(1)

Η κρίση της COVID-19 εξακολουθεί να προκαλεί μείωση της εναέριας κυκλοφορίας λόγω της σημαντικής πτώσης της ζήτησης για αεροπορικές μεταφορές και των άμεσων μέτρων που έλαβαν τα κράτη μέλη, καθώς και τρίτες χώρες για να περιορίσουν την εξάπλωση της νόσου COVID-19. Η Eurocontrol ανέφερε ότι κατά το πρώτο εξάμηνο του 2021 η εναέρια κυκλοφορία στον εναέριο χώρο του ΕΟΧ ήταν σχετικά σταθερή και αντιστοιχούσε περίπου στο 38 % της εναέριας κυκλοφορίας του 2019 κατά την αντίστοιχη περίοδο, με ανοδική τάση. Σύμφωνα με την πρόβλεψη της Eurocontrol, το μέσο ετήσιο επίπεδο εναέριας κυκλοφορίας αναμένεται να ανέλθει σε 50 % και 72 % το 2021 και το 2022 αντίστοιχα, με βάση το πλέον ρεαλιστικό σενάριο προβλέψεων.

(2)

Οι περιστάσεις αυτές εκφεύγουν του ελέγχου των αερομεταφορέων και οι επακόλουθες, οικειοθελείς ή υποχρεωτικές, ματαιώσεις αεροπορικών δρομολογίων από τους αερομεταφορείς ανάλογα με την εξέλιξη της ζήτησης αποτελούν αναγκαία ή θεμιτή αντίδραση στις εν λόγω περιστάσεις.

(3)

Σύμφωνα με το άρθρο 8 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 95/93, σε συνδυασμό με το άρθρο 10 παράγραφος 2, οι αερομεταφορείς πρέπει να χρησιμοποιούν τουλάχιστον το 80 % της σειράς των διαθέσιμων χρόνων χρήσης που τους έχουν χορηγηθεί, διαφορετικά χάνουν την ιστορική προτεραιότητα για τους συγκεκριμένους διαθέσιμους χρόνους χρήσης, σύμφωνα με τον λεγόμενο «κανόνα απώλειας σε περίπτωση μη χρήσης». Δεδομένης της κρίσης της COVID-19 και προκειμένου να προστατευτεί η οικονομική ευρωστία των αερομεταφορέων και να αποτραπούν οι αρνητικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις των άδειων ή σε μεγάλο βαθμό άδειων πτήσεων που εκτελούνται απλώς και μόνο για τη διατήρηση των υποκείμενων διαθέσιμων χρόνων χρήσης στους αερολιμένες, η εφαρμογή του κανόνα «απώλειας σε περίπτωση μη χρήσης» ανεστάλη από την 1η Μαρτίου 2020 έως την 28η Μαρτίου 2021.

(4)

Στις 16 Φεβρουαρίου 2021 και δεδομένου του συνεχιζόμενου αντικτύπου της κρίσης της COVID-19 στην εναέρια κυκλοφορία, η Ένωση τροποποίησε τον κανονισμό (ΕΟΚ) αριθ. 95/93 με σκοπό την περαιτέρω απαλλαγή των αεροπορικών εταιρειών από τον κανόνα «απώλειας σε περίπτωση μη χρήσης» κατά τη θερινή περίοδο προγραμματισμού 2021, αναστέλλοντας την εφαρμογή του εν λόγω κανόνα για μια ακόμη περίοδο από 28 Μαρτίου 2021 έως 30 Οκτωβρίου 2021.

(5)

Σύμφωνα με το άρθρο 10α παράγραφος 5 του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 95/93, ανατίθεται στην Επιτροπή η εξουσία να εκδίδει κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις για την τροποποίηση της περιόδου αναστολής της εφαρμογής του κανόνα «απώλειας σε περίπτωση μη χρήσης», που ορίζεται στο άρθρο 10α παράγραφος 3.

(6)

Επίσης, σύμφωνα με το άρθρο 10α παράγραφος 5 του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 95/93, η Επιτροπή εξουσιοδοτείται να εκδίδει, στις περιπτώσεις που αυτό είναι απολύτως απαραίτητο για να αντιμετωπιστεί ο εξελισσόμενος αντίκτυπος της κρίσης της COVID-19 στα επίπεδα εναέριας κυκλοφορίας, κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις για την τροποποίηση του ποσοστού χρήσης των διαθέσιμων χρόνων χρήσης μεταξύ 30 % και 70 %.

(7)

Παρά τη σταδιακή αύξηση, τα επίπεδα εναέριας κυκλοφορίας κατά το πρώτο εξάμηνο του 2021 παραμένουν χαμηλά σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2019, κατά μέσο όρο περίπου στο 38 % της εναέριας κυκλοφορίας του 2019 κατά την αντίστοιχη περίοδο. Μολονότι αναγνωρίζεται ότι είναι δύσκολο να προβλεφθεί με ακρίβεια η πορεία ανάκαμψης των επιπέδων εναέριας κυκλοφορίας, αναμένεται εύλογα ότι η κατάσταση αυτή θα συνεχιστεί στο εγγύς μέλλον με σταθερή μείωση της διαφοράς των επιπέδων εναέριας κυκλοφορίας του 2021 σε σύγκριση με εκείνα του 2019. Με βάση την τετραετή πρόβλεψη της Eurocontrol, της 21ης Μαΐου 2021, σύμφωνα με το πιθανότερο σενάριο, βάσει του οποίου ο εμβολιασμός αναμένεται να καταστεί αποτελεσματικός το 2022, τα ετήσια επίπεδα κυκλοφορίας θα ανέλθουν κατά μέσο όρο στο 50 % έως 72 % των αντίστοιχων επιπέδων του 2019, το 2021 και το 2022 αντίστοιχα. Με βάση τις διαθέσιμες μηνιαίες προβλέψεις της Eurocontrol για το 2021 και τον διαθέσιμο ετήσιο μέσο όρο της Eurocontrol για το 2022, η εναέρια κυκλοφορία κατά τη χειμερινή περίοδο προγραμματισμού 2021/2022 αναμένεται να ανέλθει στο 70 % των επιπέδων του 2019.

(8)

Τα στοιχεία που συγκεντρώθηκαν από την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας και το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου Νόσων καταδεικνύουν ότι η συνεχιζόμενη μείωση της εναέριας κυκλοφορίας είναι αποτέλεσμα του αντικτύπου της κρίσης της COVID-19. Τα διαθέσιμα στοιχεία καταδεικνύουν συσχέτιση μεταξύ της εξέλιξης του αριθμού κρουσμάτων και του τρόπου με τον οποίον αντιδρούν τα κράτη μέλη και τρίτες χώρες στην εξέλιξη αυτή, θεσπίζοντας μέτρα που έχουν αντίκτυπο στις αεροπορικές μεταφορές και προκαλούν μείωση της εναέριας κυκλοφορίας. Αυτά τα μέτρα, που μπορούν να εφαρμοστούν ή να αρθούν την τελευταία στιγμή, συντελούν στη δημιουργία κλίματος αβεβαιότητας και επηρεάζουν αρνητικά την εμπιστοσύνη των καταναλωτών και τη συμπεριφορά των επιβατών όσον αφορά την πραγματοποίηση κρατήσεων θέσεων.

(9)

Λόγω της εξέλιξης του αριθμού κρουσμάτων της νόσου COVID-19 και της πιθανής εξάπλωσης νέων παραλλαγών, αναμένεται εύλογα σημαντικός αριθμός ακυρώσεων λόγω της κρίσης της COVID-19 κατά την προσεχή χειμερινή περίοδο προγραμματισμού, από τις 31 Οκτωβρίου 2021 έως τις 26 Μαρτίου 2022, αν οι αεροπορικές εταιρείες υποχρεωθούν να χρησιμοποιήσουν στο πλήρες τα χαρτοφυλάκια των διαθέσιμων χρόνων χρήσης του 2019, σύμφωνα με το άρθρο 8 του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 95/93.

(10)

Ως εκ τούτου, είναι αναγκαίο να παραταθεί η περίοδος που προβλέπεται στο άρθρο 10α παράγραφος 3 του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 95/93 από τις 31 Οκτωβρίου 2021 έως τις 26 Μαρτίου 2022.

(11)

Η ζήτηση για μεταφορές κατά τη χειμερινή περίοδο προγραμματισμού από 31 Οκτωβρίου 2021 έως 26 Μαρτίου 2022 ενδέχεται να παραμείνει χαμηλή παρά την πρόοδο των εκστρατειών εμβολιασμού, την αυξημένη ασφάλεια των ταξιδιών και τη σταδιακή κατάργηση των μέτρων που επηρεάζουν τα ταξίδια από μέρους των οικείων χωρών. Η συνεχιζόμενη χαμηλή ζήτηση κατά τη χειμερινή περίοδο προγραμματισμού θα μπορούσε ενδεχομένως να αποτελέσει ένδειξη μακροπρόθεσμων διαρθρωτικών αλλαγών στην αγορά και στη συμπεριφορά των καταναλωτών. Επομένως, το ποσοστό χρήσης των διαθέσιμων χρόνων χρήσης θα πρέπει αφενός να αποτρέπει τις ακούσιες αρνητικές επιπτώσεις στην οικονομική κατάσταση των αεροπορικών εταιρειών και τις αρνητικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις των άδειων ή σε μεγάλο βαθμό άδειων πτήσεων που εκτελούνται αποκλειστικά και μόνο για τη διατήρηση ιστορικών δικαιωμάτων επί των διαθέσιμων χρόνων χρήσης και αφετέρου είτε να παρέχει κίνητρα στις αεροπορικές εταιρείες προκειμένου να χρησιμοποιούν αποδοτικά τη χωρητικότητα των αερολιμένων είτε να αποδεσμεύει τους διαθέσιμους χρόνους χρήσης στο κοινό σύστημα εκμετάλλευσης προς όφελος άλλων χρηστών για να διασφαλίζεται η αποδοτική χρήση της χωρητικότητας των αερολιμένων.

(12)

Επιπλέον, το ποσοστό χρήσης των διαθέσιμων χρόνων χρήσης θα πρέπει να οριστεί στο επίπεδο που απαιτείται για να διασφαλιστεί η ελάχιστη ποσότητα υπηρεσιών που θα αυξήσει την εμπιστοσύνη των επιβατών, την αποδοτική χρήση της χωρητικότητας των αερολιμένων κατά τη χειμερινή περίοδο προγραμματισμού 2021/2022 και την αξιόπιστη συνδεσιμότητα.

(13)

Το ποσοστό χρήσης των διαθέσιμων χρόνων χρήσης θα πρέπει επίσης να λαμβάνει υπόψη τις πιο μακροπρόθεσμες διαρθρωτικές αλλαγές στην αγορά και στη συμπεριφορά των καταναλωτών, ώστε η αγορά να έχει τη δυνατότητα να προσαρμόζεται σταδιακά στη μεταβαλλόμενη ζήτηση και να αποδεσμεύσει χωρητικότητα για τη χειμερινή περίοδο προγραμματισμού 2022/2023. Αυτό ισχύει ειδικότερα δεδομένου ότι ορισμένες αεροπορικές εταιρείες χρησιμοποίησαν ad hoc διαθέσιμους χρόνους χρήσης το 2020 και στις αρχές του 2021 χωρίς να αποκτήσουν ιστορικούς διαθέσιμους χρόνους χρήσης.

(14)

Επομένως, το ποσοστό χρήσης των διαθέσιμων χρόνων χρήσης για τη χειμερινή περίοδο προγραμματισμού 2021/2022 θα πρέπει να οριστεί στο 50 %.

(15)

Μολονότι αναμένεται γενικά ότι οι αερομεταφορείς θα δραστηριοποιηθούν όταν ανακάμψει η ζήτηση, η θέσπιση χαμηλότερου κατώτατου ορίου χρήσης εγκυμονεί τον κίνδυνο να περιορίσουν ορισμένοι αερομεταφορείς τις πτήσεις σε κάποιους αερολιμένες στο ελάχιστο αναγκαίο επίπεδο απλώς και μόνο για να διατηρήσουν τα ιστορικά δικαιώματα επί των οικείων διαθέσιμων χρόνων χρήσης σε βάρος των ανταγωνιστών, των φορέων εκμετάλλευσης αερολιμένων και των καταναλωτών. Η πιθανή αποδέσμευση μέρους της χωρητικότητας των αερολιμένων λόγω αυτού του νέου ποσοστού χρήσης δεν είναι πιθανό να προκαλέσει σοβαρή διαταραχή στις δραστηριότητες και στα δίκτυα των αεροπορικών εταιρειών, γεγονός που θα συνέβαινε αν το ποσοστό χρήσης ήταν υψηλότερο.

(16)

Για λόγους ασφαλείας δικαίου, ιδίως για τους συντονιστές των διαθέσιμων χρόνων χρήσης και τους αερομεταφορείς, ο παρών κανονισμός θα πρέπει να αρχίσει να ισχύει επειγόντως την επομένη της δημοσίευσής του στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης,