17.3.2006   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 65/22

1.1

Πολλοί δείκτες για την ανάπτυξη, την απασχόληση και την καινοτομία καταδεικνύουν ότι η ανταγωνιστικότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης υποχωρεί σε παγκόσμια κλίμακα και ότι αυτή η κατάσταση διατηρείται. Η μεγαλύτερη οικονομική και κοινωνική πρόκληση που καλείται να αντιμετωπίσει η ΕΕ είναι η καταπολέμηση της ανεργίας, η δημιουργία νέων θέσεων απασχόλησης και η προώθηση της αναγκαίας για το σκοπό αυτό οικονομικής ανάπτυξης σε μια βιώσιμη βάση.

1.2

Ο ρόλος των επιχειρήσεων είναι καθοριστικός για την αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων. Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ) συνιστούν το 98 % των επιχειρήσεων της Ευρώπης, ενώ διασφαλίζουν το 55 % των θέσεων απασχόλησης στον τομέα της ιδιωτικής οικονομίας. Οι ΜΜΕ διαθέτουν υψηλό δυναμικό καινοτομίας όσον αφορά τις παραγωγικές διαδικασίες, τα προϊόντα και τις υπηρεσίες.

1.3

Πολλές επιχειρήσεις αξιοποιούν τα πλεονεκτήματα που προσφέρει η ευρωπαϊκή εσωτερική αγορά. Ωστόσο, συχνά δεν μπορούν να αξιοποιήσουν πλήρως το δυναμικό τους λόγω των εναπομενόντων περιορισμών, εξαιτίας του μειωμένου δυναμικού τους σε ανθρώπινους και οικονομικούς πόρους, καθώς και λόγω ανεπαρκούς πληροφόρησης. Στην προκειμένη περίπτωση, οι αδυναμίες της αγοράς μπορούν να αντιμετωπιστούν με την συνεπή εφαρμογή της στρατηγικής της Λισσαβόνας, την ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς και το περαιτέρω άνοιγμα της αγοράς, την καλύτερη ρύθμιση, καθώς και με τη βοήθεια προγραμμάτων στήριξης τα οποία προσδίδουν ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία.

1.4

Η σύγχρονη διάρθρωση των διοικητικών αρχών και η αποτελεσματική λειτουργία των δημόσιων υπηρεσιών μπορούν επίσης να συμβάλλουν καθοριστικά στην προαγωγή της ανταγωνιστικότητας και της καινοτομίας στην Ευρώπη. Οι διασυνοριακές συμπράξεις των αρχών σε όλα τα επίπεδα μπορούν να βελτιώσουν την όλο και περισσότερο απαραίτητη διοικητική συνεργασία, να διευκολύνουν την ανταλλαγή ορθών πρακτικών και να διασφαλίσουν τη χρηστικότητα παραδειγμάτων εφαρμογής βέλτιστων λύσεων για όλους τους ενδιαφερομένους.

2.1

Το «Πρόγραμμα-πλαίσιο για την ανταγωνιστικότητα και την καινοτομία» (στο εξής: πρόγραμμα-πλαίσιο) θα συμβάλλει κατά την περίοδο 2007-2013 στην εφαρμογή της επανεστιασμένης στρατηγικής της Λισσαβόνας καθώς και της κοινοτικής στρατηγικής για τη βιώσιμη ανάπτυξη.

2.2

Το πρόγραμμα-πλαίσιο προωθεί μια σειρά υφιστάμενων κοινοτικών προγραμμάτων στήριξης από τις διάφορες πολιτικές της ΕΕ και τα συγκεντρώνει σε μια συνεκτική νομική βάση. Το δημοσιονομικό πλαίσιο αναφοράς που προτείνει η Επιτροπή ανέρχεται στα 4.212,6 εκατ. ευρώ.

2.3

Το πρόγραμμα-πλαίσιο απευθύνεται σε όλα κράτη μέλη της ΕΕ, τις υποψήφιες χώρες, τις χώρες του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΟΧ), καθώς και τις χώρες των δυτικών Βαλκανίων. Τρίτες χώρες μπορούν να συμμετάσχουν στο πρόγραμμα πλαίσιο, εφόσον αυτό προβλέπεται στις διμερείς συμφωνίες που έχουν συναφθεί μαζί τους.

2.4

Στόχο του προγράμματος-πλαίσιο αποτελεί η προαγωγή της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων — ειδικά των ΜΜΕ — η ενθάρρυνση καινοτομιών και η αποτελεσματική εφαρμογή τους στην αγορά, η επιτάχυνση της ανάπτυξης της κοινωνίας της πληροφορίας καθώς και η βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης και της χρήσης νέων και ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

2.5

Λαμβανομένων υπόψη των άρθρων 156, 157, παράγραφος 3 και 175 παράγραφος 1 της ΣΕΚ, κρίνεται απαραίτητο να δημιουργηθεί μια ευρεία και συνεκτική νομική βάση για ειδικά κοινοτικά προγράμματα στήριξης και συναφή τμήματα άλλων κοινοτικών προγραμμάτων σε τομείς κρίσιμους για την προαγωγή της ευρωπαϊκής παραγωγικότητας, της ικανότητας καινοτομίας και της βιώσιμης ανάπτυξης. Ταυτόχρονα πρέπει να αντιμετωπιστούν συμπληρωματικά περιβαλλοντικά ζητήματα. Το πρόγραμμα-πλαίσιο θα αποτελείται από τρία ειδικά υποπρογράμματα.

2.6

Το πρόγραμμα «Επιχειρηματικότητα και καινοτομία» θα συγκεράσει δραστηριότητες σχετικά με την επιχειρηματικότητα, την ανταγωνιστικότητα και την καινοτομία. Θα απευθύνεται στις επιχειρήσεις όλων των οικονομικών κλάδων — ανεξαρτήτως εάν πρόκειται για επιχειρήσεις υψηλής τεχνολογίας ή για επιχειρήσεις που εντάσσονται στην παραδοσιακή οικονομία. Η χρηματοδότηση των ΜΜΕ στο στάδιο ίδρυσης και ανάπτυξής τους πρέπει να βελτιωθεί. Περαιτέρω προτεραιότητες αποτελούν η συνεργασία μεταξύ των επιχειρήσεων, η προώθηση της καινοτομίας καθώς η προαγωγή των περιβαλλοντικών τεχνολογιών. Για την χρηματοδότηση του προγράμματος έχουν προβλεφθεί 2.631 εκατ. ευρώ.

2.7

Στόχο του προγράμματος «Υποστήριξη της πολιτικής των ΤΠΕ» θα αποτελέσει η προαγωγή της υιοθέτησης των Τεχνολογιών Πληροφοριών και Επικοινωνιών (ΤΠΕ) στις επιχειρήσεις, τις διοικητικές αρχές και τις υπηρεσίες του δημοσίου τομέα. Οι προτεινόμενες δράσεις συγκεκριμενοποιούν και συνοδεύουν τη νέα κοινοτική πρωτοβουλία «i2010», η οποία θα αποτελέσει τα επόμενα χρόνια το πλαίσιο για την επίτευξη συνεργιών με στόχο την ανάπτυξη ενός ενιαίου ευρωπαϊκού χώρου πληροφόρησης και την ενίσχυση της εσωτερικής αγοράς για προϊόντα και υπηρεσίες πληροφόρησης. Για το εν λόγω πρόγραμμα προβλέπεται προϋπολογισμός 801,6 εκατ. ευρώ.

2.8

Το πρόγραμμα «Ευφυής ενέργεια — Ευρώπη» έχει ως στόχο την υποστήριξη της βιώσιμης ανάπτυξης, όσον αφορά την ενέργεια, τη βελτίωση της ασφάλειας του εφοδιασμού και της ενεργειακής απόδοσης, τη μείωση της εξάρτησης από εισαγωγές ενέργειας και την αύξηση του μεριδίου των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην ακαθάριστη εγχώρια κατανάλωση (στο 12 %). Βασικές προτεραιότητες αποτελούν η υποστήριξη σχεδίων για την προώθηση και τη διάδοση βιώσιμων τεχνολογιών ενέργειας, η βελτίωση των διοικητικών δομών και η ενίσχυση της δικτύωσης καθώς και η γενικότερη ευαισθητοποίηση για τη βιώσιμη χρήση των ενεργειακών πόρων. Η εντολή του «Εκτελεστικού οργανισμού για την ευφυή ενέργεια» που συστάθηκε από την Επιτροπή πρέπει να παραταθεί. Για το ανωτέρω πρόγραμμα έχουν δεσμευθεί 780 εκατ. ευρώ.

2.9

Το πρόγραμμα-πλαίσιο θα εφαρμοστεί στη βάση ετήσιων προγραμμάτων εργασίας, την εκτέλεση των οποίων δεσμεύεται να διασφαλίσει η Επιτροπή. Οι επιτροπές διαχείρισης θα διασφαλίζουν την υποστήριξη των δράσεων σε επίπεδο κρατών μελών και την συνεκτικότητα των εθνικών δραστηριοτήτων.

3.1

Η πρόταση για το πρόγραμμα-πλαίσιο είναι περιεκτική και καλύπτει σημαντικό αριθμό πολιτικών και προγραμμάτων. Οι παρατηρήσεις περιορίζονται σε σημεία, στα οποία η ΕΟΚΕ προσδίδει ξεχωριστή σημασία και στους τομείς όπου επιθυμεί να συνυπολογιστούν πρόσθετες πτυχές.

3.2

Η ΕΟΚΕ επικροτεί το πρόγραμμα πλαίσιο ως ένα σημαντικό βήμα για τη δημιουργία συνεργιών όσον αφορά την προώθηση της ανταγωνιστικότητας και της ικανότητας καινοτομίας των επιχειρήσεων και της βιώσιμης ανάπτυξης. Οι δράσεις και τα μέσα που προτείνονται μπορούν να συμβάλλουν σημαντικά στην ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής, την προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης της οικονομίας και την επίτευξη των στόχων ανάπτυξης και απασχόλησης της στρατηγικής της Λισσαβόνας. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή υπογραμμίζει και στο προτεινόμενο σχέδιο δράσης υπέρ της αναζωογόνησης της στρατηγικής της Λισσαβόνας σε κοινοτικό επίπεδο (COM (2005) 330) την κομβική σημασία του προγράμματος-πλαίσιο για την πολιτική της ΕΕ.

3.3

Η έκθεση Kok του 2004 έχει επισημάνει τις βασικές προϋποθέσεις, οι οποίες είναι καθοριστικής σημασίας για την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας. Η έκθεση επισημαίνει ορθά την ανάγκη για περαιτέρω ανάπτυξη της κοινωνίας της γνώσης, ολοκλήρωση της ενιαίας αγοράς, βελτίωση του οικονομικού κλίματος, εκσυγχρονισμό της αγοράς εργασίας — μέσω στρατηγικών για τη «δια βίου μάθηση» και την «παράταση του επαγγελματικού βίου» — καθώς και προώθηση της οικολογικής αειφορίας. Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι τα κράτη μέλη οφείλουν να καταβάλλουν κάθε προσπάθεια προκειμένου να ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων μέσω της θέσπισης ευνοϊκού ρυθμιστικού περιβάλλοντος. Επιπλέον αναγνωρίζει το σημαντικό ρόλο των κοινοτικών προγραμμάτων στήριξης, τα οποία συμπληρώνουν αποτελεσματικά τις προσπάθειες αυτές. Πέρα από το πρόγραμμα πλαίσιο, πρέπει επίσης να τονιστεί η ζωτική συμβολή του προγράμματος-πλαίσιο για την έρευνα, η στρατηγική «δια βίου μάθηση» καθώς και τα διαρθρωτικά ταμεία.

3.4

Οι επιχειρήσεις ενδυναμώνουν την ικανότητα καινοτομίας που διαθέτουν και μάλιστα όχι μόνο μέσω της για ιδίους σκοπούς αξιοποίησης της τεχνολογικής προόδου. Επιπλέον, η σταθερή παγίωση της επιχειρηματικότητας στην κοινωνία και τον πολιτισμό κάθε χώρας, η εμβάθυνση της διαχειριστικής τεχνογνωσίας, η υπεύθυνη διοίκηση επιχειρήσεων και οι διασυνοριακές δραστηριότητες συμβάλλουν καθοριστικά στην προώθηση της καινοτομίας. Κατά την εφαρμογή του προγράμματος-πλαίσιο, θα ήταν σφάλμα να περιοριστεί το εύρος του όρου καινοτομία, γιατί αυτό μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια ευκαιριών για περισσότερη ανάπτυξη, απασχόληση και κοινωνική συνοχή. Οι επιχειρήσεις είναι βασικοί παράγοντες καινοτομίας, στην εφαρμογή της οποίας πρέπει να συμμετάσχουν και οι κοινωνικοί εταίροι.

3.5

Η καινοτομία είναι προϊόν του ανθρώπινου νου. Ένα υψηλό επίπεδο εκπαίδευσης και κατάρτισης αποτελεί προϋπόθεση για την βιώσιμη ενίσχυση της ικανότητας καινοτομίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ωστόσο, η προώθηση του δυναμικού καινοτομίες που διαθέτουν οι κοινωνίες μας αποτελεί εξίσου υποχρέωση των εργοδοτών, των εργαζομένων, των κυβερνήσεων, των ακαδημαϊκών ιδρυμάτων και της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Τα διασυνοριακά σχέδια συμπληρώνουν κατά δέοντα τρόπο τις εθνικές δράσεις για προώθηση της κοινωνίας της γνώσης. Η ΕΟΚΕ επικροτεί τη στοχοθετημένη προαγωγή της εκπαίδευσης και κατάρτισης στην ΕΕ, μεταξύ άλλων, στο πλαίσιο των κοινοτικών του προγράμματος πρόγραμμα «Leonardo da Vinci» (επαγγελματική εκπαίδευση). Το ολοκληρωμένο πρόγραμμα δράσης για την εκπαίδευση, την κατάρτιση και τη δια βίου μάθηση κατά την περίοδο 2007-2013 μπορεί επίσης να συμβάλλει καθοριστικά στην ενίσχυση της ικανότητας καινοτομίας των επιχειρήσεων και την επιτυχή υλοποίηση του προγράμματος-πλαίσιο.

3.6

Η ΕΟΚΕ επικροτεί την πρόθεση της Επιτροπής να ενισχύσει την ικανότητα καινοτομίας και την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων μέσω της βελτίωσης του ρυθμιστικού πλαισίου και της συστηματικής επανεξέτασης της ισχύουσας νομοθεσίας όσον αφορά δυσανάλογες επιβαρύνσεις. Εξαιρετικά σημαντική είναι η διενέργεια αποτελεσματικής αξιολόγησης του αντίκτυπου, προκειμένου να θεσπιστεί νέο ρυθμιστικό πλαίσιο. Σε ό,τι αφορά την αξιολόγηση του αντίκτυπου, η Επιτροπή θα πρέπει να συνεργαστεί εντατικά με το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για την προώθηση της ανταγωνιστικότητας.

3.7

Η ΕΟΚΕ συμφωνεί με την άποψη της Επιτροπής, ότι οι οριζόντιες και συντονιστικές δράσεις εκ μέρους της ΕΕ μπορούν να αποφέρουν σημαντική προστιθέμενη αξία. Η παροχή στις επιχειρήσεις όσο το δυνατόν περισσότερο πρακτικών πληροφοριών και η διασφάλιση της εύκολης πρόσβασής τους στις δράσεις και τα μέσα του προγράμματος-πλαίσιο είναι μείζονος σημασίας.

3.8

Η ΕΟΚΕ ασπάζεται το στόχο της Επιτροπής, όσον αφορά τη στήριξη όχι μόνο οικονομικών κλάδων υψηλής τεχνολογικής εξειδίκευσης, αλλά και κλάδων της παραδοσιακής οικονομίας μέσω του προγράμματος-πλαίσιο. Ειδικά αυτοί οι κλάδοι μπορούν να συμβάλλουν καθοριστικά στη δημιουργία νέων θέσεων απασχόλησης, καθώς και την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής, εάν τους εξασφαλιστούν οι δυνατότητες να αναπτύξουν την ανταγωνιστικότητά τους και την ικανότητα καινοτομίας που διαθέτουν. Σημαντική ικανότητα καινοτομίας υπάρχει επίσης στον κλάδο των υπηρεσιών και της επιμελητείας.

3.9

Η ΕΟΚΕ καλεί την Επιτροπή να μην περιορίσει σε μεγάλο βαθμό τον ορισμό της έννοιας των ομάδων στόχων του προγράμματος-πλαίσιο, προκειμένου να παραγάγει όσο το δυνατόν υψηλότερη, τόσο περιφερειακή όσο και διατομεακή, προστιθέμενη αξία. Εκτός αυτού, οι κοινοπραξίες, οι διάφορες ενώσεις και εταιρείες αμοιβαίας συνδρομής («mutuals») καθώς και οι νεωτεριστικές νέες επιχειρήσεις και πολύ μικρές επιχειρήσεις μπορούν να συμβάλλουν στην ώθηση της ανταγωνιστικότητας και της ικανότητας καινοτομίας στην ΕΕ. Συνεπώς, μέσω των κοινοπραξιών μπορούν να επιτευχθούν οικονομίες κλίμακας, οι οποίες συνεπάγονται θετικό αντίκτυπο όσον αφορά την πρόσβαση στην αγορά (περιλαμβανομένης και της συμμετοχής σε δημόσιες διαδικασίες υποβολής προσφορών μεγαλύτερου μεγέθους), τη θέση στην αγορά, την ανάπτυξη του δυναμικού των διευθυντικών στελεχών, την επαγγελματική κατάρτιση και το δυναμικό έρευνας. Καθοριστικής σημασίας για την πρόσβαση στα σχέδια του προγράμματος-πλαίσιο είναι η ανάπτυξη βιώσιμων προσεγγίσεων εκ μέρους των ομάδων στόχων, οι οποίες συμβάλλουν στην ανταγωνιστικότητα και την καινοτομία και στοιχειοθετούν την παροχή υποστήριξης. Σημαντικό ρόλο στην προβολή του προγράμματος-πλαίσιο διαδραματίζουν διάφορα ιδρύματα και ενώσεις, καθώς και τα εμπορικά και βιομηχανικά επιμελητήρια.

3.10

Δεδομένων των δημοσιονομικών δυσχερειών που παρατηρούνται στα κράτη μέλη και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, χρειάζεται οροθέτηση της χρηματοδότησης του προγράμματος-πλαίσιο. Η ΕΟΚΕ αναμένει ότι θα διατεθούν επαρκείς πόροι για το πρόγραμμα στο πλαίσιο της ακόμη ανοιχτής διαδικασίας λήψης απόφασης για τις προσεχείς δημοσιονομικές προοπτικές. Ταυτόχρονα, πρέπει να εξασφαλιστεί μια όσο το δυνατόν περισσότερο στοχοθετημένη, αποδοτική και προσανατολισμένη προς την επίτευξη αποτελεσμάτων χρήση των πόρων υπέρ των ομάδων στόχο. Η Επιτροπή θα πρέπει να εξετάσει τις δυνατότητες αξιοποίησης των υφιστάμενων πιστώσεων που προβλέπονται για τη διαχείριση του προγράμματος για την υλοποίηση των σχεδίων.

3.11

Η ΕΟΚΕ εκφράζει την ικανοποίησή της για την πρόθεση της Επιτροπής να αξιολογήσει τις εμπειρίες που αποκόμισε με τα υφιστάμενα προγράμματα, να διορθώσει τυχόν αδυναμίες και να προωθήσει την αξιοποίηση ορθών πρακτικών στην εφαρμογή του προγράμματος-πλαίσιο. Η επιτυχία του προγράμματος-πλαίσιο θα επωφεληθεί από την «συγκριτική αξιολόγηση» και την «παρακολούθησή» του με μεθόδους κατανοητές για όλες τις πλευρές. Οι εμπειρίες που συμβάλλουν στη βελτιστοποίηση του προγράμματος-πλαίσιο πρέπει να συνεκτιμηθούν εγκαίρως στον ετήσιο προγραμματισμό εργασιών. Η Επιτροπή και οι αρμόδιοι για την εφαρμογή των προγραμμάτων φορείς πρέπει να εξετάσουν με κριτική σκέψη, εάν στην ενδιάμεση αξιολόγηση υποδεικνύεται η ανάγκη αναπροσαρμογής τους. Στο πλαίσιο αυτό πρέπει να συνυπολογιστούν οι εμπειρίες των επιχειρήσεων και άλλων ομάδων στόχο. Ωστόσο, η ασφάλεια προγραμματισμού όλων των φορέων που συμμετέχουν στα σχέδια δεν πρέπει να θιγεί ποτέ.

3.12

Κατά την άποψη της ΕΟΚΕ, έχει ιδιαίτερη σημασία τα κράτη μέλη να λαμβάνουν υπόψη την αρχή της «προσθετικότητας». Τα κράτη μέλη καλούνται να διατηρήσουν στο ίδιο επίπεδο τις ενισχύσεις που χορηγούν, ανεξάρτητα από τις παροχές της Ε.Ε.. Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι τα κράτη μέλη δεσμεύονται για την υλοποίηση του συμπεφωνημένου στόχου να διατίθεται το 3 % του ΑΕγχΠ για την έρευνα και την τεχνολογική ανάπτυξη. Η εφαρμογή του προγράμματος-πλαίσιο δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να έχει ως αποτέλεσμα να πάψουν τα κράτη μέλη να καταβάλουν προσπάθειες για την υλοποίηση αυτού του στόχου.

3.13

Η Επιτροπή επισημαίνει ορθά, ότι η στενή διασύνδεση των μέσων και δράσεων του προγράμματος-πλαίσιο με άλλα προγράμματα και πρωτοβουλίες της ΕΕ είναι απαραίτητη. Ιδιαίτερα συναφείς διεπαφές υφίστανται με το 7ο πρόγραμμα πλαίσιο για την έρευνα, τη στρατηγική για τη «δια βίου μάθηση», καθώς και με τα προγράμματα της διαρθρωτικής πολιτικής. Η Επιτροπή πρέπει να φροντίσει για τη συμφωνία των στόχων όλων των εμπλεκομένων Γενικών Διευθύνσεων. Όσον αφορά στις δραστηριότητες και τις αποφάσεις όλων των εμπλεκόμενων φορέων, πρέπει να εξασφαλιστεί διαφάνεια. Οι οριζόντιες συνεργίες μεταξύ των προγραμμάτων και οι κάθετες συνεργίες μεταξύ της ΕΕ και των κρατών μελών, καθώς και μεταξύ των τομέων της οικονομίας, της επιστήμης και της διοίκησης, μπορούν να επιτευχθούν σε όλο τους το εύρος μόνον εφόσον υπάρχει ικανοποιητικός συντονισμός των προτεραιοτήτων όσον αφορά το περιεχόμενο και την οργάνωση αυτών των προγραμμάτων.

4.1

Η εφαρμογή του προγράμματος-πλαίσιο πρέπει να εξασφαλίζει για τις ομάδες στόχο εύκολη πρόσβαση στα προβλεπόμενα προγράμματα. Αυτή η πρόσβαση δεν διασφαλιζόταν πάντοτε κατά το παρελθόν. Η διάθεση των πόρων πρέπει να διενεργείται με αποτελεσματικό και πρακτικό τρόπο και με τη μικρότερη δυνατή γραφειοκρατική επιβάρυνση (μεταξύ άλλων όσον αφορά την υποβολή εκθέσεων και την τεκμηρίωση).

4.2

Η Επιτροπή θα πρέπει να διαχειριστεί το πρόγραμμα-πλαίσιο κατά την έννοια μιας συνεκτικής προσέγγισης, με αποτελεσματικό και φιλικό προς τους χρήστες τρόπο. Όλοι οι παράγοντες που συμμετέχουν στην εφαρμογή του προγράμματος-πλαίσιο εξαρτώνται από την ασφάλεια προγραμματισμού και τη διαφάνεια. Η σύσταση εξωτερικού οργανισμού που θα αναλάβει τη διοικητική διεκπεραίωση του προγράμματος θεωρείται σκόπιμη μόνο στην περίπτωση που αυτό θα οδηγήσει σε σαφή η απλούστευση των διοικητικών διαδικασιών και σε περιορισμό του κόστους.

4.3

Η εφαρμογή του προγράμματος-πλαίσιο θα ενισχυθεί περαιτέρω και από το «Παρατηρητήριο για τις ΜΜΕ» που έχει ιδρύσει η Επιτροπή. Το εν λόγω παρατηρητήριο μπορεί να συμβάλλει στην περαιτέρω βελτίωση της ανταλλαγής γνώσεων και ορθών πρακτικών μεταξύ των κρατών μελών, των επιχειρήσεων καθώς και των τομέων της οικονομίας, της επιστήμης και της διοίκησης. Οι εκθέσεις του παρατηρητηρίου πρέπει να εξετάζονται ως προς το ρεαλισμό και την προσαρμογή τους στις ιδιαιτερότητες των ομάδων στόχο. Συνιστάται οι αρμοδιότητες του παρατηρητηρίου να προσδιοριστούν κατά τέτοιο τρόπο, ώστε να καταστούν σαφείς οι συμβολές όλων των ομάδων στόχο (κατά την έννοια του σημείου 3.9).

4.4.1

Η πρόσβαση σε χρηματοδοτικά κεφάλαια, κυρίως για τις ΜΜΕ και τις καινοτόμες πολύ μικρές επιχειρήσεις, εξακολουθεί να είναι περιορισμένη, μολονότι το συγκεκριμένο πρόβλημα έχει επισημανθεί εδώ και πολλά χρόνια. Στον τομέα αυτό απαιτείται η άμεση ανάληψη δράσης. Τα χρηματοδοτικά μέσα που προβλέπονται σε αυτό το πρόγραμμα έχουν αποφασιστική σημασία για την επιτυχία της ευρωπαϊκής πολιτικής επιχειρήσεων. Κατά την άποψη της ΕΟΚΕ, τα μέσα αυτά μπορούν να αποτελέσουν για τα προγράμματα μοχλούς κινητοποίησης και ώθησης.

4.4.2

Η ΕΟΚΕ επικροτεί τη χορήγηση πιστώσεων σε κατάλληλους χρηματοπιστωτικούς ενδιαμέσους με στόχο τη μείωση του κόστους χρηματοδότησης (περιλαμβανομένων και των δαπανών προσωπικού και διαχείρισης), καθώς και τον περιορισμό των χρηματοδοτικών κινδύνων. Ο μηχανισμός υψηλής ανάπτυξης και καινοτομίας για τις ΜΜΕ (GIF), ο μηχανισμός εγγυήσεων υπέρ των ΜΜΕ και το σύστημα ενίσχυσης ικανοτήτων (CBS) πρέπει να συμβάλλουν στη διευκόλυνση λήψης δανειακών κεφαλαίων από τις επιχειρήσεις, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα την πρόσβασή τους σε κεφάλαια επιχειρηματικού κινδύνου. Η χορήγηση πιστώσεων σε ΜΜΕ και σε πολύ μικρές επιχειρήσεις που λειτουργούν με γνώμονα την καινοτομία κατά το στάδιο ίδρυσης και περαιτέρω εξέλιξής τους θα συμβάλλει στην προώθηση του δυναμικού ανάπτυξης και απασχόλησης που διαθέτουν. Επίσης, για τα κατάλληλα προγράμματα πρέπει να διατίθενται και μικρές έως πολύ μικρές πιστώσεις.

4.4.3

Η ΕΟΚΕ συνιστά να θεωρηθεί ότι η ανάπτυξη και η επέκταση διασυνοριακών δραστηριοτήτων συνιστά ουσιαστικό στοιχείο της ευρωπαϊκής πολιτικής αλλά και της στρατηγικής των ΜΜΕ για την αύξηση της ανταγωνιστικότητας και την προαγωγή της καινοτομίας. Όλα τα μέτρα και τα μέσα που περιλαμβάνονται στο πρόγραμμα πρέπει να ευθυγραμμίζονται με αυτό το στόχο. να εξεταστούν υπό αυτήν την σκοπιά και να κατευθυνθούν αναλόγως. Η Επιτροπή πρέπει να επικουρεί δραστήρια τις επιχειρήσεις που διανύουν αυτήν την πορεία με τη διοργάνωση εκθεσιακών κέντρων συνεργασίας, την παροχή πρακτικών πληροφοριών και τη θέσπιση άλλων κατάλληλων μέτρων.

4.4.4

Η πολυπλοκότητα της διάρθρωσης των ευρωπαϊκών ενισχύσεων και του ευρωπαϊκού νομικού πλαισίου καθιστούν απαραίτητη τη στοχοθετημένη ενημέρωση και παροχή συμβουλών στις επιχειρήσεις και σε άλλες ομάδες στόχους. Ο καλύτερος τρόπος για να επιτευχθεί αυτό είναι η δημιουργία ενός πανευρωπαϊκού συνεργατικού δικτύου φορέων παροχής πληροφοριών. Έτσι οι πολίτες και οι επιχειρήσεις μπορούν να διακρίνουν καλύτερα την πρόσθετη αξία που αποφέρουν τα ευρωπαϊκά προγράμματα και σχέδια, ακόμη και κατά την έννοια της επικοινωνιακής στρατηγικής της ΕΕ.

4.4.5

Η ΕΟΚΕ προσδίδει ξεχωριστή έμφαση στην εφαρμογή διαφανών κανόνων σε ό,τι αφορά την προγραμματισμένη πρόσκληση υποβολής προσφορών με θέμα «εταίροι δικτύου για την παροχή υπηρεσιών όσον αφορά την υποστήριξη των επιχειρήσεων και της καινοτομίας», καθώς και στη διασφάλιση της δυνατότητας συμμετοχής σε όλους τους οργανισμούς που δρουν σε περιφερειακό και τομεακό επίπεδο, οι οποίοι, χάρη στη δομή και τις προσφερόμενες υπηρεσίες τους, μπορούν να συμβάλλουν στην επίτευξη των στόχων των επιχειρήσεων. Συνιστάται στην Επιτροπή να συνεκτιμήσει κατ'ιδίαν τις αναφορές των Ευρωπαϊκών Κέντρων Πληροφόρησης (ΕΚΠ), των Κέντρων Διάδοσης Καινοτομιών (ΚΔΚ) και των Κέντρων Επιχειρηματικής Καινοτομίας (ΚΕΚ) .

4.5.1

Η ΕΟΚΕ επικροτεί τον προσανατολισμό του προγράμματος «Υποστήριξη της πολιτικής για τις ΤΠΕ». Ο τομέας αυτός αποτελεί κινητήριο μοχλό για την αναγκαία αύξηση της παραγωγικότητας σε όλους τους οικονομικούς κλάδους. Από τις προτεινόμενες δράσεις αναμένεται να αποκομιστεί σημαντική ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία.

4.5.2

Η προαγωγή της ευρωπαϊκής κοινωνίας της πληροφορίας θα συμβάλλει στην υποστήριξη της βιώσιμης ανάπτυξης της οικονομίας, την ενίσχυση της κοινωνικής ένταξης στην Ευρώπη και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ευρωπαίων πολιτών. Κατά την εφαρμογή αυτού του προγράμματος ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στη διασφάλιση πρόσβασης για όλες τις επιχειρήσεις, ακόμη και εκείνων που εντάσσονται στην παραδοσιακή οικονομία.

4.5.3

Η προώθηση στοχοθετημένων σχεδίων, συντονισμένων δράσεων, καθώς και η συγκρότηση και επέκταση διασυνοριακών δικτύων και δεσμών δραστηριοτήτων μπορούν να προαγάγουν τη μεταφορά της τεχνολογίας και την εφαρμογή καινοτόμων, προσαρμοσμένων στις απαιτήσεις της αγοράς, λύσεων ΤΠΕ. Η ΕΟΚΕ επικροτεί την κατάρτιση κοινών τεχνικών προδιαγραφών και σχεδίων δράσης προκειμένου να διευκολυνθεί η ανάθεση δημοσίων συμβάσεων σε αυτό το τμήμα της αγοράς.

4.5.4

Από άποψη διάρθρωσης και προγραμματισμού, το πρόγραμμα για την ενίσχυση της πολιτικής στο χώρο της ΤΠΕ πρέπει να ευθυγραμμιστεί πλήρως με την πρωτοβουλία «Η στρατηγική i2010 — Ευρωπαϊκή κοινωνία της πληροφορίας για την ανάπτυξη και την απασχόληση» (COM (2005) 229). Η ΕΟΚΕ προετοιμάζει ειδική γνωμοδότηση για την πρωτοβουλία «i2010».

4.6.1

Η ΕΟΚΕ επικροτεί τον προσανατολισμό του προβλεπόμενου προγράμματος. Η ενεργειακή απόδοση, η προώθηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και η διαφοροποίηση όσον αφορά τον ενεργειακό εφοδιασμό αποτελούν καθοριστικούς παράγοντες για την βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη και την προστασία του περιβάλλοντος στην Ευρώπη. Το παρόν πρόγραμμα πρέπει να συμβάλλει στην ενσωμάτωση του συνολικού δυναμικού καινοτομίας στον ενεργειακό τομέα, πρακτική που θα πρέπει να επιδιωχθεί επίσης τόσο στην μηχανική συστημάτων, όσο και στην μετατροπή της ενέργειας.

4.6.2

Η υιοθέτηση εναρμονισμένων με τις τάσεις της αγοράς τεχνολογιών και η παραγωγή ανταγωνιστικών προϊόντων θα είναι κομβικής σημασίας για την υλοποίηση των στόχων του προγράμματος. Ως εκ τούτου, η ΕΟΚΕ εκφράζει την υποστήριξή της για την προώθηση σχεδίων που διευκολύνουν συνοδεύουν την εφαρμογή καινοτομιών σε εμπορεύσιμα προϊόντα. Ωστόσο, για να έχουν νόημα οι αντίστοιχες δραστηριότητες, πρέπει να αναληφθούν μόνο σε ένα από τα πρώιμα στάδια της εφαρμογής καινοτομιών. Κατά βάση, η επινόηση των βέλτιστων τεχνολογιών και η εύρεση των πλέον ανταγωνιστικών προϊόντων ή υπηρεσιών είναι εφικτή μόνο στο πλαίσιο του ανταγωνισμού.

4.6.3

Η ΕΟΚΕ χαιρετίζει την πρόθεση της Επιτροπής να προωθήσει τη βιώσιμη χρήση ενεργειακών πόρων και να παράσχει τις κατάλληλες προς τούτο πληροφορίες. Οι δράσεις αυτές δεν πρέπει να στοχεύουν μόνο τους επαγγελματικούς κύκλους αλλά και το ευρύτερο κοινό. Σ' αυτό συμβάλλει σημαντικά η τρέχουσα εκστρατεία με θέμα «Αειφόρος ενέργεια για την Ευρώπη». Αυτή η εκστρατεία αναμένεται να συμβάλλει στη διάδοση ορθών πρακτικών και να εμφυσήσει στους πολίτες μεγαλύτερη ευαισθησία, όσον αφορά στην ενεργειακή αποδοτικότητα και την προστασία του περιβάλλοντος. Η ΕΟΚΕ υποθέτει ότι η εκστρατεία και το πρόγραμμα «Ευφυής ενέργεια — Ευρώπη» αλληλοσυμπληρώνονται με τον κατάλληλο τρόπο.

5.1

Η ΕΟΚΕ προτρέπει την Επιτροπή να παρουσιάσει τους στόχους και τη δομή του προγράμματος-πλαίσιο με έναν περισσότερο σαφή και κατανοητό τρόπο. Υποδειγματική είναι η παρουσίαση των εκτελεστικών μέτρων που προβλέπονται στο άρθρο 6 του προγράμματος-πλαίσιο. Με εξίσου συστηματικό τρόπο θα μπορούσαν να παρουσιαστούν και τα επιμέρους προγράμματα και μέσα. Αυτό θα διευκόλυνε την καλύτερη κατανόηση του προγράμματος-πλαίσιο από τις ομάδες στόχο. Στην προώθηση του προγράμματος κρίνεται σκόπιμη η συμμετοχή των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών.

5.2

Η ΕΟΚΕ αναμένει την επίτευξη υψηλής προστιθέμενης αξίας μέσω της διασύνδεσης μεγάλου αριθμού προγραμμάτων και μεμονωμένων δράσεων. Ο στόχος αυτός μπορεί να επιτευχθεί εφόσον διασφαλιστούν ο βέλτιστος συντονισμός, η συνεκτικότητα μεταξύ των μεμονωμένων δράσεων και η εναρμόνιση του προγράμματος με άλλα συναφή κοινοτικά προγράμματα. Η προώθηση αυτού του στόχου αποτελεί κυρίως υποχρέωση της Επιτροπής και των επιτροπών διαχείρισης.

5.3

Η ΕΟΚΕ επικροτεί τον προσανατολισμό του προγράμματος-πλαίσιο στους βασικούς οικονομικούς, κοινωνικούς, περιβαλλοντικούς και ενεργειακούς στόχους της ΕΕ. Κύρια προτεραιότητα κατά την εφαρμογή του προγράμματος πρέπει να αποτελέσει η κατάρτιση των ετήσιων προγραμμάτων εργασίας με ρεαλιστικό τρόπο και η προσαρμογή τους στις ανάγκες των ομάδων στόχο, πρωτίστως των καινοτόμων επιχειρήσεων. Αυτό μπορεί να διασφαλιστεί μόνο μέσω της δέουσας συμμετοχής των ενδιαφερόμενων ομάδων ήδη στο στάδιο του σχεδιασμού.

5.4

Προκειμένου να βελτιωθεί η εφαρμογή του προγράμματος και να εξασφαλιστεί η συνέχεια των πολιτικών μέτρων, η ΕΟΚΕ ζητεί από την Επιτροπή να διευκρινίσει τη συνάφεια μεταξύ του προγράμματος-πλαίσιο για την ανταγωνιστικότητα και την καινοτομία και άλλων, παρεμφερών πρωτοβουλιών που εξελίσσονται ήδη ή θα αναληφθούν στο μέλλον. Αυτό ισχύει ιδιαιτέρως για τον Ευρωπαϊκό Χάρτη του 2000 για τις μικρές επιχειρήσεις, το πρόγραμμα δράσης για την επιχειρηματικότητα στην Ευρώπη του 2003 και την επικείμενη ανακοίνωση για την πολιτική των επόμενων ετών σχετικά με τις ΜΜΕ. Αυτό θα είναι πολύτιμο για τους εκπροσώπους των επιχειρήσεων και τους διαμορφωτές των πολιτικών σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο.

5.5

Η ΕΟΚΕ θα παρακολουθήσει με προσοχή την εξέλιξη της υλοποίησης του προγράμματος-πλαίσιο. Επιφυλάσσεται δε του δικαιώματος να υποβάλει νέες συστάσεις με βάση τις εμπειρίες που θα συναχθούν ή στο πλαίσιο του εξαμηνιαίου απολογισμού.