23.12.2006   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 318/78

1.1

Στις 20 Δεκεμβρίου 2000, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αποφάσισε να εγκαινιάσει ένα «Πολυετές πρόγραμμα για τις επιχειρήσεις και την επιχειρηματικότητα, ιδίως για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις»  (1). Με αυτό το νέο πλαίσιο αναφοράς η Ευρωπαϊκή Ένωση στόχευε στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων σε μια οικονομία που βασίζεται στη γνώση, στην απλούστευση και στη διευκόλυνση του κανονιστικού, του διοικητικού και του χρηματοοικονομικού περιβάλλοντός των, με στόχο κυρίως την προώθηση της έρευνας και της καινοτομίας, και τη διευκόλυνση της πρόσβασής τους στις υπηρεσίες, στα κοινοτικά προγράμματα, καθώς και στην προαγωγή της επιχειρηματικότητας.

1.2

Στις αρχές του 2003, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε την «Πράσινη Βίβλο — Η επιχειρηματικότητα στην Ευρώπη»  (2) στην οποία υπογράμμιζε την ανάγκη στοχοθετημένης στήριξης και ζητούσε την κατάρτιση στρατηγικών πολιτικών υπέρ του βιομηχανικού και μεταποιητικού τομέα ο οποίος, εδώ και χρόνια, σημείωνε στην Ευρώπη μια επικίνδυνη επιβράδυνση, σε σύγκριση κυρίως με άλλες περιοχές του κόσμου.

1.2.1

Οι κυριότερες δράσεις για την ενίσχυση και την αύξηση του επιχειρηματικού πνεύματος στην Ευρώπη αφορούσαν στα εξής:

1.3

Κατόπιν διαβούλευσης με τα ενδιαφερόμενα μέρη, βάσει της Πράσινης Βίβλου, το 2004 η Επιτροπή παρουσίασε ένα σχέδιο δράσης για την επιχειρηματικότητα (3), όπου λαμβάνονται υπόψη οι νέες απαντήσεις που ελήφθησαν, και στο οποίο ενσωματώνεται το πολυετές πρόγραμμα για τις επιχειρήσεις και την επιχειρηματικότητα.

1.4

Οι καθοριστικής σημασίας τομείς, όπως η βιομηχανική πολιτική, η υποστήριξη των υπηρεσιών, η απασχόληση ως μοχλός οικονομικής ανάπτυξης, είναι στενά συνδεδεμένοι, τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, με τις προτεραιότητες για την απασχόληση και τα κοινωνικά θέματα, που αποτελούν σημαντικό στόχο των πολιτικών επιλογών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ακόμη και σε αυτό το πεδίο, τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα έχουν αναλάβει, τα τελευταία χρόνια, διάφορες πρωτοβουλίες μεταξύ των οποίων η παρουσίαση εκ μέρους των κρατών μελών ενός ετήσιου σχεδίου.

1.5

Κατά τη διάσκεψη κορυφής του Λουξεμβούργου του 1997, δρομολογήθηκε η ευρωπαϊκή στρατηγική για την απασχόληση (ΕΣΑ) η οποία, στη συνέχεια, θεωρήθηκε το βασικότερο στοιχείο της στρατηγικής της Λισσαβώνας. Πράγματι, η στρατηγική της Λισσαβώνας θέτει τον στόχο εκσυγχρονισμού της ευρωπαϊκής οικονομίας μέσω της μείωσης του ποσοστού ανεργίας και της δημιουργίας θέσεων εργασίας υψηλού επιπέδου εξειδίκευσης. Για την επίτευξη αυτών των στόχων απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή στις κοινωνικές πολιτικές και παροχή ίσων ευκαιριών στις διάφορες ομάδες του πληθυσμού. Ο τελευταίος στόχος αποτελεί ένα είδος προϋπόθεσης για την ουσιαστική αναδιάρθρωση του οικονομικού συστήματος, ενόψει του στόχου επίτευξης ενός αυξανόμενου συντελεστή ανάπτυξης και ενός «υγιούς» οικονομικού περιβάλλοντος.

1.6

Άλλα στοιχεία αυτού του φιλόδοξου σχεδίου έπρεπε να είναι ο «Ευρωπαϊκός χώρος έρευνας», η πλήρης ολοκλήρωση των αγορών και η δημιουργία ενός ευνοϊκού περιβάλλοντος για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Στην πρόταση σχετικά με το «Πρόγραμμα πλαίσιο για την ανταγωνιστικότητα και την καινοτομία (2007-2013)»  (4), η ίδια η Επιτροπή επισημαίνει ότι η προώθηση της τεχνολογίας και της έρευνας συνδέεται άμεσα με την αξιοποίηση των ευκαιριών προώθησης στην αγορά νέων προϊόντων, υπηρεσιών και επιχειρηματικών πρακτικών. Εξάλλου πρέπει να τονωθεί η βούληση για την ανάληψη κινδύνων και τη δοκιμή νέων ιδεών στην αγορά. Η ανεπαρκής καινοτομία αποτελεί μία από τις κύριες αιτίες για την απογοητευτική επίδοση της Ευρώπης στον τομέα της ανάπτυξης.

1.7

Όσον αφορά την κοινωνική συνοχή, έπρεπε να προβλέπονται άμεσες παρεμβάσεις στον τομέα της επαγγελματικής κατάρτισης και της κοινωνικής προστασίας. Για να εξασφαλιστεί ο συντονισμός των κρατών μελών κατά τη χάραξη των πολιτικών τους είχε προβλεφθεί η δυνατότητα ενός μηχανισμού ανοικτού συντονισμού (ΜΑΣ), που θα συνέβαλλε στη διάδοση των καλύτερων πρακτικών και επιδόσεων σε κάθε τομέα, μέσω της ανταλλαγής των βέλτιστων πρακτικών.

1.8

Χάρη ακριβώς στην ενδιάμεση αξιολόγηση της στρατηγικής της Λισσαβώνας, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υποβάλλει το 2005 μία ανακοίνωση με θέμα «Ανάπτυξη και απασχόληση» (5), εστιάζοντας την προσοχή σε δύο σημαντικά σημεία: υλοποίηση σταθερής και διαρκούς οικονομικής ανάπτυξης και δημιουργία περισσότερων και καλύτερων θέσεων εργασίας. Οι στόχοι αυτοί μπορούσαν βεβαίως να επιτευχθούν με τη συνέργεια του κοινοτικού και εθνικού επιπέδου.

2.1

Οι μεταβολές του οικονομικού και παραγωγικού κόσμου συνιστούν μια σταθερή και ταχεία διεργασία: οι διάφοροι βιομηχανικοί τομείς και οι σχετικοί φορείς μεταβάλλονται και εκσυγχρονίζονται για να προσαρμοστούν στην εξέλιξη της αγοράς, στην προσπάθεια να διατηρήσουν την ανταγωνιστικότητά τους και να δημιουργήσουν ευκαιρίες ανάπτυξης και μεγαλύτερης κερδοφορίας.

2.1.1

Σε μια αγορά όπως η ευρωπαϊκή, όπου οι επιχειρήσεις εξελίσσονται με ταχείς ρυθμούς και οι παραδοσιακοί τομείς διεισδύουν ο ένας στον άλλο (παραγωγή, εμπόριο, διανομή, κλπ.), η διαχωριστική γραμμή μεταξύ των διαφόρων τύπων δραστηριοτήτων είναι πολλές φορές δυσδιάκριτη. Εξάλλου, κατά την αξιολόγηση και την ταξινόμηση της τυπολογίας των επιχειρήσεων είναι πάντα δύσκολο να προσδιοριστεί ποια δραστηριότητα υπερισχύει (εμπορική, γεωργική, μεταποιητική, βιοτεχνική, υπηρεσίες, κλπ.).

2.1.2

Λόγω της εξέλιξης της κοινωνικής οικονομίας, που αφορά μεγάλα και αυξανόμενα ποσοστά της ευρωπαϊκής αγοράς, οι στατιστικές καταγραφές ανταποκρίνονται με δυσκολία στην τρέχουσα κατάσταση η οποία μεταβάλλεται και ανανεώνεται συνεχώς. Οι εκπρόσωποι της Eurostat επισημαίνουν ότι δυσκολεύονται να καθορίσουν το συγκεκριμένο πεδίο, διότι οι δραστηριότητες της κοινωνικής οικονομίας δεν καταγράφονται πάντα ως επιχειρηματικές δραστηριότητες. Ωστόσο, η ΕΟΚΕ φρονεί ότι πρέπει να καταβληθεί κάθε προσπάθεια για να υπολογιστεί η αυξανόμενη σημασία του τομέα της κοινωνικής οικονομίας, ο οποίος είναι καθοριστικός για την επίτευξη των στόχων της Λισσαβώνας. Το γεγονός ότι δεν υφίστανται σχετικά στατιστικά στοιχεία καθιστά δυσχερή την καλύτερη κατανόηση των εξελίξεων στον χώρο των επιχειρήσεων και της αγοράς.

2.1.3

Η κατοχή συνεπώς στατιστικών διάρθρωσης των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων, που να είναι ενημερωμένες και εστιασμένες κυρίως στη δραστηριότητα, στην ανταγωνιστικότητα, στην απόδοση και στην δομή των επιχειρήσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έχει αναδειχτεί σε σημαντικό στόχο. Όταν επισημαίνεται η σπουδαιότητα της στατιστικής υποστήριξης, δεν πρέπει να αγνοείται ότι η συλλογή στοιχείων και η επακόλουθη επεξεργασία συνεπάγεται επενδύσεις σε ανθρώπινους και οικονομικούς πόρους που ενδέχεται να είναι σημαντικές ειδικότερα για τις μικρές επιχειρήσεις.

2.1.4

Η οικονομική ανάπτυξη αποτελεί, για όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ, απόλυτη προτεραιότητα, όπως έχει επανειλημμένα τονίσει το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και τα άλλα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα. Αυτή η οικονομική ανάπτυξη πρέπει αναγκαστικά να συνοδεύεται από τη δημιουργία νέων και καλύτερων θέσεων εργασίας. Τούτο πρέπει να πραγματοποιηθεί σε όλους τους τομείς αλλά ειδικότερα στη μεταποιητική βιομηχανία και στον τομέα των υπηρεσιών, ούτως ώστε να τροφοδοτηθεί η ίδια η ανάπτυξη και να δοθεί η δυνατότητα στους ευρωπαίους πολίτες να επωφεληθούν από αυτή.

2.2

Το ευρωπαϊκό πρότυπο ανάπτυξης διακρίνεται, μεταξύ άλλων, και για τον σημαντικό ρόλο που αποδίδει στην κοινωνική συνιστώσα και στην έννοια της αειφορίας της οικονομικής ανάπτυξης. Τούτο θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη κάθε φορά που τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα προτίθενται να νομοθετούν στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων τους.

2.3

Κατά συνέπεια, για τη θέσπιση πραγματικά αποτελεσματικών, χρήσιμων και συνεκτικών κανόνων πρέπει να υπάρχει σαφής εικόνα της ευρωπαϊκής βιομηχανικής πραγματικότητας. Οι πολιτικές επιλογές πρέπει να βασίζονται στην ανάλυση της πραγματικότητας και των σχετικών προβλημάτων, να προτείνουν λύσεις όπου λαμβάνονται υπόψη όσο το δυνατό περισσότερα στοιχεία, και να επιδιώκουν την εκ των προτέρων εκτίμηση των συνεπειών και του αντίκτυπου που θα έχουν οι αποφάσεις που θα ληφθούν σε αυτή την πολιτική, οικονομική, νομική, εθνική και εδαφική πραγματικότητα.

2.4

Θεμελιώδης παράγοντας για την πλήρη και αποτελεσματική ανάλυση της πραγματικότητας είναι βέβαια το στατιστικό μέσο. Το έργο που επιτελεί η Eurostat από την ίδρυσή της έως σήμερα αποτελεί πολύτιμη και απαραίτητη συμβολή στη διαδικασία λήψεως αποφάσεων και στην πολιτική διαδικασία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

2.4.1

Το στατιστικό μέσο είναι καθοριστικής σημασίας διότι μπορεί να ελέγχει, να μελετά και να περιγράφει τη φαινομενική πραγματικότητα από πολλές και διάφορες πτυχές. Η διάθεση στατιστικών πληροφοριών είναι θεμελιώδης για τη χάραξη και αξιολόγηση των πολιτικών, για τη διαχείριση των δημόσιων υπηρεσιών και λειτουργιών, για καλύτερες νομικές ρυθμίσεις, για τον συνεχή και περιοδικό έλεγχο των επιτυχιών και των προόδων που οφείλονται στις πολιτικές που έχουν υιοθετηθεί.

2.5

Τούτο ισχύει για όλους τους τομείς αρμοδιότητας της Ευρωπαϊκής Ένωσης και, κατά συνέπεια, η Eurostat, με την υποστήριξη και τη βοήθεια των στατιστικών υπηρεσιών των κρατών μελών, έχει καθήκον να επεξεργάζεται και να παρέχει ενημερωμένα και αξιόπιστα στοιχεία. Καθοριστικής σημασίας, αποδείχτηκαν τα τελευταία χρόνια, τα στοιχεία που έχουν συγκεντρωθεί στον τομέα της οικονομίας και χρηματοοικονομικής, της γεωργίας, των δημογραφικών πολιτικών, της κοινωνικής ασφάλισης, του εμπορίου, της επιστημονικής έρευνας, του περιβάλλοντος, των μεταφορών, καθώς επίσης και του βιομηχανικού κόσμου και των δεικτών αγοράς που τον αφορούν.

2.5.1

Για να καταδειχθεί η σημασία που αποδίδεται στον επιχειρηματικό κόσμο της Ευρώπης και στην ανάπτυξή του, αρκεί να αναφερθούν οι πρόσφατες πρωτοβουλίες που ανέλαβαν τα τελευταία χρόνια η Επιτροπή και το Συμβούλιο για το θέμα αυτό.

3.1

Ο κανονισμός (ΕΚ/Euratom) αριθ. 58/97 που εγκρίθηκε από το Συμβούλιο στις 20 Δεκεμβρίου 1996 έχει τροποποιηθεί τέσσερις φορές κατά τη διάρκεια των τελευταίων δέκα ετών, και η παρούσα αποτελεί την τελευταία πρόταση αναδιατύπωσης που θα συμβάλει στην καλύτερη συνοχή της ανάλυσης και της εφαρμογής των πολιτικών και των στρατηγικών που αποσκοπούν στη στήριξη του βιομηχανικού και παραγωγικού κόσμου της Ευρώπης.

3.1.1

Για να ανταποκριθεί καλύτερα στην αυξημένη ανάγκη για στατιστικές, η Επιτροπή προτείνει ορισμένες βελτιώσεις, με ιδιαίτερη προσοχή στις υπηρεσίες που τέθηκαν στο επίκεντρο ευρείας συζήτησης τους τελευταίους μήνες λόγω της οικονομικής τους σημασίας και των δυνατοτήτων τους που δεν έχουν αξιοποιηθεί πλήρως σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ενσωματώνοντας εξάλλου ένα παράρτημα για τη δημογραφία των επιχειρήσεων και τις υπηρεσίες που παρέχονται στις επιχειρήσεις.

3.2

Για μία σειρά δραστηριοτήτων που αφορούν κυρίως τις υπηρεσίες προς τις επιχειρήσεις, η Επιτροπή διαπίστωσε ότι δεν υπάρχουν λεπτομερείς και πρόσφατες στατιστικές· η νέα πρόταση αποτελεί συνεπώς την ευκαιρία προσαρμογής των ισχυόντων κανονισμών, κατά τρόπον ώστε η οικονομική και παραγωγική δραστηριότητα των επιχειρήσεων να μπορεί να συγκρίνεται με την παροχή υπηρεσιών.

3.2.1

Εξάλλου, προκειμένου ακριβώς να υποστηρίξει τις στρατηγικές συστάσεις για το επιχειρηματικό πνεύμα, η Επιτροπή θεώρησε απαραίτητο να διαθέτει εναρμονισμένα στοιχεία για τη δημογραφία των επιχειρήσεων (σύσταση, δραστηριότητα, παύση λειτουργίας) και τον αντίκτυπό τους στην απασχόληση. Τα «δημογραφικά» στοιχεία των επιχειρήσεων αποτελούν ήδη τμήμα των διαρθρωτικών δεικτών που έχουν χρησιμοποιηθεί για τον έλεγχο των στόχων της Λισσαβώνας. Σε αυτό το πλαίσιο ακριβώς πρέπει να εξετασθεί η πρόταση αναθεώρησης της Επιτροπής.

3.3

Στην πρόταση καθορίζεται το μέσο αναφοράς για τη συλλογή στατιστικών στοιχείων του κώδικα NACE (6). Ο NACE χρησιμοποιείται συνήθως από τις υπηρεσίες της Επιτροπής για όλες τις στατιστικές διάρθρωσης ανά οικονομική δραστηριότητα. Ο ίδιος κώδικας NACE έχει υποστεί αναθεωρήσεις και ενημερώσεις που επιβάλλονταν προκειμένου να καταστούν σαφέστερες οι οικονομικές και παραγωγικές εξελίξεις της ΕΕ.

3.4

Ο NACE Rev. 1.1, δείκτης αναφοράς, αποτελεί μία απλή ενημέρωση του NACE Rev. 1 και δεν συνεπάγεται ουσιαστική αναδιοργάνωση. Η ενημέρωση είχε ως στόχο να αντανακλά:

3.4.1

Κατά τους επόμενους μήνες θα αρχίσει, ενώ σήμερα βρίσκεται σε δεύτερη ανάγνωση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ακόμη μια αναθεώρηση του NACE, με νέες τροποποιήσεις και ενημερώσεις.

3.5

Οι στατιστικές καταγραφές, όπως ορίζονται στο πεδίο εφαρμογής (άρθρο 2) διαρθρώνονται σε ενότητες, όπως απαριθμούνται στο άρθρο 3 του προτεινόμενου κανονισμού:

3.5.1

Οι τελευταίες τρεις ενότητες ενσωματώθηκαν στην παρούσα αναδιατυπωμένη πρόταση κανονισμού και για όλες προβλέπεται ένα παράρτημα που διευκρινίζει το περιεχόμενο και τη χρήση τους.

3.6

Εξάλλου προβλέπονται πιλοτικές μελέτες μόνο για ορισμένες ενότητες. Αυτές οι πιλοτικές μελέτες συνόδευαν πάντα τη συλλογή στατιστικών στοιχείων για τις ενότητες· εν προκειμένω επισημαίνεται η εισαγωγή πιλοτικών μελετών ad hoc για τον τομέα της υγείας και της εκπαίδευσης. Πρόκειται για εθελοντικές μελέτες που σύμφωνα με την Eurostat θα χρησιμεύσουν στην ακριβέστερη αξιολόγηση του αντίκτυπου των εμπορικών δραστηριοτήτων στους προαναφερθέντες τομείς.

4.1

Η ΕΟΚΕ αναγνωρίζει τη θεμελιώδη συμβολή του στατιστικού μέσου για τον καθορισμό των προτεραιοτήτων σε θέματα βιομηχανικής πολιτικής στο πλαίσιο της στρατηγικής της Λισσαβώνας. Σύμφωνα πάντα με το «πρόγραμμα πλαίσιο για την ανταγωνιστικότητα και την καινοτομία (2007—2013)» (7) η Επιτροπή θεωρεί ότι οι συγκριτικές αναλύσεις συνιστούν χρήσιμο μέσο για την επεξεργασία των πολιτικών, από κοινού με τις μελέτες και τις ανταλλαγές βέλτιστων πρακτικών μεταξύ εθνικών και περιφερειακών αρχών.

4.2

Για τον λόγο αυτό, η ΕΟΚΕ θεωρεί σημαντική την αναθεώρηση του κανονισμού (ΕΚ/Euratom) αριθ. 58/97, προτείνοντας κάποιες τροποποιήσεις.

4.3

Στην κοινή ενότητα (παράρτημα I), η θέση«Κοινωνικοασφαλιστικές επιβαρύνσεις», που υπήρχε ήδη στις προηγούμενες μορφές, εμφανίζεται ασαφής και δυσερμήνευτη υπό το φως των νέων στοιχείων της εσωτερικής αγοράς. Η οργάνωση της κοινωνικής ασφάλισης στα κράτη μέλη είναι διαφοροποιημένη και ξεχωρίζει ανάλογα με τα συστήματα και τις μεθόδους: ο ίδιος ορισμός του «συστήματος κοινωνικής ασφάλισης» είναι δυσχερής για τις 25 χώρες της ΕΕ και θα πρέπει πιθανόν να αναπτυχθεί και διαρθρωθεί περαιτέρω.

4.4

Τόσο στο παράρτημα I, όσο και στα επόμενα παραρτήματα, τα στοιχεία σχετικά με την απασχόληση είναι υπερβολικά περιορισμένα και δεν αντικατοπτρίζουν την πραγματικότητα της αγοράς εργασίας που είναι πολύ πιο πολύπλοκη σε όλες τις χώρες της ΕΕ. Τα στοιχεία περιορίζονται μόνο στην αναφορά του αριθμού των μισθωτών με μερική και με πλήρη απασχόληση: η πραγματικότητα των σχέσεων εργασίας είναι πολύ πιο διαφοροποιημένη. Εξάλλου δεν υπάρχουν στοιχεία για τα φύλο, τα οποία αντιθέτως βρίσκουμε μόνο στην ενότητα για τον τραπεζικό τομέα (παράρτημα VI).

4.4.1

Ένας λόγος παραπάνω, εφόσον στις προηγούμενες μορφές του κανονισμού (ΕΚ/Euratom) αριθ. 58/97 αναφερόταν (άρθρο 1) ότι μεταξύ των στόχων της συλλογής στατιστικών στοιχείων συμπεριλαμβανόταν και ο στόχος ανάλυσης «της πολιτικής που ασκούν οι επιχειρήσεις», ώστε η παρούσα αναδιατύπωση να δώσει αφορμή για έλεγχο και πιο εμπεριστατωμένη εξέταση της πολιτικής των επιχειρήσεων για την απασχόληση, λόγω της σημασίας που έχει στις πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

4.5

Όσον αφορά τις πιλοτικές μελέτες, φαίνεται ακατάλληλη η επιλογή της Επιτροπής που υποστηρίζει ότι πρέπει να αναλυθούν οι τομείς της υγείας και της εκπαίδευσης για να«αξιολογηθεί εάν είναι εφικτή η κάλυψη εμπορικών και μη εμπορικών δραστηριοτήτων σε αυτούς τους τίτλους». Ειδικότερα, όσον αφορά το προσωρινό κείμενο που προτείνει η Επιτροπή για την οδηγία «υπηρεσίες» που τους αποκλείει από το πεδίο εφαρμογής, θεωρούμε άστοχη την ενσωμάτωση αυτών ευαίσθητων τομέων στις στατιστικές διάρθρωσης των επιχειρήσεων. Με αφορμή τις νέες προτάσεις για τη ρύθμιση των υπηρεσιών στην εσωτερική αγορά, η ΕΟΚΕ θεωρεί σκόπιμο να προβλέψει η Επιτροπή τη συλλογή ειδικών στατιστικών στοιχείων για αυτούς τους τομείς.

4.6

Στο παράρτημα II (ενότητα για τον βιομηχανικό τομέα) η Επιτροπή θεώρησε σκόπιμη την διαγραφή των στοιχείων για τις συνολικές δαπάνες και για το προσωπικό στον τομέα της έρευνας και της ανάπτυξης. Βάσει της στρατηγικής της Λισσαβώνας η εν λόγω έλλειψη στοιχείων περιορίζει τις δυνατότητες καλύτερης κατανόησης της εξέλιξης του επιχειρηματικού κόσμου και της φύσης και του σκοπού των επενδύσεων.

4.7

Η Επιτροπή επέλεξε να διαγράψει τα στοιχεία σχετικά με τις αγορές ενεργειακών προϊόντων. Τα στοιχεία αυτά όμως είναι καθοριστικής σημασίας διότι παρέχουν ένα γενικό πλαίσιο της κατανάλωσης και της χρήσης ενέργειας από τις επιχειρήσεις· εξάλλου στο άρθρο 1 του προτεινόμενου κανονισμού αναφέρεται ότι αντικείμενο της κατάρτισης στατιστικών είναι και η ανάλυση των «χρησιμοποιούμενων συντελεστών της παραγωγής» και, αναμφίβολα ένας εξ αυτών, είναι η ενέργεια. Εξάλλου, οι δείκτες αυτοί θεωρούνται πρωταρχικής σημασίας στις τελευταίες δηλώσεις του Συμβουλίου και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, μεταξύ των οποίων υπενθυμίζουμε το πρόσφατο «Πράσινο Βιβλίο — Ευρωπαϊκή στρατηγική για αειφόρο, ανταγωνιστική και ασφαλή ενέργεια»  (8).

4.8

Το παράρτημα VIII είναι εξ ολοκλήρου νέο και αφορά τη διάρθρωση, τις δραστηριότητες, την ανταγωνιστικότητα και τις επιδόσεις του τομέα των υπηρεσιών που παρέχονται σε επιχειρήσεις, ενώ το παράρτημα IX αφορά τη δημογραφία των επιχειρήσεων. Η κατάρτιση στατιστικών σε αυτά τα δύο πεδία απαιτεί συχνότερο έλεγχο. Ακόμη και η ενότητα για τη δημογραφία των επιχειρήσεων στερείται στοιχείων κατά φύλο είτε όσον αφορά το είδος της σχέσης εργασίας, ενώ θα ήταν ιδιαίτερα χρήσιμο να γίνει κατανοητή η πορεία της απασχόλησης και η επαγγελματική κατάταξη των μισθωτών κατά τη στιγμή της δημιουργίας και της παύσης της λειτουργίας των επιχειρήσεων.

5.1

Η Ευρωπαϊκή Ένωση χρειάζεται καλύτερα στατιστικά στοιχεία για να στηρίξει τις τρέχουσες τομεακές βιομηχανικές πολιτικές.

5.2

Για τον λόγο αυτό η ΕΟΚΕ υπογραμμίζει τον θεμελιώδη ρόλο που διαδραματίζει η Eurostat, ως μέσο ελέγχου των πολιτικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η ΕΟΚΕ θεωρεί συνεπώς ότι πρέπει να τονωθεί η δραστηριότητα της Eurostat με την αξιοποίηση και την ενίσχυση του συστήματος στατιστικών καταγραφών μέσω δικτύου στα επιμέρους κράτη μέλη.

5.3

Η ΕΟΚΕ επικροτεί την πρόταση αναδιατύπωσης του κανονισμού ΕΚ/Euratom αριθ. 58/97 σχετικά με τις βιομηχανικές στατιστικές.

5.4

Οι στατιστικές καταγραφές είναι ένα σημαντικό μέσο τόσο σε κοινοτικό όσο και σε εθνικό επίπεδο· για τον λόγο αυτό πρέπει να αναζητηθούν μέσα υποστήριξης που να βελτιώνουν συνεχώς την αποτελεσματικότητά τους, την αξιοπιστία τους και το χρονισμό τους.

5.4.1

Οι στατιστικές καταγραφές θα πρέπει να βασίζονται, ει δυνατόν, σε στοιχεία ενημερωμένα και τα οποία υπάρχουν ήδη στις διοικητικές αρχές ή άλλους εξουσιοδοτημένους φορείς. Το διοικητικό βάρος της στατιστικής πρέπει να είναι ανάλογο με το μέγεθος της επιχείρησης. Σε ορισμένες χώρες η στατιστική καταγραφή για τις ΜΜΕ ανατίθεται σε βιομηχανικές ενώσεις τοπικής ή περιφερειακής εκπροσώπησης. Η ανταλλαγή των εν λόγω ορθών πρακτικών μεταξύ των κρατών μελών θα ήταν χρήσιμη.

5.5

Είναι σημαντικό να υπάρχουν ολοένα και περισσότερο στοχοθετημένες και ενημερωμένες στατιστικές σε ό,τι αφορά τη διάρθρωση των επιχειρήσεων και την παραγωγική τους δραστηριότητα, λαμβανομένων υπόψη των διαστάσεων και των διαφόρων δραστηριοτήτων που ενδέχεται να αφορούν την ίδια την επιχείρηση (παραγωγή, εμπόριο, διανομή).

5.6

Κατά την άποψη της ΕΟΚΕ είναι σημαντικό να υπάρχει ένα καλό σύστημα διαβούλευσης και σύγκρισης των στοιχείων μεταξύ Eurostat, κοινωνικών εταίρων, ακαδημαϊκού κόσμου και ενώσεων. Ο μηχανισμός αυτός θα πρέπει να τελειοποιηθεί και να επεκταθεί στους κόλπους της CEIES (Ευρωπαϊκή Συμβουλευτική Επιτροπή Στατιστικής Πληροφόρησης στον Οικονομικό και Κοινωνικό Τομέα) και της Eurostat (ένας εκπρόσωπος των χρηστών ανά κράτος μέλος).

5.7

Όσον αφορά, για παράδειγμα, τις δαπάνες της κοινωνικής ασφάλισης, η καλύτερη αντιπαραβολή μεταξύ Eurostat και κοινωνικών εταίρων θα καταστήσει δυνατό τον καλύτερο προσδιορισμό (και όχι μόνο σε μια θέση) της ανάληψης υποχρεώσεων των επιχειρήσεων σε αυτόν τον τομέα, που δεν είναι ο ίδιος στις 25 χώρες της ΕΕ.

5.8

Τα στοιχεία για την απασχόληση, αν και αποτελούν αντικείμενο άλλων στοχοθετημένων στατιστικών, εάν είναι πιο λεπτομερή θα καταστήσουν σαφέστερο το πλαίσιο των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων. Όσον αφορά τη συλλογή στοιχείων για την απασχόληση, η ΕΟΚΕ παρατηρεί ότι οι στατιστικές διάρθρωσης των επιχειρήσεων, συμπεριλαμβανομένων και των δημογραφικών στατιστικών, δεν μπορούν να διαχωριστούν από την ανάλυση για την ποιότητα της απασχόλησης. Η απασχόληση είναι καθοριστικής σημασίας παράγων για την επιτυχία των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων και κατά συνέπεια η καταγραφή για τη σχέση εργασίας, που διακρίνεται μόνο σε μερική και πλήρη απασχόληση, αποδεικνύεται εντελώς ανεπαρκής, ειδικότερα στο φως των συνεχών εξελίξεων της αγοράς εργασίας. Εξάλλου η ΕΟΚΕ δεν κρίνει σκόπιμο να διαχωριστούν πλήρως οι στατιστικές για τις διαρθρώσεις των επιχειρήσεων από τις καταγραφές στοιχείων για την απασχόληση, εφόσον πρόκειται για συναφείς τομείς.

5.9

Η κοινωνική οικονομία καταλαμβάνει, χρόνο με το χρόνο, ολοένα και σημαντικότερα ποσοστά της ευρωπαϊκής οικονομίας. Κατά συνέπεια, η ΕΟΚΕ εκτιμά ότι η Επιτροπή, μέσω της Eurostat, θα μπορούσε να αξιολογήσει τον τομέα αυτό και τον αντίκτυπό του στον επιχειρηματικό κόσμο μέσω της πιλοτικής μελέτης.

5.10

Η ΕΟΚΕ διατυπώνει εκ νέου τις αμφιβολίες της όσον αφορά την σκοπιμότητα εμπεριστατωμένης ανάλυσης των τομέων της υγείας και της εκπαίδευσης με τη μέθοδο της πιλοτικής μελέτης. Λόγω της ευαισθησίας των τομέων αυτών και της θεμελιώδους σημασίας τους για όλους τους ευρωπαίους πολίτες, η ΕΟΚΕ θεωρεί άτοπη την ενσωμάτωση των τομέων αυτών στις στατιστικές διάρθρωσης των επιχειρήσεων. Με αφορμή τις νέες προτάσεις για τη ρύθμιση των υπηρεσιών στην εσωτερική αγορά, η ΕΟΚΕ θεωρεί σκόπιμο να προβλέψει η Επιτροπή τη συλλογή ειδικών στατιστικών στοιχείων για αυτούς τους τομείς.

5.11

Όσον αφορά τις αγορές ενεργειακών προϊόντων και τις επενδύσεις σε ανθρώπινους πόρους στον τομέα της έρευνας και της ανάπτυξης, η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι, αν και έχουν προβλεφθεί στατιστικά μέσα ad hoc, θα είναι σημαντικό να αξιολογηθεί, ποιοτικά και ποσοτικά, το βάρος τους στη ζωή των επιχειρήσεων. Και τούτο, τόσο στο φως των στόχων της στρατηγικής της Λισσαβώνας όσο και στο φως των πρόσφατων προβληματισμών και δράσεων που έχει αναλάβει η Ευρωπαϊκή Ένωση σε θέματα ενεργειακής πολιτικής.

5.12

Σε ό,τι αφορά τις καταγραφές σχετικά με τις περιβαλλοντικές μεταβλητές, η ΕΟΚΕ τονίζει τη σημασία που έχει η συγκέντρωση στοιχείων αναφορικά με την διάθεση βιομηχανικών αποβλήτων, τον καθαρισμό των λυμάτων, τον καθαρισμό των μολυσμένων περιοχών. Καλό θα ήταν επίσης να πιστοποιείται κατά πόσον η διάθεση των βιομηχανικών αποβλήτων υλοποιείται μέσω συστημάτων που ενυπάρχουν στην επιχείρηση ή ανατίθεται σε εξωτερικούς φορείς, και να λαμβάνεται υπόψη η δαπάνη των έργων αυτών.

5.13

Στο Παράρτημα IV, που αναφέρεται στον τομέα των δομικών έργων, θα ήταν σκόπιμο να γίνει διαφοροποίηση των διαφόρων δραστηριοτήτων: στέγαση, δημόσια έργα, δίκτυα μεταφοράς, έργα υποδομής.

5.14

Μεγάλη ώθηση θα πρέπει να δοθεί στη συλλογή στατιστικών στοιχείων περιφερειακής φύσεως βάσει των οποίων θα καταδεικνύεται σε ποιες περιοχές αναπτύχθηκαν βιομηχανικές και επιχειρηματικές δραστηριότητες, ποιες εξ αυτών υπερισχύουν, σε ποιες περιοχές συγκεντρώνονται οι επενδύσεις για την έρευνα και ποιες περιοχές παρουσιάζουν μεγαλύτερη γεννητικότητα ή θνησιμότητα επιχειρήσεων.