλία /Παπουασία — Νέα Γουϊνέα). Οι ζώνες αυτές, καθώς και η ζώνη του Αρχιπελάγους Sabana-Camagüey (Κούβα), το νησί Malpelo (Κολομβία), η θάλασσα γύρω από τα Florida Keys (ΗΠΑ), και το εθνικό πάρκο Paracas (Περού), που ορίστηκαν την περίοδο 1997 — 2003, προστατεύονται με συναφή μέτρα ως ζώνες που πρέπει να αποφεύγονται από πετρελαιοφόρα και άλλα σκάφη, με μέτρα δρομολόγησης και συστήματα αναφοράς και πλοήγησης. Ο καθορισμός των εν λόγω ή άλλων παρομοίων ζωνών πρέπει να θεωρηθεί ότι αντικατοπτρίζει πολιτικές παρακτίων κρατών που επιδιώκουν να ελαχιστοποιήσουν τον κίνδυνο ρύπανσης από πετρελαιοφόρα μονού κύτους.

3.4

Σύμφωνα με τα στατιστικά δεδομένα που υπέβαλαν τον Απρίλιο 2003 (3) στον ΔΝΟ τα κράτη μέλη και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το Νοέμβριο του 2002 βρίσκονταν σε λειτουργία περίπου 660 πλοία μονού κύτους της κατηγορίας 2 (νεκρού βάρους άνω των 20.000 τόνων) εκ των οποίων 160 ήσαν υπερδεξαμενόπλοια (VLCC και ULCC, δεξαμενόπλοια νεκρού βάρους άνω των 200.000 τόνων) τα οποία μεταφέρουν κυρίως αργό πετρέλαιο από τον Περσικό Κόλπο στις ΗΠΑ και την Ιαπωνία. Τα πετρελαιοφόρα μπορούν να τεθούν εκτός λειτουργίας ή να παροπλιστούν για πολλούς και διάφορους λόγους. Μέχρι τα τέλη του 2006, ο μέγιστος αριθμός των εν λόγω υπερδεξαμενόπλοιων θα είναι μικρότερος των 50 και θα μειώνεται κάθε χρόνο σύμφωνα με το πρόγραμμα σταδιακού παροπλισμού που ολοκληρωθεί το 2010. Τα στοιχεία αυτά δεν αποκαλύπτουν τίποτε όσον αφορά τις οικονομικές και κοινωνικές πτυχές οι οποίες ενδεχομένως να είναι σημαντικές στην περίπτωση ενός κράτους μέλους το οποίο επέλεξε να επικαλεστεί την εξαίρεση. Δεν είναι ακόμη δυνατόν να υπάρξει ακριβής ένδειξη όσον αφορά τα ενεχόμενα πλοία βάσει των νηολογίων του κράτους σημαίας με συνέπεια οποιεσδήποτε σχετικές πληροφορίες να εξακολουθούν να είναι κατά την κρίση της ΕΟΚΕ απλώς εικασίες αναξιόπιστες. Έστω και εάν γενικά ενέχονται 23 πλοία και 300 έως 400 ναυτικοί, ο κίνδυνος καταχώρησης σε νηολόγιο του εξωτερικού δεν αποτελεί την πρώτη επιλογή. Διορατικοί επιχειρηματίες/πλοιοκτήτες θα αναζητήσουν την μεταφορά άλλων πετρελαϊκών προϊόντων και η αγορά των εν λόγω προϊόντων είναι εξίσου ανοδική.

3.5

Το πεδίο εφαρμογής της παρούσας πρότασης βασίζεται στις ισχύουσες ρυθμίσεις για τα πετρελαιοφόρα άνω των 5000 τόνων. Ωστόσο, θα έπρεπε να επανεξεταστεί η κατά πόσο θα ήταν σκόπιμο να θεσπιστεί ειδική ρύθμιση για τα πετρελαιοφόρα κάτω των 5000 τόνων.

4.1

Τελικά, η ΕΟΚΕ κρίνει ότι δεν είναι απαραίτητο να διασαφηνιστεί ή να οριστεί η έννοια των «heavy grade oil products» («προϊόντων βαρέων κλασμάτων πετρελαίου» στην προτεινόμενη νέα παράγραφο 3α του άρθρου 1 (του αγγλικού κειμένου).

4.2

Το άρθρο 4, παράγραφοι 4 και 5 του (τροποποιημένου) κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 417/2002 αναφέρονται στο άρθρο 4, παράγραφος του κανονισμού αυτού. Σύμφωνα με την υπό εξέταση πρόταση κανονισμού, η Επιτροπή προτείνει την παρεμβολή μιας νέας παραγράφου 3α) στο άρθρο 4, πράγμα που θα έχει ως συνέπεια οι παραπάνω αναφορές να μην είναι πλέον εφαρμοστέες. Τούτο δεν αποτελεί με κανένα τρόπο στόχο της πρότασης κανονισμού.