1.1.

Κατά την ένατη σύνοδο της υπουργικής συνδιάσκεψης που πραγματοποιήθηκε τον Δεκέμβριο του 2013 στο Μπαλί, οι υπουργοί εξέδωσαν την απόφαση για το «μνημόνιο συμφωνίας σχετικά με τις διατάξεις για τη διαχείριση των δασμολογικών ποσοστώσεων των γεωργικών προϊόντων, όπως ορίζεται στο άρθρο 2 της συμφωνίας για τη γεωργία» [WT/MIN(13)/39] (στο εξής: απόφαση). Η απόφαση απαιτούσε επίσης επανεξέταση της λειτουργίας της η οποία θα έπρεπε να αρχίσει το αργότερο έως τα τέλη του 2017 με σκοπό τη βελτίωση του ποσοστού χρησιμοποίησης των δασμολογικών ποσοστώσεων. Οι παράγραφοι 13-14 της απόφασης προέβλεπαν ρητώς ότι το ζήτημα της μελλοντικής λειτουργίας της παραγράφου 4 του μηχανισμού διαχείρισης υποχρησιμοποιούμενων ποσοστώσεων που περιλαμβάνεται στο παράρτημα Α της απόφασης θα θιγεί στο πλαίσιο της επανεξέτασης.

1.2.

Η επανεξέταση ολοκληρώθηκε με την έγκριση των συστάσεων της Επιτροπής Γεωργίας που περιέχονται στο παράρτημα 2 του εγγράφου G/AG/29 από το Γενικό Συμβούλιο, κατά τη συνεδρίασή του στις 9-10 Δεκεμβρίου 2019. Ωστόσο, δεν υπήρξε ουσιαστική συμφωνία σχετικά με το ζήτημα της μελλοντικής λειτουργίας της παραγράφου 4 του μηχανισμού διαχείρισης υποχρησιμοποιούμενων ποσοστώσεων κατά την επανεξέταση την περίοδο 2017-19. Αντ’ αυτού, σύμφωνα με την παράγραφο 1 των εγκεκριμένων συστάσεων που περιέχονται στο παράρτημα 2 του εγγράφου G/AG/29, τα μέλη συμφώνησαν να μεταθέσουν το χρονοδιάγραμμα για τη λήψη απόφασης σχετικά με την παράγραφο 4 του μηχανισμού διαχείρισης υποχρησιμοποιούμενων ποσοστώσεων κατά δύο έτη, δηλαδή έως το τέλος του 2021.

1.3.

Οι συστάσεις αναφέρονται επίσης σε ενδεχόμενο κατακερματισμό της απόφασης λόγω της χορήγησης σε ορισμένα μέλη, τα οποία απαριθμούνται στο παράρτημα Β της απόφασης, του δικαιώματος να μην συνεχίσουν να εφαρμόζουν την παράγραφο 4 ελλείψει συμφωνίας μεταξύ των μελών σχετικά με τη μελλοντική λειτουργία της εν λόγω παραγράφου. Η αποφυγή εξαίρεσης για ορισμένα μέλη, η οποία θα μπορούσε δυνητικά να προκύψει από την έλλειψη συμφωνίας σχετικά με τη μελλοντική λειτουργία της παραγράφου 4 εντός της συμφωνηθείσας προθεσμίας, ενθάρρυνε ιδιαίτερα αρκετά μέλη να αναζητήσουν αποδεκτή λύση για την εν λόγω παράγραφο στο πλαίσιο των συζητήσεων επί του θέματος που πραγματοποιήθηκαν στην Επιτροπή Γεωργίας μετά το 2019.

1.4.

Στις συζητήσεις αυτές, τα μέλη εξέτασαν λεπτομερώς τον τρόπο με τον οποίο η ισχύουσα παράγραφος 4 θα λειτουργήσει στην πράξη στο τελικό στάδιο του μηχανισμού διαχείρισης υποχρησιμοποιούμενων ποσοστώσεων. Σημειώθηκε ότι, σύμφωνα με την ισχύουσα παράγραφο 4, το μέλος εισαγωγής στο τελικό στάδιο του μηχανισμού διαχείρισης υποχρησιμοποιούμενων ποσοστώσεων υποχρεούται να αλλάξει τη μέθοδο διαχείρισης των δασμολογικών ποσοστώσεων με την υιοθέτηση είτε της αρχής «ο πρώτος αφιχθείς εξυπηρετείται πρώτος» στο τελωνείο είτε συστήματος αυτόματης χορήγησης αδειών άνευ όρων κατόπιν αιτήσεως —η μέθοδος πρέπει να επιλέγεται βάσει διαβουλεύσεων με το/τα ενδιαφερόμενο/-α μέλος/-η εξαγωγής. Στη συνέχεια, η επιλεγείσα μέθοδος διαχείρισης θα διατηρηθεί για τουλάχιστον δύο έτη, μετά την παρέλευση των οποίων, και υπό την προϋπόθεση ότι τα ποσοστά χρησιμοποίησης θα κοινοποιούνται εγκαίρως για τα εν λόγω δύο έτη, το ζήτημα θα «κλείσει» και θα καταχωρισθεί με την ανάλογη επισήμανση στο μητρώο παρακολούθησης της Γραμματείας.

1.5.

Σύμφωνα με το τελευταίο μέρος της ισχύουσας παραγράφου 4, τα αναπτυσσόμενα μέλη εισαγωγής στο τελικό στάδιο του μηχανισμού διαχείρισης υποχρησιμοποιούμενων ποσοστώσεων μπορούν να επιλέξουν εναλλακτική μέθοδο διαχείρισης των δασμολογικών ποσοστώσεων ή να διατηρήσουν την τρέχουσα μέθοδο. Η επιλογή εναλλακτικής μεθόδου διαχείρισης των δασμολογικών ποσοστώσεων θα πρέπει να κοινοποιείται στην Επιτροπή Γεωργίας, στο πλαίσιο της λειτουργίας του μηχανισμού διαχείρισης υποχρησιμοποιούμενων ποσοστώσεων. Η επιλεγείσα μέθοδος θα διατηρηθεί για τουλάχιστον δύο έτη και υπό την προϋπόθεση ότι το ποσοστό χρησιμοποίησης θα έχει αυξηθεί κατά τα δύο τρίτα των ετήσιων προσαυξήσεων που περιγράφονται στην παράγραφο 3 στοιχείο β) του μηχανισμού διαχείρισης υποχρησιμοποιούμενων ποσοστώσεων, το ζήτημα θα «κλείσει».

1.6.

Με βάση τις εν λόγω συζητήσεις, τα μέλη κατανόησαν καλύτερα το βασικό κρίσιμο σημείο που εντοπίστηκε σε σχέση με τη μελλοντική λειτουργία της παραγράφου 4 του μηχανισμού διαχείρισης υποχρησιμοποιούμενων ποσοστώσεων, σε περίπτωση που ένα αναπτυσσόμενο μέλος εισαγωγής δεν επιτύχει την απαιτούμενη αύξηση του ποσοστού χρησιμοποίησης, ενώ διατηρεί την τρέχουσα μέθοδο διαχείρισης των δασμολογικών ποσοστώσεων ή χρησιμοποιεί εναλλακτική μέθοδο διαχείρισης.

1.7.

Οι προσπάθειες των μελών για την επίτευξη συμφωνίας σχετικά με την παράγραφο 4 επικεντρώθηκαν κυρίως στην εξεύρεση πιθανών προσεγγίσεων για την αντιμετώπιση της εν λόγω δυνητικά εκκρεμούς κατάστασης όσον αφορά τα αναπτυσσόμενα μέλη εισαγωγής, προκειμένου να επιτευχθεί το «κλείσιμο» του ζητήματος που εγείρεται όσον αφορά την υποχρησιμοποίηση.

1.8.

Υποστηρίχθηκε ευρέως μια προσέγγιση βασισμένη σε πρόταση κειμένου που διατυπώθηκε ανεπίσημα από την Κόστα Ρίκα, σύμφωνα με την οποία ένα αναπτυσσόμενο μέλος εισαγωγής που δεν τηρεί το απαιτούμενο ποσοστό χρησιμοποίησης [δηλ. τα δύο τρίτα των ετήσιων προσαυξήσεων που περιγράφονται στην παράγραφο 3 στοιχείο β) του μηχανισμού διαχείρισης υποχρησιμοποιούμενων ποσοστώσεων] μετά από δύο έτη στο τελικό στάδιο του μηχανισμού διαχείρισης υποχρησιμοποιούμενων ποσοστώσεων, αφού είτε έχει χρησιμοποιήσει εναλλακτική μέθοδο διαχείρισης είτε έχει διατηρήσει την τρέχουσα μέθοδο, θα υπόκειται στην τυπική απαίτηση της πρώτης περιόδου της παραγράφου 4, σε περίπτωση αιτήματος από το/τα ενδιαφερόμενο/-α μέλος/-η εξαγωγής. Ελλείψει τέτοιου αιτήματος, το ζήτημα θα «κλείνει» μετά από δύο έτη στο τελικό στάδιο, ακόμη και αν δεν έχει επιτευχθεί η απαιτούμενη αύξηση του ποσοστού χρησιμοποίησης. Σκοπός της εν λόγω πρότασης είναι να διασφαλιστεί ότι ένα ζήτημα στο τελικό στάδιο του μηχανισμού τελικά θα «κλείνει» ή θα «επιλύεται».

1.9.

Ένα επιπλέον ζήτημα που τέθηκε πιο πρόσφατα στο πλαίσιο της εν λόγω συζήτησης αφορούσε τη σχέση μεταξύ των υποχρεώσεων που απορρέουν από τον μηχανισμό διαχείρισης υποχρησιμοποιούμενων ποσοστώσεων και των ειδικών διατάξεων για τη διαχείριση των δασμολογικών ποσοστώσεων που ενδέχεται να έχει συμπεριλάβει ένα μέλος εισαγωγής στον οικείο πίνακα παραχωρήσεων. Τα μέλη αναγνώρισαν γενικά την υπεροχή των παραχωρήσεων και των υποχρεώσεων που περιλαμβάνονται στους πίνακες και ότι ο ρόλος της απόφασης και του μηχανισμού διαχείρισης υποχρησιμοποιούμενων ποσοστώσεων ήταν η προώθηση της αποτελεσματικής εφαρμογής των προγραμματισμένων δεσμεύσεων και όχι η τροποποίησή τους. Εν προκειμένω, τα μέλη καθοδηγήθηκαν ειδικά από την παράγραφο 5 του μηχανισμού διαχείρισης υποχρησιμοποιούμενων ποσοστώσεων, η οποία θεσπίζει ρητά ιεράρχηση μεταξύ των υποχρεώσεων που απορρέουν από τις καλυπτόμενες συμφωνίες [οι οποίες, σύμφωνα με το άρθρο II:7 της Γενικής Συμφωνίας Δασμών και Εμπορίου (GATT) του 1994, περιλαμβάνουν πίνακες αγαθών των μελών] και των διατάξεων του μηχανισμού διαχείρισης υποχρησιμοποιούμενων ποσοστώσεων, ορίζοντας ότι «σε περίπτωση σύγκρουσης, υπερισχύουν οι διατάξεις των καλυπτόμενων συμφωνιών».

1.10.

Με βάση τις συζητήσεις, το προτεινόμενο σχέδιο απόφασης για τη μελλοντική λειτουργία της παραγράφου 4 του μηχανισμού διαχείρισης υποχρησιμοποιούμενων ποσοστώσεων (όπως παρατίθεται στο παράρτημα της παρούσας έκθεσης) περιλαμβάνει τα ακόλουθα στοιχεία:

1.11.

Σύμφωνα με την παράγραφο 14 της απόφασης, οι συστάσεις του Γενικού Συμβουλίου σε σχέση με την παράγραφο 4 του μηχανισμού διαχείρισης υποχρησιμοποιούμενων ποσοστώσεων προβλέπουν ειδική και διαφοροποιημένη μεταχείριση. Στο πλαίσιο αυτό, το σχέδιο απόφασης που περιέχει συστάσεις για τη μελλοντική λειτουργία της παραγράφου 4 διατηρεί την ισχύουσα διάταξη σχετικά με την ειδική και διαφοροποιημένη μεταχείριση βάσει της προτεινόμενης παραγράφου 4β, καθώς ορίζει ότι ένα αναπτυσσόμενο μέλος εισαγωγής στο τελικό στάδιο του μηχανισμού διαχείρισης υποχρησιμοποιούμενων ποσοστώσεων μπορεί να διατηρήσει την τρέχουσα μέθοδο διαχείρισης των δασμολογικών ποσοστώσεων ή να χρησιμοποιήσει εναλλακτική μέθοδο διαχείρισης, και να επιλύσει το ζήτημα αποδεικνύοντας ότι έχει επιτύχει την απαιτούμενη αύξηση του ποσοστού χρησιμοποίησης. Η εν λόγω επιλογή, όπως αναφέρεται στην τρέχουσα παράγραφο 4 της απόφασης, παραμένει αμετάβλητη. Σε περίπτωση που, κατά τα επόμενα δύο έτη, το αναπτυσσόμενο μέλος εισαγωγής δεν επιτύχει την απαιτούμενη αύξηση του ποσοστού χρησιμοποίησης υπό τις συνθήκες αυτές, η προτεινόμενη απόφαση μπορεί να απαιτήσει από το εν λόγω μέλος να εφαρμόσει την «τυπική» απαίτηση που ορίζεται στο πρώτο μέρος της τρέχουσας παραγράφου 4 (δηλ. την αρχή «ο πρώτος αφιχθείς εξυπηρετείται πρώτος» στο τελωνείο ή αυτόματη έκδοση αδειών). Πρέπει να σημειωθεί ότι η υποχρέωση εφαρμογής της εν λόγω διάταξης δεν είναι αυτόματη ακόμα και μετά την παρέλευση των δύο αυτών ετών. Αντ’ αυτού, η προτεινόμενη υποχρέωση θα εφαρμόζεται μόνο κατόπιν αιτήματος του/των ενδιαφερόμενου/-ων μέλους/-ών εξαγωγής. Σε περίπτωση που δεν υποβληθεί αίτημα, παρά το γεγονός ότι το αναπτυσσόμενο μέλος εισαγωγής δεν τηρεί το απαιτούμενο ποσοστό χρησιμοποίησης, το ζήτημα της υποχρησιμοποίησης θα «κλείνει».

1.12.

Η Επιτροπή Γεωργίας συγκάλεσε εκ νέου την 99η τακτική συνεδρίασή της στις 9 Νοεμβρίου 2021 προκειμένου να εξετάσει το σημείο 2 Δ i) της ημερήσιας διάταξης που παραμένει σε εκκρεμότητα σχετικά με την εφαρμογή της απόφασης του Μπαλί για τη διαχείριση των δασμολογικών ποσοστώσεων. Κατά την εν λόγω συνεδρίαση, η επιτροπή συμφώνησε να διαβιβάσει το σχέδιο απόφασης (1) που περιέχεται στο παράρτημα της παρούσας έκθεσης στο Γενικό Συμβούλιο προς εξέταση και στη συνέχεια να το διαβιβάσει στη 12η υπουργική συνδιάσκεψη για λήψη απόφασης από τους υπουργούς.

1.

Η παράγραφος 4 του παραρτήματος Α της απόφασης του Μπαλί σχετικά με τη διαχείριση των δασμολογικών ποσοστώσεων διατυπώνεται ως εξής:

2.

Συνεπώς, οι παράγραφοι 13-15 της απόφασης του Μπαλί σχετικά με τη διαχείριση των δασμολογικών ποσοστώσεων, καθώς και το παράρτημα Β, καθίστανται μη λειτουργικά.